Intensywny koniec roku na rynku nieruchomości
Transkrypt
Intensywny koniec roku na rynku nieruchomości
Galerie Handlowe Intensywny koniec roku na rynku nieruchomości handlowych Spis treści Galerie Handlowe - Październik 2013 Spis treści................................................................................................................................... str. 3 Przegląd ...............................................................................................................................str. 4 - 19 echo? jeszcze Analizy myślą Intensywny koniec roku na rynku nieruchomości handlowych layout mamy .......................................... str. 22-23 Cushman & Wakefield o inwestycjach w nieruchomości komercyjne CBRE o stołecznym rynku nieruchomości komercyjnych REDAKCJA Reklama Redaktor naczelny Andrzej Laskowski Dziennikarze Artur Suprewicz Barbara Karlow DETALINFO - Galerie Handlowe - wrzesień 2013 .............................. str. 24-25 ................................................ str. 26-27 Opracowanie graficzne Bartek Kownacki WYDAWCA Reklama [email protected] Nemex Media sp. z o.o. ul. Ciołka 17 lok. 308 01-445 Warszawa www.detalinfo.pl Nakład 45 tys. odbiorców - wysyłka w formie elektronicznej oraz na płytach cd Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść materiałów reklamowych oraz nie zwraca materiałów niezamówionych. 3 Galerie Handlowe Centrum Riviera ruszy 25. października 17 października 2013 25. października pierwszych klientów przywita Centrum Riviera w Gdyni. Weekendowe otwarcie będzie okazją do zapoznania się z ofertą centrum i promocyjnych zakupów. Fabryka Trzciny, Warszawa gala polskiej rady centrów handlowych zarejestruj się! poznaj najlepsze centra i sieci handlowe oraz kampanie marketingowe! ORGANIZATOR spONsORZy Fot. Archiwum 4 b u ti k ów, 150 pr oc. w i ęcej skl epów o ś re d ni ej pow i er zchni or az 230 p ro c . w i ęcej skl epów w i el kopo wi e rz c hni ow ych, ni ż i nne t r ój m i ej s k i e g a l er i e. Bu d o w a C ent r um R i vi er a, ł ączni e z mo d er ni zacj ą i st ni ej ącej czę ś c i CH W zgór ze, t r w ał a dw a l at a. O bi ekt zost ał skom er cja lizo w a n y w 96 pr oc. W i ększość skle p ó w zost ani e ot w ar t e 25 pa źd zie r n i ka. P ozost ał e będą su kce syw n ie ot w i er ane do końca pie r w sze j poł ow y 2014r. Łącznie w R ivie r ze znaj dzi e si ę 238 skl e p ó w. pATRONI medIAlNI Reklama Gdyń s k i e C e n t r u m Ri v i e ra b ę d z i e n a j w i ę k s z ą g a l e r ią h a n d l o wą n a Po m o r z u i j e d n ą z n a j wi ę k s z y c h w Po l sc e . I n n o w a c y j n e ro z wi ą z a n i e ł ą czy p o d j e d n y m d a c h e m ro z ry w kę , z a k u p y m o d o we o ra z u s ł u g i sp o ż y w c z e . Ri vi e r a o f e r u j e 2 5 p ro c . wi ę c e j DETALINFO - Galerie Handlowe - wrzesień 2013 www.prch.org.pl e-mail: [email protected] tel.: +48 22 629 23 81 Galerie Handlowe POZNAŃ ŁACINA GTC: umowa sprzedaży Galerii Kazimierz Spółka Globe Trade Centre S.A. poinformowała o zakończeniu negocjacji oraz podpisaniu wstępnej umowy sprzedaży Galerii Kazimierz w Krakowie z Nellia Sp. z o.o. należącą do Grupy Invesco. Za 50 proc. udziałów w centrum handlowym GTC otrzyma 90 mln euro. Wierzymy, że nowoczesność może być pełna emocji. A Ty? Łacina przedstawia nową erę komunikacji z konsumentem. Łacina to ultranowoczesna przestrzeń handlowa w samym sercu Poznania w wyjątkowy sposób łącząca sferę zakupową z rozrywkową. Innowacyjna architektura i jednoczesna przyjazność miejsca spełnią oczekiwania nawet najbardziej wymagających klientów międzynarodowego i wielokulturowego centrum Łacina. Fot. Archiwum 6 na sprzedaż, natychmiast znajduje renomowanych nabywców. To dowód na to, że GTC to firma, która rozwija centra handlowe najwyższej jakości - powiedział Alain Ickovics, prezes zarządu GTC. - Decyzja o sprzedaży Galerii Kazimierz jest również zgodna z polityką odświeżenia portfolio firmy poprzez sprzedaż dojrzałych aktywów w regionie i zastępowanie ich nowymi inwestycjami, które oferują atrakcyjny zwrot z inwestycji - dodał. Poprzez zakończenie negocjacji w sprawie sprzedaży Galerii Kazimierz, GTC oraz Aventus - parter biznesowy GTC, sprzedadzą 100 proc. udziałów w krakowskim centrum handlowym. Po spełnieniu standardowych warunków regulacyjnych i podpisaniu ostatecznej umowy sprzedaży, transakcja przyniesie GTC około 50 milionów euro netto. Galeria Kazimierz mieści się w historycznym centrum Krakowa, przy ulicy Podgórskiej. Jest ona jednym z najpopularniejszych centrów handlowych w Krakowie i okolicach. Galeria oferuje prawie 40 tys. mkw. powierzchni handlowej. Wśród najemców galerii są znane firmy, takie jak: Cinema City, Alma, EMPiK czy Reserved. 95 000 m² powierzchni GLA 310 punktów handlowych i usługowych, w tym: 40 sklepów średniopowierzchniowych, 245 sklepów i 25 restauracji Otwarcie: druga połowa 2014 roku Reklama „Decyzja GTC o sprzedaży udziałów w Galerii Kazimierz wpisuje się w strategię firmy, która zakłada sprzedaż dojrzałych aktywów, jak i w ogłoszony w 2012 r. plan, zakładający wygenerowanie wolnych środków pieniężnych poprzez sprzedaż nieruchomości. Kwota transakcji, wyceniająca 100 proc. udziałów w Galerii Kazimierz na 180 mln euro, odzwierciedla zapotrzebowanie rynku na wysokiej klasy nieruchomości handlowe - napisano w komunikacie”. Finalizacja transakcji uwarunkowana jest zgodą Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. - Każda inwestycja, którą wystawiamy DETALINFO - Galerie Handlowe - wrzesień 2013 APSYS POLSKA SP. Z O. O., ATRIUM CENTRUM, AL. JANA PAWŁA II 27, 00-867 WARSZAWA, TEL.: 22 701 92 00 , FAX: 22 701 92 01, [email protected], WWW.APSYS.PL MAREK BŁĘDOWSKI, [email protected], TEL.: 22 701 92 57 Galerie Handlowe Gemini Park Bielsko-Biała: koniec rozbudowy na wiosnę 2014 Na wiosnę 2014 roku planowane jest zakończenie rozbudowy obiektu Gemini Park Bielsko-Biała. Liczba najemców powiększy się o 60 lokali. Fot. Archiwum 8 zostanie również oferta gastronomiczna i usługowa. Obecnie Gemini Park Bielsko-Biała to ponad 80 sklepów oraz punktów gastronomicznych i usługowych usytuowanych na 2 7 , 5 t y s . m k w. p o w i e r z c h n i . P o rozbudowie, której planowane zakończenie przewidziano na wiosnę 2014 roku, obiekt będzie dysponował jedną z największych powierzchni w regionie – ponad 4 0 t y s . m k w. Reklama Nowa powierzchnia handlowa będzie stanowiła całość z dotychczasowym budynkiem i zostanie wykorzystana na poszerzenie o f e r t y z b r a n ż A G D , RT V i m u l timedia oraz dopełnienie oferty fashion. Znacznie poszerzona DETALINFO - Galerie Handlowe - wrzesień 2013 Galerie Handlowe Centra Hand lowe - R apor t 2 0 1 0 Zakończyła się modernizacja CH Ogrody Zakończyła się modernizacja istniejącej części Centrum Handlowego Ogrody. Lokale przekazane zostały już najemcom, a zarządca Centrum planuje kampanię reklamową promującą elbląskie Ogrody w nowej odsłonie. Fot. Archiwum 10 mo wa ł a nośni ki out door, on- l i ne, o ra z d yst r ybucj ę ul ot ek w E l bl ągu i o k o l i cach, j ak r ów ni eż kam pani ę o n -l i n ę ki er ow aną do m i eszkań c ó w Kal i ni ngr adu, kt ór zy st anow i ą i s to tn ą gr upę kl i ent ów C ent r um . Po z i o m kom er cj al i zacj i O gr odów w c h w i l i obecnej pr zekr oczył 60 p ro c . S w oj e skl epy w pr zebudow y wa n e j części C H O gr ody ot w or zył y j u ż s i eci RT V E U R O A G D , C C C o ra z T- M obi l e. D zi ał a t eż hi per ma rk et C ar r ef our. P o zakończeni u ro z b u dow y na dw óch pozi om ach z n a j d z i e si ę 130 skl epów i punk tó w u sł ugow ych, m . i n. R eser ved, H&M, N ew Yor ker, C C C , D ei ch ma n n , R ossm ann, M ohi t o, C r op To wn , H ouse, S i nsay, D ougl as, Reklama Advertise No wo o t w a r t e p a s a ż e CH Og ro d y wyr ó ż n i a j ą s i ę p r os tą , n o wo c z e s n ą f or m ą i m o n o c h r oma ty c z n ą k o l o ry st y ką . L o k a l e h a nd l o we z o s ta ł y j u ż p r z e k a z a n e p i e r ws z y m n a j e mc o m, kt ór z y r o z p o c z ę l i w n i c h p ra c e r emo n t o w e . K o l e j n e s k l e p y b ę d ą o t wi e r a n e s u k c e s y wn i e w p a ź d zi e r n i k u . N a p o c z ą tk u l i s to p a d a p o wi n n o d z i a ł a ć o k o ł o 2 0 s k l e p ó w, a k o l e j n e z o s t a n ą o twa rte d o k o ń ca r o k u . W z w i ą z k u z p o s t ę p e m p ra c re mon t o w y c h O g r o dy p l a n u j ą p rz e p r ow a d z e n i e w l i sto p a d z i e k a m p a n i i r e k l a m o w e j i n fo rmu j ą c e j o o t wa r c i u z m o d e r ni z o wa n e j c z ę ś c i Ce n t r u m o r a z j e g o n o wy m wi z e r un ku . K a m p a n i a b ę d z i e o b e j - O r say, S i zeer, Woj as, Qu io sq u e , P i ekar ni a R aszczyk, Tr o ja n H o r se, G r ycan, Yes, A par t , E so t iq , P l us G S M , I nm edi o, Yve s R o ch e r, r est aur acj a M cD onal d ’s o r a z w ie l osal ow e ki no. N a t r z e ch p o zio m ach C ent r um zapl an o w a n y zo st a ł par ki ng na ok. 1000 mie jsc. I nw est or em pr oj ekt u je st C B R E G l obal I nvest or s P ol a n d , a za r o z budow ę i kom er cj al i za cję o d p o w ia da f i r m a A ct eeum C e n t r a l E u r o p e , kt ór ą w zakr esi e naj m u w sp ie r a C B R E S p. z o. o. A ut or e m p r o je kt u ar chi t ekt oni cznego j est p r a co w n ia E S A . G ener al nym Wyko n a w cą je st P O R R ( P ol ska) S A . DETALINFO - Galerie Handlowe - wrzesień 2013 DETALINFO - Galerie Handlowe - Raport Roczny 2010 11 Galerie Handlowe Nowi najemcy w Blue City Oprócz nowej na polskim rynku marki Original Marines, do grona najemców obiektu dołączył sklep z wyposażeniem wnętrz Kolorowy Dom. Już wkrótce swoje lokale otworzą także: butik z modą męską Giacomo Conti, polska marka By Insomnia, sklep z artykułami wyposażenia wnętrz Home&You oraz popularna restauracja Street. Nowe elementy w ofercie handlowej to nie jedyne zmiany, jakie czekają Blue City w nadchodzących miesiącach. Na 2014 r. planowane jest przeniesienie strefy gastronomicznej (food court) na poziom +2 oraz powiększenie jej oferty o nowe kawiarnie i restauracje. Z kolei na parterze i pierwszym piętrze pojawi się nowy najemca modowy oraz kilka międzynarodowych marek. Metamorfoza Blue City jest cieka- 12 wym przykładem trendu rearanżacji i rekomercjalizacji, opisanym przez firmę Jones Lang LaSalle w raporcie „Odbudowa, przebudowa, rozbudowa. Kierunki rozwoju polskich centrów handlowych”. - Aby zwiększyć atrakcyjność i odwiedzalność obiektu przeprojektowano przestrzeń handlową, dzięki czemu udało się pozyskać nowych najemców, w tym Toys’R’Us czy Marks&Spencer; a duże, wolne moduły z powodzeniem zajęło TK DETALINFO - Galerie Handlowe - wrzesień 2013 Reklama Fot. Archiwum Maxx i F&F, czyli marki poszukujące lokali o takiej właśnie skali. W efekcie przeprowadzonych zmian, Blue City wzbogaciło, odświeżyło i unowocześniło swoją ofertę, co pozwoliło na znaczący wzrost liczby klientów od 2007 r. - czytamy w raporcie. Za proces rekomercjalizacji Blue City odpowiada zespół doradców Jones Lang LaSalle wraz z działem najmu Blue City. Centrum działa na warszawskim rynku od 2004 r. Galerie Handlowe Blisko 90 tys. osób odwiedziło PH Franowo Otwarcie nowego pasażu Parku Handlowego Franowo przyciągnęło rzesze poznaniaków i Wielkopolan. W ramach akcji „Poczuj moc złotówki”, wszystkie spośród oferowanych 10 tysięcy produktów za 1 zł zostały sprzedane. W sumie w ciągu 5 dni otwarcia Park Handlowy Franowo odwiedziło aż 89 tysięcy osób. W os t a t n i m t y g o d n i u wrz e ś n i a z a ku p y w P a r k u H a nd l o wy m F ra n o wo p r z e b i e g a ł y w g o r ą c e j a tmo s fe rz e . Ty l ko p r z e d s k l e pe m J y s k , p o d cza s p i e r w s z e g o dn i a o twa rc i a , n a za ku p y c z e k a ł y d zi e s i ą tk i k l i e n t ów. W s u m i e w J y s k p i e rws z e g o d n i a o t w a r c i a w y s ta wi o n o 1 7 6 0 p a r ag o n ó w. W t y m s a my m c z a s i e SMY K o d w i e d z i ł o 3 5 0 0 k l i e n tó w, a do k o ń c a w r z e ś n i a i c h l i c z b a wyn i o s ł a p o n a d 1 4 0 0 0 . Pr ac e n a d r o z b u d o wą Pa rk u 14 Ha n d l o w ego F r anow o w P oznani u trwa ł y 2, 5 r oku. O becni e kl i enci ma j ą d o dyspozycj i 80 t ys. m kw. p o wi e r zchni handl ow ej , na kt ór ej ł ą c z n i e znaj dzi e si ę 29 skl epów - w ty m w i el kopow i er zchni ow ych. No wy pasaż o pow i er zchni 14 ty s . m kw. , kt ór ego ot w ar ci e w e wrz e ś ni u zam yka pr ace I nt er I K E A Ce n tre G r oup P ol and w P oznani u. Pa s a ż posi ada 7 l okal i o po wi e rz c hni od 500 m kw. do 3, 2 t ys. mk w. W now ym budynku sw oj e skl epy udost ępni ł y klie n t o m t a kie m ar ki j ak: B el - P ol , RTV E U R O A G D , S por t s D i r ect , J ysk i S M Y K , a w kr ót ce r ów ni eż skle p M a xi Zo o . O d począt ku r ozbudow y n a t e r e n ie cent r um posadzono w su m ie p o nad 500 dr zew, 20 t y s. kr ze w ó w i zasadzano 40 t ys. m k w. t r a w y. P o w st ał y t akże dodat kow e b e zp ła t n e m i ej sca par ki ngow e - ich liczb a zw i ększył a si ę ponad d w u kr o t n ie z 1300 do 3000. DETALINFO - Galerie Handlowe - wrzesień 2013 Reklama Advertise Fot. Archiwum Galerie Handlowe Ferio na półmetku zmian Stradivarius – pierwsza marka Grupy Inditex w rejonie Konina, oraz 4F - salon z odzieżą i sprzętem sportowym, zostały otwarte zgodnie z harmonogramem, na przełomie września i października. Salon Stradivarius zajmuje powierzchnię 320 mkw., natomiast 4F przejął 145-metrowy lokal położony w północnym pasażu obiektu. Oba sklepy są zlokalizowane w do tej pory istniejącej części Centrum. Fot. Archiwum 16 l onów pr zew i dzi any je st n a d r u g ą poł ow ę paździ er ni ka, kie d y sw o je podw oj e ot w or zą sal on y sie ci L P P - C r opp i H ouse. Tr wa ją r ó w n o cześni e pr ace w ykoń cze n io w e w sal onach M ar t es S po r t , P e p co , R ossm ann i C C C , kt ór ych o t w a r ci e zost ał o zapl anowa n e n a d r u g ą poł ow ę l i st opada. Reklama „ P r z e z n a j b l i ż s z e k i l k a mi e s i ę c y w Fer i o b ę d ą s i ę s uk c e s y wn i e o twi e r ać k o l e j n e n o w e s k l e p y, wi ę c w Ce n t r u m w i e l e b ęd z i e s i ę d z i a ł o r ówn i e ż p o d w z g l ę d e m ma rk e ti n g o wy m . Z a p l a n o wa l i ś my s z e re g wyd a r z e ń s p e c j a l n y c h , k tó ry c h ce l e m j e s t p o d k r e ś l e n i e z mi a n za ch o d z ą c y c h w F e ri o . Na j b l i ż s z e z ni c h o d b ę d z i e si ę j u ż w we e k e n d 2 5 - 27 p a ź d z i e r n i k a , a k o l e j n e w l i st op a d z i e p r z y o k a z j i n a s tę p n e j p l a n o w anej f azy ot w ar ć – m ów i Ka ta rzyna Tondel - Jędr zej czak z Ba l mai n A sset M anagem ent . Ce n tru m H andl ow e F er i o podpi sa ł o ta k że um ow ę naj m u z G at t a – ma rk ą odzi eży i bi el i zny dam ski ej , k tó ra z aj m i e pow i er zchni ę 40 mk w. 55 m kw. zost ał o nat om i ast p rz e z naczone dl a O chni ka – sal o n u o fer uj ącego odzi eż skór zaną i g a l a n t er i ę. Ko l e j n y et ap ot w ar ć now ych sa - DETALINFO - Galerie Handlowe - wrzesień 2013 Galerie Handlowe Kolejny etap przebudowy PH Bielany Rozpoczął się kolejny etap przebudowy Parku Handlowego Bielany - rozbiórka starego budynku sklepu IKEA. Towarzyszyć jej będzie prowadzona przez Inter IKEA Centre Group Poland rozbudowana akcja „Recykling na wielką skalę” – działania proekologiczne i prospołeczne skierowane do mieszkańców gmin Wrocław i Kobierzyce oraz odwiedzających centrum handlowe. Fot. Archiwum 18 filozofią zrównoważonego rozwoju. Więcej o szczegółach wspomnianej akcji już wkrótce. Demontaż starego budynku sklepu wiąże się z koniecznością zagospodarowania różnego rodzaju odpadów: z terenu rozbiórki zostanie wywiezione 5100 mkw. betonu, który zajmie w sumie 700 ciężarówek; gdyby ustawić te ciężarówki jedna za drugą, na Autostradowej Obwodnicy Wrocławia powstałby korek długości 14 km; do wtórnego użytku lub przetworzenia pójdzie 700 tys. ton blachy i stali oraz 16 tys. mkw. papy; ta ilość papy wystarczyłaby do pokrycia około 130 dachów średniej wielkości domów jednorodzinnych; gdyby całą blachę trapezową odzyskaną podczas rozbiórki ułożyć w płot wysokości 2 metrów, to miałby on długość 12 km. Reklama Advertise Dawny sklep IKEA, choć zdecydowanie mniejszy od obecnego, zajmuje powierzchnię ponad 16 tys. mkw. Przylega on i jest funkcjonalnie powiązany z istniejącym budynkiem Parku Handlowego Bielany, dlatego też jego demontaż musiał zostać starannie przygotowany, a prace rozbiórkowe według planów zakończą się z początkiem przyszłego roku. - Jest to skomplikowane inżynieryjnie przedsięwzięcie. Za jego przebieg odpowiada firma specjalizująca się w robotach rozbiórkowych, polegających na maksymalnym odzysku i ponownym wykorzystaniu zdemontowanych elementów, takich jak: konstrukcje stalowe, materiały termoizolacyjne, a nawet destruktu pochodzącego z fundamentów budynku – mówi Dariusz Węglicki, odpowiedzialny w Inter IKEA Centre Group Poland za projekt rozbudowy i modernizacji Parku Handlowego Bielany. – Warto tu podkreślić, że aż 90 proc. materiałów składających się na ten budynek zostanie ponownie wykorzystanych, pozostałe zaś odpady przejdą proces utylizacji. To zainspirowało nas do zorganizowania akcji pod nazwą „Recykling na wielką skalę. W jej ramach Inter IKEA Centre Group Poland organizować będzie szereg aktywności oraz inicjatyw skierowanych do lokalnej społeczności. Będą to zarówno zajęcia o tematyce proekologicznej, jak i działania prospołeczne przygotowane z myślą o mieszkańcach Wrocławia i okolic. Wszystkie łączyć będzie tematyka dbałości o środowisko, recyklingu oraz upcyklingu (czyli wtórnego przetwarzania odpadów w taki sposób, by powstawały z nich użyteczne produkty mające wartość większą niż przetwarzane surowce). Zagadnienia te są zgodne z bliską Inter IKEA Centre Group Poland DETALINFO - Galerie Handlowe - wrzesień 2013 Galerie Handlowe Rusza Plac Unii w Warszawie Oficjalne otwarcie wielofunkcyjnego kompleksu Plac Unii w Warszawie zaplanowano na sobotę, 12 października. Fot. Archiwum 20 łączy świat high fashion z przekazem adresowanym do wszystkich osób ceniących styl, jakość i różnorodność - dodaje. Tomek Sadurski jest grafikiem, rysownikiem i ilustratorem mody, regularnie współpracującym z czołowymi światowymi markami oraz prestiżowymi tytułami, takimi jak Vanity Fair, Fashion Magazine, Park Avenue, Tush, Elle Girl, Twój Styl czy Süddeutsche Zeitung. Stworzone przez niego grafiki oraz identyfikacja wizualna Plac Unii City Shopping inspirowane są stylem i atmosferą Paryża, Berlina czy Nowego Jorku, ale też architekturą samego Placu Unii Reklama Jego część handlowa – a w niej sklepy, Supersam, punkty usługowe, restauracje oraz kawiarnie – zostanie otwarta dla klientów tuż po godzinie 12 i będzie funkcjonowała pod nazwą Plac Unii City Shopping. Identyfikację wizualną oraz kampanię towarzyszącą otwarciu nowego centrum handlowego zaprojektował rysownik i ilustrator mody Tomek Sadurski. Prace wykończeniowe wewnątrz oraz w bezpośrednim sąsiedztwie kompleksu Plac Unii weszły już w ostatnią fazę. Inwestycja składa się z trzech budynków, oferujących łącznie 56 800 mkw. powierzchni do wynajęcia, z czego 41 300 mkw. to część biurowa, natomiast 15 500 mkw. - trzypoziomowe centrum handlowe. - W nazwie Plac Unii City Shopping zawarta jest wizja miejsca funkcjonującego w rytmie wielkiego miasta i czerpiącego z jego atmosfery. To inspirująca przestrzeń, w której w naturalny sposób przenika się świat biznesu oraz czas relaksu To również miejsce, które jest zawsze „po drodze” i „na bieżąco” z trendami - mówi Bogdan Korolczuk, dyrektor centrum handlowego Plac Unii. - Tworząc identyfikację wizualną centrum zdecydowaliśmy się na współpracę z Tomkiem Sadurskim, który w swoich pracach doskonale DETALINFO - Galerie Handlowe - wrzesień 2013 Galerie Handlowe Galerie Handlowe Intensywny koniec roku na rynku nieruchomości handlowych Eksperci Jones Lang LaSalle podsumowali sytuację na polskim rynku nieruchomości handlowych na koniec III kw. 2013 r. oraz zaprezentowali trendy i prognozy rozwoju na nadchodzące miesiące. Wciąż bardzo uważnie analizowane są wszystkie potencjalne opcje, a proces decyzyjny trwa kilka miesięcy. Warto jednak zauważyć, że niesłabnącym popytem cieszą się wciąż najlepsze obiekty działające w największych aglomeracjach. Właściciele centrów, które są gorzej postrzegane przez rynek, a także tych znajdujących się w miastach małych lub o wysokim stopniu nasycenia rynku, wciąż powinni liczyć się ze zwiększoną presją na obniżkę czynszów oraz wysokimi oczekiwaniami najemców co do wkładu finansowego dewelopera czy właściciela w wykończenie lokali”. Fot. Archiwum Na koniec III kw. 2013 całkowita podaż nowoczesnej powierzchni handlowej w Polsce wyniosła 11 400 000 mkw. pow. najmu. Prawie 72% (8 200 000 mkw.) stanowią centra handlowe. Pozostała część przypada na parki handlowe, obiekty wolnostojące i centra wyprzedażowe. Warto zwrócić uwagę, że najbardziej aktywny okres otwarć obiektów handlowych przypadnie na IV kwartał. W ostatnich trzech miesiącach bieżącego roku na rynek wejdzie ok. 300 000 mkw. nowej podaży w siedmiu nowych i pięciu rozbudowanych obiektach. Ponad 50% tej podaży jest realizowane w ramach trzech dużych obiektów w głównych aglomeracjach. Są to: Riviera w Gdyni (43 700 mkw., rozbudowa centrum Wzgórze), Poznań City Centre w Poznaniu (60 000 mkw.) oraz Auchan Bronowice w Krakowie (60 000 mkw.). Tylko dwa centra (Trzy Korony w 22 Nowym Sączu i Brama Pomorza w Chojnicach) to projekty średniej wielkości. Resztę stanowią małe centra, w tym: Stara Kablownia w Czechowicach-Dziedzicach, Dekada w Grójcu, a także rozbudowa Ferio w Koninie i Galerii Olimp w Lublinie. W Warszawie otwiera się Plac Unii. Kompleks zrealizowany przez BBI Development i Liebrecht&Wood będzie oferował 15 500 mkw. powierzchni handlowej i 41 300 mkw. biur. Cały 2013 r. zamknie się łącznie 485 000 mkw. nowej powierzchni. Aktywność budowlana pozostaje wysoka. Obecnie powstaje 813 000 mkw. z perspektywą otwarcia w ciągu najbliższych dwóch lat. Rozbudowy istniejących obiektów handlowych stanowią ważny trend na polskim rynku. Od 2010 r. około 20% oddawanej co roku podaży to właśnie rozbudowy. Jones Lang La- Salle przewiduje, że sytuacja taka utrzyma się w następnych dwóch latach. Istotne trwające obecnie rozbudowy to m.in.: Wzgórze / Riviera w Gdyni, Ogrody w Elblągu, Atrium Copernicus w Toruniu, Gemini Park w Bielsku-Białej, Galeria Pomorska w Bydgoszczy i Galeria Olimp w Lublinie. Popyt – Polska pozostaje atrakcyjnym rynkiem dla międzynarodowych sieci handlowych Polska jest atrakcyjnym rynkiem, zarówno dla nowych marek, jak i tych już obecnych i poszukujących możliwości dalszego rozwoju. W ostatnim czasie do Polski weszło kilka nowych marek, np. Sports Direct (Europa Centrala, Gliwice), Original Marines (Blue City, Warszawa), SAM 0-13 (Galeria Rembielińska, Warszawa) oraz Karl Lagerfeld Woman (Atrium Promenada, Warszawa). Przyszłe debiuty to m.in. E Go’ i Armani Jeans DETALINFO - Galerie Handlowe - wrzesień 2013 (Plac Unii, Warszawa). Również polskie sieci wprowadzają na rynek nowe marki (np. Medicine). Inne sieci tworzą nowe koncepty. Przykładowo, Empik Media & Fashion wprowadza na rynek nowy format sklepów Empik – Empik Express o pow. 100 – 200 mkw. dostosowany do potrzeb małych miast i małych obiektów handlowych. Ponadto, H&M powiększa sklepy, aby wprowadzić koncept H&M Home. Poziom pustostanów i czynsze „prime” Poziom pustostanów w miastach pow. 200 000 mieszkańców wyniósł na koniec I poł. br. ok. 4%. Najwięcej wolnej powierzchni zaobserwowano na rynkach, gdzie w ostatnim okresie pojawiły się nowe obiekty lub wcześniej borykały się one z problemem wysokiego poziomu pustostanów, m.in. Poznań, Wrocław, Radom i Toruń. Miasta, w których odsetek pustostanów jest obec- DETALINFO - Galerie Handlowe - wrzesień 2013 nie najniższy, to m.in. Warszawa, Szczecin i Aglomeracja Katowicka. Warto zwrócić uwagę, że poziom pustostanów pozostaje stabilny dla wiodących centrów, z kolei właściciele obiektów o słabszej pozycji rynkowej powinni rozważyć zmiany w ofercie i obiekcie, aby podtrzymać zainteresowanie najemców. Najwyższy poziom stawek czynszowych za powierzchnie typu „prime”, tj. za najlepsze lokale o pow. ok. 100 mkw. kategorii moda i akcesoria w wiodących centrach handlowych, odnotowuje się w Warszawie, a następnie we Wrocławiu, Łodzi i Aglomeracji Katowickiej. W stolicy kraju, z uwagi na procesy rekomercjalizacji przeprowadzone w wiodących galeriach w ciągu ostatniego roku, czynsze „prime” wzrosły o ok. 5% do poziomu 85 – 100 euro za mkw. miesięcznie. Nie zaobserwowano znaczących zmian na pozostałych rynkach. Rynek inwestycyjny Wartość transakcji inwestycyjnych zrealizowanych w sektorze handlowym na koniec III kw. 2013 r. wyniosła 773 mln euro. Największe sfinalizowane transakcje to zakup Silesia City Center w Katowicach przez konsorcjum na czele z Allianz (ok. 400 mln euro) oraz zakup Galerii Dominikańskiej we Wrocławiu przez Atrium European Real Estate (151,7 mln euro). Kluczowe transakcje w toku, których finalizacja przewidziana jest na IV kw. 2013 r. to kupno Galerii Kazimierz w Krakowie przez Invesco (180 mln euro), zakup Wola Park w Warszawie przez Inter Ikea oraz przejęcie za 174,5 mln euro przez Tristan Capital Partners portfela nieruchomości handlowych firmy Charter Hall (Zakopianka w Krakowie, Borek we Wrocławiu, Turzyn w Szczecinie, Arena w Gliwicach i Dąbrówka w Katowicach). Biorąc pod uwagę stopień zaawansowania kilku transakcji, Jones Lang LaSalle spodziewa się, że całkowita wartość transakcji zrealizowanych w segmencie handlowym przekroczy 1,5 mld euro na koniec 2013 r. Polska cieszy się zainteresowaniem inwestorów, czego potwierdzeniem jest silny popyt na prestiżowe obiekty handlowe. Z analiz Jones Lang LaSalle wynika, że trend ten utrzyma się w 2014 r. 23 Galerie Handlowe Galerie Handlowe Cushman & Wakefield o inwestycjach w nieruchomości komercyjne Z corocznego raportu firmy Cushman & Wakefield zaprezentowanego dziś na targach inwestycyjnych EXPO REAL w Monachium „Winning in Growth Cities” wynika, że w minionych 12 miesiącach wolumen inwestycji w nieruchomości komercyjne na całym świecie wzrósł o 16,7% do poziomu 649 mld USD, przy czym najwięcej zainwestowano w Nowym Jorku. Brisbane, Sydney, Nagoja i Osaka). Natomiast w pierwszej dziesiątce największy spadek z czwartego miejsca w ubiegłym roku na ósmą pozycję odnotował Paryż ze względu na mniejszą liczbę zawartych większych transakcji. W rankingach spadły również inne ważne miasta, w tym Toronto i Chicago, a także chińskie miasta: Szanghaj, Pekin, Kanton, Chengdu i Tiencin, w których wartość transakcji inwestycyjnych z wyłączeniem gruntów inwestycyjnych zmniejszyła się o 40% lub więcej. Wynika to raczej z ograniczenia wydatków krajowych niż zagranicznych. W porównaniu z ubiegłorocznymi zestawieniami na niższych pozycjach znalazło się również szereg miast europejskich, w tym Petersburg, Stambuł i Budapeszt. Największym zainteresowaniem inwestorów w grupie 25 miast na najwyższych pozycjach rankingu cieszyły się nieruchomości biurowe, których udział w rynku jednak zmniejszył się w minionym roku z 48% do 45%. W tym samym cza- sie udział w rynku nieruchomości mieszkaniowych wzrósł z 18,1% do 26%. Dotychczas wielu największych międzynarodowych graczy na rynkach inwestycyjnych koncentrowało się na nieruchomościach biurowych, ale obecnie zaczynają coraz bardziej interesować się innymi sektorami, w szczególności dużymi obiektami łączącymi funkcje komercyjne i mieszkaniowe. W ciągu 12 miesięcy do końca II kw. 2013 r. globalne przepływy kapitału wyniosły 170,7 mld USD, co oznacza wzrost o 11,8% w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku. Londyn nadal cieszy się największą popularnością wśród inwestorów zagranicznych, o czym świadczy wielkość zainwestowanego kapitału zagranicznego (22,4 mld USD) i udział w rynku na poziomie 13%. Dla porównania na Paryż i Nowy Jork przypadło odpowiednio 4% i 3,6% inwestycji zagranicznych. Natomiast na czwartym i piątym miejscu pod względem wolumenu inwestycji zagranicznych uplasowały się miasta regionu Azji i Pacyfiku: Szanghaj i Sydney. Największym źródłem kapitału zagranicznego były kraje azjatyckie, które zainwestowały na światowych rynkach 55,4 mld USD, co stanowi 32% łącznego wolumenu inwestycji. Jednak znaczną część tego kapitału zainwestowano w Azji. W wartościach względnych i bezwzględnych najbardziej aktywnymi graczami na rynkach zagranicznych byli w minionym roku inwestorzy amerykańscy, którzy zainwestowali 40,8 mld USD. Czynniki sukcesu Oprócz wskazania największych miast pod względem inwestycji w nieruchomości komercyjne oraz różnic w zakresie cen i popytu raport „Winning in Growth Cities” przedstawia również najważniejsze czynniki wpływające na sukces miasta takie jak kwalifikacje pracowników, innowacyjność i jakość życia. Nowy Jork i Londyn zajmują wysokie miejsca w zestawieniu pod względem wszystkich czynników, czym ugruntowują swoje pozycje najbardziej atrakcyjnych miast do DETALINFO - Galerie Handlowe - wrzesień 2013 DETALINFO - Galerie Handlowe - wrzesień 2013 Fot. Archiwum W ciągu roku do czerwca 25 miast zajmujących najwyższe pozycje w rankingu zwiększyło swój udział w rynku z 53% do 55% przy wzroście wartości inwestycji o 20,7% w porównaniu ze wzrostem o 12,1% dla pozostałych miast. Inwestorzy nadal preferują tę grupę miast ze względu na niski poziom ryzyka inwestycyjnego, ale wzrasta zainteresowanie również innymi lokalizacjami, o czym świadczy spadek udziału w rynku 25 największych miast z 58% w I kw. 2013 r. do 50% w II kw. 2013 r. Carlo Barel di Sant’Albano, Prezes Wykonawczy firmy Cushman & Wakefield, powiedział: „Według większości wskaźników popyt na nieruchomości zarówno wzrośnie, jak i obejmie nowe rynki. Zwiększy się udział w rynku kapitału zagranicznego za sprawą coraz większej akceptacji ryzyka wśród inwestorów. Jeżeli ożywienie amerykańskiej gospodarki będzie nadal nabierać tempa, przekładając się na wzrost zaufania i gospodarek w innych krajach, wówczas przyszły 24 rok będzie korzystny dla wielu sektorów rynku. Działania stymulacyjne i ożywienie zapoczątkują wzrost wartości kapitałowych w przypadku powierzchni wysokiej jakości przy silnym popycie wśród najemców”. W porównaniu z ubiegłym rokiem w rankingu 25 miast zajmujących najwyższe pozycje wystąpiły niewielkie zmiany – Pekin i Sztokholm spadły w zestawieniu, natomiast awansowały miasta amerykańskie i niemieckie, w tym Denver i Frankfurt. Największy wzrost w rankingu odnotowały miasta Austin, Mediolan, Las Vegas, Montreal i Tampa. W pierwszej 25 najszybciej rosnących rynków znalazło się aż 15 miast w Ameryce Północnej: 14 z USA oraz Montreal w Kanadzie, głównie ze względu na wcześniejsze oznaki ożywienia gospodarczego i wielkość kapitału krajowego na rynku północnoamerykańskim. W grupie 25 najlepszych lokalizacji znalazły się również cztery miasta europejskie (Mediolan, Frankfurt, Berlin i Hamburg) oraz sześć miast z regionu Azji i Pacyfiku (Seul, Perth, inwestowania w nieruchomości komercyjne. Wysokie oceny we wszystkich kategoriach uzyskały również Paryż, Tokio, Hongkong, Singapur i San Francisco, a tuż za tymi miastami uplasowały Szanghaj, Pekin, Seul i Los Angeles. David Hutchings, dyrektor europejskiego działu badań firmy Cushman & Wakefield, powiedział: „Aktywność inwestycyjna koncentruje się przede wszystkim wokół kilku miast, ale ze względu na fakt, że rynek inwestycji w nieruchomości będzie się rozwijać z udziałem coraz większej liczby uczestników, należy oczekiwać wzrostu rywalizacji pomiędzy miastami. W przyszłości grono dużych dominujących miast poszerzy się lub pozostanie niezmienione, a niektóre lokalizacje zajmujące wysokie pozycje w rankingu muszą się liczyć z możliwością spadku popularności wśród inwestorów”. Nowe obszary zainteresowań inwestorów w regionie EMEA Rozwianie obaw o dalsze istnienie strefy euro, nieznacznie lepszy dostęp do finansowania oraz możliwości inwestycyjne przekładają się w regionie EMEA na zmianę aktywności inwestycyjnej. Jednocześnie kupujący akceptują coraz większe ryzyko ze względu na silniejsze poczucie pewności, a także brak odpowiednio wycenianych okazji inwestycyjnych na preferowanych rynkach i dążenie do zysku. Jan Willem Bastijn, dyrektor działu rynków kapitałowych w regionie EMEA w firmie Cushman & Wakefield, powiedział: „Większe aktywa cieszą się największym zainteresowaniem globalnych funduszy emerytalnych, ubezpieczeniowych oraz państwowych funduszy majątkowych, które w dużej mierze odpowiadają za aktywność na rynku, a w szczególności w Londynie. Nadal dominującą pozycją w regionie EMEA cieszą się Paryż i największe miasta niemieckie. Jednak wzrasta znaczenie także innych lokalizacji, ponieważ inwestorzy zaczynają poszerzać horyzonty inwestycyjne i niekiedy decydują się na aktywa drugorzędne na głównych rynkach. Coraz więcej inwestorów jest gotowych zaakceptować większe ryzyko makroekonomiczne w innych krajach, ale w każdym z nich koncentrują się na głównych miastach”. W minionym roku odnotowano nieznacznie większy wzrost aktywności inwestycyjnej w Warszawie niż na rynkach globalnym i europejskim. W ciągu 12 miesięcy do czerwca 2013 r. wolumen inwestycji w nieruchomości komercyjne wzrósł o 20,8% do 2,38 mld USD. Dla porównania wartość inwestycji w skali globalnej wzrosła o 16,7%, a w Europie tylko o 6,2%. Dzięki temu Warszawa awansowała w globalnym rankingu największych miast pod względem inwestycji w nieruchomości z 52. miejsca w ubiegłym roku na pozycję 47. Najpopularniejszym sektorem wśród inwestorów były nieruchomości biurowe. Wartość obrotów w tym segmencie warszawskiego rynku praktycznie się podwoiła, co zapewniło Warszawie 30. miejsce w rankingu największych rynków świata. Warszawa również zyskała na znaczeniu jako lokalizacja do lokowania kapitału. Wartość zainwestowanego kapitału zagranicznego wzrosła o 13,1%. Obecnie stolica Polski zajmuje 14. miejsce w świecie i 5. miejsce w Europie pod względem inwestycji zagranicznych. Charles Taylor, Partner Zarządzający w firmie Cushman & Wakefield w Polsce, powiedział: „Warszawa cieszy się coraz większą popularnością wśród inwestorów zagranicznych, o czym świadczy znaczny wzrost aktywności inwestycyjnej w ostatnich 12 miesiącach. Coraz lepsze prognozy gospodarcze, utrzymujący się popyt na rynku najmu i podaż wysokiej klasy nieruchomości pozwalają przypuszczać, że w ostatnim kwartale 2013 r. znacząco wzrośnie wolumen transakcji inwestycyjnych. Ponadto na warszawskim rynku pojawi się wielu nowych inwestorów, którzy dopiero zaczynają odkrywać region Europy Środkowej”. 25 Galerie Handlowe Galerie Handlowe CBRE o stołecznym rynku nieruchomości komercyjnych CBRE, największa na świecie firma doradcza w sektorze nieruchomości komercyjnych, wspólnie z Urzędem m.st. Warszawy oraz firmą doradztwa personalnego Hays, opracowała „Warsaw Investors’ Guide”, kompleksowy przewodnik po stołecznym rynku nieruchomości komercyjnych, prezentujący potencjał i możliwości, jakie Warszawa oferuje inwestorom. 56% udzi ał w ł ącznym w o lu m e n ie t r ansakcj i . W nast ępne j ko le jn o ści i nw est ow ano w obi ekt y h a n d lo w e i m agazynow e, kt ó r ych u d zia ł w ar t ości ow y w yni ósł o d p o w ie d n io 24% i 19%” – dodał Co lin Wa d d e ll. „ R ozw ój War szaw y j e st d yn a m icz ny, a j ednocześni e zr ó w n o w a żo n y – m i ast o w spi er a zi elo n e in w e st ycj e i r eal i zuj e dzi ała n ia w ce lu podnoszeni a j akości życia m ie sz kańców. D okł adam y p r zy t ym st a r ań, aby pr zyci ągać in w e st o r ó w, kt ór zy m ogą pr zyczynić się d o r o z w oj u m i ast a. I nw est o r zy d o ce n ia ją nasze w ysi ł ki w zakr e sie o ch r o n y śr odow i ska i pr ow adz o n e je d n o cześni e i nt ensyw ne i n w e st ycje w r ozw ój i nf r ast r ukt ur y. K u n a sze m u zadow ol eni u, cor az wię ksza ich l i czba naw i ązuj e z m ia st e m d łu got er m i now e r el acj e b izn e so w e . W i el e m i ędzynar odowych p r o j ekt ów r eal i zow anych w Wa r sza - w ie st w a r za m o żliw o ści w ym ia n y d o św ia d cze ń o r a z w sp ó łp r a cy w d zie d zin ie b izn e su , in n o w a cji, n o w ych t e ch n o lo g ii, se kt o r a kr e a t yw n e g o i p r o m o cji g o sp o d a r cze j” – p o w ie d zia ł M a cie j Fija łko w ski, d yr e kt o r B iu r a Fu n d u szy E u r o p e j skich i R o zw o ju Go sp o d a r cze g o m . st . Wa r sza w y. R yn e k p r a cy i se kt o r n o w o cze sn ych u słu g d la b izn e su Wa r sza w a je st n a jw ię kszym o śr o d kie m a ka d e m ickim w P o lsce – m ie ści się t u t a j 7 8 w yższych u cze ln i, n a kt ó r ych w 2 0 1 2 r. st u d io w a ło 2 6 8 . 5 0 0 o só b . Of e r t a e d u ka cyjn a p r zycią g a d o st o licy st u d e n t ó w z ca łe g o kr a ju , d zię ki cze m u licz b a a b so lw e n t ó w p o szu ku ją cych p r a cy ca ły cza s r o śn ie . W 2 0 1 2 r. b lisko 1 6 . 5 0 0 o só b st u d io w a ło n a kie r u n ka ch m a t e m a t yczn ych , st a t yst yczn ych i in f o r m a t yczn ych , zd o b yw a ją c u m ie ję t n o ści b a r d zo p o szu kiw a n e p r ze z f ir m y za jm u ją ce się t w o r ze n ie m o p r o g r a m o w a n ia i p r ze t w a r za n ie m d a n ych . Wśr ó d n a jp o p u la r n ie jszych kie r u n kó w w Wa r sza w ie są t e ż e ko n o m ia i a d m in ist r a cja – w 2 0 1 2 r. n a kie r u n ka ch t ych st u d io w a ło o ko ło 6 6 . 0 0 0 o só b . N a a b so lw e n t ó w kie r u n kó w zw ią za n ych z e ko n o m ią i a d m in ist r a cją szcze g ó ln y p o p yt w id a ć ze st r o n y f ir m św ia d czą cych u słu g i f in a n so w e i księ g o w e , a t a kże za r zą d za n ia za so b a m i lu d zkim i o r a z r a ch u b y p ła c. W Wa r sza w ie st u d iu je t a kże w ie lu p r zyszłych in żyn ie r ó w ( o k. 3 7 . 5 0 0 o só b ) , kt ó r zy m yślą o za t r u d n ie n iu w se kt o r ze b a d a ń i r o zw o ju . N ie zb ę d n ym w a r u n kie m za t r u d n ie n ia w se kt o r ze n o w o cze sn ych u słu g d la b izn e su je st zn a jo m o ść ję zykó w o b cych . B lisko 9 1 % a b so lw e n t ó w p o szu ku ją cych p r a cy d e kla r u je , że m ó w i p o a n g ie lsku . P o p u la r n ym i ję zyka m i są t e ż r o syjski ( 4 6 % d e kla r u je je g o zn a jo m o ść) , n ie m ie cki ( 3 8 %) , f r a n cu ski, h iszp a ń ski i w ło ski. E ksp e r ci sp o d zie w a ją się d a lsze g o w zr o st u za t r u d n ie n ia w b r a n ży o u t so u r cin g o w e j, co w yn ika z n a r a st a ją ce g o t r e n d u , w r a m a ch kt ó r e g o m ię d zy n a r o d o w e ko r p o r a cje p r ze n o szą czę ść sw o ich o p e r a cji d o t a ń szych DETALINFO - Galerie Handlowe - wrzesień 2013 DETALINFO - Galerie Handlowe - wrzesień 2013 Fot. Archiwum Pr z e w o d n i k t e n z a wi e ra n a j n o w sze d a n e z e s t o ł e c z n e g o ry n k u n i e r u c h o m o ś c i b i u ro wy c h , h a n d l o w y c h i m a g a z y n o wy c h , a ta k ż e a n a l i z ę o b e c n e j s y tu a c j i n a ry n k u p r acy o r a z o c e n ę p o s tę p ó w w ro z b u d o w i e i n f r a s t r uk tu ry. Pre mi e ra „ War s a w I n v e s t o r s ’ Gu i d e ” o d b y ł a si ę p o d c z a s o t w a rc i a te g o ro c z n e j e d yc j i m i ę d z y n a r od o wy c h ta rg ó w n i e r u c h o m o ś c i E x p o Re a l w Mo n a ch i u m . „ War s z a w a j e s t n aj wi ę k s z y m o śr od k i e m m i e j s k i m w Po l s c e o r az g o s p o d a r c z y m i k u l tu ra l n y m ce n t r u m k r a j u , a a g l o me ra c j a s to ł e czn a l i c z y 3 , 2 m l n mi e s z k a ń c ó w. Os t a t n i a d e k a d a by ł a d l a Wa rs z a wy o k r e s e m n i e z w y k l e d y n a mi c z n e g o r o z w o j u , p r zy c z y m mi a s to ma n a d a l o l b r z y mi p o te n c j a ł . St ol i c a z y s k a ł a t eż w o s ta tn i c h l a t ac h p o z y c j ę w i o d ą c e j l o k a l i z a c j i d l a f i r m z s e k t o r a o u ts o u rc i n g u , 26 k tó re zat r udni aj ą t u ł ączni e ponad 1 9 .0 0 0 pr acow ni ków w 50 cen tra c h ” - pow i edzi ał C ol i n Waddel l , d y re k t or zar ządzaj ący C B R E w Po l s c e. „Wa rszaw a pr zyci ąga i nw est or ów z a i n ter esow anych poszczegól nym i s e g ment am i r ynku ni er uchom ości , a ta k że si eci handl ow e i naj em ców p o wi er zchni bi ur ow ych. War szaw s k i e ni er uchom ości są na cel ow ni k u z a r ów no f unduszy i nw est ycyj n y c h , j ak i i nw est or ów pr yw at nych, k tó rz y chcą zdyw er syf i kow ać sw ój p o rtfel na r óżne r egi ony E ur opy. W p i er w szej poł ow i e 2013 r. ł ącz n a war t ość i nw est ycj i w sekt or ze n i e ru c hom ości kom er cyj nych w y n i o s ł a t u 1, 1 m i l i ar da eur o, na co z ł o ż y ły si ę 34 t r ansakcj e. S t anow i to wz r ost o 34% w por ów nani u d o a n a l ogi cznego okr esu 2012 r. Na j c z ę st szym cel em i nw est ycj i b y ł y budynki bi ur ow e, kt ór e m i ał y kr a jó w o r a z z siln e j p o zycji P o lski ja ko p a ń st w a czę st o w t ym ce lu w yb ie r a n e g o . R yn e k p o w ie r zch n i h a n d lo w ych P o d ko n ie c p ie r w sze j p o ło w y 2 0 1 3 r. za so b y n o w o cze sn ych p o w ie r zch n i h a n d lo w ych w Wa r sza w ie w yn o siły 1 , 4 m ilio n a m kw. , co p r ze kła d a się n a 4 3 3 m kw. n a 1 . 0 0 0 m ie szka ń có w. Je st t o w ska źn ik zn a czn ie n iższy n iż w in n ych m ia st a ch e u r o p e jskich . Od se t e k p o w ie r zch n i n ie w yn a ję t ych w st o łe czn ych ce n t r a ch h a n d lo w ych p o d ko n ie c p ie r w sze j p o ło w y 2 0 1 3 r. w yn o sił 2 , 6 %. P o p yt n a n a jle p sze p o w ie r zch n ie h a n d lo w e je st o g r o m n y, a n a r yn ku w cią ż d e b iu t u ją n o w e m a r ki. W u b ie g łym r o ku n a p o lskim r yn ku p o ja w iło się p o n a d t r zyd zie ści n o w ych m a r e k, p o d cza s g d y w p ie r w sze j p o ło w ie 2 0 1 3 r. n a r yn e k w e szło ju ż 2 5 m a r e k, w t ym L o u is Vu it t o n , Or ig in a l M a r in e s, S p o r t s D ir e ct , K a r l L a g e r f e ld i S in sa y. Wa r sza w ski r yn e k p o w ie r zch n i h a n d lo w ych o b e jm u je t a kże u lice h a n d lo w e , w śr ó d kt ó r ych p r ym w ie d zie p la c Tr ze ch K r zyży o r a z je g o o ko lice . S ą t o n a jb a r d zie j p r e st iżo w e lo ka liza cje . Ob e cn ie w Wa r sza w ie w b u d o w ie zn a jd u je się za le d w ie 2 0 . 0 0 0 m kw. n o w ych p o w ie r zch n i h a n d lo w ych w d w ó ch o b ie kt a ch ( Ga le r ia M ie j ska P la c U n ii o r a z r o zb u d o w yw a n a Ga le r ia M o ko t ó w ) . D o ko ń ca 2 0 1 5 r. d o u żyt ku o d d a n e zo st a n ą je szcze d w a o b ie kt y, ka żd y o p o w ie r zch n i 6 0 . 0 0 0 m kw. B ę d ą t o Ga le r ia B ia ło łę ka i Ga le r ia Wila n ó w. P o w ie r zch n ie h a n d lo w e w Wa r sza w ie są n a jd r o ższe w ca łym kr a ju , je d n a k n a le żą d o n a jt a ń szych w E u r o p ie . S t a w ki czyn szu za n a jle p sze lo ka le o p o w ie r zch n i 1 0 0 m kw. d o ch o d zą d o 7 5 – 9 0 e u r o / m kw. / m ie sią c. Ś r e d n ie st a w ki w ce n t r a ch h a n d lo w ych w yn o szą o ko ło 3 5 – 4 5 e u r o / m kw. / m ie sią c, p o d cza s g d y st a w ki za n a jle p sze p o w ie r zch n ie p r zy u lica ch h a n d lo w ych w a h a ją o d 6 5 d o 9 0 e u r o / m kw. / m ie sią c. R yn e k p o w ie r zch n i m a g a zyn o w ych Za só b n o w o cze sn ych p o w ie r zch n i m a g a zyn o w ych w Wa r sza w ie i o ko lica ch w y n o s i 2 ,7 milio n a mk w. W zw ią zku z r e la ty w n ie w y s o k imi st a w ka m i c z y n s z u o r a z o g r a n ic z o n ą d o st ę p n o ś c ią , o b ie k ty ma g a zyn o w e u s y tu o w a n e w g r a n ic a c h a d m in ist r a c y jn y c h mia s ta p o s z u k i w a n e są p r z e d e w s z y s tk im p r z e z f ir m y d ziała ją c e n a r y n k u lo k a l n ym , o f e r u ją c e u s łu g i d r u k a r s k ie czy a r ch iw iz a c ji d o k u me n tó w o r a z o b słu g u ją c e s e k to r y d e ta lic z n y i FM C G. P o z o s ta łe fir my z a z w y cza j d e cyd u ją s ię n a w y n a je m p o w ie r zchn i ma g a z y n o w y c h p o z a Wa r sza w ą . L o k a liz a c je p o d w a r sza w skie o fe r u ją d o b r e p o łą c z e n ia ko m u n ika c y jn e , n iż s z e s ta w k i n a j m u o r a z po te n c ja ł d o r o z b u d o w y w p r zyszło śc i. A kt yw n o ść n a je mc ó w z s e k to r a m a g a zyn ow e g o u tr z y mu je s ię n a w yso kim po z io mie . W p ie r w s z e j p o ło w ie 2 01 3 r. z a w a r to u mo w y n a jm u n a łą c z n ą p o w ie r z c h n ię 2 3 5 . 0 0 0 mk w., z c z e g o 4 5 % s ta n o w iły n o we u mo w y, 4 5 % r e n e g o cja cje i 1 0 % tr a n s a k c je n a jmu d o d a t ko w y c h p o w ie r z c h n i. Pr z e z ca ły 2 0 1 2 r. z a s ó b p o w ie r z c h n i m a g a zyn ow y c h w z r ó s ł o 8 8 .0 0 0 m kw. , p o dc z a s g d y w p ie r w s z e j p o ło w ie 2 01 3 r. d o u ż y tk u o d d a n y zo st a ł t ylk o 1 o b ie k t, c z y li II e ta p M L P P a r k Pr u s z k ó w o p o w ie r z c h n i 8 . 0 0 0 m kw. W r e g io n ie Wa r s z a w y w b u d o w ie z n a jd u je s ię 5 9 .0 0 0 m kw. p o w ie r z c h n i ma g a z y n o w y c h , z cze g o 3 7 % z lo k a liz o w a n y c h je s t w sa m e j s to lic y, z a ś p o z o s ta ła czę ść w a g lo me r a c ji. O d s e te k w o l n ych p o w i e r z c h n i ma g a z y n o w y c h w g r a n ica c h Wa r s z a w y w y n o s i 1 8 % o r a z 1 4 % w a g lo me r a c ji. E ksp e r ci oc z e k u ją , ż e a k ty w n o ś ć d e w e lo p e ró w w s e k to r z e ma g a z y n o w ym i log is ty c z n y m w z r o ś n ie . B ę d zie o na o d z w ie r c ie d la ła r o z w ó j r yn ku p o wie r z c h n i h a n d lo w y c h i h a n d lu e lek tr o n ic z n e g o o r a z d o b r ą ko n d ycję p o ls k ie j g o s p o d a r k i. S t a w ki czy n s z u z a n a jle p s z e p o w ie r zch n ie ma g a z y n o w e w g r a n i ca ch a d m in is tr a c y jn y c h Wa r s z a w y w yn o szą 4,2 5 – 5 ,0 0 e u r o /mk w./ m ie sią c i u z a le ż n io n e s ą p r z e d e w szyst kim o d s ta n d a r d u o b ie k tu , ilo ści w yn a jmo w a n e j p o w ie r z c h n i o r a z in n yc h w a r u n k ó w n a jmu . 27