docIzba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) 1
download 
Reklamacja Transkrypt
Izba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) 1
Szanowny Pan Maciej Groń Dyrektor Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego [email protected] Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji ul. Królewska 27 00-060 Warszawa w sprawie: Konsultacje publiczne Komunikatu Komisji Europejskiej ws. Jednolitego Rynku Cyfrowego Warszawa, dnia 22 maja 2015 r. Szanowny Panie Dyrektorze, w nawiązaniu do otrzymanego zaproszenia do wzięcia udziału w konsultacjach publicznych na temat Komunikatu KE ws. Jednolitego Rynku Cyfrowego (DSM) w ramach prac nad projektem stanowiska Rządu, pragniemy przedstawić perspektywę przedsiębiorców zrzeszonych w Izbie Gospodarki Elektronicznej, wokół inicjatywy „e-Commerce Polska”, w ramach której członkowie e-Izby podejmują wspólne działania mające na celu dynamiczny rozwój polskiej gospodarki w oparciu o cyfrowe narzędzia. Z wyrazami szacunku Grzegorz Wójcik Członek Zarządu Izba Gospodarki Elektronicznej Do wiadomości: • Emil Kędzierski [email protected] • Jarosław Sekuła [email protected] • Marcin Krasusk [email protected] Izba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) T + 48 500 390 172 E [email protected] I WWW.ECOMMERCEPOLSKA.PL A UL. MOKOTOWSKA 1, 00-640 WARSZAWA NIP 701-039—19-22 KRS 0000474028 1 WSTĘP ............................................................................................................................................. 3 1. POTRZEBY JEDNOLITEGO RYNKU CYFROWEGO ............................................................................ 5 1.1. Lepszy dostęp do towarów i usług dla konsumentów i biznesu .............................................. 5 1.2. Stworzenie odpowiednich warunków dla sieci i usług cyfrowych ........................................... 6 1.3. Maksymalizacja potencjału wzrostu europejskiej gospodarki cyfrowej .................................. 6 2. LEPSZY DOSTĘP DLA KONSUMENTÓW I PRZEDSIĘBIORSTW DO SIECI W CAŁEJ EUROPIE .............. 7 2.1. Zasady sprzedaży zagranicznej, którym konsumenci i przedsiębiorcy będą mogli zaufać ........ 7 2.2. Dostawa paczek transgranicznych w wysokiej jakości i przystępnej cenie .............................. 7 2.3. Zapobieganie nieuzasadnionemu geo-‐blokowaniu ................................................................. 8 2.4. Lepszy dostęp do treści cyfrowych -‐ nowoczesne, bardziej europejskie ramy prawa autorskiego ......................................................................................................................... 10 2.5. Zmniejszenie obowiązków i przeszkód związanych z podatkiem VAT w sprzedaży ponad granicami ............................................................................................................................. 11 3. LEPSZY DOSTĘP DO SIECI DLA KONSUMENTÓW I PRZEDSIĘBIORSTW W CAŁEJ EUROPIE ........... 11 3.1. Tworzenie zasad dla telekomunikacji służących celom DSM ................................................. 11 3.2. Ramy dla środowiska medialnego na miarę XXI wieku ......................................................... 12 3.3. Środowisko prawne dla platform i pośredników internetowych .......................................... 12 3.3.1. Rola platform internetowych ............................................................................................... 13 3.3.2. Zwalczanie nielegalnych treści w Internecie ......................................................................... 13 3.4. Wzmocnienie zaufania i bezpieczeństwa w zakresie usług cyfrowych i przetwarzania danych osobowych .......................................................................................................................... 13 4. MAKSYMALIZACJA POTENCJAŁU WZROSTU GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ .............................. 14 4.1. Budowanie gospodarki w oparciu o dane ............................................................................. 14 4.2. Zwiększenie konkurencyjności poprzez interoperacyjność i standaryzację ........................... 14 4.3. Społeczeństwo wkluczone cyfrowo ...................................................................................... 14 4.4. Cyfrowe kompetencje i wiedza ............................................................................................ 14 4.5. E-‐administracja .................................................................................................................... 15 5. REALIZACJA JEDNOLITEGO RYNKU CYFROWEGO .......................................................... 15 Izba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) T + 48 500 390 172 E [email protected] I WWW.ECOMMERCEPOLSKA.PL A UL. MOKOTOWSKA 1, 00-640 WARSZAWA NIP 701-039—19-22 KRS 0000474028 2 WSTĘP Komisja Europejska właściwie ocenia potencjał rozwoju Europy w globalnej gospodarce dzięki wsparciu dla cyfrowych rozwiązań • • • Zgadzamy się z Komisją Europejską, że europejskie kraje członkowskie, działając razem jako Unia Europejska, dysponują niezbędnymi aktywami i potencjałem intelektualnym do osiągnięcia sukcesu w globalnej gospodarce cyfrowej; Jesteśmy przekonani, że dzięki wyeksponowaniu strategii ujednolicenia rynku cyfrowego wykorzystane zostaną nowe możliwości, a także rozpocznie się proces szybszej edukacji decydentów, skutkujący większą otwartością na zmiany i pozytywnym nastawieniem do wykorzystania rozwiązań cyfrowych, w celu rozwoju osobistego oraz europejskiej przedsiębiorczości; Liczymy na to, że w pracach nad zdefiniowanymi celami, odrzucane będą te działania, które służą ograniczaniu swobody budowania innowacyjnych rozwiązań produktowych oraz nowych modeli biznesowych, a przeważy intencja zagwarantowania Europie przyszłości nieskrępowanego tworzenia światowej klasy oferty, tworzonej już w pierwszej fazie rozwoju z intencją międzynarodowej dystrybucji, a przede wszystkim jej łatwego eksportu zarówno na rynek wewnątrzunijny oraz globalnie przez małe i średnie przedsiębiorstwa, które stanowią dzisiaj podstawę naszej gospodarki; Komisja Europejska rozumie bariery i wyzwania Trwająca rewolucja cyfrowa to trudne wyzwanie dla wielu przedsiębiorców, którzy muszą we właściwym momencie dokonywać ewolucji modeli biznesowych, w jakich często działają od wielu lat, aby w dobie globalnej konkurencji nie zostali zaskoczeni i wyparci przez szybszych i bardziej postępowych przedsiębiorców operujących najnowszą technologią, a jako najlepszą obronę traktowali odważną inwestycję w otwarcie na działalność transgraniczną. Na podstawie lektury dokumentu strategii DSM: • • • daje się odczuć, że Komisja rozumie wiele z kluczowych barier dla rozwoju cyfryzacji europejskiej gospodarki, dzięki zaangażowaniu krajów członkowskich w proces konsultacji zdefiniowanej strategii, zarówno w sposób formalny jak i dzięki otwartej komunikacji; stwierdzamy, że bardzo istotne jest, aby tworzona polityka regulacyjna, była w pełni skoncentrowana na osiąganiu celów jednolitego rynku cyfrowego poprzez wyważone rozwiązania i oparcie w fundamentach, które pozwoliły na rozwój rynku dzięki zasadom wspierającym swobodę działalności, a nie protekcjonistyczne podejście wynikające z nacisków grup interesów, które chcą poprzez regulacje opóźnić konkurencję a zarazem naturalną transformację społeczeństwa, która wynika z wykorzystania najnowszych rozwiązań komunikacyjnych i przemysłowych; mamy nadzieję, że poziom ambicji, zaprezentowany w strategii Jednolitego Rynku Cyfrowego, jest również wspierany przez państwa członkowskie i Parlament, bowiem z pewnością nie lada wyzwaniem w czasach niepewności ekonomicznej będzie zderzenie się ze sprzecznymi interesami w ramach wielkich debat na temat konfliktu fundamentalnych wartości, dlatego właśnie musimy mieć pomysł na to, gdzie chcemy podążać wspólnie, a w szczególności, że jest wola polityczna do poszukiwania rozwiązań wbrew partykularnym interesom. Izba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) T + 48 500 390 172 E [email protected] I WWW.ECOMMERCEPOLSKA.PL A UL. MOKOTOWSKA 1, 00-640 WARSZAWA NIP 701-039—19-22 KRS 0000474028 3 Komisja rozumie znaczenie dowodów i konieczności precyzyjnego zdefiniowania problemów oraz ryzyk Zbyt często zdarzało się, że regulacje powstawały w wyniku interwencji aktywnie zainteresowanych partykularną zmianą i znajdowały rozwiązania "problemów", które nie były wyraźnie określone lub sprawdzone. Tego typu formułę miała poprzedzająca dyskusja nad „regulowaniem platform”. Podejście oparte na dokładnej weryfikacji podstaw do interwencji ma kluczową rolę we wspieraniu tych obszarów, gdzie interwencja wydaje się uzasadniona ze względu na to, że wymaga jej interes europejski, z uwzględnieniem także efektów ingerencji na pozycję europejskich przedsiębiorstw i możliwości tworzenia przez nich oferty na rynku globalnym. Uważamy, że: • przedstawiona strategia ma nacisk na walkę z rzeczywistymi, a nie pozornymi problemami, a sposób dookreślenia jej za pomocą faktycznego rozpoznania rynku poprzez pogłębienie wiedzy na temat problemów w drodze konsultacji, a nawet poprzez badania sektorowe wydaje się być właściwą drogą; • istotne jest, aby dla każdego ze zdefiniowanych celów, Komisja Europejska zidentyfikowała źródłowe przyczyny, bowiem w przedstawionym dokumencie strategii opisany został zauważony efekt, podczas gdy w wielu obszarach nadal brak jest zrozumienia dla wszystkich faktycznych powodów zaistniałej sytuacji, co może prowadzić do mylnych wniosków i wyrządzenia istotnej szkody niektórym przedsiębiorcom; • wśród niektórych państw członkowskich istnieje znaczna presja polityczna nad ukierunkowaniem prac w celu regulacji platform internetowych GAFA (francuski skrót dla Google, Amazon, Facebook i Apple). Komisja słusznie poprzez badanie sektorowe chce zweryfikować stan faktyczny, w szczególności w zakresie przestrzegania istniejącego prawa antymonopolowego. Kluczowe jednak jest, aby europejska legislacja nie była tworzona z motywacją przeciwko tym podmiotom, bowiem modele biznesowe przez nie stosowane są jednocześnie wykorzystywane przez olbrzymią liczbę europejskich małych i średnich przedsiębiorstw. W sytuacji gdy na liderach rynku ciąży obowiązek, aby swoim działaniem nie zakłócali wolnej konkurencji, będą one skłonne ponieść dodatkowe obowiązki i dostosować się do trudniejszych wymagań, podczas gdy z potencjalnie takimi samymi wymaganiami małe i średnie firmy nie poradzą sobie tak dobrze lub koszt adaptacji wpłynie negatywnie na ich konkurencyjność. Komisja powinna być bardzo precyzyjna w identyfikacji konkretnych niedozwolonych praktyk rynkowych lub działań anty-cyfryzacyjnych zanim podejmie się zmiany obowiązującego prawa. W związku z powyższym, zalecamy, aby wszelkie decyzje podejmowane przez Komisję w kontekście strategii DSM były ukierunkowane na wzrost gospodarczy europejskich podmiotów, w tym z uwzględnieniem ważnej roli małych i średnich przedsiębiorstw, a w szczególności: • Komisja powinna wziąć pod uwagę transformacyjny charakter rewolucji cyfrowej. Podstawowym źródłem opozycji do istniejących rozwiązań będą przedstawiciele branż czy obszarów ludzkiej aktywności, które ulegają głębokiemu przedefiniowaniu. Ważne jest, aby Komisja od początku postawiła sprawę jasno, że drogą nie jest cementowanie historycznych rozwiązań, lecz postawienie sobie wyzwania modernizacji i ulepszenia opartego na dostarczaniu wartości dodanej. • Komisja powinna zwrócić więcej uwagi na prace legislacyjne, które są już w toku. W szczególności projekt rozporządzenia o ochronie danych osobowych, dyrektywy ws. sieci i bezpieczeństwa informacji, dyrektywy w sprawie usług płatniczych, które są rozpatrywane przez Parlament Europejski lub Radę. Każdy z tych projektów zawiera postanowienia, które poważnie zagrożą realizacji celów DSM poprzez istotne zwiększenie kosztów dla małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności związanych z obsługą administracyjnych procedur, które bardzo rzadko kiedy przekładają się wartość dodaną dla konsumentów oraz klientów firmowych. Dla tych projektów nadal jest brak oceny ekonomicznych skutków regulacji, która powinna być stworzona wraz z założeniami, a najpóźniej w momencie stworzenia projektu rozporządzenia lub dyrektywy. Izba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) T + 48 500 390 172 E [email protected] I WWW.ECOMMERCEPOLSKA.PL A UL. MOKOTOWSKA 1, 00-640 WARSZAWA NIP 701-039—19-22 KRS 0000474028 4 1. POTRZEBY JEDNOLITEGO RYNKU CYFROWEGO Podzielamy zaprezentowaną przez Komisję ocenę potencjalnych korzyści z aktywizacji rynku cyfrowego, chcielibyśmy zwrócić uwagę na perspektywę przedsiębiorców, a w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw, które stanowią zdecydowaną większość firm w Europie, a w Polsce ponad 99% podmiotów prowadzących aktywnie działalność. 1.1. Lepszy dostęp do towarów i usług dla konsumentów i biznesu Priorytetem DSM powinna być perspektywa przedsiębiorców („business first”) Zdajemy sobie sprawę, że politycznie dużo łatwiej jest kreować przepisy pro-konsumenckie niż korzystne dla przedsiębiorców, jednak analizując racjonalnie sytuację, uważamy, że brak rozwiązań dla tej perspektywy jest głównym czynnikiem hamującym dynamiczny wzrost: • przepisy dla handlu na odległość są znacznie mniej korzystne niż te dla handlu tradycyjnego - zasady europejskiej ochrony konsumenta są aktualnie na wysokim poziomie zaawansowania i nie należy ich dalej dodatkowo wzmacniać, bowiem większość barier oferowania sprzedaży (w szczególności transgranicznej) jest aktualnie spowodowana wysokimi kosztami wprowadzenia oferty po stronie przedsiębiorcy i ryzykami związanymi z nadmierną ochroną konsumenta, często nadużywaniem przepisów przez nieuczciwych klientów w sposób, który przyczyniają się do nieuzasadnionych, istotnych strat po stronie sprzedających, a co najmniej brakiem rentowności sprzedaży. W praktyce, szkody są spowodowane przez niewielki odsetek klientów powoduje, że ryzyka prowadzenia działalności stanowią skuteczną przeszkodę dla rozwoju e-sprzedaży lokalnie, a tym bardziej w skali międzynarodowej; • Komisja powinna skoncentrować się na dalszej harmonizacji przepisów, które stanowią nieuzasadnioną barierę dla budowania oferty transgranicznej, która wynika z historycznie różnych lokalnych zasad ochrony konsumenta na poziomie sektorowym lub branżowym. Zmiany deregulacyjne i otwarcie nowych możliwości pozwoli podmiotom z krajów mniej rozwiniętych skuteczniejsze konkurowanie w całej Europie i przyczyni się do lepszej oferty dla konsumentów; • przedsiębiorcy powinni mieć możliwość oferowania towarów i usług na zasadach analogicznych do takich jak możliwość tradycyjnej sprzedaży konsumentom z zagranicy towaru w danym kraju, który następnie konsument może we własnym zakresie przetransportować do domu - kraju pochodzenia konsumenta, czyli umożliwienia konsumentom świadomego wyboru oferty, która być może nie byłaby w pełni zgodna z szczegółowymi przepisami prawa kraju pochodzenia konsumenta, jednak zgodnie z zasadą swobody przepływu towarów wewnątrz unijnego rynku, byłaby możliwa do nabycia przy akceptacji świadomości po stronie przedsiębiorcy i konsumenta, iż zakup taki może być obarczony nieznacznymi brakami takimi jak chociażby brak instrukcji obsługi w danym języku, czy brak oznakowanie towaru dedykowanego dla danego rynku. • przy zauważalnych trendach rozwoju rynku w postaci charakterystycznego jednoczesnego wykorzystania wielu sposobów dostępu klienta do oferty (omnichannel) należy znaleźć wyważone rozwiązania dla sytuacji, gdzie dzisiaj pojawiają się wątpliwości co do rozróżnienia przepisów jakie obowiązywać powinny przy zawarciu danej umowy (różne przepisy dla sprzedaży tradycyjnej i sprzedaży na odległość; sprzedaż towaru połączona z świadczeniem usługi, wpływ miejsca odbioru/dostawy towaru i sposobu dokonania płatności na przysługujące stronom transakcji prawa i obowiązki), także w kategoriach takich jak e-żywność (w tym napoje alkoholowe) czy e-apteki, gdzie konsumenci oczekują możliwości zakupów online; Pilna rewizja aktualnych projektów z celami strategii DSM i ocena ich ekonomicznych skutków Komisja powinna zwrócić więcej uwagi na prace legislacyjne, które są już w toku i dokonać natychmiastowej rewizji wpływu poszczególnych projektów na całokształt rynku, w szczególności projektu rozporządzenia o ochronie danych osobowych, dyrektywy ws. sieci i bezpieczeństwa informacji, dyrektywy w sprawie usług płatniczych, które są rozpatrywane przez Parlament Europejski lub Radę. Każdy z tych projektów zawiera postanowienia, które Izba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) T + 48 500 390 172 E [email protected] I WWW.ECOMMERCEPOLSKA.PL A UL. MOKOTOWSKA 1, 00-640 WARSZAWA NIP 701-039—19-22 KRS 0000474028 5 poważnie zagrażają realizacji celów DSM poprzez istotne zwiększenie kosztów dla małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności związanych z obsługą administracyjnych procedur, które bardzo rzadko kiedy przekładają się wartość dodaną dla konsumentów oraz klientów biznesowych. Dla tych projektów nadal jest brak oceny ekonomicznych skutków regulacji, która powinna być stworzona wraz z założeniami, a najpóźniej w momencie stworzenia projektów aktów prawnych zarówno dla krajów lepiej rozwiniętych jak i rozwijających się. Nasze analizy na praktycznych przykładach pokazują, że dla małych i średnich przedsiębiorstw, koszt adaptacji stanowić będzie ponad trzykrotność aktualnych kosztów, a w żaden sposób praktyczny nie przełoży się on na jakość oferty dla klientów. Ocena skutków regulacji powinna być więc każdorazowo przedstawiona na przykładzie szacunków realnych kosztów jakie będą musiały być ponoszone przez typowe przedsiębiorstwa, które zostaną dotknięte zmianą przepisów, we wszystkich krajach członkowskich. 1.2. Stworzenie odpowiednich warunków dla sieci i usług cyfrowych Cyfrowy ekosystem - inwestycja w całym zakresie łańcucha wartości Komisja powinna upewnić się, że program inwestycyjny wspierający DSM będzie działał w całym zakresie łańcucha wartości, a nie tylko w zakresie infrastruktury, na którą została zwrócona szczególna uwaga. To ważne, ponieważ aplikacje i usługi napędzają popyt, który jest w stanie podnieść gotowość konsumentów do płacenia za dostęp do Internetu. Zbyt często firmy telekomunikacyjne twierdziły, rzekomo dla dobra konsumentów, że neutralność sieci jest nieprzyjazna inwestycji w infrastrukturę, podczas gdy to właśnie równy i nieskrępowany dostęp do różnorodnych usług z powodzeniem rozwijał konsumpcję i przywiązanie do świadczonych na odległość usług, co w sposób skuteczny pobudziło potrzebę ciągłej obecności „on-line”, która przekłada się na coraz lepszą sprzedaż usług dodanych, innych niż rozmowy telefoniczne. Uważamy, że inwestycjom w infrastrukturę powinny towarzyszyć jednoczesne inwestycje w wysokiej jakości europejskie rozwiązania w oprogramowanie wspierające rozwój świadczenia transgranicznych usług. Kompetencje cyfrowe Rozwój kompetencji cyfrowych powinien w pierwszej kolejności skoncentrować się na kształtowaniu umiejętności w zakresie szeroko pojętego handlu elektronicznego, począwszy od wsparcia dla budowania cyfrowej oferty, po kształcenie w zakresie marketingu, logistyki i elektronicznych płatności. Wiele badań wskazuje, że użytkownicy Internetu dysponują umiejętnościami wykorzystania zasobów sieci do celów ogólnych, bieżącej informacji i rozrywki, jednak praktycznie zastosowanie w biznesie czy nawet bardziej zaawansowane wykorzystanie w zawieraniu umów elektronicznie jest już zbyt odległą perspektywą. 1.3. Maksymalizacja potencjału wzrostu europejskiej gospodarki cyfrowej Kolejność realizacji strategii DSM ma znaczenie Strategia DSM przedstawia realne sprawy, które są do priorytetowego rozwiązania, jednak kolejność ich realizacji ma bardzo istotny wpływ na kształtowanie całości rynku a harmonogram interwencji w sposób istotny będzie wpływać na potencjał rozwoju małych i średnich firm w poszczególnych krajach słabiej rozwiniętych. Warto zwrócić uwagę, że mali i średni przedsiębiorcy będą zawsze wolniej dostosowywać się do przepisów niż podmioty, które mają dostęp do kapitału i potencjał do zdobywania kolejnych rynków poprzez duże nakłady inwestycyjne. Wysokie koszty zmian w legislacji, spowodowane zazwyczaj bardziej rozbudowanymi obowiązkami nakładanymi na przedsiębiorców, często stanowią zbędną biurokrację i prowadzą do preferowania większych podmiotów. Projekty ukierunkowane na likwidację barier w handlu transgranicznym, takie jak redukcja obowiązków administracyjnych spowodowanych różnorodnością przepisów o podatku VAT oraz harmonizacja prawa pocztowego i przewozowego wraz z interwencją skutkującą zbliżonym kosztem transportu pomiędzy poszczególnymi krajami powinny mieć absolutny priorytet i rozpocząć się w 2015 roku, w przeciwnym wypadku największe podmioty zdążą uzyskać istotną pozycję na rynku i tym samym stworzyć tak silną konkurencję, której MŚP nie będą w stanie sprostać. Izba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) T + 48 500 390 172 E [email protected] I WWW.ECOMMERCEPOLSKA.PL A UL. MOKOTOWSKA 1, 00-640 WARSZAWA NIP 701-039—19-22 KRS 0000474028 6 2. LEPSZY DOSTĘP DLA KONSUMENTÓW I PRZEDSIĘBIORSTW DO SIECI W CAŁEJ EUROPIE 2.1. Zasady sprzedaży zagranicznej, którym konsumenci i przedsiębiorcy będą mogli zaufać Wprowadzenie proponowanych przez Komisję rozwiązań polegających na dalszej harmonizacji prawa konsumenckiego, czy umożliwieniu sprzedaży transgranicznej wg zasad krajowych z całą pewnością przyczyni się do zwiększenia ilości atrakcyjnej oferty pochodzącej z poszczególnych krajów członkowskich w całej Europie. Wprowadzając tego typu rozwiązania należy jednak mieć na uwadze, że handel elektroniczny jest już dzisiaj fenomenem globalnym i zarówno przedsiębiorcy jak i konsumenci są coraz częściej zainteresowani także importem różnego rodzaju towarów i usług z innych kontynentów, a polityka importowa jest różna w poszczególnych krajach. Istotne znaczenie ma więc znalezienie takich rozwiązań, według których wprowadzone przepisy będą preferowały wysokiej jakości ofertę dostarczaną według europejskich standardów, z zachowaniem pełnej przejrzystości warunków i równości zasad dla podmiotów bez względu na kraj pochodzenia. Jednocześnie, warunki regulacyjne nie powinny powodować, że koszt zakupu w pełni zgodnych z przepisami towarów lub usług od europejskich podmiotów będzie na tyle wysoki, że w praktyce bardziej opłacalny będzie zakup rozwiązań poza naszym kontynentem. Realizacja projektu zrównania warunków sprzedaży e-booków z tradycyjnymi książkami jest właściwym kierunkiem dla zmniejszenia barier dostępu do twórczości pisanej i utrzymania oraz pobudzenia aktywności intelektualnej Europejczyków, jednak z zastrzeżeniem, że zasady zostaną wprowadzone w jednolity sposób w całej Europie i będą na tyle precyzyjne, aby nie poskutkowały możliwościami ich nieuzasadnionego wykorzystania do uprzywilejowanego cenowo świadczenia innych usług dodanych przez podmioty, które są zaangażowane w tradycyjny sektor papierowy - są wydawcami tradycyjnych mediów, prasy lub książek, podczas gdy inni usługodawcy internetowi takiej działalności nie prowadzą. 2.2. Dostawa paczek transgranicznych w wysokiej jakości i przystępnej cenie Brak symetrycznych warunków dostawy paczek podstawową barierą rozwoju Cieszymy się, że Komisja podjęła się zadania zachęcenia branży pocztowej i kurierskiej do samoregulacji i w czerwcu 2015 roku powinny pojawić się pierwsze efekty współpracy. Jesteśmy jednak przekonani, że aktualny zakres dyskutowanej samoregulacji branży nie jest wystarczający. Konieczne jest uczynienie z postulatu zagwarantowania wysokiej jakości i przystępnej ceny dla paczek flagowego priorytetu agendy DSM, aby e-commerce mógł być jednakową szansą zarówno dla firm w krajach rozwiniętych jak i rozwijających się. Rozumiemy, że specyfika logistyki nie pozwala na trywialną unifikację cen, jednak niedopuszczalne jest dalsze odciąganie w czasie z interwencji, która powinna zapewnić symetryczne warunki sprzedaży towarów pomiędzy poszczególnymi krajami. Dzisiaj na wielu kierunkach koszt dostawy paczek w jedną stronę jest nawet kilkukrotnie większy niż w stronę przeciwną, podczas gdy w tym samym czasie ceny biletów lotniczych dla konsumentów w obie strony są identyczne, podobnie będzie z kosztami paliwa czy innymi składnikami kosztowymi. Bezpośrednie przyczyny utrudniające sprzedaż transgraniczną Sukces w sprzedaży na odległość zależny jest od zapewnienia konsumentom oferty spełniającej kryterium niskiej ceny, dostępności towaru i wygody przy obsłudze transakcji. W praktyce, oprócz oczywistej sprawy jaką jest posiadanie oferty w języku konsumenta i zapewnienia lokalnych metod płatności jest czas dostawy i całkowity koszt towaru, który zawiera koszt transportu wraz z wkalkulowanym ryzykiem potencjalnego jego zwrotu bez Izba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) T + 48 500 390 172 E [email protected] I WWW.ECOMMERCEPOLSKA.PL A UL. MOKOTOWSKA 1, 00-640 WARSZAWA NIP 701-039—19-22 KRS 0000474028 7 podania jakiejkolwiek przyczyny. W przypadku kryterium dostępności towaru, powinien on być porównywalny z ofertami lokalnymi, a więc optymalnie 24h, a w przypadkach gdzie cena towaru jest niższa, nie wiele dłuższy, aby był wart poczekania na dostawę. Gwarancja transgranicznej dostawy w trybie 24h wiąże się zazwyczaj z dużym kosztem przesyłki lotniczej, przy czym stawki nie są symetryczne w obu kierunkach. Do kosztu lotniczego zawsze dochodzi koszt lokalnego transportu drogowego. W przypadku dostawy naziemnej, całkowity czas jej realizacji w Europie będzie wahać się zazwyczaj od 2 do 5 dni. W celu redukcji cen w obu przypadkach konieczne jest podjęcie faktycznych działań w zakresie takim jak: • harmonizacja prawa pocztowego i przewozowego na poziomie, co najmniej definicji przesyłek i wzajemnej odpowiedzialności, w celu zapewnienia możliwości interoperacyjności; • usunięcie różnic w przepisach dotyczących transportu towarów, które są zupełnie zróżnicowane w poszczególnych krajach UE; • ujednolicenie lub co najmniej większa standaryzacja systemów opłat drogowych; • większa kompatybilność w zakresie norm pracy/wypoczynku kierowców samochodów ciężarowych; • brak barier lokalnych takich jak np. wprowadzona minimalna płaca kierowców w Niemczech; Długi czas rozwiązania problemu spowoduje nieodwracalne zmiany na rynku Dynamiczny rozwój handlu transgranicznego jest unikalną okazją do uzyskania korzyści ekonomicznych ze zdobywania satysfakcji klientów na wewnątrzunijnym rynku dzięki oferowaniu im towarów i usług w atrakcyjnej jakości i cenie. Bariery kosztowe polegające na braku symetryczności w dostawie paczek są jednak rozłożone niesymetrycznie, a doświadczenia rynkowe pokazują iż aktualna sytuacja preferuje rozwój podmiotów z krajów wysoko rozwiniętych, takich jak Niemcy, Wielka Brytania czy Francja. Firmy pochodzące z pozostałych krajów członkowskich, w szczególności bloku Europy Środkowej i Wschodniej, bez posiadania możliwości zaoferowania konsumentom z tych krajów porównywalnej cenowo oferty, której przecież ważnym składnikiem są koszty dostawy towaru i obsługi zwrotów, będą traciły udział w rynku, a niektórym grozi nawet utrata rynku wewnątrzkrajowego spowodowana pojawieniem się konkurencji zagranicznej, dla której wysyłka międzynarodowa nie będzie stanowiła istotnego ryzyka. 2.3. Zapobieganie nieuzasadnionemu geo-‐blokowaniu Zbyt szeroki zakres interwencji i konieczność sprecyzowania celu Zdefiniowany cel strategii DSM, polegający na konieczności interwencji Komisji w zakresie zapobiegania nieuzasadnionemu geo-blokowaniu, został w dokumencie strategii DSM opisany w sposób bardzo ogólny i na podstawie jego treści można stwierdzić, że podstawa potrzeby interwencji została sformułowana w oparciu o potwierdzenie faktu zaistnienia na rynku różnicowania dostępu do oferty przez sprzedawców oraz usługodawców internetowych, nie zaś o wszechstronną analizę przyczyn, jakie powodują efekt różnicowania. W szczególności brak jest jednoznacznej informacji jak dokładnie rozumiane powinno być słowo „nieuzasadnione” w kontekście stosowania blokad terytorialnych. Oczywiście trudno nie zgodzić się z faktem, iż różnicowanie dostępu do oferty może być dla zainteresowanych zakupem konsumentów i przedsiębiorców przyczyną niezadowolenia, a także z założeniem, że zapobiegać należy takiemu różnicowaniu, które jest nieuzasadnione, jednak fundamentalną zasadą jaką kierować się powinna Komisja jest swoboda kształtowania oferty przez przedsiębiorców, na poszczególnych etapach łańcucha wartości, w wyniku istnienia wolnej konkurencji na rynku. Założenie, iż jedyną podstawą do uzasadnienia blokowania geograficznego ofert mogą być wyłącznie lokalne przepisy prawne jest z założenia niesprawiedliwe i błędne. Bez zapoznania się z przyczynami jakie prowadzą do geoblokowania ofert, wyciąganie wniosków jest przedwczesne, dlatego uważamy iż podejście polegające na zbadaniu problemu poprzez badania sektorowe wydaje się pierwszym krokiem jaki powinien zostać zrealizowany i dopiero na podstawie wyników takiej analizy mogą zostać sformułowane cele potencjalnej interwencji. Izba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) T + 48 500 390 172 E [email protected] I WWW.ECOMMERCEPOLSKA.PL A UL. MOKOTOWSKA 1, 00-640 WARSZAWA NIP 701-039—19-22 KRS 0000474028 8 Kierunki poszukiwania przyczyn geo-blokowania Z obserwacji rynku wynika, że geograficzne różnicowanie dostępu do oferty ma inne przyczyny przy sprzedaży towarów niż przy sprzedaży usług czy udostępnianiu treści cyfrowych. Analiza uzasadnienia różnicowania powinna uwzględniać specyfikę działania poszczególnych sektorów gospodarki i rodzajów obrotu gospodarczego, w szczególności zweryfikować różnice w zakresie sprzedaży towarów własnych i obcych, sprzedaży usług czy oferowaniu treści cyfrowych, które stanowią przedmiot ochrony prawa autorskiego lub praw pokrewnych. Warto zwrócić także uwagę, że w sprzedaży tradycyjnej, tj. w fizycznych punktach handlowych, zarówno dostępność jak i cena towaru zależna jest od wielu czynników i ta sama kostka masła ma inną cenę w sklepie w Warszawie niż w Przemyślu, chociażby ze względu na różne koszty logistyki, wynajmu lokalu czy wynagrodzeń pracowników. Zauważalne różnice istnieją nawet w obrębie tej samej sieci handlowej w jednym mieście, co jest spowodowane nie tylko czynnikami bezpośrednimi, ale także poziomem konkurencji na danym terytorium. • Ograniczenia w dostępności towaru/usługi – w pierwszej kolejności konieczne jest rozróżnienie czy w poszczególnej ofercie blokada geograficzna spowodowania jest ograniczeniami, które wynikają z świadomej polityki sprzedawcy czy ograniczeń narzucanych przez dostawców towarów/usług/licencji. W wielu przypadkach sprzedający nie mogą prezentować ofert transgranicznie ze względu na to, że są związani ograniczeniami zawartych umów lub polityki sprzedażowej dostawców – często znacznie silniejszych podmiotów preferujących wybrane fragmenty własnej sieci dystrybucji, zwłaszcza gdy dysponują atrakcyjną dla klientów marką. Ewentualna interwencja nie powinna narzucać jednostronnie obowiązków na sprzedawców, lecz powinna skoncentrować się na zapewnieniu, aby dostawcy oferty wprowadzanej na rynek respektowali różnorodność sieci dystrybucji w Europie, rolę małych i średnich przedsiębiorstw w łańcuchu wartości i swobodę obrotu produktami, które są przeznaczone do sprzedaży; • Różnice w koszcie uzyskania przychodu dla towaru/usługi - każdemu rodzajowi sprzedaży towarzyszy z perspektywy przedsiębiorcy przypisany koszt uzyskania przychodu, który zazwyczaj jest związany bezpośrednio z kosztami operacji na danym rynku. W praktyce oznacza to, że inaczej kształtują się średnie koszty pozyskania i utrzymania klienta na rynku w Polsce, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Hiszpanii, Rumunii, Serbii czy Estonii itd. Zakres kosztowy jest szeroki i dotyczy między innymi następujących kosztów bezpośrednich: o wynagrodzenia pracowników zatrudnionych lokalnie lub znających specyfikę danego rynku lub dysponujących znajomością języków danego kraju, w związku z koniecznością wysokiej jakości obsługi klientów; o kosztów marketingu na danym rynku - różny jest koszt dotarcia do klienta na danym rynku zarówno poprzez media masowe - często zależnych od deklaracji minimalnych łącznych budżetów - jak i w wyniku działań on-line, które funkcjonują w modelu efektywnościowym CPC, jednak mocno zależą od konieczności wygrania w aukcji z konkurentami (real time bidding) na te samą przestrzeń reklamową, w której konkurują także podmioty z innych branż z zupełnie inną ofertą niż danego sprzedawcy; o kosztów i warunków utrzymania całości sieci sprzedaży dla danego rynku (często obejmuje także koszty wynikające z integracji technologicznej z partnerami) itp. o wartości zrealizowanej i planowanej inwestycji w dany rynek; o różnych kosztów logistycznych np. koszt obsługi paczki transgranicznej i potencjalnego zwrotu towaru z zagranicy; o konkurencji cenowej ze strony innych uczestników rynku; Blokady sprzedaży przez Internet przez producentów i dystrybutorów Warto podkreślić, że blokowanie geograficzne odnosić się może nie tylko do braku dostępności oferty na terytorium danego kraju, ale także sposobu dystrybucji poprzez różnorodne rodzaje narzędzi, takie jak usługi dostępne on-line lub oprogramowanie. Niektórzy Izba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) T + 48 500 390 172 E [email protected] I WWW.ECOMMERCEPOLSKA.PL A UL. MOKOTOWSKA 1, 00-640 WARSZAWA NIP 701-039—19-22 KRS 0000474028 9 producenci lub wyłączni dystrybutorzy znanych marek uniemożliwiają autoryzowanym przedstawicielom handlowym sprzedaż swoich produktów za pośrednictwem ich sklepów internetowych lub poprzez internetowe platformy handlowe. Zakazy te, które często narzucane są umowami lub nieformalną presją, są szczególnie szkodliwe dla małych sprzedawców, którzy korzystają z zewnętrznych platform w celu efektywnego dotarcia do większej bazy klientów - milionów potencjalnych nowych konsumentów poszukujących produktów na rynku w różnorodny sposób. Tracą nad tym przede wszystkim konsumenci. Zakaz sprzedaży zwykłych produktów przez wybrane rozwiązania internetowe powoduje mniejszy wybór dla konsumentów i mniejszą konkurencję oraz przejrzystość w zakresie cen. Prowadzi to do wzrostu cen. W związku z tym, mamy nadzieję, że badanie sektorowe Komisji w e-commerce poświęci uwagę na te nieuzasadnione praktyki. Treści cyfrowe – szczególny przypadek Specyfika praw autorskich i pokrewnych jest związana z zasadą, że dysponent praw decyduje o tym w jakim zakresie, na jaki czas i na jakim terytorium udziela prawa do korzystania z utworu lub przedmiotu praw pokrewnych. W ramach zaawansowanych modeli, właściciele praw muszą pogodzić wiele różnych pól eksploatacji, zakres oraz warunki korzystania z utworu w poszczególnych formach, które również w zależności od skali wykorzystania (np. terytorium) kształtują różne warunki wynagrodzenia. Usługodawcy cyfrowi, będący dystrybutorami treści cyfrowych, są więc często związani komercyjnymi zasadami, które preferują podmioty o większej skali działania, przez co skutecznie uniemożliwia stworzenie oferty transgranicznej przez małe i średnie przedsiębiorstwa. Należy także zwrócić uwagę, że w przypadku treści cyfrowych należy rozważać skutki wymuszenia zniesienia geo-blokingu względem poszczególnych typów treści dla interesu komercyjnego podmiotu, który poniósł inwestycje. Szczególnie w przypadku sportu oraz muzyki, brak lokalnej wersji językowej nie stanowi bariery dla użytkowników, a bezwzględne zobowiązanie do wprowadzenia oferty bez pokrycia w modelu biznesowym (np. uzależnienia od sprzedaży reklam na danym terytorium) przy nieuniknionych kosztach dystrybucji (chociażby kosztów transmisji danych poprzez sieci telekomunikacyjne) stanowić będzie istotne ryzyko dla przedsiębiorcy. Istotne jest także przeanalizowanie faktu, że większość treści audiowizualnych udostępniania jest w Europie na bazie licencji, które podlegają prawu amerykańskiemu. Strategia DSM nie odnosi się w żadnym stopniu do tego, w jaki sposób przeprowadzone może być uregulowanie zasad wobec podmiotów, które oferują licencje na bazie prawa innego niż unijne. W interesie konsumentów będzie, aby możliwe było stworzenie takich warunków działania na rynku europejskim, aby treści audiowizualne mogły być dystrybuowane na równych zasadach przez pomioty duże i małe. Warunki prawne mogą wspierać dystrybucję międzynarodowej oferty, jednak powinno się odbywać w taki sposób, aby całość ekosystemu nie wypierała lokalnych przedsiębiorców. Realizacja aktualnie założonych w strategii DSM celów wiąże się z ryzykiem, że świadczący usługi np. dostępu przez Internet do materiałów audiowizualnych, będą zmuszeni do udostępniania treści wbrew wiążącym ich umowom licencyjnym, lub zostaną zmuszeni do nabywania licencji o szerszym zakresie terytorialnym, co może istotnie podwyższać ich koszty, a w konsekwencji cenę dla konsumentów i stanowić barierę nie do pokonania przez lokalne małe i średnie przedsiębiorstwa. Konsekwencją może być przyspieszona konsolidacja rynku, promująca międzynarodowe koncerny, które dysponować będą zapleczem finansowym do pozyskiwania praw do rozpowszechniania utworów jednocześnie na wszystkich rynkach europejskich. 2.4. Lepszy dostęp do treści cyfrowych -‐ nowoczesne, bardziej europejskie ramy prawa autorskiego Treści cyfrowe istotnie stanowią kluczową część całego ekosystemu cyfrowego. W dobie Izba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) T + 48 500 390 172 E [email protected] I WWW.ECOMMERCEPOLSKA.PL A UL. MOKOTOWSKA 1, 00-640 WARSZAWA NIP 701-039—19-22 KRS 0000474028 10 błyskawicznej, globalnej komunikacji i coraz bardziej powszechnej znajomości kilku języków przez internautów, konsumenci faktycznie chcą być na równi traktowani bez względu na lokalizację w jakiej się znajdują i otrzymywać dostęp do audiowizualnych usług równocześnie z innymi osobami w pozostałych krajach. Podjęte przez Komisję działania powinny skoncentrować się na radykalnym uproszczeniu procedur związanych z rozliczaniem praw autorskich majątkowych, w szczególności z możliwością zastosowania łatwych procedur rozliczeniowych z organizacjami zbiorowego zarządzania prawami, aby dystrybutory cyfrowi mogli na zasadzie jednego okienka, w taki sam sposób jak w sąsiednich krajach, konkurować poprzez błyskawiczne kupowanie praw i transparentne rozliczenia. Wszelkie interwencje powinny być realizowane w taki sposób, aby treści audiowizualne mogłyby być dystrybuowane na równych zasadach przez globalne, duże pomioty jak i małe oraz średnie przedsiębiorstwa, a dostęp do oferty nie preferował wyłącznie największych graczy. Warto rozważyć preferencyjne warunki dla konsumentów i przedsiębiorców z tytułu dostępu do oferty kierowanej jednocześnie na cały rynek Unii Europejskiej w postaci np. obniżonych stawek podatku lub zwolnień (podobnie jak w przypadku zredukowanej stawki VAT na e-booki), które powinny zachęcić właścicieli praw oraz dystrybutorów do udostępniania oferty jednocześnie na wszystkie rynki UE. 2.5. Zmniejszenie obowiązków i przeszkód związanych z podatkiem VAT w sprzedaży ponad granicami Szybkość i prostota rozliczeń podatkowych dźwignią rozwoju MŚP Uważamy, że modernizacja przepisów związanych z podatkiem VAT powinna być kolejnym z najbardziej kluczowych projektów strategii DSM, który powinien zostać rozpoczęty jak najszybciej w 2015 roku, a nie dopiero w 2016 roku, jak zostało to zaprezentowane w harmonogramie. W naszej ocenie problem dotyczy wszystkich przedsiębiorców a sytuacja konieczności spełniania różnych obowiązków administracyjnych w poszczególnych krajach jest jedną z największych barier dla rozpoczęcia efektywnej sprzedaży we wszystkich krajach unijnych jednocześnie, która często rozpoczyna się od sprzedaży okazjonalnej, a nie w pełni świadomego adresowania oferty za granicę. Stopień skomplikowania w rozliczaniu podatku VAT sprzyja przede wszystkim większym podmiotom, dla których ze względu na skalę operacji koszty administracyjne nie stanowią istotnego udziału kosztów całej działalności, a dla małych i średnich przedsiębiorstw bywa wręcz na tyle uciążliwy, że zupełnie blokuje otwartość na eksport i rozwój międzynarodowy. Znamy przypadki, że podmioty internetowe, które realizowały okazjonalną sprzedaż za granicę, w związku z wejściem nowych przepisów o podatku VAT, podjęły decyzję o zaprzestaniu sprzedaży transgranicznej ze względu na fakt, iż koszt dostosowania systemów informatycznych do ustawodawstwa przewyższał korzyści wynikające z wolumenu faktycznej i przewidywanej sprzedaży. 3. LEPSZY DOSTĘP DO SIECI DLA KONSUMENTÓW I PRZEDSIĘBIORSTW W CAŁEJ EUROPIE 3.1. Tworzenie zasad dla telekomunikacji służących celom DSM Propozycje Komisji, które mają na celu stworzenie rozwiązań opartych o koncepcję jednolitego rynku telekomunikacyjnego, stanowią ważną obietnicę zapewnienia wszystkim Europejczykom powszechnego dostępu do sieci Internet, który jest podstawą budowy gospodarki elektronicznej stymulującej wszystkie sektory tradycyjnej gospodarki do cyfryzacji. Popieramy deklarację tworzenia nowych przepisów na bazie zharmonizowanych i jasnych zasad wspierających neutralność sieci. Tak jasno postawione zobowiązanie stanowi potwierdzenie właściwego rozumienia, że neutralność sieci jest przyjazna inwestycji w infrastrukturę, gdyż to właśnie dostęp do różnorodnych usług buduje konsumpcję i lojalność do usług świadczonych na odległość, stymulując obecność „on-line”. Izba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) T + 48 500 390 172 E [email protected] I WWW.ECOMMERCEPOLSKA.PL A UL. MOKOTOWSKA 1, 00-640 WARSZAWA NIP 701-039—19-22 KRS 0000474028 11 Fundamentalnym priorytetem powinno być zapewnienie podróżującym po Europie obywatelom takich zasad dostępu do sieci, aby czuli się „jak u siebie w domu”. Oznaczać to powinno jak najszybsze usunięcie barier dla korzystania z transmisji danych poza granicami własnego kraju, w szczególności wyniszczających opłat roamingowych, które powodują zupełnie odmienne i nienaturalne zachowania konsumentów w korzystaniu z cyfrowych urządzeń gdy przebywają za granicą. Wierzymy, że poszukiwane rozwiązania będą stymulować operatorów do jeszcze bardziej dynamicznego rozwoju mobilnego, szerokopasmowego dostępu do sieci, który powinien funkcjonować podobnie do warunków jakie mamy dzisiaj przy połączeniach stałych. Komisja powinna upewnić się, że program inwestycyjny wspierający DSM będzie działał w całym zakresie łańcucha wartości, a nie tylko w zakresie infrastruktury. To ważne, ponieważ aplikacje i usługi napędzają popyt, który jest w stanie podnieść gotowość konsumentów do płacenia za dostęp do Internetu. Wprowadzaniu zasad regulacyjnych dla usług bazujących na oprogramowaniu, jedynie podobnych do usług telekomunikacyjnych powinna towarzyszyć duża ostrożność, aby nie okazało się iż przepisy stanowią nieuzasadnioną blokadę do powstawania innowacyjnych rozwiązań (start-upów) w tym obszarze. 3.2. Ramy dla środowiska medialnego na miarę XXI wieku Komisja powinna być wyjątkowo ostrożna w temacie poszerzania regulacji usług audiowizualnych i wyrównywania zasad z tymi, jakie znamy z tradycyjnego dostarczania sygnałów audialnych i wizualnych. Zwracamy uwagę, że dotychczasowym implementacjom dyrektywy audiowizualnej towarzyszył proces wprowadzania dodatkowych lokalnych obowiązków spoczywających na usługodawcach treści cyfrowych w Internecie, które niestety często były proponowane i wprowadzane na zasadzie analogii do regulowania mediów koncesjonowanych, a zupełnie nie przystają do nowej rzeczywistości. Obowiązki, jakie możliwe są do spełnienia przez podmioty o uznanej na rynku pozycji, przy dodatkowym fakcie iż dotyczą mediów liniowych, nie powinny determinować sposobu kształtowania mediów interaktywnych i społecznościowych. Przede wszystkim jakiekolwiek obowiązki wynikające z potencjalnych nowych regulacji powinny być jednakowe dzięki wykorzystaniu mechanizmów harmonizacji zupełnej, aby podmioty z krajów gdzie nadzór nad mediami tradycyjnymi był bardziej rygorystyczny nie spowodował obciążenia nieadekwatnymi kosztami małych i średnich przedsiębiorstw, które mają ambicje tworzenia i dystrybucji treści cyfrowych w skali paneuropejskiej, a nawet globalnej. 3.3. Środowisko prawne dla platform i pośredników internetowych Komisja właściwie zauważyła, że rola platform i pośredników internetowych ma transformacyjny charakter dla rozwoju całej gospodarki cyfrowej. W olbrzymiej ilości przypadków wyszukiwarki, media społecznościowe, platformy e-commerce, sklepy z oprogramowaniem, porównywarki cen i wiele innych internetowych platform pośredniczących, które są obecne praktycznie w każdej kategorii tematycznej, służy przede wszystkim interesom konsumentów, a także obniża barierę wejścia do biznesu małym i średnim przedsiębiorcom, oferując im dostęp do szerokiego rynku po kosztach, które były niedostępne za pomocą rozwiązań tradycyjnych. Warto zauważyć, że aktualna pozycja największych, globalnych podmiotów jest faktycznie potężna i dzisiaj faktycznie realizowanym celem większości europejskich firm jest pozyskanie istniejących już na tych platformach europejskich użytkowników do korzystania z rodzimych rozwiązań, start-upów. Wprowadzanie nieuzasadnionych obowiązków dla platform (np. związanych uciążliwymi obowiązkami informacyjnymi w zakresie danych osobowych) powoduje, że koszty pozyskania użytkowników (np. rejestracji w aplikacji danego start-upu) jest większy, co sprzyja platformom a nie małym i średnim przedsiębiorcom. Izba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) T + 48 500 390 172 E [email protected] I WWW.ECOMMERCEPOLSKA.PL A UL. MOKOTOWSKA 1, 00-640 WARSZAWA NIP 701-039—19-22 KRS 0000474028 12 3.3.1. Rola platform internetowych Tak zwane ogólnie „platformy” to w rzeczywistości niejednolite podmioty, które mają bardzo różnorodne modele biznesowe, działają w odmiennych gałęziach gospodarki, a ich funkcjonalność często wynika z upraszczania procesów, które funkcjonują w rzeczywistości poza internetowej, dzięki technologii. Korzyści wynikające z korzystania z nowych rozwiązań nierzadko rewolucjonizują rynek, stanowiąc konkurencję do podmiotów, które były zbyt opieszałe w wykorzystaniu najnowszych technologii oraz komunikacji elektronicznej. Bardzo istotne jest, aby Komisja przed stawianiem jakichkolwiek konkretnych propozycji zmian regulacyjnych wobec platform i pośredników internetowych dokonała rzeczowej analizy jak poszczególne postulaty są uzasadnione, czy podmioty prowadząc daną działalność realizują ją w oparciu o obowiązujące przepisy, a podjęciu się zdefiniowania obszarów regulacji towarzyszyła ocena skutków potencjalnej interwencji na całym rynku w wielu aspektach. Wiele podmiotów bowiem, proponując postulaty regulacyjne, liczy na to, że w sposób legislacyjny będzie mogła spowolnić konkurencję ze strony międzynarodowych przedsiębiorstw, podczas gdy nie zdaje sobie sprawy z faktu, że w wielu innych obszarach stosuje analogiczne zasady, a ich słabości wynikają ze spóźnienia się z wejściem na rynek lub niewystarczająco postępowym wykorzystaniem nowych technologii. Warto również zauważyć, że w przypadku niektórych przedsiębiorców, w części obszarów ich działania, mamy do czynienia z pozycją dominującą operatorów usług na właściwych rynkach, a więc należałoby raczej szukać w konkretnych przypadkach rozwiązań w interwencji w oparciu o obowiązujące przepisy antymonopolowe lub ochrony konkurencji i konsumenta zamiast zmieniać zasady, które w sposób uniwersalny służą całemu rynkowi, ewentualnie zmienić właśnie te przepisy konkurencyjne, które uniwersalnie mogą być stosowane dla całego rynku. 3.3.2. Zwalczanie nielegalnych treści w Internecie Komisja właściwie zauważyła, że Dyrektywa e-Commerce, która określa, że usługodawcy internetowi, którzy przechowują lub przekazują treści w imieniu swoich użytkowników, dopóki nie dysponują faktyczną wiedzą o nielegalności danych treści powinni być zwolnieni z odpowiedzialności za nie, stanowi podstawę sukcesu dynamicznego rozwoju Internetu w Europie. Jesteśmy przekonani, że podejście Komisji poprzez rzetelne zbadanie aktualnej sytuacji jest dobrym podejściem. Uważamy, że ogólna zasada zwolnienia platform pośredniczących z odpowiedzialności powinna być bezwzględnie utrzymana. Mając świadomość, że w Internecie pojawiają się różnego rodzaju nielegalne treści, kluczowe jest zidentyfikowanie podstaw prawnych i procedur stosowanych przez tych przedsiębiorców, wobec których kierowane są zarzuty o brak przejrzystości i skuteczności w reagowaniu na zauważone nielegalne działania użytkowników. Z informacji pozyskanych w toku dotychczasowych konsultacji, często okazuje się, iż kontrowersyjni usługodawcy stosują inne zasady niż kraju, z którego pochodzą poszkodowani właściciele praw, a często nawet ich usługi świadczone są z krajów pozaeuropejskich. Wydaje się, że ewentualne działania mogą dotyczyć bardziej jednolitych procedur praktycznego stosowania uniwersalnej zasady, przy czym jak wynika z odbytych konsultacji podczas warsztatów organizowanych przez Komisję Europejską na temat sposobów wdrożenia zasady notice and takedown, w wielu krajach i dziedzinach mamy do czynienia z odzwierciedleniem specyfiki towarzyszącej rodzajowi treści czy charakterowi organizacji. Ewentualne poszukiwanie zharmonizowanych procedur, które w sposób uniwersalny odpowiedzą na olbrzymią różnorodność zastosowań i modeli biznesowych musi być czynione ze szczególną ostrożnością. 3.4. Wzmocnienie zaufania i bezpieczeństwa w zakresie usług cyfrowych i przetwarzania danych osobowych Mamy głęboką świadomość, że sprawy bezpieczeństwa przy świadczeniu usług cyfrowych, są kluczowe dla utrzymywania wysokiego zaufania obywateli do obecności „online” i wzrostu Izba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) T + 48 500 390 172 E [email protected] I WWW.ECOMMERCEPOLSKA.PL A UL. MOKOTOWSKA 1, 00-640 WARSZAWA NIP 701-039—19-22 KRS 0000474028 13 korzyści ekonomicznych z prowadzenia działalności w sieci. W sposób szczególny, z zadowoleniem przyjmujemy inicjatywę ustanowienia partnerstwa publiczno-prywatnego w zakresie cyber-bezpieczeństwa. Zwracamy jednak szczególną uwagę na konieczność zastosowania zrównoważonych zasad opartych o analizę skali ryzyka, aby nie okazało się, że regulacje, które tworzone w dobrych intencjach, w praktyce nie przystają do charakterystyki działalności małych i średnich przedsiębiorstw, dla których koszty zabezpieczeń powinny być proporcjonalne do skali zagrożenia i ekonomicznie możliwe do udźwignięcia, w szczególności w początkowej fazie działalności. 4. MAKSYMALIZACJA POTENCJAŁU WZROSTU GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ 4.1. Budowanie gospodarki w oparciu o dane Trendy rozwoju przedsiębiorstw i produktów dla obywateli w oparciu o przetwarzanie dużej ilości danych i ich dostępność „w chmurze” stanowią dzisiaj realną rzeczywistość, jednak nadal istnieje bardzo wiele wątpliwości interpretacyjnych co do obowiązujących przepisów prawa, które w sposób skuteczny blokują postęp technologiczny i cyfrowy rozwój społeczeństwa, które powinny zostać usunięte. Komisja powinna mocniej zaakcentować, że inicjatywie wprowadzenia wolnego przepływu danych powinny towarzyszyć realne działania usuwające lokalne bariery legislacyjne, aby ogólne zasady mogły być wdrożone. 4.2. Zwiększenie konkurencyjności poprzez interoperacyjność oraz standaryzację Co do zasady standaryzacja rozwiązań sprzyja interoperacyjności i obniżeniu barier wejścia na rynek dla nowych graczy i integrowanych rozwiązań, jednak biorąc pod uwagę fakt, że w wielu obszarach mamy do czynienia z bardzo wczesną fazą powstawania produktów i nowych modeli biznesowych inicjatywa Komisji powinna skoncentrować się raczej na wspieraniu przedsiębiorców we wspólnym kształtowaniu standardów, niż na wymuszaniu konkretnych rozwiązań i związanych z tym kosztów certyfikacji trudnych do udźwignięcia dla start-upów i MŚP. Wydaje się, że obszarem interwencji powinien być przede wszystkim sektor publiczny, który poprzez stosowanie przejrzystych zasad budowania systemów publicznych powinien być bardziej otwarty na współpracę z biznesem i innowacje wynikające z doświadczeń komercyjnych. 4.3. Społeczeństwo wkluczone cyfrowo Z zadowoleniem przyjmujemy, że Komisja ma na celu wsparcie zintegrowanego jednolitego rynku cyfrowego, w którym obywatele i przedsiębiorcy mają niezbędne umiejętności i mogą korzystać z powiązanych ze sobą i wielojęzycznych e-usług, e-administracji, e-sądownictwa, e-zdrowia, e-energii czy e-transportu. 4.3.1. Cyfrowe kompetencje i wiedza Obserwacja rynku pracy potwierdza braki wykwalifikowanej kadry w kluczowych dla rozwoju cyfrowego obszarach. Proponujemy, aby inicjatywy edukacyjne dotyczyły nie tylko kształtowania kompetencji ICT, których posiadanie jest oczywiście są krytycznym czynnikiem sukcesu rozwoju cywilizacyjnego, ale również praktycznych zastosowań wytworzonych już rozwiązań w prowadzeniu działalności gospodarczej w świecie cyfrowym. Nasze doświadczenia w zakresie projektu „Szkoła e-Commerce” pokazują, że programami edukacyjnymi powinny jak najszybciej być objęte kategorie takie jak szkolenia z kształtowania cyfrowej oferty, e-marketingu, e-logistyki, e-płatności i analityki dużej ilości danych w trybie rzeczywistym na podstawie wielu źródeł przetwarzanych w chmurze. Izba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) T + 48 500 390 172 E [email protected] I WWW.ECOMMERCEPOLSKA.PL A UL. MOKOTOWSKA 1, 00-640 WARSZAWA NIP 701-039—19-22 KRS 0000474028 14 4.3.2. E-‐administracja Z zadowoleniem przyjmujemy cel Komisji przedstawienia planu działania 2016-2020, który będzie usprawniał e-administrację i realizował cele interoperacyjności w tym zakresie pomiędzy poszczególnymi krajami członkowskimi. Jako przedsiębiorcy liczymy na szybsze i w większej skali udostępnienie publicznych rejestrów, w szczególności integrację aktualnych rejestrów przedsiębiorców. Doceniamy również założenia dotyczące przyspieszenia przejścia przez państwa członkowskie w kierunku e-zamówień i interoperacyjnych podpisów elektronicznych. W kontekście podpisów elektronicznych, kluczową rolę, w ramach tego działania, dla Komisji Europejskiej widzimy w potrzebie harmonizacji przepisów dotyczących formy w jakiej poszczególne czynności mogą być dokonywane, na bazie przyjęcia ujednoliconej definicji „trwałego nośnika” do lokalnych przepisów we wszelkich relacjach (g2c, c2g, g2b, b2g, b2c, c2c, etc). W wielu krajach istnieją znacząco różne uwarunkowania ważności tych samych czynności prawnych, w szczególności określenie konieczności zachowania formy pisemnej (utożsamianej mylnie w każdym przypadku z formą odręcznego potwierdzenia fizycznym podpisem), która w języku legislacyjnym w poszczególnych krajach ma znaczeniowo różne interpretacje. Rewizja jest niezbędna, bowiem większość przepisów powstawała gdy do celów dokumentacji oświadczeń woli dostępny był powszechnie głównie papier, a obserwując transpozycję różnych dyrektyw do prawa lokalnego mamy w praktyce już wiele różnych definicji „trwałego nośnika” (przykładowo w Polsce równocześnie funkcjonujące są cztery różne definicje). 5. REALIZACJA JEDNOLITEGO RYNKU CYFROWEGO Przedstawienie przez Komisję Europejską strategii dla jednolitego rynku cyfrowego jest właściwym krokiem w kierunku przekształcenia społeczeństwa europejskiego i nadania transgranicznego kierunku firmom zlokalizowanym w Europie, w szczególności także odwagi do realizacji eksportu globalnego. Liczymy, że dialog Komisji Europejskiej z Parlamentem Europejskim i Radą przy zatwierdzeniu tej strategii pozwoli na efektywne zdefiniowanie takiej kolejności prac, która pozwoli na skuteczne zrealizowanie zdefiniowanych w niej celów, na bazie precyzyjnych wniosków opartych o pogłębione analizy i dowody, za pomocą wyłącznie niezbędnych interwencji legislacyjnych. Izba Gospodarki Elektronicznej (e-Izba) T + 48 500 390 172 E [email protected] I WWW.ECOMMERCEPOLSKA.PL A UL. MOKOTOWSKA 1, 00-640 WARSZAWA NIP 701-039—19-22 KRS 0000474028 15
