Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego
Transkrypt
Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Górze ul. Ludwika Hirszfelda 6 56-200 Góra Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok Góra, dnia 28 kwietnia 2014r. Spis treści: Wstęp .................................................................................................................................... 3 I. Ocena sytuacji epidemiologicznej w powiecie górowskim w 2013 r. ........................... 4 II. Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą .............. 7 III. Ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu górowskiego z zakresu higieny komunalnej w 2013 roku..................................................................................................... 8 IV. Ocena stanu sanitarno-porządkowego miast i wsi ................................................... 11 V. Ocena stanu sanitarnego innych obiektów użyteczności publicznej ........................ 13 VI. Ocena stanu sanitarnego zakładów produkcji, obrotu i magazynowania żywności oraz żywienia zbiorowego. ................................................................................................ 15 VII. Ocena stanu sanitarnego zakładów pracy i zagrożeń w środowisku pracy (Higiena Pracy). ................................................................................................................. 18 VIII. Ocena stanu sanitarnego zakładów nauczania i wychowania (Higiena Dzieci i Młodzieży) .......................................................................................................................... 20 IX. Działania Inspekcji Sanitarnej w zakresie Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia .............................................................................................................................. 24 „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 2 Wstęp Zasadniczym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest zapewnienie bezpieczeństwa sanitarnego ludności powiatu górowskiego poprzez prowadzenie odpowiedniej polityki prozdrowotnej w szczególności poprzez inicjowanie i realizację programów Dla prozdrowotnych zwiększenia oraz skuteczności sprawowanie działań w bieżącego Państwowej nadzoru Inspekcji sanitarnego. Sanitarnej woj. dolnośląskiego wdrażany i utrzymywany jest system zintegrowanego zarządzania. Obszarem objętym działalnością Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Górze jest powiat górowski zajmujący powierzchnię 738,1 kilometrów kwadratowych, zamieszkałych przez 36.791 tys. ludności. Powiat górowski położony jest w północno-środkowej części województwa dolnośląskiego utworzony z czterech gmin ziemi górowskiej – miasta i gminy Góra, miasta i gminy Wąsosz oraz gminy Jemielno i Niechlów . Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawuje nadzór na warunkami: higieny środowiska, higieny pracy w zakładach pracy, higieny procesów nauczania i wychowania, higieny wypoczynku i rekreacji, higieną żywności, żywienia i przedmiotów użytku, zapobiegania powstawania chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Górze w roku 2013 objął swoim nadzorem 695 obiektów, przeprowadził 1284 kontrole, pobrał 287 prób, wydał 522 decyzje w tym na opłatę 204 oraz nałożył 25 mandatów na sumę 3190 złotych. Planowanie i kierowanie działalnością PIS powiatu realizowano w oparciu o wytyczne otrzymane od Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego województwa dolnośląskiego na 2013 rok oraz analizę sytuacji epidemiologicznej na terenie powiatu. „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 3 I. Ocena sytuacji epidemiologicznej w powiecie górowskim w 2013 r. Na terenie objętym nadzorem przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Górze zarejestrowano: 3 przypadki salmonelozy (wszystkie zgłoszone jako zatrucia pokarmowe)- 3 hospitalizowanych; 15 przypadków innych bakteryjnych zakażeń jelitowych wywołanych przez E.coli inną i BNO (wszystkie hospitalizowane); 2 przypadki bakteryjnego zakażenia jelitowego wywołane przez Clostridium difficile; 3 przypadki innych bakteryjnych zakażeń jelitowych określonych-hospitalizowane; 10 przypadków innych bakteryjnych zakażeń jelitowych u dzieci do lat 2 (wszystkie hospitalizowane); 4 przypadki innych bakteryjnych zatruć pokarmowych, gronkowcowych u dzieci do lat 2 (wszystkie hospitalizowane); 35 przypadków wirusowego zakażenia jelitowego wywołanego przez rotawirusy wszystkie hospitalizowane; 5 przypadków wirusowego zakażenia jelitowego wywołanego przez adenowirusyhospitalizowane; 13 przypadków wirusowego zakażenia jelitowego u dzieci do lat 2; 7 przypadków biegunki (6 hospitalizowanych) w tym 5 u dzieci do 2 lat (wszystkie hospitalizowane); 4 przypadki płonicy (zarejestrowanych jako możliwe); 2 przypadki meningokowego zapalenia opon mózgowych (1potwierdzony, 1 prawdopodobny); 1 przypadek róży (zarejestrowany jako możliwy); 2 przypadki posocznicy meningokowej (1 potwierdzony, 1 prawdopodobny); 5 przypadków choroby z Lyme (wszystkie zarejestrowane jako potwierdzone); 4 przypadki szczepienia p/wściekliźnie; 1 przypadek kleszczowego zapalenia mózgu; 156 przypadków ospy wietrznej (2 osoby hospitalizowane z powodu ciężkiego przebiegu); 35 przypadków różyczki (zarejestrowane jako możliwe); 1 przypadek wirusowego zapalenia wątroby typu A hospitalizowany; „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 4 2 przypadki wirusowego zapalenia wątroby typu B- przewlekłego-1 hospitalizowany; 4 przypadki wirusowego zapalenia wątroby typu C- przewlekłego (wg def.-2009); 3 przypadki wirusowego zapalenia wątroby typu C – przewlekłego (wg def.-2005); 1 przypadek świnki (zarejestrowane jako możliwe); 1 przypadek choroby wywołanej przez Haemophilus influenzae - hospitalizowany; 1 przypadek grypy wywołanej wirusem A/H1N1 – hospitalizowany; 6998 zachorowań na grypę. Opracowano 80 przypadków kontaktowania ludzi ze zwierzętami lub zwłokami zwierząt podejrzanymi o wściekliznę. Ze względu na okoliczności kontaktu, czterech poszkodowanych zostało zakwalifikowanych do szczepienia p/wściekliźnie. Nadzorowano 4 nosicieli pał. Salmonella, 4(w tym 1 z 2012 roku) zostało wykreślonych z rejestru nosicieli w 2013 roku, 1 nadal jest nadzorowany. Zarejestrowano 1 osobę, u której wykryto przeciw ciała anty HCV i 5 nosicieli antygenu HBs. Na 2427 osób zaszczepionych odnotowaliśmy 5 niepożądanych odczynów poszczepiennych-wszystkie o przebiegu łagodnym. W 2013 roku nastąpił wzrost zachorowań na: biegunkę 7 zachorowań (współczynnik zapadalności 19,3) wobec 4 (współczynnik zapadalności 10,9) w roku ubiegłym; różyczkę 35 zachorowań (współczynnik zapadalności 96,7) w 2012 r. 2 zachorowania (współczynnik zapadalności 5,4); grypę 6998 zachorowań (współczynnik zapadalności 19 336,3) w 2012 roku 1127 przypadków (współczynnik zapadalności 3087,2). W 2013 roku zarejestrowaliśmy spadek zachorowań na: salmonelozy 3 zachorowania (współczynnik zapadalności 8,3) w 2012r. 6 przypadków(współczynnik zapadalności 16,4); inne bakteryjne zakażenia jelitowe (ogółem) 20 zachorowań (współczynnik zapadalności 55,3) w 2012 r. 39 przypadków (współczynnik zapadalności 106,8); inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 10 zachorowań (współczynnik zapadalności 157,5) wobec 21 w roku ubiegłym (współczynnik zapadalności 305,7); „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 5 wirusowe zakażenia jelitowe (ogółem) 40 przypadków (współczynnik zapadalności 110,5), w 2012 r. 57 zachorowań (współczynnik zapadalności 156,1); inne wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 13 zachorowań (współczynnik zapadalności 204,7) w roku ubiegłym 31 przypadków (współczynnik zapadalności 451,2); świnkę 1 zachorowanie (współczynnik zapadalności 2,8) w 2012r.3 zachorowania (współczynnik zapadalności 8,2). Wystąpiły zachorowania na nie rejestrowane w roku ubiegłym: wirusowe zapalenie wątroby typu A, kleszczowe zapalenie mózgu, posocznicę meningokokową, meningokokowe zapalenie opon mózgowych, chorobę wywołaną przez Haemophilus influenzae inwazyjną, grypę wywołaną nowym wirusem A/H1N1v . Nie było zachorowań na rejestrowane w 2012 roku: tularemię, zapalenie opon mózgowych nieokreślone, zapalenie opon mózgowych wywołane przez Streptococcus pneumoniae\, posocznicę wywołaną przez Streptococcus pneumoniae. W porównaniu z 2012 r. nie zmieniła się znacząco zapadalność na pozostałe jednostki chorobowe. Nie skierowano żadnej sprawy do sądu z powodu zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu B i C, nie zarejestrowaliśmy zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby pracowników ochrony zdrowia. Nie zarejestrowaliśmy zgonów na choroby zakaźne. Z 4418 osób podlegających szczepieniu zaczepiono 4427 osób. Zaszczepiono więcej osób niż planowano z następujących przyczyn: większa niż planowano wyszczepialnośc u dzieci powyżej 10-tego roku życia(uzupełnienie dawek brakujących MMR); więcej osób zaszczepionych przeciw tężcowi ze względu na zranienia i narażenie na zakażenie tężcem. W porównaniu z ubiegłym rokiem zwiększyła się liczba rodziców odmawiających szczepień swoich dzieci (w 2012 roku - 4 dzieci, w 2013 r.- 9 dzieci). „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 6 II. Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą 1. Gmina Góra Zakłady ambulatoryjne W 2013 roku jako dobre pod względem sanitarno-technicznym i funkcjonalnym oceniono 8 obiektów. Zły stan techniczny stwierdza się w 1 placówce: w pomieszczeniach niewłaściwe połączenie ścian z podłogą, nieprawidłowe baterie przy umywalkach. Inne obiekty świadczące usługi medyczne: 1 gabinet fizjoterapii – obiekt ocena się jako dobry. 2. Gmina Wąsosz Zakłady ambulatoryjne Dobry stan techniczny i funkcjonalny stwierdza się w 1 obiekcie. Nie spełnia wymogów technicznych (dobry stan funkcjonalny) 1 placówka: brak wentylacji w 2 gabinetach i w pomieszczeniu gospodarczym. Inne obiekty świadczące usługi medyczne: 1 gabinet fizjoterapeutyczny – obiekt ocena się jako dobry. 3. Gmina Niechlów Zakłady ambulatoryjne – na terenie gminy funkcjonują 3 podmioty lecznicze. Dwa ocenia się jako dobre pod względem sanitarno-technicznym i funkcjonalnym. W jednym stwierdza się brak dostosowania w.c. dla osób niepełnosprawnych, brak pomieszczenia na sprzęt porządkowy, brak podjazdu przystosowanego dla osób niepełnosprawnych. „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 7 4. Gmina Jemielno Zakłady ambulatoryjne – 2 obiekty opieki zdrowotnej w gminie ocenia się jako dobre. Wszystkie ambulatoryjne podmioty świadczące usługi medyczne na terenie powiatu utrzymywane były we właściwym stanie higieniczno-porządkowym. Gabinety praktyki zawodowej - na terenie powiatu górowskiego świadczy usługi medyczne 40 gabinetów lekarskich. We wszystkich 40 placówkach stwierdza się dobry stan techniczny i funkcjonalny. III. Ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu górowskiego z zakresu higieny komunalnej w 2013 roku Na terenie powiatu górowskiego znajduje się 137 miejscowości. Zwodociągowanych jest 132 miejscowości (łącznie 36130 mieszkańców). Niezwodociągowane pozostają 2 wsie i 3 przysiółki (łącznie 61 mieszkańców). Miasta powiatu górowskiego: Góra i Wąsosz zwodociągowane są w 100 %, natomiast tereny wiejskie powiatu są zwodociągowanie w 99,7 %. Od lat najlepiej przedstawia się sytuacja w gminie Niechlów – 100 % ludności zaopatrywane jest w wodę z wodociągów sieciowych. Miejscowości gminy Jemielno zwodociągowane są w 99,5 % gminy (niezwodociągowane są tylko 3 przysiółki: Majówka, Chobienia, i Stanowice ). W gminie Wąsosz 100 % miejscowości jest zwodociągowanych. Borowno i Świniary korzystają nieodpłatnie z wody nieuzdatnionej wodociągu Rawicz, natomiast Kąkolno i Zubrza korzystają z wody wodociągowej ze źródeł własnych. W gminie Góra 99,5 % ludności zaopatrywane jest w wodę z wodociągów sieciowych (niezwodociągowane są 2 miejscowości: Laskowa, Polanowiec). Gmina Góra Miasto Góra i 7 okolicznych wsi zaopatrywane było w wodę z wodociągu sieciowego w Górze. W 2013 roku jakość wody odpowiadała wymaganiom higieniczno-sanitarnym pod względem fizyko-chemicznym i bakteriologicznym a urządzenia na ujęciach wody, „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 8 stacji uzdatniania, zbiorniki wody czystej oraz urządzenia przepompowni w sieci utrzymywane były we właściwym stanie sanitarno-technicznym. Studnie publiczne, które powinny stanowić awaryjne ujęcia wody nie były objęte nadzorem sanitarnym ze względu na ich przeznaczenie dla potrzeb obrony cywilnej i stan techniczny (niesprawne) uniemożliwiający prawidłową eksploatację. Mieszkańcy terenów wiejskich zaopatrywani są z wodociągów leżących w gm. Góra: z Ryczenia (5 wsi) z Czerniny (9 wsi) oraz z wodociągów gmin sąsiednich : z Miechowa w gm. Niechlów (9 wsi), z Rudnej Wielkiej w gm. Wąsosz (1 wieś) i z Giżyna w gm. Bojanowo (1 wieś). W 2013 roku we wszystkich wodociągach woda odpowiadała wymaganiom Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.). Mieszkańcy pozostałych 2 wsi (Laskowa, Polanowiec) nie korzystają z wody wodociągowej. Źródło zaopatrzenia stanowią studnie przydomowe. W roku 2013 nie badano jakości wody ze studni indywidualnych. Gmina Wąsosz Miasto Wąsosz zaopatrywane jest w wodę z dwóch wodociągów: Wąsosz-Młynary i z Kamienia Górowskiego. Wodociąg Wąsosz-Młynary ( zaopatruje 1/3 miasta i 2 wsie) w 2013 roku dostarczał wodę dobrej jakości. Wodociąg Kamień Górowski (zaopatruje ok.2/3 miasta i 22 wsie) w 2013 roku dostarczał wodę dobrej jakości. Dnia 29 listopada 2013 r. do PPIS w Górze wpłynęło pismo Samorządowego Zakładu Budżetowego Wodociągów i Kanalizacji w Wąsoszu w sprawie dopuszczenia warunkowej przydatności wody do spożycia z wodociągu sieciowego Kamień Górowski. Z załączonych do wniosku wyników badań próbek nr 404-411 wynikało, że jakość wody nie odpowiada wymaganiom rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.) ze względu na: zawartość manganu. Wartość dopuszczalna dla manganu według rozporządzenia wynosi 0,05 mg/l, natomiast w przypadku wyników badań próbek „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 9 nr 404-411 zawartość manganu wyniosła odpowiednio: próbka 404 0,283 mg/l, próbka 405 0,272 mg/l, próbka 406 0,283 mg/l, próbka 407 0,266 mg/l, próbka 408 0,252 mg/l, próbka 409 0,253 mg/l, próbka 410 0,074 mg/l, próbka 411 0,241 mg/l. Mimo przeprowadzonych zabiegów mających na celu przywrócenie prawidłowej jakości wody stężenie manganu nadal utrzymywało się ponad normę. Administrator wodociągu postanowił zaszczepić złoże manganu, z uwagi na fakt, iż zabieg ten jest procesem długotrwałym strona zwróciła się o ustalenie warunkowej przydatności wody na okres 4 miesięcy. W dniu 05 grudnia 2013 r. wydano decyzję na warunkową przydatność wody nakazującą do dnia 4 kwietnia 2014 r. zapewnić jakość wody pod względem fizykochemicznym (dot.: zawartości manganu) w sieci wodociągu sieciowego Kamień Górowski zgodnie z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.). Wodę dobrej jakości otrzymywali mieszkańcy terenów wiejskich zaopatrywanych z wodociągu Rudna Wielka (8 wsi) oraz z wodociągu Jemielno – gm. Jemielno (1 wieś). Gmina Wąsosz kupuje wodę z wodociągu sieciowego Rawicz woj. wielkopolskie. Jest to sieć Wodniki – zaopatruje miejscowości - Wodniki, Pobiel, Wiklina, Czarnoborsko, Zbaków Górny i Zbaków Dolny. W sieci Wodniki woda odpowiadała wymaganiom Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Mieszkańcy Świniar i Borowna na podstawie odrębnych ustaleń z Zakładem Wodociągów i Kanalizacji w Rawiczu nieodpłatnie pobierają wodę bezpośrednio z rurociągu tłocznego z ujęć wodociągu Rawicz. Studnie publiczne, które powinny stanowić awaryjne ujęcia wody nie były objęte nadzorem sanitarnym ze względu na ich przeznaczenie dla potrzeb obrony cywilnej i stan techniczny (w większości nieczynne) uniemożliwiający prawidłową eksploatację. Gmina Niechlów Podobnie jak w roku poprzednim wszystkie miejscowości gminy zaopatrywane były z wodociągu w Miechowie w wodę dobrej jakości zarówno pod względem fizyko-chemicznym jak i bakteriologicznym. Stan sanitarno- techniczny urządzeń wodociągowych był dobry. Na terenie gminy nie ma studni publicznych. „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 10 Gmina Jemielno Wszystkie wsie gminy (za wyjątkiem niezwodociągowanych przysiółków Majówka, Chobienia, Stanowice) zaopatrywane były w wodę z wodociągów: Jemielno i Lubów oraz z Ryczenia – gm. Góra (1 wieś). W roku 2013 wodociągi dostarczały wodę odpowiadającą wymaganiom Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.). Stan sanitarno-techniczny urządzeń wodociągowych był dobry. IV. Ocena stanu sanitarno-porządkowego miast i wsi Na terenie powiatu górowskiego są 2 miasta: Góra i Wąsosz. Stan sanitarno – porządkowy w obu miastach był dobry. Place i ulice były systematycznie sprzątane, utrzymywane w czystości. W ciągach komunikacyjnych pieszych umieszczone są kosze na odpady, systematycznie opróżniane. Zieleńce i parki utrzymane były w czystości i porządku. Wszystkie obiekty użyteczności publicznej (usługi hotelarskie, urzędy administracji samorządowej, urzędy pocztowe, obiekty sportowe, kulturalno- widowiskowe, apteki, sklepy z odzieżą używaną, cmentarze i zakłady pogrzebowe) utrzymywane były w dobrym stanie sanitarno- porządkowym. Dalej trwa proces systematycznej poprawy stanu sanitarnego i estetyki całych wsi i posesji na terenach wiejskich. Nieczystości stałe w miastach Góra i Wąsosz gromadzone są w kubłach i kontenerach i systematycznie wywożone przez specjalistyczne firmy komunalne. Również na terenach wiejskich gmin Góra, Wąsosz, Niechlów i Jemielno gospodarka odpadami stałymi jest uporządkowana. Gospodarka odpadami stałymi na terenie powiatu górowskiego prowadzona jest prawidłowo. W wyniku zmiany ustawy o odpadach w 2013 r. gospodarstwa domowe, osoby fizyczne, prawne oraz jednostki organizacyjne mogą podlegać selektywnemu zbieraniu odpadów komunalnych w oparciu o złożoną dobrowolną deklaracje. Odpady gromadzone są w kubłach i workach oraz systematycznie odbierane przez wyspecjalizowane firmy. Z gminy Góra i Niechlów: Technika Komunalna TEKOM w Górze, z gminy Wąsosz i Jemielno: Samorządowy Zakład Budżetowy Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Wąsoszu i wywożone na komercyjne składowisko odpadów w Rudnej Wielkiej w gminie Wąsosz. Obecnie na terenie powiatu górowskiego znajduje się wysypisko odpadów komunalnych komercyjne o przewidywanej docelowej powierzchni składowania ok. 11 ha, przyjmujące „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 11 odpady nie tylko z terenu powiatu górowskiego) oraz składowisko odpadów powiertniczych (wylewisko płuczki) we Wronowie. Wszystkie obiekty są ogrodzone, posiadają stałą obsługę. Obiekty utrzymywane były we właściwym stanie sanitarnym. Składowisko posiada instrukcję eksploatacji i rozwiązania dotyczące odprowadzania odcieków oraz prowadzi monitoring wód gruntowych. W powiecie górowskim gospodarka ściekowa uporządkowana jest całkowicie tylko w mieście Góra. Miasto posiada sieć kanalizacji sanitarnej i funkcjonującą prawidłowo mechaniczno-biologiczną oczyszczalnię ścieków z punktem zlewnym przyjmującym ścieki ze zbiorników bezodpływowych z terenów wiejskich. W Wąsoszu, drugim mieście powiatu, gospodarka ściekowa w dalszym ciągu jest w fazie porządkowania. W porównaniu do ubiegłych lat funkcjonuje jedna lokalna oczyszczalnia ścieków obsługująca część miasta (gimnazjum, ośrodek zdrowia i osiedle domków jednorodzinnych) oraz spółdzielcze osiedle bloków mieszkalnych, druga oczyszczalnia funkcjonuje jedynie jako przepompownia ścieków. Z pozostałych urzędów i obiektów użyteczności publicznej ścieki są wywożone do oczyszczalni. Obecnie skanalizowane jest 50 % miasta. W 2014 roku przewiduję się dalszą kanalizację miasta. Na terenach wiejskich w powiecie górowskim skanalizowane są 3 wsie: Stara Góra, Kłoda Górowska i Włodków Dolny podłączone do kanalizacji miejskiej w Górze. W pozostałych wsiach brak jest rozwiązań systemowych. Obecnie istnieją 4 lokalne oczyszczalnie ścieków. W Niechlowie znajduje się oczyszczalnia z punktem zlewnym z której korzysta 70 % mieszkańców miejscowości. Przewiduje się dalszą kanalizację pozostałej części miejscowości w nieznacznej perspektywie czasu. W miejscowości Naratów w gm. Niechlów istnieje oczyszczalnia ścieków, którą zarządza Zakład Gospodarki Komunalnej Mieszkaniowej i Wodociągów w Niechlowie. Do oczyszczalni podłączone są pobliskie bloki. Oczyszczalnia posiada punkt zlewny, który przyjmuje ścieki dowożone z terenu gminy nie podłączone do kanalizacji. Dom Pomocy Społecznej we Wronińcu (gmina Niechlów) posiada własną oczyszczalnię ścieków mechaniczno - biologiczną. W miejscowości Kąkolno gm. Wąsosz ścieki odprowadzane są do kanalizacji sanitarnej i dalej do oczyszczalni stanowiących własność miejscowego zakładu rolnego. W miejscowości Gola Górowska w gm. Góra funkcjonują przydomowe oczyszczalnie ścieków oparte na osadzie czynnym (serwis prowadzi firma specjalistyczna). „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 12 Na terenach wiejskich w sposób zorganizowany wywożone są na oczyszczalnie ścieków tylko ścieki z zakładów pracy, instytucji i obiektów użyteczności publicznej. Z gospodarstw indywidualnych ścieki wywożone są we własnym zakresie lub zlecany jest wywóz firmom specjalistycznym. V. Ocena stanu sanitarnego innych obiektów użyteczności publicznej W 2013 roku nadzorem sanitarnym objęte były następujące obiekty: Środowiskowy Dom Samopomocy w Górze – stan sanitarno-techniczny i higieniczny obiektu był dobry (tak jak i w roku poprzednim); Pływalnia w Górze – wszystkie urządzenia obiektu dopuszczone były do użytkowania w sezonie letnim. Stan sanitarno-techniczny i porządkowy niecki basenu, zaplecza i otoczenia był dobry. Jakość wody w całym sezonie letnim była dobra. Tak jak i w roku poprzednim obiekt oceniono jako dobry; 1 ustęp publiczny znajdujący się w Górze. Pomimo niewysokiego standardu jego stan sanitarno-techniczny i higieniczny w 2013 r. oceniono jako dobry; Hotel ,,Opus 99’’ w Górze - stan sanitarno-techniczny i higieniczny obiektu był dobry (tak jak i w roku poprzednim); Pokoje Pracownicze w Górze- stan sanitarno-techniczny i higieniczny obiektu był dobry; Pokoje gościnne przy restauracji „Parkowa Bis”. Stan sanitarno- techniczny i higieniczny obiektu oceniono jako dobry; Gospodarstwo agroturystyczne w Górce Wąsoskiej w gminie Wąsosz. Stan sanitarno - techniczny i higieniczny obiektu tak jak i w roku ubiegłym był dobry; Gospodarstwo agroturystyczne w Miechowie. Stan sanitarno-techniczny i higieniczny obiektu był dobry; Lokalna Baza Turystyczna w Jemielnie. Stan sanitarno-techniczny i higieniczny obiektu był dobry; 26 zakładów fryzjerskich wg ewidencji (skontrolowano 24 zakłady fryzjerskie, 2 zakłady miały zawieszona działalność). Stan sanitarno – techniczny i porządkowy w zakładach nie budził zastrzeżeń. „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 13 9 zakładów kosmetycznych (w tym 2 łącznie z solarium, 1 kosmetyczny z manicure i 3 zakłady świadczące tylko usługi manicure, 3 świadczących usługi typowo kosmetyczne). W 2013 roku skontrolowano 8 zakładów -1 zawieszona działalność. 5 solariów. W 2013 roku skontrolowano 4 solaria- jeden zakład był nieczynny ma zawieszoną działalność. Wszystkie obiekty oceniono jako dobre. Dworzec autobusowy w Górze. W 2013 roku stan sanitarno - techniczny nawierzchni dworca uznano jako zły i prowadzone jest postępowanie administracyjne. Termin wykonania 30.09.2014 r. Stan sanitarno - higieniczny placu manewrowego, podjazdów dla autobusów, poczekalni, toalet w 2013 r. oceniono jako dobry. Stacje paliw – w ewidencji nadzoru sanitarnego znajduje się 9 stacji paliw (7 w miastach i 2 na wsi). Stan sanitarno - techniczny i porządkowy obiektów był dobry. Przystanki PKS (wiaty) – Na terenie powiatu istnieje 76 wiat przystanków PKS. W roku 2013 skontrolowano 41 obiektów. Stan sanitarno – techniczny i porządkowy wiat był dobry. Przystań kajakowa w Wąsoszu, w której odbywa się wypożyczanie kajaków na spływ po rzece Barycz. Przystań jest pod stałym nadzorem. Zapewniona możliwość korzystania z sanitariatów. Firma turystyczna posiadająca 6 autobusów, które świadczą usługi w przewozach międzynarodowych. Stan sanitarno - techniczny autobusów w 2013 roku był dobry. Podsumowanie Poza jednym wodociągiem w którym stwierdzono okresowo złą jakość wody, w pozostałych wodociągach w 2013 roku jakość wody odpowiadała wymaganiom Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (D. z. U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.). Jeden obiekt użyteczności publicznej (Dworzec autobusowy w Górze) posiadał zły stan techniczny nawierzchni, prowadzone jest postępowanie administracyjne. Stan sanitarno - techniczny i porządkowy pozostałych obiektów użyteczności publicznej, zieleńców w 2013 roku oceniono jako dobry. „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 14 Ocena stanu sanitarnego zakładów produkcji, obrotu i magazynowania żywności oraz żywienia zbiorowego. VI. W 2013 r. na terenie powiatu górowskiego nadzorem objęto 341 obiektów żywności i żywienia tj. automaty do lodów, piekarnie, ciastkarnie, przetwórnie owocowowarzywne, wytwórnie wyrobów cukierniczych, zakłady przemysłu zbożowego, zakłady garmażeryjne, sklepy spożywcze, magazyny hurtowe, zakłady żywienia zbiorowego zamknięte, zakłady małej gastronomii, zakłady żywienia zbiorowego otwarte, środki transportowe żywności oraz inne wytwórnie żywności. W obiektach tych przeprowadzono 498 kontroli, a ze względu na nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny wydano 69 decyzji administracyjnych. W czasie kontroli za stwierdzone uchybienia sanitarne nałożono 25 mandatów karnych na sumę 3190 zł. W 2013 r. pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej działało 21 zakładów zajmujących się produkcją lub przetwórstwem żywności. Do większych zakładów pod względem ilości produkowanej żywności, można zaliczyć Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego S.A. w Niechlowie oraz Młyn „Mixt” w Górze. Oba zakłady produkują żywność, której produkcja, obrót i dystrybucja jest stosunkowo bezpieczna pod względem zagrożeń bezpieczeństwa żywności. Charakter prowadzonej działalności oraz asortyment produkowanych środków spożywczych nie stwarza dużego zagrożenia dla zdrowia konsumentów. Różnorodność asortymentowa produkowanej żywności jest niewielka i większość towarów trafia na rynek lokalny. Stan sanitarny zakładów jest na tyle zadawalający, że produkowana w nich żywność odpowiada parametrom jakościowym. W okresie letnim sezonowo było czynnych 5 punktów z automatami do lodów. W ramach nadzoru sanitarnego PPIS w Górze pobrał do badań, w ramach urzędowej kontroli żywości i monitoringu żywności, 170 próbek środków spożywczych. Nie stwierdzono na terenie zakładów surowców lub półproduktów nieznanego pochodzenia. Mięso używane w produkcji posiadało dokumenty indentyfikacyjne, potwierdzające ich pochodzenie i jakość. „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 15 Jednym z elementów zapewnienia bezpieczeństwa żywności jest wprowadzanie w zakładach zajmujących się przetwórstwem, produkcją lub obrotem żywności systemu HACCP. Wstępem do systemu HACCP jest wprowadzenie Dobrej Praktyki Higienicznej GHP i Dobrej Praktyki Produkcyjnej GMP. W zakładach obrotu żywnością oraz produkujących żywność, wszystkie obiekty posiadały wdrożoną Dobrą Praktykę Higieniczną. Dane ilościowe podane w poniższej tabeli. Rodzaj prowadzonej działalności Ilość zakładów % zakładów z wdrożonym systemem HACCP 5 6 2 2 Ilość zakładów z wprowadzonym systemem HACCP z pkt krytycznymi 5 6 2 2 Automaty do lodów Piekarnie Ciastkarnie Przetwórnie owocowo warzywne Zakłady zbożowo młynarskie Wytwórnie wyrobów cukierniczych Zakłady garmażeryjne Inne wytwórnie żywności Sklepy spożywcze Kioski spożywcze Magazynu hurtowe Inne zakłady obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego otwartego - w tym zakłady małej gastronomii Zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego 1 1 100% 1 1 100% 1 2 163 5 5 18 100% 100% 84% 20% 100% 0% 41 1 2 137 1 5 0 (apteki, sprzedaż internetowa itp.) 38 24 19 79% 25 9 (brak w zakładach z żywieniem cateringowym) 36% 100% 100% 100% 100% 93% W 2013 r. obrotem żywnością zajmowało się 191 obiektów, w tym 168 sklepów i kioski spożywcze, 5 magazynów hurtowych i 18 innych obiektów. Z 168 sklepów, 15 zajmuje się głównie sprzedażą mięsa i przetworów mięsnych oraz 2 głównie obrotem ryb i przetworów rybnych. „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 16 Niestety stwierdza się przypadki sprzedaży środków spożywczych po upływie daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia. Proceder ten jest częsty, ale dotyczy niewielkiej ilości towarów. Nakładanie mandatów karnych przynosi powolną poprawę sytuacji. Wszystkie magazyny hurtowe są niewielkie i zaopatrują tylko rynek lokalny. W 2013 r. było czynnych 41 zakładów zajmujących się żywieniem zbiorowym otwartym, w tym 24 zakłady małej gastronomii. W obiektach typu fast ford różnorodność oferowanej żywności jest niewielka i wszystkie obiekty używają półproduktów. W pijalniach piwa stan techniczny jest nieco gorszy niż w pozostałych obiektach małej gastronomii. Pod nadzorem w 2013 r. znajdowało się 25 zakładów żywienia zamkniętego. Dwadzieścia dwa obiekty to stołówki żywnościowe na terenie placówek oświatowych. 15 obiektów prowadzi żywienie dzieci w oparciu o catering. PSSE w Górze prowadzi teoretyczne oceny wyżywienia dzieci w stołówkach należących do ośrodków oświatowych na podstawie jadłospisów i raportów magazynowych z dekad. Na terenie miasta Góra jest czynne jedno targowisko. Oferowana na targowisku żywność jest głównie nieprzetworzona a ilość stanowisk sprzedaży jest niewielka. W okresie jesiennym nie notuje się przypadków niekontrolowanej sprzedaży grzybów. Na terenie powiatu nie ma większych magazynów żywności a obiekty handlowe zajmujące się obrotem mają niewielkie zapasy żywności. Sprzedaż odbywa się na bieżąco. Z zakładów produkcyjnych jedynie zakłady PPZ w Niechlowie posiadają większy zapas swoich produktów. W wyniku kontroli nie stwierdzono rażących zaniedbań w przechowywaniu żywności w obiektach podległych Państwowej Inspekcji Sanitarnej. W 2013 r. obywatele nie wnieśli do Państwowej Inspekcji Sanitarnej oficjalnych interwencji związanych z żywnością lub żywieniem. Przekazywane anonimowe informacje były weryfikowane poprzez kontrole w obiektach nadzorowanych. Analizując działalność obiektów związanych z żywnością i żywieniem można stwierdzić: obrót i przetwórstwo środków spożywczych odbywa się w obiektach do tego celu przeznaczonych. stan techniczny obiektów zajmujących się obrotem żywnością ulega poprawie. stan sanitarny niedawno otworzonych obiektów i większości obiektów znajdujących się na terenie miast nie budzi większych zastrzeżeń. „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 17 Na terenie powiatu nie ma żadnych obiektów produkujących żywność, w których stan sanitarny mógłby tworzyć poważne zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów. W rejestrze Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Górze znajduje się 26 podmiotów prowadzących działalność w zakresie produkcji podstawowej i dostaw bezpośrednich. VII. Ocena stanu sanitarnego zakładów pracy i zagrożeń w środowisku pracy (Higiena Pracy). Nadzorowi Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Górze podlegają obiekty w czterech gminach: Góra, Jemielno, Wąsosz, Niechlów. W roku 2013 zaplanowano 53 kontrole, wykonano 70 kontroli. Ewidencją objęto 82 obiekty. Ogólna liczba zatrudnionych w tych obiektach to 1460 osób. Zakłady nadzorowane przez Higienę Pracy zgrupowane są w 21 kategoriach wg działalności PKD (Polska Klasyfikacja Działalności). Istniejące zakłady pracy to przede wszystkim zakłady małe, zatrudniające do 20 osób i nie stwarzające istotnych zagrożeń. Siedem zakładów pracy zatrudnia od 51-100 osób. Jeden zakład zatrudnia od 101-250 osób. W zakładach pracy, gdzie protokołem z kontroli sanitarnej stwierdzono zły stan sanitarno-higieniczny, brak aktualnych pomiarów środowiskowych na stanowiskach pracy, wystosowano decyzje administracyjne nakazujące likwidację tych uchybień. Ogółem w roku 2013 wydano 8 decyzji administracyjnych. Decyzje dotyczyły wykonania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. W porównaniu z rokiem ubiegłym zwiększyła się liczba decyzji administracyjnych. W roku 2013, analogicznie jak w roku ubiegłym, nie wydano decyzji dotyczącej unieruchomienia zakładu, oddziału bądź stanowiska pracy. Nie nałożono grzywny w drodze mandatu karnego. Stan sanitarny zakładów pracy nie budził większych zastrzeżeń. Czynnikiem dominującym stwarzającym największe zagrożenie na naszym terenie, jest hałas i zapylenie. „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 18 W przekroczeniu na hałas i zapylenie pracuje: 119 osób z narażeniem na hałas w 9 zakładach pracy, 46 osób na zapylenie w 4 zakładach pracy, 14 osób pracuje w przekroczeniu drgań ogólnych i miejscowych w 3 zakładach pracy. W 2013 roku wzrosła liczba osób pracujących w przekroczeniach czynników szkodliwych (hałas, pył, drgania ogólne i miejscowe) porównując do ubiegłego roku. W roku 2013 w 6 zakładach występują czynniki rakotwórcze. Narażonych było na czynniki rakotwórcze ogółem 91 osób, w tym 18 kobiet i 73 mężczyzn. Narażenie to występuje podczas obróbki drewna twardego, a więc procesu technologicznego, w którym dochodzi do uwalniania czynnika o działaniu rakotwórczym oraz u osób narażonych na WZW typu „B” Analogicznie jak w roku ubiegłym nie istnieją firmy mające siedzibę na terenie działania naszej stacji, zajmujące się obróbką elementów zawierających azbest lub zajmujących się składowaniem odpadów azbestowych. W 2013 roku liczba wprowadzających i stosujących w działalności zawodowej substancje i mieszaniny chemiczne – 26 zakładów. Podczas kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stosowania substancji i mieszanin chemicznych. Na terenie objętym nadzorem przez PPIS w Górze w 5 zakładach występuje narażenie na czynniki biologiczne należące do 2 i 3 gr. zagrożenia tj. Oczyszczalnia Ścieków w Górze (narażonych 15 osób), Nadleśnictwo w Górze (narażonych 50 osób), Wysypisko Śmieci w Rudnej Wielkiej (narażonych 31 osób), Laboratorium Diagnostyczne w Niechlowie (narażone 4 osoby), Oczyszczalnia Ścieków w Wąsoszu ( narażonych 4 osoby). Ponadto w 38 zakładach występuję potencjalne zagrożenie czynnikiem biologicznym należącym do 2 gr. zagrożenia. Są to zakłady stolarskie, zakłady produkcji żywności oraz zakłady produkcji rolnej. W/w zagrożenia nie znalazły odzwierciedlenia w częstości występowania chorób zawodowych. W roku 2013 wydano 4 decyzje o braku podstaw do stwierdzeniu choroby „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 19 zawodowej oraz 1 decyzję stwierdzenia choroby zawodowej. Zgłoszono 1 podejrzenie choroby zawodowej. W 2013 roku przeprowadzono 3 kontrole w ramach nadzoru nad zakazem wprowadzania środków zastępczych. Podczas kontroli nie stwierdzono w obrocie środków zastępczych. VIII. Ocena stanu sanitarnego zakładów nauczania i wychowania (Higiena Dzieci i Młodzieży) W roku 2013 nadzorem sanitarnym objętych było 24 stałe placówki nauczania i wychowania. Ponadto zgłoszono 1 placówkę wypoczynku letniego dzieci i młodzieży w miejscu zamieszkania. Ogółem w placówkach tych przeprowadzono 71 kontroli sanitarnych, w tym 1 kontrola placówki wypoczynku letniego dla dzieci i młodzieży. 1. Szkoły podstawowe i gimnazja W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w obiektach tych przeprowadzono 57 kontroli sanitarnych. Podczas kontroli w placówkach dokonano oceny dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii, higienicznej oceny rozkładów zajęć lekcyjnych. Ponadto przeprowadzono ocenę stanu higieny procesu nauczania-uczenia się uczniów z zastosowaniem poradnika do oceny. Wystawiono 9 decyzji administracyjnych mających na celu poprawę stanu sanitarnotechnicznego placówek, w tym 4 decyzje zmieniające termin wykonania oraz 5 decyzji płatniczych. Ponadnormatywną liczbę uczniów na urządzenia sanitarne odnotowano w 2 szkołach podstawowych, 1 gimnazjum oraz w 1 zespole szkół. Podczas kontroli nie stwierdzono dużej liczby uczniów korzystających jednocześnie z pomieszczeń higieniczno-sanitarnych. W obiektach tych nie ma możliwości lokalowych na zwiększenie liczby urządzeń sanitarnych. Nie uległa zmianie sytuacja dot. kanalizacji - 11 placówek posiada instalację kanalizacyjną w budynkach, lecz nie są podłączone do sieci kanalizacyjnej. Posiadają własne zbiorniki na nieczystości płynne lub lokalne oczyszczalnie ścieków ekologicznych. „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 20 Również nie uległa zmianie liczba placówek, w których zajęcia lekcyjne prowadzone są w systemie dwuzmianowym (dot. klas I-III). Są to 3 placówki - 2 szkoły podstawowe, 1 zespół szkół. Nie stwierdzono zagęszczenia w klasach ani zaniżonych temperatur w nadzorowanych obiektach. 2. Ocena warunków pobytu dzieci i młodzieży w placówkach nauczania i wychowania. W wyniku kontroli sanitarnych stwierdzono nieprawidłowości w 1 szkole podstawowej oraz w 2 zespołach szkół. Nieprawidłowości te dotyczyły niewłaściwego stanu sanitarnotechnicznego ścian, sufitów w salach zajęć przedszkolnych, sali lekcyjnej, kuchence podręcznej, salce do tenisa stołowego, stolarki okiennej i drzwiowej, nawierzchni placu wejściowego oraz chodników przed budynkami, niezabezpieczonej przestrzeni obok biegu schodów na klatce schodowej. Część nieprawidłowości zostało usuniętych w ciągu roku. Warunki pobytu w placówkach nauczania i wychowania są w większości dobre. Podczas wakacji w dużej ilości placówkach przeprowadzono drobne prace remontowoprzygotowawcze mające na celu poprawę istniejącego stanu obiektów. Przeprowadzono w nich m.in: wymianę stolarki okiennej w sali lekcyjnej, świetlicy, na korytarzy; malowanie ścian, sufitów w salach lekcyjnych, szatniach, pomieszczeniach administracyjnych, gospodarczych, pomieszczeniach sanitarnych, bloków żywienia, na korytarzach i klatkach schodowych, salach gimnastycznych wraz z zapleczem sanitarnym, świetlicy; położenie płytek podłogowych, paneli, wykładziny podłogowej w salach lekcyjnych, świetlicy, na korytarzu; wymianę wykładzin podłogowych w salach lekcyjnych; malowanie mebli edukacyjnych, stolarki okiennej, drzwiowej, szafek odzieżowych, sprzętu rekreacyjnego, ogrodzenia; wymianę armatury sanitarnej; cyklinowanie i lakierowanie parkietu w sali rekreacyjno-zastępczej; naprawę i wymianę poszycia dachowego; wygospodarowanie miejsca i przygotowanie pomieszczeń na świetlicę i pomieszczenie sanitarne dla niepełnosprawnych; „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 21 drobne prace naprawcze w budynkach oraz wokół nich. Poprawił się stan techniczny 1 szkoły podstawowej, do którego uczęszczają uczniowie klas I-III, z uwagi na przeprowadzony remont generalny jednego z dwóch budynków. W czasie remontu, w miesiącach I-IX.2013r. uczniowie ci mieli prowadzone zajęcia w drugim budynku tej szkoły oraz w pobliskim gimnazjum. W ramach nadzoru sanitarnego przeprowadzono: a) oceny dostosowania mebli edukacyjnych do wzrostu uczniów i przedszkolaków dokonano w 7 szkołach podstawowych, 4 gimnazjach i 6 zespołach szkół. Ogółem oceną objęto 1707 uczniów oraz przedszkolaków w 88 oddziałach. Wszystkie oceniane meble były dostosowane do wzrostu, oznakowane, zestawione prawidłowo, w dobrym stanie technicznym. Dostosowanie mebli do wymagań ergonomii w ocenianych oddziałach udokumentowane jest w dziennikach szkolnych i przedszkolnych. b) ocenę rozkładów zajęć lekcyjnych przeprowadzono w 6 szkołach podstawowych, 3 gimnazjach i 8 zespołach szkół. Ogółem oceniono 119 rozkładów zajęć. Nieprawidłowości w ocenianych rozkładach nie stwierdzono. Zajęcia rozpoczynały się o stałej porze oraz różnica liczby godzin pomiędzy kolejnymi dniami tygodnia była nie większa niż 1 godzina. c) ocenę stanu higieny procesu nauczania-uczenia się w szkole podstawowej w 1 zespole szkół z zastosowaniem poradnika . Oceną objęto placówkę, do której uczęszczają uczniowie klas I-VI oraz dzieci przedszkolne, w tym 6-latki. Placówka otrzymała łącznie 138 punktów, co wskazuje na dobry stan higieny procesu nauczania-uczenia się. Po przeanalizowaniu arkuszy ocen stwierdzono, iż należy umożliwić uczniom stały dostęp do niegazowanej wody oraz w rozkładzie zajęć lekcyjnych uwzględnić zajęcia z elementami ruchu w każdym dniu tygodnia. Niewystarczające warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego ma 5 placówek nauczania i wychowania – są to 4 zespoły szkół i 1 szkoła podstawowa. 4 placówki posiadają sale gimnastyczne lub sale rekreacyjno-zastępcze, lecz nie mają boisk szkolnych. Natomiast 1 zespół szkół posiada boisko sportowe, natomiast nie posiada sali gimnastycznej czy rekreacyjno-zastępczej. Zajęcia wychowania fizycznego odbywają się w salce korekcyjnej o zbyt małe powierzchni. „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 22 Przeprowadzone kontrole sanitarne wykazały, że we wszystkich szkołach na terenie powiatu zapewniona była opieka medyczna nad uczniami sprawowana przez pielęgniarki szkolne. Ogółem w szkołach podstawowych, gimnazjach i zespołach szkół funkcjonują 3 gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej . W placówkach, w których brak gabinetu opieki zdrowotnej opieka pielęgniarska sprawowana jest w pomieszczeniach zastępczych wskazanych przez dyrekcję lub poza terenem placówki (w innych placówkach nauczania i wychowania mieszczących się obok budynków szkolnych). Piaskownice znajdujące się na placach zabaw są zabezpieczone przed odchodami zwierzęcymi. Piasek wymieniany jest 1 raz w roku. Stan sanitarno-higieniczny w nadzorowanych obiektach jest zadowalający. Nie stwierdzono zaniedbań w utrzymaniu czystości i porządku w obiektach. Zapewniono dostateczną ilość środków czystościowych, dezynfekujących oraz do utrzymania higieny osobistej dzieci i młodzieży (mydło w płynie, ręczniki jednorazowe lub suszarki do rąk, papier toaletowy). Wszystkie obiekty mają zapewniony dostęp bieżącej zimnej i ciepłej wody przez cały rok szkolny. 3. Nadzór nad substancjami chemicznymi w szkołach. Na terenie powiatu funkcjonują 4 placówki nauczania i wychowania (3 gimnazja, 1 zespół szkół) posiadających substancje i preparaty niebezpieczne. Placówki posiadają aktualne karty charakterystyk substancji oraz spisy stosowanych substancji prowadzone na bieżąco. Substancje i preparaty oznakowane są zgodnie z przepisami oraz przechowywane prawidłowo w zamkniętych pomieszczeniach. 1 gimnazjum posiada substancje i preparaty przeterminowane, spisane, zabezpieczone, przeznaczone do utylizacji. 4. Przedszkola i klub dziecięcy Na terenie powiatu funkcjonuje 5 przedszkoli oraz nowopowstały klub dziecięcy. W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w tych obiektach przeprowadzono 10 kontroli sanitarnych. W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego dokonano oceny dostosowania mebli edukacyjnych do wzrostu przedszkolaków w 4 przedszkolach. Ogółem oceną objęto 332 przedszkolaków w 15 oddziałach. Wszystkie oceniane meble były dostosowane do wzrostu, oznakowane, zestawione prawidłowo, w dobrym stanie technicznym. „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 23 Dostosowanie mebli do wymagań ergonomii w ocenianych oddziałach udokumentowane jest w dziennikach przedszkolnych. 1 przedszkole posiada instalację kanalizacyjną w budynku i zbiornik na nieczystości płynne. Piaskownice znajdujące się na placach zabaw zabezpieczone są przed odchodami zwierzęcymi. Piasek wymieniany jest jeden raz w roku. Stan sanitarno-higieniczny w nadzorowanych przedszkolach jest zadowalający. Nie stwierdzono zaniedbań w utrzymaniu czystości i porządku w obiektach. Zapewniono dostateczną ilość środków czystościowych, dezynfekujących oraz do utrzymania higieny osobistej przedszkolaków (mydło w płynie, ręczniki jednorazowe lub indywidualne oznakowane, papier toaletowy). Wszystkie obiekty mają zapewniony dostęp bieżącej zimnej i ciepłej wody przez cały rok szkolny. IX. Działania Inspekcji Sanitarnej w zakresie Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Stanowisko Pracy do Spraw Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Górze inicjuje, koordynuje i prowadzi działania zmierzające do poprawy zdrowia społeczeństwa poprzez propagowanie zasad zdrowego stylu życia, zdrowego odżywiania, metod zapobiegania nałogom i chorobom zakaźnym. Główne kierunki działań oświatowo-zdrowotnych wytyczają: Narodowy Program Zdrowia; Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego w zakresie oświaty zdrowotnej promocji zdrowia; Światowa Organizacja Zdrowia; Zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej; Sytuacja epidemiologiczna województwa dolnośląskiego. W związku z powyższymi wytycznymi w 2013 roku realizowane były następujące programy edukacyjne oraz akcje prozdrowotne: „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 24 1. Program edukacyjny pt. ,,Trzymaj Formę!”. Celem programu było zwiększenie świadomości dotyczącej wpływu żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie. Adresatami programu byli uczniowie szkół podstawowych i gimnazjalnych oraz ich rodzice. W roku szkolnym 2012/2013 program realizowany był w 4 szkołach na poziomie szkoły podstawowej oraz w 4 szkołach na poziomie gimnazjum. Edukacją objęto 625 uczniów oraz 339 rodziców. W ramach realizacji przeprowadzono narady, dokonano dystrybucji materiałów oświatowo-zdrowotnych oraz przeprowadzono wizytacje dotyczące oceny realizacji programu w placówce. W roku szkolnym 2013/2014 program realizowany jest w 6 szkołach na poziomie szkoły podstawowej i w 3 szkołach na poziomie gimnazjum. 2. Program edukacyjny pt. ,,Czyste Powietrze Wokół Nas”. Celem programu był wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy oraz zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń. Adresatami programu były dzieci przedszkolne oraz ich rodzice i opiekunowie. W roku szkolnym 2012/2013 w realizacji programu uczestniczyły 3 przedszkola i 9 szkół posiadających oddziały przedszkolne. Działaniami edukacyjnymi objęto 511 dzieci oraz 457 rodziców. W ramach realizacji programu przy współpracy Przedszkola Publicznego nr 3 w Górze zorganizowano happening antytytoniowy. Dzieci z dwóch grup przedszkolnych podczas przemarszu rozdawały przechodniom własnoręcznie pokolorowane znaki pod hasłem „Nie pal przy mnie”. Informacje z podejmowanych działań w ramach realizacji programu opublikowane zostały w lokalnej prasie, stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej PSSE Górze, na stronie internetowej powiatu górowskiego oraz Urzędu Miasta i Gminy w Górze. Ponadto przeprowadzono wizytacje mające na celu dokonanie oceny realizacji programu w placówkach. W roku szkolnym 2013/2014 do realizacji programu przystąpiło 1 przedszkole i 9 szkół posiadających oddziały przedszkolne. Koordynatorzy programu uczestniczyli w szkoleniu zorganizowanym przez PSSE w Górze oraz Powiatowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego w Górze oraz otrzymali pakiety materiałów edukacyjnych. „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 25 3. Program edukacji antytytoniowej „Nie pal przy mnie, proszę”. Celem programu było zmniejszenie narażenia dzieci na bierne palenie tytoniu. Adresatami programu byli uczniowie klas I-III szkół podstawowych oraz rodzice uczniów. W roku szkolnym 2012/2013 w realizacji programu uczestniczyło 9 szkół podstawowych. Działaniami edukacyjnymi objęto 603 uczniów oraz 473 rodziców. W ramach realizacji programu opublikowano informacje na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej PSSE w Górze, lokalnej prasie, stronie internetowej powiatu górowskiego oraz Urzędu Miasta i Gminy w Górze, przeprowadzono wizytacje mające na celu dokonanie oceny realizacji programu w placówkach. W roku szkolnym 2013/2014 do realizacji programu przystąpiło 10 szkół podstawowych. Koordynatorzy programu uczestniczyli w szkoleniu zorganizowanym przez PSSE w Górze oraz Powiatowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego w Górze oraz otrzymali pakiety materiałów edukacyjnych. 4. Program profilaktyki palenia tytoniu „Znajdź właściwe rozwiązanie”. Celem programu było zapobieganie palenia tytoniu. Adresatami programu byli uczniowie klas V- VI szkół podstawowych oraz klas I-III gimnazjum. W roku szkolnym 2012/3013 w realizacji programu uczestniczyło 10 szkół przy czym w 8 szkołach program realizowany był na etapie szkoły podstawowej, w 4 na etapie gimnazjum. Edukacją objęto 801 uczniów i 906 rodziców. W ramach programu opublikowano informacje na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej PSSE w Górze, lokalnej prasie, stronie internetowej powiatu górowskiego oraz Urzędu Miasta i Gminy w Górze, przeprowadzono wizytacje mające na celu dokonanie oceny realizacji programu w placówkach. Do realizacji programu w roku szkolnym 2013/2014 przystąpiło 9 szkół podstawowych oraz 6 szkół gimnazjalnych. Koordynatorzy programu uczestniczyli w szkoleniu zorganizowanym przez PSSE w Górze oraz Powiatowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Poradnictwa PsychologicznoPedagogicznego w Górze oraz otrzymali pakiety materiałów edukacyjnych. W ramach realizacji programów antytytoniowych w roku szkolnym 2012/2013 zorganizowano: konkurs plastyczny dla dzieci przedszkolnych, konkurs plastyczny na kartkę pocztową o tematyce antytytoniowej dla uczniów klas I-III szkół podstawowych oraz konkurs literacki na wiersz lub fraszkę o tematyce antytytoniowej dla uczniów szkół „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 26 gimnazjalnych. Współorganizatorem i fundatorem nagród dla laureatów etapów powiatowych konkursów było Towarzystwo Przyjaciół Dzieci i Młodzieży w Górze oraz Towarzystwo Przyjaciół Dzieci i Młodzieży „Spełnione marzenia” w Górze. W sali narad Starostwa Powiatowego w Górze zorganizowano galę uroczystego podsumowania konkursu, którą obecnością zaszczycili Starosta Górowski, Burmistrz Góry, Przewodniczący Rady Miejskiej, Naczelnik Wydziału Oświaty Starostwa Powiatowego w Górze, Dyrektor Domu Kultury, Dyrektor Biblioteki Miejskiej w Górze, przedstawiciel lokalnej prasy, dyrektorzy placówek oświatowych, nauczyciele. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Górze wraz z Prezesem Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Górze dokonali przekazania dyplomów i nagród laureatom konkursu oraz podziękowań nauczycielom za zaangażowanie w pracę z dziećmi. Imprezie towarzyszyła pokonkursowa wystawa prac uczestników etapu powiatowego konkursu, którą w dniach 23.05.14.06.2013 r. można było oglądać w holu Biblioteki Miejskiej w Górze. 5. Program edukacyjny pt. „Moje dziecko idzie do szkoły”. Celem programu było ukształtowanie prawidłowych nawyków i umiejętności prozdrowotnych wśród dzieci. W roku szkolnym 2012/2013 program realizowały 4 szkoły wśród uczniów klas I szkół podstawowych. Działaniami edukacyjnymi objęto 87 dzieci oraz 86 rodziców. W ramach programu przeprowadzono wizytacje mające na celu dokonanie oceny realizacji programu w placówkach. W roku szkolnym 2013/2014 do realizacji programu przystąpiło 7 szkół podstawowych. Przeprowadzono narady ze szkolnymi koordynatorami programu oraz dokonano dystrybucji materiałów edukacyjnych. 6. „Światowy Dzień Zdrowia”. Tegoroczne obchody Światowego Dnia Zdrowia odbywały się pod hasłem „Zdrowe bicie serca”. Działaniami informacyjno-edukacyjnymi objęci zostali uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych, personel szkół, klienci Biblioteki Miejskiej w Górze, pielęgniarki środowiska szkolnego. W ramach rozpropagowania akcji opublikowano informacje na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej PSSE w Górze, przeprowadzono szkolenie dla pielęgniarek środowiska szkolnego, które podjęły realizację działań informacyjno-edukacyjnych wśród uczniów w podległych szkołach, „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 27 dokonano dystrybucji materiałów edukacyjnych, przeprowadzono narady, zorganizowano punkt informacyjny. Działaniami edukacyjno-informacyjnymi objęto 2 269 osób. 7. „Światowy Dzień bez Tytoniu”. Celem akcji było promowanie zdrowego, wolnego od dymu tytoniowego stylu życia. Adresatami działań były dzieci przedszkolne, uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych, młodzież z Ochotniczych Hufców Pracy, klienci Biblioteki Miejskiej w Górze, społeczność lokalna. W ramach rozpropagowania akcji przy współpracy z Centrum Profilaktyki Alkoholowej w Górze zorganizowano na stadionie Ośrodka Kultury Fizycznej w Górze punkt informacyjno-konsultacyjny w ramach III Młodzieżowych Manewrów WojskowoRatowniczo-Gaśniczych, udzielano porad na temat profilaktyki uzależnień i zdrowego stylu życia, dokonywano dystrybucji materiałów informacyjno-edukacyjnych, w holu Biblioteki Miejskiej w Górze zorganizowano wystawę pokonkursową prac plastycznych i literackich uczestników etapów powiatowych konkursów antytytoniowych, przeprowadzono narady, wystosowano pisma intencyjne do dyrektorów szkół, zorganizowano punkt informacyjnokonsultacyjny, opublikowano informacje na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej PSSE w Górze, Urzędu Miasta i Gminy w Górze, powiatu górowskiego, lokalnej prasie. Łącznie działaniami edukacyjno-informacyjnymi objętych zostało 1 447 osób. 8. „Akcja letnia”. Celem akcji była edukacja zdrowotna w zakresie chorób zakaźnych oraz rozpropagowanie VII Europejskiego Tygodnia Szczepień. Adresatami akcji byli dyrektorzy placówek oświatowych, dzieci przedszkolne, uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, samorządy lokalne, społeczność lokalna. W ramach rozpropagowania akcji przeprowadzono narady ze współrealizatorami akcji, umieszczono informacje na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej PSSE w Górze, opracowano i dokonano dystrybucji materiałów informacyjnych, przesłano pisma intencyjne do przedstawicieli samorządów lokalnych, zorganizowano punkt informacyjnokonsultacyjny na temat szczepień ochronnych dla społeczności lokalnej. Łącznie działaniami edukacyjno-informacyjnymi objętych zostało 2 701 osób. „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 28 9. Projekt „Odświeżamy nasze miasta”. Celem projektu było wzmocnienie realizacji ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r., Nr 10, poz.55 z późn. zm.). W ramach realizacji projektu przeprowadzono narady, dokonano dystrybucji materiałów informacyjnych do zakładów pracy, wyeksponowano materiały w holu Biblioteki Miejskiej w Górze, zorganizowano przy współpracy Centrum Profilaktyki Alkoholowej w Górze punkt informacyjno-konsultacyjny, przy współpracy Przedszkola Publicznego nr 3 w Górze zorganizowano happening antytytoniowy, przy współpracy Biblioteki Miejskiej w Górze zorganizowano wystawę pokonkursową prac plastycznych i literackich uczestników etapów powiatowych konkursów o tematyce antytytoniowej, zorganizowano spotkanie z instytucjami celem ustalenia płaszczyzny współpracy przy realizacji założeń projektu, umieszczono informacje nt. podjętych działań na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej PSSE w Górze, stronie internetowej powiatu górowskiego oraz Urzędu Miasta i Gminy w Górze. 10. Projekt „Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych” w ramach SzwajcarskoPolskiego Programu Współpracy. Projekt ma na celu ograniczenie używania substancji psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym tj. między 15 a 49 rokiem życia. W ramach realizacji projektu opublikowano informacje na temat podejmowanych działań w ramach realizacji projektu na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej PSSE w Górze, Urzędu Miasta i Gminy w Górze, Starostwa Powiatowego w Górze, przedstawiono ofertę wdrożenia programu edukacyjnego dyrektorom 3 szkół ponadgimnazjalnych, zorganizowano spotkanie z instytucjami celem ustalenia płaszczyzny współpracy przy realizacji założeń projektu, przy współpracy Środowiskowego Hufca Pracy w Górze oraz Centrum Profilaktyki Alkoholowej w Górze zorganizowano punkty informacyjno-konsultacyjne, dokonywano badań smokerlyzerem poziomu tlenku węgla w wydychanym powietrzu, dokonano dystrybucji materiałów edukacyjnych, przesłano informację dotyczącą szkolenia dla kadry medycznej do 13 podmiotów leczniczych na terenie powiatu górowskiego, zorganizowano konkurs plastyczny pod hasłem „Nie palę, nie piję, nie biorę” dla uczniów szkoły ponadgimnazjalnej. „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 29 11. „Światowy Dzień Rzucania Palenia”. Celem akcji była edukacja w zakresie zagrożeń zdrowotnych wynikających z czynnego i biernego palenia tytoniu. Adresatami działań byli uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych, klienci Biblioteki Miejskiej w Górze, społeczność lokalna. W ramach rozpropagowania akcji przeprowadzono narady ze współrealizatorami akcji w szkołach, w Centrum Profilaktyki Alkoholowej w Górze, Bibliotece Miejskiej w Górze, dokonano dystrybucji materiałów edukacyjnych, opublikowano informację na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej PSSE w Górze. Wystosowano pisma intencyjne do dyrektorów szkół podstawowych i gimnazjalnych zachęcające do podjęcia działań oświatowo-zdrowotnych mających na celu upowszechnienie mody na niepalenie. Zorganizowano akcję informacyjno-edukacyjną w szkole ponadgimnazjalnej, podczas której udzielano porad, dystrybuowano materiały edukacyjne z zakresu zdrowego stylu życia i prowadzono badania smokerlyzerem. Współorganizowano konkurs plastyczny oraz międzyklasowy turniej wiedzy. Edukacją objęto 740 osób. 12. „Światowy Dzień Seniora”. Celem akcji była aktywizacja osób starszych. Adresatami akcji byli członkowie Klubu Seniora „Pogodna Jesień” w Górze oraz słuchacze Górowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. W ramach realizacji akcji przeprowadzono narady z pracownikiem Ośrodka Pomocy Społecznej w Górze w sprawie podjęcia współpracy, przeprowadzono wykłady dla członków Klubu Seniora w Górze oraz słuchaczy Górowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, opublikowano informację na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej PSSE w Górze. Działaniami edukacyjnymi objęto 112 osób. 13. „Światowy Dzień Walki z AIDS”. Celem akcji była profilaktyka zakażeń wirusem HIV. Adresatami akcji byli uczniowie szkół gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych. W ramach rozpropagowania akcji przeprowadzono naradę ze współrealizatorami akcji w szkołach, wystosowano pisma intencyjne do dyrektorów szkół zachęcające do włączenia się w obchody akcji, dokonano dystrybucji materiałów informacyjno-edukacyjnych. W szkole ponadgimnazjalnej przeprowadzono akcję informacyjno-edukacyjną, zorganizowano kącik profilaktyczny z wystawiennictwem materiałów z zakresu profilaktyki zakażeń HIV, przeprowadzono „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 30 konkurs na krzyżówkę, przekazano drobne upominki dla laureatów konkursu, opublikowano informację na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej PSSE . Łącznie działaniami edukacyjnymi objęto 911 osób. 14. „Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV”. Celem programu było ograniczenie rozprzestrzeniania się zakażeń wirusem HIV, wzrost poziomu wiedzy na temat HIV/AIDS wśród społeczności powiatu górowskiego, zmniejszenie poziomu zachowań ryzykownych, zwiększenie dostępu do informacji. Adresatami programu byli uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, pielęgniarki podmiotów leczniczych i pielęgniarki w środowisku nauczania i wychowania, społeczność lokalna. W ramach realizacji programu przeprowadzono szkolenie oraz wykłady dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych oraz pielęgniarek podmiotów leczniczych i pielęgniarek w środowisku nauczania i wychowania. Na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej PSSE w Górze opublikowano informacje, dokonano dystrybucji materiałów informacyjno-edukacyjnych, przeprowadzono narady ze współrealizatorami programu, zorganizowano punkt informacyjno-edukacyjny, podczas którego udzielano porad z zakresu profilaktyki uzależnień . Ponadto wystosowano pisma intencyjne do dyrektorów szkół oraz współorganizowano szkolną olimpiadę wiedzy o HIV/AIDS i przekazano gadżety na upominki dla laureatów konkursu. Łącznie działaniami edukacyjnoinformacyjnymi objęto 647 osób. 15. „Wybierz życie – pierwszy krok”. Celem programu było zmniejszenie występowania raka szyjki macicy i umieralności na tę chorobę oraz profilaktyka raka piersi. Adresatami programu byli uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, kadra pedagogiczna szkół oraz pielęgniarki w środowisku nauczania i wychowania. W ramach realizacji programu przesłano pismo intencyjne w imieniu Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego Populacyjne Programy Wczesnego Wykrywania Raka Piersi oraz Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy dotyczące przeprowadzenia edukacji wśród uczniów do dyrektorów 2 szkół ponadgimnazjalnych, przeprowadzono narady ze współrealizatorami, wystosowano pisma intencyjne do pielęgniarek w środowisku nauczania i wychowania. Lekarz Dolnośląskiego Centrum Onkologii we Wrocławiu przeprowadził wykłady na temat profilaktyki raka piersi oraz profilaktyki raka „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 31 szyjki macicy, w szkołach zorganizowano kąciki profilaktyczne z wystawiennictwem materiałów informacyjno-edukacyjnych z zakresu badań cytologicznych oraz samobadania piersi. Łącznie działaniami edukacyjno-informacyjnymi objęto 302 osoby. 16. „Profilaktyka zatruć metanolem”. Celem interwencji było uświadomienie społeczności lokalnej o zagrożeniach wynikających ze spożywania wyrobów alkoholowych niewiadomego pochodzenia oraz wszelkiego rodzaju płynów zawierających alkohol, z uwagi na możliwość zawartości metanolu w ilościach zagrażających życiu i zdrowiu. W ramach interwencji przeprowadzono naradę z kierownikiem Centrum Profilaktyki Alkoholowej w Górze, przekazano materiały edukacyjno-informacyjne celem dystrybucji do podległych jednostek i stowarzyszeń. Na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej PSSE w Górze oraz Powiatu Górowskiego opublikowano informację na temat metanolu. Działaniami informacyjnymi objęto 102 osoby. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Górze w 2013 r. podjęła współpracę z szeregiem instytucji w zakresie poprawy świadomości zdrowotnej społeczności lokalnej, pobudzenia aktywności społecznej do działań na rzecz własnego zdrowia oraz kształtowania właściwych zachowań w dziedzinie zdrowia. Wspólne działania znacząco podnoszą efektywność podejmowanych działań. Podpisano porozumienie o współpracy z dyrektorem Powiatowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego w Górze o współpracy w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia w formie szkoleń kierowanych bezpośrednio do dyrektorów, nauczycieli, wychowawców oraz personelu placówek oświatowych powiatu górowskiego. Inicjowane działania edukacyjno-informacyjne kierowane były do różnych grup społecznych poczynając od dzieci w wieku przedszkolnym, poprzez uczniów na wszystkich etapach kształcenia, na populacji osób dorosłych skończywszy. Celem osiągnięcia najlepszych efektów zapraszano partnerów i współrealizatorów do podejmowania działań z zakresu promocji zdrowia. Dostarczano materiały oświatowozdrowotne i pomoce dydaktyczne ułatwiające szybki dostęp do wiedzy niezbędnej w realizacji programów jednostkom realizującym je na terenie powiatu górowskiego. Organizowano przedsięwzięcia mające na celu zwrócenie uwagi społeczności lokalnej na problemy dotyczące zdrowia publicznego. „Informacja o stanie sanitarnym powiatu górowskiego za 2013 rok” 32