Analiza przyczyn umieralności mieszkańców powiatu oleckiego 905

Transkrypt

Starostwo Powiatowe w Olecku
ul. Kolejowa 32, 19-400 Olecko
tel. 87 520 24 75, fax 87 520 32 19
www.powiat.olecko.pl
[email protected]
ANALIZA PRZYCZYN UMIERALNOŚCI
MIESZKAŃCÓW POWIATU OLECKIEGO
1. Długość życia i umieralność mieszkańców powiatu oleckiego
Analiza opracowana na podstawie publikacji GUS, Departamentu Badań Demograficznych
i Rynku Pracy Trwanie życia w 2012 roku ISSN 1507-1340.
Przeciętne (średnie) dalsze trwanie życia jest to wskaźnik liczony w oparciu o jednolitą metodologię
zalecaną przez WHO. Wyraża on średnią liczbę lat, jaką w danych warunkach umieralności ma jeszcze do
przeżycia osoba pochodząca z określonej zbiorowości (Jerzy Z. Holzer Demografia PWE 2003).
Poniżej przedstawiono dane dla kraju, województwa warmińsko mazurskiego z podziałem na miasto
i wieś oraz podregionu ełckiego, w którym położony jest powiat olecki. Brak danych dotyczących powiatu
oleckiego.
W 2012 roku w Polsce mężczyźni żyli przeciętnie 72,7 lat, natomiast kobiety 81,0. W stosunku
do 1990 roku mężczyźni żyją dłużej o 6,5 roku, natomiast kobiety o 5,8, zaś w porównaniu do 2000r. – 3
lata dłużej bez względu na płeć.
Tabela 1. Przeciętne dalsze trwanie życia w 2012 roku.
Mężczyźni
w wieku lat
0
15
30
45
60
0
15
30
45
60
72,71
58,23
43,92
30,17
18,59
80,98
66,45
51,65
37,13
23,77
Województwo
warmińsko
–
71,73
mazurskie
w tym:
57,26
43,10
29,52
17,92
80,95
66,39
51,57
37,02
23,70
miasto
73,00
58,33
44,06
30,32
18,61
81,43
66,78
51,95
37,38
23,97
wieś
70,00
55,75
41,72
28,35
16,87
80,11
65,67
50,85
36,33
23,16
Podregion
ełcki
71,10
57,00
42,90
29,50
17,90
81,80
67,10
52,40
37,80
24,30
Polska
Kobiety
Źródło: www.atlas.pzh.gov.pl
Przeciętne (średnie) dalsze trwanie życia mężczyzn podregionu ełckiego w 2012 roku jest niższe od
przeciętnego (średniego) dalszego trwania życia w kraju i województwie warmińsko- mazurskim, natomiast
wyższe w przypadku kobiet zarówno w kraju, jak i województwie.
Różnica pomiędzy przeciętnym (średnim) trwaniem życia kobiet i mężczyzn w 2012 roku
w podregionie ełckim wyniosła 10,70 lat na korzyść kobiet.
Projekt opracowany w ramach Programu Operacyjnego PL13: „Ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu" dofinansowanego
z Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014 oraz z budżetu państwa.
Project developed within Operational Programme PL 13: “Reduction of social inequalities in health sector” supported
by the Norwegian Financial Mechanism 2009-2014 and state budget.
tel. 87 520 24 75, fax 87 520 32 19
[email protected]
Wykres 1. Prognozy liczby ludności ogółem oraz z podziałem na płeć dla powiatu oleckiego do 2035 roku.
Wykres 2. Prognozy liczby ludności miasta ogółem oraz z podziałem na płeć dla powiatu oleckiego do 2035 roku.
tel. 87 520 24 75, fax 87 520 32 19
[email protected]
Wykres 3. Prognozy liczby ludności wsi ogółem oraz z podziałem na płeć dla powiatu oleckiego do 2035 roku.
Prognozy dla powiatu oleckiego
- mieszkańcy wsi
20 000
18 000
16 000
14 000
12 000
10 000
8 000
6 000
4 000
2 000
0
2011
2012
2013
2014
2015
2020
2025
2030
2035
17 753
17 680
17 600
17 511
17 413
16 877
16 209
15 378
14 453
Mężczyźni
9 069
9 039
9 016
8 986
8 949
8 734
8 425
8 027
7 583
Kobiety
8 684
8 641
8 584
8 525
8 464
8 143
7 784
7 351
6 870
Ogółem
W 2011 roku mężczyźni stanowili 49,5 % ogólnej populacji mieszkańców powiatu oleckiego,
w mieście 47,74 %, na wsi natomiast 51,08 %. Prognozy dla powiatu oleckiego wskazują, że w 2035 roku
struktura ludności ogółem zmieni się w kierunku wyrównania ilości mężczyzn i kobiet
i populacja mężczyzn będzie stanowiła 50,07 % ogólnej populacji, struktura ludności w mieście będzie
podobna, mężczyźni będą stanowili 47,86%, pogłębi się deficyt kobiet na wsi i będą stanowiły tylko
47,53%.
2. Umieralność z powodu wszystkich przyczyn
Analizę umieralności przedstawiono wg przyczyn zgonu zgodnie z systemem Międzynarodowej
Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 (System Rejestracji Systemów
Kodowania
i
Statystyki
Resortowej
http://srk.csioz.gov.pl/php/index.php?mod=hcdmod&op=
listall&id=70). Zestawiono trzy trzyletnie okresy - 1999 – 2001, 2008 – 2010, 2009 – 2011.
Z poniższej analizy wynika, że liczba zgonów w powiecie ma tendencję wzrostową, podobnie zgony
w grupie kobiet, natomiast w grupie mężczyzn liczba zgonów utrzymuje się na porównywalnym poziomie.
Liczba zgonów w latach 2009 – 2011, w porównaniu do liczby zgonów w latach 1999 – 2001, wzrosła
o 6,8 %.
Tabela 2. Umieralność w powiecie oleckim w latach 1999 – 2001 i 2008 – 2010.
Wszystkie przyczyny zgonu
(A00 - Y99)
Mężczyźni i kobiety ogółem
0 - 64 lata
65 lat i więcej
Ogółem
0 - 64 lata
Mężczyźni
65 lat i więcej
Ogółem
0 - 64 lata
Kobiety
65 lat i więcej
Liczba zgonów
SMR
1999 - 2001
2008 - 2010
882
315
567
530
234
296
352
81
271
937
300
637
507
220
287
430
80
350
1999 - 2001
2008 - 2010
brak danych
1,092
1,127
1,065
0,895
0,981
0,872
1,031
1,037
1,026
1,015
0,976
1,025
tel. 87 520 24 75, fax 87 520 32 19
[email protected]
Tabela 3. Umieralność w latach 2009 - 2011.
Umieralność ogółem w latach 2009 - 2011
Liczba zgonów
SMR
Polska
Powiat olecki, w tym:
kobiety
mężczyźni
1 138 919
942
418
524
1,000
1,020
0,965
1,063
Wykres 4. Umieralność w powiecie oleckim w latach 1999 – 2001, 2008 – 2010, 2009 – 2011 wraz z linią trendu.
1000
900
942
937
882
800
700
ogółem
600
530
500
400
524
507
430
418
kobiety
mężczyźni
Liniowy (ogółem)
352
Liniowy (kobiety)
300
Liniowy (mężczyźni)
200
100
0
1999 - 2001
2008 - 2010
2009 -2011
Wykres 5. Procentowa ilość zgonów kobiet i mężczyzn w ilości ogółem w poszczególnych latach.
100,00
90,00
80,00
70,00
60,10
54,10
55,63
60,00
mężczyźni
50,00
kobiety
40,00
30,00
20,00
39,90
45,90
44,37
10,00
0,00
1999 - 2001
2008 - 2010
2009 -2011
tel. 87 520 24 75, fax 87 520 32 19
[email protected]
Wśród odnotowanych zgonów 55,63 % stanowią zgony mężczyzn, o 0,61% więcej niż
w województwie warmińsko-mazurskim, gdzie zgony mężczyzn w ogólnej liczbie zgonów w 2012 roku
stanowiły 55,02% (http://www.stat.gov.pl/olsz )
W powiecie oleckim, podobnie jak w całej Polsce i w innych krajach, występuje nadumieralność
mężczyzn.
Analiza
trendu
liniowego
wskazuje
tendencję
wzrostową
ogółem
oraz
w populacji kobiet, natomiast w populacji mężczyzn utrzymuje się na porównywalnym poziomie. Taka
tendencja potwierdza prognozy dla powiatu oleckiego i wyrównanie struktury populacji do 2035 roku
(Wykres 1).
3. Umieralność
według
przyczyn
zgonu
w
wybranych
chorobach
zgodnie
z ICD10
Analizę umieralności przedstawiono wg przyczyn zgonu zgodnie z systemem Międzynarodowej
Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 z podziałem na sześć głównych grup
przyczyn przyjętych jako kategorie podziału podane przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego –
Państwowy Zakład Higieny (NIZP-PZH).
Tabela 4. Umieralność w powiecie oleckim wg przyczyn w latach 2009 – 2011.
%
w
Liczba ogólnej
SMR
SMR
zgonów liczbie
95%L
zgonów
100,00
942
1,020
0,954
25,05
236
1,038
0,906
47,56
448
1,075
0,976
4,67
44
0,911
0,642
2,97
28
0,687
0,432
9,34
88
1,421
1,124
10,40
98
brak danych
Umieralność wg przyczyn w latach 2009 - 2011
Powiat olecki ogółem, w tym:
Nowotwory złośliwe
Choroby układu krążenia (ChUK)
Choroby układu oddechowego
Choroby układu trawiennego
Przyczyny zewnętrzne
Inne przyczyny
SMR
95%H
1,085
1,004
1,175
1,181
0,941
1,718
Wykres 6. Liczba zgonów wg wybranych przyczyn w powiecie oleckim w latach 2009 – 2011.
500
448
450
400
350
300
250
236
200
150
100
50
88
44
28
98
Inne przyczyny
0
Liczba zgonów ogółem 942
tel. 87 520 24 75, fax 87 520 32 19
[email protected]
Wykres 7. Standaryzowany Wskaźnik Umieralności w wybranych przyczynach zgonów w powiecie oleckim
w latach 2009 - 2011.
1,6
1,421
1,4
1,2
1,038
1
1,075
1,02
0,911
0,8
0,687
0,6
0,4
Ogółem
0,2
0
Standaryzowany Wskaźnik Umieralności (SMR)
Najwięcej zgonów (47,56%) w powiecie oleckim spowodowanych jest chorobami układu krążenia
(448), w drugiej kolejności (25,05% ) nowotworami złośliwymi. Standaryzowany Wskaźnik Umieralności
dla tych grup schorzeń jest zbliżony dla wskaźnika w kraju. Trzecią w kolejności liczebnej (9,34%)
przyczynę umieralności stanowią tzw. przyczyny zewnętrzne. SMR dla tej
grupy
w powiecie oleckim znacznie przewyższa SMR określony dla kraju i wynosi 1,421. Pozostałe grupy
tj. choroby układu pokarmowego oraz choroby układu trawiennego, spowodowały najmniejszą liczbę
zgonów, wskaźnik SMR jest niższy od wskaźnika w kraju.
4. Umieralność z powodu chorób układu krążenia
Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w powiecie oleckim pod względem
ilościowym powodując 47,56 % ogólnej ilości zgonów (średnia w kraju 45,82%). Standaryzowany wskaźnik
umieralności (SMR) w zestawieniu podanym przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy
Zakład Higieny (NIZP-PZH) dla tych przyczyn ogółem jest nieco wyższy niż SMR
w kraju i wynosi 1,075.
Tabela 5. Umieralność z powodu chorób układu krążenia w latach 2009 – 2011 w powiecie oleckim na tle kraju.
Umieralność z powodu chorób układu krążenia
w latach 2009 - 2011
Liczba
zgonów
Polska
Choroba niedokrwienna serca (ChNS)
Ostry zawał serca
Inne choroby serca "I30" "I52".
Niewydolność serca
Choroby naczyń mózgowych
Miażdżyca
521840
448
118
59
124
60
97
57
%
w
ogólnej
SMR
liczbie
zgonów
45,82
1,000
47,56
1,075
12,53
1,051
6,26
1,374
13,16
1,066
6,37
0,817
10,30
1,124
6,05
0,800
SMR
95%L
SMR
95%H
0,997
0,976
0,862
1,023
0,878
0,610
0,901
0,593
1,003
1,175
1,241
1,724
1,254
1,023
1,348
1,008
tel. 87 520 24 75, fax 87 520 32 19
[email protected]
W tej grupie przyczyn niepokojącym jest SMR dla rozpoznania – ostry zawał serca, który wynosi
1,374 oraz choroby naczyń mózgowych – 1,124. SMR poniżej krajowego przypisany jest miażdżycy oraz
niewydolności serca.
5. Umieralność z powodu nowotworów złośliwych
Choroby nowotworowe jako przyczyna umieralności zajmują w powiecie oleckim drugą pozycję pod
względem ilości zgonów (236) powodując 25,05 % ogólnej ilości zgonów. Średnia
w kraju dla tej przyczyny to 24,42%. Standaryzowany wskaźnik umieralności (SMR) w zestawieniu
podanym przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny (NIZP-PZH) dla
tych przyczyn ogółem jest nieco wyższy niż SMR w kraju i wynosi 1,038
Tabela 6. Umieralność z powodu nowotworów złośliwych w latach 2009 – 2011 w powiecie oleckim na tle kraju.
% w ogólnej
SMR
SMR
liczbie
SMR
95%L 95%H
zgonów
Polska
278103
24,42
1,000 0,996
1,004
236
1,038 0,906
1,004
25,05
3,18
Nowotwory złośliwe jelita grubego, odbytu
30
1,155 0,742
1,568
6,48
Nowotwory złośliwe oskrzela i płuca
61
1,114 0,835
1,394
1,70
Nowotwory złośliwe sutka kobiet
16
1,235 0,630
1,841
0,42
Nowotwory złośliwe szyjki macicy
4
0,947 0,019
1,875
1,49
Nowotwory złośliwe prostaty
14
1,478 0,704
2,253
11,78
Inne nowotwory złośliwe
111
brak danych
W tej grupie przyczyn najbardziej niepokojącym jest SMR dla rozpoznania Nowotwory złośliwe
prostaty, który wynosi 1,478. SMR dla powiatu znacznie przewyższa również SMR krajowy dla rozpoznań
Nowotwory złośliwe sutka kobiet, Nowotwory złośliwe jelita grubego, odbytu, Nowotwory złośliwe oskrzela
i płuca.
Umieralność z powodu nowotworów złośliwych
w latach 2009 - 2011
Liczba
zgonów
6. Umieralność z powodu zewnętrznych przyczyn zgonów
Przyczyny zewnętrzne stanowią trzecią w kolejności przyczynę zgonów w powiecie oleckim pod
względem ilościowym, powodując 9,34 % ogólnej ilości zgonów, przewyższając o 3,06% średnią w kraju,
która wynosi 6,28% ogólnej liczby zgonów. Standaryzowany wskaźnik umieralności (SMR) w zestawieniu
podanym przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny (NIZP-PZH) dla
tych przyczyn ogółem jest znacznie wyższy niż SMR w kraju i wynosi 1,421.
Tabela 7. Umieralność z powodu zewnętrznych przyczyn zgonów w latach 2009 – 2011 w powiecie oleckim na tle kraju.
Umieralność z powodu
przyczyn zgonów
w latach 2009 - 2011
Polska
Wypadki komunikacyjne
Upadki
Samobójstwa
Inne przyczyny zewnętrzne
zewnętrznych
Liczba
zgonów
71536
88
24
5
23
36
%
w
ogólnej
SMR
SMR
liczbie
95%L
zgonów
6,28
1,000
0,993
9,34
1,421
1,124
2,55
1,858
1,114
0,53
0,543
0,067
2,44
1,386
0,820
3,82
brak danych
SMR
95%H
1,007
1,718
2,601
1,019
1,953
tel. 87 520 24 75, fax 87 520 32 19
[email protected]
W tej grupie przyczyn najwyższy SMR przypisany jest Wypadkom komunikacyjnym – 1,858, jest to
zarazem najwyższy SMR wśród wszystkich przyczyn umieralności w powiecie oleckim. Również
niepokojącym jest wskaźnik przypisany samobójstwom – 1,386.
7. Umieralność z powodu chorób układu oddechowego
Choroby układu oddechowego są przyczyną 4,67 % ogólnej liczby zgonów w powiecie oleckim,
średnia w kraju 5,26%. SMR dla tej kategorii przyczyn jest poniżej SMR krajowego i wynosi 0,911.
Tabela 8. Umieralność z powodu chorób układu oddechowego w latach 2009 – 2011 w powiecie oleckim na tle kraju.
Umieralność z powodu chorób układu
Liczba
oddechowego
zgonów
w latach 2009 - 2011
Polska
59961
44
Zapalenie płuc
9
Przewlekłe
choroby
dolnych
dróg
oddechowych
17
Inne choroby układu oddechowego
18
% w ogólnej
liczbie
SMR SMR 95%L
zgonów
5,26
1,000 0,992
0,911 0,642
4,67
0,96
0,385 0,134
1,80
0,904 0,474
1,91
brak danych
SMR
95%H
1,008
1,181
0,637
1,334
8. Umieralność z powodu chorób układu trawiennego
Najniższy SMR jako przyczyna zgonów mają choroby układu oddechowego. Są przyczyną 2,97 %
ogólnej liczby zgonów w powiecie oleckim, średnia w kraju 4,34%. SMR dla tej kategorii przyczyn jest
zdecydowanie poniżej SMR krajowego i wynosi 0,687.
Tabela 9. Umieralność z powodu chorób układu trawiennego w latach 2009 - 2011 w powiecie oleckim na tle kraju.
Umieralność z powodu chorób układu trawiennego
w latach 2009 - 2011
Liczba
zgonów
Polska
Województwo warmińsko - mazurskie
Podregion ełcki
Przewlekłe choroby wątroby
Inne choroby układu trawiennego
49460
% w ogólnej
liczbie
SMR
zgonów
4,34
1,000
28
9
19
2,97
0,96
2,02
SMR
95%L
SMR
95%H
0,991
1,009
0,687
0,432
0,555
0,193
brak danych
0,941
0,918
tel. 87 520 24 75, fax 87 520 32 19
[email protected]
9. Standaryzowany Wskaźnik Umieralności dla grup chorób w poszczególnych
kategoriach przyczyn zgonów.
W poniższym zestawieniu uwzględniono grupy chorób w poszczególnych kategoriach przyczyn
umieralności objętych Programem Operacyjnym PL13: nowotwory złośliwe, choroby układu krążenia,
choroby układu oddechowego, choroby układu trawiennego, przyczyny zewnętrzne w powiecie oleckim
w latach 2009 - 2011.
Wykres 8. Standaryzowany Wskaźnik Umieralności (SMR) dla poszczególnych przyczyn zgonów w powiecie oleckim
w latach 2009 – 2011. Źródło: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny (NIZP-PZH)
SMR dla poszczególnych przyczyn zgonów w
powiecie oleckim w latach 2009 - 2011
Wypadki komunikacyjne
Nowotwory złośliwe prostaty
Samobójstwa
Ostry zawał serca
Nowotwory złosliwe sutka kobiet
Nowotwory złośliwe jelita grubego,odbytu
Choroby naczyń mózgowych
Nowotwory złośliwe oskrzela i płuca
Inne choroby serca "I30" "I52".
Choroby niewydolności serca
Nowotwory złośliwe szyjki macicy
Przewlekłe choroby dolnych dróg oddechowych
Niewydolność serca
Miażdżyca
Przewlekłe choroby wątroby
Upadki
Zapalenie płuc
1,858
1,478
1,386
1,374
1,235
1,155
1,124
1,114
1,066
1,051
0,947
0,904
0,817
0,800
0,555
0,543
0,385
0,0000,2000,4000,6000,8001,0001,2001,4001,6001,8002,000
Powyższe zestawienie obrazuje zróżnicowanie SMR w powiecie oleckim od najniższego tj. 0,385
określonego dla zapalenia płuc, do najwyższego czyli 1,858 przypisanego do przyczyny wypadki
komunikacyjne. Wśród przyczyn umieralności mieszkańców powiatu wysokim SMR charakteryzują się
również przyczyny nowotwory złośliwe prostaty (1,478 ), samobójstwa (1,386 ), ostry zawał serca (1,374),
nowotworów złośliwych sutka kobiet (1,235 ), nowotwory złośliwe jelita grubego, odbytu (1,155), nieco
niższym wskaźnikiem lecz wyższym od średniej w kraju charakteryzują się przyczyny choroby naczyń
mózgowych, nowotwory złośliwe oskrzela i płuca, inne choroby serca I30 I52, choroby niewydolności serca.
SMR niższy od SMR w kraju wykazują choroby nowotwory złośliwe szyjki macicy, przewlekłe choroby
dolnych dróg oddechowych, niewydolność serca, miażdżyca, przewlekłe choroby wątroby, upadki.
Dokonano analizy trzech najwyższych SMR powiatu oleckiego w odniesieniu do innych powiatów
ujętych w analizie przeprowadzonej w celu wyłonienia powiatów uprawnionych do aplikowania o środki
w ramach Programu operacyjnego PL13. Dwa spośród najwyższych SMR występują w kategorii
umieralności przyczyny zewnętrzne. Są to przyczyny wypadki komunikacyjne i samobójstwa. SMR
o najwyższej wielkości - 1,858 spośród wszystkich analizowanych przyczyn zgonów w powiecie oleckim
należy do przyczyny zgonów wypadki komunikacyjne (24 zgony), zajmuje 23 miejsce i jest niższy o 0,579
od SMR dla najwyższego 2,437 charakteryzującego powiat węgrowski. W przyczynie nowotwory złośliwe
prostaty (liczba zgonów – 14 ) SMR 1,478 zajmuje 20 miejsce i jest niższy o 0,422 od SMR dla
najwyższego 1,901 charakteryzującego miasto Suwałki. W przyczynie samobójstwa (23 zgony) SMR
1,386 zajmuje 97 miejsce i jest niższy o 0,805 od SMR dla najwyższego 2,192 charakteryzującego powiat
sulęciński.

Analiza przyczyn umieralności mieszkańców powiatu oleckiego 905

Transkrypt

Podobne dokumenty

Nowotwory o największej śmiertelności w populacji powiatu

Statystyka – Zachorowalność na raka

ZESTAW NAPĘDOWY HUSQVARNA SMR 570 01

Kolokwium 2 1) Origin 8 a) Wykonaj następujące wykresy po

Pobierz PDF z częściami