32-33_Modele skory_ok
Transkrypt
32-33_Modele skory_ok
32-33_Modele skory_ok 6-11-2004 14:33 Page 32 Bezpieczne kosmetyki ZGODNIE Z PRAWEM UNII EUROPEJSKIEJ, OD 2004 ROKU OBOWIÑZUJE ZAKAZ PRZEPROWADZANIA NA ZWIERZ¢TACH TESTÓW GOTOWYCH PRODUKTÓW KOSMETYCZNYCH. NATOMIAST DO ROKU 2009 MUSZÑ USTAå WSZELKIE TESTY NA ZWIERZ¢TACH SUBSTANCJI U˚YWANYCH DO PRODUKCJI KOSMETYKÓW. DLATEGO W WIELU LABORATORIACH ÂWIATA WRE PRACA NAD METODAMI ALTERNATYWNYMI. 32 32-33_Modele skory_ok 6-11-2004 14:33 Page 33 Nauka i pi´kno NA MODELU NASKÓRKA MO˚NA SPRAWDZIå, CZY BADANY KOSMETYK JEST BEZPIECZNY DLA SKÓRY I NIE WYWO¸UJE JEJ PODRA˚NIE¡. T radycyjne testy bezpieczeƒstwa ró˝norodnych substancji chemicznych i biologicznych u˝ytecznych cz∏owiekowi opierajà si´ na badaniach na organizmach ˝ywych (in vivo). Leki, szczepionki, pestycydy i nawozy, a tak˝e kosmetyki czy Êrodki czystoÊci mogà byç przez nas stosowane dzi´ki temu, ˝e zanim znalaz∏y si´ na rynku, zosta∏y drobiazgowo przebadane, m.in. w testach na zwierz´tach laboratoryjnych. Alternatywne metody testowe pozwalajà ograniczyç liczb´ zwierzàt doÊwiadczalnych, zapewniç im humanitarne traktowanie, a cz´sto wr´cz zrezygnowaç z testów na organizmach ˝ywych. Rozwój nowych technologii i metod badawczych umo˝liwi∏ doskonalenie testów toksykologicznych, które obecnie sà coraz cz´Êciej prowadzone metodami in vitro (poza organizmem ˝ywym, „w probówce”) lub in silico (przy wykorzystaniu komputerowej analizy strukturalno-funkcjonalnej). Te nowoczesne metody badaƒ sà taƒsze i szybsze od stosowanych na zwierz´tach, a wyniki uzyskane dzi´ki nim bardziej miarodajne. MODELE SKÓRY Rozwój metod hodowli komórkowych i tkankowych umo˝liwi∏ zastàpienie wielu tradycyjnych testów bezpieczeƒstwa metodami in vitro. Obecnie naukowcy potrafià hodowaç ludzkie komórki najrozmaitszych typów, w tym komórki pochodzàce ze skóry, oka czy b∏on Êluzowych. W laboratoriach powstajà sztuczne tkanki – wielowarstwowe kon- strukcje z wyspecjalizowanych komórek hodowanych na polimerowych pod∏o˝ach. Skóra i oko majà ju˝ swoje laboratoryjne odpowiedniki. Modele skóry sà dziÊ wykorzystywane w przemyÊle kosmetycznym do badania bezpieczeƒstwa stosowania zarówno gotowych produktów kosmetycznych, jak i poszczególnych sk∏adników wchodzàcych w sk∏ad produktów. Dzi´ki testom na „sztucznej skórze”, zamiast na skórze królików, znajdziemy odpowiedê na szereg pytaƒ: czy kosmetyk lub jego sk∏adniki przenikajà przez skór´, czy nie b´dà jej uszkadzaç i wywo∏ywaç podra˝nieƒ. Badania te stanowià pierwszy etap oceny bezpieczeƒstwa kosmetyku i sà wykonywane zawsze przed testami dermatologicznymi produktu. CENTRUM NAUKOWO-BADAWCZE W Pracowni Badaƒ In Vitro Centrum Naukowo-Badawczego Dr Irena Eris sà prowadzone testy kosmetyków na trójwymiarowych modelach naskórka. Struktura modelu naskórka powsta∏ego w laboratorium i naskórka ludzkiego jest niemal identyczna. Warstwa rogowa odtworzona w warunkach in vitro w pe∏ni odwzorowuje barier´ ochronnà naszej skóry. Dzi´ki temu na modelu naskórka mo˝na sprawdziç, czy badany kosmetyk jest bezpieczny dla skóry i nie wywo∏uje jej podra˝nieƒ. Centrum Naukowo-Badawcze Dr Irena Eris jest jedynà tego typu placówkà dzia∏ajàcà przy firmie kosmetycznej, która prowadzi tak zaawansowane i innowacyjne badania na modelach skóry. Wykorzystanie modeli skóry do oceny bezpieczeƒstwa stosowania produktów kosmetycznych to du˝y post´p w badaniach. Niewiele laboratoriów na Êwiecie zajmuje si´ okreÊlaniem bezpieczeƒstwa kosmetyków metodà in vitro. Laboratorium Kosmetyczne Dr Irena Eris jako jedyne w Polsce prowadzi tego typu badania. Jest to szczególnie wa˝ne, gdy˝ przeprowadzenie testów w laboratorium umo˝liwia wczesne wykrycie w∏aÊciwoÊci dra˝niàcych skór´ badanych produktów. Przed przystàpieniem do testów dermatologicznych i aplikacyjnych mamy pewnoÊç, ˝e nasze kosmetyki sà bezpieczne dla skóry. DR N. BIOL. RENATA D¢BOWSKA DR N. BIOL. KAROLINA BAZELA SZEF CENTRUM NAUKOWO-BADAWCZEGO CENTRUM NAUKOWO-BADAWCZE DR IRENA ERIS DR IRENA ERIS 33