Chemia
Transkrypt
Chemia
Marzena Pogoda, Aleksandra Konieczna WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKAYJNYCH Z CHEMII DLA KL I GIMNAZJUM w ZS NR 3 W WODZISŁAWIU ŚL. WYNIKAJĄCYCH Z REALIZOWANEGO PROGRAMU NAUCZANIA „Chemia Nowej Ery. Program nauczania chemii w gimnazjum” Teresy Kulawik, Marii Litwin Punkt podst. programowej Wymagania na poszczególne oceny Lp. Temat lekcji dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry DZIAŁ: SUBSTANCJE I ICH PRZEMIANY 1 2 3 Lekcja organizacyjna. Wymagania edukacyjne i sposoby sprawdzania osiągnięć oraz BHP i WSO. Pracownia chemiczna – Uczeń: Uczeń: Uczeń: podstawowe szkło i sprzęt – zalicza chemię do nauk – wyjaśnia, dlaczego chemia jest – podaje zastosowania wybranych laboratoryjny. przyrodniczych nauką przydatną ludziom elementów sprzętu lub szkła – stosuje zasady bezpieczeństwa – omawia, czym się zajmuje laboratoryjnego obowiązujące w pracowni chemia chemicznej – omawia sposób podziału chemii – nazywa wybrane elementy szkła i na organiczną i nieorganiczną sprzętu laboratoryjnego oraz określa ich przeznaczenie Właściwości substancji. Uczeń: – opisuje właściwości substancji, będących głównymi składnikami produktów, stosowanych na co dzień – przeprowadza proste obliczenia Uczeń: – wyjaśnia, czym się różni ciało fizyczne od substancji – opisuje właściwości substancji Uczeń: - uzasadnia konieczność zachowania warunków bezpieczeństwa Uczeń: Uczeń: – identyfikuje substancje na – opisuje pomiar gęstości, podstawie podanych właściwości wykorzystuje gęstość do obliczenia masy substancji o znanej objętości i objętości substancji o znanej masie III 1.1 1.2 4 Zjawisko fizyczne a reakcja chemiczna. 5, Mieszaniny substancji. 6 7 Pierwiastek chemiczny a związek chemiczny. 8 Właściwości i zastosowanie metali. 9 Właściwości i zastosowanie niemetali. z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość, objętość – odróżnia właściwości fizyczne od chemicznych Uczeń: – definiuje pojęcia zjawisko fizyczne i reakcja chemiczna – podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka Uczeń: – definiuje pojęcie mieszanina substancji – opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych – podaje przykłady mieszanin – opisuje proste metody rozdzielania mieszanin na składniki Uczeń: – dzieli substancje chemiczne na proste i złożone, na pierwiastki i związki chemiczne – definiuje pojęcia pierwiastek chemiczny i związek chemiczny – podaje przykłady związków chemicznych Uczeń: – klasyfikuje pierwiastki chemiczne na metale i niemetale – podaje przykłady pierwiastków chemicznych (metali) – odróżnia metale i niemetale na podstawie ich właściwości – opisuje, na czym polega rdzewienie (korozja) – posługuje się symbolami chemicznymi pierwiastków (Na, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg) Uczeń: – klasyfikuje pierwiastki chemiczne na metale i niemetale – podaje przykłady pierwiastków chemicznych (niemetali) – odróżnia metale i niemetale na - podaje sposoby identyfikacji różnych substancji Uczeń: – opisuje różnicę w przebiegu zjawiska fizycznego i reakcji chemicznej – projektuje doświadczenia ilustrujące zjawisko fizyczne i reakcję chemiczną – podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka Uczeń: – wymienia i wyjaśnia podstawowe sposoby rozdzielania mieszanin – sporządza mieszaninę – planuje rozdzielanie mieszanin Uczeń: – projektuje doświadczenia ilustrujące reakcję chemiczną i formułuje wnioski – wskazuje w podanych przykładach reakcję chemiczną i zjawisko fizyczne Uczeń: – projektuje doświadczenie o podanym tytule (rysuje schemat, zapisuje obserwacje i wnioski) - opisuje reakcje chemiczne znane z życia codziennego, podając towarzyszące im zjawiska fizyczne Uczeń: – podaje sposób rozdzielenia wskazanej mieszaniny Uczeń: – wyjaśnia, na czym polega destylacja – projektuje doświadczenie o podanym tytule (rysuje schemat, zapisuje obserwacje i wnioski) Uczeń: – wyjaśnia potrzebę wprowadzenia symboliki chemicznej – rozpoznaje pierwiastki i związki chemiczne – wyjaśnia różnicę między pierwiastkiem a związkiem chemicznym Uczeń: – definiuje stopy – formułuje obserwacje do doświadczenia Uczeń: – wskazuje wśród różnych substancji mieszaninę i związek chemiczny – wyjaśnia różnicę między mieszaniną a związkiem chemicznym Uczeń: - uzasadnia, dlaczego poznane substancje są pierwiastkami lub związkami chemicznymi Uczeń: – proponuje sposoby zabezpieczenia produktów zawierających żelazo przed rdzewieniem – odszukuje w układzie okresowym pierwiastków podane pierwiastki chemiczne – opisuje doświadczenie wykonywane na lekcji Uczeń: – definiuje pojęcie patyna – projektuje doświadczenie o podanym tytule (rysuje schemat, zapisuje obserwacje i wnioski) 1.5 4.7 Uczeń: – formułuje obserwacje do doświadczenia Uczeń: – odszukuje w układzie okresowym pierwiastków podane pierwiastki chemiczne – opisuje doświadczenie wykonywane na lekcji Uczeń: – projektuje doświadczenie o podanym tytule (rysuje schemat, zapisuje obserwacje i wnioski) - podaje kryteria klasyfikacji pierwiastków na metale i niemetale 1.5 4.7 3.1 1.3 1.7 1.8 1.4 podstawie ich właściwości – posługuje się symbolami chemicznymi pierwiastków (H, O, N, Cl, S, C, P, Si,) 10 Właściwości i skład powietrza. Uczeń: – opisuje skład i właściwości powietrza – określa, co to są stałe i zmienne składniki powietrza – określa znaczenie powietrza 11 Tlen i jego właściwości. Uczeń: – opisuje właściwości fizyczne, 12 chemiczne tlenu – określa znaczenie tlenu 13 14 15 16 Uczeń: Uczeń: Uczeń: – wymienia stałe i zmienne – określa, które składniki powietrza - projektuje doświadczenia składniki powietrza są stałe, a które zmienne potwierdzające występowanie – bada skład powietrza – wykonuje obliczenia związane z tlenu, dwutlenku węgla, pary – oblicza przybliżoną objętość zawartością procentową substancji wodnej w powietrzu tlenu i azotu, np. w sali lekcyjnej występujących w powietrzu Uczeń: Uczeń: Uczeń: – opisuje, jak można otrzymać tlen – wyjaśnia rolę procesu fotosyntezy - podaje różnice między pojęciami – opisuje obieg tlenu w przyrodzie w naszym życiu utlenianie i spalanie – wyjaśnia, na czym polega proces - projektuje metodę laboratoryjną fotosyntezy otrzymywania tlenu – wymienia zastosowania tlenków - wyjaśnia, dlaczego spalanie w wapnia, żelaza, glinu, azotu, tlenie przebiega szybciej niż gazów szlachetnych, tlenku spalanie w powietrzu węgla(IV), tlenu, wodoru – podaje sposób otrzymywania tlenku węgla(IV) (na przykładzie reakcji węgla z tlenem) Właściwości i zastosowanie Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: azotu i gazów szlachetnych. – opisuje właściwości fizyczne, – opisuje właściwości fizyczne i – określa, które składniki powietrza – wyjaśnia, dlaczego gazy chemiczne azotu chemiczne gazów szlachetnych są stałe, a które zmienne szlachetne są bardzo mało aktywne – opisuje obieg azotu w przyrodzie chemicznie Tlenek węgla – właściwości i Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: rola w przyrodzie. – opisuje właściwości fizyczne, – opisuje obieg tlenku węgla(IV) w – wykrywa obecność tlenku – otrzymuje tlenek węgla(IV) w chemiczne tlenku węgla (IV) przyrodzie węgla(IV) reakcji węglanu wapnia z kwasem – wyjaśnia, na czym polega proces – opisuje właściwości tlenku chlorowodorowym fotosyntezy węgla(II) – uzasadnia, na podstawie reakcji – definiuje pojęcie reakcja magnezu z tlenkiem węgla(IV), że charakterystyczna tlenek węgla(IV) jest związkiem – planuje doświadczenie chemicznym węgla i tlenu umożliwiające wykrycie obecności tlenku węgla(IV) w powietrzu wydychanym z płuc Rola pary wodnej w powietrzu. Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: – podaje, że woda jest związkiem – opisuje rolę wody i pary wodnej – wykazuje obecność pary wodnej – uzasadnia, na podstawie reakcji chemicznym wodoru i tlenu w przyrodzie w powietrzu magnezu z parą wodną, że woda – tłumaczy, na czym polega – wymienia właściwości wody jest związkiem chemicznym tlenu zmiana stanów skupienia na – wyjaśnia pojęcie higroskopijność i wodoru przykładzie wody – omawia obieg wody w przyrodzie – określa znaczenie wody – określa, jak zachowują się substancje higroskopijne Zanieczyszczenia powietrza. Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: – wymienia podstawowe źródła, wymienia źródła, rodzaje i skutki – wyjaśnia, skąd się biorą kwaśne – planuje sposoby postępowania 4.1 3.2 4.2 4.4 4.8 4.2 4.3 3.2 4.2 4.4 4.6 4.9 1.3 4.5 4.10 6.9 rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza 17 Wodór i jego właściwości. 18 Typy reakcji chemicznych. 19 Reakcje utleniania – redukcji jako szczególny rodzaj reakcji wymiany. zanieczyszczeń powietrza – wyjaśnia, co to jest efekt cieplarniany – opisuje, na czym polega powstawanie dziury ozonowej, kwaśnych opadów opady – określa zagrożenia wynikające z efektu cieplarnianego, dziury ozonowej, kwaśnych opadów – proponuje sposoby zapobiegania powiększania się dziury ozonowej i ograniczenia powstawania kwaśnych opadów Uczeń: Uczeń: Uczeń: – opisuje właściwości fizyczne, – podaje sposób otrzymywania – omawia sposoby otrzymywania chemiczne wodoru opisuje sposób identyfikowania wodoru wodoru Uczeń: Uczeń: Uczeń: – omawia, na czym polega – wskazuje w zapisie słownym – zapisuje słownie przebieg utlenianie, spalanie przebiegu reakcji chemicznej różnych rodzajów reakcji – definiuje pojęcia substrat i substraty i produkty, pierwiastki i chemicznych produkt reakcji chemicznej związki chemiczne – podaje przykłady różnych typów – wskazuje substraty i produkty – definiuje pojęcia reakcje egzo- i reakcji chemicznych reakcji chemicznej endoenergetyczne – podaje przykłady reakcji egzo- i – określa typy reakcji chemicznych endoenergetycznych – wymienia niektóre efekty towarzyszące reakcjom chemicznym Uczeń: Uczeń: Uczeń: – określa typ reakcji chemicznych - zapisuje słownie typowe reakcje - podaje przykłady praktycznego - wskazuje utleniacz, reduktor, utleniania-redukcji zastosowania reakcji utlenianiasubstrat, który utlenia się i który redukcji redukuje umożliwiające ochronę powietrza przed zanieczyszczeniami – wykazuje zależność między rozwojem cywilizacji a występowaniem zagrożeń Uczeń: - porównuje właściwości tlenu, wodoru, azotu, dwutlenku węgla Uczeń: – identyfikuje substancje na podstawie schematów reakcji chemicznych Uczeń: - planuje doświadczenia prowadzące do otrzymywania metali z ich tlenków, z zastosowaniem różnych poznanych reduktorów 3.2 4.2 4.4 3.2 3.3 3.2 20 Podsumowanie wiadomości 21 Substancje chemiczne – sprawdzian wiadomości. DZIAŁ: WEWNĘTRZNA BUDOWA MATERII 22 Ziarnista budowa materii. Uczeń: Uczeń: – definiuje pojęcie materia – omawia poglądy na temat – opisuje ziarnistą budowę materii budowy materii – wyjaśnia zjawisko dyfuzji – podaje założenia teorii atomistyczno-cząsteczkowej budowy materii 23, Masa i rozmiary atomów. 24 Uczeń: Uczeń: – opisuje, czym różni się atom od – oblicza masy cząsteczkowe cząsteczki – definiuje pojęcie pierwiastek – definiuje pojęcia jednostka masy chemiczny atomowej, masa atomowa, masa cząsteczkowa Uczeń: Uczeń: – planuje doświadczenie - projektuje doświadczenia potwierdzające ziarnistość budowy świadczące o ziarnistej budowie materii materii – wyjaśnia różnice między - wyjaśnia na podstawie modeli pierwiastkiem a związkiem różnice we właściwościach chemicznym na podstawie założeń substancji o różnych stanach teorii atomistyczno-cząsteczkowej skupienia budowy materii Uczeń: Uczeń: – oblicza masy cząsteczkowe – definiuje pojęcie masa atomowa związków chemicznych jako średnia masa atomowa danego pierwiastka chemicznego z uwzględnieniem jego składu izotopowego 1.3 1.4 2.7 1.6 3.4 25, Budowa atomu. 26 27, Izotopy i zjawisko 28 promieniotwórczości. 29 Układ okresowy pierwiastków chemicznych. 30, Zależność między budową 31 atomu pierwiastka a jego położeniem w układzie okresowym. 32 Podsumowanie wiadomości. 33 Wewnętrzna budowa materii – sprawdzian wiadomości. – oblicza masę cząsteczkową prostych związków chemicznych Uczeń: – opisuje i charakteryzuje skład atomu pierwiastka chemicznego (jądro: protony i neutrony, elektrony) – definiuje pojęcie elektrony walencyjne – wyjaśnia, co to jest liczba atomowa, liczba masowa – ustala liczbę protonów, elektronów, neutronów w atomie danego pierwiastka chemicznego, gdy znane są liczby atomowa i masowa Uczeń: – definiuje pojęcie izotop – dokonuje podziału izotopów – wymienia dziedziny życia, w których stosuje się izotopy Uczeń: – podaje maksymalną liczbę elektronów na poszczególnych powłokach (K, L, M) – zapisuje konfiguracje elektronowe – rysuje proste przykłady modeli atomów pierwiastków chemicznych Uczeń: – wymienia rodzaje izotopów – wyjaśnia różnice w budowie atomów izotopów wodoru – wymienia dziedziny życia, w których stosuje się izotopy Uczeń: Uczeń: – opisuje układ okresowy – korzysta z układu okresowego pierwiastków chemicznych pierwiastków chemicznych – podaje prawo okresowości – wykorzystuje informacje – podaje, kto jest twórcą układu odczytane z układu okresowego okresowego pierwiastków pierwiastków chemicznych chemicznych – podaje maksymalną liczbę elektronów na poszczególnych powłokach (K, L, M) Uczeń: Uczeń: – odczytuje z układu okresowego – zapisuje konfiguracje podstawowe informacje o elektronowe pierwiastkach – rysuje proste przykłady modeli atomów pierwiastków chemicznych Uczeń: Uczeń: – oblicza maksymalną liczbę – wyjaśnia związek między elektronów na powłokach podobieństwami właściwości – zapisuje konfiguracje pierwiastków chemicznych elektronowe zapisanych w tej samej grupie – rysuje modele atomów układu okresowego a budową ich – wyjaśnia, dlaczego gazy atomów i liczbą elektronów szlachetne są bardzo mało aktywne walencyjnych chemicznie na podstawie budowy ich atomów 2.2 2.3 Uczeń: Uczeń: – wymienia zastosowania izotopów – oblicza zawartość procentową i pierwiastków izotopów w pierwiastku promieniotwórczych chemicznym 2.5 2.6 Uczeń: Uczeń: – korzysta swobodnie z informacji - określa zależność budowy atomu zawartych w układzie okresowym i właściwości pierwiastków a ich pierwiastków chemicznych miejscem w układzie okresowym 2.1 Uczeń: - określa podobieństwa i różnice w budowie atomów metali - określa podobieństwa i różnice w budowie atomów pierwiastków tej samej grupy 2.4 Uczeń: - określa zależność budowy atomu i właściwości pierwiastków a ich miejscem w układzie okresowym Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który: a) nie opanował niezbędnego minimum wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania ( wymagania na ocenę dopuszczający), a braki uniemożliwiają kontynuowanie nauki z tego przedmiotu, b) nie jest w stanie, nawet przy znacznej pomocy nauczyciela, rozwiązać zadań o niewielkim stopniu trudności. Stopień celujący otrzymuje uczeń, który: a) posiadł wiedzę i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej, b) samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia, c) biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów, proponuje rozwiązania nietypowe, d) osiąga sukcesy w konkursach chemicznych na szczeblu rejonu lub województwa (kraju). Pozostałe godziny do dyspozycji nauczyciela. Rozkład materiału może być modyfikowany przez nauczyciela w zależności od potrzeb.