D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Nowy Sączu

Sygn. akt III Ca 193/16
POSTANOWIENIE
Dnia 31 marca 2016r.
Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, Wydział III Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: Sędzia SO Jacek Małodobry,
Sędziowie: SO Katarzyna Kwilosz – Babiś ( sprawozdawca),
SO Tomasz Białka,
po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2016r.
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku J. C.
przy uczestnictwie: W. R.
o zezwolenie na złożenie do depozytu sądowego
na skutek apelacji uczestnika
od postanowienia Sądu Rejonowego w Nowym Sączu
z dnia 12 listopada 2015r., sygn. akt I Ns 1107/15
postanawia:
1. zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że wniosek oddalić,
2. zasądzić od wnioskodawczyni J. C. na rzecz uczestnika W. R. kwotę 100 zł ( sto złotych) tytułem
kosztów postępowania apelacyjnego.
(...)
Sygn. akt III Ca 193/16
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 12 listopada 2015r. Sąd Rejonowy w Nowym Sączu w sprawie z wniosku J. C. przy uczestnictwie
W. R. o zezwolenie na złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego w pkt. I. zezwolił wnioskodawczyni J.
C. na złożenie do depozytu sądowego kwoty 52 350 zł należnej uczestnikowi tytułem zachowku, zgodnie z wyrokiem
SO w Nowym Sączu z dnia 21 września 2015r. sygn. akt I C 213/12 i postanowił, że kwota ta może zostać wypłacona
uczestnikowi na jego wniosek, względnie na wniosek osoby uprawnionej do reprezentowania uczestnika.
Postanowienie to zaskarżyła apelacją A. R. – kurator częściowo ubezwłasnowolnionego uczestnika W. R. i zarzucając:
I. naruszenie prawa materialnego tj. art. 467 k.c. poprzez jego zastosowanie w sprawie i przyjęcie, że brak informacji
o rachunku bankowym wierzyciela uzasadnia złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego, II. naruszenie
prawa procesowego tj. art. 693 1 k.p.c. poprzez bledną interpretację i przyjęcie, że w postępowaniu o złożenie do
depozytu sądowego sąd nie bada prawdziwości twierdzeń zawartych we wniosku, w związku z czym Sąd nie dokonał
żadnych ustaleń, art. 233 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego istniejącego w
sprawie, art. 693 k.p.c. poprzez brak określenia w postanowieniu warunków, pod jakimi depozyt ma być wydany, art.
693 2 k.p.c. poprzez brak zastosowania, wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez oddalenie wniosku o
zezwolenie na złożenie depozytu sądowego.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja zasługuje na uwzględnienie, albowiem zasadny okazał się zarzut wywiedziony w pkt. I.
apelacji. Zarzuty zawarte w pkt. II apelacji oceniono jako niezasadne.
Stosownie do treści art. 693 1 k.p.c. w postępowaniu o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego
sąd nie bada prawdziwości twierdzeń zawartych we wniosku, ograniczając się do oceny, czy według przytoczonych
okoliczności złożenie do depozytu jest prawnie uzasadnione. Oznacza to, iż zakres kognicji sądu w postępowaniu
w sprawie o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego ogranicza się do formalnej oceny twierdzeń
wniosku. Sąd rozpoznający wniosek o złożenie do depozytu opierając się zatem na twierdzeniach wniosku, nie
może prowadzić postępowania dowodowego - ono bowiem skutkowałoby koniecznością dokonywania analizy
wiarygodności (czyli zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy) twierdzeń podniesionych we wniosku. Tym samym Sąd
nie może rozstrzygać żadnych sporów. Nie oznacza to, że bada kwestie pobieżnie. Sąd rozstrzygając wniosek musi
przeanalizować czy złożenie do depozytu jest rzeczywiście uzasadnione pod względem materialno-prawnym (zob.
Komentarz do art. 693 k.p.c., stan prawny na dzień 23.10.2011 r., Tomasz Demendecki, LEX Omega).
Podstawowym obowiązkiem sądu jest ustalenie, czy twierdzenia przedstawione przez wnioskodawcę we wniosku
lub na późniejszym etapie postępowania mogą stanowić podstawę do złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu
sądowego. Wyłącznie twierdzenia wnioskodawcy są podstawą do wydania orzeczenia w przedmiocie złożenia
przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego. Wątpliwości sądu co do zgodności twierdzeń wnioskodawcy z
rzeczywistym stanem rzeczy znane sądowi nie mogą być co do zasady podstawą obalenia tej zasady. Twierdzenia
wnioskodawcy powinny być konkretne i dawać podstawę do sprawdzenia przez sąd, czy przepisy prawa mogą
uzasadniać przyjęcie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego. Niewskazanie tych okoliczności będzie obciążało
wnioskodawcę. (zob. Komentarz do art. 693 1 k.p.c., stan prawny na dzień 23.10.2011 r., Tomasz Demendecki, LEX
Omega).
W niniejszej sprawie wnioskodawczyni we wniosku podniosła, że jest w konflikcie z uczestnikiem i jego rodziną i mimo
wyartykułowanego przez nią żądania nie uzyskała informacji o numerze konta bankowego, na które mogłaby przelać
świadczenie z tytułu zachowku. W piśmie z dnia 3 listopada 2015r. dodatkowo podała, że w dniu 18 września 2015r. na
korytarzu sądu pełnomocnik kuratora powiedział, że będzie utrudniał realizację wyroku. W ocenie wnioskodawczyni
okoliczności te uzasadniają złożenie świadczenia do depozytu sądowego. Sąd I instancji podzielił tę ocenę przyjmując,
że w/w okoliczności wskazane przez wnioskodawczynię wyczerpują dyspozycję z art. 467 pkt.4 k.c., zgodnie z którym
poza wypadkami przewidzianymi w innych przepisach dłużnik może złożyć przedmiot świadczenia do depozytu
sądowego, jeżeli z powodu innych okoliczności ( niż wymienione w pkt 1-3) dotyczących osoby wierzyciela świadczenie
nie może być spełnione. W punktach 1-3 w/w przepisu przewidziano natomiast możliwość złożenia przez dłużnika
przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego, jeżeli : wskutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności,
nie wie, kto jest wierzycielem, albo nie zna miejsca zamieszkania lub siedziby wierzyciela ( pkt 1.), wierzyciel nie ma
pełnej zdolności do czynności prawnych ani przedstawiciela uprawnionego do przyjęcia świadczenia ( pkt 2 ), powstał
spór, kto jest wierzycielem ( pkt 3).
W ocenie Sądu Okręgowego ocena prawna wniosku dokonana przez Sąd I instancji jest błędna. Żaden przepis
prawa nie przewiduje dla wierzyciela należności pieniężnej obowiązku posiadania konta bankowego, na które dłużnik
mógłby spełnić świadczenie. Zgodnie z art. 454 §1 k.c. jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani
nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania
zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w
miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce
zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów
przesłania.
Co do zasady więc dług pieniężny jest długiem oddawczym, a więc dłużnik winien świadczyć w miejscu zamieszkania
wierzyciela. Może to uczynić poprzez osobiste wręczenie pieniędzy w miejscu zamieszkania wierzyciela lub np.
poprzez przekazanie tych pieniędzy do mieszkania wierzyciela za pośrednictwem innej osoby ( poczty, kuriera itp.).
Wnioskodawczyni zna zarówno miejsce zamieszkania wierzyciela W. R. jak i miejsce zamieszkania jego kuratora
A. R.. Ma możliwość wręczenia pieniędzy osobiście lub przez pośrednika. ( np. przekazem pocztowym). Dopiero
gdyby wierzyciel odmówił przyjęcia świadczenia pieniężnego zaoferowanego w jego miejscu zamieszkania ( które
jest miejscem wykonania zobowiązania ), to zachodziłby podstawy do złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu
sądowego. Ani brak informacji o numerze konta bankowego wierzyciela ani nawet pochodząca od jego pełnomocnika
informacja, że będzie utrudniał realizację wyroku, nie wyczerpują przesłanki niemożliwości świadczenia z przyczyn
leżących po stronie wierzyciela w znaczeniu z art. 467 pkt 4 k.p.c. Jak podnosi się w orzecznictwie i doktrynie w/w
przepis stosuje się np. w przypadku zwłoki wierzyciela, odmowy wydania pokwitowania lub dokumentu czy w razie
sprzeciwu jednego z wierzycieli uprawnionych do świadczenia niepodzielnego.
Mając powyższe na uwadze na zasadzie art. 386§1 k.p.c. w związku z art. 13 §2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w
sentencji.
O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na zasadzie art. 520 §3 k.p.c. w związku z art. 108 § 1 k.p.c. i art.
13 §2 k.p.c.
(...)
(...)