Muzeum Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego w Sielpi

Muzeum Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego w Sielpi
Wpisany przez Krzysztof Żołądek
środa, 08 czerwca 2011 13:09 -
Zakład metalurgiczny w Sielpi powstał w latach 1821-1841 z inicjatywy Stanisława Staszica i
Ksawerego Druckiego-Lubeckiego. Do roku 1830 wykonano spiętrzenie rzeki Czarnej
Koneckiej, liczący 8 km kanał, budynek administracyjny oraz kilka budynków gospodarczych. W
latach 1835-41 budowę kompleksu kontynuował Bank Polski. Wzniesiono wówczas zakład
walcowni i pudlingarni oraz osiedle 29 domków robotniczych (najprawdopodobniej według planu
budowniczego Karola Knake). Pudlingarnia i walcownia (dziś widoczne w całości jedynie na
makiecie) funkcjonowały do roku 1921. Działał również zakład przerabiający surówkę na żelazo
kowalne. Rocznie zakład opuszczało 3 tys. ton wyrobów stalowych.
Nazwa "pudlingowanie" czy "piec pudlingarski" pochodzi od procesu pudlarskiego - czyli
"świeżenia" surówki żelaza, przeprowadzanego w piecach płomiennych, opalanych węglem,
zwanych pudlarkami. Produktem końcowym była tzw. stal zgrzewna. Proces został opracowany
w XVIII w. przez angielskiego wynalazcę, hutnika i przemysłowca H. Corta i zastąpił mniej
wydajne fryszowanie, stosowane od XII wieku.
W roku 1934 powstało w tym miejscu Muzeum Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego
działające jako filia Muzeum Techniki w Warszawie. Lata II Wojny Światowej to okres
największej dewastacji byłego już wtedy zakładu. Hitlerowcy wywozili masowo żelazo. Niektóre
źródła podają, że okupant wywiózł z Sielpi 72 wagony żelaza. W latach 1956 - 59 zakład
odremontowano, urządzając w nim niewielką wystawę. W 1962 r. reaktywowano Muzeum
nadając mu nazwę Muzeum Zagłębia Staropolskiego.
Mieszcząca się tu do dziś ekspozycja zawiera m.in. oryginalne żeliwne koło wodne o średnicy
8,5 m co stanowi unikat w skali europejskiej. Obejrzeć można także około 30 maszyn
pochodzących z połowy XVIII wieku i początków wieku XIX, takie jak tokarski, strugarki, prasy,
wiertarki promieniowe, a także liczące ponad 150 lat pochodzące z Anglii obrabiarki. Na placu
znajduje się młot naciskowy i koło wodne z XVI-wiecznej kuźni. Do dziś zachowały się
1/2
Muzeum Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego w Sielpi
Wpisany przez Krzysztof Żołądek
środa, 08 czerwca 2011 13:09 -
urządzenia hydrotechniczne i kilka budynków (m.in. budynek administracyjny, budynek szkoły i
fragment osiedla robotniczego).
Co roku na terenie Muzeum Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego w Sielpi odbywa się
impreza plenerowa Kuźnice Koneckie mająca na celu przekazywanie wiedzy na temat dawnych
technik przetwarzania żelaza.
Poczytaj też: Historia świętokrzyskiego przemysłu .
Muzeum Zagłębia Staropolskiego
26-200 Sielpia k. Końskich
tel. 41 372 02 93
Godziny otwarcia:
wtorek - niedziela: 9:00 - 12:00; 13:00 - 17:00
Google Map
//
2/2