PROJEKT GIB8! - Zespół Szkół Zawodowych nr 5

PROJEKT GIB8!
OCENA SYTUACJI W POLSCE
Zespół Szkół Zawodowych nr 5 we Wrocławiu
Wyniki ankiet
PRZEPROWADZONE ANKIETY
LICZBA ANKIETOWANYCH: 76 osób
ANKIETY DLA NAUCZYCIELI/INSTRUKTORÓW
Liczba ankietowanych: 14 osób
Kierunek kształcenia: fryzjer
ANKIETY DLA OSÓB REPREZENTUJĄCYCH INSTYTUCJE ODPOWIEDZIALNE
ZA KSZTAŁCENIE
Liczba ankietowanych: 3 osoby
Instytucje: Wydział Edukacji, szkoła zawodowa
ANKIETY DLA UCZNIÓW
Liczba ankietowanych: 59 osób
z tego 38 osób na 2/3 roku nauki zawodu- zasadnicza szkoła zawodowa
21 osób na 3/4 roku nauki zawodu - technikum
zawód: fryzjer/technik usług fryzjerskich
1
Ocena sytuacji w Polsce
Kształtowanie wśród młodzieży postaw
prozdrowotnych, proekologicznych,
przeciwdziałanie uzależnieniom należą do jednych z ważniejszych zadań, jakie stoją przed
współczesną szkołą.
Młodzież rozpoczynająca kształcenie zawodowe trafia do szkoły z utrwalonymi już
nawykami odnośnie sposobu spędzania wolnego czasu i sposobu odżywiania się. Niewłaściwe
nawyki stanowią przyczynę powstania u wielu młodych ludzi problemów zdrowotnych (np. wady
postawy, otyłość). Wejście ucznia w życie zawodowe stanowi szczególne wyzwanie i wiąże się
z koniecznością przystosowania się do warunków pracy. Powstające na tym etapie nawyki kształtują
zachowania w przyszłym życiu zawodowym. Dlatego też niezwykle ważne jest kształtowanie
prawidłowych nawyków na etapie kształcenia zawodowego, przy czym obowiązek ten spoczywa
zarówno na szkole, jak i mistrzach prowadzących praktyczną naukę zawodu.
Funkcjonowanie systemu kształcenia zawodowego natomiast uzależnione jest
od warunków, wynikających z obowiązujących przepisów, stąd też znaczący jest wpływ w tym
obszarze decydentów na różnym poziomie zarządzania.
Przeprowadzone w ramach współfinansowanego ze środków UE projektu transferu
innowacyjności „GIB 8!” badania miały na celu określenie stanu rzeczywistego, jeżeli chodzi
o tematykę zdrowia z punktu widzenia uczniów, nauczycieli/instruktorów praktycznej nauki zawodu
oraz osób odpowiedzialnych za funkcjonowanie kształcenia zawodowego. W przeprowadzonej
w Zespole Szkół Zawodowych nr 5 ankiecie wzięło udział 76 osób. Ankieta była dobrowolna
i anonimowa.
Ankieta dla uczniów
Badaniom poddano 59 uczniów kształcących się w zawodzie fryzjer, w tym:
 38 uczniów (64,4%) z zasadniczej szkoły zawodowej (13 na drugim i 25 na trzecim roku
nauki zawodu)
 21 uczniów (35,6%) z technikum (11 na trzecim i 10 na czwartym roku nauki).
Za dominującą pozycję ciała przy wykonywaniu zawodu fryzjera 59 uczniów uznało pozycję
stojącą (100 % ankietowanych), ponadto 3 uczniów z ZSZ (5,1%) uważa pozycję w ruchu również za
dominującą.
Niespełna połowa z pytanych (47,5%) potwierdza, że zajmowała się już wcześniej tematyką
zdrowia. Większość (57,6% ankietowanych) określa swój stan wiedzy na ten temat jako średni.
Większość uczniów wymienia uprawianie sportu, niepalenie tytoniu oraz właściwe odżywianie się
jako najważniejsze dla zachowania dobrego zdrowia. Niestety tylko 40,7 % ankietowanych nie pali
papierosów. Niewiele osób (10,2%) stosuje ćwiczenia, by poradzić sobie ze stresem (wykres 1).
2
Co robisz dla swojego zdrowia ?
45
40,7
40,7
39
40
33,9
35
30
25
24
24
23
20
20
16,9
15
10
10
10,2
8,5
6
5
5
0
uprawiam
sport
zwracam
spędzam czas
zwracam
stosuję
nie palę
uwagę na
spokojnie lub uwagę na ilość ćwiczenia, by papierosów
właściwe
kreatywnie, spożywanego poradzić sobie
odżywianie się np. czytam
alkoholu
ze stresem, np.
książkę,
trening
maluję,
autogenny
%
muzykuję
(relaksacyjny)
inne
Liczba osób
Wykres 1
Tematyka zdrowia jest interesująca dla ponad połowy uczniów (55,9 %). Większość uczniów
czerpie wiedzę / informacje na temat zdrowia / promocji zdrowia z internetu – 71,2 %, natomiast
szkoła i zajęcia praktyczne stanowią źródło informacji tylko dla 23,7% uczniów (wykres 2). Duża
grupa uczniów (33,9%) nie wyraziła swojej opinii na temat obszarów, w których powinna być
poruszana tematyka zdrowia; 10,2% badanych wskazało szkołę.
3
Skąd czerpiesz wiedzę na temat zdrowia?
80
71,2
70
60
52,5
50
45,8
45,8
42
40
%
31
30,5
30
Liczba osób
27
27
23,7
20
18
14
10
1,7 1
0
od przyjaciół od rodziny
z telewizji, z internetu
radia
z książek, ze szkoły/z
czasopism
praktyk
z innych
źródeł: od
trenera
Wykres 2
Promocji zdrowia w trakcie kształcenia 32,2% badanych przypisuje średnie, a 39% duże
znaczenie, natomiast za bardzo ważną promocję zdrowia w procesie pracy uważa połowa pytanych
(50,9%). Aspekty promocji zdrowia w procesie kształcenia odnajduje jedynie 17% badanych;
w szkole głównie na lekcjach wf, na zajęciach praktycznych zaledwie 3,4%. Tematyka zdrowotna
podejmowana w procesie kształcenia jest przez większość ankietowanych (69,5%) dobrze
odbierana.
Przeważająca część uczniów (76,3%) potwierdza istnienie materiałów do nauki
w zakresie tematyki zdrowotnej i większość z nich (69,5%) uważa je za dobre. Uczniowie są otwarci
na poszerzenie swojej wiedzy na temat zdrowia, przy czym najbardziej oczekiwaliby poruszania
tematów związanych z prawidłowym odżywianiem, zdrowym stylem życia, aktywnością ruchową.
Ankietowani zwrócili uwagę na to, iż ważny przy tym byłby sposób przekazu informacji.
Niewielu uczniów (8,5 %) oczekiwałoby pomocy w zakresie poszerzania wiedzy na temat
zdrowia; wskazano na tematy dotyczące zdrowego odżywiania się, ruchu, zagrożeń zdrowia.
Większość ankietowanych (61%) widzi szczególną potrzebę promocji zdrowia w zawodzie
fryzjer (wykres 3).
4
Czy widzisz szczególną potrzebę promocji zdrowia w Twoim
zawodzie, bądź czynniki ryzyka dla Ciebie?
70
61
60
50
40
36
%
Liczba osób
30
25,4
20
15
13,6
10
8
0
widzi szczególną potrzebę
promocji zdrowia w zawodzie
fryzjera
nie widzi szczególnej potrzeby
promocji zdrowia w zawodzie
fryzjera
nie wypowiedziało się
Wykres 3
Uczniowie wymienili następujące czynniki ryzyka w tym zawodzie: - skrzywienie kręgosłupa
- 37,3% badanych,
- choroby układu oddechowego, astma – 23,7%,
- żylaki, bóle kończyn dolnych – 10,2 %,
- choroby skóry, podrażnienia – 10,2 %,
- skaleczenia – 8,5 %,
- poparzenia – 6,78 %,
- bóle stawów – 3,39 %.
5
Ankieta dla nauczycieli zawodu/instruktorów
Badaniem objęto 14 osób zajmujących się kształceniem w zawodzie fryzjer. Większość
pytanych (71,4%) potwierdziła, że zajmowała się już wcześniej promocją zdrowia i szerzeniem
świadomości zdrowotnej oraz że zwraca w swojej pracy uwagę na aspekty zdrowotne. Połowa
ankietowanych stwierdziła, że młodzież dobrze odbiera tematykę zdrowotną.
Ankietowani potwierdzili dostępność materiałów o tematyce zdrowotnej (78,6% pytanych).
Podczas zajęć wykorzystywane są materiały pochodzące z różnych źródeł (wykres 4):
Jakich materiałów, narzędzi używa Pan (-i)? Z czym ma Pan (-i)
dobre doświadczenia i z jakich źródeł one pochodzą?
80
71,4
70
60
57,1
50
42,9
42,9
40
%
Liczba osób
30
21,4
20
14,3
10
10
8
6
7,1
6
2
3
1
0
materiały
stworzone
przez siebie
od związków
zawodowych,
cechów, izb
materiały
dotyczące
chorób
książki
filmy
Wykres 4
6
internet
czasopisma
Bardzo zróżnicowane wyniki uzyskano odnośnie ilości godzin w procesie kształcenia, jakie
powinny być przeznaczone na poszczególne zagadnienia. Wynika to z niejednolitego potraktowania
czasu przeznaczonego na realizację poszczególnych obszarów. Część instruktorów za taki czas
przyjęła tygodniowy okres , część - rok nauki zawodu a część 3-letni cykl kształcenia. Zdecydowanie
najmniejszą ilość godzin ankietowani przeznaczyliby na zagadnienia związane z ergonomią (64,3%
pytanych poniżej 5 godzin), prawdopodobnie wynika to z nieznajomości hasła „ergonomia”.
Natomiast 35,7% ankietowanych przeznaczyłoby na radzenie sobie ze stresem ponad 100 godzin.
Poniżej % ankietowanych i liczby godzin, które przeznaczyliby ankietowania na poszczególne
zagadnienia (wykresy 5 -10) :
BHP
40
35,7
35
28,6
30
25
21,4
20
%
15
Liczba osób
10
5
7,1
7,1
5
4
1
3
1
0
0 godzin lekc.
do 5 godzin lekc. od 6 do 10 godzin
lekc.
od 11 do 30
godzin lekc.
od 31 do 50
godzin lekc.
Wykres 5
Ergonomia
40
35,7
35,7
35
28,6
30
25
20
%
15
Liczba osób
10
5
5
5
4
0
0 godzin lekc.
do 5 godzin lekc.
Wykres 6
7
od 6 do 20 godzin lekc.
Radzenie sobie ze stresem
40
35,7
35
30
28,6
28,6
25
20
%
Liczba osób
15
10
7,1
4
5
5
4
1
0
do 5 godzin lekc.
od 6 do 20 godzin
lekc.
od 21 do 30 godzin
lekc.
od 100 godzin lekc.
Wykres 7
Odżywianie
35
30
28,6
28,6
28,6
25
20
%
14,3
15
Liczba osób
10
5
4
4
4
2
0
od 0 do 5 godzin lekc. od 6 do 10 godzin
lekc.
od 11 do 50 godzin
lekc.
Wykres 8
8
powyżej 50 godzin
lekc.
Pasywne, aktywne bądź kreatywne sposoby
spędzania czasu
45
42,8
40
35
30
25
21,4
21,4
%
20
15
Liczba osób
14,3
10
6
5
3
2
3
0
0 godzin lekc.
do 10 godzin lekc.
od 11 do 99 godzin
lekc.
powyżej 100 godzin
lekc.
Wykres 9
Zapobieganie uzależnieniom
60
49,7
50
40
28,6
30
%
Liczba osób
20
14,3
10
7,1
7
2
1
4
0
0 godzin lekc.
do 10 godzin lekc.
od 11 do 99 godzin
lekc.
Wykres 10
9
od 100 godzin lekc.
Ankietowani potwierdzili, że mają dużą swobodę we wprowadzaniu na zajęciach nowych/
innowacyjnych tematów (wykres 11).
Jakie pole działania ma Pan (-i) w kształtowaniu/wprowadzaniu
nowych tematów/innowacji na zajęciach?
60
57,1
50
40
28,6
30
%
Liczba osób
20
14,3
8
10
4
0
0
Swobodne
decydowanie
Możliwe za
pozwoleniem
2
0
Żadne/ścisłe warunki
ramowe
nie udzieliło
odpowiedzi
Wykres 11
Większość ankietowanych (85,7 %) jest zainteresowana propagowaniem tematyki
zdrowotnej; 64,5 % pytanych deklaruje, że chciałoby osobiście prowadzić takie zajęcia, natomiast
połowa pytanych uznała, że byłby też wskazany udział fachowców. Pytani wskazują, że do realizacji
zajęć w tym zakresie potrzebne są następujące warunki:
-
-
odpowiednie warunki ogólne, np. czas, godziny zajęć
merytoryczne
wsparcie metodyczne:
 wskazówki odnośnie postępowania
 materiały
kompetencja osobista
⃝ 42,9 % / 6 os.
⃝ 28,6 % / 4 os.
⃝ 42,9 % / 6 os.
⃝ 42,9 % / 6 os.
⃝ 28,6 % / 4 os.
Promocji zdrowia ankietowani przypisują duże znacznie i podają powody, dla których ma
ona również znaczenie w przyszłości (wykres 12).
10
Tematowi promocji zdrowia ankietowani przypisują
znaczenie przyszłościowe, uważając, że:
16
14,3
14
12
10
8
7,1
7,1
7,1
7,1
7,1
7,1
%
Liczba osób
6
4
2
2
1
1
1
1
1
1
0
zdrowie jest
najważniejsze
młodzież jest otyła
młodzież jest
lepiej zapobiegać niż
uzależniena od
leczyć
potrzebna jest
promowanie
świadomość wśród zdrowego stylu żcia
nałogów
mlodzieży
daje gwarancję
dobrej, wydajnej
pracy i zadowolenia
z życia osobistego i
zawodowego
Wykres 12
11
złe odżywianie jest
przyczyną wielu
chorób
Połowa pytanych wskazała prasę i telewizję, broszury, książki, reklamy, kampanie zdrowotne,
spotkania z konsultantami jako przykłady dobrych praktyk w zakresie promocji zdrowia i propagowania
świadomości zdrowotnej. Jednocześnie większość osób (71,4%) zajmujących się kształceniem w zawodzie
fryzjer oceniło, że poziom wiedzy uczniów na ten temat jest niski.
Ankieta dla osób odpowiedzialnych za kształcenie zawodowe
Badaniem objęto 2 przedstawicieli Wydziału Edukacji i 1 dyrektora szkoły zawodowej.
Wszyscy (100 %) przypisują tematyce świadomości zdrowotnej w procesie kształcenia duże
znaczenie. Osoby te w 100 % byłby gotowe wspierać promocję zdrowia strukturalnie oraz zmiany
strukturalne finansowo. Zdaniem osób reprezentujących instytucje odpowiedzialne za kształcenie
nauczyciele/instruktorzy zawodu mogą swobodnie decydować o wprowadzaniu innowacji na lekcji
2 (66,7 %); 1 (33,3 %) uważa, że jest to tylko możliwe za pozwoleniem. Największą swobodę/szansę
na wprowadzenie do lekcji nowych/innowacyjnych tematów zarządzający widzą w trakcie samej
lekcji, na godzinach wychowawczych, teoretycznych przedmiotach zawodowych. By zajmować się
tymi tematami lekcji ankietowani uważają, że są na to warunki - umożliwia to prawo oświatowe,
potrzebne są kompetencje w zakresie promocji zdrowia oraz dobre pomoce dydaktyczne. Gdyby
zmieniła się część przepisów w zakresie NFZ i służby zdrowia, to byłaby możliwość lepszego
funkcjonowania medycyny szkolnej.
12