Żyto ozime

Transkrypt

Żyto ozime
Żyto ozime
Żyto to zboże o niskich wymaganiach glebowych, nadające się na
przysłowiowe piaski, o ile będzie miało odpowiednią ilość wilgoci i właściwe
nawożenie. W naszym kraju uprawa żyta ma na ogół ekstensywny charakter,
czyli cechują ją dość niskie nakłady środków produkcji na jednostkę
powierzchni.
Żyto dobrze wykorzystuje zapasy wody pozimowej, wyróżnia się najwyższą
mrozoodpornością, jak również posiada najniższe wymagania w odniesieniu do
gleby i przedplonu oraz dość dobrze znosi zakwaszenie gleb. Powyższe cechy
powodują, że żyto zajmuje nadal znaczny areał uprawy, pomimo zaznaczającej
się od kilku lat tendencji spadkowej.
W krajowym rejestrze znajduje się czterdzieści odmian żyta ozimego, z
których dziewiętnaście to odmiany populacyjne, dwie syntetyczne i osiemnaście
to mieszańcowe i jedna uprawiana na zielonkę.
Odmiany mieszańcowe przewyższają plennością odmiany populacyjne,
jednak są od nich bardziej podatne na choroby, głównie rdze i w większym
stopniu ulegają porażeniu sporyszem. Odmiany populacyjne, które choć niżej
plonują, to i tak ze względu na większą odporność na wyleganie, większą masę
tysiąca nasion i wyższą zawartość białka cieszą się dużym uznaniem u producentów.
Ich przewagą nad odmianami mieszańcowymi jest również lepsze wypełnienie
kłosów w warunkach większej wilgotności w czasie kwitnienia, a także niższe
nakłady na ochronę fungicydową.
Dokonując wyboru odmiany do uprawy warto zwrócić uwagę nie tylko na
cechy ilościowe, czyli plon ziarna, ale również na jego jakość. Ziarno żyta
wykorzystywane jest wielokierunkowo.
Tabela 18. Żyto ozime – odmiany badane w 2014 roku.
Lp.
Odmiana
Rok wpisania do:
KRO
LOZ
1
Dańkowskie
Diament
2005
2008
2
Stanko
2007
2010
3
Herakles
2007
4
Domir
2008
2010
5
Gonello F1
2009
2012
6
Palazzo F1
2009
2012
Hodowca (lub polski przedstawiciel dla
odmian zagranicznych)
DANKO HR sp. z o.o. Choryń 27
64-000 Kościan
Dr Stanisław Ramenda
64-100 Leszno, Antoniny 3/6
Monsanto Pl sp. z o.o
02-672 Warszawa, ul. Domaniewska 49
Dr Stanisław Ramenda
64-100 Leszno, Antoniny 3/6
KWS Lochow Pl. sp. z o.o. Kondratowice, 57-150 Prusy, ul. Słowiańska 5
KWS Lochow Pl. sp. z o.o. Kondratowice, 57-150 Prusy, ul. Słowiańska 5
7
Brasetto F1
2009
8
Dańkowskie
Amber
2010
9
Armand
2011
10
Horyzo
2011
11
SU Allawi F1
2012
12
SU Stakkato F1
2012
13
Antonińskie
2013
14
SU Satelit F1
2013
15
SU Spektrum F1
2013
16
Tur F1
2013
17
Dańkowskie
Rubin
2013
2013
KWS Lochow Pl. sp. z o.o. Kondratowice, 57-150 Prusy, ul. Słowiańska 5
DANKO HR sp. z o.o. Choryń 27
64-000 Kościan
Dr Stanisław Ramenda
64-100 Leszno, Antoniny 3/6
HR Smolice sp. z o.o.
63-740 Kobylin, Smolice 146
Saaten Union Pl. sp. z o.o. 62-100
Wągrowiec, ul. Straszewska 70
Saaten Union Pl. sp. z o.o. 62-100
Wągrowiec, ul. Straszewska 70
Poznańska Hodowla Roślin
63-004 Tulce, ul. Kasztanowa 5
Saaten Union Pl. sp. z o.o. 62-100
Wągrowiec, ul. Straszewska 70
Saaten Union Pl. sp. z o.o. 62-100
Wągrowiec, ul. Straszewska 70
HR Smolice sp. z o.o.
63-740 Kobylin, Smolice 146
DANKO HR sp. z o.o. Choryń 27
64-000 Kościan
Tabela 19. Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2014 r.
Wyszczególnienie
Kompleks glebowy
Klasa bonitacyjna gleby
pH gleby
Zasobność gleby mg/100 g
P205
K2 0
Mg
Przedplon
Data siewu
Data zbioru
Nawożenie mineralne
N na poziomie a1 kg/ha
N na poziomie a2 kg/ha
P205 kg/ha
K20 kg/ha
Krzyżewo
Marianowo
Janów
Rzepiski
2
III b
6,7
5
VI b
5,2
5
IV b
4,9
4
IV b
7,1
27,0
17,9
7,1
Groch pastewny
01.10
30.07
17,3
5,5
1,9
Żyto
26.09
04.08
11,0
13,9
3,4
Gorczyca + poplon
30.09
22.08
16,9
12,5
9,4
Pszenica jara
08.10
29.07
60
100
50
75
Herbicydy dawka
ADOB Mn 2,5 l.
ADOB Cu 1,5 l.
Bi 58 EC – 0,5 l.
Komplet 560 S.C. – 0,5 l.
Tomigan 250 EC – 0,8 l.
Fungicydy dawka
Topsin 500 M SC – 1,4 l.
Artea 0 EC – 0,5 l.
Nawożenie dolistne l/ha
Insektycydy
Antywylegacz poziom a2
Moddus 250 EC 0,3 l.
92
132
40
60
Basfoliar 36 – 2 x 6 l.
Komplet 560 SC – 0,5 l.
Reveller 280 SC – 1l.
Falcon 460 EC – 0,6 l.
Stabilan 750 SL – 1,5 l.
80
120
60
90
70
110
60
90
Basfoliar 36 – 3 x12 l.
.
Komplet 560 SC – 0,5 l.
Huzar Activ 387 OD – 1 l.
Basfoliar 36 – 2 x 6,0 l.
Komplet 560 SC – 0,5 l.
Input 460 EC – 1 l. Falcon 460 EC – 0,5 l.
Prosaro 250 EC – 0,8 l.
Cerone 480 SL – 1 l.
Marianowo
Janów
Rzepiski
Średnia
% wzorca (dt)
A2 – A1 (dt)
Wzorzec dt z ha
87,9
69,2
65,8
56,3
69,8
x
x
22,3
1
Dańkowskie Diament
80,7
60,6
60,3
49,2
62,7
- 7,1
90
20,3
2
Antonińskie
79,0
59,1
61,9
49,6
62,4
- 7,4
89
20,6
3
Brasetto F1
92,7
75,2
77,0
65,7
77,7
7,9
111
22,7
4
SU Stakkato F1
99,4
82,0
63,9
60,7
76,5
6,7
110
25,5
5
Herakles S
79,2
64,8
61,5
48,2
63,4
- 6,4
91
24,2
6
Stanko
79,5
62,5
66,3
64,9
- 4,9
93
15,5
7
Domir
81,8
60,1
66,3
64,9
- 4,9
93
13,8
8
Gonello F1
92,1
78,0
67,1
77,7
7,9
111
16,5
9
Palazzo F1
94,2
73,3
58,7
74,1
4,2
106
23,1
10 Dańkowskie Amber
83,1
62,5
71,9
68,0
- 1,8
97
12,0
11 Armand
78,8
59,6
71,0
65,3
- 4,5
94
12,0
12 Horyzo
81,7
61,2
69,1
66,1
- 3,7
95
17,9
13 SU Allawi F1
97,9
77,4
78,9
9,1
113
19,2
14 Dańkowskie Rubin
81,3
58,1
48,5
62,1
- 7,7
89
17,9
15 SU Satellit
90,0
77,6
60,7
74,8
5,0
107
23,2
16 SU Spektrum F1
92,3
79,1
63,0
76,8
7,0
110
17,8
17 Tur F1
92,7
74,4
58,0
73,7
3,9
106
23,6
Lp.
Odmiana
F1
– Odmiany wzorcowe zaznaczono pogrubioną czcionką.
60,4
Odchylenie
od wzorca (dt)
Krzyżewo
Tabela 20. Plon ziarna odmian żyta ozimego w 2014 r. (dt z ha) na poziomie a1.
Rzepiski
Średnia
% wzorca
Janów
Wzorzec dt z ha
Marianowo
Odmiana
Krzyżewo
Lp.
Odchylenie
od wzorca (dt)
Tabela 21. Plon ziarna odmian żyta ozimego w 2014 r. (dt z ha) na poziomie a2.
108,4
86,4
96,0
77,4
92,1
x
x
1
Dańkowskie Diament
100,2
78,6
85,2
67,9
83,0
- 9,1
90
2
Antonińskie
101,6
75,8
88,3
66,2
83,0
- 9,1
90
3
Brasetto F1
113,3
94,3
105,4
88,5
100,4
8,3
109
4
SU Stakkato F1
118,6
96,9
105,3
87,2
102,0
9,9
111
5
Herakles S
105,6
80,3
91,9
72,5
87,6
- 4,5
95
6
Stanko
91,3
77,7
86,8
80,4
- 11,7
87
7
Domir
91,4
77,4
81,9
78,7
- 13,4
86
8
Gonello F1
106,7
94,5
77,6
94,3
2,2
102
9
Palazzo F1
109,8
92,5
85,2
97,2
5,1
106
10 Dańkowskie Amber
96,9
71,8
86,0
80,0
- 12,0
87
11 Armand
89,1
72,9
84,7
77,3
- 14,7
84
12 Horyzo
96,0
78,4
92,2
84,0
- 8,1
91
112,8
94,0
98,0
6,0
107
95,6
71,8
68,9
80,0
- 12,1
87
111,4
94,3
84,3
98,0
5,9
106
16 SU Spektrum F1
111,8
87,2
80,7
94,6
2,5
103
17 Tur F1
116,5
86,3
85,1
97,3
5,2
106
13 SU Allawi F1
14 Dańkowskie Rubin
15 SU Satellit
F1
– Odmiany wzorcowe zaznaczono pogrubioną czcionką.
83,6
Tabela 22. Średnie wyniki plonowania odmian żyta ozimego w latach ( % wzorca).
Poziom a1
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
2012
Rok
2013
2014
69,9
61,6
69,8
67,1
93
95
111
110
108
93
98
94
112
99
101
100
104
121
90
89
111
110
91
93
93
111
106
97
94
95
113
89
107
110
106
93
x
111
73
x
96
94
112
108
98
96
98
x
x
x
x
x
Odmiana
Wzorzec dt z ha
Dańkowskie Diament
Antonińskie
Brasetto F1
SU Stakkato F1
Herakles S
Stanko
Domir
Gonello F1
Palazzo F1
Dańkowskie Amber
Armand
Horyzo
SU Allawi F1
Dańkowskie Rubin
SU Satellit F1
SU Spektrum F1
Tur F1
Liczba doświadczeń
Poziom a2
98
96
113
119
96
93
95
4
4
4
Lata
2012 – 14 2013 – 14
2012
Rok
2013
2014
65,7
77,6
70,3
92,1
80,0
81,2
93
x
111
109
92
96
94
112
103
99
97
100
117
x
x
x
x
93
94
112
109
111
94
94
97
115
107
108
94
101
118
90
90
109
111
95
87
86
102
106
87
84
91
107
87
106
103
106
92
x
110
x
x
90
93
109
109
97
91
95
x
x
x
x
x
92
x
109
111
95
91
92
109
107
98
89
96
113
x
x
x
x
90
96
109
115
96
95
92
4
4
4
Lata
2012 – 14 2013 – 14
Tabela 23. Ważniejsze cechy rolnicze odmian i porażenie przez choroby w 2014 r.
Poziom a1
Skala 90
147
6,2
35,2
x
7,0
6,5
5,9
139
7,7
37,4
8,0
7,9
7,6
151
160
140
139
147
147
146
139
150
150
150
148
142
148
142
139
150
4
6,8
5,7
6,5
5,7
5,5
7,2
7,5
7,3
7,3
7,0
6,8
7,2
7,8
6,0
7,8
7,8
7,8
4
35,2
36,6
34,1
34,6
33,4
33,7
36,3
33,8
34,2
34,4
34,8
37,0
38,8
35,1
33,9
31,9
35,4
4
193
193
194
193
193
193
193
194
193
193
193
193
192
192
193
193
193
7,5
7,5
6,0
7,0
7,0
7,5
8,0
7,0
7,0
7,0
7,0
7,0
7,5
6,5
7,0
7,5
8,0
4
6,5
7,0
6,0
6,7
5,2
6,8
6,0
5,0
5,5
7,2
6,3
6,7
5,5
7,2
6,0
6,0
7,0
4
5,5
5,8
6,3
6,0
5,5
6,3
5,5
6,5
7,0
5,3
6,0
6,3
7,5
5,5
7,0
7,0
6,5
4
138
147
135
138
142
137
136
132
143
137
139
144
138
139
134
129
132
4
7,7
8,2
7,5
7,3
7,2
8,0
9,0
7,8
8,3
8,0
8,5
8,3
8,0
8,3
8,5
8,5
8,5
4
37,7
38,4
36,3
37,3
35,6
35,8
36,9
37,3
37,8
35,8
36,3
37,3
41,4
35,9
36,1
34,2
35,6
4
8,0
8,5
7,0
8,5
8,0
8,0
8,5
8,0
8,0
7,5
8,0
7,5
8,0
8,0
8,0
8,5
8,5
4
8,2
8,2
7,0
8,2
6,8
8,2
8,0
6,5
6,8
8,2
8,0
7,3
7,0
8,3
7,3
7,3
8,3
4
7,0
7,5
8,0
8,0
7,5
7,5
7,5
7,0
8,0
6,8
7,0
7,5
8,0
7,0
8,0
8,0
7,5
4
g
Septorioza
liści
cm
Rdza
brunatna
Wyleganie przed
zbiorem
dni
Mączniak
Wysokość roślin
g
Masa tysiąca
nasion
Septorioza
liści
Skala 90
Rdza
brunatna
cm
Mączniak
Dojrzałość
woskowa*)
1 Dańkowskie Diament
2 Antonińskie
3 Brasetto F1
4 SU Stakkato F1
5 Herakles S
6 Stanko
7 Domir
8 Gonello F1
9 Palazzo F1
10 Dańkowskie Amber
11 Armand
12 Horyzo
13 SU Allawi F1
14 Dańkowskie Rubin
15 SU Satellit F1
16 SU Spektrum F1
17 Tur F1
Ilość doświadczeń
Masa tysiąca
nasion
Wzorzec
Skala 90 Skala 90 Skala 90
Choroby
Wyleganie przed
zbiorem
Odmiana
Choroby
Wysokość roślin
Lp.
Poziom a2
Skala 90
Skala 90
Skala 90
Charakterystyka odmian
(na podstawie listy opisowej odmian)
ANTONIŃSKIE (2013). Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy
na ziarno. Plenność na poziomie najlepiej plonujących odmian populacyjnych.
Odporność na pleśń śniegową, rdzę brunatną i źdźbłową – dość duża, na
mączniaka prawdziwego i septoriozę liści – średnia, na rynchosporiozę i
choroby podstawy źdźbła – dość mała. Rośliny wysokie, o dość małej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000
ziaren średnia, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym średnia.
Odporność na porastanie ziarna w kłosie dość mała, liczba opadania średnia,
zawartość białka dość duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość
mała, końcowa temperatura kleikowania niska. Tolerancja na zakwaszenie gleby
średnia.
DAŃKOWSKIE RUBIN (2013). Odmiana populacyjna, przeznaczona do
uprawy na ziarno. Plenność na poziomie najlepiej plonujących odmian
populacyjnych. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i
źdźbłową – dość duża, na pleśń śniegową, rynchosporiozę i septoriozę liści –
średnia, na choroby podstawy źdźbła – dość mała. Rośliny średniej wysokości, o
przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni.
Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym
średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba opadania dość
mała, zawartość białka dość duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego
mała, końcowa temperatura kleikowania niska do bardzo niskiej. Tolerancja na
zakwaszenie gleby średnia.
SU SATELLIT (2013). Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa,
przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na pleśń
śniegową – dość duża, na septoriozę liści, rynchosporiozę i choroby podstawy
źdźbła – średnia, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i źdźbłową – dość
mała. Rośliny dość niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren, wyrównanie i gęstość ziarna
w stanie zsypnym średnie. Odporność na porastanie ziarna w kłosie dość mała,
liczba opadania dość duża, zawartość białka mała do bardzo małej. Lepkość
maksymalna kleiku skrobiowego dość duża, końcowa temperatura kleikowania
dość wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
SU SPEKTRUM (2013). Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa,
przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na pleśń
śniegową i septoriozę liści – dość duża, na mączniaka prawdziwego,
rynchosporiozę, choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną i źdźbłową – średnia.
Rośliny niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i
dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie dość słabe, gęstość
ziarna w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i
liczba opadania średnie, zawartość białka mała. Lepkość maksymalna kleiku
skrobiowego średnia, końcowa temperatura kleikowania dość niska. Tolerancja
na zakwaszenie gleby średnia.
TUR (2013). Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do
uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na pleśń śniegową i
septoriozę liści – dość duża, na mączniaka prawdziwego, rynchosporiozę,
choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną i źdźbłową – średnia. Rośliny średniej
wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i
dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren, wyrównanie, gęstość w stanie zsypnym
średnie. Odporność na porastanie ziarna w kłosie dość mała, liczba opadania
średnia, zawartość białka mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość
mała, końcowa temperatura kleikowania niska. Tolerancja na zakwaszenie gleby
średnia.