1 Uwarunkowania, wyzwania, perspektywy rozwoju Regiony Europy

Uwarunkowania, wyzwania, perspektywy rozwoju
Regiony Europy
Przełom XX i XXI wieku określany jest jako okres z jednej strony
wzmoŜonych działań integracyjnych w Europie, ale teŜ jako czas postępującej
globalizacji wraz z towarzyszącą jej internacjonalizacją a takŜe dezintegracją.
Procesom łączenia i ujednolicania towarzyszy więc fragmentaryzacja zarówno
w sensie politycznym, jak i społecznym. Oczywiście głównym „aktorem”, który musi
sprostać tym dwóm przeciwstawnym, choć nie zawsze, zjawiskom pozostaje państwo,
definiujące indywidualnie własne potrzeby. Jednak pomiędzy poziomem państw,
a poziomem globalnych współzaleŜności, coraz częściej w centrum zainteresowania
stawiany jest region, traktowany nie tyle jako podmiot geograficzny, ale raczej odrębny
subsystem międzynarodowy z charakterystycznym modelem zachowań, powiązań
i instytucji.
NaleŜy w związku z tym zadać pytanie o miejsce i role europejskich regionów,
które z jednej strony poddawane są ciągłemu naciskowi globalizacyjnemu, ale
jednocześnie wciąŜ stanowią przede wszystkim przejaw lokalnej toŜsamości. Kwestia
ta stała się przedmiotem wystąpień i dyskusji międzynarodowej konferencji nt. Regiony
Europy. Uwarunkowania, wyzwania, perspektywy rozwoju zorganizowanej przez
Katedrę Systemów Politycznych oraz Katedrę Historii Stosunków Międzynarodowych
Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego wraz
z Polskim Towarzystwem Nauk Politycznych w dniach 26-27 listopada 2007 r. Wzięło
w niej udział blisko stu naukowców reprezentujących polskie ośrodki politologiczne
w Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Kielcach, Krakowie, Lublinie,
Łodzi, Olsztynie, Poznaniu, Pułtusku, Szczecinie, Warszawie, Włocławku i Wrocławiu.
Gościliśmy takŜe przedstawicieli z Białorusi, Bułgarii, Rosji i Ukrainy, którzy
prezentowali
doświadczenia
wynikające
ze
współpracy
krajów
Europy
Środkowowschodniej.
Otwarcia konferencji dokonała prof. Alicja Stępień-Kuczyńska, która następnie
głos rektorowi UŁ prof. Wiesławowi Pusiowi, marszałkowi województwa łódzkiego
Włodzimierzowi Fisiakowi, prezes Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych prof.
Teresie Sasińskiej-Klas oraz prezydentowi Federacji Pokoju i Zgody w Moskwie
dr. Wiktorowi Kamyszanowowii. Podczas obrad plenarnych wystąpili: prof. Andrzej
Chodubski (Uniwersytet Gdański), prof. Irina Busygina (Moskiewski Państwowy
1
Instytut Stosunków Międzynarodowych – MGIMO) oraz prof. Andrzej Antoszewski
(Uniwersytet Wrocławski).
Następnie dyskutowano w panelach tematycznych. W panelu Regionalizacja –
integracja – globalizacja. Zagadnienia teoretyczne prof. Lech Zacher wygłosił referat
nt. Drogi integracji: procesy, uwarunkowania i wybory racjonalności. Głównymi
problemami ukazanymi przez profesora był aspekt globalizującego się świata, kwestie
komunikacji i swoistego ,,usieciowienia’’. Wystąpienie
dr. Pawła Dziecińskiego
odnosiło się do kwestii regionów jako jednostek geopolitycznych w skali świata
i Europy. Z kolei prof. Jerzy Jaskiernia podjął temat regionalizmu jako wartości
w systemach aksjologicznych Rady Europy i Unii Europejskiej.
Niezwykle interesujący problem podjęli takŜe uczestnicy panelu poświęconego
przemianom systemowym w Europie. Dr Przemysław Mickiewicz, a takŜe dr Marcin
Chełminiak zwrócili uwagę na procesy transformacyjne w regionie Europy Środkowej.
Podkreślono
takŜe
wagę
nowych
zjawisk
politycznych
w
państwach
postjugosłowiańskich (dr Jacek Wojnicki), Kornwalii (dr Bartłomiej Toszek),
państwach skandynawskich (dr ElŜbieta KuŜelewska).
Pozostałe sesje tematyczne poświęcono współpracy Europy z innymi regionami,
przemianom historycznym, społecznym, kulturowym i gospodarczym w regionach
europejskich, wyzwaniom regionalnym w ramach Unii Europejskiej, kontaktom
w Europie Wschodniej, a takŜe regionom Polski.
Warto podkreślić, iŜ konferencją zainteresowały się lokalne władze, instytucje
kulturalno-oświatowe, a takŜe media. Niezwykle cenne okazało się zaangaŜowanie
urzędu marszałkowskiego w organizację, a takŜe w dyskusję merytoryczną. Marszałek
Włodzimierz Fisiak objął konferencję honorowym patronatem i, jak to juŜ zostało
wspomniane, wystąpił podczas sesji plenarnej. Natomiast dyrektor Regionalnego Biura
Województwa Łódzkiego w Brukseli mgr Mariusz Mielczarek dokonał analizy
perspektyw i wyzwań, jakie stoją przed regionem łódzkim w Unii Europejskiej.
Konferencję
uświetnił
jubileusz
osiemdziesięciolecia
urodzin
oraz
pięćdziesięciolecia pracy naukowej prof. Jerzego Kmicińskiego. Wzięli nim udział
współpracownicy i przyjaciele uczonego. m.in. z Uniwersytetu Łódzkiego i Lubelskiego
oraz grono jego młodych wychowanków, którzy dzielili się wspomnieniami ze wspólnej
pracy z profesorem, podkreślając przede wszystkim otwartość i Ŝyczliwość Jubilata dla
otaczających go ludzi.
2
Konferencja Regiony Europy okazała się niewątpliwie cennym spotkaniem
praktyków i teoretyków zajmujących się problematyką regionalną. Przyczyniła się teŜ
do zwiększenia wiedzy na temat regionu łódzkiego, który ma nie tylko strategiczne,
centralne połoŜenie, ale takŜe bogate zasoby ludzkie, które stanowią niewątpliwie
największy, choć jeszcze nie w pełni wykorzystany kapitał.
KATARZYNA DOŚPIAŁ-BORYSIAK
3