Bupropion - Kardiolog.pl

kardiolog.pl
Bupropion
Związek między paleniem tytoniu a zapadalnością na choroby nowotworowe, choroby
układu sercowo-naczyniowego, udar mózgu czy przewlekłą obturacyjną chorobę płuc jest
dobrze poznany [1]. Nałóg ten jest czynnikiem ryzyka raka płuc, jamy ustnej, gardła, krtani,
przełyku, żołądka, trzustki, szyjki macicy, nerki oraz pęcherza moczowego [2]. Ma związek z
około 30% zgonów z przyczyn nowotworowych [2]. Szacuje się, że w samych latach 90'
produkty tytoniowe rok rocznie były przyczyną 3 milionów zgonów na świecie.
Wstęp
Związek między paleniem tytoniu a zapadalnością na choroby nowotworowe, choroby
układu sercowo-naczyniowego, udar mózgu czy przewlekłą obturacyjną chorobę płuc jest
dobrze poznany [1]. Nałóg ten jest czynnikiem ryzyka raka płuc, jamy ustnej, gardła, krtani,
przełyku, żołądka, trzustki, szyjki macicy, nerki oraz pęcherza moczowego [2]. Ma związek z
około 30% zgonów z przyczyn nowotworowych [2]. Szacuje się, że w samych latach 90'
produkty tytoniowe rok rocznie były przyczyną 3 milionów zgonów na świecie [3].
W związku z powyższym, oczywistą staje się potrzeba wdrożenia działań, zarówno edukacyjnych,
jak i terapeutycznych, zmierzających do ograniczenia skali tego zjawiska. Obecnie, wśród metod
farmakologicznych stosowanych w leczeniu uzależnienia od nikotyny, wyróżnić można preparaty
zawierające nikotynę (NTZ-nikotynowa terapia zastępcza) oraz lek o nazwie bupropion.
Mechanizm działania Bopropionu
Bupropion jest lekiem zarejestrowanym w Polsce do leczenia uzależnienia od tytoniu (w niektórych
krajach także stosowany jako lek antydepresyjny). Mechanizm jego działania nie jest w pełni
poznany. Wiadomo, że hamuje on wychwyt zwrotny dopaminy (głównie w nucleus accumbens jądro półleżące) , noradrenaliny i serotoniny w ośrodkowym układzie nerwowym, jest
niekompetycyjnym antagonistą receptorów nikotynowych a w dużych stężeniach zmniejsza
aktywność neuronów noradrenergicznych w obrębie miejsca sinawego [4]. Nie do końca wiadomo,
który z mechanizmów jest najważniejszy w leczeniu nałogu tytoniowego. Wskazuje się, że
kluczową rolę odgrywa tu zmniejszenie spadku poziomu dopaminy i noradrenaliny, jaki ma miejsce
po zaprzestaniu palenia [4]. Nie ma natomiast najprawdopodobniej znaczenia działanie
antydepresyjne bupropionu, gdyż jego skuteczność w zmniejszaniu objawów abstynencyjnych u
pacjentów z depresją i bez depresji jest podobna [4].
Właściwości farmakokinetyczne oraz interakcje
Tmax bupropionu po podaniu doustnym wynosi ok.3h. Pokarm nie wpływa na jego wchłanianie.
Okres półtrwania wynosi 20h a stan stacjonarny osiągnięty zostaje po 8 dniach. Na skutek jego
przemian w wątrobie powstają trzy metabolity: hydroksybupropion, treohydrobupropion i
erytrohydrobupropion. Wskazuje się, że tylko dwa pierwsze mają znaczenie kliniczne [5].
Jeśli chodzi o interakcje z innymi lekami, to ich przykłady wraz z zalecanym postępowaniem
przedstawia tabela 1 [4]:
Tabela 1
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 1/3
kardiolog.pl
Działania niepożądane
Do najczęstszych działań nieporządanych bupropionu zaliczyć można: suchość w ustach,
bezsenność, wysypkę oraz świąd. Ponadto wystąpić może: gorączka, ból w klatce piersiowej,
zaczerwienienie skóry, bóle i zawroty głowy, zaburzenia koncentracji, spadek nastroju, nudności,
wymioty, ból brzucha, szum w uszach, a także zaburzenia smaku i wzroku. Ryzyko wystąpienia
drgawek ocenia się na 1:1000 [2]. Z tego też powodu padaczka jest przeciwwskazaniem do
stosowania bupropionu. Reakcje nadwrażliwości, przypominające niekiedy chorobę posurowiczą,
zaobserwowano u 0,1% pacjentów [7]. Zanotowano także przypadki nadciśnienia tętniczego,
zwłaszcza przy terapii skojarzonej bupropionem i NTZ [8]. W związku z powyższym, w grupie
pacjentów otrzymujących oba preparaty, zaleca się monitorowanie ciśnienia tętniczego.
Przeciwskazania
Bupropion należy stosować ze szczególną ostrożnością w sytuacjach predysponujących do
obniżonego progu drgawkowego, np. po urazie głowy, po nadużyciu alkoholu, u pacjentów z
cukrzycą leczonych doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi lub insuliną, jak również u osób
stosujących leki obniżające próg drgawkowy (np. teofilina, leki przeciwpsychotyczne,
antydepresyjne, kortykosteroidy) [4]. Do przeciwwskazań należą: nadwrażliwość na którykolwiek ze
składników preparatu, padaczka w wywiadzie, zaburzenia odżywiania (bulimia, anoreksja),
niekontrolowane nadciśnienie tętnicze, stosowanie inhibitorów MAO oraz występowanie zaburzeń
psychicznych dwubiegunowych.
Dawkowanie
Terapię rozpoczyna się jeszcze w okresie palenia tytoniu, zaprzestanie powinno nastąpić w
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 2/3
kardiolog.pl
pierwszych 2 tyg. stosowania leku. Początkowo stosuje się 150 mg/d bupropionu rano przez 3 dni,
następnie 150 mg rano i po południu. Leczenie powinno trwać przynajmniej 7 tyg.
Skuteczność Bupropionu w perspektywie badań
Liczne badania potwierdzają skuteczność bupropionu w leczeniu nałogu tytoniowego w porównaniu
do placebo [9,10]. Okazało się także, że powodzenie terapii zależne jest od dawki leku (największe
przy 300 mg). Prawdopodobieństwo rzucenia palenia wzrastało liniowo wraz ze wzrostem poziomu
bupropionu we krwi, od 21% w grupie placebo do 42% w grupie otrzymującej lek w dawce 300
mg/dobę [10]. Obliczono ponadto, że prawdopodobieństwo powodzenia terapii wzrastało 1,01 raza
na każdy 1 ?g/l metabolitu bupropionu we krwi, w porównaniu do grupy kontrolnej [10].
W innym badaniu, obejmującym 893 pacjentów, porównano 9-tygodniową terapię: bupropionem,
NTZ oraz terapię skojarzoną (NTZ+bupropion) [8]. Monoterapia bupropionem oraz terapia
skojarzona były skuteczniejsze w porównaniu do NTZ. Nie było natomiast istotnej statystycznie
różnicy między terapią bupropionem a terapią skojarzoną. Ponadto, u 467 pacjentów, którzy nie
byli w stanie powstrzymać się od palenia w ciągu pierwszych 3 tygodni terapii, kontynuowano ją za
pomocą bupropionu, w monoterapii lub w połączeniu z NTZ [11]. Okazało się, że skutkowało to
większym odsetkiem pacjentów niepalących w porównaniu do grupy placebo i grupy stosującej
NTZ. Zdaje się to wskazywać, że nawet gdy pacjent nie jest w stanie wytrzymać rygoru walki z
nałogiem w początkowej fazie leczenia, nieprzerwana terapia bupropionem lub bupropionem i NTZ
może odnieść pozytywny efekt.
Przed definitywnym rzuceniem nałogu przeciętny palacz podejmuje średnio 6 nieudanych prób
[12]. Badania wykazały, że bupropion jest skuteczny także w tej grupie pacjentów, niezależnie od
tego czy wcześniejsze próby walki z nałogiem wiązały się ze stosowaniem bupropionu lub NTZ.
Ważne jest także to, że bupropion zmniejsza nasilenie objawów abstynencyjnych pod postacią
depresji, zaburzeń koncentracji czy poddenerwowania, które to nierzadko leżą u podstaw braku
konsekwencji w walce z nałogiem i skutkują niepowodzeniem terapii [13].
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 3/3