Żyto ozime
Transkrypt
Żyto ozime
Żyto ozime Znaczenie żyta ozimego w Polsce pozostaje jednak duże, co wynika ze znacznego udziału w naszym kraju gleb lekkich, na których jest ono głównie uprawiane. Żyto ma mniejsze wymagania glebowe w stosunku do pozostałych zbóż, lepiej znosi większe zakwaszenie gleb, dobrze wykorzystuje zapasy wody zimowej, a także wyróżnia się największą mrozoodpornością. W praktyce technologii uprawy żyta poświęca się zdecydowanie mniej uwagi niż na przykład pszenicy. W szczególności stosuje się wobec żyta mało intensywną ochronę przed chwastami, a ponadto do rzadkości należy stosowanie w tym gatunku fungicydów. W ostatnich latach rejestruje się wiele odmian mieszańcowych o wysokim poziomie plonowania. Są one często uprawiane w gospodarstwach wielohektarowych, w których chroni się żyto, aby obecność chorób nie wpływała na plonowanie. Stały udział w strukturze zasiewów zapewnia żytu kilka czynników: wyższa jak u pszenicy mrozoodporność, większa w porównaniu do pszenicy i jęczmienia odporność na suszę i choroby grzybowe oraz dobra tolerancja na zakwaszenie gleby i możliwości uzyskiwania wysokiego plonowania na glebach lekkich, na których nie opłaca się uprawa innych zbóż, np. pszenicy. Tabela 18. Żyto ozime – odmiany badane w 2015 roku. Lp. Odmiana Rok wpisania do: KRO LOZ 1 Dańkowskie Diament 2005 2008 2 Stanko 2007 2010 3 Herakles 2007 4 Domir 2008 2010 5 Gonello F1 2009 2012 6 Palazzo F1 2009 2012 7 Dańkowskie Amber 2010 2013 8 Armand 2011 2015 9 Horyzo 2011 2014 10 SU Stakkato F1 2012 Hodowca (lub polski przedstawiciel dla odmian zagranicznych) DANKO HR sp. z o.o. Choryń 27 64-000 Kościan Dr Stanisław Ramenda 64-100 Leszno, Antoniny 3/6 Monsanto Pl sp. z o.o 02-672 Warszawa, ul. Domaniewska 49 Dr Stanisław Ramenda 64-100 Leszno, Antoniny 3/6 KWS Lochow Pl. sp. z o.o. Kondratowice, 57-150 Prusy, ul. Słowiańska 5 KWS Lochow Pl. sp. z o.o. Kondratowice, 57-150 Prusy, ul. Słowiańska 5 DANKO HR sp. z o.o. Choryń 27 64-000 Kościan Dr Stanisław Ramenda 64-100 Leszno, Antoniny 3/6 HR Smolice sp. z o.o. 63-740 Kobylin, Smolice 146 Saaten Union Pl. sp. z o.o. 62-100 Wągrowiec, ul. Straszewska 70 11 Antonińskie 2013 12 SU Satelit F1 2013 13 SU Spektrum F1 2013 14 Tur F1 2013 15 Dańkowskie Rubin 2013 16 KWS Bono F1 2014 17 Brandie F1 2014 18 SU Performer F1 2014 19 Helltop F1*) 2014 *) – Odmiana ze wspólnotowego katalogu. Poznańska Hodowla Roślin 63-004 Tulce, ul. Kasztanowa 5 Saaten Union Pl. sp. z o.o. 62-100 Wągrowiec, ul. Straszewska 70 Saaten Union Pl. sp. z o.o. 62-100 Wągrowiec, ul. Straszewska 70 HR Smolice sp. z o.o. 63-740 Kobylin, Smolice 146 DANKO HR sp. z o.o. Choryń 27 64-000 Kościan KWS Lochow Pl. sp. z o.o. Kondratowice, 57-150 Prusy, ul. Słowiańska 5 Monsanto Pl sp. z o.o 02-672 Warszawa, ul. Domaniewska 49 Saaten Union Pl. sp. z o.o. 62-100 Wągrowiec, ul. Straszewska 70 Saaten Union Pl. sp. z o.o. 62-100 Wągrowiec, ul. Straszewska 70 Tabela 19. Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2015 r. Wyszczególnienie Kompleks glebowy Klasa bonitacyjna gleby pH gleby Zasobność gleby mg/100 g P2O5 K2 O Mg Przedplon Data siewu Data zbioru Nawożenie mineralne N na poziomie a1 kg/ha N na poziomie a2 kg/ha P2O5 kg/ha K2O kg/ha Nawożenie dolistne l/ha Krzyżewo Marianowo Janów Rzepiski 5 IV b 5,0 5 IV b 5,9 5 IV b 5,3 4 IV b 7,1 16,1 8,3 2,3 Gryka 19.09 03.08 21,4 17,0 5,3 Jęczmień jary 22.09 07.08 20,2 14,3 4,7 Łubin wąskolistny 01.10. 11.08 16,9 12,5 9,4 Pszenica jara 30.09 11.08 60 100 50 75 ADOB Mn – 2 l. ADOB Cu – 2 l. Insektycydy 92 132 40 60 Basfoliar 36 – 2 x 6 l. Basfoliar 36 – 3 x12 l. 70 110 60 90 Basfoliar 36 – 2 x 6,0 l. Sumi Alpha 050 EC -0,25 l. Herbicydy dawka Legato Plus 600 SC.1,4 l Legato Plus 600 SC – 1,5 l. Fungicydy dawka Topsin 500 M SC – 1,4 l. Falcon 460 EC – 0,6 l. Mirage 450 EC – 1 l. Falcon 460 EC – 0,6 l. Moddus 250 EC – 0,3 l. Cerone 480 SL – 1 l. Antywylegacz poziom a2 80 120 20 90 Komplet 560 SC – 0,5 l. Gold 450 EC-1,25 l. Boogie 200 EC-1,2 l Fandango 200 EC-1,0 l Falcon 46 EC-0,6 l Boogie Xpro 400 EC - 1,25 l. Fandango 200 EC - 1,0 l. Falcon 460 EC - 0,6 l. Cerone 480 SL – 1 l. Cerone 480 SL – 1 l. Komplet 560 SC – 0,5 l. Krzyżewo Marianowo Rzepiski Janów Średnia poprawiona Odchylenie od wzorca (dt) % wzorca (dt) A2 – A1 (dt) Tabela 20. Plon ziarna odmian żyta ozimego w 2015 r. (dt z ha) na poziomie a1. Wzorzec dt z ha 48,0 87,3 70,1 53,7 64,8 x x 15,7 1 Dańkowskie Diament 45,2 78,7 64,3 50,5 59,7 - 5,1 92 12,8 2 Antonińskie 37,9 77,1 59,4 44,4 54,7 - 10,1 84 17,7 3 SU Stakkato F1 56,9 99,1 75,5 57,0 72,1 7,4 111 18,1 4 KWS Bono F1 51,9 94,3 81,3 62,8 72,6 7,8 112 14,2 5 Herakles S 36,6 74,7 70,1 56,7 - 8,0 88 14,2 6 Stanko 42,7 77,3 68,1 59,0 - 5,8 91 16,4 7 Domir 37,6 77,5 66,1 56,7 - 8,1 88 12,5 8 Gonello F1 51,9 93,0 72,6 68,8 4,0 106 19,2 9 Palazzo F1 47,5 91,9 66,9 65,1 0,3 100 23,2 10 Dańkowskie Amber 44,3 79,3 59,3 57,3 - 7,5 88 9,9 11 Armand 40,8 77,2 65,4 57,5 - 7,3 89 10,3 12 Horyzo 43,3 79,6 64,4 58,7 - 6,1 91 14,1 13 Dańkowskie Rubin 37,4 80,3 48,0 57,0 - 7,8 88 12,6 14 SU Satellit F1 56,3 98,0 54,3 71,3 6,5 110 16,2 15 SU Spektrum F1 51,5 94,6 61,7 71,0 6,3 110 12,3 16 Tur F1 47,2 84,5 59,0 65,4 0,6 101 13,4 17 Brandie F1 50,6 93,2 51,3 66,8 2,1 103 12,7 18 SU Performer F1 53,7 97,0 63,5 73,2 8,4 113 18,1 19 Helltop F1 45,5 86,6 56,3 66,0 1,2 102 12,3 Lp. Odmiana – Odmiany wzorcowe zaznaczono pogrubioną czcionką. 75,4 97,6 84,9 64,7 80,5 % wzorca Średnia poprawiona 74,8 Odchylenie od wzorca (dt) Janów Wzorzec dt z ha Rzepiski Odmiana Marianowo Lp. Krzyżewo Tabela 21. Plon ziarna odmian żyta ozimego w 2015 r. (dt z ha) na poziomie a2. x x 1 Dańkowskie Diament 65,6 89,8 75,9 58,8 72,5 - 8,0 90 2 Antonińskie 65,4 86,4 78,3 59,4 72,4 - 8,1 90 3 SU Stakkato F1 87,2 109,5 91,8 72,5 90,2 9,8 112 4 KWS Bono F1 80,9 104,7 93,4 68,0 86,7 6,3 108 5 Herakles S 60,7 86,0 81,8 70,9 - 9,6 88 6 Stanko 62,3 89,3 90,3 75,3 - 5,1 94 7 Domir 56,3 84,9 82,2 69,2 - 11,3 86 8 Gonello F1 83,7 102,4 93,8 88,0 7,6 109 9 Palazzo F1 83,5 104,5 92,6 88,3 7,8 110 10 Dańkowskie Amber 61,5 86,3 69,6 67,2 - 13,3 84 11 Armand 54,9 86,8 77,3 67,7 - 12,7 84 12 Horyzo 62,3 89,8 82,1 72,8 - 7,7 90 13 Dańkowskie Rubin 60,5 88,8 55,1 69,6 - 10,9 86 14 SU Satellit F1 82,4 108,4 67,1 87,5 7,0 109 15 SU Spektrum F1 81,1 99,9 64,7 83,4 2,9 104 16 Tur F1 81,7 85,5 64,6 78,7 - 1,7 98 17 Brandie F1 73,4 102,1 58,8 79,6 - 0,9 99 18 SU Performer F1 85,0 110,8 73,7 91,3 10,8 113 19 Helltop F1 65,0 97,8 64,8 78,3 - 2,2 97 – Odmiany wzorcowe zaznaczono pogrubioną czcionką. 85,4 Tabela 22. Średnie wyniki plonowania odmian żyta ozimego w latach ( % wzorca). Poziom a1 Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Rok Odmiana Wzorzec dt z ha Dańkowskie Diament Antonińskie SU Stakkato F1 KWS Bono F1 Herakles S Stanko Domir Gonello F1 Palazzo F1 Dańkowskie Amber Armand Horyzo Dańkowskie Rubin SU Satellit F1 SU Spektrum F1 Tur F1 Brandie F1 SU Performer F1 Helltop F1 Liczba doświadczeń Poziom a2 Lata Rok 2013 2014 2015 61,6 69,8 64,8 64,5 67,3 70,3 95 90 89 110 92 84 111 112 88 91 88 106 100 88 89 91 88 110 110 101 103 113 102 92 x 110 x 91 94 92 110 102 95 94 97 x x x x x 91 87 111 x 90 92 91 109 103 93 92 93 89 109 110 104 x x x 94 108 93 98 94 112 99 101 100 104 91 93 93 111 106 97 94 95 89 107 110 106 4 4 4 2013-15 2014 - 15 2013 111 2014 Lata 2015 2013-15 92,1 80,5 81,0 86,3 90 90 111 90 90 112 108 88 94 86 109 110 84 84 90 86 109 104 98 99 113 97 91 x 111 x 92 92 90 109 108 93 87 94 x x x x x 90 90 112 x 92 91 86 106 108 86 84 91 87 108 104 102 x x x 94 94 97 115 107 108 94 101 95 87 86 102 106 87 84 91 87 106 103 106 4 4 4 2014 - 15 Tabela 23. Ważniejsze cechy rolnicze odmian i porażenie przez choroby w 2015 r. Poziom a1 32,7 x 7,5 6,3 8,0 145 8,3 32,7 8,2 8,1 8,4 165 172 147 146 154 161 156 138 155 161 160 170 159 146 145 163 168 143 161 4 8,0 8,3 8,5 8,5 9,0 8,0 8,5 8,0 8,5 8,3 8,5 8,3 8,3 8,5 9,0 8,5 8,0 8,5 8,8 4 32,4 33,3 33,2 32,0 34,7 31,2 33,2 33,7 34,4 33,0 33,9 35,6 32,9 33,1 32,1 33,2 35,6 33,5 35,7 4 202 203 202 203 . 203 202 203 203 202 202 202 202 202 202 202 202 202 . 7,8 7,8 7,0 7,5 7,8 7,8 7,5 6,8 7,5 8,0 8,0 8,0 7,8 7,5 7,8 7,5 8,0 7,8 8,0 4 6,5 6,3 5,8 6,5 4,0 6,3 5,3 6,0 5,3 6,3 7,3 6,3 7,3 5,5 5,0 5,5 7,5 5,8 6,8 4 8,0 8,0 8,0 8,0 7,5 7,5 7,8 7,8 8,0 7,8 7,8 8,0 7,8 7,8 7,8 8,0 8,3 7,8 8,0 4 153 159 136 133 144 148 147 132 140 146 145 154 151 137 132 146 155 138 145 4 8,3 8,3 8,5 8,0 8,8 8,0 8,5 8,0 8,3 8,3 8,8 8,0 8,3 8,5 9,0 8,5 8,0 8,5 8,8 4 35,6 33,1 34,1 28,0 33,3 31,2 32,2 31,2 31,2 32,5 33,9 35,9 32,6 31,9 29,6 31,9 34,1 33,4 37,6 4 8,3 8,3 8,3 8,0 8,5 8,5 8,5 7,8 8,0 8,3 8,5 8,5 8,3 7,8 8,3 8,0 8,5 7,8 8,5 4 8,3 8,3 7,8 8,0 6,8 8,3 7,8 7,5 7,3 7,8 8,3 7,8 8,3 7,3 7,3 7,0 9,0 7,0 8,0 4 8,3 8,5 8,5 8,5 8,0 8,3 8,0 8,5 8,0 8,0 8,5 8,0 8,5 8,5 8,5 8,5 8,5 8,5 8,5 4 Septorioza liści 8,3 Rdza brunatna 158 g Mączniak Wyleganie przed zbiorem Skala 90 Masa tysiąca nasion Wysokość roślin dni Septorioza liści g Rdza brunatna Skala 90 Mączniak Dojrzałość pełna1) 1 Dańkowskie Diament 2 Antonińskie 3 SU Stakkato F1 4 KWS Bono F1 5 Herakles S 6 Stanko 7 Domir 8 Gonello F1 9 Palazzo F1 10 Dańkowskie Amber 11 Armand 12 Horyzo 13 Dańkowskie Rubin 14 SU Satellit F1 15 SU Spektrum F1 16 Tur F1 17 Brandie F1 18 SU Performer F1 19 Helltop F1 Ilość doświadczeń Masa tysiąca nasion Wzorzec cm Skala 90 Skala 90 Skala 90 cm Choroby Wyleganie przed zbiorem Odmiana Choroby Wysokość roślin Lp. Poziom a2 Skala 90 Skala 90 Skala 90 Charakterystyka odmian (na podstawie listy opisowej odmian) BRANDIE (2014). Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną – duża, na pleśń śniegową, septoriozy liści, rynchosporiozę i rdzę źdźbłową – dość duża, na choroby podstawy źdźbła – średnia. Rośliny dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym duża do bardzo dużej. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania średnie, zawartość białka dość duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego mała, końcowa temperatura kleikowania wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. KWS BONO (2014). Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na pleśń śniegową i choroby podstawy źdźbła – dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i źdźbłową, septoriozy liści i rynchosporiozę – średnia. Rośliny dość niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość póżny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie dość słabe, gęstość ziarna w stanie zsypnym duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba opadania dość duża, zawartość białka mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego duża, końcowa temperatura kleikowania wysoka do bardzo wysokiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. SU PERFORMER (2014). Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na pleśń śniegową, mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i źdźbłową, septoriozy liści, rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła – średnia. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba opadania duża, zawartość białka mała do bardzo małej. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.