Parlament Berlina - Abgeordnetenhaus von Berlin

Parlament Berlina - Abgeordnetenhaus von Berlin

Pomnik barona vom und zum Stein
Parlament
Berlina
Berlińska Izba Deputowanych
Pomnik wybitnego
polityka, powstały
w latach 1864-69
w pracowni rzeźbiarzy Hermanna
Schievelbeina i
Hugo Hagena, stał
początkowo przy
Dönhoffplatz, a
następnie do 2001 r.
w alei Unter den
Linden.
Abgeordnetenhaus
Od roku 2003 pomnik barona Henryka Fryderyka Karola vom
und zum Stein (1757-1831) stoi przed siedzibą berlińskiej Izby
Deputowanych, co jest wyrazem hołdu dla tego wielkiego pruskiego męża stanu i reformatora, który angażował się na rzecz
uczestnictwa obywateli w kształtowaniu życia państwowego i
wdrażając w 1808 r. nowe „Prawo miejskie” (Städteordnung)
ugruntował powstanie samorządu miejskiego.
My w Berlinie
Bundesrat (Rada
Federalna)
Bundestag
Brandenburger Tor
(Brama Brandenburska)
ße
elms
Stadtmitte
traß
e
Leipziger Straß
Philharmonie
Filharmonia
S
U
Potsdamer Platz
Bundesrat
(Rada Federalna)
Finanz­
ministerium
(Federalne
Ministerstwo
Finansów)
Abgeordnetenhaus
Potsdamer Platz
(Plac Poczdamski)
U
Wilh
Siedziba berlińskiej Izby Deputowanych, położona tuż przy
linii, wzdłuż której przebiegał
mur berliński, usytuowana
jest dzisiaj w samym centrum
ponownie zjednoczonego
miasta. Wraz ze słynną galerią
wystawienniczą Martin-GropiusBau, muzealną ekspozycją
„Topografia terroru” i gmachem
Rady Federalnej (Bundesrat)
stanowi ona wyrazisty kontra­
punkt wobec nowoczesnej archi­
tektury Placu Poczdamskiego.
Bundeskanzleramt (Urząd Kanclerza
Federalnego)
Ebertstra
W sercu
Berlina
Philharmonie (Filharmonia)
Niederkirchnerst
e
Bundesfinanzministerium
(Federalne Ministerstwo
Finansów)
raße
Topographie des Terrors
(„Topografia terroru”)
U
Kochstraße
Martin-Gropius-Bau
Topographie des Terrors
(„Topografia terroru”)
Martin-Gropius-Bau
(Galeria Martin-GropiusBau)
Kontakt
Abgeordnetenhaus Berlin
Niederkirchnerstraße 5
10117 Berlin
tel.: 030 / 2325-1060
faks: 030 / 2325-1068
www.parlament-berlin.de
S
Anhalter Bahnhof
Dojazd
stacje kolei miejskiej (S-Bahn)
Anhalter Bahnhof i Potsdamer
Platz
stacja metra (U-Bahn)
Potsdamer Platz
autobusy linii M 29, M 41,
M 48, M 85, 200
Godziny otwarcia
poniedziałek-piątek
godz. 9.00 do 18.00
budynek jest
przystosowany dla osób
niepełnosprawnych
Witamy!
1
Szanowni Gos' cie,
szanowni Zwiedzaja‚cy,
S
zanowni Goście,
szanowni Zwiedzający,
berlińska Izba Deputowanych
jest centralnym miejscem
naszego miasta, miejscem,
w którym zapadają najważniejsze decyzje w interesie
ogółu mieszkanek i mieszkańców Berlina. Z tego względu
uważam za zadanie szczegól­
nie ważne, by – gdy tylko nadarzy się po temu okazja –
umacniać pozytywny wizerunek polityki w odbiorze opinii
publicznej oraz objaśniać zdarzenia i procesy zachodzące
w polityce.
Dlatego też ze szczególną radością zapraszam Państwa do
odwiedzenia miejsca obrad parlamentu krajowego Berlina w
gmachu dawnego Pruskiego Landtagu. Proszę skorzystać z
możliwości zwiedzenia parlamentu z przewodnikiem, okazji
do przysłuchania się obradom podczas posiedzenia plenar­
nego lub posiedzenia jednej z komisji czy też do wyrażenia
swej opinii w bezpośredniej rozmowie z deputowanymi.
Nasza demokracja buduje na aktywnym współuczestnictwie
ogółu obywatelek i obywateli oraz na przejrzystości polity­
cznych procesów decyzyjnych.
Siedziba Izby Deputowanych stoi otworem przed wszystkimi
obywatelkami i obywatelami. Dlatego cieszę się na Państwa
wizytę, na prezentowane przez Państwa idee i pomysły, a
przede wszystkim na osobiste rozmowy.
Ralf Wieland
Przewodniczący Izby Deputowanych Berlina
2
Trochę historii
Trochę historii
3
Architekt Friedrich
Schulze zaprojektował
Budynek z
przeszłos' cia‚
siedzibę Izby Deputowanych w stylu
późnego renesansu
włoskiego.
Gmach Izby Deputowanych – przekrój podłużny
Gmach Landtagu Pruskiego, dzisiejsza siedziba Izby
Deputowanych Berlina, był często widownią starć
i sporów pomiędzy demokracją a dyktaturą
1899 Uroczyste otwarcie gmachu Izby
Deputowanych jako miejsca obrad pochodzącej
z wyborów Drugiej Izby Landtagu Pruskiego.
Budynek został zaprojektowany i wzniesiony
pod kierunkiem tajnego radcy budowlanego
Friedricha Schulzego.
Doskonale orientujący w kanonach
życia parlamentarnego architekt
Friedrich Schulze
stworzył w postaci
siedziby Izby
Deputowanych
nowy typ budowli
parlamentarnej –
„parlament pracujący”.
1918 Zakończenie I wojny światowej i zniesienie monarchii. Obradujący w gmachu Izby
Deputowanych I Kongres Rad [Robotników i
Żołnierzy] Rzeszy toruje drogę demokracji par­
lamentarnej jako przyszłej formie rządów w
Niemczech. Wywołuje to bezpośrednią reakcję
skrajnej lewicy, która w Sali Bankietowej
zakłada Komunistyczną Partię Niemiec (KPD).
1919-33 Republika Weimarska. „Preußenschlag“ – bezkrwawy zamach stanu w 1932 r.
kładzie kres demokratycznej epoce w historii
Prus.
1933 Ostatnie, manipulowane wybory do
Landtagu: narodowi socjaliści stają się
najsilniejszą frakcją. W maju 1933 r. odbywa
się ostatnie posiedzenie Landtagu Pruskiego.
1934 Po ostatecznym rozwiązaniu Landtagu
Pruskiego budynek zostaje przekazany w posia­
danie Fundacji „Dom Pruski” (Preußenhaus).
Czerwiec 1934 r.: Sala Plenarna służy za
miejsce utworzenia okrytego ponurą sławą
Trybunału Ludowego (Volksgerichtshof).
Widok około roku 1900
Demonstracja, rok 1918
Przebudowa na
Dom Lotnika
1936-45
Po zarządzonej
przez Hermanna
Göringa przebudowie budynku i
przemianowaniu
go na „Dom
Lotnika“, gmach
byłego Landtagu
Pruskiego służy jako kasyno oficerskie.
1945 W ostatnich dniach wojny budynek
zostaje poważnie uszkodzony.
Posiedzenie inau­
guracyjne Kongresu
Rad Rzeszy w Sali
Plenarnej, 1918
1949-53 Odbudowany na rozkaz radzieckiej
administracji wojskowej gmach staje się
siedzibą pierwszego rządu NRD.
1960 Przebudowa dawnej siedziby parlamentu i
przekształcenie budynku w stałą siedzibę Państwowej Komisji Planowania. Część gmachu służy
do podsłuchu, prowadzonego przez Ministerstwo
Bezpieczeństwa Państwowego („Stasi“).
1990 Krótko po zjednoczeniu Niemiec berlińska Izba Deputowanych jednogłośnie uchwala
przeniesienie swej siedziby do budynku dawnego Landtagu Pruskiego.
1993 Po przeprowadzonej w rekordowym tempie
przebudowie gmachu przewodnicząca parlamentu
Berlina dr Hanna-Renate Laurien otwiera pierwsze
posiedzenie Izby Deputowanych w nowej siedzibie.
1936
Wielkopowierzchniowe Mur berliński
biura / NRD
Początek przebudowy
w roku 1991
Berlin wybiera swój parlament
K
to może wybierać parlament? Uprawnieni
do udziału w wyborach, tzn. posiadający
czynne i bierne prawo wyborcze, są wszystkie
obywatelki i obywatele, którzy ukończyli 18 lat,
mają swe stałe miejsce zamieszkania w Berlinie oraz posiadają obywatelstwo niemieckie.
„Deputowani
wybierani są
w wyborach
powszechnych,
równych, tajnych
i bezpośrednich.“
(Konstytucja
Berlina, Artykuł 39
Ustęp 1).
Kto może kandydować? Dopuszczone
do udziału w wyborach partie lub wspólno­
ty wyborcze nominują swoich kandydatów,
wyłonionych uprzednio w wyniku procedur
wewnątrzpartyjnych. Każda partia może
umieścić na liście wyborczej po jednej kan­
dydatce lub kandydacie w każdym okręgu
wyborczym. Swoją kandydaturę mogą także
zaproponować pojedynczy kandydaci bezpar­
tyjni i niezależni.
Na liście krajowej dla Berlina jako kraju
związkowego czy na liście dzielnicowej?
Zgodnie z Konstytucją kraju związkowego
Berlin, partie mogą umieszczać swych kandy­
datów na liście krajowej (tzn. ogólnoberlińskiej)
lub na listach dzielnicowych. Listy dzielnicowe
umożliwiają dzielnicowym strukturom partyj­
nym bezpośredni udział tych procedurach i
wpływ na wystawianie kandydatów.
Głos pierwszy i drugi: w wyborach do
parlamentu Berlina każdy wyborca ma prawo
oddać dwa głosy. Głos pierwszy oddaje na
jednego z kandydatów, którzy ubiegają się o
mandat z danego okręgu wyborczego. Zgodnie
z obowiązującą zasadą większościowego
systemu wyborczego mandat bezpośredni z
danego okręgu wyborczego uzyskuje kandy­
partia C
partia D
wspólnota wyborcza
→
partia B
→
partia A
→
W myśl Konstytucji posiadający prawa
wyborcze mieszkańcy i mieszkanki
Berlina co pięć lat wzywani są do urn,
aby zgodnie z zasadami demokracji
parlamentarnej wybrać nowy parlament
krajowy
5
Izba Deputowanych Berlina
→
Wybory do Izby
Deputowanych Berlina
Berlin wybiera swój parlament
→
4
ogół wyborców
uprawnieni do głosowania
ludność Berlina
Schemat berlińskiego systemu wyborczego
datka lub kandydat, który uzyskał największą
ilość pierwszych głosów.
Drugi głos wyborca oddaje na partię
swego wyboru. Zgodnie z zasadą wyborów
proporcjonalnych suma drugich głosów
decyduje o wielkości poszczególnych frakcji
w Izbie Deputowanych. Oba głosy mogą być
oddane niezależnie od siebie, np. na partię
konkurencyjną wobec partii preferowanego
kandydata (zasada rozdzielności głosów).
Ilość mandatów: określona w konstytucji
minimalna ilość mandatów wynosi 130.
Z reguły jednak liczba wybranych deputowa­
nych jest większa. Ma to miejsce wtedy, gdy
dana partia dzięki oddanym na jej kandydatów
pierwszym głosom uzyska więcej mandatów
bezpośrednich niż przysługiwałoby ich jej z
racji oddanych na nią drugich głosów. Partia
taka ma wówczas prawo zachować te mandaty nadwyżkowe. Odpowiednio do ich liczby
inne partie otrzymują w zamian mandaty
wyrównawcze, w rezultacie czego liczba
miejsc w parlamencie pozostaje w należnej
proporcji do liczby otrzymanych drugich
głosów.
„Izba Deputowanych
jest przedstawicielstwem ludu, wybranym przez Niemców
uprawnionych do
udziału w wyborach.“
(Konstytucja Berlina,
Artykuł 38 Ustęp 1).
6
Gdzie Berlin wybiera
Gdzie Berlin wybiera
Okre‚ gi wyborcze
w Berlinie
W roku 2011 mieszkanki
i mieszkańcy Berlina
mogli oddać swe głosy
w 1736 rejonach wybor­
czych i 467 rejonach
przyjmujących głosy
złożone listownie.
Szereg mechanizmów kontrolnych zapobiega
Reinickendorf
manipulacjom bądź nadużyciom w trakcie
wyborów w Berlinie
Pankow
Lichtenberg
Mitte
MarzahnSpandau
ybory do berlińskiej Izby
Hellersdorf
Deputowanych są przeproFriedrichshainwadzane w sposób zdecentralizoKreuzberg
Charlottenburgwany. W dniu wyborów liczni
Wilmersdorf
wolontariusze pełnią dyżury w
Tempelhoflokalach wyborczych, troszcząc
Schöneberg
się o wolny od zakłóceń przebieg
wyborów. Między innymi dokładNeukölln
Treptow-Köpenick
Steglitz -Zehlendorf
nie sprawdza się, czy wyborczynie i wyborcy figurują na
listach osób uprawnionych do
głosowania. Następnie wyborczyni
lub wyborca otrzymuje oficjalne karty
do głosowania, które wypełnia w kabinie
wyborczej nie będąc przez nikogo obser W celu zapewnienia pełnej zgodności
wowany, a zatem z zachowaniem wymogu
wyników wyborów z wolą wyborców i
wyborów tajnych.
wyborczyń, dzielnicowe komisje wyborcze
Ponieważ równocześnie z wyborami
dokonują powtórnego sprawdzenia ważności
do Izby Deputowanych wybierane są także
tych wszystkich włożonych do urn kart do
parlamenty dzielnicowe, tzn. radni rad dzielgłosowania, które budzą wątpliwości ze
nicowych, wyniki wyborów obliczane są
względu na swą niejednoznaczną wymowę.
najpierw w poszczególnych dzielnicach,
zanim zostaną przekazane przewodniczącemu Krajowej Komisji Wyborczej, który
następnie oficjalnie je ogłasza.
W
Pod adresem www.
wahlen-berlin.de
dostępne są wyniki
z dwóch ostatnich
wyborów.
Wyniki wyborów
do berlińskiej Izby
Deputowanych w roku
2011 (na podstawie
drugich głosów). Na
wykresie: procentowa
reprezentacja partii
politycznych w Izbie
Deputowanych.
28,3%
17,6%
11,7%
7
23,3%
8,9%
8
Szef rządu krajowego
Rząd Krajowy
Nadburmistrz
Berlina
Senat Berlina
Rządzący Nadburmistrz stoi na czele Senatu,
Rządem kraju związkowego Berlin jest Senat złożony
stanowiącego rząd Berlina jako kraju związkowego
z Rządzącego Nadburmistrza oraz ośmiorga Senatorów
B
Klaus Wowereit,
Rządzący Nadburmistrz Berlina od
2001 r.
Berliński Ratusz
(z powodu swej
fasady, wykonanej
z czerwonej cegły,
nazywany także Czerwonym Ratuszem),
urzędowa siedziba
Rządzącego Nadburmistrza, który dysponuje także biurem w
gmachu Izby Deputowanych
erlińskie prawo wyborcze w zasadzie nie
zna instytucji kandydata przewodzącego
liście wyborczej danego ugrupowania, jednakże uczestniczące w wyborach partie trady­
cyjnie prezentują kandydatkę lub kandydata
ubiegającego się o najwyższy urząd w rządzie
krajowym czyli Senacie Berlina. Trend ten jest
wyrazem postępującej personalizacji kampanii
wyborczych zgodnie z zasadą: „człowiek to
przesłanie“.
Z tej przyczyny, po ukonstytuowaniu się
parlamentu, urząd Rządzącego Nadburmistrza
deputowani powierzają w głosowaniu tajnym
czołowemu kandydatowi partii, która zwyciężyła w wyborach. Parlament wybiera Nadburmistrza większością oddanych głosów. Po
wyborze na swe stanowisko Rządzący Nadburmistrz przystępuje do tworzenia Senatu.
Rządzący Nadburmistrz
| reprezentuje Berlin na zewnątrz,
| powołuje i odwołuje członków Senatu,
| proponuje liczbę i rozgraniczenie zakresów kompetencji w łonie Senatu,
| w porozumieniu z Senatem określa
wytyczne polityki rządu krajowego
i czuwa nad ich wykonaniem,
| sprawuje przewodnictwo Senatu; w przypadku równości głosów jego głos
jest rozstrzygający,
| ogłasza ustawy w „Dzienniku Ustaw
i Rozporządzeń miasta Berlina“.
Kancelaria Senatu oraz osiem branżowych Urzędów Senatu (resortów)
Kancelaria Senatu i Sprawy
Kultury
Senacki
Urząd do
Spraw
Edukacji,
Młodzieży
i Nauki
Senacki
Urząd do
Spraw
Finansów
Senacki
Urząd do
Spraw
Zdrowia
i Opieki
Społecznej
Rządzący Nadburmistrz
i Sprawy Kultury
Prezydium
Senator ds.
Finansów
Senator ds.
Wewnętrznych
i Sportu
9
Senator ds. Gospodarki,
Technologii i Badań
Senator ds. Zdrowia
i Opieki Społecznej
Senator ds.
Pracy,
Integracji
i Kobiet
Senator ds.
Edukacji,
Młodzieży i Nauki
Senator ds. Rozwoju Miasta
i Ochrony Środowiska
Senator ds. Wymiaru
Sprawiedliwości
i Ochrony Konsumentów
R
Ławy rządowe w Izbie
Deputowanych
ządzący Nadburmistrz na początku kadencji
określa skład Senatu (= gabinetu). Każda
i każdy z maksymalnie ośmiorga Senatorów
zostaje powołana lub powołany na swe stano­
wisko przez Rządzącego Nadburmistrza. Dwie
osoby ze składu Senatu pełnią jednocześnie
funkcje zastępców Nadburmistrza i noszą tytuły
Burmistrzów. Członkowie rządu (Senatu) nie
muszą być członkami parlamentu, wobec czego
Rządzący Nadburmistrz ma prawo powołać w
skład swego gabinetu także inne osoby.
Senat obraduje w każdy wtorek w Berlińskim
Ratuszu, podając następnie swe decyzje i posta­
nowienia do wiadomości publicznej na konferen­
cji prasowej.
Bliższe informacje dotyczące
Kancelarii i innych
jednostek Senatu
Berlina pod adresem internetowym:
www.berlin.de
kraju związkowego Berlin w toku 17-ej kadencji
Senacki
Urząd Spraw
Wewnętrznych
i Sportu
Senacki
Urząd do
Spraw Pracy,
Integracji i
Kobiet
Senacki
Urząd
Wymiaru
Sprawiedliwości i
Ochrony
Konsumentów
Senacki
Urząd
Rozwoju
Miasta i
Ochrony
Środowiska
Senacki
Urząd do
Spraw
Gospodarki,
Technologii
i Badań
10
Kierownictwo Izby Deputowanych
Gremia kierujące pracami parlamentu
11
Przewodnicza‚cy, Prezydium,
Konwent Senior ów
Przewodniczący kieruje pracami Izby Deputowanych
i koordynuje je; wspierają go w tej pracy dwa gremia,
którym przewodniczy: Prezydium i Konwent Seniorów
P
rzed upływem sześciu tygodni od dnia
wyborów parlament musi się zebrać pod
przewodnictwem Przewodniczącego-Seniora,
tzn. swego najstarszego wiekiem członka,
na posiedzeniu służącym ukonstytuowaniu
Izby. W trakcie tego posiedzenia parlament
dokonuje wyboru swego Przewodniczącego,
Wiceprzewodniczących oraz członków
Prezydium, a także nadaje sobie Regulamin.
Podczas posiedzeń
parlamentu aktualnie urzędujące
Prezydium tworzą
Przewodniczący
parlamentu, jeden z
jego zastępców oraz
dwóch członków
Prezydium.
Przewodniczący Izby Deputowanych zajmuje
w strukturach państwowych szczególną
pozycję. Z protokolarnego punktu widzenia
jest „najwyższym rangą berlińczykiem“. Do
jego powinności należy:
| dokonywanie zaprzysiężenia Rządzącego Nadburmistrza oraz członków Senatu,
| kierowanie pracami i prowadzenie spraw Izby Deputowanych
| dbałość o spokój i porządek w gmachu posiedzeń parlamentu (posiada w jego obrębie prerogatywy policyjne),
| reprezentowanie parlamentu na zewnątrz,
| zwoływanie posiedzeń Izby Deputowanych i przewodniczenie jej obradom,
| kontrola wszelkich projektów, wniosków i interpelacji przeznaczonych pod obrady parlamentu,
|
|
opatrywanie podpisem uchwalonych ustaw,
sprawowanie nadzoru służbowego w
charakterze najwyższego zwierzchnika administracji parlamentu.
Prezydium Izby Deputowanych tworzą
Przewodniczący, dwaj Wiceprzewodniczący
oraz członkowie Prezydium, nominowani przez
poszczególne frakcje.
Prezydium podejmuje uchwały we
wszystkich wewnętrznych sprawach
parlamentu, o ile nie
są one zastrzeżone
do wyłącznej decyzji
Przewodniczącego.
Konwent Seniorów ma za zadanie wspierać
Przewodniczącego w kierowaniu pracami i
prowadzeniu spraw Izby Deputowanych, a w
szczególności w zakresie przygotowywania
posiedzeń plenarnych. W jego skład wchodzą
obok Przewodniczącego i jego zastępców
członkowie zarządów frakcji bądź deputowani
o dużym doświadczeniu, niekoniecznie zaś
najstarsi wiekiem członkowie parlamentu.
Konwent Seniorów obraduje w każdy wtorek
przed posiedzeniem plenarnym, zbierając się
za zamkniętymi drzwiami. Konwent nie podejmuje formalnych uchwał, a jedynie przedkłada
plenum swe zalecenia i sugestie. Ponieważ
jednak w ustaleniach Konwentu Seniorów
uczestniczą przedstawiciele wszystkich frakcji,
ustalenia te
są z reguły
akceptowane
przez parla­
ment.
Konwent Seniorów
pełni także funkcję
instancji rozjemczej
pomiędzy frakcjami, starając się w
przypadku sporów
o doprowadzenie
do porozumienia i
ugody.
12
Parlament obraduje
Parlament obraduje
13
Plenum
Plenum, czyli posiedzenie plenarne, to odbywające się w
pełnym składzie zgromadzenie członków parlamentu, zwoływane z udziałem wszystkich deputowanych, którzy uzyskali
mandaty w wyborach do berlińskiej Izby Deputowanych
P
osiedzenia plenarne odbywają się z reguły
w czwartki w odstępach 14-dniowych.
Obrady rozpoczynają się o godz. 13.00.
Tylko wtedy, gdy jednym z punktów porządku
dziennego jest budżet kraju związkowego
Berlin, parlament zbiera się wcześniej. Do
najważniejszych zadań parlamentu należą
prace ustawodawcze, uchwalanie budżetu oraz
wybór rządu i nadzór nad jego działalnością.
Dominującą rolę w pracach parlamentu
odgrywają posiedzenia plenarne.
Po otwarciu plenum przez Przewodniczącego
rozpoczyna się na ogół tzw. godzina zapytań .
W jej ramach deputowani, szczególnie opozy­
cyjni, biorą politykę rządu krajowego, czyli
Senatu Berlina w krzyżowy ogień krytycznych
pytań. Zapytania winny być zgłoszone na dwa
dni przed rozpoczęciem obrad plenum. Inaczej
rzecz się ma z tzw. godziną pytań spontanicznych , trwającą jednakże tylko 30 minut,
podczas których deputowani mogą spontanicz­
nie zadawać pytania członkom Senatu.
Posiedzenia plenarne
prowadzone są przy
użyciu nowoczesnych
technik medialnych
Po upływie czasu przeznaczonego na
zapytania przychodzi kolej na tzw. godzinę ,
aktualną , czyli obrady na temat zapropono­
wany przez jedną z frakcji lub przez grupę
deputowanych liczącą minimum dziesięć osób.
Jeśli zgłoszono kilka tematów i trzeba dokonać
wyboru, rozstrzygnięcie zapada przez głosowanie przeprowadzone na początku obrad
plenarnych. Po zakończeniu tej części obrad
rozpoczyna się pierwsze lub drugie czytanie
projektów ustaw lub wniosków ustawodaw­
czych. Projekty ustaw przedkładane są przez
rząd, zaś wnioski ustawodawcze przez gremia
i członków parlamentu.
Następny punkt porządku obrad stanowią
interpelacje , zgłaszane w formie pisemnej na
ręce Przewodniczącego przez frakcje parla­
mentarne lub grupy złożone z minimum dziesięciu deputowanych. Interpelacje zawierają
najczęściej katalogi szczegółowych pytań, na
które właściwi Senatorowie muszą udzielić
odpowiedzi podczas obrad plenarnych parla­
mentu, co czyni z nich skuteczny instrument
kontroli polityki rządu.
Posiedzenia ple-
Wnioski są środkiem wywierania przez parla­
ment wpływu na rząd w celu podjęcia określonych działań. Również i Senat Berlina może ze
swej strony przedkładać projekty uchwał , jeśli
uzna jakiś temat za konieczny do rozstrzygnięcia. Te wnioski lub projekty rozpatrywane są
przez właściwe komisje parlamentu i następnie
przedkładane pod uchwałę plenum.
parlament-berlin.de
Wybijające się znaczenie posiadają
obrady związane z budżetem . Po z reguły
wielotygodniowych pracach, prowadzonych
przez Komisję Główną parlamentu, senacki
projekt budżetu krajowego zostaje przedłożony
parlamentowi, który uchwala ostateczny kształt
budżetu krajowego.
narne są dostępne
dla wszystkich
zainteresowanych.
Zgłoszenia przyjmuje Biuro Obsługi
Publiczności: tel.
030 / 2325-1064 /
Internet: www.
Przebieg
posiedzenia
plenarnego określa
Regulamin Izby
Deputowanych.
14
Komisje parlamentarne
Komisje
Komisje parlamentarne
15
Stałe komisje berlińskiej Izby Deputowanych
| Komisja Pracy, Integracji, Kształcenia Zawodowego
i Kobiet
| Komisja Budownictwa, Mieszkalnictwa i Komunikacji
Istotę pracy parlamentarnej stanowią posiedzenia poszczególnych komisji parlamentu, podczas których deputowani zajmują
się meritum spraw poddanych pod obrady Izby Deputowanych.
Podczas organizowanych przez
komisje parlamentu
tzw. wysłuchań
(Hearings) z udziałem przedstawicieli
instytucji oraz
obywateli do głosu
dochodzą także
bezpośrednio
zainteresowani.
Do Komisji Petycyjnej
Izby Deputowanych
zwracać się mogą
wszyscy obywatele
Berlina.
Telefon: 030 / 23251471 (lub -1473)
e-mail: petmail@
parlament-berlin.de
P
arlament z zasady powołuje odpowie­
dnio do każdego obszaru działalności
Senatu swą stałą komisję merytoryczną.
Poszczególne frakcje do pracy w komisjach
delegują tych deputowanych, którzy najlepiej
obeznani są z daną dziedziną. Członkowie
komisji obradują nad projektami i wnioskami,
przekazanymi do rozpatrzenia przez plenum.
W każdym takim przypadku komisja formułuje
zalecenia do uchwały, którą następnie podjąć
ma plenum Izby Deputowanych. Komisja może
również z własnej inicjatywy zajmować się
tematami ze swego zakresu działania.
Komisja Petycyjna to „adwokat w sprawach
obywateli“. Mieszkańcy miasta, którzy uważają, że zostali niesprawiedliwie potraktowani
przez organy administracji Berlina, mogą bez
zbędnej biurokracji kierować swe skargi
bezpośrednio do Komisji Petycyjnej, czyniąc
to także za pośrednictwem Internetu. Komisja,
w skład której wchodzi 11 członków ze wszy­
stkich frakcji parlamentarnych, skrupulatnie
bada zgłoszone skargi i zarzuty. Ma ona
również prawo do kontrolowania czynności
urzędów i innych jednostek organizacyjnych
kraju związkowego Berlin.
| Komisja Oświaty, Młodzieży i Rodziny
| Komisja Cyfryzacji Administracji, Ochrony Danych
i Swobody Informacji
| Komisja Spraw Europejskich i Federalnych oraz Mediów
| Komisja Zdrowia i Spraw Socjalnych
| Komisja Spraw Wewnętrznych, Bezpieczeństwa i Porządku
| Komisja Kultury
| Komisja Sportu
| Komisja Rozwoju Miasta i Ochrony Środowiska
| Komisja do Spraw Konstytucji, Prawa, Ochrony
Konsumentów oraz Spraw Regulaminowych
| Komisja Ochrony Konstytucji
| Komisja Gospodarki, Badań i Technologii
| Komisja Nauki
| Komisja Główna
| Podkomisja do spraw Zarządzania i Controlingu
Partycypacji i Udziałów
| Podkomisja do spraw Dzielnic
| Podkomisja Kontroli Budżetowej
| Podkomisja do spraw Budżetu Rzeczowego
i Gospodarki Kadrowej
| Podkomisja Gospodarki Majątkowej
| Komisja Specjalna „Kontrakty w zakresie gospodarki wodnej”
16
Instrument kontroli
Parlamentarna
komisja kontroli
„Izba Deputowanych
ma prawo, zaś na
wniosek jednej
czwartej swych
członków obowiązek,
powołać komisję
kontroli.“ (Konstytucja
Berlina, Artykuł 48,
Ustęp 1).
Przewidywania na przyszłość
Komisja enquête
W celu zbadania niedociągnięć, spornych
Komisje enquête – doraźne komisje
stanów faktycznych czy skandali politycz-
badawcze – powoływane są przez
nych Izba Deputowanych może powoływać
parlament do badania spodziewanych
działające czasowo komisje kontroli
zmian i procesów w społeczeństwie
P
P
arlamentarną komisję kontroli tworzy
się do zbadania tylko jednej i określonej
sprawy. W sporach politycznych z inicjatywą o
powołanie takiej komisji, stanowiącej zazwy­
czaj dotkliwy instrument kontroli, występuje
najczęściej opozycja. Dąży ona w ten sposób
do zbadania lub skontrolowania działań rządu
w jakiejś określonej dziedzinie.
Parlament wybiera spośród deputowanych
przewodniczącego lub przewodniczącą komis­
ji, dalszych członków oraz ich zastępców.
Wszystkie frakcje muszą posiadać w komisji
przynajmniej jednego swego reprezentanta.
Komisja kontroli może wzywać świadków
i biegłych, jak również zażądać udostępnienia
akt Rządu Krajowego. Posiedzenia komisji
kontroli są – z nie­
licznymi wyjątkami
– prowadzone
publicznie. Wyniki
swych prac komisja
przedstawia w Izbie
Deputowanych w
formie sprawozda­
nia końcowego lub
sprawozdań okre­
sowych.
arlament powołuje doraźną komisję
badawczą z reguły w celu pozyskania
możliwie obszernych i wszechstronnych
informacji przed podjęciem ważnych decyzji,
dotyczących określonej dziedziny życia politycznego lub społecznego. Komisja taka może
być również powołana na wniosek jednej
czwartej deputowanych. Jej celem jest zbada­
nie zmian i kierunków rozwoju społeczeństwa,
tak aby umożliwić reagowanie na te zmiany w
formie inicjatyw parlamentarnych. Na członków
doraźnej komisji badawczej parlament może
powołać nie tylko deputowanych lecz również
ekspertów spoza Izby Deputowanych.
Pozyskaną wiedzę komisja przedkłada parla­
mentowi w formie sprawozdania końcowego.
17
18
Członkowie organu przedstawicielskiego
Członkowie organu przedstawicielskiego
19
Deputowani
Konstytucja Berlina przyznaje deputowanym, jako
członkom organu władzy ustawodawczej, silną
pozycję w stosunku do władzy wykonawczej,
czyli Senatu Berlina, co służyć winno utrwalaniu
praworządności
„Nikomu nie wolno
uniemożliwiać ubiegania się o mandat
deputowanego,
objęcia mandatu lub
jego wykonywania.“
(Ustawa o Deputowanych do Parlamentu Krajowego,
paragraf 2, ustęp 1).
D
eputowani do parlamentu Berlina
rozumieją się jako „parlamentarzyści na
pół etatu” i wielu z nich, obok sprawowania
mandatu, pracuje dalej w swym zawodzie.
Jednakże wraz ze wzrostem wymagań i
czasu potrzebnego na pracę w parlamen­
cie stale rośnie też liczba deputowanych,
poświęcających się wyłącznie swym zada­
niom parlamentarnym. Niezależnie od tego
określone stanowiska zawodowe, zajmowane
w instytucjach publicznych, są nie do pogodzenia z mandatem deputowanego, wobec
czego praca taka musi być zawieszona na
czas członkostwa w parlamencie.
Najważniejsze zadania deputowanych to:
| wybór Przewodniczącego Izby Depu-
towanych i Rządzącego Nadburmistrza
| udział w pracach ustawodawczych na rzecz kraju związkowego Berlina
| uchwalanie ustawy budżetowej
| sprawowanie kontroli nad rządem (Senatem Berlina)
| wybór prezesów najwyższych sądów kra-
jowych, członków Trybunału Konstytucyj nego, prezesa Izby Obrachunkowej oraz Pełnomocnika do Spraw Ochrony Danych
Efektywną kontrolę nad rządem umożliwia
deputowanym szereg instrumentów:
| zapytania w formie pisemnej, które każdy deputowany skierować może do Senatu
| ustne zapytania podczas posiedzeń
plenarnych
| interpelacje wnoszone przez poszczególne frakcje oraz
| praca w komisjach.
Dyscyplina frakcyjna: podczas głosowań
na posiedzeniach plenarnych i w komisjach
w dalekim stopniu przyjęte jest stosowanie
dyscypliny frakcyjnej w celu zwiększenia poli­
tycznej siły przebicia frakcji lub partii. Zdarza
się jednak dość często, że deputowani nie
podporządkowują się rygorom dyscypliny frak­
cyjnej, ponieważ postępując zgodnie ze swym
sumieniem nie chcą lub nie mogą poprzeć sta­
nowiska swej frakcji lub partii.
Konstytucja Berlina kładzie silny nacisk na
niezawisłość deputowanych, zapewniając im
w sposób jednoznaczny ochronę w postaci:
| immunitetu (ściganie karne deputowanego możliwe jest wyłącznie po uzyskaniu zgody parlamentu)
| indemnitetu (zwolnienie od odpowiedzial-
ności sądowej z tytułu wypowiedzi lub głosowań dokonywanych w związku ze
sprawowaniem mandatu) oraz
| prawa odmowy składania zeznań przez deputowanego.
W celu zapewnienia niezawisłości deputowanych, przysługują im z racji wykonywanych
obowiązków parlamentarnych
rekompensaty w postaci tzw.
diet. Bez tych diet na sprawo­
wanie mandatu deputowanego
stać byłoby jedynie osoby
dysponujące majątkiem lub
wysokimi dochodami. W rezul­
tacie gorzej sytuowane warstwy
ludności nie posiadałyby swej
reprezentacji w parlamencie.
Wybór, status oraz
prawa i obowiązki
deputowanego są
szczegółowo określone w aktach prawnych: w Konstytucji
Berlina, w Krajowej
Ustawie Wyborczej
oraz w Ustawie
o Deputowanych
do Parlamentu
Krajowego.
Każdy deputowany
posiada pomieszczenie do pracy w
siedzibie parlamentu
20
Partie w parlamencie
Partie w parlamencie
Frakcje
parlamentarne
21
W Izbie Deputowanych
praca trwa do późnej
nocy
Frakcje stanowią polityczny
„kręgosłup“ parlamentu i umożliwiają
jego efektywną pracę
„Frakcje berlińskiej
Izby Deputowanych
są związkami członków Izby Deputowanych, którzy
jednoczą się w
dążeniu do osiągnięcia wspólnych
celów politycznych.“
(Ustawa o Frakcjach,
paragraf 1, ustęp 1).
Tworzenie frakcji Ogromna różnorodność zadań, które należy wykonywać
w parlamencie, sprawia, że pojedynczy
deputowany nie mógłby im sprostać,
gdyby sam musiał zgłębić każdą z dziedzin. Z tej przyczyny deputowani należący
do tej samej partii zrzeszają się we frakcjach (frakcja = część całości). Do utworzenia frakcji konieczna jest określona
prawem minimalna liczba deputowanych.
Warunek ten oraz wszelkie inne zasady
prawne ujęte są w Regulaminie Izby
Deputowanych oraz w Ustawie o
Frakcjach.
Zarząd frakcji Członkowie każdej
frakcji wyłaniają ze swego grona zarząd
w składzie: przewodniczący lub przewodnicząca, wiceprzewodniczący
i sekretarz frakcji. Zarząd przygotowuje
i zwołuje posiedzenia frakcji.
47
19
Frakcja określa zasadnicze kierunki prac
parlamentarnych danej partii, wychodzi z
inicjatywami politycznymi, opracowuje
wnioski i projekty ustaw, które mają być
przedłożone pod obrady parlamentu. Na
posiedzeniach frakcji dyskutowane są
ewentualne zróżnicowane oceny i punkty
widzenia w podejściu do aktualnych pro­
blemów, zanim dochodzi do przyjęcia
wspólnego stanowiska w formie uchwały
podjętej przez frakcję. Stanowisko to repre­
zentowane jest następnie na zewnątrz
przez rzeczników frakcji, zajmujących się
danym obszarem spraw. Frakcje za
pośrednictwem swych przedstawicieli są w
stałym kontakcie z Prezydium, Konwentem
Seniorów i komisjami, a także z ugrupowa­
niami i instytucjami pozaparlamentarnymi.
Konstytucja Berlina, Artykuł 40
(1) „Ugrupowanie zrzeszające co najmniej
pięć procent określonej w Konstytucji mini­
malnej liczby deputowanych tworzy frakcję.
Przepisy szczegółowe zawiera Regulamin
Izby Deputowanych“.
149 deputowanych do parlamentu
Berlina tworzy następujące frakcje:
29
Praca wykonywana w ramach frakcji
38
15
(2) „Frakcje wykonują bezpośrednie
zadania konstytucyjne, jako świadome
swych praw i obowiązków samodzielne
i niezawisłe gremia Izby Deputowanych
uczestnicząc w jej pracach i wspierając
parlamentarne procesy kształtowania woli
politycznej. W tym zakresie mają też prawo
do odpowiedniego wyposażenia. Status
prawny, formy organizacji oraz prawa i
obowiązki frakcji określa szczegółowo
ustawa“.
Frakcje w berlińskiej Izbie
Deputowanych
Niederkirchnerstraße 5
10111 Berlin:
Frakcja SPD
tel.: 030 / 2325-2222
[email protected]
www.spdfraktion-berlin.de
Przewodniczący: Raed Saleh
Frakcja CDU
tel.: 030 / 2325-2115
[email protected]
www.cdu-fraktion.berlin.de
Przewodniczący:
Florian Graf
Frakcja Bündnis 90/
Die Grünen
tel.: 030 / 2325-2400
[email protected]
www.gruene-fraktion-berlin.de
Przewodnicząca:
Ramona Pop, Antje Kapek
Frakcja Die Linke
tel.: 030 / 2325-2510
[email protected]
www.linksfraktion-berlin.de
Przewodniczący: Udo Wolf
Frakcja Piratów
tel.: 030 / 2325-2611
[email protected]
www.piratenfraktion-berlin.de
Przewodniczący:
Andreas Baum,
Christopher Lauer
22
Proces ustawodawczy
Proces ustawodawczy
23
Jak powstaje
ustawa?
Zgodnie z Konstytucją Berlina z inicjatywą
ustawodawczą mogą wystąpić rząd, parlament
lub bezpośrednio obywatele
„Inicjatywy obywatelskie mogą
zmierzać do uchwalenia, zmiany lub
uchylenia ustaw, o
ile kraj związkowy
Berlin posiada w
danym wypadku
kompetencje
ustawodawcze.“
(...) (Konstytucja
Berlina, Artykuł 62,
Ustęp 1).
Projekt ustawy Niezależnie od tego, czy jest
to projekt rządowy, parlamentarny wniosek
ustawodawczy czy też inicjatywa obywatelska,
każdy projekt ustawy wymaga złożenia na
ręce Przewodniczącego Izby Deputowanych.
Porządek dzienny Po wpłynięciu do kancelarii Przewodniczącego inicjatywa ustawodaw­
cza wpisywana jest przez Konwent Seniorów
do porządku dziennego jednego z najbliższych
posiedzeń plenarnych parlamentu. Deputowani
otrzymują projekt ustawy w formie drukowanej
najpóźniej na dwa dni przed posiedzeniem.
Pierwsze czytanie W pierwszym czytaniu
parlament ogranicza się zwykle do ogólnej
dyskusji nad przedmiotem projektu.
Przekazanie projektu do właściwej komisji
parlamentu Po pierwszym czytaniu projekt
ustawy kierowany jest do właściwej merytorycznie komisji przedmiotowej celem dalszego
rozpatrzenia. Równocześnie Komisja Główna
analizuje możliwe skutki finansowe uchwalenia
ustawy. Następnie na plenum przedstawiona
zostaje opinia komisji wraz z wnioskiem o
przyjęcie lub odrzucenie projektu.
Drugie czytanie Każdy
projekt ustawy wymaga
poddania pod dyskusję w
co najmniej dwóch czytaniach. W wyjątkowych
wypadkach Przewodniczący parlamentu lub
Senat zażądać mogą trzeciego czytania. W
drugim czytaniu rozpatrywane są poszczegól­
ne paragrafy i artykuły. Po przedyskutowaniu
każdy punkt projektu ustawy jest oddzielnie
poddawany pod głosowanie.
„Obowiązujące
wszystkich nakazy
i zakazy muszą
mieć swe podsta-
Głosowanie/sporządzenie Po głosowaniu
szczegółowym następuje głosowanie ogólne
nad całością ustawy, dla której przyjęcia
wymagana jest zwykła większość głosów.
Ustawy powodujące zmianę Konstytucji
wymagają jednakże większości 2/3 głosów
ogółu deputowanych. Po przyjęciu w głosowaniu Przewodniczący zobowiązany jest
niezwłocznie, tzn. bez jakichkolwiek zamierzo­
nych opóźnień, sporządzić tekst ustawy.
wy w ustawach.“
(Konstytucja Berlina,
Artykuł 59, Ustęp 1).
Głosowanie nad projek­
tami ustaw odbywa się
przez podniesienie ręki
Ogłoszenie / wejście w życie Rządzący
Nadburmistrz w przeciągu dwóch tygodni
od uchwalenia ogłasza ustawę w „Dzienniku Ustaw i Rozporządzeń dla Berlina“.
Jeżeli data wejścia w życie ustawy nie jest
określona w jej tekście, ustawa wchodzi w
życie automatycznie po upływie 14 dni od
jej ogłoszenia.
Droga ustawy od projektu do wejścia w życie
porządek
dzienny
projekt
ustawy
?
→
pierwsze
czytanie
→
komisja
→
drugie
czytanie
→
głosowanie
→
ogłoszenie /
wejście w życie
→
§
24
Organizacja Izby Deputowanych
Organizacja Izby Deputowanych
Administracja
parlamentu
Sprawna obsługa przez administrację parlamentu
umożliwia efektywny przebieg prac parlamentarnych
www.parlamentberlin.de: pod
hasłem „Parlament”,
„Verwaltung”
dostępny jest schemat organizacyjny
berlińskiej Izby
Deputowanych.
A
dministracją parlamentu kieruje
Przewodniczący Izby, zastępowany w
tej funkcji na codzień przez dyrektora przy
Izbie Deputowanych. Trzy działy admini­
stracji przygotowują, koordynują i wspierają
pracę parlamentu:
Administracja Ogólna (Wydział I) zajmu­
je się administracją budynku oraz nadzoruje
pracę służb porządkowych i technicznych.
Dział Obsługi Naukowej (Wydział II)
ma za zadanie wspierać Przewodniczącego
parlamentu, frakcje i komisje przedmiotowe
w formie doradztwa i ekspertyz generalnie
w kwestiach prawnych, a w szczególności w
zakresie prawa konstytucyjnego i parlamen­
tarnego.
Sporządzaniem i
rozprowadzaniem
druków parlamen­
tarnych zajmuje się
Administracja Ogólna
Do Działu Obsługi Naukowej należą
również biblioteka parlamentu oraz
Biuro Dokumentacji akt parlamentarnych.
Zarówno biblioteka, jak i biuro są dostępne
również dla zainteresowanych obywateli.
Biuro Plenarne i Komisji Parlamentarnych (Wydział III) wspiera prace plenum
parlamentu i jego poszczególnych komisji.
Przyporządkowani
do plenum i komisji
pracownicy biura
wykonują pomocnicze prace
organizacyjne i
merytoryczne.
W skład Wydziału III wchodzi także
Referat Protokołów z posiedzeń plenum
i komisji, odpowiedzialny za sporządzanie
protokołów z posiedzeń. Protokoły z posiedzeń plenarnych parlamentu oraz otwartych
dla publiczności posiedzeń komisji dostępne
są do wglądu w bibliotece parlamentu oraz
na stronach internetowych Izby.
Referaty Prasowy oraz Protokołu i PR podlegają bezpośrednio
Przewodniczącemu parlamentu.
Referat Prasowy odpowiedzialny
jest za kontakty z prasą, radiem
i telewizją. Tu wydawane są
oświadczenia Przewodniczącego
i biuletyn prasowy. Referat
Protokołu i PR zajmuje się
m. in. przygotowywaniem
uroczystości i przyjęć organizo­
wanych i wydawanych w Izbie
Deputowanych. Do jego zadań
należy dbanie o kontakty parla­
mentu z obywatelami oraz wyda­
wanie przeglądów prasowych i
broszur informacyjnych. W skład
tego referatu wchodzi także
Biuro Obsługi Publiczności
(patrz str. 28).
Biblioteka Izby
Deputowanych
25
26
Polityka i sztuka
Polityka i sztuka
27
Sztuka w
parlamencie
W berlińskiej Izbie Deputowanych
sztuka w wielu formach spotyka
się z polityką
S
ztuka w najróżniejszym kształcie –
czy to w postaci
zmieniających się wystaw
czy też stałych form, takich jak np. galeria
honorowych obywateli Berlina – odgrywa
ważną rolę w wystroju wnętrz gmachu
parlamentu.
Listę honorowych
obywatelek i
obywateli Berlina
można znaleźć
pod adresem www.
parlament-berlin.
de, pod hasłami
„Wissenswertes”,
„Das Haus”.
Galeria honorowych obywateli Berlin już od
roku 1808 nadaje tytuł honorowego obywatela
osobom, które w szczególnym stopniu zasłużyły się dla miasta. Portrety części spośród
116 honorowych obywatelek i obywateli Berlina zdobią szerokie korytarze na prawo i lewo
od sali posiedzeń plenarnych. Twórców por­
tretów wybierają samodzielnie osoby uhonoro­
wane tym tytułem.
Sala bankietowa Na plastyczne rozwiązanie
wnętrza sali bankietowej ogłoszono konkurs
nawiązujący do znanego motta „Sztuka na
budowie“, którego laureatem został Gerhard
Richter. Pięć abstrakcyjnych obrazów jego
autorstwa, zatytułowanych „Czerwone,
Niebieskie, Zielone“, znalazło miejsce w seg­
mentach północnej ściany tej sali.
Galeria honorowych obywateli Berlina
Obrazy Gerharda Richtera
w Sali Bankietowej
Matthias Koeppel:
tryptyk „Otwarcie
muru berlińskiego“
Galeria na III piętrze Prace Karla Horsta
Hoedicke, którego cykl obrazów „Tylko w city
hałasują i użalają się muzy“ uzyskał w konkur­
sie drugą lokatę, tak bardzo spodobały się
jury, że umieszczono je jako stałą ekspozycję
w galerii na III piętrze. Naprzeciw obrazów na
stelach z piaskowca podziwiać można rzeźby
– wykonane w brązie głowy polityków z okresu
Republiki Weimarskiej, byłych przewodniczących Izby Deputowanych oraz nadburmi­
strzów Berlina.
Kasyno Berliński artysta malarz Matthias
Koeppel w tryptyku obejmującym trzy
następujące po sobie sceny, uchwycił na
gorąco historyczne wydarzenie otwarcia muru
berlińskiego w 1989 r. Tworząc swe obrazy
posłużył się własnoręcznie wykonanymi
szkicami, które powstały w tamtych dniach.
Obrazy Karla Horsta Hoedicke
w galerii na III piętrze
Wykonane w brązie głowy polityków
w galerii na III piętrze
28
Z wizytą w parlamencie
Biuro Obsługi
Publicznos' ci
Zadaniem Biura Obsługi Publiczności jest przybliżenie
i uczynienie zrozumiałą pracy parlamentu szerokiej
publiczności
www.parlamentberlin.de: pod „Besucherdienst“ można
zarezerwować
zwiedzanie parlamentu oraz miejsca
dla publiczności na
posiedzeniach plenarnych i posiedzeniach
komisji. W ten sam
sposób można także
zamówić publikacje
Izby Deputowanych.
Berlińska Izba Deputowanych, Biuro Obsługi
Publiczności
10111 Berlin
tel.: 030 / 2325-1064
faks: 030 / 2325-1063
e-mail:besucherdienst
@parlament-berlin.de
Z
wiedzanie: Biuro Obsługi Publiczności
oferuje grupom liczącym powyżej dziesięciu osób oraz klasom szkolnym bezpłatne
zwiedzanie Izby Deputowanych z przewod­
nikiem. Skorzystanie z tej formy zwiedzania
wymaga wcześniejszego indywidualnego
ustalenia terminu. Po wcześniejszym zamówieniu możliwe jest także oprowadzanie w
języku obcym. Podczas trwającego około
godziny zwiedzania, pracownicy Biura Obsługi
Publiczności przybliżają zwiedzającym historię
Izby Deputowanych, architekturę gmachu oraz
pracę parlamentu.
Rozmowy o polityce: na życzenie Biuro
Obsługi Publiczności pośredniczy w organizacji
spotkań z deputowanymi ze wszystkich frakcji
parlamentarnych.
Rezerwacji miejsc dla publiczności
na posiedzenia plenarne lub posiedzenia
komisji dokonać można za pośrednictwem
Biura Obsługi Publiczności telefonicznie, tele­
faksem, pisemnie lub przez Internet. Zaleca
się odpowiednio wczesne zgłoszenie!
Raz do roku odbywa się dzień otwartych
drzwi, w którym cały parlament nastawiony
jest na zaspokojenie zainteresowań szero­
kiej publiczności. Swoją
pracę prezentują wszystkie
frakcje parlamentarne, zaś
członkowie poszczegól­
nych gremiów parlamentu
odpowiadają na pytania oby­
wateli w odbywających się w
gmachu rundach dyskusyj­
nych.
Impressum
Tekst:
Stephanie Pruschansky
Opracowanie graficzne:
Goscha Nowak
Redakcja:
Referat Protokołu i PR
Przekład:
Marek Batkowski
Druk:
DRUCKZONE GmbH & Co. KG
Zdjęcia:
Berlińska Izba Deputowanych: klapa
przedniej okładki, zdjęcie barona
vom und zum Stein; 6; 10; 11; 12; 13;
14-15; 16; 18; 19; 23; 24; 26; 28
środek, na dole; klapa tylnej okładki,
zdjęcie księcia Fürst von Hardenberg
i widok budynku: Peter Thieme
Archiwum Bundesratu: klapa przedniej
okładki, zdjęcie Bundesratu / Foto:
Bernhard Kroll
Stefan Geiser: zdjęcie tytułowe;
21; 25; 27 u dołu z lewej; 28 u góry
Jürgen Henkelmann: str. 17
Archiwum Krajowe w Berlinie:
str. 2; 3; 26-27 Tryptyk
Jan Pauls: str. 14 po lewej
Plainpicture: str. 7
Służba Prasowo-Informacyjna kraju
związkowego Berlin: wewnętrzna
klapa przedniej okładki
Kancelaria Senatu-dpa: str. 8
Fundacja Topografia Terroru:
klapa przedniej okładki, zdjęcie
Topografia Terroru: Stefan Müller
17-ta kadencja, pierwszy nakład
www.parlament-berlin.de
Wydawca:
Przewodniczący Izby Deputowanych
Berlina
Abgeordnetenhaus
Impressum
Berlińska Izba Deputowanych
zbudowana w roku 1899 przez Friedricha Schulzego
w stylu późnego renesansu włoskiego;
1899 – 1934 siedziba Landtagu Pruskiego;
po zjednoczeniu Niemiec od kwietnia 1993 r.
siedziba berlińskiej Izby Deputowanych
Od 2011 r. odtworzony pomnik Karla Augusta księcia von Hardenberg
(1750 – 1822) stoi na placu przed gmachem Izby Deputowanych Berlina.
Książę von Hardenberg obok barona vom und zum Stein uważany jest
za współtwórcę nowoczesnego ustroju społecznego i państwowego Prus.
Oryginalny pomnik dłuta Martina Götze stał od 1907 r. na Dönhoffplatz,
skąd zniknął bez śladu w końcu lat czterdziestych ubiegłego wieku.
Abgeordnetenhaus