księgozbiór jako motyw kształtujący elewację


Realizacje w Polsce
 Fasada. Widok od strony ulicy Wielkiej
KSIĘGOZBIÓR JAKO MOTYW
KSZTAŁTUJĄCY ELEWACJĘ
Fot. Lech Kwartowicz
Dolnośląskie Centrum Informacji Naukowej i Ekonomicznej
(DCINiE) we Wrocławiu
O złożonym charakterze kontekstu miejsca oraz potrzebie
tworzenia otwartych księgozbiorów opowiada architekt
Krzysztof Janus z pracowni Archimedia Architekci&Inżynierowie.
78
79
 Elewacja od strony
wnętrza kampusu
Kaya Brzezicka: Co było dla Państwa
główną ideą wpływającą na sposób kształtowania kompozycji przestrzennej tego
obiektu?
Krzysztof Janus: Było nią poszukiwanie
współczesnej formy wyrazu architektonicznego
dla budynku łączącego w sobie funkcję biblioteczną oraz dydaktyczną.
KB: Zaprojektowali Państwo obiekt szkolnictwa wyższego. Jakie współczesne trendy
w edukacji uwzględniliście, tworząc jego
architekturę?
KJ: DCINiE jest budynkiem, który łączy
w sobie funkcje biblioteki uniwersyteckiej,
zaplecza biurowego dla jej kadry oraz części
dydaktycznej. W zakresie rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych związanych z przekazywaniem wiedzy, bibliotekę zaprojektowaliśmy jako maksymalnie otwartą dla studentów.
Wewnętrzne atrium wraz ze znajdującymi się
w jego obszarze schodami determinuje układ
funkcjonalny części bibliotecznej i pozwala na
swobodną komunikację studentów wewnątrz
obiektu, dając im tym samym możliwość łatwego
dostępu do księgozbiorów.
KB: Obiekt znajduje się w ruchliwej części miasta. Jak podeszli Państwo do kwestii
jego dostępności dla zmotoryzowanych
użytkowników? Czy rozwiązanie obsługi
komunikacyjnej działki było trudne?
KJ: Lokalizacja budynku w centrum Wrocławia stworzyła pewne ograniczenia w zakresie kształtowania nowych parkingów. Piwnice
obiektu, zgodnie z wytycznymi inwestora,
zaprojektowaliśmy jako zespół archiwów
DCINiE. Miejsca parkingowe mogliśmy stworzyć
jedynie w obszarze kampusu. Po przeprowadzonej analizie komunikacyjnej zaproponowaliśmy
parking przy wjeździe na teren uczelni, od strony
ul. Wielkiej.
KB: Zrealizowany zespół składa się
z dwóch obiektów. Proszę scharakteryzować
je pod względem różnic w ich programach
funkcjonalnych.
KJ: W budynku głównym, dostępnym od
strony ul. Wielkiej, znajduje się biblioteka Uniwersytetu Ekonomicznego. W obiekcie dostępnym z wnętrza kampusu zaprojektowaliśmy
pomieszczenia biurowe dla kadry akademickiej
oraz sale wykładowe zlokalizowane na parterze.
Obydwa budynki zostały spięte poziomym
układem komunikacyjnym. Łączy on także nowe
obiekty z istniejącymi w ich sąsiedztwie, tworząc
jeden organizm o zróżnicowanej funkcji.
KB: Oba budynki różnią się pod względem
przyjętej stylistyki. Z czego wynikają różnice
w kształtowaniu ich architektury? Jakie znaczenie miał dla Państwa kontekst miejsca?
KJ: Kontekst miejsca jest dla nas zawsze
podstawą do dalszych rozwiązań projektowych.
W przypadku tej realizacji mieliśmy do czynienia
80
 Detal elewacji
z bardzo zróżnicowanym otoczeniem – z jednej
strony sąsiedztwo bloków mieszkalnych o wysokości kilkunastu kondygnacji oraz istniejącej,
współczesnej zabudowy Uniwersytetu Ekonomicznego kształtującej pierzeję ul. Wielkiej,
z drugiej – bliskość gmachów uniwersyteckich
z początku XX wieku.
Różnice w architekturze dwóch nowych
obiektów wynikają z ich lokalizacji oraz funkcji.
W elewacji budynku A, mieszczącego bibliotekę, zaprojektowaliśmy dwie płaszczyzny przeszkleń o abstrakcyjnej kompozycji utrzymanej
w barwach uniwersytetu. Chcieliśmy zapewnić
dobre naświetlenie pomieszczeń oraz stworzyć współczesną, rozpoznawalną architekturę,
charakterystyczną dla gmachu uczelni wyższej.
Poprzez kompozycję graficzną użytą na elewacji nawiązujemy do głównej funkcji obiektu.
Z kolei budynek B znajduje się w bezpośrednim
sąsiedztwie wcześniej wzniesionej zabudowy
kampusu. Jej elewacje są wykończone głównie
cegłą klinkierową. Zdecydowaliśmy się na stonowane wpisanie projektowanego przez nas
obiektu w zastaną przestrzeń dzięki zastosowaniu klasycznego porządku elewacji – kontynuując
użycie charakterystycznej dla tego miejsca cegły
i tworząc dialog z istniejącą architekturą.
KB: Czy tworząc przestrzeń edukacyjną,
przewidzieli Państwo miejsca spotkań i rekreacji dla użytkowników?
KJ: Praktycznie cała strefa parteru jest taką
przestrzenią – zaprojektowaną jako hol komunikacyjny wraz z zaaranżowanymi miejscami
spotkań studentów. Całość zamysłu dopełnia
wewnętrzne zielone patio.
KB: Czy projekt zieleni na terenie inwestycji jest również Państwa autorstwa?
W jaki sposób roślinność współgra z funkcją budynku?
KJ: Projekt zieleni powstał we wrocławskiej
pracowni Garden Deco. Zadaniem projektantów zieleni było stworzenie w wewnętrznym patio atrakcyjnej kompozycji roślinnej,
która nawiązywałaby do geometrycznych form
budynku. Aranżacja zieleni uzupełniona jest
elementami drobnych form architektonicznych,
takich jak nowoczesne siedziska czy minifontanny, które tworzą klimat miejsca odpoczynku.
KB: Kompozycja elewacji budynku A
nawiązuje do półek z książkami. Czy we wnętrzach również możemy odnaleźć motywy,
które w analogiczny sposób odnoszą się do
formy księgozbiorów?
KJ: Wchodząc do przestrzeni biblioteki, idąc
po schodach w atrium, można odnieść wrażenie,
że poruszamy się we wnętrzu regału z książkami,
a poszczególne kondygnacje stanowią jego półki.
KB: Czy wykonali Państwo również projekt wnętrz?
KJ: Tak, nasze opracowanie obejmowało
również wnętrza. Większość elementów
 Detal fasady
 Elewacja w kontekście
zabytkowej zabudowy kompleksu
81
 Lada recepcyjna
 Wnętrze sali audytoryjnej
82
 Ogrzewanie kanałowe
wyposażenia była wykonywana według indywidualnego projektu naszego autorstwa.
Wymagało to przygotowania szczegółowej
dokumentacji zawierającej rysunki warsztatowe
poszczególnych mebli.
KB: Co zadecydowało o wyborze materiałów wykończeniowych użytych we wnętrzach?
KJ: Wybór materiałów podporządkowaliśmy
idei stworzenia przyjaznego, stonowanego,
nienarzucającego się wnętrza. Poruszając się
w ramach określonego przez inwestora budżetu,
staraliśmy się sprostać jego oczekiwaniom.
KB: Czy izolacja akustyczna pomieszczeń
stanowiła istotne zagadnienie projektowe?
KJ: Osiągnięcie efektu właściwej akustyki pomieszczeń od początku było dla nas
ważne. W bibliotece i czytelni zastosowaliśmy
wykładziny dywanowe wytłumiające dźwięki,
a w salach audytoryjnych okładziny ścienne
zmniejszające zjawisko pogłosu dzięki nim podnieśliśmy komfort akustyczny pomieszczeń,
mówca jest lepiej słyszalny.
KB: W jaki sposób rozwiązali Państwo
problem kontroli dostępu do księgozbiorów
i jego ochronę w razie pożaru?
KJ: W celach ochrony księgozbiorów przed
kradzieżą w bibliotece zaprojektowaliśmy instalację RFID (ang. Radio-Frequency Identification).
Książki zostały oklejone etykietami z zaprogramowanym TAG-iem RFID i umieszczone na
półkach bibliotecznych, wyposażonych w czytniki połączone z systemem informatycznym.
System ten daje rzeczywisty obraz stanów
magazynowych i ruchu książek.
W zakresie ochrony przeciwpożarowej
szczególne zabezpieczenia przewidzieliśmy dla
magazynu zbiorów cennych. W jego przestrzeni
zaprojektowaliśmy system gaszenia w postaci
stałego urządzenia gaśniczego, opartego na
środku gaśniczym HFC-227ea.
KB: Jakie rozwiązania konstrukcyjne oraz
instalacyjne zastosowane w tym obiekcie
zasługują na szczególną uwagę?
KJ: Budynek wyposażono w nowoczesną
instalację alarmową, która uruchamia się podczas włamania, system kontroli dostępu, sygnalizację pożaru, a także telewizję przemysłową,
wykonaną w technologii IP oraz sieci strukturalnej. W celu usprawnienia sprzątania posadzek
i wykładzin, w całym obiekcie zaprojektowaliśmy
system centralnego odkurzania. Oprócz tego
sale audytoryjne zostały wyposażone w systemy
audio-wideo. Na szczególną uwagę zasługuje
sposób sterowania oświetleniem w części bibliotecznej między regałami. System wykorzystujący
działanie czujników ruchu ustawia natężenie
oświetlenia między regałami na poziomie
10%, gdy z księgozbiorów nie korzystają
czytelnicy. W przypadku gdy ktoś pojawia się
w tej przestrzeni, natężenie oświetlenia powraca
do maksymalnej wartości.
KB: W jakim stopniu realizacja projektu
odbiega od jego fazy koncepcyjnej?
KJ: Program funkcjonalny ustalony na etapie
koncepcji architektoniczno-przestrzennej został
całkowicie zrealizowany. Nieznaczne zmiany
wobec pierwotnej koncepcji wprowadzono
na elewacjach w trakcie tworzenia projektu
budowlanego.
KB: Jakie elementy tego projektu uważają
Państwo za szczególnie ważne?
KJ: Na uwagę zasługuje nawiązanie kompozycji elewacji frontowej do półek z książkami,
co oddaje funkcję i charakter budynku. Efekt ten
jest dodatkowo podkreślony dzięki odpowiednio
zaprojektowanemu systemowi zewnętrznej
iluminacji obiektu.
KB: Dziękuję za rozmowę.
Lokalizacja/adres
Wrocław, ul. Wielka
Pracownia projektowa
ARCHIMEDIA Architekci & Inżynierowie sp. z o.o.
Architekt prowadzący
Krzysztof Janus
Architekci
Anna Radziewicz, Karolina Kaczmarek
Data opracowania
2008
Data realizacji
2011
Inwestor
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
Powierzchnia całkowita
ok. 8200 m2
Powierzchnia zabudowy
ok. 1800 m2
Kubatura brutto
ok. 31 000 m3
Generalny wykonawca
BUDUS SA
Grzejniki kanałowe
Zehnder Polska sp. z o.o.
Stolarka drzwiowa
PORTA KMI POLAND SA
Osprzęt elektroinstalacyjny
Hager Polo sp. z o.o.
 Schody w przestrzeni holu
Właściwości HFC-227ea:
 ma wysoką skuteczność (porównywalną do halonów),
 wymaga niewielkiej powierzchni składowania,
 nie ogranicza widoczności w czasie
gaszenia,
 nie przewodzi elektryczności, nie
powoduje korozji,
 nie powoduje szkód w zabezpieczanych pomieszczeniach,
 nie pozostawia zanieczyszczeń i osadów – jest środkiem gaśniczym nieograniczającym możliwości oddychania, przez co między innymi jest
całkowicie bezpieczny dla ludzi znajdujących się w strefie gaszenia.
Przeznaczenie:








pomieszczenia komputerowe,
sterownie procesów technologicznych,
instalacje telekomunikacyjne,
uniwersytety, muzea, galerie sztuki,
archiwa, magazyny, biblioteki, zabytki,
budynki państwowe,
instalacje medyczne i farmaceutyczne,
zabezpieczenie jednostek pływających,
pojazdów wojskowych,
magazyny substancji łatwopalnych
(benzyna, olej, farby, lakiery), turbiny
gazowe,
centra badawczo-rozwojowe.
83