standard_SPLOT_06 03 2013

Transkrypt

standard_SPLOT_06 03 2013
System standaryzacji Ośrodków Sieci
SPLOT
Wstęp
Przełom XX i XXI wieku to dla Polski czas odbudowywania demokracji. Przeszło 20 lat po
transformacji kształtowanie zdrowego państwa, w którym relacje między obywatelami oparte są
na wzajemnym zaufaniu i współpracy wciąż jest sporym wyzwaniem. Gwarantem istnienia
demokracji jest konstytucja, która reguluje najważniejsze zasady funkcjonowania istotne
z punktu widzenia zarówno obywatela jak i całego społeczeństwa. Te fundamentalne zasady
ustrojowe państwa mówią o podstawowych regułach, które pomagają w tworzeniu świadomego
i obywatelskiego społeczeństwa. Są to m.in. kryteria pomocniczości i dialogu społecznego,
a także idee społecznej gospodarki rynkowej i zrównoważonego rozwoju. W oparciu o te zasady
funkcjonuje sektor pozarządowy1 będący esencjonalnym wyrazem świadomości
i odpowiedzialności obywateli, niezależności organizacji i aktywności społecznej.
Jego najpełniejszą formą wyrazu są organizacje pozarządowe działające w formie stowarzyszeń
i fundacji, połączone wspólnymi wartościami i wizją społeczeństwa obywatelskiego. Szczególną
grupą organizacji pozarządowych są organizacje wspierające sektor pozarządowy. Według badań
w Polsce działa ok. 1500 tego typu organizacji. Świadczy to o powszechności, a zarazem
o dużym rozproszeniu tego typu działalności. Jedną z nich jest Sieci Wspierania Organizacji
Pozarządowych SPLOT (Sieć SPLOT).
Misją Sieci SPLOT jest wspieranie budowy społeczeństwa obywatelskiego, którego integralnym
elementem są organizacje pozarządowe oraz inicjatywy społeczne.
Od 1992 roku Ośrodki należące do Sieci SPLOT prowadzą różnorodne działania związane
z rozwojem lokalnym i regionalnym.
Powołanie do życia Sieci SPLOT było odpowiedzią na realne potrzeby sektora pozarządowego,
który po 1989 roku miał sprzyjające warunki do szybkiego rozrastania się i rozwijania. Szybko
rosnąca liczba organizacji przy jednoczesnym niewielkim doświadczeniu nowopowstałych
podmiotów wskazywały na konieczność podjęcia działań w zakresie niesienia wsparcia
organizacjom pozarządowym. Tworzenie Centrów Organizacji Pozarządowych (COP) stało się
priorytetem w Sieci SPLOT, a także wspólnym mianownikiem łączącym wszystkie jej ośrodki.
Po 15 latach funkcjonowania Sieci SPLOT, którego jednym z atrybutów jest różnorodność,
niezależność i wielowymiarowość oferty Ośrodków, wciąż niezmiennym jest prowadzenie
działań w zakresie wspierania sektora pozarządowego. To z jednej strony buduje identyfikację,
ale także naturalną więź między Ośrodkami. System standaryzacji jest adekwatny do
niejednolitego zakresu działań Ośrodków. W sposób szczegółowy określa standardy w zakresie
prowadzenia COP-ów traktując je jako podstawowy i tożsamościowy dla całej Sieci SPLOT i jej
lokalnych partnerów. Ale także uwzględniając specyfikę i różnorodność działań Ośrodków
1
W niniejszym dokumencie zamiennie będą używane zwroty: trzeci sektor, organizacje pozarządowe, sektor
pozarządowy.
w innych obszarach, które są związane z budową społeczeństwa obywatelskiego oraz spójne
z misją Sieci SPLOT, traktując je jako komplementarne względem funkcjonowania COP.
Możliwość czerpania z wieloletnich doświadczeń organizacji członkowskich oraz stosowanie
zasady subsydiarności w procesie tworzenia systemu standaryzacji pozwala wierzyć, że nie
będzie on czysto teoretycznym projektem, ale powszechnie wykorzystywanym narzędziem
w pracy nad rozwojem organizacji wspierających.
►System standaryzacji działań Sieci SPLOT
Kluczem do podniesienia efektywności i skuteczności działań wspierających sektor społeczny
jest praca nad poprawą jakości oferowanych usług, dbanie o ich kompleksowość i adekwatność
względem lokalnych potrzeb. Jedną z metod podnoszenia jakości realizowanych działań jest
standaryzacja usług polegająca na wprowadzeniu jednolitych zasad i norm realizacji określonych
usług przez wykwalifikowaną kadrę posiadającą określone umiejętności i kompetencje.
Sieć SPLOT jako organizacja ucząca się, stale podnosząca swoją wiedzę, umiejętności
i efektywność prowadzonych działań, dążąca do partycypacyjnego sposobu zarządzania
organizacją, nastawiona na samorozwój, wrażliwa na zmiany i dążąca do zaspakajania potrzeb
swojego otoczenia, czerpiąc z kilkunastoletniego doświadczenia stworzyła system standaryzacji
usług.
System standaryzacji służyć ma przede wszystkim uporządkowaniu działań i ujednoliceniu
świadczonych usług we wszystkich Ośrodkach Sieci SPLOT, dzieleniu się dobrymi
i sprawdzonymi praktykami i rozwiązaniami w poszczególnych obszarach aktywności, a także
wzmocnieniu merytorycznym Ośrodków. W szerszym kontekście standaryzacja usług sprzyjać
ma profesjonalizacji sektora pozarządowego oraz wyznaczaniu nurtów rozwoju organizacji
wspierających w Polsce.
Cele systemu standaryzacji
Cel główny systemu standaryzacji: Zapewnienie wysokiej jakości usług wspierających rozwój
lokalny i regionalny, dostępnych w ramach stałej, kompleksowej oferty na terenie całego kraju.
Cele szczegółowe:
• Podnoszenie jakości i dostępności usług, kompetencji kadry i systemu zarządzania
zrównoważony we wszystkich Ośrodkach Sieci SPLOT.
• Stałe doskonalenie jakości systemu zarządzania w Ośrodkach.
• Stałe podnoszenie kompetencji kadry Ośrodków.
• Upowszechnianie sprawdzonych i skutecznych metod pracy.
• Wzmocnienie wizerunku Sieci SPLOT jako profesjonalnej organizacji infrastrukturalnej
świadczącej wysokiej jakości usługi na terenie całej Polski.
System standaryzacji usług stanowią wymogi związane z zarządzaniem Ośrodkiem oraz wymogi
merytoryczne związane z realizowanymi usługami w ustalonych obszarach. Wśród obszarów
tematycznych znajdują się:
• Centrum Organizacji Pozarządowych (COP);
• Centrum Przedsiębiorczości Społecznej (CPS);
• Centrum Aktywności Obywatelskiej (CAO);
• Centrum Inkubacji Organizacji Pozarządowych (CIOP);
• Centrum Partnerstwa Lokalnego (CPL).
Wybór obszarów tematycznych odzwierciedla całościowe podejście do wspierania aktywności
społecznej: od obywateli, poprzez grupy nieformalne, organizacje pozarządowe, partnerstwa
lokalne, aż po kreowanie rozwiązań systemowych; z drugiej strony – odzwierciedla on praktykę
działania Ośrodków Sieci SPLOT.
Jedynie tak kompleksowe podejście do działalności może w efekcie skutecznie wspierać stabilny
rozwój aktywności obywatelskiej oraz sektora pozarządowego.
Elementy systemu standaryzacji usług Ośrodków Sieci SPLOT
I. Standard organizacyjny-techniczny Ośrodka
II. Wymogi dotyczące zarządzania Ośrodkiem
III. Zakres działalności Centrów prowadzonych przez Ośrodki
IV. Procedura certyfikacji pracowników Ośrodków
Ośrodek otrzymuje certyfikat po spełnieniu wszystkich wymogów standaryzacji.
Certyfikat jest odnawiany co 4 lata.
I. Standard organizacyjny-techniczny Ośrodka Sieci SPLOT
Wymagania podstawowe:
• Ośrodkiem Sieci SPLOT jest stowarzyszenie lub fundacja.
• Ośrodek prowadzi działania o zasięgu wojewódzkim.
• Każdy Ośrodek posiada biuro. W każdym biurze znajduje się wydzielone pomieszczenie do
udzielania doradztwa. Ośrodek posiada dostęp do sali szkoleniowej. Biuro jest umeblowane i
wyposażone w niezbędny do realizacji zadań Ośrodka sprzęt (m.in. komputery z dostępem do
Internetu, drukarka, ksero, rzutnik).
• Usługi oferowane przez Ośrodek są dostępne dla osób niepełnosprawnych.
• Kadra Ośrodka liczy minimum 5 osób stałej kadry/zespołu.
• Kwalifikacje pracowników udokumentowane są certyfikatami nadanymi przez Sieć
SPLOT.
• Ośrodek wyznacza osobę odpowiedzialną za realizację standardów i kontakty z Komisją
Standaryzacyjną.
• Ośrodek, co roku przedkłada Komisji Standaryzacyjnej raport z działań prowadzonych
w ramach wybranych obszarów. Raport (załącznik nr 1) przesyłany jest do końca marca roku
następującego po roku sprawozdawczym.
• Ośrodek posiada sieć partnerów lokalnych, która składa się z minimum 2 organizacji
pozarządowych, działających w obszarze wspierania NGOs na szczeblu powiatowym.
II. Wymogi w zakresie zarządzania Ośrodkiem Sieci SPLOT
Ośrodek Sieci SPLOT prowadzi skuteczny i efektywny system zarządzania. Jakość
funkcjonowania systemu regularnie weryfikowana jest w ramach procesu samooceny i audytu
wewnętrznego z wykorzystaniem specjalnie na te potrzeby opracowanego Narzędzia Zarządzania
Rozwojem Organizacji. Narzędzie pozwala na pogłębioną refleksję działania Ośrodka Sieci
SPLOT w różnych obszarach: organizacja jako całość, zasoby wewnętrzne, zarządzanie
zespołem, zarządzanie finansami, relacje z otoczeniem (Narzędzie stanowi załącznik nr 2).
Ośrodek Sieci SPLOT samodzielnie, lub z pomocą konsultanta/konsultantki, co najmniej raz na
4 lata ocenia sposób funkcjonowania organizacji z wykorzystaniem Narzędzia Zarządzania
Rozwojem Organizacji. Rekomendowane jest min raz na 4 lata skorzystanie ze wsparcia
konsultanta/konsultantki. Lista certyfikowanych konsultantów w zakresie stosowania narzędzia
zarządzania rozwojem organizacji stanowi załącznik nr 3.
Dodatkowo każdy ośrodek sieci SPLOT zobowiązany jest do przestrzegania Karty zasad
działania organizacji pozarządowych (załącznik nr 4)
III. Zakres działalności Centrów prowadzonych przez Ośrodki Sieci SPLOT
Ośrodek Sieci SPLOT prowadzi minimum dwa Centra:
1. Centrum Organizacji Pozarządowych (COP);2
2. Centrum Przedsiębiorczości Społecznej (CPS);
3. Centrum Aktywności Obywatelskiej (CAO);
4. Centrum Inkubacji Organizacji Pozarządowych (CIOP);
5. Centrum Partnerstwa Lokalnego (CPL).
Ośrodek świadczy nieodpłatne i odpłatne usługi w każdym z zestandaryzowanych obszarów
tematycznych. Usługi odpłatne są elementem wyodrębnionej oferty.
1. Centrum Organizacji Pozarządowych (COP)
Sektor organizacji pozarządowych, obok sektora publicznego i prywatnego pełni istotną rolę
w rozwoju nowoczesnej demokracji. W Polsce zarejestrowanych jest ok. 80 tysięcy organizacji
pozarządowych. Są one istotnym ogniwem aktywizującym obywateli i przyczyniającym się do
rozwoju społeczno-gospodarczego. Organizacje pozarządowe stanowią instytucjonalny przejaw
aktywności obywatelskiej. Są naturalnym i równorzędnym partnerem sfery publicznej
w rozwiązywaniu problemów społecznych. Badania przeprowadzone przez Klon/Jawor pokazują,
że na przestrzeni ostatnich lat zatrudnienie w organizacjach pozarządowych ulega stopniowej
profesjonalizacji: obok „oddanych entuzjastów”, wykształceni specjaliści w różnych branżach
wybierają trzeci sektor jako ścieżkę kariery zawodowej.
Sektor pozarządowy boryka się z wieloma problemami; są wśród nich m.in. niewystarczająca
wiedza formalno-prawna, brak stałej, profesjonalnej kadry, niestabilność źródeł finansowania.
Dodatkowo, pomimo wielu sukcesów w realizacji przez organizacje pozarządowe licznych
działań lokalnych i regionalnych, szczególnie w dziedzinie rozwiązywania problemów
społecznych – sektor nadal wymaga kompleksowego wsparcia.
Sieć SPLOT dostrzega ważną rolę społeczną, jaką pełnią organizacje pozarządowe, widzi
konieczność kompleksowego i profesjonalnego wsparcia dla działających stowarzyszeń
i fundacji. Wspiera organizacje pozarządowe w dążeniu do profesjonalizacji swoich działań oraz
2
COP prowadzony jest obligatoryjnie przez każdy Ośrodek.
uzyskania stabilności finansowej niezbędnej dla skutecznego realizowania misji społecznej. Dba,
by stawały się ważnymi partnerami dla instytucji publicznych w realizacji działań na rzecz
lokalnych społeczności.
Cele działań w obszarze centrum organizacji pozarządowych:
• zwiększenie świadomości społecznej na temat roli i działalności sektora pozarządowego;
• zwiększenie szans na trwałość funkcjonowania organizacji trzeciego sektora;
• podnoszenie jakości pracy organizacji pozarządowych;
• zwiększenie profesjonalizmu działalności organizacji pozarządowych;
• zwiększenie roli organizacji jako równorzędnego partnera dla władz lokalnych we
wspólnym rozwiązywaniu problemów społecznych i kreowaniu polityk;
• tworzenie przyjaznego otoczenia dla współpracy lokalnej pomiędzy sektorem
a samorządem terytorialnym (wspieranie merytoryczne oraz współpraca z urzędnikami
odpowiedzialnymi za kontakty z trzecim sektorem);
• podnoszenie kompetencji pracowników i pracownic oraz wolontariuszek i wolontariuszy
organizacji pozarządowych, niezbędnych do wykonywania zadań.
Odbiorcy działań/ klienci
• organizacje pozarządowe;
• grupy nieformalne;
• obywatele ogólnie zainteresowani działalnością organizacji pozarządowych;
• rady/federacje/ koalicje branżowe i terytorialne oraz inne ciała o charakterze konsultacyjnoopiniodawczym działające na rzecz sektora pozarządowego (w tym Rady Działalności
Pożytku Publicznego);
• administracja publiczna.
Formy świadczenia usług oraz ich dostępność (słowniczek pojęć - załącznik nr 5)
• udzielanie informacji;
• prowadzenie biblioteki i czytelni;
• publikowanie informacji dla organizacji pozarządowych w internecie (www.ngo.pl);
• e- newsletter/ e- biuletyn;
• doradztwo;
• szkolenia;
• kursy/ cykle edukacyjne;
• tutoring organizacji;
•spotkania i seminaria o charakterze informacyjnym, doradczym, dot. wymiany doświadczeń;
• konferencje sektorowe (np. Regionalny Forum Inicjatyw Pozarządowych);
• wizyty studyjne.
Zakres tematyczny usług
• zakładanie organizacji pozarządowych;
• aspekty formalno-prawne funkcjonowania organizacji;
• księgowość i zarządzanie finansowe w projektach społecznych;
• planowanie strategiczne i operacyjne;
• budowanie zespołu i zarządzenie nim;
• pozyskiwanie środków finansowych i rzeczowych;
• PR i promocja organizacji;
• współpraca z administracją publiczną.
Skład personelu (funkcje np. trener/trenerka, doradca/doradczyni – definicje załącznik nr 6 )
• specjalista/ specjalistka ds. informacji;
• doradca/ doradczyni;
• trener/ trenerka;
• animator/ animatorka
Obszary i zakresy tematyczne kompetencji kadry COP
Zakres tematyczny Zakres tematyczny
trener/ ka, doradca/ specjalista/ka ds.
czyni
informacji
Zakres tematyczny
Lp.
Obszar
tematyczny
1.
Zakładanie
Etapy tworzenia
Etapy tworzenia
Etapy tworzenia
animator/ka
organizacji
pozarządowych
2.
Aspekty
formalnoprawne
funkcjonowania
organizacji
organizacji,
pozyskiwanie
członków/członkiń
do stowarzyszeń,
określanie
kierunków działania,
organy
funkcjonujące w
organizacji
pozarządowej:
zakres zadań i
wybór,
przeprowadzenie
spotkania/spotkań
ustanawiających
NGO, statut,
procedury
rejestracyjne w
Starostwie
Powiatowym/KRS;
organizacji,
Nadzór nad
organizacjami
pozarządowymi,
zapisy ustawy
o pożytku
publicznym i
o wolontariacie,
ustawy prawo
o stowarzyszeniach,
ustawy o fundacjach,
regulaminy/regulacje
wewnętrzne dot.
pracy zarządu
i komisji rewizyjnej,
zatrudnianie kadry
i angażowanie
wolontariuszy,
wyjaśnianie zapisów
umów
o dofinansowanie
Nadzór nad
organizacjami
pozarządowymi,
ramowa tematyka
najważniejszych
aktów prawnych dot.
sektora
pozarządowego:
ustawa o pożytku
publicznym i o
wolontariacie, ustawa
prawo o
stowarzyszeniach,
ustawa o fundacjach,
ogólne informacje nt
zatrudniania kadry
i angażowania
wolontariuszy/
wolontariuszek;
organy funkcjonujące
w organizacji
pozarządowej: zakres
zadań i wybór,
przeprowadzenie
spotkania/spotkań
ustanawiających
NGO, procedury
rejestracyjne w
Starostwie
Powiatowym/KRS;
organizacji,
pozyskiwanie
członków do
stowarzyszeń,
określanie kierunków
działania, organy
funkcjonujące w
organizacji
pozarządowej: zakres
zadań i wybór,
przeprowadzenie
spotkania/spotkań
ustanawiających NGO,
statut, procedury
rejestracyjne w
Starostwie
Powiatowym/KRS;
Nadzór nad
organizacjami
pozarządowymi,
zapisy ustawy
o pożytku publicznym
i o wolontariacie,
ustawy prawo
o stowarzyszeniach,
ustawy o fundacjach,
regulaminy/regulacje
wewnętrzne dot. pracy
zarządu i komisji
rewizyjnej,
zatrudnianie kadry
i angażowanie
wolontariuszy/
wolontariuszek,
wyjaśnianie zapisów
umów
o dofinansowanie
projektu;
projektu;
3.
Aspekty
księgowe
Pomoc w określeniu:
kiedy wymagane jest
prowadzenie
księgowości pełnej
oraz kiedy możliwe
jest prowadzenie
księgowości
uproszczonej,
terminy związane
z obowiązkami
wobec ZUS i Urzędu
Skarbowego;
Terminy związane z
obowiązkami wobec
ZUS i Urzędu
Skarbowego;
-
4.
Planowanie
strategiczne
i operacyjne
Zasady i warunki
tworzenia planu
strategicznego,
elementy strategii,
wdrażanie,
monitorowanie i
ewaluacja strategii,
samoewaluacja.
Cel, elementy,
przebieg procesu
planowania
strategicznego;
Zasady i warunki
tworzenia planu
strategicznego,
elementy strategii,
wdrażanie,
monitorowanie
i ewaluacja strategii,
samoewaluacja;
5.
Tworzenie,
zarządzenie
i rozliczanie
projektów
społecznych
Planowanie
projektów
w odniesieniu do
strategii, elementy
projektu, montaż
finansowy, aspekty
formalno-prawne
zarządzania
projektem, w tym
umowa o
dofinansowanie,
realizacja projektu
w partnerstwie
(interesariusze),
kadra, w tym
zatrudnianie,
równość szans
Elementy projektu
-
kobiet i mężczyzn,
zakresy
obowiązków,
komunikacja,
struktury
zarządzania
i komunikacji
w projekcie,
harmonogram
wdrażania, ryzyko
w projekcie, zasady
informacji, promocji,
upowszechniania,
rekrutacji, kontrola
projektu, monitoring
i ewaluacja
realizacji, rozliczanie
projektu;
6.
Zarządzenie
zespołem
Budowanie zespołu, przywództwo, cele
funkcjonowania,
zasady (normy)
współpracy,
pozyskiwanie osób
do współpracy,
równość szans,
komunikacja,
podział i
egzekwowanie zadań
i obowiązków,
motywowanie,
rozwiązywanie
konfliktów, oceny
pracownicze;
Budowanie zespołu,
przywództwo, cele
funkcjonowania,
zasady (normy)
współpracy,
pozyskiwanie osób do
współpracy,
komunikacja,
motywowanie,
rozwiązywanie
konfliktów;
7.
Zarządzanie
organizacją
Zarządzanie
w oparciu
o strategię,
zarządzanie
finansowe,
Zarządzanie relacjami
z otoczeniem, w tym
inne NGO, samorząd,
przedsiębiorcy;
-
zarządzanie
zespołem,
zarządzanie
operacyjne,
zarządzanie
relacjami
z otoczeniem, w tym
inne NGO,
samorząd,
przedsiębiorcy,
podział zadań
między członków/
członkinie zarządu;
8.
Pozyskiwanie
środków
finansowych
i rzeczowych
Strategia
fundraisingowa,
źródła finansowania,
montaż finansowy,
wypełnianie
wniosków,
pozyskiwanie
zasobów
rzeczowych,
współpraca
z przedsiębiorcami,
zbiórki publiczne,
loterie,
pozyskiwanie 1%
podatku
dochodowego dla
opp, nawiązki
sądowe, pay roll,
darowizny,
inwestycje
kapitałowe np.
lokaty, akcje,
działalność
gospodarcza
i odpłatna;
Źródła finansowania,
terminy konkursów;
-
9.
PR i promocja
Strategia
Udostępnianie bazy
-
wizerunkowa,
elementy Public
Relations, zasady
współpracy
z mediami, cele,
odbiorcy, kanały
promocji, patronaty,
osoby
odpowiedzialne za
promocję NGO,
komunikacja
w kryzysie;
mediów;
10.
Ustawa OPP
Interpretacja
zapisów,
dokumenty/regulacje
bazujące na Ustawie,
współpraca
z samorządem
w praktyce,
organizacja pożytku
publicznego, rady
działalności pożytku
publicznego,
wolontariat,
działalność odpłatna
i nieodpłatna,
inicjatywa lokalna;
Znajomość miejsc,
gdzie można znaleźć
interpretacje zapisów
ustawy;
Interpretacja zapisów,
współpraca
z samorządem
w praktyce, rady
działalności pożytku
publicznego,
inicjatywa lokalna;
11.
Współpraca
z samorządem
Forum
Pełnomocników,
rady pożytku,
współpraca
finansowa i
pozafinansowa,
kontraktowanie
usług, konsultacje,
programy
współpracy roczne
i wieloletnie,
fundusze na wkłady
Formy współpracy,
dane adresowe;
Forum
Pełnomocników, rady
pożytku, współpraca
finansowa i
pozafinansowa,
kontraktowanie usług,
konsultacje, programy
współpracy roczne
i wieloletnie, fundusze
na wkłady własne dla
organizacji
pozarządowych;
własne dla
organizacji
pozarządowych,
pożyczki dla
organizacji;
Dla skuteczniejszej realizacji swoich celów ośrodki tworzą Lokalne Centra Organizacji
Pozarządowych (LCOP) prowadzone przez inne organizacje pozarządowe mające siedzibę na
terenie województwa. Dzięki temu tworzą kompleksowy system wsparcia III sektora w danym
województwie. Dążąc do zapewnienia wysokiej i tożsamej na terenie całej Polski jakości
świadczonych usług Sieć SPLOT certyfikuje LCOP. Proces ten oparty jest na systemie
standaryzacji Sieci SPLOT. Opis procedury certyfikacyjnej LCOP - u stanowi załącznik nr 7.
2. Centrum Przedsiębiorczości Społecznej
Przedsiębiorczość społeczna w Polsce ma niemal dwustuletnią tradycję; poza oczywistym
wymiarem ekonomicznym, często podkreśla się jej znaczenie w działaniach na rzecz rozwoju
lokalnego, integracji społecznej, wspierania niezależności ekonomicznej danej wspólnoty. Od lat
dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku powstało wiele podmiotów ekonomii społecznej, w tym
organizacji pozarządowych i spółdzielni, które odgrywają coraz większą rolę pośród instytucji
działających nie dla zysku (non-profit). Corocznie rośnie liczba organizacji non-profit
podejmujących aktywność zarobkową – łączą one realizację misji oraz funkcjonowanie na
wolnym rynku, widząc w tym szansę na skuteczną i stabilną działalność oraz skuteczniejsze
rozwiązywanie problemów społecznych.
Przedsiębiorstwa społeczne pełnią ważną rolę w sferze pożytku publicznego: przywracają
społeczeństwu grupy zagrożone marginalizacją oraz prowadzą działania ukierunkowanie na zysk
społeczny, a nie ekonomiczny. Dlatego tak ważny jest ich dobry start i długofalowy rozwój
w lokalnych wspólnotach.
Sieć SPLOT, chcąc sprostać temu wyzwaniu, świadczy usługi mające na celu zarówno tworzenie
profesjonalnych przedsiębiorstw społecznych i wspieranie ich skutecznego zarządzania, jak
i – w szerszej perspektywie – budowanie silnych podstaw niezależności instytucjonalnej
i ekonomicznej podmiotów ekonomii społecznej, która zapewni długofalowy i stabilny ich
rozwój.
Cele działań w obszarze centrum przedsiębiorczości społecznej:
• zwiększanie wiedzy o roli i znaczeniu przedsiębiorstw społecznych prowadzących
działalność zarobkową;
• zwiększanie liczby organizacji non-profit prowadzących działalność zarobkową;
• zwiększanie umiejętności prowadzenia działalności zarobkowej;
• zwiększanie umiejętności przygotowania usług/ produktów uwzględniających potrzeby
klientów i odbiorców opartych na zasadach efektywności, jakości, służebnej roli wobec misji
przedsiębiorstwa społecznego;
• działalność promocyjna wśród organizacji oraz obywateli: promowanie postrzegania
działalności zarobkowej jako ważnego źródła finansowania dla realizacji misji instytucji oraz
popularyzacja korzystania z usług przedsiębiorstw społecznych.
Odbiorcy działań/ klienci:
Organizacje działające nie dla zysku:
• stowarzyszenia;
• fundacje;
• spółdzielnie (w tym spółdzielnie socjalne);
• spółki prawa handlowego non-profit;
oraz inne podmioty prawne sektora publicznego i prywatnego mogące prowadzić:
• Centra Integracji Społecznej;
• Kluby Integracji Społecznej;
• Zakłady Aktywności Zawodowej.
Formy świadczenia usług:
• udzielanie informacje;
• prowadzenie biblioteki/czytelni;
• publikowanie informacji w internecie (www.ngo.pl);
• e-newsletter/ e- biuletyn;
• doradztwo;
• szkolenia;
• kursy/ cykle edukacyjne;
• tutoring organizacji;
• spotkania i seminaria o charakterze informacyjnym, doradczym, dotyczące wymiany
doświadczeń;
• konferencje sektorowe;
• wizyty studyjne.
Zakres tematyczny usług:
• tworzenie przedsiębiorstw społecznych i rejestracja działalności gospodarczej;
• tworzenie biznesplanów
• marketing usług/ produktów;
• sprzedaż usług/ produktów;
• tworzenie, zarządzenie i rozliczanie projektów społecznych;
• udzielanie pożyczek/dotacji;
• zarządzanie przedsiębiorstwem społecznym;
• klastry podmiotów ekonomii społecznej;
• współpraca z samorządem;
• działalność odpłatna.
Skład personelu:
• specjalista/ specjalistka ds. informacji;
• doradca/ doradczyni;
• trener/ trenerka.
Lp
.
1.
Obszar
tematyczny
Tworzenie
przedsiębiorstw
społecznych
i rejestracja
działalności
gospodarczej
Zakres tematyczny trener/ka i
doradca
Etapy tworzenia
przedsiębiorstwa społecznego
(stowarzyszenia, fundacje,
spółdzielnie w tym spółdzielnie
socjalne, spółki prawa
handlowego non-profit oraz
powoływania;
Centra Integracji Społecznej,;
Zakres tematyczny
specjalista/ka ds. informacji
Etapy tworzenia przedsiębiorstwa
społecznego (stowarzyszenia,
fundacje, spółdzielnie w tym
spółdzielnie socjalne, spółki
prawa handlowego non-profit oraz
powoływania;
Centra Integracji Społecznej;
Kluby Integracji Społecznej;
Kluby Integracji Społecznej;
Zakłady Aktywności
Zawodowej; Pozyskiwanie
Zakłady Aktywności Zawodowej;
Procedury rejestracyjne dot.
podmiotów jak i działalności
gospodarczej podejmowanej przez
PES;
członków do stowarzyszeń,
spółdzielni; organy funkcjonujące
w PES: zakres zadań i wybór;
procedury rejestracyjne dot.
podmiotów jak i działalności
gospodarczej podejmowanej przez
podmioty;
2.
Tworzenie
biznesplanów
Zasady tworzenie biznesplanów
(określanie nisz rynkowych,
Instytucje wspierające
przedsiębiorczość społeczną
3.
Marketing usług/
produktów
4.
Sprzedaż usług/
produktów
5.
Tworzenie,
zarządzenie
i rozliczanie
projektów
społecznych
zasad opisu produktów i usług,
określania ryzyka, kalkulacji
kosztów uruchomienia
i prowadzenia działalności oraz
prognozy przychodów);
Instytucje wspierające
przedsiębiorczość społeczną
poprzez udzielanie wsparcia
finansowego. Zasady
i procedury wnioskowania
o udzielenie wsparcia.
analiza otoczenia (konkurencja,
dystrybucja, prawo itd.);
Zasady tworzenia planów
marketingowych; prowadzenie
działań marketingowych;
elementy marketingu PES;
rodzaje kanałów komunikacji;
Techniki sprzedaży produktów
i usług. Określenie kanałów
sprzedaży. Przygotowanie oferty
produktów i usług;
Warunki sprzedaży
z wykorzystaniem Internetu.
Wymagane pozwolenia,
koncesje;
Planowanie projektów
w odniesieniu do strategii;
elementy projektu; montaż
finansowy; aspekty formalnoprawne zarządzania projektem,
w tym umowa
o dofinansowanie; realizacja
projektu w partnerstwie
(interesariusze); kadra, w tym
zatrudnianie, równość szans
kobiet i mężczyzn, zakresy
obowiązków; komunikacja;
struktury zarządzania
i komunikacji w projekcie;
harmonogram wdrażania; ryzyko
w projekcie; zasady informacji,
promocji, upowszechniania,
rekrutacji; kontrola projektu,
monitoring i ewaluacja
realizacji, rozliczanie projektu;
poprzez udzielanie wsparcia
finansowego;
Źródła wiedzy i dobre praktyki;
Źródła wiedzy i dobre praktyki;
Elementy projektu; Źródła wiedzy
i dobre praktyki;
6.
Zarządzanie
przedsiębiorstwem
społecznym
7.
Udzielanie
pożyczek
Zarządzanie w oparciu o
Źródła wiedzy i dobre praktyki;
strategię, zarządzanie finansowe,
zarządzanie zespołem,
zarządzanie operacyjne,
zarządzanie relacjami z
otoczeniem, w tym inne PES,
samorząd, przedsiębiorcy,
podział zadań między
członków/kinie zarządu;
Oferta rynkowa i procedury
Oferta rynkowa i procedury
uzyskiwania pożyczek dla PES; uzyskiwania pożyczek dla PES;
8.
Klastry podmiotów
ekonomii
społecznej
Analiza potrzeb; motywowanie,
negocjacje, rozwiązywanie
konfliktów;
Źródła wiedzy i dobre praktyki;
9.
Współpraca z
samorządem
Źródła wiedzy i dobre praktyki;
10.
Działalność
odpłatna
Udział JST w tworzeniu PES
(spółdzielnie socjalne os.
prawnych);
zasady tworzenia i składania
ofert do samorządów,
PZP, w szczególności klauzule
społeczne;
Zasady kalkulacji kosztów;
ustawa o pożytku; koszty
bezpośrednie i pośrednie
działalności odpłatnej; zapisy
statutowe; subkonta w
księgowości
Wiedza z ustawy o pożytku
publicznym i o wolontariacie;
3. Centrum Aktywności Obywatelskiej
Jedną z podstawowych zasad demokracji jest suwerenność narodu, który jest uprawniony do
decydowania i rozstrzygania o wszelkich kwestiach swojego państwa. Polska jako społeczeństwo
wciąż uczy się tego najważniejszego prawa i obowiązku, który oparty jest na zaangażowaniu
obywateli w sprawy kraju oraz swojego najbliższego otoczenia.
Rozwijanie aktywności obywatelskiej staje się coraz większym wyzwaniem dla polskiego
społeczeństwa, które po fali entuzjazmu związanego ze zmianami ustrojowymi w 1989 roku
potrzebuje wsparcia i powrotu do wieloletniej tradycji samostanowienia i samoorganizacji.
Fundamentem zaangażowania społecznego jest świadome dążenie do zaspokajania potrzeb
członków danej wspólnoty, wpływanie na sprawy społeczne oraz twórcze działanie na rzecz
poprawy jakości życia obywateli i obywatelek.
Mając na uwadze potencjał tkwiący w obywatelach i obywatelkach, chcemy zwiększać ich
świadomość społeczną, angażować w działania oraz wzmacniać zainteresowanie sprawami
miejsca, w którym żyją. Tylko wielowymiarowe działania, służące promocji postaw
obywatelskich oraz edukowaniu i kształtowaniu liderów aktywności lokalnej, umożliwią
budowanie platformy porozumienia obywatelskiego, zwiększanie poczucia realnego wpływu na
projektowanie zmian środowiskowych oraz lepszy byt wspólnoty.
Cele działań w obszarze centrum aktywności obywatelskiej:
• zwiększenie świadomości społecznej obywateli i obywatelek;
• zwiększenie zaangażowania obywateli i obywatelek w sprawy publiczne;
• kreowanie postaw obywatelskich;
• promocja i rozwój wolontariatu;
• podnoszenie umiejętności wśród grup w zakresie aktywizowania środowisk lokalnych,
animacji lokalnej i podejmowania współpracy z różnymi środowiskami
• zwiększenie znaczenia roli lidera;
• zwiększenie liczby profesjonalnie działających liderów i liderek lokalnych;
• rozwijanie wiedzy i umiejętności liderów i liderek w zakresie skutecznego działania na
rzecz wspólnot i społeczności lokalnych, poprzez działalność Szkół Liderów.
Odbiorcy działań/ klienci:
• mieszkańcy;
• wspólnoty;
• liderzy;
• młodzież;
• wolontariusze.
Formy świadczenia usług oraz dostępność (ilość szkoleń, ilość dostępności godzin
doradczych, dostępność informatora)
• udzielanie informacji;
• prowadzenie biblioteki/ czytelni;
• publikowanie informacji w Internecie (www.ngo.pl);
• e-newsletter/ e-biuletyn;
• doradztwo indywidualne;
• szkolenia;
• kursy/ cykle edukacyjne;
• coaching i tutoring liderów i liderek;
• Spotkania i seminaria o charakterze informacyjnym, doradczym, dotyczące wymiany
doświdczeń;
• wizyty studyjne;
• happeningi;
• akcje frekwencyjne;
• tworzenie grup samopomocowych
Zakres tematyczny usług:
• aktywizowanie mieszkańców, metody skutecznego mobilizowania mieszkańców do
działania;
• liderstwo i przywództwo;
• PR i promocja działań w środowisku lokalnym;
• aspekty formalno – prawne działalności społecznej (w tym funkcjonowanie wspólnot
mieszkaniowych, organizowanie referendów, zgromadzenia publiczne, zbiórki publiczne,
protesty, nieposłuszeństwo obywatelskie, dostęp do informacji publicznej);
• rozwiązywanie konfliktów/ mediacje;
• prawa i obowiązki obywatelskie;
• struktura i funkcjonowanie samorządu terytorialnego (z perspektywy interesów obywateli
i obywatelek);
• konsultacje społeczne;
• wolontariat.
Skład podstawowego personelu:
• specjalista/ specjalistka ds. informacji;
• doradca/ doradczyni;
• trener/trenerka;
• animator/ animatorka.
Lp.
1.
Obszar
tematyczny
Aktywizowanie
mieszkańców,
metody
skutecznego
mobilizowania
mieszkańców do
Zakres tematyczny Zakres tematyczny
Zakres tematyczny
specjalista/ka
ds.
trener/ka i doradca
animator/ka
informacji
Metody
mobilizowania ludzi
do działania;
Zasady i kanały
komunikacji;
Źródła danych;
Bazy dobrych
praktyk;
Metody
mobilizowania ludzi
do działania;
Zasady i kanały
komunikacji;
działania.
Analiza swot;
Analiza swot;
Formy aktywizacji
mieszkańców
(protest,
zgromadzenie,
referendum, itp.);
Formy aktywizacji
mieszkańców (protest,
zgromadzenie,
referendum, itp.;
2.
Liderstwo
i przywództwo
Rola, cechy i
Baza dobrych praktyk,
kompetencje lidera/
Źródła danych;
liderki; Tworzenie
i prowadzenie grupy;
Komunikacja
wewnątrz i na
zewnątrz grupy;
Zadania lidera/
liderki; Wyznaczanie
i osiąganie celów
społecznych
Rola, cechy i
kompetencje lidera/
liderki; Tworzenie
i prowadzenie grupy;
Komunikacja
wewnątrz i na
zewnątrz grupy;
Zadania lidera/
liderki; Wyznaczanie
i osiąganie celów
społecznych;
3.
PR i promocja
działań
w środowisku
lokalnym.
Strategia
wizerunkowa;
elementy Public
Relations,
zasady współpracy
z mediami, cele,
odbiorcy, kanały
promocji, patronaty,
Udostępnienie bazy
mediów;
Strategia
wizerunkowa,
elementy Public
Relations; zasady
współpracy z
mediami, cele,
odbiorcy, kanały
promocji, patronaty;
4.
Aspekty
formalno-prawne
działalności
społecznej
(w tym:
funkcjonowanie
wspólnot
mieszkaniowych,
organizowanie
Rodzaje referendów;
Zasady
przeprowadzania
referendów; Rodzaje
wspólnot
mieszkaniowych,
organy wspólnot
mieszkaniowych;
Statut wspólnoty
Aktualne ustawy;
Źródła danych i
informacji na temat
rodzajów inicjatyw
obywatelskich oraz
dobrych praktyk;
Rodzaje referendów,
Zasady
przeprowadzania
referendów; Rodzaje
wspólnot
mieszkaniowych,
organy wspólnot
mieszkaniowych,
Statut wspólnoty
5.
referendów,
zgromadzenia
publiczne, zbiórki
publiczne,
protesty,
nieposłuszeństwo
obywatelskie,
dostęp do
informacji
publicznej)
mieszkaniowej;
Zasady zgromadzeń
publicznych; Ustawa
z dnia 15 września
2000 r. o referendum
lokalnym; Ustawa
z dnia 14 marca
2003 r. o referendum
ogólnokrajowym;
Ustawa Prawo
o zgromadzeniach;
Ustawa o zbiórkach
publicznych; Ustawa
o dostępie do
informacji
publicznej; Zasady
tworzenia i różnice
pomiędzy
manifestacją,
demonstracją,
wiecem i pikietą;
Zasady
przeprowadzania
zbiórek publicznych;
Zasady prowadzenia
protestu i
nieposłuszeństwa
obywatelskiego;
Rozwiązywanie
konfliktów/media
cje
Zasady mediacji –
strategie i techniki;
Teoria
konfliktu/zarządzani
e konfliktem;
Komunikacja
i umiejętności
mediacyjne;
mieszkaniowej;
Zasady zgromadzeń
publicznych; Ustawa
z dnia 15 września
2000 r. o referendum
lokalnym; Ustawa z
dnia 14 marca 2003 r.
o referendum
ogólnokrajowym;
Ustawa Prawo
o zgromadzeniach;
Ustawa o zbiórkach
publicznych; Ustawa
o dostępie do
informacji publicznej;
Zasady tworzenia
i różnice pomiędzy
manifestacją,
demonstracją, wiecem
i pikietą; Zasady
przeprowadzania
zbiórek publicznych;
Zasady prowadzenia
protestu i
nieposłuszeństwa
obywatelskiego ;
Źródła wiedzy, dobre
praktyki;
Zasady mediacji –
strategie i techniki;
Teoria
konfliktu/zarządzanie
konfliktem;
Komunikacja
i umiejętności
mediacyjne;
Kompetencje
mediatora; Techniki
wywierania wpływu;
Kompetencje
mediatora; Techniki
wywierania wpływu;
6.
Prawa
i obowiązki
obywatelskie
Konstytucja,
wolności i prawa
osobiste, wolności
i prawa polityczne,
wolności i prawa
ekonomiczne,
socjalne i kulturalne;
Zasady
kształtowania i
możliwości
wpływania na prawa
i wolności
obywatelskiej;
Zasady prowadzenia
spotkań;
Konstytucja, rodzaje
praw i wolności;
Źródła wiedzy; Dobre
praktyki;
Konstytucja, wolności
i prawa osobiste,
wolności
i prawa polityczne,
wolności i prawa
ekonomiczne, socjalne
i kulturalne; Zasady
kształtowania i
możliwości
wpływania na prawa
i wolności
obywatelskiej; Zasady
prowadzenia spotkań;
Zasady komunikacji;
7.
Struktura
i funkcjonowanie
samorządu
terytorialnego
(z perspektywy
interesów
obywatela)
Ustawa
o samorządzie
gminnym; Ustawa
o samorządzie
powiatowym;
Ustawa
o samorządzie
województwa;
Struktura
i funkcjonowanie
samorządu
terytorialnego;
Źródła wiedzy;
obowiązujące ustawy
Ustawa o samorządzie
gminnym; Ustawa
o samorządzie
powiatowym; Ustawa
o samorządzie
województwa;
Struktura i
funkcjonowanie
samorządu
terytorialnego;
8.
Konsultacje
społeczne
Ustawa
o samorządzie
gminnym; Ustawa
o samorządzie
powiatowym;
Ustawa
o samorządzie
województwa;
Ustawa
Źródła wiedzy,
Obowiązujące akty
prawne,
Ustawa
o samorządzie
gminnym; Ustawa
o samorządzie
powiatowym; Ustawa
o samorządzie
województwa; Ustawa
o działalności pożytku
publicznego i o
Dobre praktyki
o działalności
pożytku publicznego
i o wolontariacie;
Ustaw o działach
administracji
rządowej; Ustawa
o Radzie Ministrów;
Ustawa o związkach
zawodowych;
Ustawa
o organizacjach
pracodawców;
Zasady i etapy
prowadzenia
konsultacji
społecznych; Wpływ
jednostki na
kreowanie lokalnego
prawa; Wpływ i rola
konsultacji
społecznych;
9.
Wolontariat
Ustawa
o działalności
pożytku publicznego
i o wolontariacie;
Zasady komunikacji;
Motywowanie
i angażowanie
wolontariusz;
Zasady współpracy;
Korzyści wynikające
z wolontariatu;
Obowiązki
i dokumentacja;
Rodzaje
wolontariatu; Dobre
praktyki i statystyki
wolontariacie; Ustaw
o działach
administracji
rządowej; Ustawa
o Radzie Ministrów;
Ustawa o związkach
zawodowych; Ustawa
o organizacjach
pracodawców; Zasady
i etapy prowadzenia
konsultacji
społecznych; Wpływ
jednostki na
kreowanie lokalnego
prawa; Wpływ i rola
konsultacji
społecznych; Zasady
komunikacji;
Ustawa o działalności
pożytku publicznego
i o wolontariacie;
Dokumenty; Rodzaje
wolontariatu;
Statystyki; Dobre
praktyki;
Ustawa o działalności
pożytku publicznego
i o wolontariacie;
Zasady komunikacji;
Motywowanie
i angażowanie;
Zasady współpracy;
Korzyści wynikające
z wolontariatu;
Obowiązki
i dokumentacja;
Rodzaje wolontariatu;
Dobre praktyki
i statystyki;
Rozwiązywanie
współpracy;
Rozwiązywanie
współpracy
4. Centrum Inkubacji Organizacji Pozarządowych
Budowanie społeczeństwa obywatelskiego jest od 1989 roku nieodłącznym wyzwaniem
rozwojowym dla całej Polski. Świadomi, samodzielni i zaangażowani obywatele, współpracujący
ze sobą zarówno w spontanicznych, jak i sformalizowanych grupach, są głównym motorem
rozwoju społecznego. Niezbędnym fundamentem do wznoszenia stabilnego i silnego
społeczeństwa obywatelskiego jest, zatem aktywizacja i wsparcie osób oraz grup, które chcą
kreować otaczającą rzeczywistość, wyznaczać cele i samodzielnie je realizować.
Dostrzegając wyjątkową rolę grup nieformalnych, sieć SPLOT od wielu lat oferuje im
różnorodne działania wspierające. Prowadzą one działalność prospołeczną bez potrzeby impulsu
ze strony władz. Bardzo często to dzięki nim możliwe jest np. rozwiązanie jakiegoś problemu
danej społeczności, inicjowanie i prowadzenie różnego rodzaju akcji, działań kulturalnych, czy
pomocowych.
Bywa jednak, iż te grupy, chcąc kontynuować i rozwijać swoją działalność, napotykają na bariery
hamujące ich pracę, np. niewystarczająca wiedza formalno-prawna w zakresie zakładania
organizacji pozarządowych, potrzeba uzyskania porad eksperckich, brak lokalu, sprzętu itp.
Wiedząc, jak ogromną rolę w rozwoju społeczeństwa obywatelskiego pełnią grupy inicjatywne –
a także organizacje pozarządowe, Siec SPLOT kompleksowo i profesjonalnie wspiera je
w rozpoczynaniu i prowadzeniu stałej działalności prospołecznej poprzez udostępnienie Centrum
Inkubacji Organizacji Pozarządowych – miejsca przyjaznego dla wszystkich tych, którzy są
aktywni, chcą się rozwijać i zmieniać swoje środowisko lokalne.
Cele w obszarze Centrum Inkubacji Organizacji Pozarządowych:
• zwiększenie liczby podmiotów animujących działania obywatelskie, w tym zwiększenie
liczby organizacji pozarządowych i wspieranie ich dynamicznego rozwoju;
• podnoszenie umiejętności przedstawicieli grup nieformalnych do samodzielnego
efektywnego prowadzenia działań;
• rozwijanie wiedzy i umiejętności przedstawicieli i przedstawicielek grup nieformalnych
oraz początkujących organizacji pozarządowych na temat prawnych aspektów inicjatyw
społecznych;
• zwiększenie dostępności dla inkubowanych grup do zaplecza technicznego niezbędnego do
rozwoju działalności społecznej – lokal, sprzęt biurowy, sala szkoleniowa itp.
Odbiorcy działań/ klienci
• grupy nieformalne chcące założyć organizacje;
• organizacje pozarządowe ukierunkowane na rozwój;
• osoby indywidualne chcące założyć organizacje.
Formy świadczenia usług oraz dostępność (ilość szkoleń, ilość dostępności godzin
doradczych, dostępność informatora)
• udzielanie informacji;
• prowadzenie biblioteki;
• e-newsletter/ e- biuletyn;
• doradztwo;
• szkolenia;
• kursy/ cykle edukacyjne;
• tutoring;
• spotkania i seminaria o charakterze informacyjnym, doradczym, dot. wymiany
doświadczeń;
• konferencje;
• wizyty studyjne;
• wsparcie techniczne (lokalowe, sprzętowe, rzeczowe itp.).
Zakres tematyczny usług
• budowanie i zarządzanie zespołem;
• liderstwo i przywództwo;
• aspekty formalno-prawne tworzenia i funkcjonowania organizacji;
• tworzenie, zarządzanie i rozliczanie projektów społecznych;
• księgowość;
• planowanie strategiczne i operacyjne;
• zarządzanie organizacją;
• pozyskiwanie środków finansowych i rzeczowych;
• PR & Promocja;
• współpraca z samorządem.
Skład personelu
• specjalista/ specjalistka ds. informacji
• doradca/doradczyni
• trener/trenerka
• księgowy/księgowa
• opiekun/ opiekunka inkubatora
Obszar
tematyczny
Budowanie
i zarządzanie
zespołem
Zakres tematyczny trener/ka i
doradca
Budowanie zespołu,
przywództwo, cele
funkcjonowania, zasady (normy)
współpracy, pozyskiwanie osób
do współpracy, równość szans,
komunikacja, podział i
egzekwowanie zadań i
obowiązków, motywowanie,
rozwiązywanie konfliktów,
oceny pracownicze;
Zakres tematyczny
specjalista/ka ds. informacji
-
2.
Liderstwo i
przywództwo
Rola, cechy i kompetencje
lidera/ liderki;
Tworzenie i prowadzenie grupy;
Komunikacja wewnątrz i na
zewnątrz grupy;
Zadania lidera/ liderki;
Wyznaczanie
i osiąganie celów społecznych;
Rola, cechy i kompetencje
lidera/ liderki;
Tworzenie i prowadzenie
grupy;
Komunikacja wewnątrz i na
zewnątrz grupy;
Zadania lidera/ liderki;
Wyznaczanie
i osiąganie celów społecznych;
3.
Aspekty
formalno-prawne
tworzenia i
funkcjonowania
organizacji
Nadzór nad organizacjami
pozarządowymi; ramowa
tematyka najważniejszych
aktów prawnych dot. sektora
pozarządowego: Ustawa
o Pożytku Publicznym
i o Wolontariacie, Ustawa
Prawo o Stowarzyszeniach,
Ustawa o Fundacjach; ogólne
informacje nt. statutu,
zatrudniania kadry
i angażowania wolontariuszy;
procedury zakładania i
rejestracji organizacji w KRS;
4.
Tworzenie,
Nadzór nad organizacjami
pozarządowymi; zapisy Ustawy
o Pożytku Publicznym
i o Wolontariacie; Ustawy
Prawo o Stowarzyszeniach;
Ustawy o Fundacjach; statut,
regulaminy/regulacje
wewnętrzne dot. pracy zarządu i
komisji rewizyjnej; zatrudnianie
kadry i angażowanie
wolontariuszy; wyjaśnianie
zapisów umów o
dofinansowanie projektu;
procedury zakładania i
rejestracji organizacji w KRS;
Planowanie projektów w
Lp
1.
Elementy projektu;
zarządzanie i
rozliczanie
projektów
społecznych
5.
Księgowość
6.
Planowanie
strategiczne i
operacyjne
7.
Zarządzanie
organizacją
8.
Pozyskiwanie
środków
finansowych i
rzeczowych
odniesieniu do strategii;
elementy projektu; montaż
finansowy; aspekty formalnoprawne zarządzania projektem,
w tym umowa o
dofinansowanie, realizacja
projektu w partnerstwie
(interesariusze); kadra, w tym
zatrudnianie, równość szans
kobiet i mężczyzn, zakresy
obowiązków, komunikacja,
struktury zarządzania i
komunikacji w projekcie,
harmonogram wdrażania, ryzyko
w projekcie, zasady informacji,
promocji, upowszechniania,
rekrutacji, kontrola projektu,
monitoring i ewaluacja
realizacji, rozliczanie projektu;
Pomoc w określeniu: kiedy
wymagane jest prowadzenie
księgowości pełnej oraz kiedy
możliwe jest prowadzenie
księgowości uproszczonej,
terminy związane z
obowiązkami wobec ZUS i
Urzędu Skarbowego;
Zasady i warunki tworzenia
planu strategicznego, elementy
strategii, wdrażanie,
monitorowanie i ewaluacja
strategii, samoewaluacja;
Zarządzanie w oparciu o
strategię, zarządzanie finansowe,
zarządzanie zespołem,
zarządzanie operacyjne,
zarządzanie relacjami z
otoczeniem, w tym inne NGO,
samorząd, przedsiębiorcy,
podział zadań między
członków/kinie zarządu;
Strategia fundraisingowa, źródła
finansowania, montaż
finansowy, wypełnianie
wniosków, pozyskiwanie
zasobów rzeczowych,
Terminy związane z
obowiązkami wobec ZUS i
Urzędu Skarbowego;
Cel, elementy, przebieg
procesu planowania
strategicznego;
-
Źródła finansowania, terminy
konkursów;
9.
PR & Promocja
10.
Współpraca z
samorządem
współpraca z przedsiębiorcami,
zbiórki publiczne, loterie,
pozyskiwanie 1% podatku
dochodowego dla opp, nawiązki
sądowe, pay roll, darowizny,
inwestycje kapitałowe np.
lokaty, akcje, działalność
gospodarcza i odpłatna;
Strategia wizerunkowa,
Udostępnianie bazy mediów;
elementy Public Relations,
zasady współpracy z mediami,
cele, odbiorcy, kanały promocji,
patronaty, osoby odpowiedzialne
za promocję NGO, komunikacja
w kryzysie;
Forum Pełnomocników, rady
Formy współpracy, dane
pożytku, współpraca finansowa
adresowe;
i pozafinansowa, kontraktowanie
usług, konsultacje, programy
współpracy roczne i wieloletnie,
fundusze na wkłady własne dla
organizacji pozarządowych,
pożyczki dla organizacji;
5. Centrum Partnerstwa Lokalnego
Jednym z największych wyzwań, przed jakimi stanęła Polska w okresie transformacji do ustroju
demokratycznego, było odbudowanie kapitału społecznego, które znalazło swój wyraz
w procesie tworzenia nowych relacji wewnątrz środowisk lokalnych – relacji opartych na
aktywności, wzajemnym zaufaniu, partnerstwie i współodpowiedzialności za swoje otoczenie.
Lokalne wspólnoty tworzą żywą tkankę społeczną, najbardziej wrażliwą na problemy
występujące w najbliższym środowisku i najbardziej predystynowaną do ich rozwiązywania oraz
wprowadzania długofalowych zmian. O sukcesie inicjatyw lokalnych stanowi jednak nie tylko
wrażliwość i zapał obywateli, ale także ich zdolność profesjonalnego działania.
Animacja to metoda pracy ze środowiskiem, która pozwala inspirować liderów i liderek
lokalnych do współdziałania przy rozwiązywaniu problemów swoich społeczności. Istotą
animacji jest zaangażowanie w sprawy społeczności lokalnej samych jej członków/ członkiń,
którzy najlepiej znają jej problemy, a także mają dużą wiedzę na temat szeroko rozumianych
zasobów lokalnych.
Wynikiem działań animacyjnych mogą być partnerstwa – zarówno formalne, jak i nieformalne –
tworzone przez różne grupy i sektory, realizujące komplementarne działania, służące realizacji
celów indywidualnych i wspólnotowych. Również one często potrzebują wsparcia w zakresie
funkcjonowania, planowania swoich działań, codziennego zarządzania czy też pozyskiwania
środków na przedsięwzięcia.
Wiedząc, iż wzmacnianie kapitału społecznego jest kluczowym czynnikiem autentycznej
transformacji społecznej Polski, Sieć SPLOT wykorzystuje animację środowiskową jako
skuteczną metodę pracy w procesie budowania i wzmacniania partnerskich relacji pomiędzy
różnymi podmiotami życia publicznego, szczególnie na poziomie lokalnym.
Cele działań w obszarze tematycznym centrum partnerstwa lokalnego:
• tworzenie przyjaznego środowiska do współpracy pomiędzy przedstawicielami różnych grup
i podmiotów działających w danej społeczności;
• zwiększanie zaangażowania obywateli w działania na rzecz danej społeczności;
• zwiększanie efektywności i skuteczności w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnych;
• promocja idei partnerstwa;
• poprawa efektywności działań istniejących partnerstw;
• zwiększanie liczby wspólnych przedsięwzięć podejmowanych i realizowanych w partnerstwach
wewnątrz- i międzysektorowych.
Odbiorcy działań/ klienci:
• rady/federacje/ koalicje branżowe i terytorialne, partnerstwa lokalne i projektowe
• ciała o charakterze konsultacyjno-opiniodawczym działające na rzecz sektora pozarządowego
(w tym Rady Działalności Pożytku Publicznego);
• osoby indywidualne, zainteresowane działalnością społeczną lub działalnością zorganizowaną
w ramach grup nieformalnych i organizacjach pozarządowych;
• organizacje pozarządowe, grupy nieformalne jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki
organizacyjne;
• przedsiębiorcy aktywni w działalności społecznej (np. CSR);
• inne podmioty działające na danym obszarze, zainteresowane włączaniem się we wspólne
działania na rzecz lokalnej społeczności.
Formy świadczenia usług:
• organizowanie / moderacja / działania wspierające (spotkania, grupy robocze, seminaria,
konferencje, itp.);
• doradztwo;
• szkolenia;
• udzielanie informacji;
• badania;
• wymiana doświadczeń (wizyty studyjne, prezentacja dobrych praktyk).
Zakres tematyczny usług:
• zasady, warunki i aspekty prawne funkcjonowania podmiotów z poszczególnych sektorów
(JST, biznes, organizacje pozarządowe);
• diagnozowanie potrzeb i problemów lokalnych;
• identyfikowanie i włączanie liderów lokalnych, sojuszników i partnerów;
• tworzenie strategii działania; planowanie strategiczne i operacyjne;
• tworzenie i funkcjonowanie partnerstw lokalnych, branżowych, projektowych;
• zarządzanie partnerstwami;
• pozyskiwanie środków na funkcjonowanie partnerstw;
• ewaluacja partnerstw;
Skład personelu:
• doradca/ doradczyni;
• trener/trenerka;
• animator/ animatorka;
Obszar
tematyczny
Zasady, warunki
i aspekty prawne
funkcjonowania
podmiotów z
poszczególnych
sektorów (JST,
biznes,
organizacje
pozarządowe)
Zakres tematyczny trener/ka i
doradca
zapisy Ustawy o Pożytku
Publicznym i o Wolontariacie,
Ustawy Prawo o
Stowarzyszeniach, Ustawy o
Fundacjach, ustawy o
samorządzie
gminnym/powiatowym/wojewó
dzkim, o swobodzie działalności
gospodarczej, o zasadach
prowadzenia polityki rozwoju;
2.
Diagnozowanie
potrzeb
i problemów
lokalnych
Analiza zasobów; analiza
kluczowych instytucji; analiza
problemów;
Zakres tematyczny
animator/ka
zapisy ustawy o Pożytku
Publicznym i o Wolontariacie,
ustawy Prawo o
Stowarzyszeniach, Ustawy o
Fundacjach, ustawy o
samorządzie
gminnym/powiatowym/wojewó
dzkim, o swobodzie
działalności gospodarczej, o
zasadach prowadzenia polityki
rozwoju;
Analiza zasobów; analiza
kluczowych instytucji; analiza
problemów;
3.
Identyfikowanie
i włączanie
liderów/ liderek
lokalnych,
sojuszników
i partnerów
4.
Tworzenie
Analiza środowisk lokalnych;
motywowanie; rozwiązywanie
konfliktów; analiza SWOT;
budowanie zespołu;
przywództwo; pozyskiwanie
osób do współpracy;
komunikacja;
Tworzenie misji/wizji; zasady
Analiza środowisk lokalnych;
motywowanie; rozwiązywanie
konfliktów; analiza SWOT;
budowanie zespołu;
przywództwo; pozyskiwanie
osób do współpracy;
komunikacja;
Tworzenie misji/wizji; zasady
Lp
1.
strategii działania;
planowanie
strategiczne
i operacyjne
5.
Tworzenie
i funkcjonowanie
partnerstw
lokalnych,
branżowych,
projektowych
6.
Zarządzanie
partnerstwami
7.
Pozyskiwanie
środków na
funkcjonowanie
partnerstw
8.
Ewaluacja
partnerstw
i warunki tworzenia planu
strategicznego; elementy
strategii; wdrażanie,
monitorowanie i ewaluacja
strategii; samoewaluacja;
Analiza problemów; analiza
potencjalnych partnerów;
określanie celów; tworzenie
strategii działania; umowa
partnerska; definiowanie
i podział zadań;
i warunki tworzenia planu
strategicznego; elementy
strategii; wdrażanie,
monitorowanie i ewaluacja
strategii; samoewaluacja;
Analiza problemów; analiza
potencjalnych partnerów;
określanie celów; tworzenie
strategii działania; umowa
partnerska; definiowanie
i podział zadań;
Podejmowanie decyzji;
przepływ informacji;
pozyskiwanie środków;
zarządzanie zespołem;
zarządzanie finansami;
zarządzanie relacjami
z otoczeniem;
Źródła finansowania; montaż
finansowy; wypełnianie
wniosków;
Podejmowanie decyzji;
przepływ informacji;
pozyskiwanie środków;
zarządzanie zespołem;
zarządzanie finansami;
zarządzanie relacjami
z otoczeniem;
-
Określanie celów ewaluacji;
narzędzia ewaluacji, w tym
samoewaluacja;
Określanie celów ewaluacji;
narzędzia ewaluacji, w tym
samoewaluacja;
IV. Procedura certyfikacji pracowników
Realizator certyfikacji
Sieć SPLOT tworzy przejrzyste zasady certyfikacji pracowników Ośrodków i przyznaje
certyfikaty.
Opis przebiegu procesu certyfikacji
Ośrodek wyznacza osoby (animator/ animatorka, trener/ trenerka, doradca/ doradczyni,
specjalista/ specjalistka ds. informacji) odpowiedzialne za świadczenie usług, do odbycia
certyfikacji.
Kadra Ośrodka musi uzyskać następującą liczbę certyfikatów w ramach dwóch obowiązkowych
obszarów, w tym COP: dwa certyfikaty dla doradców/ doradczyń, dwa certyfikaty dla
trenerów/trenerek, dwa certyfikaty dla informatorów/ informatorek, jeden dla animatora/
animatorki. Jedna osoba może pełnić jednocześnie dwie funkcje.
Proces certyfikacji polega na przeprowadzeniu testów wiedzy oraz superwizji usług, wg
poniższego zestawienia:
Stanowiska
Testy
wiedzy
Specjaliści ds.
informacji
X
Doradcy
X
X
Trenerzy
X
X
Animatorzy
Superwizja
X
Świadczenie usług przez pracownika na danym stanowisku w Ośrodku jest możliwe tylko po
pozytywnym zaliczeniu testu wiedzy i/lub uzyskaniu rekomendacji w wyniku udziału
w superwizji (wzór raportów z superwizji – zał. nr 8,9,10 ). Pracownik od chwili zatrudnienia ma
6 miesięcy3 na uzyskanie certyfikatu. Istnieje możliwość przygotowania przez Sieć SPLOT kursu
wiedzy z zakresu tematycznego objętego procesem certyfikacji, w tym w formie e-learningu.
Pracownik w procesie certyfikacji może uzyskać wsparcie w nabywaniu niezbędnych
kompetencji w formie coachingu, mentoringu. Certyfikacja kończy się uzyskaniem dyplomu.
Certyfikat jest ważny jest 4 lata.
Certyfikat jest ważny we wszystkich Ośrodkach Sieci SPLOT.
Elementy procesu certyfikacji
Test wiedzy (zakres tematyczny pytań w teście dla doradców/doradczyń, informatorów/
informatorek, trenerów/ trenerek – załącznik 11).
Test jest elementem certyfikacji pracownika Ośrodka. Zaliczenie testu jest obligatoryjne dla:
specjalistów/specjalistek ds. informacji, doradców/ doradczyń i trenerów/ trenerek. Test może
być zaliczany w dwóch formach:
a) Test audytoryjny, z udziałem maksymalnie 50 osób podczas jednego spotkania lub
b) Test w systemie e-learning
3
Termin może zostać zmieniony na podstawie decyzji Sieci SPLOT.
Test składa się z 50 pytań na poziomie podstawowym. Pytania są otwarte i zamknięte, oparte na
studiach przypadków. Pytania są uaktualniane przed każdą rundą testów. Za uaktualnianie testów
odpowiada Komisja Standaryzacyjna Sieci SPLOT. Czas trwania testu wynosi 60 minut.
Uzyskanie min. 50% prawidłowych odpowiedzi dla informatorów/informatorek 60%
prawidłowych odpowiedzi dla doradców/doradczyń i trenerów/trenerek pozwala na zaliczenie
testu.
Pracownik, w przypadku nie zaliczenia testu, może wziąć udział w teście poprawkowym. Test
poprawkowy odbywa się w terminie do 2 miesięcy od dnia podania wyników niezaliczonego
testu. Test poprawkowy odbywa się na tych samych zasadach.
Za organizację testu, weryfikację arkuszy testowych, opracowanie i przekazanie wyników oraz
archiwizację
formularzy
testowych
odpowiada
Sieć
SPLOT.
Wyniki
testów
są przekazywane do Ośrodka w terminie 14 dni od dnia przeprowadzenia testu.
Superwizja
Superwizja jest drugim elementem certyfikacji pracowników. Dotyczy w szczególności
zweryfikowania umiejętności pracy na tym stanowisku. Superwizja jest obligatoryjna dla;
doradców/ doradczyń, trenerów/trenerek/ i animatorów/ animatorek.
Superwizja doradców/doradczyń i animatorów/animatorek odbywa się indywidualnie lub w
grupach 6-12 osobowych. Superwizję prowadzą na podstawie scenariusza jedna/dwie osoby.
Superwizja jest ważna bez względu na obszar.
Superwizja trenerów/trenerek odbywa się indywidualnie podczas prowadzonego przez tę osobę
szkolenia. Superwizję prowadzi jedna osoba.
W przypadku gdy jedna osoba jest na dwóch stanowiskach:
•
doradca/animator to przechodzi superwizję animatora
•
doradca/trener to przechodzi superwizję trenerską
•
animator/trener to przechodzi superwizję trenerską
Superwizja jest ważna w każdym obszarze merytorycznym.
Superwizja trwa min. 8 godzin.
Superwizorzy nie mogą być związani z ośrodkiem, którego przedstawiciele są uczestnikami
danej superwizji.
Listę superwizorów określa Komisja Standaryzacyjna (zał. nr 9).
Superwizja kończy się opracowaniem indywidualnych raportów z superwizji, zawierających
pozytywną/negatywną rekomendację superwizora.
Raport z superwizji przekazywany jest Ośrodkowi w terminie 14 dni od daty zakończenia
superwizji.
Po uzyskaniu negatywnej rekomendacji superwizora, osoba superwizowana może odwołać się do
Komisji Standaryzacyjnej w terminie 14 dni od otrzymania raportu z superwizji. Komisja ma 14
dni na wydanie ostatecznej opinii. Wszelkie dodatkowe ustalenia dokonywane są w uzgodnieniu
z Komisja Standaryzacyjną.
Za organizację superwizji, opracowanie i przekazanie raportów oraz ich archiwizację odpowiada
Sieć SPLOT.