Partycypacja obywatelska w obszarze usługa publicznych

Partycypacja obywatelska w
obszarze usługa publicznych
Ewa Stokłuska
PBIS Stocznia
„Zarządzanie efektywnością usług w urzędach jednostek samorządu terytorialnego”
Kraków, 28.05.2013r.
Zmiany w modelu rządzenia
administracja publiczna (quasi-monopol) ->
new public management (kontraktowanie,
komeracjalizacja) -> new public services
(partnerstwo)
świadczeniobiorca -> konsument -> obywatel
vote - głosowanie (demokracja incydentalna)
-> voice – głos/zdanie (bieżące formułowanie
preferencji/personalizacja)
Partycypacja obywatelska
…partycypacja, czyli uczestnictwo
To sposób na aktywne zabieranie głosu i branie
udziału w decyzjach i działaniach, które nas dotyczą.
…obywatelska, czyli dotycząca nas jako obywateli
To taki rodzaj partycypacji, który opiera się na
komunikacji z władzą. Skupia się na wzajemnym
wspieraniu władzy oraz obywateli we wspólnym
podejmowaniu decyzji.
Po co to wszystko?
ograniczoność zasobów –> konieczność formułowania
priorytetów
poprawa jakości usług publicznych
kontrola/monitoring/ewaluacja usług
nowe pomysły/rozwiązania
optymalizacja – personalizacja
korzyści polityczne – uprawomocnienie
„Sytuacje” partycypacyjne w obszarze
usług publicznych
• diagnozowanie potrzeb/identyfikacja
problemów
• generowanie pomysłów/rozwiązań
• recenzowanie obecnie świadczonych usług
• projektowanie nowych usług
…
• współświadczenie (tzw. koprodukcja)
Dylematy oraz możliwe problemy
i nieporozumienia
potrzeby a życzenia
jakość a satysfakcja usługobiorców
czy klient zawsze ma rację?
rozwój lokalny a suma preferencji indywidualnych
indywidualizacja vs. standaryzacja
możliwe przechwycenia przez grupy interesów
/ roszczeń
użytkownicy i „nieużytkownicy”
Niektóre narzędzia przydatne w
recenzowaniu usług
indeksy/wskaźniki bazujące na danych administracyjnych,
spisowych – wykorzystanie statystyki małych obszarów (np. LHDI)
badania globalne - pomiar „wpływu”:
pomiar krajowy (np. Diagnoza Społeczna w Polsce, Citizneship Survey
Wielka Brytania) + badania typu „Państwo widziane od dołu”
(np. Holandia)
badania lokalne (np. warszawskie dzielnicowe badanie jakości życia,
regularny Barometr)
badanie „użytkowników”
badania panelowe (np. Gdyński dialog z seniorami)
skrzynki z pomysłami
mystery shopping (kontrola)
etnografia (spacery badawcze, obserwacje)
Usługi publiczne, ale które?
Edukacja
- model zarządzania szkołą/przedszkolem, np. prawdziwy udział i współodpowiedzialność rodziców,
samorząd szkolny
- rozkład sieci instytucji edukacyjnych
- tworzenie elementów programu edukacyjnego/wychowawczego
- recenzowanie jakości świadczonych usług edukacyjnych
- sposób organizacji żywienia dzieci w szkole/przedszkolu
Zdrowie
- partycypacyjny model zarządzania szpitalem np. rady pacjentów przy szpitalach lub dobrze działające
rady społeczne szpitali
- konsultowanie rozkładu sieci instytucji
- recenzowanie jakości świadczonych usług zdrowotnych
-
Transport
sieć autobusów/tramwajów/przystanków
sposób organizacji transportu dla osób o specjalnych potrzebach
sposób organizacji dowozu dzieci do szkół
kwestie rowerowe (rozkład ścieżek, standard wykonania, rozkład stacji rowerów miejskich/stojaków)
Kultura
- program/oferta domów kultury
- oferta kulturalna dla mieszkańców wspierana finansowo przez samorząd
Usługi publiczne, ale które? c.d.
Bezpieczeństwo
- rozmieszczenie oświetlenia ulicznego
- recenzowanie przez obywateli działań policji/straży miejskiej
- przestrzeń komisariatów i komend
Usługi komunalne
- sposób organizacji gospodarki odpadami i ściekami (standard, sposób ustalania ceny)
- inwestycje (wysypiska, oczyszczalnie)
Usługi opiekuńcze
- standard świadczonych/kontraktowanych usług
- sposób zarządzania instytucjami opiekuńczymi (głos podopiecznych)
- projektowanie przedmiotów/sprzętu
Obsługa obywatela w urzędzie
- recenzowanie sposobu obsługi
- projektowanie procesu („ścieżki” obywatela w urzędzie)
Przykłady działań
W Polsce m.in.:
• tworzenie strategii edukacyjnych w gminach
wiejskich – program Fundacji Rozwoju Dzieci
im. Komeńskiego
• ustalanie kryteriów Karty jakości usług
opiekuńczych – MOPS w Gdyni
• budżet partycypacyjny w Domu Kultury
Śródmieście w Warszawie
Konsultacje systemu transportu w
Toronto (Kanada)
www.feelingcongested.ca
Cele procesu:
• Rewizja i dopracowanie istniejących
polityk w obszarze transportu w
Planie Rozwoju Miasta Toronto
• Doprecyzowanie, w oparciu o jakie
kryteria powinny być podejmowane
decyzje o rozwoju infrastruktury
transportu
• Wyznaczenie priorytetów dla rozwoju
transportu miejskiego
• Dostarczenie opinii dla rządowej
agencji transportowej nt.
preferowanych mechanizmów
finansowania inwestycji
transportowych
• Zapewnienie większej jasności
kierunku rozwoju infrastruktury
transportowej
Etapy konsultacji
Kryteria planowania transportu Priorytetowe projekty
Mechanizmy finansowania
Usprawnienie polityk
ds. transportu
Kompozycja budżetu
Metody:
- otwarte spotkania, prezentacje
- panele eksperckie
- wywiady z interesariuszami
- spotkania robocze z interesariuszami
- „Przewodniki po Dyskusji”
- interaktywne zaangażowanie on-line
- kampania społeczna
Połączenie narzędzi
finansowania i priorytetowych
projektów
Narzędzia online – także do dyskusji o
kwestiach budżetowych
Włączanie obywateli w kształtowanie usług
w ochronie zdrowia – Wielka Brytania
• Lokalne Sieci Włączania Obywateli (Local Involvement Networks, LINks), a
od 2013r. – grupy Local Healthwatch w każdej jednostce samorządu
terytorialnego (ponad 150)
- prowadzone przez lokalne władze w partnerstwie z organizacjami
społecznymi i wolontariuszami
Działania:
• informowanie obywateli o dostępnych usługach opieki zdrowotnej
• zbieranie opinii klientów usług
• szukanie/zbieranie/konsultowanie pomysłów na zmiany
• przekazywanie opinii obywateli świadczeniodawcom
• prowadzenie procesów konsultacyjnych dot. projektowania nowych oraz
recenzowanie istniejących usług
• mogą żądać informacji od pełnomocnika ds. opieki zdrowotnej i socjalnej o
świadczonych usługach
Dziękuję za uwagę.
Kontakt:
[email protected]
www.partycypacjaobywatelska.pl