I SA/Łd 531/10

II FSK 508/11
Warszawa, 10 października 2012
WYROK
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie:
Przewodniczący Sędzia NSA Grzegorz Krzymień (sprawozdawca),
Sędziowie NSA Aleksandra Wrzesińska-Nowacka,
NSA Tomasz Zborzyński,
Protokolant Barbara Mróz,
po rozpoznaniu w dniu 10 października 2012 r. na rozprawie w Izbie Finansowej
skargi kasacyjnej C. B.
od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu
z dnia 3 listopada 2010 r. sygn. akt I SA/Wr 969/10
w sprawie ze skargi C. B.
na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W.
z dnia 21 czerwca 2010 r. nr [...]
w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2006 r.
1) uchyla zaskarżony wyrok w całości,
2) uchyla decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 21 czerwca 2010 r. nr [...],
3) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w W. na rzecz C. B. kwotę 10.932 (słownie:
dziesięć tysięcy dziewięćset trzydzieści dwa) złote tytułem zwrotu kosztów postępowania
sądowego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 3 listopada 2010 r., sygn. akt I SA/Wr 969/10, Wojewódzki Sąd
Administracyjny we Wrocławiu oddalił skargę C. B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej we
W. z dnia 21 czerwca 2010 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za
2006 r. W uzasadnieniu orzeczenia wyjaśniono, że w toku kontroli działalności gospodarczej
prowadzonej przez Skarżącego w formie spółki cywilnej (Przedsiębiorstwo Wielobranżowe
W., H. B. C. B. [...] w M.) stwierdzono zaniżenie podstawy opodatkowania za 2006 r. o kwotę
1 900 000 zł. Z ustaleń organu kontroli skarbowej wynikało bowiem, że na mocy aktu
notarialnego z dnia 15 grudnia 2006 r. H. B. i C. B. dokonali na rzecz "U." sp. z o.o. w G.
sprzedaży prawa wieczystego użytkowania działek gruntu wraz z posadowionymi na nich
budynkami i schronem stanowiącymi łącznie Kopalnię Bazaltu "L." w L. Cena sprzedaży
została przez strony ustalona na kwotę 10 000 000 zł, z czego 2 000 000 zł nabywca uiścił
przed podpisaniem przedmiotowego aktu. Reszta ceny w kwocie 8 000 000 zł miała zostać
zapłacona następująco: kwota 3 800 000 zł przelewem na konto bankowe D. S. w terminie
do dnia 23 grudnia 2006 r., zaś kwota 4 200 000 zł przelewem na konto bankowe zbywców
w terminie do dnia 23 grudnia 2006 r. Mimo iż w akcie notarialnym określono cenę na 10 000
000 zł, to w księgach podatkowych spółki cywilnej H. i C. B. ujęto jedynie kwotę 6 200 000 zł.
Jak ustalono w trakcie postępowania, Strony aktem notarialnym z dnia 11 lutego 2009 r.
skorygowały cenę kopalni do kwoty 6 200 000 zł z uwagi na wadę fizyczną przedmiotu
transakcji (różnica w zasobności złoża bazaltu pomiędzy szacowaną w 2006 r. a ustaloną w
2009 r.).
Mając na względzie, iż w księgach podatkowych spółki cywilnej H. i C. B. w 2006 r. ujęto
jedynie kwotę 6 200 000 zł, Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej we W. decyzją z dnia 25
marca 2010 r. określił Skarżącemu podatek dochodowy od osób fizycznych za 2006 r.
Decyzją z dnia 21 czerwca 2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej we W. utrzymał w mocy
rozstrzygnięcie wydane w pierwszej instancji podkreślając, że w świetle art. 14 ust. 1 ustawy
z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14,
poz. 176 ze zm.) dalej w skrócie "p.d.o.f." przychodem są kwoty należne, choćby nie zostały
one faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych
bonifikat i skont. Ustosunkowując się do twierdzeń Skarżącego organ odwoławczy wyjaśnił,
że obniżenie przychodu o kwotę 3 800 000 zł było możliwe dopiero z dniem 11 lutego 2009
r., w którym podpisano w formie aktu notarialnego aneks do umowy sprzedaży.
Sąd I instancji oddalając skargę wskazał, iż art. 14 p.d.o.f. jest odstępstwem od generalnej
zasady obowiązującej w konstrukcji podatków dochodowych, iż za przychody należy uważać
sumy (wartości) rzeczywiście przez podatnika osiągnięte (otrzymane lub postawione do
dyspozycji). Przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej są bowiem kwoty
należne a nie kwoty otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych
bonifikat i skont. Dla celów tego podatku nie jest zatem istotne, czy osoba fizyczna (spółka
nie posiadająca osobowości prawnej) prowadząca działalność gospodarczą, za wykonane
przez nią usługi czy też sprzedaż towarów, otrzymała zapłatę, czy też takiej należności nie
otrzymała, a także i to, kiedy ewentualnie otrzyma ową należność. Jakiekolwiek odmienne
postanowienia umów cywilnoprawnych w tym zakresie nie mogą wywoływać skutków
prawnych na gruncie prawa podatkowego. Z tego względu nawet brak zapłaty rodzi na
gruncie podatku dochodowego obowiązek podatkowy i zobowiązanie podatkowe w zakresie
sumy należnej od wykonywanego świadczenia. Jednocześnie Sąd I instancji zwrócił uwagę,
że w myśl art. 11 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r.
Nr 8, poz. 60 ze zm.) zarówno przychody, jak i koszty powinny być rozpoznawane w ramach
roku kalendarzowego. Mając powyższe na względzie Sąd uznał, że skoro w 2006 r.
przychodem należnym ze sprzedaży praw użytkowania wieczystego i budowli tworzących
kopalnię była kwota 10 000 000 zł wynikająca z aktu notarialnego z dnia 15 grudnia 2006 r.,
to obniżka ceny z powodu uznania wad fizycznych przedmiotu sprzedaży w dniu 11 lutego
2009 r. nie mogła skutkować ex tunc, lecz – jak zasadnie uznał organ podatkowy – ex nunc
(w bieżącym rozliczeniu). Przyjęcie poglądu Skarżącego stałoby w oczywistej sprzeczności z
regulacjami art. 14 ust. 1 p.d.o.f. w związku z art. 11 O.p. Nie ma przy tym znaczenia, w
ocenie Sądu I instancji, że już w dniu 2 stycznia 2007 r. nabywca zawiadomił sprzedającego
o wadach fizycznych rzeczy. Strony doszły bowiem do porozumienia dopiero w dniu 11
lutego 2009 r. wskazując w aneksie do umowy sprzedaży, że "uwzględniając zgłoszoną
wadę fizyczną obniżają cenę sprzedaży ustaloną w § 5 umowy z 15.12.2006 r.".
W skardze kasacyjnej Skarżący wniósł o uchylenie powyższego orzeczenia i umorzenie
postępowania w sprawie, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu we Wrocławiu, a ponadto
zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm
przepisanych z uwzględnieniem kosztów postępowania odwoławczego. Zaskarżonemu
orzeczeniu zarzucono naruszenie prawa materialnego, tj. art. 14 ust. 1 w związku z art. 19
ust. 1 p.d.o.f. poprzez ich zastosowanie w sytuacji, gdy cena sprzedaży w wysokości 10 000
000 zł nie była należna Skarżącemu (sprzedawcy) od kupującego, ponieważ z powodu
wystąpienia wady fizycznej przedmiotu sprzedaży Skarżący nie mógł skutecznie dochodzić
od kupującego zapłaty ceny ustalonej w zawyżonej kwocie.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej argumentowano, że wątpliwości co do ceny sprzedaży
kopalni (spowodowane niepewnością co do ilości złoża bazaltu) zrodziły się już w dniu
podpisania aktu notarialnego z dnia 15 grudnia 2006 r. Okoliczność tę potwierdzają:
zeznania Z. K., fakt przekazania zgodnie z aktem notarialnym kwoty 3 800 000 zł na konto D.
S., a także fakt niezapłacenia całości ceny w dniu sprzedaży. Powyższe przesądza –
zdaniem Strony – o tym, że kwota 10 000 000 zł nie była od samego momentu zawarcia
umowy kwotą należną sprzedawcy. Jak wskazał autor skargi kasacyjnej, w trakcie
postępowania nie zbadano w sposób wystarczający dla ustalenia podstawy opodatkowania
ceny sprzedaży odzwierciedlającej rzeczywistą wartość sprzedawanej kopalni, do czego
organy podatkowe były zobowiązane na podstawie art. 19 ust. 1 p.d.o.f. W ocenie
Skarżącego, dla ustalenia ceny sprzedaży kopalni należy przyjąć wartość wynikającą z
korekty nie zaś z pierwotnego aktu notarialnego mając na uwadze fakt, iż czynności
notarialne sporządzone przez notariusza zgodnie z prawem mają charakter dokumentu
urzędowego. A zatem, odmowa uwzględnienia ceny transakcji wynikającej ze
skorygowanego aktu notarialnego, mającego charakter dokumentu urzędowego, była
całkowicie dowolna i nie znajdowała oparcia w stanie faktycznym i prawnym.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie oraz
zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Skarga kasacyjna została oparta wyłącznie na jednej podstawie kasacyjnej – naruszeniu
prawa materialnego, przy czym jako formę tego naruszenia Strona wskazała niewłaściwe
zastosowanie (a właściwie – dosłownie – zastosowanie) prawa materialnego. Naczelny Sąd
Administracyjny, związany granicami skargi kasacyjnej i mogący wyjść poza jej granice tylko
w przypadku stwierdzenia nieważności postępowania (art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia
2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz.U. z 2012 r., poz. 270,
dalej powoływanej jako "p.p.s.a."), odnieść się w związku z tym może tylko do tak
sformułowanego zarzutu. Za wiążący przyjmuje dla oceny prawidłowości zastosowania
prawa materialnego stan faktyczny przyjęty w zaskarżonym wyroku. Wszelkie wątpliwości co
do stanu faktycznego sprawy, wskazane w skardze kasacyjnej, nie mogą być przedmiotem
badania wobec niepostawienia zarzutów naruszenia przepisów postępowania.
Naruszenie prawa materialnego poprzez jego niewłaściwe zastosowanie oznacza dokonanie
wadliwej subsumcji – błędne przyjęcie, że w ustalonym stanie faktycznym zastosowanie ma
konkretny przepis prawa materialnego.
W sprawie ustalono, że Skarżący i H. B., działający jako wspólnicy spółki cywilnej, w 2006 r.
zbyli na rzecz spółki kapitałowej prawo wieczystego użytkowania gruntu i prawo własności
posadowionych na tym gruncie budynków i budowli, składających się na kopalnię bazaltu. W
umowie określono cenę przedmiotu sprzedaży na 10 000 000 zł. W następnym roku
nabywca zgłosił wadę fizyczną przedmiotu sprzedaży. Zbywcy uznali tę reklamację za
zasadną i w 2009 r. zmienili umowę sprzedaży poprzez obniżenie ceny sprzedaży do kwoty
6 200 000 zł, czyli do kwoty faktycznie zapłaconej.
Organy podatkowe uznały, badając prawidłowość deklaracji złożonej przez Skarżącego w
podatku dochodowym od osób fizycznych za rok 2006 r., że w tym roku podatkowym
przychód należny z tytułu zbycia nieruchomości i prawa użytkowania wieczystego wyniósł 10
000 000 zł. Późniejsze udzielenie bonifikaty nie miało wpływu na wysokość tego przychodu
w badanym roku podatkowym, mogło natomiast mieć wpływ na wysokość przychodu za rok
2009. Pogląd ten podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny. Skarżący natomiast uznał, że
wobec istnienia wątpliwości co do wielkości złóż bazaltu strony z góry zakładały możliwość
obniżenia ceny. Kwotą należną zbywcom z tytuł sprzedaży, a tym samym przychodem
należnym, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) dalej w skrócie
"p.d.o.f.", była w związku z tym od początku kwota 6 200 000 zł.
Art. 14 ust. 1 p.d.o.f. definiuje pojęcie przychodu ze źródła, jakim jest pozarolnicza
działalność gospodarcza. Za przychód taki uznaje się kwoty należne, choćby nie zostały
faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielnych bonifikat i
skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem
od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny
podatek od towarów i usług. Ustawa podatkowa określa także moment powstania tego
przychodu. W przypadku zbycia rzeczy lub prawa przychód taki powstaje w dniu wystawienia
rachunku (faktury), nie później jednak niż w ostatnim dniu miesiąca, w którym wydano rzecz
lub zbyto prawo majątkowe (art. 14 ust. 1c pkt 1 p.d.o.f.). Moment powstania przychodu jest
w związku z tym precyzyjnie określony w ustawie. Nie mają na niego wpływu czynności
cywilnoprawne, dokonywane przez strony.
W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, że kwota należna to taka, co do
której podatnikowi przysługuje skuteczne, wynikające z istniejącego stosunku prawnego,
prawo domagania się ich od kontrahenta (por. wyrok NSA z dnia 16 października 2003r., I
SA/Łd 180/03, LEX nr 90298). Z kwoty tej, zgodnie z art.14 ust. 1 zd. 1 in fine p.d.o.f.,
wyłączyć należy wartość zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. W znaczeniu
słownikowym wyłączać znaczy m.in. "wyeliminować kogoś z jakiejś grupy, działań",
"wydzielić coś z czegoś" (Słownik języka polskiego PWN, http:// sjp.pwn.pl), "usuwać coś z
zakresu jakiejś całości, wydzielać, wyodrębniać (Słownik współczesnego języka polskiego,
Warszawa 1996, s.1273). Użycie wyrażenia "po wyłączeniu" oznacza, że wartość kwoty
należnej stanowiącej przychód z działalności gospodarczej nie obejmuje wartości
zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont, jest z niej wydzielona. Przychodem w
rozumieniu powołanego przepisu jest zatem wyłącznie taka zmiana stanu majątkowego
podatnika, która ma charakter definitywny i odpowiada wartości świadczenia ostatecznie
należnego podatnikowi z uwagi na wielkość faktycznej sprzedaży i ostatecznie ustalonej
ceny towaru czy usługi.
W art. 14 ust. 1 c p.d.o.f. doprecyzowano moment powstania przychodu z tytułu zbycia
rzeczy czy prawa majątkowego. Zgodnie z tym przepisem za datę powstania przychodu, o
którym mowa w ust. 1 art.14 uważa się, z zastrzeżeniem ust.1e-1g (niemających
zastosowania w tej sprawie), dzień wystawienia faktury (rachunku), nie później jednak niż
ostatni dzień miesiąca, w którym wydano rzecz, zbyto prawo majątkowe. Przepis ten nie
przewiduje odstępstwa od ustalenia momentu powstania przychodu w przypadku zajścia –
po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi - zdarzeń, mających wpływ na jego wysokość w
postaci zwrotu towaru, udzielenia bonifikaty czy skonta i nie wskazuje innego momentu
uzyskania przychodu, wynikającego z korekty faktury. Także w przypadku udzielenia
bonifikaty przychód należny powstanie w związku z tym w momencie wydania rzeczy lub
zbycia prawa.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 p.d.o.f. opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego
rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz
dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru
podatku. Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem
opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 29-30c, art. 30e oraz
art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów (art. 9 ust.1a p.d.o.f.).
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest
nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku
podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze
źródła przychodów (art. 9 ust. 2 p.d.o.f.). Z powołanych przepisów wynika, że przy ustalaniu
podstawy opodatkowania podatnik obowiązany jest uwzględnić przychody (w rozumieniu
określonym w ustawie) osiągnięte w danym roku podatkowym.
Zwrot towaru, udzielona bonifikata czy skonto następuje zwykle (zwrot towaru wyłącznie) po
wydaniu towaru. Mimo to ustawodawca nakazuje wyłączenie ich wartości z przychodu
należnego, a więc z przychodu, który – według przyjętej w ustawie zasady memoriałowej –
powstaje najpóźniej w ostatnim dniu miesiąca, w którym nastąpiło wydanie rzeczy lub zbycie
prawa. Oznacza to, że dopuszcza on sytuację, gdy wielkość przychodu zostanie ostatecznie
określona po jego powstaniu. Jednocześnie nakazuje uwzględnić przy obliczaniu dochodu
wartość przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym. Skoro przychodem z
działalności gospodarczej jest kwota należna po wyłączeniu wartości zwróconych towarów,
udzielonych bonifikat i skont oznacza to, że zwrot towarów, udzielenie bonifikaty czy skonta
odnosić się muszą do przychodu pierwotnego także wówczas, gdy nastąpiły po zakończeniu
roku podatkowego, a nawet po złożeniu deklaracji podatkowej. Odmienne rozumienie tego
przepisu powodowałoby zróżnicowanie sytuacji podatników w zależności od tego, czy
okoliczności mające wpływ na wysokość przychodu miałyby miejsce w roku podatkowym, w
którym przychód powstał czy też w latach następnych. Ponadto naruszałoby przyjęty przez
ustawodawcę sposób obliczania dochodu - na wysokość dochodu w roku dokonania
bonifikaty, skonta czy zwrotu towarów, gdy nastąpiłyby one w jednym z następnych lat
podatkowych, miałyby wpływ okoliczności niezwiązane z przychodami danego roku
podatkowego i kosztami ich uzyskania.
Za takim rozumieniem art.14 ust. 1 zd. pierwsze p.d.o.f. przemawiają także argumenty natury
celowościowej. Sąd podziela pogląd wyrażony w wyroku Naczelnego Sądu
Administracyjnego z dnia 1 czerwca 2011r., II FSK 156/10 (http:// orzeczenia.nsa.gov.pl), że
uwzględnienie zwrotu towaru, bonifikaty czy skonta w roku innym niż rok ich poniesienia
może skutkować uzyskaniem przychodu "ujemnego", czego nie przewiduje ustawa
podatkowa. Niemożność obniżenia przychodu dotyczyłaby także tych podatników, którzy w
roku udzielenia bonifikaty (np. z uwagi na ujawnione później wady rzeczy) nie prowadziliby
już pozarolniczej działalności gospodarczej, a jako osoba fizyczna, odpowiadaliby z tytułu
rękojmi.
Przyjęcie takiej wykładni nie prowadzi do podważenia pojęcia przychodu należnego jako
przychodu, który nie musi być otrzymany, ale można go się skutecznie domagać.
Wyłączeniu z przychodu podlegają wyłącznie bonifikaty, rabaty czy skonta udzielone.
Możliwość skorygowania przychodu powstaje w związku z tym dopiero po rzeczywistym
zmniejszeniu kwoty należnej z uwagi na rabat, bonifikatę czy skonto. Jeżeli nastąpi w
kolejnych latach podatkowych, powodować będzie konieczność skorygowania deklaracji, a w
przypadku, gdy wcześniej wydano decyzję określającą podatek, przy uwzględnieniu
przychodu bez wyłączenia zwrotu towarów, bonifikat czy skont – nawet wznowienia
postępowania (por. wyrok NSA z dnia 16 listopada 2006r., II FSK 1393/05, http://
orzeczenia.nsa.gov.pl).
Także w tym przypadku Skarżący w dacie złożenia zeznania za badany rok podatkowy
powinien był uwzględnić jako przychód należny cenę sprzedaży, wynikającą z pierwszego
aktu notarialnego, a dopiero po podpisaniu aneksu – skorygować zeznanie za 2006 r.,
uwzględniając obniżenie ceny. Wady rzeczy ujawniły się bowiem dopiero po jej wydaniu, a
bonifikata została udzielona w momencie podpisania aneksu do umowy sprzedaży. Mimo to
brak było podstaw do określenia skarżącej zobowiązania podatkowego bez uwzględnienia
faktu udzielenia bonifikaty, skoro na dzień wydania decyzji podatkowej bonifikata była już
bonifikatą udzieloną. Obowiązkiem organów jest określenie zobowiązania w prawidłowej
wysokości (art. 21 § 3 Ordynacji podatkowej), z uwzględnieniem stanu faktycznego i
prawnego istniejącego w dniu jej wydania. Muszą one w związku z tym w podstawie
opodatkowania uwzględnić przychód należny już po wyłączeniu udzielonej bonifikaty.
Zarzut niewłaściwego zastosowania art. 14 ust.1 w zw. z art. 19 ust. 1 p.d.o.f. jest w związku
z tym trafny i zasługuje na uwzględnienie. Ceną określoną w umowie była bowiem
ostatecznie kwota 6 200 000 zł.
Z uwagi na to, że stwierdzono wyłącznie naruszenie prawa materialnego, Naczelny Sąd
Administracyjny na podstawie art.188 p.p.s.a. uchylił zaskarżony wyrok i rozpoznał skargę,
uchylając zaskarżoną decyzję na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. Nie było przy tym
podstaw do uwzględnienia żądania umorzenia postępowania w sprawie, postępowanie przed
sądem nie stało się bowiem bezprzedmiotowe. Sąd administracyjny nie może także umorzyć
postępowania podatkowego, sprawuje bowiem kontrolę działania administracji publicznej
poprzez rozpoznawanie skarg na akty i czynności, nie zastępuje natomiast organów
podatkowych poprzez załatwianie spraw administracyjnych (podatkowych) w drodze
wydawania decyzji (art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów
administracyjnych - Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm., art.3 § 1 i § 2 p.p.s.a.).
O kosztach postępowania sądowego, na które składały się wpisy od skargi i od skargi
kasacyjnej, opłata kancelaryjna za sporządzenie uzasadnienia wyroku i koszty zastępstwa
procesowego przed Naczelnym Sądem Administracyjny orzeczono na podstawie art. 209,
art. 200, art. 203 pkt 1 i art. 205 § 1 i § 2 p.p.s.a. w zw. § 18 ust. 1 pkt 2 lit. b i ust. 1 pkt 1 lit.
a oraz § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).