romans z szachami w tle

Felietony
ROMANS Z SZACHAMI W TLE
„Gra szachowa fascynowa?a artystów od najdawniejszych czasów, tote? sta?a si? ona
tematem wielu utworów reprezentuj?cych najrozmaitsze rodzaje i gatunki twórczo?ci. Szachy
nie tylko zreszt? stanowi?y przedmiot i tre?? wielorakich dzie? artystycznych, ale cz?stokro?
by?y czym? znacznie istotniejszym – natchnieniem” – pisa? niegdy? Jerzy Gi?ycki w swojej
nie?miertelnej ksi??ce „Z szachami przez wieki i kraje”.
Znamy wiele dzie? literatury pi?knej, powie?ci, nowel i opowiada?. w których szachy s? mniej
lub bardziej obecne. Któ? nie s?ysza? o „Noweli szachowej” Stefana Zweiga? Jest „Obrona
?u?yna”, gdzie Vladimir Nabokov pokazuje przejmuj?cy obraz genialnego szachisty
popadaj?cego stopniowo w ob??d. Do nowszych dzie? nale?y „Szachownica flamandzka”.
Obszerne fragmenty po?wi?cone szachom oferuje proza polskich autorów: Prusa,
Sieroszewskiego (powie?? „Beniowski”) i Strumpfa-Wojtkiewicza.
Do omawianego gatunku nale?y powie?? „Zapach miasta po burzy” Olgierda ?wierzewskiego,
która pokaza?a si? w sprzeda?y zaledwie kilka tygodni temu nak?adem Wydawnictwa „Muza”.
Autor, prawnik i by?y nauczyciel akademicki debiutuj?cy na polu literatury, z du?ym rozmachem
nakre?li? trwaj?cy przez dwie dekady pojedynek znakomitych arcymistrzów rosyjskich
Antonowa i Romancewa (których dalekimi prototypami s? naturalnie Kasparow i Karpow). W tle
widzimy zmieniaj?c? si? Rosj? – koniec ery Bre?niewa, lata pierestrojki i pocz?tki putinizmu.
Bohaterowie ?wierzawskiego nie tylko graj? (wy?mienicie!) w szachy, ale równie? podró?uj?,
maj? chwile za?ama? i wzlotów, kochaj?, odchodz? od siebie i wracaj?, zastanawiaj? nad
sensem i bezsensem ?ycia. Do szachów wdziera si? realna polityka: s? nawi?zania do wojny w
Afganistanie, wynikami szachowych batalii interesuj? si? w?adcy Kremla. Dowiadujemy si? o
istnieniu radzieckich hippisów, a poniewa? rosyjska dusza cz?sto cierpi, wi?c nieodzowna jest
na stole butelka koniaku albo wódki czystej. Zw?aszcza wtedy, gdy ?li czynownicy z Federacji
Szachowej ZSRR niszcz? prawdziwych entuzjastów sztuki szachowej.
Prezentacja powie?ci O. ?wierzewskiego w warszawskiej ksi?garni "?wiat Ksi??ki".
Krytyk literacki z "Gazety Wyborczej" p. Juliusz Kurkiewicz dyskutuje z autorem.
Strona 1 / 2
(c) 2017 Adam Umiastowski & Tomasz Lissowski <[email protected]> | 2017-03-08 11:53
URL: http://szachowavistula.pl/felietony/index.php?action=artikel&cat=1&id=654&artlang=pl
Felietony
Olgierd ?wierzewski z uczestnikami spotkania.
Chocia? na ?amach ksi??ki nie pojawia si? zapis ani jednego szachowego posuni?cia, to
przecie? liczne opisy meczów i turniejów nie stroni? od fachowej terminologii: widzimy nazwy
debiutów, manewrów i stanów psychicznych walcz?cych tytanów szachownicy. Jest to jednak
podane z wielkim umiarem i wydaje si?, ?e zwyk?y czytelnik, taki nie posiadaj?cy nawet 5.
kategorii, nie b?dzie si? czu? znudzony ani zniech?cony trudnym s?ownictwem. Natomiast
czytelnik zaznajomiony z szachami wyczynowymi ma wielk? frajd?, zastanawiaj?c si? na
przyk?ad, czym powie?ciowy mistrz ?wiata Tigran Wartanowicz Gurgenidze ró?ni si? od
prawdziwego Borysa Spasskiego, a czym go przypomina. Umieszczaj?c mecz Gurgenidze –
Zimmerman (alter ego Roberta Fischera) w roku 1979 autor wyra?nie sygnalizuje, by nie
traktowa? jego powie?ci jako nowego tomu „Walki o tron szachowy” – postaci w niej
wyst?puj?ce s? fikcyjne, natomiast prawdziwe s? ich uczucia i emocje, prawdziwy jest te? obraz
Rosji okresu prze?omu. Ksi??ka Olgierda Swierzewskiego wywo?a?a sprzeczne opinie; od
umiarkowanie krytycznych (autorowi dosta?o si? za momentami zbyt patetyczny styl) do
entuzjastycznych; niczego nie przytaczam, bo czytelnik w razie potrzeby ?atwo je „wygógluje”
w internecie. Nie potrafi? powiedzie?, czy osoby nie znaj?ce szachów uznaj? now? powie?? za
ciekaw?, ale ja czyta?em j? z zapartym tchem.
Adam Umiastowski
(Tekst ukaza? si? w numerze 6/2014 "Panoramy Szachowej")
Unikalny ID rozwi?zania: #1653
Autor: : polbase
Data ostatniej aktualizacji: 2015-03-17 12:44
Strona 2 / 2
(c) 2017 Adam Umiastowski & Tomasz Lissowski <[email protected]> | 2017-03-08 11:53
URL: http://szachowavistula.pl/felietony/index.php?action=artikel&cat=1&id=654&artlang=pl
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)