Do czego słu y skaler

Studencki Portal Stomatologiczny - zemby.pl
Do czego służy skaler
Autor: Andrzej
16.04.2007.
Zmieniony 23.07.2008.
Oczywiście do skalingu - brzmi najprostsza odpowiedź na tytułowe pytanie. Jednak nie jest to odpowiedź
wyczerpująca, bowiem energia drgań ultradźwiękowych skalera znajduje coraz więcej zastosowań w
nowoczesnym gabinecie stomatologicznym.
Periodontologia
Podstawową funkcją skalera jest usuwanie złogów nazębnych. Jednak współczesne urządzenia mogą
wykonywać jeszcze inne funkcje w walce z chorobami przyzębia. Po oczyszczeniu kieszonek dziąsłowych
ze złogów powierzchnia korzenia pozostaje porowata. Sprzyja to ponownemu odkładaniu płytki nazębnej i
niweluje efekt leczniczy zabiegu. Konieczne jest wygładzenie cementu korzeniowego. Można to wykonać
ręcznie przy pomocy pilników periodontologicznych lub skalerem za pomocą specjalnych końcówek (np.
narzędzia Periofine, Periohard, Satelec), które są pokryte bardzo drobnym nasypem diamentowym. są
one cienkie i mają wygięty kształt umożliwiający lekarzowi dotarcie do najmniejszych zachyłków
pomiędzy zębami. Trzeba koniecznie pamiętać, że do pracy tymi końcówkami należy zredukować moc
skalera do minimum i wykonywać płynne, wygładzające ruchy. Używanie ich przy średnim lub dużym
ustawieniu regulatora mocy spowoduje wycięcie zagłębień w cemencie korzeniowym oraz szybkie
zniszczenie narzędzia przez starcie nasypu diamentowego.
Do wygładzania korzeni zębów po skalingu służą też kirety węglowe, montowane do skalera
piezoelektrycznego . Działają one delikatniej niż te z nasypem diamentowym , szybciej się ścierają i
zużywają, ale są tańsze niż pozostałe, bo sprzedawane są w kompletach po kilka sztuk. Są bardzo
przydatne w leczeniu podtrzymującym pozwalając na utrwalenie osiągniętych wyników.
Piezon PI to końcówka proponowana przez firmę EMS. Jest ona pokryta tworzywem sztucznym i służy do
oczyszczenia powierzchni wokół implantu w leczeniu i zapobieganiu periimplantitis. Specjalny materiał
zastosowany w części pracującej zapobiega uszkodzeniu gładzi implantu.
Warto zatem, przed zakupem nowego urządzenia, zapytać sprzedawcy, jakie końcówki oprócz
podstawowych - ma do zaoferowania. Największy asortyment proponują na polskim rynku firmy: Satelec,
EMS, Durr Dental, Spartan i NSK. Z reguły końcówki i rękojeści skalera jednej firmy nie pasują do
urządzenia innej. Wyjątkiem na rynku jest Spartan, który wprowadził ostatnio do sprzedaży końcówki
zgodne ze standardem EMS, jednak są one przeznaczone do prac w endodoncji.
Stomatologia zachowawcza Do opracowywania skalerem ubytków służą końcówki z gruboziarnistym
nasypem diamentowym. Najprostsza ma kształt kulki. Jest wskazana do opracowywania ubytków
przyszyjkowych próchnicowych i niepróchnicowych. Ponieważ nie jest instrumentem rotacyjnym, nie
pozostawia na powierzchni zębiny warstwy mazistej, więc nie ma potrzeby usuwania jej przed
zakładaniem wypełnienia. Ubytek opracowany takim narzędziem zapewnia materiałom lepszą retencję,
gdyż jego powierzchnia jest porowata.
Są też końcówki w kształcie różnego rodzaju półkul lub sześcianów z nasypem diamentowym po stronie
wypukłej. Występują w dwóch wariantach: do ubytków po stronie mezjalnej i dystalnej. Skierowane
płaską częścią w stronę sąsiedniego zęba pozwalają na precyzyjną preparację ubytków na powierzchni
stycznej, bez uszkodzenia jego szkliwa. Końcówka w kształcie ostrego stożka z nasypem diamentowym
służy do oszczędnego preparowania bruzd zębów w przypadku początkowej próchnicy przed
wypełnieniem płynnym kompozytem. Moc aparatu przy opracowywaniu ubytków powinna być nastawiona
na największe wartości.
Wadą wymienionych narzędzi, w porównaniu z tradycyjnym wiertłem diamentowym, jest wielokrotnie
większy koszt zakupu.
Energia ultradźwięków może również służyć do kondensacji wypełnień. Uzyskujemy w ten sposób wzrost
gęstości, poprawę kontaktu materiałów z powierzchnią ubytku, eliminujemy wewnętrzne depozyty rtęci
(gdy zakładamy amalgamat) lub powietrza. Kondensacja przyspiesza też proces wiązania wypełnienia.
Jest to szczególnie cenne w przypadku glasjonomerów, które szybko osiągają swoją pełną wytrzymałość,
już kilka minut od założenia do ubytku. Narzędzia te mają kształt zbliżony do ręcznych o tym samym
przeznaczeniu, jak kulki, upychacze, itp.
Endodoncja Energia ultradźwięków znajduje coraz większe zastosowanie również w endodoncji.
Podstawowym urządzeniem jest uchwyt do pilników kanałowych np. Endo-Chuck EMS, do którego pasują
http://portal.zemby.pl
Kreator PDF
Utworzono 8 March, 2017, 09:00
Studencki Portal Stomatologiczny - zemby.pl
specjalne pilniki (w rozmiarach według ISO 15 ,20 ,25 30 ,35), oferowane m.in. przez firmę Maillefer.
Pilnik poruszany ultradźwiękami raczej nie powinien spełniać w kanale funkcji poszerzacza. Zastosowany
w ten sposób powoduje powstawanie w kanale progów , które mogą uniemożliwić jego penetrację. Pilnik
taki powinien być wprowadzony na całą długość roboczą z niewielkim luzem, kanał zaś powinien być
wypełniony roztworem płuczącym (najlepiej podchlorynem sodu). W tych warunkach powstaje kilka
pożądanych zjawisk. Są to zawirowania akustyczne roztworu, mechanicznie oczyszczające kanał główny i
boczne. Wystepuje też kawitacja – na skutek naprzemiennej fali ciśnienia hydroakustycznego w
płynie powstają pęcherzyki rozpuszczonych w nim gazów, które uwolnione mają działanie bakteriobójcze i
przyspieszają hydrolizę resztek miazgi. Uwalniana przy tym energia podnosi temperaturę roztworu, co
dodatkowo zwiększa jego działanie lityczne i bakteriobójcze. Metoda ta szczególnie jest polecana w
przypadku masywnego zakażenia kanałów. Pozwala na usunięcie warstwy mazistej z opracowywanej
powierzchni i otwarcie kanalików zębinowych.
Inną grupą urządzeń ultradźwiękowych stosowanych w endodoncji są pilniki tytanowe lub stalowe z
nasypem diamentowym lub cyrkoniowym. Część pracująca ma pokrój mniej lub bardziej wydłużonego
stożka na długim ramieniu zgiętym najczęściej pod kątem 120 stopni. Służą one do poszukiwania i
poszerzania ujść kanałów, udrażniania ich i do usuwania z nich złamanych narzędzi. Spełnianie tych
funkcji jest możliwe dzięki temu, że taka końcówka pracująca w kanale nie zasłania pola zabiegowego i
operuje się nią pod stałą kontrolą wzroku. Narzędzia te nie mają kanału dla płynu chłodzącego - pracuje
się nimi na sucho z regulatorem mocy ustawionym na wartości 60% i mniejsze. Generalną zasadą jest to
,że im dłuższa i cieńsza jest końcówka tym mniejszą moc należy użyć do jej pracy. Używanie tego
rodzaju narzędzi z dużą mocą ustawioną na regulatorze skalera morze spowodować jej złamanie lub
perforację kanału. Na uwagę zasługuje nowa seria końcówek do endodoncji firmy Maillefer –
Dentsply nazwana Pro Ultra. Są to narzędzia z nasypem diamentowym oraz tytanowe bez nasypu służące
do prac endodontycznych. Seria Pro Ultra zawiera też końcówki przeznaczone do wstecznego
opracowania kanałów w chirurgii stomatologicznej. Firma Maillefer Dentsply nie oferuje skalera i dlatego
narzędzia Pro Ultra występują w dwóch wersjach odpowiadających standartom EMS i Satelec.
Podobne końcówki do pracy na mokro służą do podawania płynów płuczących do kanału. Jest to możliwe,
jeśli skaler jest wyposażony w specjalny zasobnik do roztworów (np. EMS Piezon Master 400 lub Satelec
Prophy-Max). Należy przy tym zwrócić uwagę na to, czy rękojeść urządzenia jest przystosowana do pracy
z roztworami agresywnymi, powodującymi korozję. Te przeznaczone do zwykłego skalingu zwykle nie są
odporne i mogą ulec zniszczeniu.
Najczęściej stosowanym płynem jest 0,5-2,0 % roztwór podchlorynu sodu. Rzadziej stosowane są: 30-40
% kwas cytrynowy, roztwory NaCl, EDTA, 3,0 % woda destylowana, 70-80 % alkohol etylowy lub
izopropylowy.
Ostatnim etapem leczenia endodontycznego jest ostateczne wypełnienie kanału. Tutaj też można
zastosować odpowiednią końcówkę ultradźwiękową. Plugger do kondensacji gutaperki wygląda podobnie
jak ręczny. W momencie włączenia ultradźwięków rozgrzewa się w kanale, powodując uplastycznienie i
termiczną kondensację gutaperki. Chirurgia stomatologiczna Specjalna końcówka ultradźwiękowa
pozwala na wsteczne wypełnienie trudnodostępnych kanałów trzonowców i przedtrzonowców oraz
znacznie ułatwia to zadanie w przypadku łatwiejszych górnych siekaczy czy kłów w trakcie zabiegu
resekcji. Narzędzie takie ma długi trzonek prosty lub wygięty zakończony prostopadle odchodzącym,
cienkim, stożkowatym zakończeniem z nasypem diamentowym (np. seria Retro Satelec lub Pro Ultra
firmy Maillefer Dentsply). Pozwala na łatwe i szybkie opracowywanie wsteczne kanałów korzeniowych.
Opracowana część kanału ma niewielki przekrój ,jest głębsza i czystsza niż po użyciu wiertła. Kształt
końcówki ułatwia dostęp do kanału i oraz daje możliwość maksymalnie oszczędzającego zdrowe tkanki
zabiegu.
Protetyka Zastosowania protetyczne skalera związane są z cementowaniem i zdejmowaniem koron i
wkładów koronowo korzeniowych. Końcówka do cementowania koron zakończona jest nakręcaną główką
z tworzywa sztucznego. Działa w ten sposób, że przenosząc drgania za pośrednictwem główki na koronę
lub wkład kondensuje cement protetyczny, dociskając uzupełnienie (używam jej również do kondensacji
glasjonomerów do wypełnień w stomatologii zachowawczej). Drugim narzędziem przydatnym w protetyce
jest końcówka do zdejmowania koron i usuwania wkładów. Duża energia ultradżwięków przyłożona do
wkładu lub korony powoduje wewnętrzne pęknięcia cementu mocującego, co ułatwia usunięcie
uzupełnienia. Końcówka ta ma kształt łagodnie zgiętego, tępo zakończonego, pręta.
http://portal.zemby.pl
Kreator PDF
Utworzono 8 March, 2017, 09:00
Studencki Portal Stomatologiczny - zemby.pl
ŻRÓDŁO: NOWY GABINET STOMATOLOGICZNY
http://www.nowygabinet.pl/skaler.htm
http://portal.zemby.pl
Kreator PDF
Utworzono 8 March, 2017, 09:00