ocena stanu sanitarnego województwa lubelskiego za 2006 rok

Transkrypt

PAŃSTWOWY WOJEWÓDZKI INSPEKTOR SANITARNY W LUBLINIE
OCENA STANU SANITARNEGO WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO ZA 2006 ROK
OCENA STANU SANITARNEGO
WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO
ZA 2006 ROK
1
SPIS TREŚCI:
1.
WSTĘP...............................................................................................................s. 3
2.
ZAOPATRZENIE LUDNOŚCI W WODĘ.......................…………….........s. 4
3.
OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ ……………………..............s. 16
4.
NADZÓR NAD CZYNNIKAMI SZKODLIWYMI W POWIETRZU
ATMOSFERYCZNYM ORAZ W POMIESZCZENIACH
PRZEZNACZONYCH NA STAŁY POBYT LUDZI........………………..s. 21
5.
OCENA STANU SANITARNEGO OBIEKTÓW ŻYWIENIOWO ŻYWNOŚCIOWYCH ORAZ PRZEDMIOTÓW UŻYTKU……………..s. 22
6.
NADZÓR NAD ZAKŁADAMI PRACY…………………………………...s. 26
7.
NADZÓR EPIDEMIOLOGICZNY.……………………………………......s. 35
8.
OBIEKTY NAUCZANIA I WYCHOWANIA –
WARUNKI ZDROWOTNE W PLACÓWKACH
NAUCZANIA I WYCHOWANIA……………………………………….…s. 50
9.
OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA………….……...s. 70
10.
OCHRONA RADIOLOGICZNA…………………………………………..s. 75
11.
ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY…………………………....s. 77
2
I. WSTĘP.
Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa lubelskiego swoje zadania
wykonują na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej
(t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 122, poz. 851 z późn. zm.), zgodnie z którą Państwowa Inspekcja
Sanitarna została powołana do ochrony zdrowia przed niekorzystnym wpływem szkodliwych
i uciążliwych czynników środowiska oraz zapobiegania powstawaniu chorób, w tym
zakaźnych i zawodowych.
Województwo lubelskie położone jest w południowo - wschodniej części Polski.
Zajmuje obszar ponad 25 tysięcy km2 i jest trzecim, co do wielkości województwem w kraju.
Na terenie województwa lubelskiego zadania zapewniające ogółowi ludności bezpieczeństwo
sanitarne
i
epidemiologiczne
realizuje
obok
Wojewódzkiej
Stacji
Sanitarno
Epidemiologicznej w Lublinie także 20 powiatowych i 3 graniczne stacje sanitarno epidemiologiczne.
Zadania te realizowane są poprzez bieżący oraz zapobiegawczy nadzór nad
warunkami:
- higieny środowiska,
- higieny pracy w zakładach pracy,
- higieny radiacyjnej,
- higieny procesów nauczania i wychowania,
- higieny wypoczynku i rekreacji,
- zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku,
- higieniczno – sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz
pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne.
Poniższa ocena przedstawia sytuację województwa lubelskiego w zakresie warunków
sanitarnych i epidemiologicznych oraz prowadzoną działalność stacji sanitarno –
epidemiologicznych województwa lubelskiego w 2006 roku.
3
II. ZAOPATRZENIE LUDNOŚCI W WODĘ.
Zasoby wód podziemnych stanowią w województwie lubelskim jedyne źródło
zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia. Największe znaczenie mają poziomy wodonośne
utworów kredowych (74%). W mniejszym stopniu wykorzystywane są wody podziemne
związane z piętrami czwartorzędowymi (17%) i trzeciorzędowymi (9%). Podrzędnie
ujmowane są wody dewońskie i jurajskie.
Nadzór nad jakością wody sprawowany był przez Państwową Inspekcję Sanitarną
zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002 roku w sprawie
wymagań jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi ( Dz. U. Nr 203, poz. 1718).
Zakres badań jakości wody z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia objętych monitoringiem
jakości wody był zgodny z załącznikiem nr 4 do rozporządzenia Ministra Zdrowia.
Częstotliwość poboru prób zależała od produkcji dobowej wodociągu i jest określona
w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Zdrowia.
W 2006 r. ludność zaopatrywana była w wodę z 966 wodociągów w tym 656 to
wodociągi zbiorowego zaopatrzenia, a 310 to ujęcia własne placówek oświatowych, służby
zdrowia, domów pomocy społecznej. W porównaniu do 2005 roku ogólna liczba wodociągów
zaopatrujących ludzi w wodę zmniejszyła się o 52, spowodowane to zostało łączeniem się
wodociągów o mniejszej produkcji wody, rozbudową sieci wodociągów zbiorowego
zaopatrzenia i równoczesnym wyłączaniem ujęć lokalnych oraz przekwalifikowaniem
wodociągów ze względu na zwiększoną bądź zmniejszoną produkcję wody.
W roku sprawozdawczym powstał 1 wodociąg zbiorowego zaopatrzenia:
•
wodociąg zbiorowego zaopatrzenia w Otoczce gm. Annopol w Kraśniku.
W roku sprawozdawczym powstały 2 wodociągi lokalne:
•
wodociąg lokalny SP Peresa (powiat Tomaszów Lubelski),
•
wodociąg lokalny PKP Hrebenne (powiat Tomaszów Lubelski).
W 2006 roku objęto nadzorem wodociągi lokalne jednostek wojskowych w Dęblinie oraz
w Rykach znajdujące się na terenie powiatu ryckiego.
4
Na terenie powiatu opolskiego zewidencjonowano nowy zbiornik wyrównawczy znajdujący
się w Górach Kluczkowickich.
W zakresie dostępności mieszkańców województwa do wody o kontrolowanej jakości,
dostarczanej z wodociągów zbiorowego zapatrzenia, w stosunku do roku 2005 nie
obserwujemy zmian. Z wody produkowanej przez wodociągi zbiorowego zaopatrzenia
w 2006 r. korzystało 84,89 % ludności województwa lubelskiego (2005 r.- 84,13%).
Na terenie województwa lubelskiego mieszka 2 183 236 osób, z wody
o kontrolowanej jakości korzysta 1 921 328, co stanowi 88% wszystkich mieszkańców
województwa (2005 r.-87,65%). Woda dobrej jakości dostarczana jest do 1 853 566 (84,90%)
osób, natomiast z wody nie spełniającej wymagań rozporządzenia MZ korzysta 67 762 (3,1%)
mieszkańców województwa lubelskiego.
Powiat
bialski
i powiat m.
Biała
Podlaska
biłgorajski
chełmski
i powiat m.
Chełm
hrubieszowski
janowski
krasnostawski
kraśnicki
Ludność
powiatu
% osób
korzystający
ch z wody
spełniającej
wymagania
rozp. M.Z.
% osób
korzystających
z wody nie
spełniającej
wymagań rozp.
M.Z.
171908
80,86%
-
104378
88,30%
10,13%
148263
88,13%
0,18%
72558
47933
69497
99905
59,71%
73,20%
85,93%
88,18%
1,09%
2,22%
0,03%
5
lubartowski
lubelski
i powiat m.
Lublin
łęczyński
łukowski
opolski
parczewski
puławski
radzyński
rycki
świdnicki
tomaszowski
włodawski
zamojski
i powiat m.
Zamość
92451
84,09%
1,73%
494956
93,05%
2,11%
57346
108518
63108
36581
117010
61512
59260
72215
88567
40187
90,44%
82,45%
97,39%
79,93%
89,85%
87,12%
90,72%
89,10%
54,90%
97,17%
1,25%
17,61%
1,10%
13,14%
4,14%
0,20%
1,23%
1,23%
2,07%
0,01%
177082
73,80%
0,13%
Tabela 1. Zaopatrzenie ludności w wodę z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w poszczególnych powiatach
województwa lubelskiego.
W powiatach: biłgorajskim, chełmskim oraz miasta Chełm, krasnostawskim, kraśnickim,
lubelskim i miasta Lublin, łęczyńskim, opolskim, puławskim, radzyńskim, ryckim,
świdnickim, a także włodawskim liczba ludności zaopatrywanej w wodę z wodociągów
zbiorowego zaopatrzenia waha się między 85-97%. W pozostałych powiatach województwa
lubelskiego liczba ta waha się między 73-84%, wyjątek stanowią powiaty hrubieszowski,
gdzie tylko 54,9% i tomaszowski 59,71% ludzi jest zaopatrywanych w wodę z wodociągów
zbiorowego zaopatrzenia spełniającą wymagania wody przeznaczonej do spożycia przez
ludzi.
6
% ludności zaopatrywanej w wode o kontrolowanej jakości w woj. lubelskim w 2006r.
120
100
80
% osób korzystających z wody spełniającej wymagania rozp.
M.Z.
60
% osób korzystających z wody nie spełniającej wymagań rozp.
M.Z.
40
20
wi
wi
po
ii
sk
at
ch
po
ii
b ia
ls k
e łm
m.
Bi
a ła
Po
d lab iłg
s k o ra
a js
at
ki
h rm
u.bC
iehse
z ołm
w
k r a ja n o s k i
sn w s
os
k
ta i
lu b
k raw s k
e ls
ki
lu b ś n ici
ip
a rt ki
ow
ow
ia t
sk
m.
i
Lłuę
bc lzi
ny ń
łu k s k i
ow
o ski
p a p o ls
rc z k i
e
p u w sk
ła i
ra w s k
dz i
yń
sk
r y ci
ś
k
za
to m w i d n i
mo
i
c
a
k
js k
sz
i
ii
w ł ow s
po
od ki
wi
aw
at
sk
m.
i
Za
mo
ść
0
W dalszym ciągu na terenie województwa możemy zaobserwować różnice w zakresie
dostępności mieszkańców do wody o kontrolowanej jakości. W gminie Wojciechów – powiat
lubelski, gminie Wilkołaz- powiat kraśnicki dostęp do wody o kontrolowanej jakości ma
jedynie ok. 10 % ludności. Na terenie gminy Miączyn – powiat zamojski w wodę pochodzącą
z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia zaopatrywanych jest jedynie ok. 3% mieszkańców,
natomiast gmina Bełżec – powiat tomaszowski nie została jeszcze zwodociągowana.
W sytuacji, gdy jakość wody nie odpowiadała wymaganiom, jednostki Państwowej
Inspekcji Sanitarnej wydawały decyzje zakazujące korzystania z wody lub decyzje na
warunkowe korzystanie z wody po uprzednim uzgodnieniu z właścicielami wodociągów
terminu wykonania prac wymaganych w celu uzyskania poprawy jakości wody. Coraz
7
częściej właściciele wodociągów opracowują szczegółowe programy przeprowadzania
działań naprawczych.
Do najczęściej przekraczanych parametrów chemicznych w wodzie z wodociągów
zbiorowego zaopatrzenia należały: żelazo, mangan, azotany. Natomiast do parametrów
fizycznych należały: mętność i barwa. Woda pochodząca z wodociągów zbiorowego
zaopatrzenia w powiatach lubartowskim oraz zamojskim nie spełniała w roku
sprawozdawczym wymagań bakteriologicznych. W związku z powyższym wydawano
decyzje administracyjne nakazujące poprawę jakości wody. Właściciele wodociągów
okresowo zobowiązani byli prowadzić dezynfekcję wody. Na terenie powiatów wchodzących
w skład woj. lubelskiego znajdują się również i takie, w których wszystkie wodociągi
zbiorowego zaopatrzenia dostarczały wodę spełniającą wymagania rozp. M.Z. Możemy do
nich zaliczyć: powiat bialski, chełmski, krasnostawski, kraśnicki, radzyński oraz włodawski.
W wodzie pochodzącej z wodociągów lokalnego zaopatrzenia do najczęściej
przekraczanych parametrów możemy zaliczyć: żelazo, mangan, amoniak i azotany, a także
mętność i barwę. Wśród wodociągów zaliczanych do tej grupy w województwie lubelskim
najwyższe wartości ww. parametrów zostały wykazane w następujących powiatach:
hrubieszowskim (14 wodociągów lokalnych o kwestionowanej jakości wody), bialskim (8),
radzyńskim (7), tomaszowskim (7) oraz chełmskim (4). Na terenie powiatów wchodzących
w skład woj. lubelskiego znajdują się również i takie, w których wszystkie wodociągi lokalne
dostarczały wodę spełniającą wymagania rozp. MZ., możemy do nich zaliczyć: powiat
biłgorajski, łęczyński, opolski, rycki, świdnicki oraz powiat zamojski.
Do poprawy jakości wody przyczyniły się podejmowane przez właścicieli prace
remontowo – modernizacyjne w stacjach uzdatniania wody polegające na montażu urządzeń
uzdatniających oraz poprzez wymianę złóż filtracyjnych w urządzeniach funkcjonujących.
Podobnie jak w latach ubiegłych wymienione były odcinki sieci wodociągowej z azbestowocementowej na sieć PCV. W niektórych przypadkach wystarczała jedynie interwencja
organów Inspekcji, przypominająca o obowiązku właściwej eksploatacji urządzeń
uzdatniających wodę i odpowiednio częstym płukaniu sieci wodociągowej.
W roku 2006 wykonane zostały prace modernizacyjne na 98 wodociągach
województwa lubelskiego, a 74 wodociągi rozbudowano. Największą liczbę nowych
użytkowników podłączono do wodociągów zbiorowego zaopatrzenia z powiatów:
łęczyńskiego, łukowskiego, bialskiego oraz chełmskiego. Do jednych z najbardziej
rozbudowanych i sukcesywnie modernizowanych wodociągów należy wodociąg zbiorowego
8
zaopatrzenia ludności MPWiK w Lublinie, gdzie wykonane zostały prace na 4 stacjach
wodociągowych (Dziesiąta, Felin – montaż urządzeń do dezynfekcji UV, Wrotków,
Centralna), pompowni Ruta – techniczna ochrona i podłączenie systemu ochrony do
Alarmowego Centrum Odbiorczego na stacji wodociągowej Zembrzycka. W wyniku
prowadzonych prac modernizacyjnych na wodociągu zbiorowego zaopatrzenia w Wohyniu
w powiecie radzyńskim zredukowano ponadnormatywną zawartość żelaza w stosunku do
roku 2005. Prace modernizacyjne polegające na wymianie złoża filtracyjnego w stacji
uzdatniania podjęto również na wodociągu zbiorowego zaopatrzenia w Kolechowicach gm.
Ostrów lubelski. Podjęte działania nie spowodowały jednak radykalnej poprawy jakości
wody. Nadal poziom manganu ponad 3 – krotnie przekracza najwyższą dopuszczalną wartość
określoną w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 2002 r. W roku sprawozdawczym rozpoczęto
również prace modernizacyjne stacji uzdatniania wody w Białej Podlaskiej, polegające m.in.
na zautomatyzowaniu procesów technologicznych, przebudowie układów napowietrzania
oraz filtracji.
W związku z utrzymującą się ponadnormatywną zawartością związków żelaza
i manganu, w roku 2007 planowane jest wyłączenie z eksploatacji ujęcia w Nowym
Orzechowie (gm. Sosnowica) oraz przyłączenie miejscowości zaopatrywanych przez to ujęcie
do wodociągu w Zienkach (gm. Sosnowica).
W 2006 r. nie było eksploatowane ujęcie wody w Krasnem gm. Uścimów (wodociąg
zbiorowego zaopatrzenia, w którym kwestionowano jakość wody na koniec 2005 r.). Sieć
wodociągową połączono z wodociągiem zbiorowego zaopatrzenia w Starym Uścimowie gm.
Uścimów.
W powiecie włodawskim w porównaniu do 2005 r. dostarczający wodę
o kwestionowanej jakości wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Urszulin został przyłączony do
wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Wola Wereszczyńska, do wodociągu przyłączono także
wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Wytyczno.
Pomimo systematycznej rozbudowy sieci wodociągowych w gminach i zwiększającej
się sukcesywnie liczbie przyłączy posesji prywatnych i zakładów usługowych, nadal
występuje różnica w dostępie ludności do wody o kontrolowanej jakości. Częstym
problemem jest okresowe pojawienie się żelaza w wodzie lub stale utrzymująca się jego
zawyżona ilość. Przyczyną jest brak odpowiedniej technologii uzdatniania wody, brak
odżelaziaczy, skorodowana sieć wodociągowa oraz instalacja wewnątrz budynków.
9
W roku sprawozdawczym 2006 zgłoszono jeden przypadek wystąpienia deficytu
wody na wodociągu zbiorowego zaopatrzenia w Dąbrowie Annopolskiej w powiecie
kraśnickim. W związku z ograniczoną produkcją wody w okresie letnim wprowadzono
ograniczenia w jej dostawie. Informację podano do publicznej wiadomości. Beczkowozami
zabezpieczono ludności dostęp do wody przeznaczonej do celów gospodarczych.
Na koniec roku sprawozdawczego jakość wody zakwestionowano w 97 wodociągach
(41 wodociągach zbiorowego zaopatrzenia oraz 56 wodociągach lokalnych). Podobnie
sytuacja kształtowała się w 2005 roku (w 104 wodociągach jakość wody nie spełniała
obowiązujących wymagań).
Poprawę jakości wody w stosunku do roku 2005 uzyskano na następujących wodociągach
zbiorowego zaopatrzenia:
1. wodociąg Zomar SA Chłodnia Motycz gm. Konopnica-powiat lubelski,
2. wodociąg Dąbrowa gm. Ludwin-powiat łęczyński,
3. wodociąg Cyców gm. Cyców-powiat łęczyński,
4. wodociąg Majdan Brzezicki gm. Piaski-powiat świdnicki,
5. wodociąg Zabiele gm. Niedźwiada-powiat lubartowski,
6. wodociąg Braciejowice gm. Łaziska-powiat opolski,
7. wodociąg Pulczynów gm. Frampol-powiat biłgorajski,
8. wodociąg w Paarach gm. Susiec-powiat tomaszowski,
9. wodociąg w Pukarzowie gm. Łaszczów-powiat tomaszowski,
10. wodociąg Majdan Ostrowski gm. Wojsławice-powiat chełmski,
11. wodociąg Ławki gm. Łuków-powiat łukowski,
12. wodociąg Stary Pożóg gm. Końskowola-powiat puławski,
13. wodociąg Choszczów gm. Kurów-powiat puławski,
14. wodociąg Bobrowniki gm. Ryki-powiat rycki,
15. wodociąg Małków gm. Mircze-powiat hrubieszowski.
10
Biszcza
Bidaczów Nowy
Drohiczany
Łada
5
6
7
Różanieckie
Przedm.
Janów
Hrubieszów
Biłgoraj
Biłgoraj
Biłgoraj
Chrzanów
Uchanie
Biłgoraj
Biszcza
Tarnogród
11
Łada
Drohiczany
Nowy
Bidaczów
Biszcza
Różanieckie
Przedm.
Tarnogród
Przedm.
Tarnogród
Markowicze
Miejscowość
Tarnogród
Tarnogród
Księżpol
Gmina
Płuskie
Biłgoraj
Biłgoraj
Powiat
Płuskie
Przedm.
Tarnogród
Markowicze
Wodociągu
4
3
2
1
l.p.
Nazwa
-
mętność
-
-
-
-
pH
0,0545
Mn
Mn
Fe
0,061
0,0107)
(+/-
0,1443
0,0737
0,2063
Fe
Mn
0,776
azotyny
0,0952
0,2568
Fe
Mn
0,1005
0,224
0,0483
0,2292
min.
Wart.
Mn
Fe
Mn
Fe
mętność
barwa
chemiczne
Parametry
fizyczne
Parametry
Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia produkujące wodę nie spełniającą wymagań rozporządzenia M.Z.
0,068
4,5656
0,0914
0,3618
0,2728
0,987
0,1038
0,5083
0,1005
0,4710
0,0543
2,1575
max
Wart.
-
-
-
-
-
-
-
Bakteriologia
Tarło
10
Rozkopaczew
Przytoczno
Kolechowice
Zofian
Skrzyniec
Gutanów
Niedrzwica Duża
12
13
14
15
16
17
18
Bychawska
Brzeżnica
Ostrów Lubelski
9
11
Nowa Jedlanka
8
Lublin
Lublin
Lublin
Lubartów
Lubartów
Lubartów
Lubartów
Lubartów
Lubartów
Lubartów
Lubartów
Lubelski
Niedrzwica
Duża
Niedrzwica
Duża
12
Gutanów
Skrzyniec
Zofian
Kolechowice
Przytoczno
Rozkopaczew
Bychawska
Brzeżnica
Garbów
Bełżyce
Kamionka
Lubelski
Ostrów
Jeziorzany
Lubelski
Ostrów
Niedźwiada
Tarło
Lubelski
Lubelski
Niedźwiada
Ostrów
Jedlanka
Nowa
Ostrów
Uścimów
mętność
mętność
mętność
-
-
mętność
-
mętność
-
-
mętność
0,086
Mn
0,114
Mn
0,86
1,09
Fe
Fe
0,42
0,098
Fe
Mn
0,162
1,6
Fe
Mn
0,066
0,57
0,049
-
0,01
0,02
Mn
Fe
Mn
-
Mn
Fe
0,86
0,124
1,10
0,50
0,162
0,712
0,175
1,8
0,103
0,92
0,079
-
0,088
0,37
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
bakterii
Ogólna liczba
-
Garbów
Ożarów
Charlęż
Podosie
Serokomla
Adamów
Dębowica
Gręzówka
Szczygły Górne
Uściąż
Dębowa Kłoda
Białka
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Parczew
Parczew
Lubelskie
Opole
Łuków
Łuków
Łuków
Łuków
Łuków
Łuków
Łęczna
Lublin
Lublin
Kłoda
Dębowa
Kłoda
Dębowa
Karczmiska
Łuków
Łuków
w
Trzebieszó
Adamów
Serokomla
Krzywda
Spiczyn
Jastków
Garbów
13
Białka
Dębowa Kłoda
Uściąż
Szczygły Górne
Gręzówka
Dębowica
Adamów
Serokomla
Podosie
Charlęż
Ożarów
Garbów
Mn
Fe
barwa
barwa
mętność
mętność
mętność
barwa
mętność
mętność
Fe
0,33
0,108
0,30
Fe
Mn
0,351
-
0,24
0,065
0,30
0,075
0,31
0,059
0,074
0,25
Fe
Fe
Fe
Mn
Fe
mętność
mętność
Mn
Mn
barwa
-
Fe
0,062
Mn
mętność
0,28
Fe
0,50
0,108
Mn
Fe
0,59
Fe
mętność
mętność
-
1,32
0,108
0,92
0,524
0,42
2,1
0,351
0,64
0,524
0,57
0,212
0,082
0,78
1,32
0,210
1,25
0,108
0,88
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Nowy Orzechów
Pasieka
Bobowiska
Bałtów
Bronisławka
Piotrowice
Ułęż
Dorohucza
Machnów Nowy
Zamiany
Miączyn
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
Tomaszów
Lubelski
Tomaszów
Lubelski
Miączyn
Nowy
Królewska
Lubelski
Zamość
Machnów
Lubycza
Tomaszów
14
Miączyn
Zamiany
Dorohucza
Ułęż
Piotrowice
Bronisławka
Bałtów
Bobowiska
Pasieka
Orzechów
Nowy
Trawniki
Ułęż
Nałęczów
Kurów
Żyrzyn
Markuszów
Sosnowica
Sosnowica
Świdnik
Ryki
Puławy
Puławy
Puławy
Puławy
Parczew
Parczew
-
mętność
-
mętność
-
-
-
-
-
mętność
barwa
mętność
0,46
Fe
-
Fe
azotany
Fe
Mn
Mn
Mn
-
1,5869
56,39
-
0,091
0,138
0,151
0,076
0,097
Mn
Mn
0,30
0,087
0,70
Fe
Mn
Fe
-
2,0937
58,08
0,56
0,114
0,140
0,585
0,099
1,4
0,115
0,58
0,213
2,55
w 37°C po 24h
liczba bakterii
coli; ogólna
bakterie gr.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Chlorowanie wody chlorem gazowym lub podchlorynem sodu prowadzone jest na 10
wodociągach:
1. wodociąg Biłgoraj,
2. wodociąg Chełm (w określone dni tygodnia),
3. MPWiK Lublin (na ujęciu „Dziesiąta”, woda jest również dezynfekowana promieniami
UV),
4. AR Gospodarstwo Doświadczalne „ Felin” ul. Doświadczalna 50 Lublin,
5. wodociąg PKP Tatary Nr 1 Lublin ul. Rataja,
6. wodociąg zbiorowego zaopatrzenia w Nałęczowie,
7. wodociąg
Zakładu
Leczniczego
„Uzdrowisko
Nałęczów”
Nałęczów
S.A.
al.
Małachowskiego 5 Nałęczów,
8. wodociąg lokalny Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa PIB w Puławach;
9. wodociąg Czarnystok gm. Radecznica,
10. wodociąg zbiorowego zaopatrzenia w Annopolu.
W 2006 roku objętych nadzorem zostało 11 studni publicznych:
1. powiat hrubieszowski – 2 studnie publiczne,
2. powiat janowski – 2 studnie publiczne,
3. powiat kraśnicki – 2 studnie publiczne,
4. powiat puławski – 1 studnia publiczna,
5. powiat tomaszowski – 4 studnie publiczne.
Jakość wody skontrolowano w 10 studniach, w 3 woda nie spełniała wymagań (studnia
publiczna w Modliborzycach – powiat janowski, studnia publiczna w Tomaszowie Lubelskim oraz
studnia publiczna w Męćmierzu gm. Kazimierz, powiat puławski).
Studnie publiczne stanowią awaryjne źródło wody na terenach gdzie mieszkańcy zaopatrywani są
w wodę z wodociągów. W przypadku nieregularnego eksploatowania studni dochodzi do korozji
urządzeń, a co za tym idzie, woda dostarczana nie spełniała wymagań rozporządzenia M.Z.
W sytuacjach, gdy woda nie spełniała wymagań na studniach umieszczona była informacja
o nieprzydatności wody do spożycia.
15
III.
OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ.
W 2006 r. pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie województwa lubelskiego
objęli nadzorem sanitarnym 4 868 obiektów użyteczności publicznej, a także skontrolowali 638
środków transportu.
Bieżące kontrole sanitarne podczas całego roku prowadzone były w zakładach fryzjerskich,
gabinetach
kosmetycznych,
gabinetach
odnowy
biologicznej,
w
pływalniach
i centrach sportowo-rekreacyjnych oraz w domach pomocy społecznej, hotelach i ośrodkach
wczasowo- turystycznych.
Na koniec 2006 roku na terenie województwa lubelskiego wykazano 63 obiekty
użyteczności publicznej ze złym stanem sanitarno-technicznym, w tym 56 obiektów nie
spełniających wymagań technicznych, a 7 wymagań sanitarnych.
USTĘPY PUBLICZNE
W 2006 r. objęto nadzorem sanitarnym 92 ustępy publiczne, w tym 78 w miastach oraz 14
na wsi. Stan sanitarny większości obiektów oceniono jako dostateczny i dobry. Dwa szalety
oceniono jako złe pod względem sanitarno - technicznym:
- ustęp publiczny w Zamościu, ul. Łukasińskiego – obowiązuje decyzja dot. zapewnienia
wentylacji mechanicznej automatycznej,
- szalet publiczny w Lublinie, ul. Gazowa 2 - obowiązuje decyzja dot. doprowadzenia do
właściwego stanu sanitarno - technicznego ścian szaletu.
Zapas środków dezynfekcyjnych w kontrolowanych obiektach był wystarczający.
Na terenie województwa lubelskiego w wielu miastach obok stałych szaletów publicznych
funkcjonują przenośne kabiny sanitarne typu TOI-TOI.
BASENY KĄPIELOWE
Na terenie województwa lubelskiego funkcjonuje 47 basenów kąpielowych, 33 to baseny
kryte. W 2006 roku 46 zostało skontrolowanych, z powodu nadal trwającego remontu nie był
kontrolowany basen Ośrodka Sportu i Rekreacji w Zamościu ul. Królowej Jadwigi 8.
Zły stan sanitarno-techniczny basenów i zaplecza technicznego stwierdzono w 2 obiektach:
pływalnia letnia „Delfin” w Łukowie oraz basen odkryty OSiR PZL w Świdniku.
16
STAN SANITARNY ŚRODKÓW TRANSPORTU PUBLICZNEGO
W 2006 roku skontrolowano 638 środków transportu publicznego:
311- autobusów i mikrobusów,
35 – taksówek,
233 – środków transportu publicznego ( karetki pogotowia, samochody pogrzebowe,
samochody do przewozu bielizny),
49 – pociągów,
9 – statków pasażerskich,
1 – prom pasażerski.
W 2006 roku nie stwierdzono pojazdów ze złym stanem sanitarnym.
DWORCE AUTOBUSOWE
Na terenie województwa lubelskiego znajduje się 26 dworców autobusowych PKS,
z czego wszystkie obiekty zostały skontrolowane. Ww. obiekty to obiekty przeważnie z lat
siedemdziesiątych, dlatego też wymagają ciągłych modernizacji i remontów. W związku
z tym, że przewozy pasażerskie w strukturach PKS z roku na rok maleją, a świadczeniem usług
transportowych zajmuje się coraz więcej przewoźników prywatnych – sytuacja ekonomiczna nie
pozwala na przeprowadzenie generalnych remontów większości placówek tego typu. W wielu
obiektach prowadzi się natomiast remonty cząstkowe polegające m.in. na naprawie zadaszeń,
podjazdów, ewentualnie malowane są pomieszczenia obsługi podróżnych, a także prowadzone są
sukcesywnie modernizacje szaletów będących w strukturach budynków dworcowych. Podczas
kontroli prowadzonych zwłaszcza w sezonie wakacyjnym w niektórych placówkach stwierdzono
pogorszenie stanu sanitarnego zwłaszcza pomieszczeń dla podróżnych, sanitarnych jak i otoczenia
dworców.
W związku z tym, osoby odpowiedzialne za utrzymanie bieżącej czystości zostały ukarane
grzywnami w postaci mandatu karnego. W kilku przypadkach wystosowano wystąpienia do
przedsiębiorstw komunikacyjnych, w których przypominano o konieczności wykonania
okresowych prac mających na celu poprawę warunków podróży.
DWORCE I STACJE KOLEJOWE
Na terenie województwa lubelskiego znajduje się ogółem 68 dworców i stacji kolejowych.
W tej grupie obiektów 8 zostało wykazanych jako złe pod względem technicznym. Budynki
17
poczekalni dla pasażerów są systematycznie dewastowane. W celu uzyskania poprawy stanu
sanitarno-technicznego prowadzone jest postępowanie administracyjne, jak również wysyłane były
pisma interwencyjne do właścicieli.
DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ
W 2006 roku pracownicy inspekcji sanitarnej na terenie województwa lubelskiego
nadzorowali domy pomocy społecznej finansowane z budżetu państwa oraz z funduszy
pomocowych, jak też placówki, w których świadczone są usługi opiekuńcze przez osoby fizyczne w
formie działalności gospodarczej. W 2006 roku nadzorem sanitarnym objęto 66 domów pomocy
społecznej. W zależności od zakresu świadczonych usług, domy te dzielą się na stacjonarne tzw.
stałego
pobytu
zapewniające
pensjonariuszom
całodobową
opiekę
i półstacjonarne – zapewniające całodzienny pobyt. Zakres świadczonych usług w tych placówkach
jest różnorodny. Domy pomocy społecznej na terenie województwa lubelskiego to domy dla ludzi
starszych tzw. Domy Seniora, domy dla emerytów, rencistów, domy dla osób umysłowo
upośledzonych, dla osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych oraz domy dla samotnych kobiet
w ciąży i matek z małymi dziećmi. Na koniec 2006 roku tylko 2 obiekty zostały ocenione jako nie
spełniające wymagań sanitarno-technicznych – jest to Dom Pomocy w Krzesimowie oraz Dom
Spokojnej Jesieni w Świdniku. Stwierdzone usterki dotyczyły braku właściwej wentylacji w
pomieszczeniach mieszkalnych i sanitariatach, zniszczonej wykładziny na korytarzach oraz złego
stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń higieniczno-sanitarnych. W związku z powyższym w
stosunku do kierownictwa placówek zostało wszczęte postępowanie administracyjne mające na celu
poprawę warunków mieszkaniowych w obiektach. Należy dodać, że standard usług oferowanych
przez placówki opiekuńcze z roku na rok wzrasta. Obiekty są sukcesywnie modernizowane,
wymieniane są meble i podręczne akcesoria. Stan sanitarno-higieniczny większości placówek nie
budził zastrzeżeń.
BAZA NOCLEGOWA
Bazę noclegową na terenie województwa lubelskiego stanowią noclegownie dla
bezdomnych, hotele, inne obiekty świadczące usługi noclegowe (hotele pracownicze, noclegownie
pracownicze), obiekty wczasowo – turystyczne tj: motele, pensjonaty, domy wycieczkowe,
schroniska, pola biwakowe, campingi. Na koniec roku sprawozdawczego funkcjonowało 12
noclegowni, 138 obiektów wczasowo-turystycznych, 11 innych obiektów świadczących usługi
noclegowe oraz 74 hotele. Standard wyposażenia jak i warunków sanitarnych bazy noclegowej
18
województwa przedstawiał się różnorodnie. Większość właścicieli zgodnie z potrzebami
wynikającymi z eksploatacji obiektów na bieżąco wykonywała niezbędne prace remontowe. Jednak
w niektórych przypadkach konieczna była interwencja służb sanitarnych, by w wyniku
prowadzonego postępowania administracyjnego uległy poprawie warunki świadczonych usług
noclegowych. W przypadku rażących zaniedbań sanitarnych nakładano mandaty karne. Na koniec
2006 r. jako złe pod względem sanitarno- technicznym oceniono 3 ośrodki wczasowo- turystyczne
w Okunince: ośrodek wypoczynkowy PPKS Chełm, WBGiTR Lublin i Slawex. Obiekty te
oceniono jako złe ze względu na nieodpowiedni stan sanitarno – higieniczny domków
kempingowych
i wyposażenie. W opisywanej grupie zły stan techniczny stwierdzono również w hotelu
pracowniczym „Relax” w Chełmie, gdzie stwierdzono zły stan techniczny ścian i sufitów
w pokojach. W wymienionych obiektach prowadzone jest postępowanie administracyjne.
ZAKŁADY FRYZJERSKIE I FRYZJERSKO-KOSMETYCZNE
W 2006 r. na terenie województwa lubelskiego funkcjonowało 1388 zakładów fryzjerskich i
fryzjersko-kosmetycznych,
135
zakładów
odnowy
biologicznej,
tatuażu
i solariów oraz 228 zakładów kosmetycznych. Stan sanitarno-techniczny placówek tego typu był
zróżnicowany. W związku z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 17.02.2004 r.
w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie,
kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz. U. Nr 31, poz. 273), w wielu zakładach
przeprowadzono modernizacje i niezbędne remonty. Większość właścicieli obiektów dostosowała
wymogi techniczne do obowiązujących standardów.
Na koniec 2006 r. w grupie zakładów fryzjerskich i fryzjersko-kosmetycznych oceniono
jako złe pod względem sanitarno-technicznym 33 zakłady, negatywnie oceniono również 2 zakłady
kosmetyczne i 5 zakładów odnowy biologicznej. W przypadku stwierdzenia usterek natury
sanitarnej nakładane były mandaty karne. W obiektach, które oceniono jako złe pod względem
technicznym prowadzone jest postępowanie administracyjne mające na celu dostosowanie
warunków lokalowych do obowiązujących przepisów prawnych. Wydane decyzje dotyczyły
doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno – technicznego pomieszczeń, wydzielenia
pomieszczeń higieniczno – sanitarnych, zapewnienia odpowiedniej ilości punktów wodnych w
lokalach, wydzielenia poczekalni lub miejsca do przechowywania odzieży.
19
Wszystkie
obiekty
posiadały
dostateczną
ilość
środków
dezynfekcyjnych
i czystościowych. Dezynfekcja sprzętu w większości obiektów przeprowadzana była przy użyciu
nowoczesnych środków dezynfekcyjnych.
PRZEJŚCIA GRANICZNE
Na terenie województwa lubelskiego funkcjonują 3 graniczne stacje sanitarnoepidemiologiczne, które nadzorują ogółem 7 przejść granicznych (2 w mieście, 5 na wsi):
- 6 drogowych przejść granicznych,
- 1 kolejowe przejście graniczne.
Kolejowe przejście graniczne w Hrebennem od 01.01.2006 r. nie jest nadzorowane z powodu
likwidacji kursu międzynarodowego pociągu Warszawa – Rawa Ruska (Ukraina). Obiekt jest
nadzorowany przez PPIS w Tomaszowie Lubelskim jako dworzec kolejowy.
Stan sanitarno-techniczny obiektów był zadawalający, tereny przejść granicznych oceniano
jako dobre pod względem sanitarnym i technicznym. W roku 2006 zakończono rozbudowę
przejścia granicznego w Hrebennem. Oddany do użytku terminal spełnia najwyższe europejskie
standardy.
Został
wybudowany
według
najnowszej
technologii
i w nowoczesnym stylu. Przeznaczony jest do ruch osobowego i towarowego.
INNE OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ
W roku sprawozdawczym zewidencjonowano 2 414 innych obiektów użyteczności
publicznej. W grupie obiektów innych znajdują się m.in.: pokoje gościnne, kina, cmentarze, pralnie,
zakłady karne, apteki, obiekty sportowe, stacje paliw. W tej grupie 9 obiektów (apteki, cmentarze,
punkt czyszczenia taboru osobowego, hala sportowa, stadion sportowy, stacja paliw) oceniono jako
złe pod względem sanitarno – technicznym. Celem wyegzekwowania poprawy wydawano decyzje
administracyjne lub wysyłano wystąpienia do właścicieli obiektów.
20
IV.
NADZÓR NAD CZYNNIKAMI SZKODLIWYMI W POWIETRZU
ATMOSFERYCZNYM ORAZ W POMIESZCZENIACH PRZEZNACZONYCH NA
STAŁY POBYT LUDZI.
HAŁAS
W związku ze skargami związanymi z nadmiernym hałasem, jakie wpłynęły w roku
sprawozdawczym do PSSE i WSSE w Lublinie Pracownia Sanitarnej Ochrony Powietrza
Atmosferycznego WSSE wykonała pomiary natężenia hałasu w 3 mieszkaniach (1 mieszkanie hałas usługowo-handlowy, 2 mieszkania - hałas instalacyjny). Wykonane pomiary wykazały
przekroczenia norm hałasu. Podjęto w związku z powyższym odpowiednie działania mające na celu
wyeliminowanie zaistniałych uciążliwości związanych z nadmiernym hałasem. Wydano dwie
decyzje administracyjne oraz skierowano jedno wystąpienie do Spółdzielni Mieszkaniowej.
NADZÓR NAD CZYNNIKAMI SZKODLIWYMI W POWIETRZU ATMOSFERYCZNYM
ORAZ W POMIESZCZENIACH PRZEZNACZONYCH NA STAŁY POBYT LUDZI.
Na terenie województwa lubelskiego nadzorem nad powietrzem atmosferycznym zajmowały
się 4 Pracownie Sanitarnej Ochrony Powietrza Atmosferycznego w Lublinie, Zamościu, Chełmie
i Białej Podlaskiej.
W roku 2006 wykonywano pomiary zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego w ramach
Państwowego Monitoringu Środowiska w 22 stacjach pomiarowych.
Codzienne średniodobowe pomiary stężeń pyłu PM10 prowadzono na następujących stacjach
pomiarowych:
Lublin ul. Pielęgniarek 6,
Lublin ul. Spokojna 9,
Puławy ul. Skowieszyńska 51,
Zamość ul. Peowiaków 96,
Biała Podlaska Plac Trzech Krzyży 4.
Na ogólną liczbę 10711 zaplanowanych pomiarów jednostkowych wykonano 9709. Wyniki
pomiarów stężeń zanieczyszczeń wykonywanych w ramach monitoringu zostały w ramach
zawartego porozumienia przekazane do WIOŚ. W 2006 roku Pracownia SOPA w Chełmie
uczestniczyła w 1 międzylaboratoryjnym sprawdzianie biegłości w zakresie oznaczeń dwutlenku
21
azotu organizowanym przez WSSE w Rzeszowie – Dział Laboratoryjny w Tarnobrzegu. Udział
w badaniach z wynikiem zadowalającym.
W ramach skarg i interwencji Pracownia SOPA WSSE w Lublinie w roku sprawozdawczym
wykonała w jednym mieszkaniu pomiary zanieczyszczenia powietrza. Przeprowadzone pomiary nie
wykazały przekroczeń. Pomiary zanieczyszczenia powietrza w ramach skarg i interwencji
przeprowadziła również Pracownia SOPA PSSE w Lublinie (dwa mieszkania – przekroczeń nie
stwierdzono).
V.
OCENA
STANU
SANITARNEGO
OBIEKTÓW
ŻYWNOŚCIOWYCH ORAZ PRZEDMIOTÓW UŻYTKU.
ŻYWIENIOWO
–
Na terenie woj. lubelskiego w 2006 r. nadzorem objęto 14 693 obiekty, w tym: 13 642 obiekty
żywnościowo-żywieniowe, 16 wytwórni przedmiotów użytku i kosmetyków, 105 miejsc obrotu
przedmiotami użytku oraz 930 środków transportu artykułów spożywczych.
Stan sanitarny tych obiektów ilustruje tabela:
Rodzaj obiektów
Obiekty żywnościowo-żywieniowe
Wytwórnie przedmiotów
użytku i kosmetyków
Miejsca obrotu przedmiotami
użytku
Środki transportu
Ogółem:
Liczba
objętych
nadzorem
Liczba
ocenionych
13 642
13 082
805
6,1
+ 0,6
16
14
-
-
+ 6,7
105
930
14 693
53
846
13 995
4
809
0,5
5,8
+ 1,7
+ 0,5
+ 0,6
Niezgodne
z
wymaganiami
liczba
%
% poprawy
lub
pogorszenia
w stosunku do
2005 r.
Liczba ocenionych obiektów jest niższa od liczby objętych nadzorem ze względu na to, że nie
wszystkie obiekty prowadziły działalność przez cały rok lub zostały uruchomione pod koniec roku.
22
Stan sanitarny poszczególnych grup obiektów żywnościowo-żywieniowych ilustruje poniższe
zestawienie:
Rodzaj obiektów
Wytwórnie lodów
Automaty do lodów
Wytwórnie tłuszczów
roślinnych
Piekarnie
Ciastkarnie
Przetwórnie owocowowarzywne
Browary
Wytwórnie napojów
bezalkoholowych
Zakłady garmażeryjne
Zakłady przemysłu zbożowomłynarskiego
Wytwórnie makaronów
Wytwórnie wyrobów
cukierniczych
Wytwórnie koncentratów
spożywczych
Wytwórnie octu
Wytwórnie majonezu i
musztardy
Wytwórnie używek
Wytwórnie środków
dietetycznych
Wytwórnie substancji
dodatkowych
Inne wytwórnie żywności
Sklepy spożywcze
Kioski spożywcze
Targowiska
Magazyny hurtowe
Inne obiekty obrotu żywnością
(handel okrężny, stragany)
Zakłady żywienia zbiorowego
otwartego
Zakłady małej gastronomii –
ogółem
w tym:
smażalnie
typu „fast-food”
Liczba
objętych
nadzorem
Liczba
ocenionych
59
113
1
59
110
1
439
153
73
438
152
71
31
6
1
7,1
3,9
1,4
+ 1,1
- 1,5
- 1,4
4
33
4
32
-
-
b. zm.
+ 5,5
23
101
23
100
1
19
4,3
19,0
+ 4,4
+ 5,5
19
24
19
24
3
12,5
+ 5,0
- 8,2
2
2
-
-
b. zm.
1
1
1
1
-
-
b. zm.
b. zm.
9
1
9
1
-
-
b. zm.
b. zm.
1
1
-
-
b. zm.
56
6713
711
70
508
487
53
6517
628
68
500
345
2
453
91
25
16
24
3,8
6,9
14,5
36,8
3,2
6,9
- 1,7
+ 0,7
+ 2,2
+ 7,1
+ 0,7
- 2,2
1060
1035
36
3,5
b. zm.
1453
1397
71
5,1
- 1,8
173
556
161
544
8
27
4,9
4,9
- 1,5
- 2,8
23
% poprawy lub
Niezgodne
pogorszenia
z
wymaganiami w stosunku do
2005r.
Liczba
%
b. zm.
2
1,8
-1,0
b. zm.
pijalnie piwa
inne
Zakłady żywienia zbiorowego
zamkniętego – ogółem
w tym:
Stołówki pracownicze
Bufety przy zakładach pracy
Stołówki w domach
wczasowych
Bloki żywienia w szpitalach
Kuchnie mleczne
Bloki żywienia w sanatoriach
i prewentoriach
Bloki żywienia w domach
opieki społecznej
Stołówki w żłobkach i domach
małego dziecka
Stołówki szkolne
Stołówki w bursach i
internatach
Stołówki na koloniach i
obozach
Stołówki w przedszkolach
Stołówki w domach dziecka
Stołówki studenckie
Stołówki w zakładach
specjalnych i wychowawczych
Inne zakłady żywienia (hufce
pracy, punkty wydawania
posiłków profilaktycznych)
Jak
wynika
z
powyższego
687
37
1527
658
34
1491
32
4
24
4,9
11,7
1,6
- 1,6
+ 4,3
+ 1,5
31
70
47
31
70
47
4
-
5,7
-
+ 3,1
- 5,7
b. zm.
43
13
8
43
13
8
3
-
6,9
-
- 2,4
b. zm.
b. zm.
68
68
-
-
+ 3,3
13
13
-
-
+ 7,7
577
96
569
96
12
-
2,1
-
+ 2,2
+ 2,1
119
104
1
0,9
+ 1,1
286
17
6
39
285
17
6
38
4
-
1,4
-
+ 1,7
b. zm.
b. zm.
b. zm.
94
83
-
-
+ 3,1
zestawienia
najwyższy
odsetek
obiektów
niezgodnych
z wymaganiami stanowią:
1. targowiska – 36,8%,
2. zakłady przemysłu zbożowo-młynarskiego – 19,0%,
3. kioski spożywcze – 14,5%,
4. wytwórnie wyrobów cukierniczych – 12,5%,
5. piekarnie – 7,1%,
6. sklepy spożywcze – 6,9%.
Nie budził większych zastrzeżeń stan sanitarny: wytwórni lodów, kuchni mlecznych, bloków
żywienia w sanatoriach, stołówek studenckich, stołówek w domach dziecka, stołówek wczasowych,
bloków
żywienia
w
domach
opieki
społecznej,
24
stołówek
w
żłobkach,
bursach
i internatach, zakładach specjalnych i wychowawczych, wytwórni tłuszczów roślinnych, wytwórni
koncentratów spożywczych, browarów, wytwórni octu, wytwórni majonezu i musztardy,
przetwórni owocowo-warzywnych, wytwórni środków dietetycznych, wytwórni napojów
bezalkoholowych i wytwórni makaronów.
Najczęściej stwierdzanymi w kontrolowanych obiektach uchybieniami były:
- brak wdrożenia systemu HACCP,
- brak opracowanych i wdrożonych procedur i instrukcji Dobrej Praktyki Produkcyjnej
i Dobrej Praktyki Higienicznej,
- nieprawidłowa funkcjonalność,
- nieprawidłowy stan techniczny (ściany, podłogi),
- brak bieżącej zimnej i ciepłej wody (dotyczy to głównie sklepów i kiosków na terenach
wiejskich).
W ramach prowadzonego w 2006 r. nadzoru w obiektach żywności, żywienia i przedmiotów użytku
oraz środkach transportu żywności:
- przeprowadzono 24 114 kontroli i rekontroli,
- sporządzono 19 886 protokółów,
- wydano 2623 decyzje, w tym 110 decyzji zamknięcia obiektów na okres niezbędny do usunięcia
stwierdzanych uchybień (26 sklepów spożywczych, 25 zakładów żywienia zbiorowego otwartego,
16 piekarni, 13 zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego, 7 innych obiektów obrotu
żywnością, 7 zakładów małej gastronomii, 2 kioski spożywcze, 3 ciastkarnie, 3 targowiska,
2 przetwórnie owocowo-warzywne, 1 magazyn hurtowy, 1 wytwórnia napojów bezalkoholowych,
3 środki transportu (zakaz przewozu), 1 wytwórnia napojów bezalkoholowych),
- nałożono 1905 mandatów karnych na sumę 247 830,00 zł,
- nałożono 111 grzywien w celu przymuszenia do wykonania obowiązków na sumę 59 380,00 zł,
- do sądów skierowano 3 wnioski na obiekty nadzorowane (niewłaściwa jakość zdrowotna środków
spożywczych - 1, uniemożliwianie przeprowadzenia kontroli - 2) oraz 3 wnioski za nielegalną
produkcję i sprzedaż lodów.
W ramach prowadzonego nadzoru kontrolowano również jakość zdrowotną środków spożywczych
oraz materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością.
Laboratorium WSSE oraz pracujące w systemie zintegrowanym 4 laboratoria PSSE zbadały ogółem
5377 próbek, z czego zakwestionowano 224, t.j. 4,1 %, w tym:
- 4392 próbki środków spożywczych krajowych, zakwestionowano 167, t.j. 3,8 %,
- 401 próbek środków spożywczych z importu, zakwestionowano 9, t.j. 2,2 %,
25
- 153 próbki przedmiotów użytku, zakwestionowano 5, t.j. 3,2 %,
- 160 próbek sanitarnych (na czystość sprzętu, naczyń i rąk), zakwestionowano 11, t.j. 6,8 %.
Głównymi
przyczynami
kwestionowania
środków
spożywczych
były
zmienione
cechy
organoleptyczne, zanieczyszczenia mikrobiologiczne, nieprawidłowe znakowanie.
Najczęściej kwestionowane środki spożywcze to:
- napoje bezalkoholowe
– 16,6 %,
- używki
– 9,5 %,
- wyroby garmażeryjne
– 4,5 %,
- ryby i przetwory (bez konserw)
– 4,4 %,
- mięso i przetwory (bez konserw)
– 4,0 %,
- przetwory zbożowe mączne
– 4,0 %
- tłuszcze roślinne
– 3,7 %,
- lody
– 2,8 %,
- owoce, warzywa i przetwory (bez konserw)
– 2,6 %,
- mleko spożywcze płynne
– 2,4 %,
- przetwory mleczne (bez masła i lodów)
– 2,2 %.
Opracowując ogniska zbiorowych zatruć pokarmowych (były to głównie zatrucia na weselach
i innych przyjęciach okolicznościowych) zbadano 271 próbek celem wykrycia czynnika
chorobotwórczego, który wywołał zatrucie. Zakwestionowano 32 próbki stwierdzając w nich
głównie obecność bakterii z grupy Salmonella.
VI.
NADZÓR NAD ZAKŁADAMI PRACY.
W roku 2006 pion Higieny Pracy Państwowej Inspekcji Sanitarnej objął ewidencją 3656
zakładów pracy, w których ogółem zatrudniono 165334 pracowników (w roku 2005 – 3574 zakłady
i 162203 zatrudnionych).
Działalność kontrolna
W ramach nadzoru nad warunkami pracy i higieniczno-sanitarnymi skontrolowano 2970
zakładów, w których przeprowadzono łącznie 4215 kontroli ( w roku 2005 – 4715 kontroli),
w tym:
26
- 1434 kontrole w zakresie nadzoru nad substancjami i preparatami chemicznymi,
- 63 kontrole w zakresie nadzoru nad prekursorami narkotyków kategorii 2 i 3,
- 221 kontroli w zakresie nadzoru nad substancjami, preparatami lub procesami rakotwórczymi
o działaniu rakotwórczym lub mutagennym,
- 173 kontrole w zakresie nadzoru nad produktami biobójczymi,
- 339 kontroli w zakresie nadzoru nad czynnikami biologicznymi.
Liczba skontrolowanych zakładów z przekroczeniami wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń
i natężeń czynników szkodliwych wyniosła 338 (w roku 2005 – 357 zakładów).
W warunkach przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych
zatrudnionych było:
- 9639 pracowników ( w roku 2005 - 9304 pracowników), w tym:
- 12 pracowników narażonych na czynniki chemiczne ( w roku 2005 - 142 pracowników),
- 2844 pracowników narażonych na pyły (w roku 2005 - 1725 pracowników),
- 8346 pracowników narażonych na hałas ( w roku 2005 - 7216 pracowników),
- 478 pracowników narażonych na drgania mechaniczne (w roku 2005 - 115 pracowników),
- 2237 pracowników zatrudnionych w warunkach przekroczenia parametrów higienicznych
mikroklimatu gorącego ( w roku 2005 - 85 pracowników).
Ponadto w warunkach niedoświetlenia (czynnik uciążliwy) zatrudnionych było 495 pracowników
(w roku 2005 - 1076 pracowników) oraz w warunkach nieprawidłowych parametrów mikroklimatu
umiarkowanego zatrudnionych było 443 pracowników (w roku 2005 - 654 pracowników).
Wykazana w opracowaniu większa (niż w roku 2005) liczba pracowników zatrudnionych
w warunkach przekroczenia normatywów mikroklimatu gorącego, hałasu i pyłu wynika z faktu
objęcia wzmożonym nadzorem zakładów pracy w których występują czynniki szkodliwe oraz
przeprowadzenia pomiarów na większej liczbie stanowisk pracy, niż w latach ubiegłych (w tym
głównie stanowisk pracy w kopalni węgla kamiennego).
Przekroczenia
wartości
dopuszczalnych
normatywów
higienicznych
(najwyższe
dopuszczalne stężenia i natężenia) stwierdzono w zakładach pracy w następujących branżach:
- kopalnia węgla kamiennego,
- produkcja nawozów sztucznych,
- zakłady tartaczne i stolarskie,
- produkcja helikopterów,
- zakłady betoniarskie,
- obsługa maszyn do budowy dróg,
27
- produkcja mięsa i wyrobów mięsnych.
Decyzje administracyjne
W wyniku przeprowadzonych kontroli, warunków pracy i higieniczno-sanitarnych wydano
603 decyzje administracyjne (w roku 2005 - 393), które dotyczyły:
− nieprawidłowości związanych z wprowadzaniem do obrotu i stosowaniem w działalności
zawodowej substancji i preparatów chemicznych niebezpiecznych - 243 przypadki (w roku
2005 – 125 ),
− stwierdzonych przekroczeń stężeń i natężeń czynników szkodliwych na stanowiskach pracy
lub niedopełnienia przez pracodawcę obowiązku wykonania badań i pomiarów czynników
szkodliwych w środowisku pracy – 295 przypadków (w roku 2005 – 175),
− spełnienia obowiązku sporządzenia dokumentacji oceny ryzyka zawodowego – 159
przypadków (w roku 2005 – 75),
− usunięcia nieprawidłowości w zakładach, w których występuje narażenie pracowników na
czynniki biologiczne – 149 przypadków,
Obowiązki określone w decyzjach dotyczyły również instalowania wentylacji, instalowania
urządzeń odpylających, modernizacji pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, urządzenia magazynów
z substancjami i preparatami chemicznymi niebezpiecznymi, wydzielenia i oznakowania miejsc
magazynowania substancji i preparatów chemicznych.
Liczba decyzji uległa znacznemu zwiększeniu w porównaniu z rokiem 2005, co wiąże się
z następującymi faktami:
− w roku 2006 wzmożonym nadzorem objęto zakłady pracy w których występuje narażenie na
czynniki biologiczne (w tym m.in. placówki służby zdrowia oraz zakłady segregacji
odpadów i oczyszczalnie ścieków),
− w roku 2006 przeprowadzono dodatkowe kontrole w zakresie oceny produktów
chemicznych, co wiązało się ze zmianami w przepisach ustawy o substancjach i preparatach
chemicznych, ustawy o produktach biobójczych, ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
Ponadto w roku 2006 prowadzono działania akcyjne polegające na ocenie zgodności z
obowiązującymi przepisami wybranych grup produktów chemicznych wprowadzanych do
obrotu na terenie województwa lubelskiego, działania te skutkowały większą liczbą decyzji,
− w roku 2006 wzmocnione zostały działania związane z oceną stanowisk pracy na których
występuje narażenie na czynniki szkodliwe w tym czynniki rakotwórcze i mutagenne.
28
W roku 2006 nie wydano decyzji nakazujących unieruchomienie zakładu pracy lub jej części
(stanowisk pracy).
W związku z działaniami Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz samych pracodawców w roku 2006
dokonano poprawy warunków pracy higieniczno -sanitarnych w zakresie obniżenia stężeń i natężeń
czynników szkodliwych na stanowiskach pracy:
– stężenia pyłu (budowa lub modernizacja wentylacji ogólnej, stanowiskowej lub klimatyzacji),
- stężenia substancji chemicznych (budowa lub modernizacja wentylacji),
- natężenia hałasu (działania techniczno-organizacyjne),
- oddania do użytku nowych pomieszczeń pracy,
- modernizacji istniejącego parku maszynowego,
- wyposażenia stanowisk pracy w nowe maszyny i urządzenia,
- poprawy parametrów oświetlenia sztucznego.
Choroby zawodowe
Z występowaniem czynników szkodliwych w środowisku pracy wiąże się zapadalność na
choroby zawodowe wśród pracowników (zestawienie chorób zawodowych stwierdzonych w latach
2004 – 2006 przedstawia załączona tabela).
Największą liczbę chorób zawodowych w 2006 roku stwierdzono w pozycjach: 3 - pylica
płuc, 15 - przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym
trwającym, co najmniej 15 lat, 18 - choroby skóry i 26 - choroby zakaźne lub pasożytnicze wg.
wykazu stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 w sprawie
wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania
podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzenia chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych
w tych sprawach (Dz. U. Nr 132, poz. 1115). Wzrost stwierdzonych przypadków chorób
zawodowych w pozycji 26 wiąże się ze wzrostem stwierdzonych przypadków boreliozy (leśnicy
i rolnicy).
Analiza najczęściej występujących chorób zawodowych w roku 2006 w porównaniu z rokiem
2005 w województwie lubelskim.
Rok
1
Najczęstsze choroby zawodowe wg numeru choroby z wykazu chorób zawodowych z 2002 r
poz. 15
Poz. 26
Poz. 3
Poz. 18
liczba
udział
liczba
udział
liczba
udział
liczba
udział
przypadków procentowy przypadków procentowy przypadków procentowy przypadków procentowy
2
3
4
5
6
7
8
9
2005
101
33,33
67
22,11
38
12,54
6
1,98
2006
104
37,68
86
31,15
32
11,59
12
4,35
29
Liczba chorób zawodowych stwierdzonych w województwie lubelskim w latach 2004-2006.
Nazwa choroby zawodowej
Zatrucia ostre albo przewlekłe
Gorączka metaliczna
Pylice płuc
Choroby opłucnej lub osierdzia
wywołane pyłem azbestu
Przewlekłe obturacyjne zapalenie
oskrzeli
Astma oskrzelowa
Zewnątrzpochodne alergiczne
zapalenie pęcherzyków płucnych
Ostre uogólnione reakcje
alergiczne
Byssinoza
Beryloza
Choroby płuc wywołane pyłem
metali twardych
Alergiczny nieżyt nosa
Zapalenie obrzękowe krtani o
podłożu alergicznym
Przedziurawienie przegrody nosa
wywołane substancjami o działaniu
żrącym lub drażniącym
Przewlekłe choroby narządu głosu
spowodowane nadmiernym
wysiłkiem głosowym
Choroby wywołane działaniem
promieniowania jonizującego
Nowotwory złośliwe powstałe w
wyniku działania czynników
rakotwórczych
Choroby skóry
Przewlekłe choroby układu ruchu
Przewlekłe choroby obwodowego
układu nerwowego
Obustronny trwały ubytek słuchu
typu ślimakowego spowodowany
hałasem
Zespół wibracyjny
Choroby wywołane pracą w
warunkach podwyższonego
ciśnienia atmosferycznego
Choroby wywołane działaniem
wysokich albo niskich temperatur
Choroby układu wzrokowego
wywołane czynnikami fizycznymi,
chemicznymi lub biologicznymi
Choroby zakaźne lub pasożytnicze
albo ich nastepstwa
2006 r.
2004 r.
2005 r
Numer
liczba
choroby
liczba
liczba
zawodowej przypadków przypadków przypadków
1
0
4
1
2
0
0
0
3
67
38
32
4
110
57
10
5
0
0
0
6
10
4
6
7
1
1
2
8
0
0
0
9
0
0
0
10
0
0
0
11
0
0
0
12
1
1
1
13
0
0
0
14
0
0
15
160
101
104
16
1
0
0
17
8
4
3
18
16
5
12
19
9
6
4
20
6
4
8
21
11
5
4
22
5
3
2
23
0
0
24
0
0
0
25
1
2
1
26
41
67
86
Razem:
447
302
276
0
0
30
W latach 2004 – 2006 liczba zakładów pracy objętych nadzorem przez Państwową Inspekcję
Sanitarną utrzymywała się na podobnym poziomie:
− 3574 zakłady w roku 2004,
− 3912 zakładów w roku 2005,
− 3656 zakładów w roku 2006.
Liczba pracowników zatrudnionych w warunkach przekroczenia najwyższych dopuszczalnych
stężeń i natężeń czynników szkodliwych na stanowiskach pracy kształtowała się następująco:
− w roku 2004 – 11623 pracowników,
− w roku 2005 – 9304 pracowników,
− w roku 2006 – 9639 pracowników.
Nieznaczny wzrost liczby pracowników zatrudnionych w warunkach przekroczeń NDS/N
czynników szkodliwych, wiąże się ze wzmocnieniem nadzoru nad zakładami pracy, w których
występują czynniki szkodliwe poprzez bardziej wnikliwe analizowanie zagrożeń i wydawanie
decyzji administracyjnych.
Zaznaczyć należy, że przekroczenia normatywów higienicznych dotyczą głównie stanowisk
pracy, na których występują: hałas, pyły mikroklimatu gorącego. Szczególnym problemem są
stanowiska pracy, na których występuje hałas przekraczający normatywy higieniczne (kopalnia
węgla kamiennego, tartaki i stolarnie, cementownia, produkcja mięsa i wyrobów z mięsa, produkcja
nawozów sztucznych).
W zakładach pracy, w których występuje przekroczenie wartości najwyższego dopuszczalnego
natężenia hałasu, pracodawcy zobowiązani są w drodze decyzji do obniżenia stężeń lub natężeń
czynników szkodliwych. W wielu przypadkach obniżenie natężenia hałasu do obowiązujących
normatywów higienicznych jest niemożliwe ze względów technologicznych i w związku
z powyższym pracodawcy opracowują programy działań organizacyjno – technicznych
zmierzających do ograniczenia oddziaływania hałasu.
31
0
96
0
59
1071
10
8
5
0
2
72
1
3
17
18
19
20
21
22
13
0
0
0
12
16
0
0
11
0
0
0
10
1060
2809
2
05
0
0
0
02
41
11
4
01
15
93
4
1
14
3
2
PKD
NDS/NDN
(ogółem)*)
Liczba
zakładów
pracy, w
których
stwierdzono
przekroczenia
NDS/NDN ***)
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
4
NDS czynników
chemicznych
0
0
66
0
0
0
0
49
0
0
0
0
2528
0
0
3
5
NDS
pyłów
32
8
10
1052
59
0
96
0
1011
0
0
0
0
2809
0
11
90
6
NDN czynników
fizycznych**)
Liczba pracowników pracujących w przekroczeniach ***)
(NDS/NDN) wg PKD w województwie lubelskim
0
0
4
0
0
0
0
3
0
0
0
0
0
0
0
0
7
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
8
0
58
31
7
0
0
0
80
0
0
0
0
2809
0
5
0
9
Liczba
Liczba wydanych
Liczba
wydanych
decyzji
pracowników,
decyzji
unieruchamiających którym poprawiono
dotyczących
stanowisko w
warunki pracy w
obniżenia
związku z
zakresie
stężeń i
przekroczeniem
przekroczeń
natężeń
normatywu
normatywów
czynników
higienicznego
higienicznych ****)
szkodliwych
Informacje dotyczące nadzorowanych zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia czynników szkodliwych dla zdrowia
Nadzór bieżący nad zakładami pracy.
525
105
319
102
258
1016
0
0
3
81
216
671
347
0
164
6
260
68
84
114
0
50
0
0
2
8
0
0
1
13
37
2
33
25
0
0
1
2
2
1
20
0
7
1
26
8
5
2
0
6
0
0
1
1
0
0
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
40
41
45
50
51
52
55
60
61
62
63
64
65
66
0
0
23
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
9
0
0
0
0
0
0
3
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
20
3
1
0
0
0
0
35
35
5
0
0
0
0
18
56
0
25
0
0
0
33
0
0
8
2
0
0
50
0
114
81
67
260
6
164
0
332
671
211
81
3
0
0
1004
242
102
316
105
525
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
2
1
0
3
0
0
0
0
0
0
0
4
0
2
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
10
0
0
6
0
17
0
1
6
8
0
122
0
0
0
0
24
39
6
6
7
2
0
1
1
0
3
0
0
0
8
5
0
0
5
0
0
1
1
0
2
0
0
0
1
3
0
0
2
0
0
338
70
71
72
73
74
75
80
85
90
91
92
93
95
99
Razem
12
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
2844
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
9513
0
0
5
0
0
5
8
0
0
0
3
0
1
1
0
21
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
34
*) pracownik liczony jeden raz niezależnie od ilości czynników
**) należy uwzględnić: hałas, drgania, mikroklimat zimny i gorący, promieniowanie optyczne,
***) występujące w nadzorowanych zakładach,
****) dotyczy również zakładów, w których przekroczenia normatywów wystąpiły przed 2006 rokiem, ale warunki pracy poprawiono w 2006 roku
9639
0
0
67
3358
0
0
7
0
0
1
102
0
4
0
0
0
0
0
0
VII.
NADZÓR EPIDEMIOLOGICZNY.
W roku 2006 podobnie jak w latach ubiegłych, najczęstszym zachorowaniem były
podejrzenia grypy i infekcje grypopodobne – ogółem na podstawie meldunków MZ-55
zarejestrowano 6151 przypadków. Dla porównania w roku 2005 odnotowano 13 394 przypadki.
Zarówno liczba zachorowań, jak i wskaźnik zapadalności był znacząco niższy niż w roku 2005
i 2004, co jest prawidłowością związaną z cyklicznie występującym (co 2-3 lata) spadkiem
i wzrostem zachorowań. Zgodnie z przyjętą definicją zachorowania na grypę można zarejestrować
jako potwierdzone przypadki, wówczas, jeżeli można je potwierdzić metodami laboratoryjnymi.
W 2006 r. na terenie woj. lubelskiego laboratoryjnie nie potwierdzono żadnego przypadku grypy.
Sytuacja epidemiologiczna gruźlicy na terenie województwa lubelskiego jest w dalszym
ciągu niezadowalająca. W 2006 r. (dane zsumowane z IV kwartalnych raportów otrzymanych
z Wojew. Przychodni Chorób Płuc i Gruźlicy w Lublinie) liczba zachorowań wyniosła – 784
przypadki (wsk. zapadalności – 36), podczas gdy w roku 2005 - 849 przypadków (wsk.
zapadalności na 100 tys.za rok 2005 – 38,9). Dla porównania w roku 2004 było 772 zachorowań,
a wskaźnik zapadalności wyniósł 36,0. Gruźlica jest chorobą uznaną za chorobę społeczną, bowiem
jej występowanie wiąże się w głównej mierze z pogorszeniem warunków życia ludności.
Bardzo ważną rolę w zapobieganiu szerzenia się gruźlicy odgrywa odpowiednio wczesne
zdiagnozowanie choroby i natychmiastowe leczenie chorego.
W roku 2006 liczba zbiorowych zatruć pokarmowych w porównaniu z rokiem 2005 spadła,
odnotowano 24 ogniska, podczas gdy w roku 2005 odnotowano 52 ogniska zbiorowych zatruć
pokarmowych. Wskutek zbiorowych zatruć w roku 2006 zachorowało 296 osób, w tym dzieci do lat
14-tu - 106, hospitalizowano ogółem 105 osób.
Główną przyczyną zatruć była pałeczka Salmonella Enteritidis (18 ognisk). Częstą
przyczyną wystąpienia ognisk zatruć pokarmowych było dodawanie do potraw surowych jaj,
nieprawidłowa obróbka termiczna, a także prawdopodobnie nie przestrzeganie reżimu sanitarnego
przez osoby przygotowujące potrawy (niektóre zatrucia to tzw. zatrucia „wtórne” gdzie spożywano
produkt poddany obróbce termicznej, który został prawdopodobnie skażony podczas procesu
przechowywania przez przeniesienie zarazka ze skażonych surowców). Jedno ognisko wywołane
było przez rotawirusy, w przypadku 5 ognisk nie ustalono czynnika etiologicznego.
Łączna suma zachorowań na salmonellozy w roku 2006 wyniosła 950 (913 to przypadki
potwierdzone), podczas gdy w 2005 r. wynosiła 1501 przypadków (1418 to przypadki
35
potwierdzone). Czerwonka bakteryjna w 2006 r. wywołała zachorowania u 4 osób, podczas gdy
w 2005 r. wystąpiła u 6 osób.
Poniższa tabela ilustruje wskaźnik zapadalności (na 100 000 mieszkańców) na salmonellozy
w województwie lubelskim i Polsce w latach 1999-2006.
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
lubelskie 99,2
54,4
87,1
87,3
64,0
51,15
68,78
43,7
58,99 51,45 53,55
43,19
41,79
41,9
Polska
60,6
W 2006 r. zarejestrowano 5 zakażeń pozajelitowych pałeczkami Salmonella, w roku 2005
podobnie jak w 2004 odnotowano 3 przypadki zachorowań na salmonelozy pozajelitowe.
Liczba zachorowań na WZW typu B w roku 2006 wyniosła 129 przypadków, w tym 30
przypadków WZW typu B ostre i 99 WZW typu B przewlekłe. W 2005 r. na terenie województwa
lubelskiego zarejestrowano 95 przypadków (24 - WZW typu B – ostre; 71 - WZW typu B
przewlekłe).
Obserwowany wzrost zarejestrowanych przypadków może wiązać się po części ze wzrostem
świadomości na temat zachorowań na WZW typu C i kierowaniem większej liczby osób na badania
diagnostyczne w kierunku czynników etiologicznych zapaleń wątroby (gro zarejestrowanych
zachorowań to WZW typu B - przewlekłe, stąd nie można stwierdzić czy zakażenia/kontakt
z wirusem miały miejsce w roku 2006 czy też są to zgłoszenia osób, które zostały zakażone
w okresie wcześniejszym, a dopiero w roku 2006 zostały zdiagnozowane i zgłoszone jako chore na
WZW typu B - przewlekłe).
Na sytuację epidemiologiczną tej choroby mają wpływ m.in. takie warunki jak: stały nadzór
nad dezynfekcją i sterylizacją w placówkach służby zdrowia, przestrzeganie zasad aseptyki przy
zabiegach, jak również wykonawstwo szczepień ochronnych przeciwko WZW typu B. Możliwe
drogi zakażenia HBV, HCV to także zabiegi wykonywane w gabinetach tatuażu, kosmetycznych,
wstrzyknięcia środków odurzających niejałowym sprzętem (narkomanii), kontakty seksualne
z osobami zakażonymi.
36
Poniższa tabela ilustruje wskaźnik zapadalności na WZW typu B w woj. lubelskim i Polsce
w latach 1999-2006.
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
lubelskie
5,9
3,6
3,3
3,2
3,2
3,05
4,35
5,93
Polska
8,68
6,97
5,90
5,02
4,43
3,86
4,53
W roku 2006 zarejestrowano 239 zachorowań na WZW typu C, podczas gdy w roku
poprzednim zarejestrowano 231 zachorowań.
Poniższa tabela ilustruje wskaźnik zapadalności na tą jednostkę chorobową w województwie
lubelskim oraz generalnie w Polsce w latach 1999-2006.
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
lubelskie
2,6
3,2
4,0
5,2
6,4
4,56
10,58
10,99
Polska
4,75
5,06
4,76
4,9
5,59
5,39
7,85
Mniejszy problem stanowiła w 2006 r., podobnie jak i w 2005 roku, wścieklizna – choroba
występująca wśród zwierząt dzikich i domowych. Podkreślić należy, że sytuacja epizootyczna tej
choroby uległa znacznej poprawie, co miało związek z masowo przeprowadzonymi szczepieniami
ochronnymi p/wściekliźnie zwierząt. W 2006 r. Wojewódzki Inspektorat Weterynarii Zakład
Higieny Weterynaryjnej w Lublinie przekazał do wiadomości WSSE w Lublinie 11 dodatnich
wyników badań w kierunku wścieklizny zwierząt (w tym lisy-11). W analizowanym okresie do
szczepień poekspozycyjnych p/wściekliźnie zakwalifikowano 226 osób, podczas gdy w roku
minionym - 221 osób. Dla porównania w roku 2004 do szczepień p/wściekliźnie zakwalifikowano
309 osób, a w 2003 r. – 407 osób.
W roku 2006 odnotowywano sporadyczne zachorowania na odrę – łącznie 7 przypadków,
w tym 6 potwierdzonych laboratoryjnie, chorowały głównie osoby nie szczepione przeciwko odrze
37
(5 osób), 1 osoba została zaszczepiona poekspozycyjnie, co nie zapobiegło zachorowaniu,
1 zachorowanie wystąpiło w ciągu kilkunastu dni po podaniu szczepionki MMR. W roku 2005 nie
odnotowano zachorowań na odrę. Dla porównania w roku 2004 odnotowano 1 zachorowanie,
natomiast w roku 2003 na odrę zachorowało 14 osób (wszystkie zachorowania w 2003 r wystąpiły
wśród dzieci uchodźców z Czeczenii przebywających tymczasowo w Ośrodku dla Uchodźców
w Lublinie).
Zachorowań na boreliozę w roku 2006 zarejestrowano 366 (wsk. zapadalności – 16,8),
podczas gdy w 2005 roku odnotowano ogółem 187 przypadków (wskaźnik zapadalności - 8,57).
Występowanie zachorowań na boreliozę wiąże się z występowaniem naturalnych ognisk
przyrodniczych rezerwuaru zarazka na określonych obszarach województwa. Najwięcej
zachorowań zarejestrowano w powiatach:
Biała Podlaska – 54,
Radzyń Podl. – 58,
Lublin – 65,
Łuków – 28,
Tomaszów Lub.- 39.
W roku 2006 zgłoszono - 1832 przypadków zapalenia płuc o etiologii zakaźnej,
podczas gdy w 2005 r. odnotowano 1750, (dla porównania w roku 2004 takich przypadków
zarejestrowano 1149).
Zachorowania na kleszczowe zapalenie mózgu są notowane w
województwie lubelskim
sporadycznie.
W roku 2002 odnotowano 1 przypadek, w 2003 – 2, w 2004 – 3, w roku 2005 odnotowano 2
przypadki (p. włodawski, p. opolski), w roku 2006 – 5 (p. bialski -2, lubelski -2, łukowski -1).
W 2006 r. na wirusowe zapalenie mózgu zachorowało 16 osób, na wirusowe zapalenie opon
mózgowych 107 osób ( w tym enterowirusowe zomr - 18, inne określone i nie określone – 80,
wirusowe zomr w innych chorobach objętych sprawozdaniem MZ-56 – 9 ). Na bakteryjne zapalenie
opon mózgowych i/lub mózgu w 2006 r. zapadło 36 osób (w tym inne określone – 5, inne, nie
określone - 29, w innych chorobach objętych MZ-56 – 2). Zapalenie opon mózgowych inne
i nieokreślone wystąpiło u 19 osób, zapalenie mózgu inne i nie określone wystąpiło u 5 osób.
W roku 2006 wystąpiło ogółem 11 przypadków inwazyjnej choroby meningokokowej
(w tym 8 przypadków zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, 4 przypadki posocznicy,
przy czym u 1 osoby wystąpiły obie postacie choroby). Wśród zarejestrowanych 2 przypadki
wywołane były przez Neisseria meningitidis typu B, 5 przez N. meningitidis typu C, 1 typu A, w 3
38
przypadkach typu nie określono. 10 przypadków zakończyło się wyzdrowieniem, 1 zgonem (powiat
bialsko-podl.).
Dla porównania w roku 2005 meningokokowe zapalenie opon mózgowych wystąpiło u 8 osób.
Posocznica meningokokowa wystąpiła u 2 osób. Wśród zarejestrowanych 2 przypadki wywołane
były przez Neisseria meningitidis typu B, 2 przez N. meningitidis typu C, w 5 przypadkach typu nie
określono. 8 przypadków zakończyło się wyzdrowieniem i 1 zgonem (powiat zamojski).
Choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae (inwazyjna) w postaci zapalenia opon
i/lub mózgu wystąpiła u 2 osób, choroba wywołana przez Haemophilus influenzae typ B
(inwazyjna) w postaci zaplenia opon i/lub mózgu wystąpiła u 1 osoby.
W roku 2006 zarejestrowano 6 przypadków bezobjawowego stanu zakażenia wirusem HIV
oraz otrzymano 5 wyników dodatnich badań w kierunku HIV, niemożliwych do zweryfikowania
(brak danych odnośnie osób badanych uniemożliwia ustalenie czy były to osoby badane
i zarejestrowane już w latach ubiegłych, brak formularzy zgłoszeń od lekarzy wydających wynik
badania uniemożliwia ustalenie czy ww. wyniki dodatnie pochodzą od osób z bezobjawowym
stanem zakażenia HIV czy od chorych na AIDS). Choroba wywołana przez HIV wystąpiła u 8 osób
(w tym 6 przypadków zaklasyfikowano jako potwierdzone, 2 jako prawdopodobne). Przypadki
potwierdzone to 4 mężczyzn w wieku 29, 34, 37 (zgon z powodu AIDS) i 50 lat (zgon z powodu
AIDS) oraz 2 kobiety w wieku 26 i 35 lat; przypadki prawdopodobne to 1 kobieta w wieku 65 lat
oraz 1 mężczyzna w wieku 29 lat.
Dla porównania w roku 2005 bezobjawowy stan zakażenia wirusem HIV zgłoszono u 5
osób. Choroba wywołana przez HIV wystąpiła u 9 osób (w tym 5 przypadków zaklasyfikowano
jako prawdopodobne). Przypadki prawdopodobne – 5 to 5 mężczyzn w wieku: 30 lat (chory zmarł),
32 lata, 34 lata, 37 lat, 40 lat (chory zmarł), przypadki potwierdzone – 4 to 2 kobiety w wieku 34
i 27 lat oraz 2 mężczyzn, obaj w wieku 28 lat (1 to obywatel rumuński).
Niestety w woj. lubelskim nie ma możliwości prowadzenia specjalistycznego leczenia osób chorych
na AIDS. Jest to pewien problem także z punktu widzenia nadzoru epidemiologicznego, bowiem
zgłoszenie przypadku jako AIDS wymaga rozpoznania choroby wskazującej na AIDS zgodnie
z obowiązującą definicją przypadku. Przy braku specjalistycznego oddziału/pododdziału do
leczenia chorych rozpoznanie choroby wskazującej na AIDS jest utrudnione.
W roku 2006 na terenie województwa lubelskiego wśród chorób podlegających zgłaszaniu
nie odnotowano zachorowań na błonicę, cholerę, dur brzuszny, dury rzekome, wściekliznę,
tularemię, ostrą czerwonkę pełzakową. Zagrożenie zachorowaniami na te choroby nie jest wysokie.
39
Wymagają one jednak utrzymania stałego nadzoru z racji ich znaczenia klinicznego i potencjału
epidemicznego.
W roku 2006 zarejestrowano jedynie 899 przypadków zachorowań na nagminne zapalenie
przyusznic, podczas gdy w 2005 r. odnotowano 5 887 przypadków.
Zachorowania na ospę wietrzną utrzymywały się na tym samym poziomie, co w latach
2003-2005, odnotowano 6 162 przypadki. Zachorowań na różyczkę zgłoszono 1813 przypadków,
podczas gdy w roku 2005 jedynie 225 przypadków, nie notowano wrodzonego zespołu
różyczkowego.
W 2006 r. odnotowano o ponad połowę mniej zachorowań na krztusiec tj. 14 przypadków,
podczas gdy w roku 2005 zarejestrowano 37.
W roku 2006 nie odnotowano przypadków tężca, zarejestrowano 1 przypadek zgorzeli
gazowej, 2 przypadki legionellozy, 1 przypadek choroby Creutzfeldta-Jacoba oraz 1 przypadek
zimnicy.
Toksoplazmozę zgłoszono u 37 osób tj. ponad trzykrotnie więcej aniżeli w roku 2005, kiedy
zarejestrowano 10 zachorowań, toksokarozę u 11 osób (w roku 2005 – u 6 osób), bąblowicę u 5
osób tj. dokładnie u tylu osób, co i w roku 2005, tasiemczycę wywołaną przez T. saginata tak jak
w roku poprzednim zgłoszono u 1 osoby.
Lambliozę zgłoszono u 184 osób (w roku 2005 – u 198 osób), glistnicę u 37 ( w roku 2005 –
48), owsicę u 100 osób (w roku 2005 – u 134).
Wszawicę zaobserwowano u 9 osób, świerzb u 507, grzybice skóry (dermatofitozy) u 170.
Wśród objętych obowiązkiem zgłaszania zakażeń i chorób wrodzonych najwięcej
zarejestrowano przypadków posocznicy bakteryjnej noworodka (Kod ICD- 10 P.36) – 135
przypadków (w roku 2005 – 150).
Realizacja Programu Szczepień Ochronnych
Sytuacja epidemiologiczna chorób, przeciwko którym stosowane są szczepienia ochronne
na terenie woj. lubelskiego jest korzystna dzięki dobremu poziomowi wykonawstwa szczepień.
Zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych szczepienia obowiązkowe dzieci
wykonywane są terminowo, co pozwala na uzyskanie wysokiego odsetka zaszczepionych
w stosunku do populacji dzieci podlegających szczepieniom. Poziom wykonawstwa szczepień
w poszczególnych powiatach jest zróżnicowany, przedstawia to załączona tabela.
40
Niższy procent uzyskano w roku bieżącym w uodpornieniu młodzieży szkolnej na terenie
niektórych powiatów, gdzie z powodu konfliktu pomiędzy lekarzami POZ i pielęgniarkami
szkolnymi okresowo wykonywanie szczepień było zawieszone. Spowodowało to także niższy
odsetek osiągniętego poziomu uodpornienia młodzieży szkolnej w województwie (dotyczy to
szczepień Td w 14 i 19 r.ż., MMR w 10, 11 i 12 r.ż., częściowo szczepień p/WZW typu B w 14 r.ż).
Poziom wykonawstwa szczepień w województwie i poszczególnych powiatach wyrażony
w procentach przedstawia tabela: „ Wykonawstwo szczepień w roku 2006 na terenie woj.
lubelskiego”.
Zachorowania i zapadalność na 100 tys. ludności na wybrane choroby zakaźne
w woj. lubelskim w latach 2003 - 2006.
Jednostka chorobowa
wg ICD - 10
Grypa: ogółem (J10,J11)
(lata 2002-2004 grypa niepotwierdzona
2003
2004
2005
2006
Liczba
Wsk.
Liczba
Wsk.
Liczba
Wsk.
Zach.
Zap.
Zach.
Zap.
Zach.
Zap.
65 723
2996,0
18,892
862,18
3
0,13
28 200
6196
1
-
-
-
-
laboratoryjnie, rok 2005- potwierdzone przypadki)
w tym dzieci do lat 14-tu
B
R
Bakteryjne zatrucia pokarmowe:
1432
65,2
1181
53,9
1405
64,0
1121
51,15
1501
68,78
945
43,47
3
0,1
1
0,04
30
1,37
2
0,09
3
0,1
5
0,23
5
0,23
3
0,13
razem w tym
S
Salmonelozy (A02.0)
g
Gronkowcowe (A05.0)
ja
Jadem kiełbasianym (A05.1)
w
wyw. Cl. Perfringens (A05.2)
-
-
-
-
-
-
-
-
I
inne określone(A05.3-A05.8)
1
0,05
-
-
1
0,04
2
0,09
N
i nie określone (A05.9)
20
0,9
51
2,33
41
1,88
64
2,94
G
Gruźlica (A15-A19)
834
38,0
772
35,23
849
38,9
784
36,06
K
Kiła
38
1,7
21
0,96
22
10,0
15
0,69
R
Rzeżączka
14
0,63
10
0,46
5
0,22
9
0,41
A
AIDS
1
0,04
2
0,09
9
0,41
8
0,36
5
0,22
6
0,27
Z
bezobjawowy stan zakażenia HIV
12
0,5
9
0,41
Z
zapalenie opon mózgowych
73
3,3
59
2,69
ra
razem w tym:
m
meningokokowe(A39.0)
3
0,1
3
0,14
8
0,36
8
0,36
3
0,1
2
0,09
5
0,22
1
0,04
41
w
wyw. H. influenzae(G00.0)
In
inne bakteryjne określone i nie
o
określone(G00.1-G00.9)
24
1,1
30
1,36
31
1,4
18
0,82
23
1,05
80
3,68
12
0,5
6
0,27
11
0,50
19
0,87
-
-
w
wirusowe określone i nieokreślone
e(
A87;B00.3;B02.1)
I
inne i nie określone (G03)
Z
zapalenie mózgu razem
9
0,4
11
0,50
W
w tym meningokokowe (A39.8)
1
0,05
-
-
-
-
W
wyw. H.infuenzae(G04.2)
-
-
-
-
-
-
In
inne bakteryjne(G04.2)
1
0,05
4
0,18
W
wirusowe,przenoszone przez kleszcze(A84)
1
0,05
3
0,14
2
0,09
5
0,23
4
0,2
-
-
1
0,04
-
-
In
inne wirusowe,
O określone(A83;A85;B00.4;B02.0;B25.8)
-
-
-
-
3
0,14
10
0,46
W
wirusowe,nie określone (A86)
-
-
-
-
-
-
-
-
P
poszczepienne(G04.0)
2
0,1
4
0,18
5
0,22
5
0,23
16
0,7
17
0,78
37
1,69
14
0,64
Borelioza(A69.2)
142
6,5
144
6,52
187
8,57
366
16,83
R
różyczka (B06)
1786
81,4
172
7,84
225
10,31
1813
83,40
W
wrodzony zespół różyczkowy (P35.0)
-
-
-
-
-
-
-
-
222
10,1
173
7,90
In
K
inne i nie określone (G04.8-G04.9)
krztusiec (A37)
W wirusowe zapalenie wątroby razem
W
w tym: typ A(B15)
4
0,2
3
0,13
11
0,5
3
0,13
T
typ B (B16;B18.0-B18.1)
70
3,2
67
3,05
95
4,35
129
5,93
T
typ C (B17.1;B18.2)
140
6,4
100
4,56
231
10,58
239
10,99
T
typ B+C
6
0,3
3
0,13
3
0,14
2
0,09
In
inne i nie określone (B17.0;B17.2-B 1
2
0,1
1
0,04
1
0,04
1
0,04
2117
96,5
9581
437,25
5887
269,77
899
41,35
6280
286,3
6640
303,03
6331
290,12
6162
283,46
-
-
1
0,04
-
-
-
-
17.8;B18.8-B18.9;B19)
Ś
Świnka
O
Ospa wietrzna
L
Listerioza
W roku 2006 wpłynęło 207 formularzy zgłoszeń zgonów z powodu chorób zakaźnych
i wybranych zatruć, w tym 2 przypadki podejrzenia, że przyczyną zgonu była choroba zakaźna.
42
Dla porównania w roku 2005 zarejestrowano 299 formularzy zgonów i podejrzeń zgonów
z powodu chorób zakaźnych i wybranych zatruć.
Najczęściej podawaną przyczyną zgonu wśród zgłoszonych zgonów z powodu chorób
zakaźnych w 2006 r. były zapalenia płuc – 70 zgonów (w tym: nieokreślone zapalenie płuc – 29
zgonów, w tym 22 w grupie wieku 60+, nieokreślone odoskrzelowe zapalenie płuc – 20
przypadków, w tym 17 w grupie wieku 60 +, nieokreślone bakteryjne zapalenie płuc- 5 w tym 3
w grupie wieku 60 +, zapalenie płuc wywołane innymi nieokreślonymi drobnoustrojami -8, z czego
8 przypadków w grupie wieku 60+; nieokreślone płatowe zapalenie płuc – 5, po 1 przypadku
zapaleń płuc wywołanych przez K. pneumoniae, Pseudomonas, tlenowe bakterie G (-).
W 2005 r. zapalenie płuc było zgłoszone jako przyczyna 116 zgonów.
Drugą, co do częstości występowania przyczyną zgonów z powodu chorób zakaźnych była
w 2006 r gruźlica – łącznie zgłoszono 31 przypadków (w roku 2005 - 50) zgonów powodu
tej choroby (w tym 14 w grupie wieku 60 +, 9 w grupie wieku 50-59, 8 w gr. wieku 40-49).
W roku 2005 w 21 przypadkach jako przyczynę zgonu podano posocznicę (w tym
posocznica nieokreślona – 12 przypadków).
W roku 2005 inne posocznice były przyczyną zgonów 39 osób.
Posocznica bakteryjna noworodka wrodzona była przyczyna zgonów w 36 przypadkach
(w tym posocznica bakteryjna noworodka nie określona – 23 przypadki).
W roku 2005 Posocznica bakteryjna noworodka wrodzona była powodem 37 zgonów noworodków.
Zapalenia mózgu oraz zapalenia opon mózgowych były przyczyną 4 zgonów w 2006 r. tj.
w roku 2005.
Pozostałe przyczyny zgonów z powodu chorób objętych rejestracją w roku 2006:
- zapalenie wątroby typu B (1 zgon w wieku 60+),
- zapalenie wątroby typu C (1 zgon, wiek 20-29),
- z powodu choroby wywołanej przez wirusa HIV ( 2 zgony, 1 w wieku 37 lat, 1 w wieku 50 lat),
- grzybice (1 zgon grzybice nieokreślone w wieku 10-14 lat, 1 zgon inwazyjna grzybica
kropidlakowa płuc w wieku 0-1),
- tężec (1 zgon w wieku 60+),
- zatrucie jadem kiełbasianym ( 1 zgon w wieku 40-49).
43
WNIOSKI
1. W roku 2006 zarejestrowano 11 osób/przypadków inwazyjnej choroby meningokokowej,
z czego 1 przypadek posocznicy zakończył się zgonem. Choroba ta wymaga stałego nadzoru
epidemiologicznego i szybkiego reagowania ze strony PIS celem objęcia nadzorem osób
ze styczności (pobieranie wymazów do badań diagnostycznych w kierunku meningokoków,
informowanie o chemoprofilaktyce i immunoprofilaktyce (w przypadku wyizolowania
typów N. meningitidis, przeciwko którym dostępne są szczepionki).
2. Na terenie województwa lubelskiego nadal utrzymuje się niekorzystna sytuacja
epidemiologiczna w aspekcie częstości występowania zachorowań na gruźlicę. Pomimo
obserwowanej w skali kraju tendencji spadkowej zachorowań, w woj. lubelskim obserwuje
się na przestrzeni minionych 3 lat najwyższą zapadalność na gruźlicę w Polsce.
Przeciwdziałanie tej chorobie jest o tyle trudne, że część wykrywanych i rejestrowanych
obecnie zachorowań to skutek zakażeń prątkiem, jakie miały miejsce w latach minionych.
Założenia programu zwalczania gruźlicy opierają się zatem głównie na skoncentrowaniu się
na wykrywaniu chorych i jak najwcześniejszym wdrażaniu skutecznego leczenia.
3. Stałego nadzoru wymagają choroby szerzące się drogą krwi. W roku 2006 zaobserwowano
wzrost zachorowań na WZW typu B, liczba przypadków WZW typu C natomiast nie
wzrosła znacząco w stosunku do roku ubiegłego. Z pewnością na fakt zarejestrowania
większej liczby zachorowań ma wpływ większy dostęp do diagnostyki i rozpoznawania tych
zakażeń. Znaczna część zgłoszonych zachorowań to zachorowania przewlekłe, a więc
moment zakażenia jest trudno uchwytny i nie można go przyporządkować do jakiegoś ściśle
określonego okresu czasu. Niemniej jednak należy kontynuować działania polegające na
wzmożonym nadzorze nad procesami dezynfekcji i sterylizacji wszędzie tam gdzie są
wykonywane zabiegi przebiegające z naruszeniem ciągłości tkanek, propagować
szczepienia p/WZW typu B oraz prowadzić akcje oświatowe na temat sposobów uniknięcia
zakażeń HBV, HCV.
4. W województwie lubelskim wskaźnik zapadalności na salmonellozy od lat był wyższy niż
wskaźnik liczony dla kraju. W roku 2006 zaobserwowano zarówno o połowę mniejsza
liczbę ognisk zatruć pokarmowych jak i znacząco mniejszą liczbę przypadków salmonelloz.
44
W celu utrzymania tej korzystnej sytuacji oprócz dotychczasowego nadzoru nad zatruciami
pokarmowymi należy dążyć do poszerzenia możliwości diagnostycznych w celu
rozpoznawania czynników etiologicznych zatruć ( w roku 2006 nie ustalono czynnika
etiologicznego w przypadku 5 ognisk zatruć pokarmowych).
5. W roku 2006 w stosunku do roku 2005 zaobserwowano dwukrotny wzrost zapadalności na
boreliozę. Borelioza jest chorobą bakteryjną, przenoszoną przez kleszcze, przeciwko której
nie ma szczepionek. Jedyną skuteczną metodą zapobiegania pozostaje więc noszenie
odpowiedniej odzieży podczas poruszania się po terenach zadrzewionych i zakrzewionych,
gdzie mogą występować kleszcze oraz stosowanie repelentów. Ze strony PIS pożądanym
działaniem zapobiegawczym jest krzewienie oświaty zdrowotnej z zakresu epidemiologii
boreliozy i metod jej zapobiegania.
6.
Zaobserwowany w 2006 r. kilkakrotny wzrost zachorowań na różyczkę w stosunku do roku
2005 może wskazywać, że mamy do czynienia z cyklicznie (średnio, co 4-7 lat)
występującym
wzrostem
zachorowań
w
populacjach,
gdzie
nie
wprowadzono
powszechnych szczepień. W Polsce w 1987 r. zostały wprowadzone obowiązkowe
szczepienia przeciw różyczce jedynie wśród dziewcząt w 13 roku życia, poczynając od roku
2006 wprowadzono szczepienia p/odrze, śwince i różyczce całej populacji dzieci (chłopcy
i dziewczynki) w 10 roku życia. Szczepienia p/odrze, śwince i różyczce dzieci w 13-14
m-cu życia prowadzone są już od 3 lat. Należy oczekiwać, że w następnych latach
w związku z upowszechnieniem szczepień obowiązkowych p/różyczce zapadalność
znacząco zmaleje z uwagi na wzrost poziomu uodpornienia w populacji.
45
43,7
45,4
47,7
50,5
49,6
45,0
46,9
47,3
43,0
45,3
50,2
41,8
Biłgoraj
Chełm
Hrubieszów
Janów Lub.
Krasnystaw
Kraśnik
Lubartów
Lublin
Łęczna
Łuków
Opole Lub.
39,8
39,2
48,1
56,7
36,2
40,6
42,4
36,5
38,2
45,7
47,4
47,5
uzup.
pierw.
Biała Podl.
2006
2006
pierw i uzupeł.
szczepienia
Powiaty/za rok
DTP
WZW B
Rodzaj
58,2
58,2
58,5
56,7
59,1
59,9
57,8
58,5
56,2
59,6
61,8
63,5
pierw.
2006
pierw.
1 rok życia
Rocznik
48,2
57,9
45,3
47,2
45,9
54,9
49,4
55,3
56,4
48,7
41,7
47,0
pierw.
2005
50,6
39,7
54,1
52,0
54,1
44,5
49,4
44,5
42,0
51,2
57,8
52,3
uzup.
2005
pierw i uzupeł.
DTP
99,2
98,6
99,6
99,5
99,9
99,5
99,6
100,0
99,7
100,0
99,9
99,8
2004
46
96,6
96,4
99,4
99,1
98,6
98,1
99,3
99,1
98,1
99,5
99,5
97,4
2005
uzupełniające
WZWB
Wykonawstwo szczepień w roku 2006 na terenie woj. lubelskiego.
DTP
2 rok życia
97,1
91,4
98,9
46,6
97,7
95,6
97,4
98,0
94,8
98,2
99,6
97,1
2004
50,6
39,7
54,1
52,0
54,1
44,5
49,4
44,5
42,0
51,2
57,8
52,3
2005
uzupełniające
98,9
95,7
99,3
-
100,0
99,3
99,3
99,5
98,8
99,7
99,9
99,2
2004
ODRA
98,9
95,7
99,3
94,5
98,8
99,3
99,3
99,5
98,8
99,7
99,9
99,2
2004
86,2
80,8
91,9
79,5
85,0
82,4
90,5
90,5
86,3
91,9
93,8
89,8
2005
MMR
ODRA
99,5
95,1
99,6
93,5
98,5
98,0
99,2
99,4
97,7
99,7
99,0
98,8
2000
95,0
74,6
93,7
78,6
94,1
85,4
92,1
92,1
70,5
90,0
88,6
90,4
2001
I przypom.
DT
6 rok życia
41,8
45,5
Tomaszów Lub. 47,5
47,4
46,8
Świdnik
Włodawa
Zamość
lubelskie
45,8
42,7
55,4
Ryki
Województwo
45,6
42,1
Radzyń Podl.
45,8
42,3
35,6
48,9
38,5
44,5
Puławy
37,9
47,1
Parczew
59,3
61,3
57,7
59,0
56,9
55,3
63,8
54,6
55,5
49,5
50,0
44,6
52,4
51,2
59,1
41,3
53,0
55,2
49,7
49,5
54,9
46,0
47,5
38,7
58,2
46,2
43,3
99,6
99,9
100,0
99,6
99,8
99,6
99,5
99,8
98,4
47
98,5
99,3
98,9
98,3
98,8
96,0
98,9
99,1
98,0
85,8
98,8
96,8
96,8
96,8
92,8
99,1
95,2
98,1
49,7
49,5
54,9
46,0
47,5
38,7
58,2
46,2
43,3
98,1
99,9
99,1
99,0
99,8
99,0
99,4
98,1
98,4
97,8
97,6
99,1
99,0
99,8
99,0
99,2
98,1
98,4
85,9
92,6
91,6
85,3
84,7
80,7
90,2
84,7
83,9
97,4
98,4
99,5
97,0
99,8
98,8
99,3
95,8
98,5
84,3
84,3
94,6
72,1
78,0
78,4
96,9
82,3
89,5
84,7
73,5
83,1
81,5
91,8
0,2
61,8
6,92
98,7
1,1
88,2
Biłgoraj
Chełm
Hrubieszów
Janów Lub.
Krasnystaw
Kraśnik
Lubartów
Lublin
Łęczna
Łuków
Opole Lub.
1997
Powiaty/za rok
72,8
podst.
szczepienia
Biała Podl.
MMR
5,5
69,1
0,3
40,0
6,3
51,4
5,4
17,3
8,6
13,1
10,7
9,8
1997
przyp.
MMR
10 rok życia
Rodzaj
Rocznik
97,8
86,2
92,5
76,5
83,0
73,7
97,9
98,3
98,7
88,0
91,3
88,9
1996
dziewczynki
MMR
11 rok życia
99,7
92,6
99,7
76,7
100,0
96,6
99,8
100,0
98,3
99,9
99,9
99,2
1994
96,9
88,5
88,8
40,0
78,7
83,0
99,2
98,4
98,5
94,7
90,8
94,1
1995
Różyczka dziewczynki
12 rok życia
48
99,8
96,7
99,6
73,7
99,4
99,2
99,7
99,7
98,9
99,0
99,5
99,0
1992
Wykonawstwo szczepień w roku 2006 na terenie woj. lubelskiego.
1993
100,0
94,6
96,6
50,0
85,1
96,0
99,3
99,4
97,9
98,6
82,1
96,5
Td
0,3
1,4
1,9
10,0
3,0
0,5
-
0,4
2,6
1,2
3,8
2,0
1992
29,5
65,8
48,5
14,8
65,4
0,3
27,7
4,7
8,3
13,0
0,4
45,0
1993
pierwotne
WZWB
14 rok życia
99,7
98,2
86,9
83,0
97,0
99,2
99,8
99,3
96,7
98,7
94,6
96,8
1992
61,7
26,7
43,7
62,9
18,6
99,7
70,8
94,8
22,6
85,4
15,8
18,7
1993
uzupełniające
WZWB
91,0
92,7
92,5
64,0
90,7
81,8
94,3
98,4
95,4
95,1
81,4
81,8
1988
Td
życia
19 rok
lubelskie
Województwo
51,8
19,2
9,2
87,2
Zamość
67,8
18,5
32,2
Świdnik
10,6
74,0
71,2
Ryki
13,9
Włodawa
63,0
Radzyń Podl.
39,9
2,7
31,9
Puławy
11,3
Tomaszów Lub. 55,5
73,6
Parczew
80,8
97,9
98,0
69,2
78,4
70,8
98,8
93,3
94,9
94,1
99,0
99,2
92,4
76,6
98,9
99,0
99,1
100,0
82,7
97,1
95,5
87,8
76,6
70,2
100,0
98,8
87,0
49
95,1
99,4
99,7
94,9
99,2
99,3
99,9
99,5
98,7
87,2
98,4
99,5
88,9
63,4
97,5
99,0
89,1
89,8
3,4
3,7
0,5
3,4
3,9
0,64
0,1
3,2
0,4
29,5
20,0
8,8
23,1
40,9
24,1
83,2
27,7
49,5
94,6
95,2
99,2
91,7
95,3
99,3
99,7
95,8
98,2
43,5
23,9
90,8
30,2
25,5
71,5
14,5
19,6
38,0
87,1
95,4
94,4
91,2
90,7
96,1
88,4
88,0
72,6
VIII. OBIEKTY NAUCZANIA I WYCHOWANIA WARUNKI ZDROWOTNE
W PLACÓWKACH NAUCZANIA I WYCHOWANIA.
W 2006 r. nadzorem sanitarnym było objętych 2211 stałych placówek nauczania
i wychowania oraz 27 uczelni wyższych. Ponadto zgłoszono w celu zakwalifikowania 365
placówek do wypoczynku zimowego i letniego dzieci i młodzieży.
Skontrolowano 1896 placówek stałych (3054 kontroli), 19 uczelni wyższych (46 kontroli) oraz
przeprowadzono 566 kontroli placówek sezonowych w trakcie trwania wypoczynku zimowego
i letniego dzieci i młodzieży.
Spośród skontrolowanych - 97 placówek nauczania i wychowania, tj. 5,1% funkcjonowało
w budynkach nieprzystosowanych, zbudowanych w innym celu niż mieszczące się w nich
placówki. Często w budynkach takich w odniesieniu do pomieszczeń i urządzeń nie są
przestrzegane normy higieniczne. Najczęściej stwierdza się zbyt małe sale lekcyjne, ciasne
korytarze, brak sal gimnastycznych, zbyt małe szatnie lub ich brak.
Budynki nieprzystosowane zajmowało 4,7% szkół podstawowych, 18,5% szkół filialnych,
7,9% szkół gimnazjalnych, 5,0% zespołów szkół ogólnokształcących oraz 6,8% zespołów szkół
ponadpodstawowych.
Budynki znajdujące się w złym stanie technicznym użytkowało 4,0% przedszkoli, 4,3%
szkół podstawowych, 4,9% szkół filialnych, 7,9% szkół gimnazjalnych, 3,7% zespołów szkół
ogólnokształcących oraz 11,6% zespołów szkół ponadpodstawowych. Budynki te wymagają
częściowego lub kapitalnego remontu. Najczęściej stwierdza się w nich: przeciekające dachy,
pęknięcia ścian i sufitów, uszkodzoną podłogę, schody, zużytą stolarkę okienną i drzwiową, zużyte
instalacje wodociągowe i kanalizacyjne, niesprawne urządzenia sanitarne (popękane muszle
sedesowe i umywalki, brak pokręteł i wylewek przy bateriach, uszkodzone drzwi do sanitariatów,
ubytki glazury).
Należy podkreślić, iż zły stan techniczny budynków, pomieszczeń i urządzeń przeszkadza
w utrzymaniu odpowiednich warunków higienicznych. Niezadowalający stan higieniczny
stwierdzono w 4,0% przedszkoli oraz 0,3% szkół podstawowych.
50
14
298
755
120
193
2
1
2
1
47
1
241
161
23
11
17
29
27
przedszkola
szkoły podstawowe
filie szkół podstawowych
gimnazja
filie gimnazjów
zasadnicze szkoły zawodowe
średnie szkoły zawodowe
technika
licea ogólnokształcące
licea profilowane
zespoły szkół ogólnokształcących
zespoły szkół ponadpodstawowych
szkoły policealne
warsztaty szkolne
domy dziecka
internaty, bursy,
domy studenckie
w ewidencji
Liczba placówek
żłobki
Rodzaj placówki
24
23
17
9
13
146
218
1
38
1
1
1
2
164
81
648
270
14
51
skontrolowanych
Liczba placówek
–
–
–
–
1
10
11
–
–
–
–
–
1
–
15
31
19
–
liczba
–
–
–
–
7,7
6,8
5,0
–
–
–
–
–
50,0
–
18,5
4,8
7,0
–
%
nieprzystosowanych
Tabela Nr 1
Ocena warunków sanitarno-technicznych w placówkach nauczania i wychowania.
–
1
–
–
–
17
8
–
–
–
1
–
–
13
4
28
11
–
liczba
–
4,3
–
–
–
11,6
3,7
–
–
–
100
–
–
7,9
4,9
4,3
4,0
–
%
technicznym
w złym stanie
Liczba placówek
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
2
11
–
liczba
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
0,3
4,0
–
%
czystości i porządku
w złym stanie
15
schroniska młodzieżowe
2211
1
zielone szkoły
ogółem
143
placówki pracy pozaszkolnej
całodobowym
21
19
placówki z pobytem całodobowym
placówki z pobytem dziennym i
69
placówki z pobytem dziennym
1896
9
1
126
21
15
53
52
97
–
–
4
–
2
3
5,1
–
–
3,2
–
13,3
5,7
91
–
–
6
–
2
–
4,7
–
–
4,8
–
13,3
–
13
–
–
–
–
–
–
0,6
–
–
–
–
–
–
Wyposażenie w urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne szkół ma duże znaczenie
higieniczne. Niedostatki w tym zakresie wystąpiły w szkołach podstawowych i filialnych:
0,2% szkół podstawowych i 1,2% filialnych nie posiadało instalacji wodociągowej natomiast
2,6% szkół podstawowych i 8,6% filialnych nie posiadało instalacji kanalizacyjnej.
Ważnym elementem warunków zdrowotnych jest zapewnienie dzieciom w czasie ich
pobytu
w
szkole
względnego
komfortu
przy
zaspakajaniu
podstawowych
potrzeb
fizjologicznych. Można to ocenić poprzez ustalenie ilu uczniów przypada na urządzenie
ustępowe. Niedostateczną liczbę urządzeń ustępowych z powodu nadmiernej liczby uczniów
stwierdzono w 3,7% przedszkoli, 6,9% szkół podstawowych, 13,4% szkół gimnazjalnych 15,8%
liceów ogólnokształcących, 12,4% zespołów szkół ogólnokształcących oraz 19,2% zespołów
szkół ponadpodstawowych.
Ponadto w 3,1% szkół podstawowych, 11,1% filialnych, oraz 0,9% zespołów szkół
ogólnokształcących funkcjonowały ustępy zewnętrzne.
Tabela Nr 2
Wybrane parametry higieniczne w placówkach nauczania
Nazwa placówki
Liczba placówek
skontrolowanych
Ponadnormatywna
Brak instalacji
Brak instalacji Ubikacje
wodociągowej
kanalizacyjnej
zewnętrzne
liczba
%
liczba
%
liczba
%
liczba
%
liczba uczniów na
urz. ustępowe
przedszkola
270
–
–
–
–
–
–
10
3,7
szkoły podstawowe
648
1
0,2
17
2,6
20
3,1
45
6,9
81
1
1,2
7
8,6
9
11,1
–
–
gimnazja
164
–
–
–
–
–
–
22
13,4
filie gimnazjów
2
–
–
–
–
1
50,0
–
–
zespoły szkół
ogólnokształcących
zespoły szkół
ponadpodstawowych
ogółem
38
–
–
–
–
–
–
6
15,8
218
–
–
3
1,4
2
0,9
27
12,4
152
–
–
–
–
–
–
28
19,2
1573
2
0,1
27
1,7
32
2,0
138
8,8
Dożywianie dzieci i młodzieży
Prawidłowe żywienie jest jednym z elementów wpływających korzystnie na stan zdrowia
dziecka. Dzieci i młodzież powinny spożywać 4 – 5 posiłków w ciągu dnia, co oznacza, że
podczas pobytu w szkole powinny one spożywać, co najmniej jeden posiłek.
53
Tabela Nr 3
Formy dożywiania prowadzone w szkołach.
Liczba placówek skontrolowanych w których stwierdzono
Wydawanie ciepłych posiłków
Liczba korzystających
wydających
dzieci i młodzieży
Rodzaj
placówki
w tym
ogółem
wyłącznie
posiłki
jednodaniowe
szkoły
podstawowe
filie szkół
podstawowych
gimnazja
filie
gimnazjów
Organizowanie śniadań
Liczba placówek
z
pełnych
obiadów
szkolnych
Podawanie napoju
Liczba dzieci
i młodzieży
korzystających
z posiłków
z posiłków
liczba
liczba
liczba
liczba
dofinansowanych
jednodaniowych placówek korzystających placówek korzystających
377
215
20989
15695
119
5574
144
8358
19556
4
3
100
86
18
306
35
859
369
112
34
6528
4100
13
979
7
220
6503
1
–
62
–
–
–
1
20
48
204
75
18820
11922
24
2896
17
2269
16887
698
327
46499
31803
174
9755
204
11726
43363
szkoły
podstawowe
i gimnazja
funkcjonujące
w zespołach
szkół
Ogółem
W 2006 r. do skontrolowanych szkół podstawowych uczęszczało 96916 uczniów, natomiast do
skontrolowanych szkół gimnazjalnych uczęszczało 48728 uczniów.
Dożywianie w formie ciepłych posiłków prowadzone było w 377 szkołach podstawowych, co
stanowi (58,2%) oraz w 112 szkołach gimnazjalnych (68,3%).
Jak wynika z tabeli obiady spożywało 20989 uczniów (21,7%) szkół podstawowych oraz 6528
uczniów (13,4%) szkół gimnazjalnych.
Z posiłków jednodaniowych korzystało 15695 uczniów (16,2%) szkół podstawowych oraz 4100
54
Kanapki lub drożdżówki otrzymywało 5574 uczniów (5,8%) szkół podstawowych oraz 979
Herbatę wydawano w 144 szkołach podstawowych (22,22%), oraz 7 szkołach gimnazjalnych
(4,3%).
Z posiłków dofinansowanych korzystało 19556 uczniów (20,2%) szkół podstawowych oraz 6503
Warunki do prowadzenia zajęć z WF
Na 648 skontrolowanych szkół podstawowych typową salę gimnastyczną lub salę
zastępczą posiadało 454 szkół, czyli (70,1%), w 182 szkołach (28,1%) stwierdzono brak sal
gimnastycznych/zastępczych, natomiast 80 szkół (12,3%) miało możliwość korzystania z hali
sportowej, sali gimnastycznej, basenu lub siłowni/klubu fitness innej placówki.
W 164 skontrolowanych gimnazjach typową salę gimnastyczną lub salę zastępczą
posiadało 102 szkół, czyli (62,2%), w 42 szkołach (25,6%) stwierdzono brak sal
gimnastycznych/zastępczych, natomiast 46 szkół (28,0%) miało możliwość korzystania z hali
sportowej, sali gimnastycznej, basenu lub siłowni/klubu fitness innej placówki.
Tabela Nr 5
Posiadanie infrastruktury do prowadzenia wf.
Liczba placówek
posiadających tylko
Rodzaj placówki
salę
salę
gimnasty
rekreacyjną/
czną
zastępczą/
boisko
sportowe
Liczba placówek
posiadających
salę
gimnastyczną,
salę zastępczą,
boisko lub basen
Liczba
placówek nie
posiadających
ani sali
gimnastycznej
ani zastępczej
Liczba placówek mających
możliwość korzystania z
basenu
hali/sali
sportowej
siłowni/
klubu
fitness
szkoły podstawowe
4
8
157
454
182
42
31
7
gimnazja
13
7
12
102
42
14
24
8
–
–
–
–
1
–
–
–
–
–
–
1
–
–
technika
–
–
–
–
1
–
1
–
2
2
2
25
9
8
7
5
zasadnicze szkoły
zawodowe
średnie szkoły
zawodowe
55
–
licea profilowane
zespoły szkół
zespoły szkół
ponadpodstawowych
szkoły policealne
ogółem
–
–
–
–
1
–
–
–
2
5
15
188
23
16
12
12
8
4
13
110
24
10
10
11
1
1
1
3
7
–
1
2
30
27
200
883
290
90
86
45
Higiena procesu nauczania i wychowania
W 2006 r. pracownicy pionu higieny dzieci i młodzieży w ramach nadzoru bieżącego ocenili
tygodniowy plan lekcji pod kątem zachowania zasad higieny, dostosowanie mebli szkolnych do
wzrostu uczniów.
Rozkład lekcji
Tabela Nr 6
Wyniki oceny tygodniowego rozkładu zajęć w szkołach.
Rozkład zajęć szkolnych
Rodzaje placówek
Liczba skontrolowanych
Liczba niezgodnych z normą
placówek
oddziałów
placówek
oddziałów
szkoły podstawowe
751
2370
27
104
gimnazja
293
1182
23
104
szkoły ponadgimnazjalne
41
215
1
4
ogółem
1085
3767
51
212
Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości podczas oceny tygodniowego rozkładu zajęć:
–
łączenie przedmiotów trudnych,
–
umieszczanie przedmiotów trudnych na pierwszej bądź ostatniej lekcji,
–
zbyt krótkie przerwy międzylekcyjne (5-min),
–
przekroczenie maksymalnej liczby godzin w danym dniu, dopuszczalnej dla poszczególnych
grup wiekowych,
–
rozpoczynanie zajęć o różnych porach.
56
Meble szkolne (stoły i krzesła)
Tabela Nr 7
Wyniki oceny dostosowania mebli szkolnych do wzrostu uczniów.
Meble szkolne – stoliki i krzesła
oceniono dostosowanie
Rodzaj placówki
stwierdzono niewłaściwe
mebli do wzrostu uczniów
liczba
liczba
liczba
liczba
placówek
oddziałów
placówek
oddziałów
przedszkola
104
181
4
7
szkoły podstawowe
765
1184
57
91
77
121
4
5
gimnazja
208
335
27
33
filie gimnazjów
1
1
–
–
szkoły ponadgimnazjalne
15
24
–
–
ogółem
1170
1846
92
136
Przyczyny niewłaściwego dostosowania mebli szkolnych do wzrostu uczniów:
–
przemieszczanie się uczniów z sal dydaktycznych (brak własnych klas, przeznaczonych tylko
dla jednego oddziału),
–
meble niezróżnicowane pod względem rozmiarów (np. tylko jeden numer mebli szkolnych
w pomieszczeniu),
–
częsta zmiana stanowisk pracy,
–
brak odpowiednich nawyków i samokontroli uczniów,
–
nie przestrzeganie prawidłowego doboru mebli w klasie przez nauczycieli,
–
obecność na wyposażaniu szkół starych mebli szkolnych.
Opieka medyczna w szkołach
Opieka medyczna w szkołach w dalszym ciągu nie przedstawia się zadowalająco.
Ogółem opieka lekarska była zapewniona w 2,5% szkół, pielęgniarska w 28,6% natomiast
stomatologiczna w 13,8%.
57
0
2
404
23
1425
Szkoły policealne
Razem
107
0
Technika uzupełniające
0
161
0
Licea uzupełniające
0
85
1
Licea profilowane
30
0
241
47
Licea ogólnokształcące
Zespoły szkół
Zespoły szkół
ponadpodstawowych
1
1
2
Technika
0
48
131
przedlekarskiej
i pomocy
profilaktyki zdrowotnej
posiadających gabinet
1
193
Gimnazja
Zasadnicze szkoły
zawodowe
Średnie szkoły
zawodowe
755
w ewidencji
Szkoły podstawowe
Rodzaj placówki
Liczba placówek
405
2
107
85
0
0
0
30
0
1
0
48
58
363
2
96
73
0
0
0
29
0
0
0
46
117
sprzęt medyczny
higieniczny
132
w niezbędny
wyposażony
stan sanitarno-
posiada dobry
pomocy przedlekarskiej
Gabinet profilaktyki zdrowotnej i
408
1
107
82
0
0
0
30
0
1
0
62
125
szkolnej
igienistki
pielęgniarki/h
36
0
10
12
0
0
0
1
0
0
0
4
9
197
0
51
34
0
0
0
9
0
1
0
36
66
stomatologa
opieki
zdrowotnej
lekarza
podstawowej
lekarza
Zapewniono w placówce opiekę
Tabela Nr 9 Informacja nt. posiadania przez szkoły gabinetów profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej
82
0
8
9
0
0
0
2
0
0
0
12
51
zdrowotnej
opieki
podstawowej
lekarza
21
0
1
5
0
0
0
1
0
0
0
4
10
stomatologa
lekarza
poza placówką *3
Zapewniono opiekę
Nadzór nad substancjami i preparatami niebezpiecznymi.
Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi prowadzony był przez cały rok w formie
kontroli sanitarnych pracowni chemicznych w placówkach nauczania.
Na terenie województwa lubelskiego w szkołach funkcjonują:
•
pracownie chemiczne
– 65,
•
klasopracownie
– 252.
W ramach bieżącego nadzoru nad pracowniami chemicznymi i klasopracowniami w szkołach
zwracano uwagę na:
•
aktualny spis posiadania niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych preparatów,
•
posiadanie kart charakterystyki dla niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych
preparatów,
•
sposób oznakowania niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych preparatów,
•
sposób oraz miejsce przechowywania substancji i preparatów chemicznych,
•
posiadanie instrukcji bhp w pracowniach, klasopracowniach,
•
termin ważności niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych preparatów,
•
zapewnienie odpowiedniej ilości środków do udzielenia I-ej pomocy w razie wypadku,
•
zapoznanie
uczniów
z
kartami
charakterystyki
niebezpiecznych
substancji
i niebezpiecznych preparatów,
•
zainstalowanie zlewów z bieżącą wodą w pomieszczeniach, w których występuje
niebezpieczeństwo oblania się środkami żrącymi.
Najczęstsze uchybienia w pracowniach chemicznych i klasopracowniach dotyczyły:
•
braku właściwego oznakowania umożliwiającego identyfikację substancji i preparatów
chemicznych,
•
posiadania przeterminowanych substancji i preparatów chemicznych,
•
braku kart charakterystyki substancji i preparatów niebezpiecznych
•
braku spisu substancji i preparatów niebezpiecznych,
•
niewłaściwego przechowania substancji i preparatów niebezpiecznych,
•
braku udokumentowania zaznajomienia uczniów z kartami charakterystyki substancji
i preparatów niebezpiecznych.
59
W roku 2006 poddano utylizacji niewykorzystywane substancje i preparaty chemiczne:
•
w całości – 29 placówek,
•
w części – 10 placówek.
Nadal problem występuje w 62 placówkach, które posiadają przeterminowane substancje
i preparaty chemiczne w ilości 746,7 kg i 212,3 l.
W 7 placówkach wystawiono decyzje administracyjne na:
•
uzupełnienie spisu niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych,
•
uzupełnienie kart charakterystyki,
•
oznakowanie miejsc przechowywania substancji i preparatów niebezpiecznych znakiem
ostrzegawczym,
•
zainstalowanie w klasopracowniach zlewu z bieżącą wodą,
•
oznakowanie substancji i preparatów niebezpiecznych zgodnie z przepisami,
•
wydzielenie zamkniętych pomieszczeń do przechowywania substancji i preparatów
chemicznych.
Tabela Nr 10
Posiadanie substancji i preparatów niebezpiecznych
Ilość posiadanych substancji
i preparatów niebezpiecznych
Liczba placówek
Rodzaj placówki
w ewidencji
skontrolowanych
szkoły podstawowe
755
648
posiadających
substancje i preparaty
chemiczne
2
gimnazja
193
164
97
47
38
22
241
218
69
161
146
68
23
13
2
1420
1227
260
zespoły szkół
zespoły szkół
ponadpodstawowych
szkoły policealne
ogółem
60
ogółem
w tym
przeterminowanych
2 kg
2 kg
735,09 kg
213,63 kg
253,1 l
78,14 l
568,38 kg
92,84 kg
82,3 l
26,92 l
515,43 kg
209,53 kg
183,31 l
57,11 l
954,26 kg
228,7 kg
280,78 l
50,13 l
278,38 kg
102,7 l
0
3053,54 kg
746,7 kg
902,19 l
212,3 l
Zmiany w strukturze i infrastrukturze placówek oświatowo-wychowawczych
W 2006 roku powstały w wyniku przekształcenia:
•
6
•
gimnazjum
1
•
liceum ogólnokształcące
1
W 2006 roku objęto nadzorem:
•
przedszkola
7
•
ośrodki przedszkolne
3
•
szkoły podstawowe
1
•
szkoły policealne
1
•
5
W 2006 roku zlikwidowano:
•
przedszkola
1
•
szkoły podstawowe
2
•
szkoły filialne
13
•
1
•
5
•
internaty
1
•
szkoły wyższe
1
•
szkoły policealne
1
A ponadto:
•
dom pomocy dla dzieci przekształcono w placówkę dla dorosłych,
•
dom dziecka przekształcono w domy rodzinne,
•
pogotowie opiekuńcze weszło w skład centrum pomocy dziecku i rodzinie,
•
szkołę podstawową gimnazjum włączono w skład wcześniej istniejącego zespołu szkół,
•
2 domy studenckie połączono w jeden.
61
W 2006 roku rozbudowano:
•
przedszkola
1
•
szkoły podstawowe
4
•
gimnazja
6
•
liceum ogólnokształcące
2
•
11
•
zespoły szkół ponadpodstawowych
3
•
warsztaty
1
•
szkoły wyższe
5
•
1
Rozbudowa dotyczyła sal gimnastycznych, pomieszczeń dydaktycznych lub sanitarnych.
W 2006 roku oddano do użytku nowe budynki:
•
szkoły podstawowe
2
•
1
Nadzór nad szkołami wyższymi
W 2006 roku pod nadzorem było 27 uczelni wyższych, w tym 14 uczelni państwowych i 13 uczelni
niepaństwowych.
Uczelnie państwowe zlokalizowane były w 68 obiektach. Uczelnie te posiadają
44 laboratoria, 15 bibliotek/czytelni oraz 9 uczelni posiada infrastrukturę do prowadzenia zajęć
z wf. Liczba studentów stacjonarnych wynosiła 19347, zaocznych 7018.
Uczelnie niepaństwowe zlokalizowane były w 21 obiektach. Uczelnie posiadają
2 biblioteki/czytelnie, a tylko 2 uczelnie posiadają infrastrukturę do prowadzenia zajęć z wf. Liczba
studentów stacjonarnych wynosiła 2463, zaocznych 2627.
62
Letni i zimowy wypoczynek dzieci i młodzieży
W roku 2006 zakwalifikowano 402 placówki wypoczynku zimowego i letniego, z których
skorzystało 29530 dzieci.
Do wypoczynku letniego w formie wyjazdowej zakwalifikowano 239 placówek. Z tej formy
wypoczynku skorzystało 18253 uczestników.
Przeprowadzono 323 kontrole w wyniku, których stwierdzono (w 3 przypadkach) zaniedbania
czystości i porządku. Osoby winne zaniedbań zostały ukarane mandatami.
Wypoczynek letni w miejscu zamieszkania zorganizowany był na bazie obiektów objętych
całorocznym nadzorem. Liczba uczestników tej formy wypoczynku wyniosła 4159.
Przeprowadzono 104 kontrole w trakcie, których nie stwierdzono zaniedbań czystości i porządku.
Do wypoczynku zimowego w formie wyjazdowej zakwalifikowano 28 placówek. Z tej
formy wypoczynku skorzystało 1660 uczestników.
Przeprowadzono 34 kontrole, podczas których nie stwierdzono zaniedbań w funkcjonowaniu
placówek.
Ponadto przeprowadzono 105 kontroli placówek wypoczynku zimowego w miejscu
zamieszkania, z których skorzystało 5458 dzieci. W trakcie prowadzonych kontroli nie stwierdzono
zaniedbań w funkcjonowaniu placówek.
Pracownicy sekcji/samodzielnych stanowisk d/s higieny dzieci i młodzieży przeprowadzili
łącznie 3963 kontrole w placówkach nauczania i wychowania oraz w placówkach wypoczynku
dzieci i młodzieży. Wydano 464 decyzji merytorycznych oraz 275 decyzji płatniczych.
Nałożono 5 mandatów na sumę 500 złotych.
W wyniku podjętych w 2006 roku działań przez Państwową Inspekcję Sanitarną nastąpiła
poprawa stanu sanitarno-technicznego w placówkach oświatowo-wychowawczych w następującym
zakresie:
Żłobki – liczba placówek w których:
•
dokonano malowania, uzupełnienia glazury i/lub terakoty, uzupełnienia wyposażenia
pomieszczeń sanitarno-higienicznych pomalowano ściany w części pomieszczeń
1
•
doprowadzono do dobrego stanu sanitarno-technicznego podłogi w salach
1
•
wyłożono kostką brukową teren wokół budynku
1
63
Przedszkola – liczba placówek w których:
•
pomalowano ściany w części pomieszczeń
7
•
pomalowano klatkę schodową
1
•
wymiana podłóg w ciągach komunikacyjnych
1
•
doprowadzono do dobrego stanu sanitarno-technicznego podłogi
9
•
dokonano wymiany stolarki okiennej
3
•
dokonano wymiany stolarki drzwiowej
1
•
doprowadzono do właściwego stanu sanitarno-technicznego stolarkę okienną i drzwiową
1
•
pomieszczeń sanitarno-higienicznych
5
•
doprowadzono do dobrego stanu technicznego schody przed wejściem
1
•
wyrównano nawierzchnię schodów i przejść
2
•
2
•
umieszczono tablice informujące określające zasady bezpiecznego użytkowania z sali
gimnastycznej, placów rekreacyjnych i boisk
1
•
doprowadzono do należytego stanu sanitarno-technicznego wyposażenia placów zabaw
3
•
zabezpieczono otwartą przestrzeń pomiędzy biegami schodów
1
•
naprawa dachu
2
Szkoły Podstawowe – liczba placówek w których:
•
przeprowadzono remont kapitalny budynków
3
•
podłączono budynek do kanalizacji
1
•
podłączono budynek do wodociągu lokalnego
1
•
23
•
31
•
7
•
dokonano remontu stolarki okiennej
•
2
•
dokonano wymiany stolarki okiennej i drzwiowej
1
7
• doprowadzono ciepłą wodę
•
10
18
64
•
w sanitariatach zainstalowano wentylację mechaniczną
6
•
dokonano remontu schodów wejściowych
1
•
2
•
dokonano naprawy dachu
6
•
wymieniono pokrycie dachu
1
•
dokonano naprawy ogrodzenia
3
•
dokonano wymiany ogrodzenia
1
•
ogrodzono teren wokół budynku
3
•
dokonano instalacji C.O.
1
•
dokonano modernizacji instalacji C.O.
1
•
obudowano grzejniki C.O.
12
•
dokonano modernizacji instalacji elektrycznej
1
•
poprawiono elewację zewnętrzną
•
doprowadzono do należytego stanu sanitarno-technicznego podłogi w ciągach
2
komunikacyjnych
2
•
odnowiono pomieszczenia szatni
1
•
wymieniono meble szkolne
6
•
oznakowano i dostosowano meble szkolne do wymagań ergonomii
29
•
zainstalowano oprawy eliminujące olśnienie w pracowniach komputerowych
2
•
zabezpieczono poręcze przed zsuwaniem się po nich dzieci
5
•
dokonano poprawy oświetlenia
4
•
9
•
wymieniono zniszczony sprzęt sportowy i urządzenia na placach zabaw i boiskach
3
•
poprawiono nawierzchnię placów rekreacyjnych oraz boisk
2
•
usunięto zniszczony sprzęt sportowy
3
•
pomalowano salę gimnastyczną
3
•
przeprowadzono remont sali gimnastycznej
4
•
doprowadzono do należytego stanu sanitarno-technicznego natryski przy sali gimnastycznej 1
•
doprowadzono do należytego stanu sanitarno-technicznego pomieszczenia przebieralni przy sali
gimnastycznej
1
65
•
zlikwidowano sanitariaty zewnętrzne
1
•
wykonanie zabezpieczeń poręczy przed zsuwaniem się po nich uczniów
2
•
wykonano barierki zabezpieczające bezpośrednie wyjście na jezdnię
2
•
wyposażono apteczki w środki niezbędne do udzielania i-ej pomocy wraz z instrukcjami
1
Gimnazja – liczba placówek w których:
•
6
•
odgrzybiono ściany w salach lekcyjnych
2
•
4
•
wymieniono stolarkę drzwiową
1
•
9
•
doprowadzono do należytego stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń szatni
1
•
doprowadzono bieżącą ciepłą wodę
•
4
•
doprowadzono ciepłą wodę
1
•
1
•
wymieniono instalację grzewczą
1
•
podłączono budynek do kanalizacji
1
•
1
•
poprawiono elewację zewnętrzną
3
•
poprawiono oświetlenie sztuczne
2
•
dokonano remontu schodów wejściowych
1
•
doprowadzono do dobrego stanu technicznego plac przed wejściem
2
•
wykonano barierki zabezpieczające bezpośrednie wyjście na jezdnię
2
•
1
•
dokonano remontu sal gimnastycznych
3
•
pomalowano salę gimnastyczną
1
•
1
•
doprowadzono do należytego stanu sanitarno-technicznego zaplecze sali gimnastycznej
1
•
3
66
•
zakupiono nowe meble szkolne
1
Licea Ogólnokształcące – liczba placówek w których:
•
1
•
doprowadzono do należytego stanu sanitarno-technicznego korytarze
2
•
3
•
•
3
przeprowadzono remont sali gimnastycznej
1
Zespoły Szkół Ogólnokształcących – liczba placówek w których:
•
•
doprowadzono do należytego stanu sanitarno-technicznego pomieszczenia szatni
•
doprowadzono do dobrego stanu sanitarno-technicznego ściany ciągów komunikacyjnych 3
•
•
11
3
6
17
•
zainstalowano ciepłą wodę
1
•
9
•
3
•
1
•
wymieniono stolarkę drzwiową
1
•
dokonano wymiany stolarki okiennej i drzwiowej
1
•
6
•
3
•
ogrodzono teren wokół budynku
1
•
1
•
dokonano modernizacji instalacji elektrycznej
2
•
dokonano modernizacji instalacji C.O.
1
•
dokonano naprawy ogrodzenia
2
•
dokonano ocieplenia budynku
1
•
2
67
•
4
•
2
•
doprowadzono do należytego stanu sanitarno-technicznego pomieszczenia przebieralni przy sali
gimnastycznej
1
•
4
•
doprowadzono ciepłą wodę w pracowni chemicznej
1
•
oznakowano opakowania substancji i preparatów niebezpiecznych zgodnie z obowiązującymi
przepisami
5
•
oddano do utylizacji odpady
2
•
w pracowniach komputerowych okna wyposażono w żaluzje
2
•
w pracowniach komputerowych zainstalowano oprawy eliminujące olśnienie
•
wyposażono apteczki w środki niezbędne do udzielania i-ej pomocy wraz z instrukcjami
2
•
zabezpieczono ustępy zewnętrzne przed dostępem uczniów
1
2
Zespoły Szkół Ponadpodstawowych – liczba placówek, w których:
•
3
•
doprowadzono do należytego stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń szatni
3
•
•
3
•
1
•
doprowadzono do dobrego stanu sanitarno-technicznego stolarkę okienną
2
•
dokonano malowania, uzupełnienia glazury i/lub terakoty, uzupełniono wyposażenie
6
•
2
•
5
•
poprawiono nawierzchnię placów rekreacyjnych oraz boisk
1
•
wymieniono zniszczony sprzęt sportowy
1
•
zapewniono właściwe oświetlenie sztuczne
1
•
w pracowniach komputerowych zainstalowano oprawy eliminujące olśnienie
•
doprowadzono do właściwego stanu sanitarno-technicznego ścian i podłóg w pomieszczeniach
warsztatów
1
1
68
•
wydzielono szatnię w warsztatach szkolnych
1
•
zapewniono karty charakterystyki substancji i preparatów niebezpiecznych
1
•
oddano do utylizacji odpady
2
Internaty – liczba placówek w których:
•
doprowadzono do dobrego stanu technicznego nawierzchni placu przed wejściem
1
•
doprowadzono do dobrego stanu sanitarno-technicznego pokoi mieszkalnych
1
•
6
•
5
•
1
•
2
•
1
•
1
•
dokonano remontu stolarki drzwiowej
1
•
1
•
wymieniono wyposażenie pokoi
2
Placówki z pobytem całodobowym – liczba placówek w których:
•
1
•
2
•
1
•
•
1
Placówki z pobytem dziennym i całodobowym– liczba placówek w których:
•
doprowadzono do dobrego stanu sanitarno-technicznego pokoi mieszkalnych
•
1
Placówki pracy pozaszkolnej – liczba placówek w których:
•
2
•
2
69
•
doprowadzono ciepłą bieżącą wodę
1
Domy studenta – liczba placówek w których:
o przeprowadzono malowanie, uzupełnienie glazury i/lub terakoty, uzupełnienie wyposażenia
1
WNIOSKI:
1. W porównaniu do roku ubiegłego zmniejsza się liczba placówek oświatowych, które nie
posiadały instalacji wodno-kanalizacyjnej spadła również liczba placówek, w których
funkcjonowały ustępy zewnętrzne.
2. W miarę posiadanych środków finansowych placówki oddają wyspecjalizowanym firmom
niewykorzystywane substancje i preparaty chemiczne do utylizacji.
3. Niespełna 30% placówek oświatowych posiada gabinety profilaktyki zdrowotnej
i pomocy przedlekarskiej.
4. Opieka profilaktyczna sprawowana przez pielęgniarki/higienistki szkolne zapewniona jest
w 28,6% placówek.
5. Profilaktyczna opieka stomatologiczna jest zapewniona w 13,8% placówek.
6. W skontrolowanych placówkach oświatowych 26,7% nie posiada sal gimnastycznych.
7. Z roku na rok zmniejsza się liczba placówek sezonowych oraz liczba korzystających z nich
dzieci.
IX. OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA.
Od pewnego czasu coraz większym problemem w skali kraju, województwa i powiatów
obok chorób zakaźnych są choroby niezakaźne takie jak nadwaga, otyłość, choroby układu
krążenia, choroby nowotworowe, cukrzyca, astma, próchnica, problem uzależnień od substancji
psychoaktywnych.
Z tego względu Państwowa Inspekcja Sanitarna realizuje programy edukacyjne:
„Radosny Uśmiech. Radosna Przyszłość – profilaktyka próchnicy”,
„Trzymaj Formę – zapobieganie otyłości i nadwadze poprzez promowanie zdrowego żywienia
i aktywności fizycznej”
„Profilaktyka raka piersi - Różowa Wstążeczka”
70
„Wolność Oddechu. Zapobiegaj Astmie”
oraz akcje promujące zdrowy styl życia ukierunkowane na profilaktykę antytytoniową, które
są adresowane do różnych grup odbiorców.
W zakresie realizacji tych działań niezwykle ważne jest dostrzeżenie tych problemów
z punktu widzenia struktur samorządu i wsparcie działań na rzecz ich rozwiązania poprzez
współpracę, uruchomienie zasobów finansowych oraz cały szereg działań wzmacniających.
Profilaktyka innych chorób niezakaźnych realizowana jest poprzez programy / akcje
ogólnopolskie:
„Radosny Uśmiech Radosna Przyszłość” program edukacyjny realizowany w klasach II szkół
podstawowych. Celem programu jest:
•
dostarczenie wiedzy na temat higieny jamy ustnej,
•
wyrobienie nawyków higienicznych od najmłodszych lat,
•
wzmocnienie poczucia własnej wartości i poczucia odpowiedzialności za higienę jamy
ustnej,
•
zachęcanie rodziców do współpracy.
Jest to program bardzo ważny ze względu na sytuację epidemiologiczną województwa –
98 % dzieci ma próchnicę
W r. 2006 programem objęto 1029 szkół, co stanowi 96 % - liczba dzieci klas II objętych
programem – 24 641 97 %.
Program profilaktyki raka piersi pt. ”Różowa wstążeczka” adresowany jest do uczniów i ich
matek oraz nauczycieli szkół. Programem objęto 126 placówek (szkoły ponadgimnazjalne) - 43 %,
z liczbą uczniów 19 541 (20 %).
Program Pierwotnej Profilaktyki Wad Cewy Nerwowej adresowany jest do zdrowych, młodych
kobiet, celem upowszechnienia wiedzy nt. stosowania kwasu foliowego w celu zapobiegania
wadom wrodzonym cewy nerwowej u noworodków. Realizowany w placówkach nauczania
(szkoły ponadgimnazjalne), zakładach opieki zdrowotnej, poradniach przedmałżeńskich. Objęto
195 placówek tj. 66% szkół z liczbą młodzieży 33 971 (30 %).
Program edukacyjny „Wolność Oddechu. Zapobiegaj Astmie” adresowany jest do uczniów klas
I-III szkół podstawowych oraz ich rodziców i opiekunów. Celem programu jest poszerzenie wiedzy
na temat astmy oskrzelowej oraz wczesne wyłonienie dzieci zagrożonych zachorowaniem. Program
71
realizowany jest w niektórych powiatach (7) - objęto nim 67 szkół podstawowych z liczbą 9240
uczniów i ich rodziców
Profilaktyka HIV/ AIDS.
W zakresie zapobiegania zakażeniom wirusem HIV prowadzona jest edukacja i uświadamianie
społeczeństwa poprzez szkolenie wybranych grup zawodowych, Szkolenia dotyczą zapobiegania
zakażeniom HIV podczas wykonywania pracy i pełnienia obowiązków zawodowych.
Państwowa Inspekcja Sanitarna od 4 lat współuczestniczy w realizacji medialnej kampanii
społecznej.
Niska świadomość i niewielka wiedza społeczeństwa na temat sposobów zakażenia wirusem HIV,
a zwłaszcza duża liczba zakażeń szerzących się drogą kontaktów seksualnych zwłaszcza wśród
osób młodych, były przesłanką realizacji kolejnej edycji medialnej kampanii społecznej „Rodzina
Razem przeciw AIDS. Miłość, wierność, zaufanie”.
W ramach kampanii medialnej zorganizowano na szczeblu wojewódzkim konferencję prasową dla
dziennikarzy, z którymi utrzymywano stały i systematyczny kontakt. Przekazano materiały
i wytyczne odnośnie realizacji kampanii Powiatowym Stacjom ukierunkowujące ich pracę w tym
zakresie.
Ponadto w placówkach nauczania organizowane były obchody Światowego Dnia AIDS
(przedstawienia, spotkania, konkursy).
Alert Ekologiczno – Zdrowotny (program wojewódzki) jest od 17 lat realizowany w formie
konkursowej przez szkoły województwa lubelskiego. Jest to cykl zadań podejmowanych przez
szkoły, które mają na celu rozwijanie wrażliwości dzieci i młodzieży na piękno natury, ukazywanie
współzależności człowieka i przyrody, podwyższanie świadomości zagrożeń, ale i szans
związanych z ekologią – w celu wpojenia pozytywnych wartości i nawyków poszanowania natury.
Prace wykonane w ramach konkursu są oceniane przez komisje wojewódzkie i powiatowe złożone
z przedstawicieli PIS, przedstawicieli samorządów lokalnych, Kuratorium Oświaty i organizacji
(PCK, LOP).
W XVIII edycji Alertu Ekologiczno - Zdrowotnego przystąpiło 170 szkół wszystkich etapów
kształcenia.
72
Akcja Żółty Tydzień
Akcja jest realizowana od wielu lat i zmierza do popularyzowania szczepień zalecanych przeciwko
WZW typu A i WZW typu B poprzez: rozdawnictwo materiałów i ekspozycje wizualne,
organizowanie punktów informacyjnych w środowisku oraz doradztwo telefoniczne oraz
współpracę ze środkami masowego przekazu. Odbiorcy: 292 299 osób.
Akcje antytytoniowe.
Działania antynikotynowe podejmowane są od wielu lat dwukrotnie w ciągu roku. Mają na celu
uświadomienie potrzeby uwolnienia od nałogu palaczom wieloletnim i promocję niepalenia wśród
dzieci i młodzieży. W działania angażują się placówki nauczania – organizując prelekcje,
pogadanki, instruktaże, pokazy i ćwiczenia. Formy wizualne zorganizowane w placówkach
nauczania (473) obejrzało 68 103 osoby.
Państwowa Inspekcja Sanitarna organizuje we współpracy z zakładami opieki zdrowotnej punkty
poradnictwa i pomiarów podstawowych parametrów zdrowia, których zorganizowano jesienią 27,
a skorzystało z nich 15 766 odbiorców.
Angażowane są środki masowego przekazu, którym przekazano 24 informacje (prasa, radio,
telewizja), które trafiły do ok. 280 000 odbiorców.
W ramach akcji „Bezpieczny i zdrowy wypoczynek letni i zimowy”, prowadzone są wizytacje
placówek zorganizowanego wypoczynku. Podczas kontaktu z kierownikami i wychowawcami
omawiane są miedzy innymi zagadnienia: higieny osobistej, profilaktyki zakażeń i zatruć
pokarmowych, profilaktyki chorób zakaźnych w tym HIV/AIDS, problematyki nikotynowej
i innych uzależnień, promocji aktywnego wypoczynku i zdrowego stylu życia.
W ramach profilaktyki zatruć pokarmowych (realizowanej doraźnie) nawiązano współpracę miedzy
innymi z parafiami, kierując przekaz do organizatorów uroczystości komunijnych i przyjęć
weselnych. Udzielano instruktaży i porad, rozdawano ulotki, wywieszano komunikaty w miejscach
użyteczności publicznej.
73
Szkoły promujące zdrowie
Od 07.02. 2003 r. obowiązuje porozumienie pomiędzy Kuratorem Oświaty w Lublinie
a Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym w Lublinie w sprawie określenia zasad
funkcjonowania Wojewódzkiego Zespołu ds. Szkół Promujących Zdrowie.
Analogiczne
porozumienia
zawierano
na
szczeblu
powiatowym
pomiędzy
Starostwem
Powiatowym a PSSE i innymi partnerami.
Powyższe działania zmierzają do pobudzania aktywności prozdrowotnej jednostek na rzecz
indywidualnej odpowiedzialności za zdrowie oraz do aktywizacji struktur i instytucji rzecz zdrowia
publicznego.
WNIOSKI:
•
Programy edukacyjne krajowe, wojewódzkie i lokalne (interwencje programowe), jak
i akcje ogólnopolskie (wojewódzkie i lokalne) realizowane były zgodnie z wytycznymi
pracy oświatowo zdrowotnej.
•
Programy edukacyjne są oprzyrządowane w materiały, na które z około półrocznym
wyprzedzeniem czasowym składane jest zamówienie (po rozeznaniu potrzeb środowiska
i uwzględnieniu własnych możliwości w zakresie koordynacji).
•
Przy realizacji zadań w placówkach pozyskanych do współpracy, duże wsparcie dyrektorów
placówek nauczania, nauczycieli (koordynatorów szkolnych) odpowiedzialnych za
powierzone im zadania, pielęgniarek środowiska szkolnego (w niektórych PSSE) oraz
większości samorządów lokalnych (starostwa powiatowe, urzędy miast i gmin).
•
Jednocześnie w części placówek obserwuje się niechęć i opór przed przyjęciem do realizacji
niektórych ofert oświatowo - zdrowotnych, co należy uwzględniać zważywszy, że działań
tych nie uda się wdrożyć powszechnie.
•
Pracownicy OZ i PZ czynili starania, dzięki którym udało się pozyskać partnerów
wspierających konkursy i imprezy podsumowujące poprzez zakup nagród lub drobnych
upominków dla uczestników działań.
•
We wszystkich działaniach zaobserwowano dość dobrą współpracę z lokalnymi mediami.
•
W wielu powiatach do niektórych działań lokalnych nawiązano współpracę z parafiami.
74
•
Coraz mniejsze zainteresowanie w zakresie podejmowanych przedsięwzięć prozdrowotnych
przejawiają zakłady opieki zdrowotnej. Podobna sytuacja w postawie pielęgniarek
w gabinetach medycyny szkolnej.
•
Brak działań prozdrowotnych i materiałów dla przedszkoli.
•
W województwie lubelskim są samorządy, w których nie istnieje zrozumienie potrzeby
współpracy z Państwową Inspekcją Sanitarną.
X. OCHRONA RADIOLOGICZNA.
Zakres działalności pionu higieny radiacyjnej Państwowej Inspekcji Sanitarnej obejmuje trzy
zasadnicze kierunki działania, nadzór nad bezpiecznym użytkowaniem aparatury medycznej
emitującej promieniowanie jonizujące, nadzór nad bezpiecznym użytkowaniem urządzeń
emitujących pola elektromagnetyczne oraz nadzór nad radiologicznym bezpieczeństwem żywności.
Nadzorem bieżącym w zakresie ochrony przed promieniowaniem niejonizującym objęte były
132 zakłady pracy. Większość urządzeń emitujących pola elektromagnetyczne stanowiły: źródła
medyczne - lancetrony, diatermie i terapulsy oraz przemysłowe - piece i nagrzewnice indukcyjne
czy zgrzewarki. W roku 2006 przeprowadzono kontrole w 42 zakładach pracy. Zarówno baza
lokalowa, jak i świadomość zagrożeń, jakie niesie ze sobą praca w warunkach narażenia na pola
elektromagnetyczne była zadowalająca.
Dobre uregulowania prawne na tym polu sprzyjały utrzymywaniu bezpieczeństwa pracy przy
urządzeniach wytwarzających pola elektromagnetyczne.
Na potrzeby nadzoru zapobiegawczego zaopiniowano 170 inwestycji emitujących pola
elektromagnetyczne.
Sytuacja w jednostkach organizacyjnych, stosujących promieniowanie do celów medycznych
była
zróżnicowana.
W
trakcie
prowadzenia
czynności
kontrolnych
stwierdzano
żywe
zainteresowanie pracowników odpowiedzialnych za wewnętrzny nadzór nad przestrzeganiem
przepisów, dotyczących promieniowania jonizującego, co owocowało wzorowym prowadzeniem
oraz dokumentowaniem działalności. Niestety nierzadka była również postawa przeciwna,
skutkująca znaczącymi brakami.
Kolejnym aspektem oceny sytuacji pracowni rentgenowskich było zaplecze finansowe.
W jednostkach klinicznych, ośrodkach uzyskujących relatywnie wysokie dotacje z budżetu państwa
oraz prywatnych przedsiębiorców obserwowano nowocześniejszą aparaturę oraz wyższą dbałość
75
o zagadnienia z zakresu ochrony radiologicznej. Nie znaczy to, iż w pozostałych jednostkach
tematyka ta była rażąco zaniedbywana.
Problemy nadzorowe, związane z promieniowaniem jonizującym spowodowane były nie tylko
ignorancją czy niewiedzą użytkowników, ale również nowymi wymaganiami, stawianymi przed
użytkownikami promieniowania jonizującego do celów medycznych w Rozporządzeniach Ministra
Zdrowia: w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla
wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej (Dz.U.05.194.1625) oraz w sprawie szczegółowych
warunków bezpiecznej pracy z urządzeniami radiologicznymi (Dz.U.06.180.1325), w szczególności
w zakresie wdrożeń systemów zarządzania jakością oraz kontroli wewnętrznej parametrów
technicznych urządzeń radiologicznych.
W 2006 roku przeprowadzono 157 kontroli w jednostkach stosujących promieniowanie
w medycynie, wydano 189 decyzji - zezwoleń na uruchomienie pracowni rentgenowskich oraz na
uruchamianie i stosowanie aparatów rentgenowskich do celów diagnostyki medycznej, radiologii
zabiegowej, radioterapii powierzchniowej i radioterapii schorzeń nienowotworowych. W ewidencji
znajduje się 513 pracowni rentgenowskich, ilość skontrolowanych wydaje się, przy uwzględnieniu
innych obciążeń w pracy pionu oraz stanu kadrowego zadowalająca.
W ramach dwóch programów monitoringu żywności prowadzono oznaczenia radioaktywności
izotopu Cs-137. Wszystkie próby pochodzenia krajowego wykazywały śladowe stężenie izotopu
Cs-137. Tendencja ta utrzymuje się od kilku lat. Świadczy to o coraz mniejszym wpływie katastrofy
radiacyjnej w Czarnobylu z 1986 roku. Naturalnie wniosek powyższy odnosi się jedynie do
żywności produkowanej z polskich płodów rolnych, surowce pochodzące zza naszych wschodnich
granic wymagają głębszej analizy i oceny. Poziom radioaktywności cezu w środkach spożywczych,
szczególnie runie leśnym, importowanych ze wschodu pozostaje na podwyższonym poziomie,
nie przekraczającym jednakże wartości normatywnych.
Ogólnie stan sanitarny województwa lubelskiego pod kątem ochrony przed promieniowaniem
należy ocenić jako zadowalający. Poprawa sytuacji finansowej sektora publicznej służby zdrowia
z pewnością wpłynie korzystnie na stan sanitarny obiektów.
76
XI. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY.
Na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r.- Prawo ochrony środowiska organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej współuczestniczyły, w odniesieniu do przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko, w ustalaniu warunków realizacji na etapie
opracowywania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, którą wydawał odpowiednio wójt,
burmistrz, prezydent lub wojewoda. Łącznie w skali województwa dokonano 899 uzgodnień
i dotyczyły one głównie projektowanej budowy dróg lokalnych, budowy sieci wodociągowych
i kanalizacyjnych, budowy stacji bazowych telefonii, kilkanaście wniosków dotyczyło realizacji
stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, ferm hodowlanych.
Do zadań zapobiegawczego nadzoru sanitarnego należy również rozpatrywanie wniosków
w sprawach o udzielenie, dla pomieszczeń pracy oraz na pobyt ludzi, odstępstwa od warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki oraz w zakresie ogólnych warunków
bezpieczeństwa i higieny pracy. Łącznie w 2006 r. rozpatrzono 139 wniosków w ww. sprawach.
77

ocena stanu sanitarnego województwa lubelskiego za 2006 rok

Transkrypt

Podobne dokumenty

Ster Sanepidu w tych samych rękach

935 - Warmińska- powołanie na dyrektora

Pan Jan Sęk Dyrektor Filharmonii im. H. Wieniawskiego w Lublinie

Wojewódzki fundusz ochrony środowiska w Lublinie

Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego w Mielcu Prezydent

Harmonogram monitoringu grypy i grypopodobnych

Zostań profesjonalnym szkoleniowcem

Statut Domu Pomocy Społecznej w Matczynie

1. Odwołanie jest równoznaczne z rozwiązaniem stosunku pracy za