Wystąpienie pokontrolne-FBC.V.431.1.2015

WOJEWODA OPOLSKI
Opole, 18 września 2015 r.
FBC.V.431.1.2015
Pan
Andrzej Pulit
Wójt Gminy Skarbimierz
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 6 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji
rządowej1, w związku z art. 175 ust. 1 pkt 2 i 3 ust. 2 pkt 2 i 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r.
o finansach publicznych2
oraz art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r.
o wojewodzie i administracji rządowej w województwie3, w dniach od 13 lipca do 3 sierpnia 2015 r.,
Opolski Urząd Wojewódzki w Opolu przeprowadził w Urzędzie Gminy Skarbimierz4 (dalej:
Urząd) kontrolę problemową, której przedmiotem była prawidłowość wykorzystania dotacji
celowych udzielonych w 2014 r. z budżetu państwa na realizację zadań własnych
w zakresie wychowania przedszkolnego oraz pomocy materialnej dla uczniów. Kontrolą objęto
okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2014 r.
Kontrola przeprowadzona została przez Zbigniewa Golę - starszego inspektora
w Wydziale Finansów, Budżetu i Certyfikacji Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego, na podstawie
upoważnienia Wojewody Opolskiego znak: FBC.V.057.20.2015 z dnia 2 lipca 2015 r.
W wyniku kontroli działalność Gminy Skarbimierz (dalej: Gmina) w kontrolowanym
zakresie ocenia się jako pozytywną, co uzasadniają przedstawione niżej ustalenia dotyczące
kontrolowanych zagadnień. Dotacje celowe otrzymane w 2014 r. z budżetu państwa na
realizację ww. zadań wykorzystano zgodnie z przeznaczeniem.
1. Wykorzystanie dotacji na zadania własne w zakresie wychowania przedszkolnego.
W
2014
r.
na
terenie
Gminy
działało
Gminne
Przedszkole
Publiczne
w Skarbimierzu Osiedle (dalej: Przedszkole Publiczne), oddziały przedszkolne w dwóch filiach
Gminnej Szkoły Podstawowej w Skarbimierzu Osiedle oraz Niepubliczny Punkt Przedszkolny
„Poziomka” w Skarbimierzu Osiedle (dalej: Niepubliczny Punkt Przedszkolny).
Dz. U. Nr 185, poz. 1092
Dz. U. z 2013 r., poz.885, z późn. zm.
3 Dz.U. z 2015 r., poz. 525
4 ul. Parkowa 12, 49-318 Skarbimierz
1
2
Opolski Urząd Wojewódzki, ul. Piastowska 14, 45-082 Opole, www.opole.uw.gov.pl
2
Zgodnie z danymi odnotowanymi w systemie informacji oświatowej, według stanu na
dzień 30 września 2013 r. na obszarze Gminy z wychowania przedszkolnego korzystało
332 dzieci, z czego 256 w wieku do lat pięciu.
Wysokość planowanej dotacji na 2014 r. wyniosła 401.046,00 zł. Kwota ta została
określona jako iloczyn kwoty rocznej 1.207,97 zł, ustalonej na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy
z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw5, oraz
liczby dzieci korzystających z wychowania przedszkolnego na obszarze Gminy.
Zgodnie z ostatecznym podziałem dotacji na poszczególne rozdziały klasyfikacji
budżetowej dokonanym przez Gminę, decyzją Wojewody Opolskiego z dnia 5 marca 2014 r.
udzielona została dotacja celowa na 2014 r. dla Gminy w dziale 801 Oświata i wychowanie
w kwocie 401.046 zł, w tym w rozdziale 80103 Oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych
§ 2030 Dotacje celowe przekazane z budżetu państwa na realizację własnych zadań bieżących gmin
(związków gmin) w kwocie 50.735 zł oraz w rozdziale 80104 Przedszkola § 2030 w kwocie
350.311 zł.
W związku z przyznaniem powyższej dotacji, zarządzeniem Wójta Gminy Skarbimierz
z dnia z 25 marca 2014 r. zwiększono dochody i wydatki budżetu Gminy w ww. rozdziałach
klasyfikacji budżetowej o kwotę 401.046 zł.
Środki dotacji otrzymane z budżetu Wojewody Opolskiego w ww. kwocie przeznaczono na
dofinansowanie wydatków bieżących związanych z realizacją zadań w zakresie wychowania
przedszkolnego, przede wszystkim na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń nauczycieli
Przedszkola Publicznego oraz na dotacje dla Niepublicznego Punktu Przedszkolnego na
podstawie zawartych umów.
W roku 2014 na działalność Przedszkola Publicznego poniesiono wydatki w kwocie
998.709,94 zł, z czego sfinansowano oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych
w kwocie 192.911,24 zł oraz funkcjonowanie przedszkola w kwocie 805.798,70 zł. Natomiast
dla Niepublicznego Punktu Przedszkolnego, Gmina udzieliła dotacje w łącznej kwocie
979.549,05 zł, z czego w okresie od stycznia do sierpnia 2014 r. 647.584,58 zł i od września do
grudnia 2014 r. 331.964,47 zł. Z ustaleń kontroli wynika, że na realizację własnych zadań
bieżących w zakresie wychowania przedszkolnego Gmina zapewniła udział środków własnych
w wysokości 1.577.212,99 zł (79,73 % wydatków ogółem).
Kontrolę prawidłowości rozliczenia dotacji udzielonej z budżetu Gminy Niepublicznemu
Punktowi Przedszkolnemu na wydatki bieżące w 2014 r., w ramach kontroli kompleksowej
przeprowadziła
Regionalna
Izba
Obrachunkowa
w
Opolu6.
Kontrola
nie
wykazała
nieprawidłowości w tym zakresie.
Roczne rozliczenie dotacji celowej z budżetu państwa na dofinansowanie tych zadań
sporządzono przy użyciu elektronicznej aplikacji, zamieszczonej na stronie internetowej
5
6
Dz. U. z 2013 r., poz. 827, z późn. zm.
wyniki kontroli ujęto w protokole NKO.401-3/K/15 oraz w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 25 czerwca 2015 r.
3
Ministerstwa Edukacji Narodowej, zgodnie z § 4 ust. 6 rozporządzenia Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 13 sierpnia 2013 r. w sprawie udzielania gminom dotacji celowej z budżetu państwa
na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego7. Z rozliczenia wynika, że Gmina
nie pobrała za 2014 r. dotacji z budżetu państwa w nadmiernej wysokości, a przyznana dotacja
wydatkowana została w całości. Średnioroczna liczba dzieci korzystających z wychowania
przedszkolnego na obszarze Gminy w roku budżetowym (262) była wyższa od liczby dzieci
w wieku 2,5 do 5 lat uwzględnionej do naliczenia dotacji dla Gminy (256).
2.
Dofinansowanie zadań własnych realizowanych w formie stypendiów i zasiłków
szkolnych.
2.2. W roku 2014 z budżetu Wojewody Opolskiego na pomoc materialną o charakterze
socjalnym Gmina otrzymała8 dotację celową w wysokości 40.284,24 zł, z czego wydatkowała
35.132,26 zł. Niewykorzystane środki dotacji w łącznej kwocie 5.151,98 zł zwrócono na
rachunek
Wojewody
Opolskiego
w
dniach
1
sierpnia
2014
r.
(2.663
zł)
oraz
30 grudnia 2014 r. (2.488,98 zł).
Ustalono, że w ramach pomocy materialnej o charakterze socjalnym wypłacono uczniom
w formie stypendium szkolnego 43.915,33 zł dla 91 uczniów. Na realizację tego zadania Gmina
przeznaczyła środki własne w kwocie 8.783,07 zł (co stanowi 20% kosztów zadania), wypełniając
dyspozycję art. 128 ustawy o finansach publicznych.
W okresie objętym kontrolą Gmina nie realizowała zadań z zakresu pomocy materialnej
dla uczniów w formie zasiłków szkolnych.
2.2. W latach szkolnych 2013/2014 i 2014/2015 złożono ogółem 92 wnioski, na podstawie
których wydano 91 decyzji przyznających stypendium szkolne.
Do kontroli losowo wybrano 40 wniosków, na podstawie których wydano decyzje
przyznające stypendium w 2014 r., z tego 20 wniosków dotyczących roku szkolnego 2013/2014
oraz 20 wniosków dotyczących roku szkolnego 2014/2015 (43,48% złożonych wniosków).
Skontrolowano wydatki z tytułu wypłaconego uczniom w 2014 r. stypendium szkolnego
w łącznej kwocie 20.048,29 zł (45,65% poniesionych wydatków).
Kontrola wykazała, że stypendium szkolne przyznano
uczniom w wysokościach i na
zasadach zgodnych z art. 90 d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty9. Stypendium
udzielone zostało w formie zakupu podręczników i innych pomocy szkolnych, w oparciu
o zapisy § 3 pkt 1c regulaminu udzielania pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla
uczniów zamieszkałych na terenie Gminy10.
Dz. U. z 2013 r., poz. 956, z późn. zm.
w dziale 854 Edukacyjna opieka wychowawcza, rozdział 85415 Pomoc materialna dla uczniów, § 2030 Dotacje
celowe przekazane z budżetu państwa na realizację własnych zadań bieżących gmin (związków gmin)
9 Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.
10 uchwała nr XL/283/2010 Rady Gminy Skarbimierz z dnia 24 czerwca 2010 r.
7
8
4
3.
Udzielanie pomocy finansowej uczniom na zakup podręczników.
3.1. W roku 2014 na sfinansowanie zakupu podręczników szkolnych w ramach Rządowego
programu pomocy uczniom w 2014 r. „Wyprawka szkolna” (dalej: Program), Wojewoda Opolski
przekazał11 dotację celową w kwocie 7.500 zł, z czego wykorzystano 6.161,45 zł.
Niewykorzystaną dotację 1.338,55 zł Gmina zwróciła na rachunek Wojewody Opolskiego
w dniach 15 października 2014 r. (901,73 zł) i 20 stycznia 2015 r. (436,82 zł).
Zadanie realizowano w Gminnej Szkole Podstawowej w Skarbimierzu. Środki dotacji
wykorzystano na pomoc w formie dofinansowania zakupu podręczników dla 26 uczniów
rozpoczynających naukę w roku szkolnym 2014/2015 (13,76% ogólnej liczby uczniów
uczęszczających do klas II, III lub VI szkoły podstawowej). Działając na podstawie § 2 ust. 6
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 lipca 2014 r. w sprawie szczegółowych warunków
udzielania pomocy finansowej uczniom na zakup podręczników i materiałów edukacyjnych
w związku z art. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r.
o pomocy społecznej13,
12,
w pięciu przypadkach
dofinansowano zakup podręczników 5 uczniom, którzy przekroczyli kryterium dochodowe.
Liczba uczniów objętych dofinansowaniem poza kryterium dochodowym nie przekroczyła
w Gminie ustalonego ww. rozporządzeniem progu 5% ogólnej liczby uczniów klas II, III i VI
szkoły podstawowej.
W związku z tym, że dofinansowanie zakupu podręczników dla 7 uczniów zostało
zawyżone na łączną kwotę 436,82 zł, w wyniku dokonanej korekty Gmina zwróciła wymienioną
kwotę dotacji w dniu 20 stycznia 2015 r.
3.2. Zarządzeniem Wójta Gminy Skarbimierz z dnia 8 sierpnia 2014 r. ustalono termin składania
wniosków o przyznanie pomocy w formie dofinansowania zakupu podręczników do dnia
8 września 2014 r.
Kontrola wszystkich 26 wniosków o przyznanie pomocy finansowej uczniom objętym
Programem wykazała, że zostały one złożone w wyznaczonym terminie, refundacja wydatków
nie przekroczyła kwot ustalonych zapisami Programu, a koszt zakupu podręczników
i materiałów dydaktycznych był zwracany rodzicom uczniów po przedłożeniu potwierdzenia
zakupu.
W
jednym
wypadku
nie
zachowano
należytej
staranności
przy
weryfikowaniu
dokumentacji na dofinansowanie zakupu podręczników. Pomimo, że wniosek nie zawierał
informacji o stanie rodzinnym, przyznano dofinansowanie dla uczennicy klasy VI w kwocie
325 zł, wskazując jako okoliczności uzasadniające dofinansowanie potrzebę ochrony
macierzyństwa lub wielodzietności.
Kierownik Gminnej Szkoły Podstawowej i Gminnego Gimnazjum w Skarbimierzu Osiedle
wyjaśnił, że osoby będące w komisji przyznającej dofinansowanie znały stan rodzinny
wnioskodawczyni, dlatego też wniosek rozpatrzony został pozytywnie.
w rozdziale 85415, § 2040 Dotacje przekazane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących gmin z zakresu
edukacyjnej opieki wychowawczej finansowanych w całości przez budżet państwa w ramach programów rządowych
12 Dz. U. z 2014 r., poz. 1024
13 Dz. U. z 2015 r., poz. 163
11
5
4. Prowadzenie ewidencji księgowej w zakresie spraw objętych kontrolą.
W
Urzędzie
nie
prowadzono
ewidencji
księgowej
rozrachunków
z
osobami
uprawnionymi do otrzymania pomocy materialnej dla uczniów o charakterze socjalnym, czym
naruszono przepis art. 40 ust. 2 pkt 2 ustawy o finansach publicznych, w świetle którego plan kont
dla jednostek budżetowych powinien uwzględniać wszystkie etapy rozliczeń poprzedzające
płatność wydatków.
Skarbnik Gminy wyjaśniła, że: (...) Do planu wydatków dotyczących pomocy materialnej dla
uczniów przyjmuje się kwoty na podstawie wniosku od osoby merytorycznej, która jest odpowiedzialna za
realizację planu finansowego. W związku z powyższym, iż nie była prowadzona ewidencja analityczna do
rozrachunków z tytułu pomocy materialnej dla uczniów od miesiąca września br. zostanie wprowadzona
zmiana w planie kont poprzez założenie konta analitycznego do tych rozrachunków.
Analiza danych ujętych w sprawozdawczości za IV kwartał 2014 r. wykazała, że były one
zgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej dochodów i wydatków, związanych
z realizacją zadań objętych kontrolą.
Informacje dotyczące realizacji w 2014 r. zadań w zakresie wychowania przedszkolnego
oraz
pomocy
materialnej
dla
uczniów,
zawarte
w
rocznych
sprawozdaniach
rzeczowo-finansowych oraz rozliczeniach dotacji przekazanych Wojewodzie Opolskiemu, były
zgodne ze stanem faktycznym.
W związku z ustaleniami kontroli, proszę o podjęcie stosownych działań w celu
wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości, poprzez realizację podanych niżej zaleceń:
1. Udzielać pomocy finansowej uczniom w ramach rządowego programu „Wyprawka szkolna”
wyłącznie na podstawie prawidłowo sporządzonego wniosku, zawierającego niezbędne
informacje o stanie rodzinnym.
2. Rozrachunki z osobami, którym jest przyznawana i wypłacana pomoc materialna dla uczniów
o charakterze socjalnym, ujmować na odpowiednich kontach rozrachunkowych.
Na podstawie art. 49 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej,
proszę o poinformowanie o sposobie wykonania zaleceń, w terminie 30 dni od daty otrzymania
niniejszego wystąpienia pokontrolnego.
WOJEWODA OPOLSKI
Ryszard Wilczyński