3. Choroby układu krwionośnego

Interpretacja wyników krwi
TABELA Z INFORMACJAMI - Morfologia krwi obwodowej
Normy
Badanie
(dla osób
Możliwe przyczyny spadku/wzrostu
dorosłych)
Wzrost poziomu hematokrytu:
• wzrost liczby krwinek czerwonych - np. przy
przebywaniu na dużych wysokościach
Kobiety:
• odwodnienie - obfite biegunki, uporczywe wymioty
Hematokryt
37-47 %
• zmniejszona objętość osocza- zapalenie otrzewnej,
(HCT)
Mężczyźni:
rozległe oparzenia
42-52 %
Spadek poziomu hematokrytu:
• zmniejszenie liczby krwinek czerwonych niedokrwistości, utrata krwi (krwawienia)
Hemoglobina
(HGB, Hb)
Krwinki białe
(leukocyty,
WBC)
Krwinki
czerwone
(erytrocyty,
RBC)
Płytki krwi Trombocyty
(PLT)
Kobiety:
11,5-16,0 g/dl Obniżenie stężenie hemoglobiny - niedokrwistość
Mężczyźni: Zwiększone stężenie - nadkrwistość
12,5-18,0 g/dl
4,0-10,8* 109/l
Kobiety:
4,2-5,4 * 1012/l
Mężczyźni:
4,7-6,1 * 1012/l
130-450* 109/l
Biologia - ucz się sam!
C
Podwyższenie liczby WBC (leukocytoza):
• przyczyny fizjologiczne np. wysoka temperatura
otoczenia, ciąża, wysiłek fizyczny
• patologiczne - stany zapalne narządów, uszkodzenia
tkanek, zakażenia, zatrucia
Spadek ilości krwinek białych (leukopenia):
• niektóre choroby zakaźne, zwłaszcza wirusowe WZW, grypa, zakażenie HIV
• przerzuty nowotworowe do szpiku kostnego, niektóre
białaczki, wyniszczenie organizmu
Spadek RBC – erytropenia, niedokrwistość:
• utrata krwi
• niedobór witaminy B12 lub kw. foliowego i/lub żelaza
• ciąża, choroby nerek, nowotwory
Wzrost – nadpłytkowość (trombocytoza):
• przewlekłe stany zapalne, po usunięciu śledziony
• wysiłek fizyczny
• niedobór żelaza
Spadek – małopłytkowość (trombocypenia):
• skutki uboczne niektórych leków
• niedobór witaminy B12 lub kwasu foliowego
• infekcje, nowotwory i inne choroby
Rozkład
objętości
erytrocytów
(RDW)
Średnia
zawartość
hemoglobiny
(MCH)
Średnie stężenie
hemoglobiny
(MCHC)
11,5-14,5 %
Wzrost RDW – niedokrwistości z niedoboru żelaza
i po utracie krwi
27-31 pg
Wzrost - niedokrwistości makrocytowa
33-37 g/dl
Wzrost MCHC – stany hipertonicznego odwodnienia
Zmniejszenie MCHC – niedokrwistości z niedoboru
żelaza
Zdanie 1
W poniższej tabeli są zawarte wyniki badania krwi czterech pacjentów. Określ, czy są
to osoby zdrowe, czy chore. Przy osobach chorych wskaż, który parametr badania krwi
jest zaburzony. Wskaż możliwe przyczyny choroby. Posłuż się wyjaśnieniami z "Tabeli
z informacjami".
PARAMETR
JEDNOSTKA
Pacjent 1 –
KOBIETA
Pacjent 2 –
MĘŻCZYZNA
Pacjent 3 –
MĘŻCZYZNA
Pacjent 4 –
KOBIETA
Morfologia krwi obwodowej
HGB
HCT MCH MCHC
g/dL
%
pg
g/dL
WBC
103/µl
RBC
106/µl
RDW
%
PLT
109/L
11,6
3,07
9,9
28,5
31,1
34,7
12,1
243
7,6
5,8
15,8
45,7
28,9
35,8
13,4
180
2,8
4,2
11,2
43,4
27,6
36,2
14,1
320
9,0
4,79
11,6
39,3
30,7
34,9
12,3
230
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
Choroby układu krwionośnego
Zdanie 2
Poniżej w sposób uproszczony przedstawiono przekrój przez tętnicę człowieka zdrowego
(A) i przez tętnicę człowieka, u którego stwierdzono miażdżycę ściany tętnicy (B).
W tabeli przedstawiono wyniki badań czterech osób, u których zmierzono poziom
lipoprotein LDL i HDL we krwi.
osoba
Poziom HDL
Poziom LDL
Stosunek HDL : LDL
A.
1,6
2,4
0,67 : 1
B.
1,4
4,1
0,34 : 1
C.
1,6
3,2
0,50 : 1
D.
1,7
2,4
0,71 : 1
a) Na podstawie powyższych informacji wskaż osobę, która jest najbardziej zagrożona
chorobą wieńcową. Odpowiedź uzasadnij.
.........................................................................................................................................................
Interpretując informację z rysunków,
a) opisz zmianę w budowie tętnicy wywołaną odkładaniem się w niej cholesterolu
b) przedstaw możliwy wpływ tej zmiany na krążenie krwi w naczyniach.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
b) Na schemacie przedstawiono dwa modele (X i Y) lipoprotein transportujących
cholesterol w obwodowych naczyniach krwionośnych.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
Zdanie 3
Wyjaśnij związek między miażdżycą naczyń wieńcowych a zawałem serca.
Określ, który z przedstawionych na schemacie modeli lipoprotein (X czy Y), jest
ilustracją HDL. Odpowiedź uzasadnij.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
c) Podaj przykładowe zalecenia dotyczące sposobu odżywiania się dla osoby, u której
stwierdzono podwyższony poziom LDL i zbyt niski poziom HDL we krwi.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
Zdanie 4
Wysoka zawartość cholesterolu we krwi jest czynnikiem ryzyka wystąpienia miażdżycy.
Cholesterol jest transportowany w osoczu za pomocą kompleksów (połączeń) białek
i tłuszczy, tzw. lipoprotein. Lipoproteiny o małej gęstości (LDL) odkładają cholesterol na
ścianach naczyń krwionośnych. Lipoproteiny o dużej gęstości (HDL) zabierają cholesterol
i transportują go do wątroby.
Biologia - ucz się sam!
C
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................