Szerokość toru

Szerokość toru.
W kolejnictwie szerokość toru (zwana także rozstawem lub prześwitem szyn) jest definiowana jako
najmniejsza odległość pomiędzy szynami mierzona poniżej poziomu główki szyny (PGS) w zakresie od
0 … 14 mm. Wyjątkiem są koleje wąskotorowe, w których zakres ten wynosi 0 … 10 mm oraz 0 … 8
mm w przypadku tramwajów.
Szerokość toru normalnego wynosi 1435 mm = 4’ (ang. stopy) 8 ½” (cala) i ma początek u
Stephensona, którego linia kolejowa na trasie Stockton – Darlington (1826 rok) miała właśnie
prześwit toru równy 4’8 ½” ≡ 1435 mm.
Zakres tolerancji dla szerokości toru normalnego wynosi
-5
+35
mm albo 1430 … 1470 mm.
Tory o szerokości większej od 1435 mm określa się mianem torów szerokich, a szerokości mniejszej
od 1435 mm – torami wąskimi.
Rosyjski tor szeroki
1524 mm
11%
Tor szeroki
1676 mm
6%
Jednometrowa
Szerokość toru
1000 mm
8%
Rozstaw
przylądkowy
1067 mm
8%
Rozstaw normalny
1435 mm
66%
Procentowy udział najczęściej spotykanych szerokości toru w światowej sieci kolejowej.
Aby odpowiedzieć na pytanie skąd się wzięła właśnie taka (1435 mm) szerokość toru normalnego,
musimy się cofnąć do czasów rzymskich, a mianowicie rzymski rydwan bojowy był wykonywany na
taką szerokość, aby mieścił dwa końskie zady. Zasada ta obowiązywała w całym imperium rzymskim.
Ponadto budowniczymi pierwszych traktów komunikacyjnych byli właśnie Rzymianie. Wiele takich
dróg zbudowali m.in. w Anglii, po których długim użytkowaniu pozostawały koleiny o rozstawie
odpowiadającym rydwanom. Budowane później wozy, z obawy przed uszkodzeniami kół w tych
koleinach - były również budowane na ten rozstaw kół.
Pierwsze linie kolejowe powstałe w Anglii były budowane przez tych samych wykonawców (a
ponadto tymi samymi narzędziami, co wozy konne) stąd w kolejach ciągniętych przez konie
pozostawiono ten sam rozstaw kół i tak już pozostało.
Źródło: TUG + Internet
Opracowanie: