trzonów - miejska pracownia urbanistyczna w poznaniu

trzonów
PROGNOZA
ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
„ZIELINIEC” w POZNANIU
Autorzy opracowania:
Anna Dobroń
Andrzej Dobroń
Leszno, 2008 r.
2
SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI......................................................................................................................3
WSTĘP ...............................................................................................................................4
I. STAN ORAZ FUNKCJONOWANIE ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO .....................5
1. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO..................................................5
1.1. PołoŜenie, rzeźba terenu, geologia, gleby...........................................................................5
1.2. Środowisko wodne...............................................................................................................5
1.2.1. Wody powierzchniowe............................................................................................................... 5
1.2.2. Wody podziemne....................................................................................................................... 6
1.2.3. Jakość wód powierzchniowych i podziemnych.......................................................................... 7
1.3. Klimat ...................................................................................................................................8
1.4. Środowisko biotyczne ..........................................................................................................9
1.5. System powiązań przyrodniczych......................................................................................10
1.5.1. Dolina Cybiny .......................................................................................................................... 10
1.5.2. Dolina Warty ............................................................................................................................ 10
1.6. Obszary chronione w granicach planu...............................................................................11
2. PODSUMOWANIE...................................................................................................................12
II. IDENTYFIKACJA I OCENA ODDZIAŁYWAŃ ŚRODOWISKOWYCH.......................... 13
1. Opis ustaleń planu, powiązania z innymi dokumentami ..........................................................13
2. Skutki dla środowiska wynikające z planowanego zagospodarowania ..................................14
2.1. Analiza potencjalnych zagroŜeń ........................................................................................15
2.1.1. Wytwarzanie ścieków .............................................................................................................. 15
2.1.2. Powstawanie odpadów............................................................................................................ 16
2.1.3. Emisja zanieczyszczeń do powietrza ...................................................................................... 17
2.1.4. Klimat akustyczny.................................................................................................................... 18
2.2. Wpływ realizacji ustaleń planu na komponenty środowiska ..............................................19
2.3. Ocena ustaleń planu w określonych warunkach zagospodarowania terenu.....................22
2.3.1. Funkcjonowanie systemu przyrodniczego ............................................................................... 22
2.3.2. Ochrona środowiska wodnego ................................................................................................ 23
2.3.3. Gleby ....................................................................................................................................... 24
2.3.4. Krajobraz ................................................................................................................................. 24
2.3.5. Klimat, powietrze atmosferyczne ............................................................................................. 25
2.3.6. Wpływ na warunki Ŝycia i zdrowie ludzi ................................................................................... 27
2.3.7. Alternatywne rozwiązania........................................................................................................ 29
2.3.8. Zmiany aktualnego stanu środowiska w przypadku braku mpzp............................................ 29
2.3.9. Awarie i transgraniczne oddziaływanie na środowisko ............................................................ 29
3. METODY ANALIZY REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU...30
4. METODA SPORZĄDZENIA PROGNOZY ...............................................................................30
STRESZCZENIE ............................................................................................................... 31
MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE................................................................................................ 34
PODSTAWOWE PRZEPISY PRAWNE ............................................................................ 35
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE ............................................................................................... 36
3
WSTĘP
Opracowywanie planów miejscowych, ze względu na fakt, Ŝe jest to proces tworzenia
prawa lokalnego, odbywa się zgodnie z określoną procedurą. Jednym z elementów tej
procedury jest przeprowadzenie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na
środowisko. W przypadku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego sporządza
się prognozę oddziaływania planowanego zagospodarowania przestrzennego na środowisko.
Prognoza zapewnia:
• stworzenie moŜliwości kompleksowego kojarzenia polityki ochrony środowiska
prowadzonej przez gminy z innymi politykami rozwoju lokalnego,
• zwiększenie moŜliwości całościowego przewidywania procesów przekształceń
środowiska,
• kontrolowanie przez samorządy przekształceń środowiska,
• weryfikowanie planowanego zagospodarowania z punktu widzenia wymagań ochrony
środowiska oraz kształtowania poŜądanych warunków Ŝycia mieszkańców,
• zapewnienie udziału społeczności lokalnych w podejmowaniu decyzji wpływających
na warunki Ŝycia.
Niniejszą prognozę opracowano w oparciu o:
• umowę nr 04/439/08 z dnia 21 kwietnia 2008 r. zawartą z Miejska Pracownią
Urbanistyczną w Poznaniu,
• art. 41 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska
(tj. Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150),
Prognoza składa się z dwóch etapów:
I etap, to ocena ekofizjograficzna rejonu objętego planem oraz szerszego tła
przyrodniczego w granicach powiązań funkcjonalnych wykonana w oparciu o opracowanie
ekofizjograficzne dla terenów Antoninek-Zieliniec wykonane dla potrzeb miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego oraz o aktualne informacje dotyczące stanu środowiska w
analizowanym rejonie miasta;
II etap, to ocena przewidywanych skutków oddziaływań na środowisko w granicach
potencjalnych wpływów oraz sposoby łagodzące potencjalne, negatywne oddziaływania.
4
I. STAN ORAZ FUNKCJONOWANIE ŚRODOWISKA
PRZYRODNICZEGO
W rozdziale tym zawarto informacje w zakresie charakterystyki poszczególnych
komponentów środowiska przyrodniczego, tj. rzeźby terenu, budowy geologicznej i warunków
glebowych,
środowiska
wodnego,
szaty
roślinnej
oraz
warunków
klimatycznych.
Scharakteryzowano równieŜ obszary i obiekty prawnie chronione. Biorąc pod uwagę szersze
tło
przyrodnicze
wskazano
powiązania
obszaru
opracowania
z
otoczeniem,
a
w
szczególności: połoŜenie na tle przyrodniczych obszarów chronionych, w układzie zlewni
hydrograficznych oraz struktur hydrogeologicznych. Scharakteryzowano równieŜ występujące
zagroŜenia wynikające z zainwestowania terenu.
1. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
1.1. PołoŜenie, rzeźba terenu, geologia, gleby
Obszar objęty opracowaniem znajduje się we wschodniej części Poznania, przy granicy
miasta Poznania z gminą Swarzędz. Granicę południową stanowi ulica Warszawska, dalej
granica biegnie na północ ulicą Świętowidzką, ulicą Krośniewidzką skręca na zachód, skrajem
lasu biegnie do ulicy Leśnej, tam obejmując cmentarz skręca na wschód, dalej ulicą Rugijską
na północ, Ranowską do torów kolejowych Poznań Krzesiny – Kobylnica, dalej okalając
dolinę Zielonki dochodzi do granicy miasta.
Według
podziału
fizyczno-geograficznego
Polski
obszar
opracowania
leŜy
w
makroregionie Pojezierze Wielkopolskie, mezoregionie Równiny Wrzesińskiej (Kondracki
1978). PrzewaŜająca część terenu objętego planem to równia sandrowa. Teren obniŜa się w
kierunku południowo-wschodnim do jeziora Swarzędzkiego i doliny Cybiny oraz w kierunku
północno-wschodnim do doliny Zielonki. Powierzchnie sandrową budują piaski zalegające na
głębszym podłoŜu gliniastym. Bezpośrednio na powierzchni terenu lub pod cienką pokrywą
piasku gliny morenowe występują w rejonie Zielińca. Obszary dolinne w rejonie opracowania
wypełniają utwory holoceńskie głównie pylasto – piaszczyste oraz namuły rzeczne.
Wysokości bezwzględne wahają się od ponad 73 m n.p.m. w dolinach do 87 m n.p.m. w
rejonie Zielińca. Zachodnia, zalesiona część to teren płaski. Maksymalne róŜnice wysokości
dochodzą do 2 m.
Na terenie objętym planem na piaskach luźnych i piaskach słabogliniastych wytworzyły się
gleby klasy V i VI mało przydatne dla wykorzystania rolniczego.
1.2. Środowisko wodne
1.2.1. Wody powierzchniowe
Omawiany obszar leŜy w zlewni Cybiny, prawobrzeŜnego dopływu Warty. Rzeka
przepływa przez liczne zbiorniki wodne: stawy rybne w Iwnie, jeziora: Góra, Uzarzewskie,
5
Swarzędzkie. W granicach Poznania przepływa przez cztery stawy: Antoninek, Młyński,
Browarny, Olszak oraz przez Zbiornik Maltański w odcinku ujściowym. Zlewnia Cybiny w
górnym i dolnym odcinku zbudowana jest z piasków i Ŝwirów sandrowych, natomiast w
odcinku środkowym przewaŜają gliny. Zlewnia – poza Poznaniem i górnym odcinkiem - to
tereny typowo rolnicze (77 % pola uprawne).
Zlewnia Cybiny stanowi część zlewni bilansowej nr X – POZNAŃSKIE DORZECZE
WARTY. Stan ilościowy Poznańskiego Dorzecza Warty w pięciostopniowej skali oceniono
jako słaby (IV), natomiast stan ilościowy wód podziemnych równieŜ w pięciostopniowej skali
oceniono jako średni (III).
W zaleŜności od sposobu uŜytkowania rzek WIOŚ Poznań prowadzi badania w oparciu
o 4 programy pomiarowe, z których 2 niŜej wymienione dotyczą zlewni Cybiny:
• monitoring diagnostyczny wraz z monitoringiem substancji niebezpiecznych;
• monitoring wód ze względu na wymagania, jakim powinny odpowiadać wody
śródlądowe będące środowiskiem Ŝycia ryb w warunkach naturalnych.
Jakość wód zaliczana jest do jednej z pięciu klas czystości: wody o bardzo dobrej (I),
dobrej (II), zadowalającej (III), niezadowalającej (IV) i złej jakości (V). Wody Cybiny w 2006 r
badano9 w trzech punktach pomiarowych: Promno (27 km), powyŜej jeziora Swarzędzkiego
(14 km) oraz na odcinku ujściowym (0,1 km).
Na dwóch stanowiskach pomiarowych (Promno i powyŜej jeziora Swarzędzkiego) wody
zaliczono do V klasy (jakość zła), natomiast przy ujściu do klasy IV (jakość niezadawalająca).
Na niską jakość wód jakości wód znaczący wpływ miały podwyŜszone stęŜenia substancji
biogennych i organicznych oraz stan sanitarny. Sporadycznie stwierdzano przekroczenie
norm dla metali, w tym cięŜkich oraz niektórych wskaźników zanieczyszczeń przemysłowych.
W kaŜdym regionie wodnym zgodnie z ustawą Prawo wodne zostały sporządzone
wykazy wód powierzchniowych przeznaczonych do bytowania ryb w warunkach naturalnych.
Wody Cybiny zostały wytypowane do bytowania ryb karpiowatych. Na podstawie badań
prowadzonych w latach 2004 – 2006 stwierdzono, Ŝe jakość wód Cybiny nie spełnia
określonych wymogów. Głównymi wskaźnikami degradującymi przydatność wód były azotyny
i fosfor ogólny, BZT5, azot amonowy, tlen rozpuszczony. Głównymi wskaźnikami
degradującymi przydatność wód były azotyny i fosfor ogólny.
1.2.2. Wody podziemne
Na terenie objętym planem wody podziemne tworzą dwa piętra wodonośne:
trzeciorzędowe i czwartorzędowe. Czwartorzęd reprezentowany jest dwa poziomy: gruntowy i
wgłębny, natomiast trzeciorzęd to wody w utworach mioceńskich i mioceńsko-oligoceńskich.
Głębokość zalegania poziomu wód podziemnych nawiązuje do ukształtowania
powierzchni terenu. Płytkie zaleganie wód gruntowych (do 2 m p.p.t.) cechuje dolinę Cybiny i
Zielonki. Na równinie sandrowej stanowiącej większość terenu objętego planem wody
6
gruntowe zalegają poniŜej 4 m p.p.t. W części krawędziowej dolin oraz w lokalnych
obniŜeniach w obrębie równiny sandrowej głębokość zalegania lustra wody wynosi od 2 do 4
m p.p.t.
Wschodnia część obszaru opracowania znajduje się w granicach Wielkopolskiej Doliny
Kopalnej zaliczanej do GZWP w Polsce – wymagającej szczególnej ochrony. Jest to poziom
podglinowy. Jego zasilanie odbywa się z w drodze przesączania z poziomu gruntowego na
obszarach wysoczyznowych, a drenaŜ ma miejsce w dolinie Cybiny, jeziora Swarzędzkiego
oraz w rejonie ujęć wody (najbliŜsze w Gruszczynie – źródło zaopatrzenia w wodę Poznania i
Swarzędza).
1.2.3. Jakość wód powierzchniowych i podziemnych
Zlewnia Cybiny stanowi część zlewni bilansowej nr X – POZNAŃSKIE DORZECZE
WARTY. Stan ilościowy Poznańskiego Dorzecza Warty w pięciostopniowej skali oceniono
jako słaby (IV), natomiast stan ilościowy wód podziemnych równieŜ w pięciostopniowej skali
oceniono jako średni (III).
W zaleŜności od sposobu uŜytkowania rzek WIOŚ Poznań prowadzi badania w oparciu
o 4 programy pomiarowe, z których 2 niŜej wymienione dotyczą zlewni Cybiny:
• monitoring diagnostyczny wraz z monitoringiem substancji niebezpiecznych;
• monitoring wód ze względu na wymagania, jakim powinny odpowiadać wody
śródlądowe będące środowiskiem Ŝycia ryb w warunkach naturalnych.
Jakość wód zaliczana jest do jednej z pięciu klas czystości: wody o bardzo dobrej (I), dobrej
(II), zadowalającej (III), niezadowalającej (IV) i złej jakości (V). Wody Cybiny w 2006 r
badano9 w trzech punktach pomiarowych: Promno (27 km), powyŜej jeziora Swarzędzkiego
(14 km) oraz na odcinku ujściowym (0,1 km).
Na dwóch stanowiskach pomiarowych (Promno i powyŜej jeziora Swarzędzkiego) wody
zaliczono do V klasy (jakość zła), natomiast przy ujściu do klasy IV (jakość niezadawalająca).
Na niską jakość wód jakości wód znaczący wpływ miały podwyŜszone stęŜenia substancji
biogennych i organicznych oraz stan sanitarny. Sporadycznie stwierdzano przekroczenie
norm dla metali, w tym cięŜkich oraz niektórych wskaźników zanieczyszczeń przemysłowych.
W kaŜdym regionie wodnym zgodnie z ustawą Prawo wodne zostały sporządzone
wykazy wód powierzchniowych przeznaczonych do bytowania ryb w warunkach naturalnych.
Wody Cybiny zostały wytypowane do bytowania ryb karpiowatych. Na podstawie badań
prowadzonych w latach 2004 – 2006 stwierdzono, Ŝe jakość wód Cybiny nie spełnia
określonych wymogów. Głównymi wskaźnikami degradującymi przydatność wód były azotyny
i fosfor ogólny, BZT5, azot amonowy, tlen rozpuszczony. Głównymi wskaźnikami
degradującymi przydatność wód były azotyny i fosfor ogólny.
Jeśli chodzi o wody podziemne to wszelkie analizy prowadzone są w granicach
jednostek zwanych Jednolitymi Częściami Wód Podziemnych. Obszar opracowania leŜy w
7
obrębie JCWPd nr 62 (kod:PL_GB_6500-062). Jakość wód zaliczana jest do jednej z pięciu
klas czystości: wody o bardzo dobrej (I), dobrej (II), zadowalającej (III), niezadowalającej (IV) i
złej jakości (V). Punkt badawczy monitoringu regionalnego w obrębie tej jednostki
zlokalizowany jest w Gruszczynie. Warstwę wodonośną izoluje nadkład o miąŜszości 41 m.
Wody w 2004 r. i 2006 r. zaliczono do klasy IV (jakość zadawalająca), a w roku 2005 do III
klasy (jakość zadawalająca). O gorszej jakości wody w latach 2004 i 2005 zadecydowała
ponadnormatywna zawartość Fe. Na jakość wód powierzchniowych i podziemnych składają
się wszystkie źródła zanieczyszczeń w obrębie zlewni czy teŜ podziemnych struktur
wodonośnych. Dla rejonu opracowania w 2006 r. zostało wykonane opracowanie pn. „Stan
środowiska wodnego w rejonie Zielińca i Antoninka w Poznaniu”, będące częścią składową
opracowania ekofizjograficznego. Wg cytowanego opracowania wody gruntowe
w rejonie
Zielińca w zaleŜności od głębokości zalegania naleŜą do silnie i średnio podatnych na
zanieczyszczenia.
Poziom
Wielkopolskiej
Doliny
Kopalnej
jest
słabo
podatny
na
zanieczyszczenia z powierzchni terenu. MoŜe jednak dojść do migracji zanieczyszczeń z
poziomu gruntowego wskutek nieciągłości nadkładu izolacyjnego a takŜe w strefach drenaŜu.
[15]. Do głównych źródeł zanieczyszczeń środowiska wodnego w granicach planu zaliczono:
• brak kanalizacji w rejonie ulic: Krośniewickiej, Sośnickiej (konieczne podłączenie do
zbiorczych systemów kanalizacyjnych);
• korzystanie z własnych ujęć wody moŜe prowadzić do zanieczyszczenia warstwy
wodonośnej, a ponadto w przypadku wód zanieczyszczonych, moŜe to stanowić
zagroŜenia dla zdrowia.
Poza obszarem planu, lecz w bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się dwa obszary
zanieczyszczonych wód gruntowych:
• rekultywowane składowisko odpadów komunalnych w miejscowości Swarzędz moŜe
wywierać wpływ na lewobrzeŜną część Cybiny;
• teren naleŜący do Zakładu nr 1 Volkswagen Poznań, przy ul. Smołdzinowskiej, gdzie
stwierdzono zanieczyszczenie wód gruntowych chromem – rejon dawnej
galwanizerni (bez wpływu na obszar objęty planem).
1.3. Klimat
Według regionalizacji klimatycznej W. Okołowicza Poznań leŜy w obrębie regionu
śląsko-wielkopolskiego, reprezentującego obszar przewagi wpływów oceanicznych. Amplitudy
temperatur są mniejsze niŜ średnie w Polsce, wiosna wczesna i ciepła, długie lato, zima
łagodna i krótka z nietrwałą pokrywą śnieŜną (ca 58 dni). Średnia miesięczna temperatura
powietrza wynosi około 8,0 do 8,2oC, średnia najcieplejszego miesiąca (lipca) od 17oC do
18,1oC, a średnia temperatura stycznia od (-3) do (-2,8) Co.
Wilgotność względna powietrza kształtuje się podobnie jak na obszarze całego kraju;
wartości najwyŜsze notuje się w okresie od października do stycznia (84-88%), minimum
8
przypada na czerwiec i lipiec (72-74%). Jeśli chodzi o zachmurzenie, to najwyŜsze wartości
notuje się równieŜ w okresie jesienno – zimowym a najniŜsze we wrześniu i czerwcu.
Opady kształtują się nieco poniŜej średniej krajowej. Maksimum przypada w maju
i sierpniu, a najniŜsze sumy przypadają na miesiące zimowe (styczeń). Roczna suma opadów
wynosi około 550 mm.
Podobnie jak na terenie całego kraju przewaŜają wiatry zachodnie. Udział wiatru
z sektora zachodniego (NW-SW) wynosi około 50 %. Najrzadziej występują wiatry północne
i północno – wschodnie (poniŜej 15%). Prędkości wiatrów są zróŜnicowane, największe
charakteryzują wiatry zachodnie, najmniejsze wiatry południowo – wschodnie i wschodnie.
Rejon opracowania leŜy w otoczeniu dolin Cybiny i Zielonki oraz lasu. Są to elementy
decydujące o klimacie lokalnym tego miejsca. Doliny są miejscem gromadzenia i
przemieszczania się mas chłodnego powietrza. Charakteryzują się większą wilgotnością
powietrza, niŜszymi temperaturami minimalnymi, skłonnością do mgieł i inwersji temperatur.
Lasy charakteryzują się dobrymi warunkami termicznymi i wilgotnościowymi o zmniejszonych
dobowych wahaniach, nieco gorszymi warunkami solarnymi z uwagi na zacienienie. Są to
jednak tereny o powietrzu wzbogaconym w tlen, ozon, olejki eteryczne podnoszące komfort
bioklimatyczny.
1.4. Środowisko biotyczne
Szatę roślinną w obszarze planu stanowią ekosystemy leśne, łąkowe, oraz zieleń
związana z zabudową mieszkaniową.
Lasy po zachodniej stronie torów to lasy ochronne (masowego wypoczynku). Są to
głównie lasy na siedliskach świeŜych (BMśw, LMśw, Lśw) ze znacznym udziałem brzozy w
wieku powyŜej 40 lat. W części wschodniej obszaru, w dolinie Zielonki znajduje się kompleks
olsu o statucie lasu wodochronnego. Pomiędzy ulicą Strzałkowską a jeziorem Swarzędzkim
znajduje się kompleks lasu świeŜego oraz niewielki fragment lasu wilgotnego. Wiek
drzewostanu jest zróŜnicowany od 29 do 64 lata. ObniŜeniom dolinnym towarzyszą
ekosystemy łąkowe i łąkowo – leśne, a po zachodniej stronie torów występuje enklawa bagna
leśnego. Odrębną grupę stanowi zieleń towarzysząca zabudowie mieszkaniowej i usługowej.
Jest to roślinność bardzo zróŜnicowana. Występują zarówno gatunki ozdobne jak i drzewa
owocowe. Występowanie zieleni sprzyja bytowaniu zwierząt. Są to płazy, gady, ssaki, ptaki.
Zieleń na omawianym terenie pełni kilka funkcji:
• środowiskotwórczą: klimatyczną, retencyjną (dotyczy wszystkich ekosystemów) –
wskazane utrzymanie zieleni, przebudowa zgodnie z siedliskiem, tworzenie
łagodnego przejścia pomiędzy drzewostanami wysokimi a innymi terenami otwartymi;
• krajobrazową (wskazane utrzymanie róŜnorodności siedlisk),
• rekreacyjną (spacery po urządzonych duktach leśnych, z pominięciem drzewostanów
poniŜej 40 lat oraz lasów na siedliskach wilgotnych i bagiennych, wzdłuŜ jeziora
9
Swarzędzkiego fragment trasy rowerowej „Śladami najpiękniejszych drewnianych
kościołów”.
1.5. System powiązań przyrodniczych
Główną strukturą systemu zieleni miasta jest historycznie ukształtowany system
klinowo-pierścieniowy, w obrębie którego sposób zagospodarowania podporządkowany jest
ochronie wartości i zasobów przyrodniczych. Obszar opracowania jest częścią składową
wschodniego klina zieleni. Strukturę powiązań przyrodniczych w skali regionalnej pokazano
na tle zlewni Cybiny, w nawiązaniu do doliny Warty.
1.5.1. Dolina Cybiny
W zlewni Cybiny znaczną część terenów uznano za cenne pod względem
przyrodniczym. Część z nich objęto ochroną prawną (Park Krajobrazowy Promno, obszary
Chronionego Krajobrazu: Dolina Cybiny oraz Dolina Cybiny w Nekielce. Ponadto proponuje
się włączyć do sieci obszarów Natura 2000 jako specjalne obszary siedlisk dwa tereny: Ostoja
koło Promna i Dolina Cybiny (propozycje organizacji pozarząowych). Na podstawie wyników
inwentaryzacji przyrodniczej przeprowadzonej w latach 2006 i 2007 organizacje pozarządowe,
wojewódzkie zespoły specjalistyczne we współpracy z Ministerstwem Środowiska, dokonały
wyboru miejsc występowania siedlisk przyrodniczych i ostoi gatunków, które mogą być
potencjalnie włączone do sieci Natura 2000 jako specjalne obszary ochrony siedlisk.
Zidentyfikowane obszary wymagają dopracowania zarówno pod względem zasięgu jak i
opisu wartości przyrodniczych wykazywanych w standardowych formularzach danych (SDF).
Przygotowanie ostatecznych projektów obszarów siedliskowych - map i SDF zostało
powierzone
wojewódzkim zespołom specjalistycznych, działającym przy wojewódzkich
konserwatorach przyrody. Prace te mają się zakończyć w 2008 r., a przekazanie listy
obszarów do Komisji Europejskiej nastąpi w pierwszym kwartale 2009 r. Wyznaczenie tych
obszarów powinno zakończyć proces budowania sieci Natura 2000 w Polsce.
1.5.2. Dolina Warty
Dolina Warty w Krajowej Sieci Ekologicznej pełni rolę korytarza ekologicznego rangi
krajowej.
PowyŜej ujścia Cybiny Warta przepływa przez cenne obszary, a mianowicie: obszar
specjalnej ochrony ptaków „Ostoja Rogalińska”, która w części północnej zajmuje
powierzchnię Wielkopolskiego Parku Narodowego, część południowa obszaru leŜy w
granicach Rogalińskiego Parku Krajobrazowego. Te same tereny planuje się równieŜ objąć
ochroną jako specjalne obszary ochrony siedlisk pn. Ostoja Wielkopolska i Rogalińska Dolina
Warty (zgłoszone do KE).
Nieco na północ mamy Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka
stanowiący fragment obszaru węzłowego rangi krajowej pn. Pojezierze Grzeźnieńskie (6K). W
dolinie Warty znajduje się równieŜ Obszar Chronionego Krajobrazu Biedrusko, który planuje
10
się włączyć do sieci obszarów Natura 2000 jako specjalny obszar ochrony siedlisk (zgłoszony
do KE).
Wzajemne relacje pomiędzy obszarem opracowania a doliną Warty będą dotyczyły
głównie stanu czystości wód, warunków retencyjnych oraz klimatycznych. Przy zachowaniu
pełnej łączności bez barier ekologicznych jest równieŜ moŜliwe przemieszczanie się
gatunków.
Przyczyną
zakłócenia
procesów
infiltracyjnych
jest
wzrost
powierzchni
zabudowanych kosztem powierzchni przepuszczalnych. Wody opadowe spływają z
powierzchni nieprzepuszczalnych do kanalizacji deszczowej i dalej do wód powierzchniowych.
Taki stan rzeczy powoduje duŜe zmiany w zasilaniu rzek i ich reakcji na opad. Odpływ wód
opadowych powoduje systematycznie obniŜanie się poziomu wód gruntowych. Zmiany
stosunków wodnych mają z kolei wpływ na zmiany siedlisk, będących często przedmiotem
ochrony. Zmiana siedlisk powoduje zmianę warunków bytowania organizmów i w taki właśnie
sposób dochodzi do zakłócenia funkcjonowania systemu przyrodniczego.
Jak z powyŜszego wynika wzajemne relacje pomiędzy róŜnymi komponentami
środowiska przyrodniczego mogą być bardzo róŜnorodne i czasem mogą dotyczyć nawet
odległych
obszarów
ale
funkcjonalnie
powiązanych.
Aby
zapewnić
prawidłowe
funkcjonowanie systemu przyrodniczego naleŜy:
• zapobiegać defragmentacji środowiska (unikanie barier ekologicznych, uzupełnianie
zieleni w celu zapewnienia ciągłości);
• utrzymać istniejące tereny zieleni, wzbogacanie ich oraz tworzenie lokalnych
łączników oraz sięgaczy;
• zadbać o stan czystości środowiska wodnego oraz poprawę warunków retencyjnych;
• cenniejsze fragmenty objąć ochroną oprawną.
1.6. Obszary chronione w granicach planu
Na terenie objętym planem występuje fragment powołanego rozporządzeniem Nr 22/8 z
dnia 4 września 2008 r. Wojewody Wielkopolskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu „Dolina
Cybiny w Poznaniu”. Obszary chronionego krajobrazu powołuje się w celu ochrony terenów
ze względu na wyróŜniający się krajobraz o zróŜnicowanych ekosystemach, wartościowych ze
względu na moŜliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub
pełniących funkcję korytarzy ekologicznych. Na terenie obszaru chronionego krajobrazu
obowiązują zakazy i zasady gospodarowania przestrzenią, które zapobiegają degradacji
środowiska przyrodniczego oraz sprzyjają zachowaniu i odbudowie jego cennych walorów.
Na omawianym terenie nie występują obiekty objęte ochroną prawną na podstawie
ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Natomiast w dolinie Cybiny i nad
jeziorem Swarzędzkim stwierdzono występowanie stanowisk archeologicznych. Ponadto przy
ulicy Sarniej znajduje się młyn z cegły o ciekawej formie architektonicznej, wskazany do
objęcia ochroną prawną
11
2. PODSUMOWANIE
Celem pierwszego etapu niniejszego opracowania była synteza oceny ekofizjograficznej
terenu objętego planem oraz otoczenia w zasięgu powiązań funkcjonalnych. Zawarte w
podsumowaniu uwagi zostaną uwzględnione podczas prognozowania oddziaływania realizacji
postanowień planu za na środowisko.
• teren objęty planem to fragment waŜnego dla miasta Poznania korytarza
ekologicznego z obszarem chronionego krajobrazu, co obliguje do szczególnej
ochrony środowiska przyrodniczego;
• najcenniejsze fragmenty zostały objęte ochrona prawną w formie Obszaru
Chronionego Krajobrazu pn. Dolina Cybiny;
• proponuje się objąć ochroną prawną młyn przy ulicy Sarniej, a takŜe objąć strefą
ochronną rejon występowania stanowisk archeologicznych;
• naleŜy doprowadzić do pełnego wyposaŜenia w infrastrukturę techniczną (wodociągi i
kanalizacja) i likwidacji szamb;
• dąŜyć do poprawy warunków retencyjnych poprzez zachowanie jak największych
powierzchni biologicznie czynnych, wprowadzanie zieleni oraz odprowadzanie wód
opadowych na terenie działek;
• część istniejącej zabudowy leŜy w strefie uciąŜliwości linii kolejowej Poznań Krzesiny – Kobylnica, w związku z tym naleŜy mieszkańcom zapewnić ochronę
akustyczną.
12
II. IDENTYFIKACJA I OCENA ODDZIAŁYWAŃ
ŚRODOWISKOWYCH
W niniejszym rozdziale, biorąc pod uwagę planowany sposób zagospodarowania
terenu, scharakteryzowano potencjalne oddziaływania środowiskowe, scharakteryzowano
poszczególne komponenty środowiska, które mogą zostań naraŜone na to oddziaływanie, a
takŜe wskazano ustalenia planu zapobiegające negatywnym oddziaływaniom.
1. Opis ustaleń planu, powiązania z innymi dokumentami
Obszar
objęty
opracowaniem
znajduje
się
we
wschodniej
części
Poznania.
Powierzchnia terenu objętego planem wynosi około 130 ha. W granicach planu znajduje się
osiedle zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Zieliniec w otoczeniu lasów i łąk
towarzyszących dolinom: Cybiny i Zielonki.
Ustalenia projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dotyczącego
Zielińca zostały zawarte w uchwale i załączniku graficznym. Zapisy planu dotyczą
przeznaczenia terenów na cele związane z róŜnymi formami uŜytkowania:
• MN - tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej stanowiące zdecydowaną
większość;
• MN/U - tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej w rejonie ulicy
Sośnickiej i Strzeleckiej;
• U - tereny usług przy ul. Sośnickiej, Sarniej, Starachowickiej, Kamieńskiej oraz usług
sakralnych – naroŜnik ul. Warpińskiej i Arkońskiej;
• U/MW - zabudowy usługowej lub mieszkaniowej wielorodzinnej (teren młyna);
• tereny komunikacji KD, KDW;
• tereny infrastruktury technicznej: C-ciepłownictwa, E-elektroenergetyki,
G-gazownictwa, K-kanalizacji, W-wodociągów;
• ZC - teren cmentarza przy ul. Leśnej;
• ZO/ZL - teren zieleni otwartej z dopuszczeniem zalesień;
• ZL - tereny lasów;
• ZO - tereny zieleni otwartej w dolinie Cybiny, fragmenty strefy brzegowej jeziora
Swarzędzkiego oraz teren u źródeł Zielonki oraz tereny przy ul. Sarniej,
Świętowidzkiej, Uznamskiej, Zieleńskiej;
• WS – teren wód (Cybina);
• tereny wymagające ochrony (WDK, stary młyn wraz z otoczeniem, strefa
występowania stanowisk archeologicznych);
Ustalenia planu są zgodne z ustaleniami „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” przyjętym Uchwałą Nr XXXI/299/V/2008
13
Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r. Prace nad Studium zostały poprzedzone
wykonaniem opracowania ekofizjograficznego.
Studium... w granicach planu Zieliniec część terenów wyklucza z zabudowy. Są to
tereny otwarte: lasy, doliny cieków Cybiny i Zielonki – z moŜliwością zalesienia,
współtworzące pierścieniowy system zieleni. W Studium określa się zasady ochrony
środowiska zakładając, Ŝe podstawowa ochrona zasobów przyrody opierać się będzie na
wzbogacaniu, podtrzymywaniu i kształtowaniu walorów estetycznych i krajobrazowych,
wykorzystaniu zasobów środowiska zgodnie z zasadami i wymogami ich ochrony,
eliminowaniu źródeł zagroŜeń. Szczególną ochroną naleŜy objąć Wielkopolską Dolinę
Kopalną między innymi poprzez równoległą realizację sieci sanitarnej z zabudową (likwidacja
szamb). Wskazany do ochrony jest zespół poprzemysłowy – młyn przy ulicy Sarniej. W celu
ochrony powietrza zakłada się ograniczenie emisji zanieczyszczeń poprzez zastosowanie
proekologicznych
mediów
grzewczych,
zwiększanie
powierzchni
terenów
zieleni
towarzyszącej zabudowie oraz tworzenie pasów zieleni w ciągach komunikacyjnych. W celu
ochrony przed nadmiernym hałasem naleŜy zachować bezpieczną odległość linii zabudowy
od źródeł hałasu, niezbędną dla zapewnienia wymaganych standardów akustycznych w
środowisku, a jeśli to nie jest moŜliwe zastosować przegrody przeciwhałasowe. WzdłuŜ ulicy
Warszawskiej oraz terenów kolejowych (Poznań Krzesiny -Kobylnica) tworzenie pasów zieleni
izolacyjnej. Poprawa estetyki miasta polegać powinna między innymi na określeniu ładu
przestrzennego wzdłuŜ torów kolejowych oraz głównego wlotu komunikacyjnego (ul.
Warszawska), lokalizowanie nowej infrastruktury technicznej pod ziemią, stopniowa likwidacja
naziemnych i napowietrznych elementów infrastruktury, ograniczenia w umieszczaniu reklam.
Plan w pełni uwzględnia wnioski i zalecenia zawarte w opracowaniu ekofizjograficznym,
które stanowiło materiał wejściowy do planu.
2. Skutki dla środowiska wynikające z planowanego
zagospodarowania
KaŜdy sposób zagospodarowania przestrzeni prowadzi do zmian w środowisku i
krajobrazie. Przeznaczenie terenu wg projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego dotyczy:
• adaptacji istniejącego zagospodarowania i uŜytkowani terenu - tereny częściowo
zainwestowane (zabudowa mieszkaniowa, usługowa, ciągi komunikacyjne);
• obszarów realizacji nowych elementów uŜytkowania i zagospodarowania (tereny
mieszkaniowe, usługowe, komunikacji, infrastruktury technicznej) stanowiące w
znacznej mierze uzupełnienie istniejącego zainwestowania.
14
Niekorzystne oddziaływania na środowisko ze strony istniejącego zagospodarowania
terenu to:
• ponadnormatywny hałas generowany przez linię kolejową Poznań Krzesiny –
Kobylnica;
• brak na części terenu kanalizacji i gromadzenie ścieków w szambach;
• emisja niska pochodząca ze spalania paliw stałych.
Planowany sposób zagospodarowania terenów spowoduje zmiany w środowisku
wynikające z:
• zmniejszenia powierzchni biologicznie czynnej w związku z przeznaczeniem gruntów
pod zabudowę (zakłócenie procesów infiltracyjnych);
• zwiększenie wielkości i powiększenie obszarów emisji wprowadzanych do powietrza
zanieczyszczeń (związane z ogrzewaniem obiektów);
• zwiększenie ilości wytwarzanych ścieków i odpadów stałych w związku z nową
zabudową mieszkaniową i działalnością usługową.
2.1. Analiza potencjalnych zagroŜeń
Potencjalne zagroŜenia ze strony istniejącego i planowanego zagospodarowania terenu
to
wytwarzanie
ścieków,
produkcja
odpadów,
emisja
zanieczyszczeń
powietrza
atmosferycznego, hałas.
2.1.1. Wytwarzanie ścieków
Z funkcją mieszkaniową i usługową związane jest wytwarzanie ścieków bytowych,
powstają równieŜ ścieki opadowe i roztopowe. Część mieszkańców nie jest podłączona do
kanalizacji sanitarnej, ścieki gromadzone są w szambach, często o nieznanym stanie
technicznym.
Normy jakościowe ścieków wprowadzanych do środowiska reguluje rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie naleŜy spełnić przy
wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie
szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. Nr 137, poz. 984). Ścieki wprowadzane do wód
nie powinny wywoływać w wodach takich zmian fizycznych, chemicznych i biologicznych,
które uniemoŜliwiłyby normalne funkcjonowanie ekosystemów wodnych i spełnienie przez
wody określonych dla nich wymagań jakościowych związanych z ich uŜytkowaniem
wynikającym z warunków korzystania z wód regionu wodnego. Jeśli chodzi o ścieki opadowe i
roztopowe, to preferuje się odprowadzanie ich w obrębie działek, z uwagi na ich retencję w
miejscu powstawania. Wody opadowe i roztopowe ujęte w szczelne, otwarte lub zamknięte
systemy kanalizacyjne ze szczelnych powierzchni, zgodnie z cytowanym rozporządzeniem,
przed wprowadzeniem do wód lub ziemi powinny być oczyszczone. Oczyszczenia nie
wymagają wody opadowe o roztopowe pochodzące z dachów. Na omawianym terenie naleŜy
15
wykazać szczególną dbałość o środowisko gruntowo – wodne, gdyŜ grunty naleŜą do
przepuszczalnych, a wschodnia część obszaru, gdzie koncentruje się zabudowa leŜy w
granicach Wielkopolskiej Doliny Kopalnej zaliczanej do Głównych Zbiorników Wód
Podziemnych na terenie Polski, wymagającej ochrony.
W związku z realizacją postanowień planu zwiększy się liczba mieszkańców osiedla a
tym samym zwiększy się ilość wytwarzanych ścieków.
2.1.2. Powstawanie odpadów
Na terenie objętym planem będą powstawały głównie odpady komunalne, a w związku z
działalnością usługową mogą powstawać równieŜ odpady niebezpieczne (w zaleŜności od
charakteru podjętej działalności). Gospodarowanie wszystkimi rodzajami odpadów wymaga
postępowania określonego w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tj. Dz.U. z 2007
r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.) w sposób zapewniający ochronę Ŝycia i zdrowia ludzi oraz
ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównowaŜonego rozwoju, a w szczególności zasady
zapobiegania powstawaniu odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko.
Odpady komunalne z terenu nieruchomości powinny być gromadzone i usuwane
zgodnie z zasadami określonymi w regulaminie utrzymania czystości i porządku w mieście
oraz w planie gospodarki odpadami, zapewniając równieŜ ich selektywną zbiórkę.
Odpady powstające w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej muszą być
przekazywane do odzysku lub unieszkodliwiania podmiotom posiadającym stosowne
zezwolenia/pozwolenia wynikające z cyt. ustawy, a czasowe magazynowanie odpadów
niebezpiecznych odbywać się musi z zachowaniem warunków zabezpieczających środowisko
przed zanieczyszczeniem.
Transport
odpadów
niebezpiecznych
z
miejsc
ich
powstawania/czasowego
magazynowania do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania odpadów musi odbywać się z
zachowaniem przepisów obowiązujących przy transporcie materiałów niebezpiecznych.
Wytwórca odpadów jest obowiązany do: uzyskania pozwolenia na wytwarzanie
odpadów, jeŜeli będzie wytwarzał powyŜej 1 Mg odpadów niebezpiecznych rocznie lub
powyŜej 5 tysięcy Mg rocznie odpadów innych niŜ niebezpieczne (art. 17 ust. 2 ustawy o
odpadach),
uzyskania
decyzji
zatwierdzającej
program
gospodarki
odpadami
niebezpiecznymi, jeŜeli będzie wytwarzał powyŜej 0,1 Mg odpadów niebezpiecznych rocznie
(art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o odpadach), przedłoŜenia informacji o wytwarzanych odpadach
oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, jeŜeli będzie wytwarzać powyŜej
5 Mg rocznie odpadów innych niŜ niebezpieczne lub odpady niebezpieczne w ilości do 0,1 Mg
rocznie (art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy o odpadach).
Niewłaściwy sposób postępowania z odpadami moŜe prowadzić do zanieczyszczenia
gruntu oraz wód.
16
2.1.3. Emisja zanieczyszczeń do powietrza
Zanieczyszczeniem powietrza jest wprowadzenie do atmosfery substancji stałych,
ciekłych lub gazowych w ilościach, które mogą ujemnie wpłynąć na zdrowie człowieka, klimat,
przyrodę Ŝywą, glebę, wodę lub spowodować inne szkody w środowisku. Sprawy te reguluje
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych
substancji w powietrzu (Dz.U. Nr 47, poz. 281).
Obszar objęty planem leŜy poza miejscami koncentracji zanieczyszczeń w mieście O
stanie czystości powietrza na tym terenie decyduje głównie tzw. tło ogólnomiejskie, w tym
napływ zanieczyszczeń pochodzących z tzw. „niskiej emisji” z terenów połoŜonych na zachód
od obszaru opracowania, w części takŜe z eksploatowanych wewnątrz obszaru kotłowni
budynków jednorodzinnych.
Ocenę stanu zanieczyszczenia powietrza na analizowanym obszarze dokonano w
oparciu o materiały WIOŚ w Poznaniu zawarte w corocznych raportach (2 punkty pomiarowe
sieci stałego monitoringu powietrza – WIOŚ, 2 punkty pomiarowe stęŜeń pyłu - PM10 sieci
Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej). W otoczeniu omawianego obszaru brak
jest punktów monitoringu zanieczyszczeń powietrza. NajbliŜszą stacją pomiarową dla tego
rejonu jest stacja monitoringu WIOŚ zlokalizowana przy ulicy Polanki (około 6 km na zachód
od osiedla Zieliniec).
Badania jakości powietrza na terenie miasta prowadzone są pod kątem ochrony zdrowia
ludzi i obejmują następujące zanieczyszczenia: dwutlenek azotu (NO2), dwutlenek siarki
(SO2), benzen (C6H6), ołów (Pb), pył (PM10), ozon (O3) oraz tlenek węgla (CO).
StęŜenia wszystkich badanych substancji (lata 2003-2006), za wyjątkiem pyłu
zawieszonego (przekroczenia normy w latach 2005 i 2006) nie powodują przekroczenia
dopuszczalnych norm, pozwalając na zakwalifikowanie obszaru całego miasta do kategorii A
– jednak ze względu na pył ogólna klasa C. Przekroczenia poziomu dopuszczalnego dla pyłu
PM10 dotyczą stęŜeń 24-godzinnych. Stosunkowo wysokie stęŜenia pyłu i zdarzające się
przekroczenia dopuszczalnej normy dotyczą miesięcy zimowych, a więc sezonu grzewczego i
związane są przede wszystkim ze spalaniem paliw stałych w małych źródłach ciepła
(najczęściej w kotłowniach budynków jednorodzinnych).
MoŜna sądzić, Ŝe na terenie objętym planem, zwaŜywszy na dotychczasowy sposób
zagospodarowania i uŜytkowania terenu - poziom dopuszczalnych średniodobowych stęŜeń
pyłu nie jest przekraczany. Wskazują na to analizy rozkłau stęŜeń PM10 wykonane na
potrzeby „Programu ochrony powietrza dla m. Poznania”.
Oddziaływanie emisji zanieczyszczeń ze źródeł mobilnych dotyczy niewielkiej części
obszaru połoŜonego wzdłuŜ ul. Warszawskiej (drogi krajowej nr 92). Jednak kierunek
przebiegu drogi w tym miejscu (WNW - ESE), tj. na kierunku przewaŜających wiatrów z
sektora zachodniego, dolina rz. Cybiny i brak barier w postaci zwartej zabudowy - sprzyjają
17
skutecznemu przewietrzaniu tego odcinka drogi i terenów bezpośrednio otaczających,
zapobiegając koncentracji zanieczyszczeń.
Oddziaływanie Zakładu Volkswagen Polska Sp. z o.o. zlokalizowanego na południowyzachód od obszaru planu, mieści się w warunkach ustalonych w pozwoleniach emisyjnych
wydawanych przez organy administracji. Zakład stosuje nowoczesne technologie produkcji
oraz
wysokosprawne urządzenia
redukujące, szczególnie emisję lotnych
związków
organicznych. Jak wynika z opracowania ekofizjograficznego zakład nie stanowi uciąŜliwości
dla terenów objętych planem.
2.1.4. Klimat akustyczny
Wymagane standardy dotyczące klimatu akustycznego określa rozporządzenie Ministra
Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w
środowisku (Dz.U. Nr 120, poz. 826). Rozporządzenie podaje dopuszczalny poziom hałasu
dla poszczególnych rodzajów źródeł (dróg i linii kolejowych, linii elektroenergetycznych,
startów, przelotów i lądowań statków powietrznych oraz pozostałych obiektów i grup źródeł
hałasu) w stosunku do klas terenu wyróŜnionych ze względu na sposób zagospodarowania i
pełnione funkcje.
Dopuszczalne poziomy hałasu wyraŜone w decybelach (dB) zawierają następujące
kategorie wskaźników: LAeq D i LAeq N – równowaŜne poziomy dźwięku A odniesione do jednej
doby (odpowiednio do 16 godzin w ciągu dnia i 8 godz. w ciągu nocy), mające zastosowanie
do ustalenia i kontroli warunków korzystania ze środowiska; oraz LDWN i LN - długookresowe
średnie poziomy dźwięku A wyznaczone w ciągu wszystkich dób w roku (dla LDWN z
uwzględnieniem pory dnia, wieczoru i nocy, dla LN z uwzględnieniem pory nocy), mające
zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony środowiska przed
hałasem.
Klimat akustyczny środowiska na terenie objętym planem kształtuje głównie hałas
kolejowy.
Przez
teren
osiedla
Zieliniec
przechodzi
linia
kolejowa
(dwutorowa,
zelektryfikowana) relacji Poznań Krzesiny - Kobylnica o przewadze ruchu towarowego,
stanowiąca uciąŜliwość dla zabudowy mieszkaniowej połoŜonej wzdłuŜ torowisk. Ruch
pociągów jest źródłem ponadnormatywnego hałasu odczuwalnego szczególnie dokuczliwie w
porze nocnej. Według opracowania ekofizjograficznego [15] oraz studium uwarunkowań... [31]
zasięg strefy ponadnormatywnego oddziaływania hałasu wyznaczony izlolinią 50 dB
równowaŜnego poziomu dźwięku w porze nocnej wynosi po 140 m w obydwie strony od osi
torowiska. Zasięg tej izolinii na ogół odpowiada przebiegowi izolinii 60 dB w ciągu dnia. Jest
oczywiste, Ŝe im bliŜej torów dokuczliwość hałasu w czasie przejazdu pociągu jest coraz
większa.
Teren objęty planem w świetle przepisów cyt. rozporządzenia, zwaŜywszy na istniejący
sposób zagospodarowania i pełnione funkcje, zakwalifikowany został jako teren zabudowy
18
mieszkaniowej jednorodzinnej, dla którego dopuszczalny poziom hałasu komunikacyjnego (od
dróg i linii kolejowych) wynosi: LAeq D = 55 dB i LAeq N = 50 dB (w porze dnia i nocy).
Szacuje się, Ŝe w strefie ponadnormatywnego oddziaływania hałasu (na podstawie
liczby istniejących budynków mieszkalnych) znajduje się około 200 mieszkańców.
Południowa część terenu objętego planem znajduje się równieŜ w zasięgu
oddziaływania hałasu drogowego pochodzącego od ul. Warszawskiej (drogi krajowej nr 92,
dwujezdniowej o dwóch pasach ruchu kaŜda). W tej części obszaru znajduje się kilka
budynków mieszkalnych zlokalizowanych w rejonie wiaduktu kolejowego, najbliŜsze połoŜone
około 20 m od skrajni jezdni północnej. RównowaŜny poziom hałasu w ciągu dnia na tym
odcinku drogi kształtuje się w przedziale od 76 do 80 dB, co oznacza przekroczenie na linii
zabudowy o ponad 20 dB. W ciągu nocy równowaŜny poziom hałasu drogowego jest niŜszy
tylko o około 5 do 8 dB, tj. mniej niŜ wymagają tego normy.
Kolejnym źródłem hałasu dla tej części obszaru (istniejącej zabudowy mieszkaniowej)
jest „warszawska” magistrala kolejowa ruchu osobowego i towarowego (graniczy z
południową jezdnią drogi nr 92).
Źródłem hałasu przemysłowego w rejonie opracowania jest zakład naleŜący do
Volkswagen Polska Sp. z o.o., który graniczy od strony północnej z kompleksem leśnym
znajdującym się w granicach planu. Prowadzone pomiary hałasu w rejonie zakładu [6], w
miejscach
określonych
w
pozwoleniu
zintegrowanym
wydanym
przez
Wojewodę
Wielkopolskiego (dec. nr SR.II.2.6600-3/04 dotycząca lakierni) wykazały, Ŝe w punkcie
zlokalizowanym przy ul. Rugijskiej (teren objęty planem) równowaŜny poziom hałasu w ciągu
dnia wyniósł 46,8 dB, a w ciągu pory nocnej 37,8 dB przy tle akustycznym wynoszącym
odpowiednio: 44,5 i 37,5 dB (dopuszczalna norma wynosi 50 i 40 dB (dzień/noc).
Obowiązkiem uŜytkownika instalacji lub obiektu budowlanego stanowiącego źródło hałasu jest
zachowanie dopuszczalnego poziomu hałasu na granicy z terenami wymagającymi ochrony
akustycznej, o których mowa w art. 113 ust. 2 ustawy POŚ.
2.2. Wpływ realizacji ustaleń planu na komponenty środowiska
W rozdziale tym opisano te komponenty środowiska, które mogą być naraŜone na
negatywne oddziaływanie w związku z realizacją ustaleń planu. Wskazano równieŜ przyjęte w
planie działania łagodzące skutki oddziaływania na środowisko.
Wpływ zagospodarowania terenu na poszczególne elementy środowiska przedstawiono
w sposób syntetyczny w poniŜszej tabeli, natomiast szerszy komentarz zawierają następne
rozdziały.
19
Komponenty środowiska oraz potencjalne
oddziaływania na środowisko
Ustalenia planu łagodzące skutki oddziaływania na
środowisko
•
•
1.
•
•
•
•
Środowisko biotyczne (róŜnorodność
biologiczna, fauna, flora):
•
zmniejszenie powierzchni biologicznie
czynnej wskutek zabudowy;
•
tworzenie barier ekologicznych (zabudowa, •
ogrodzenia, ekrany akustyczne);
wzrost ilości wytwarzanych ścieków i
odpadów;
•
•
•
wyłączenie z zabudowy terenów współtworzących
wschodni klin zieleni (ZL, ZO, ZO/ZL, ZC – dopuszcza się
budowę obiektów związanych z funkcjonowaniem
cmentarza, 1ZO – tymczasowe obiekty związane z
imprezami sportowymi, 6, 7 ZL – zachowanie istniejącej
zabudowy bez moŜliwości budowy i przebudowy, ZO/ZL dop. stacja bazowa telefonii komórkowej);
ochrona walorów przyrodniczych obszaru chronionego
krajobrazu „Dolina Cybiny w Poznaniu”;
zagospodarowanie zielenią wszystkich powierzchni
nieutwardzonych;
ochrona istniejących drzew, a w przypadku ich usunięcia
wprowadzenie nowych nasadzeń (teren: 26 MN);
uregulowanie gospodarki ściekowej i odpadowej;
utrzymanie rzeki Cybiny w naturalnym korycie (na terenie
2WS dopuszczenie realizacji przepustu dla
przeprowadzenia drogi);
poprawa warunków retencyjnych poprzez
zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na
terenie działek;
określenie minimalnej powierzchni biologicznie czynnej
zakaz tworzenia barier w postaci pełnych ogrodzeń, z
wyjątkiem terenów MN przy linii kolejowej oraz terenów
34KD-D, 1KD-GP, 2KD-GP, 12KD-L - warunkowe
stosowanie ogrodzeń (lasy), zakaz lokalizacji ogrodzeń
(ZO) za wyjątkiem 1ZO;
•
zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko,
•
poprawa warunków infiltracyjnych:
utrzymanie rzeki Cybiny w naturalnym korycie (na
terenie 2WS dopuszczenie realizacji przepustu dla
przeprowadzenia drogi);
zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w
granicach działki (poprawa retencji);
wyłączenie z zabudowy terenów współtworzących
wschodni klin zieleni (z wyjątkami wymienionymi w
pkt.1);
zagospodarowanie zielenią wszystkich powierzchni
nieutwardzonych;
2. Wody powierzchniowe i podziemne
•
zmniejszenie powierzchni retencyjnej
wskutek zabudowy;
•
wytwarzanie ścieków, produkcja odpadów
(moŜliwość zanieczyszczenia wód);
określenie minimalnej powierzchni biologicznie czynnej
(80% - ZO, 30% -70% na terenach MN, 25% MNU, U i
U/MW);
•
wprowadzenie zieleni urządzonej;
ochrona wód przed zanieczyszczeniem:
odprowadzenie wód opadowych z terenów komunikacji
wyłącznie do kanalizacji deszczowej, z wyjątkiem tych,
gdzie warunki naturalne pozwalają na odprowadzanie
do gruntu lub powierzchniowo;
odprowadzenie ścieków bytowych do sieci kanalizacji
sanitarnej;
zakaz lokalizacji przydomowych oczyszczalni ścieków i
zbiorników bezodpływowych;
gromadzenie i usuwanie odpadów zgodnie z planem
gospodarki odpadania dla miasta Poznania;
zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko,
20
•
3. Gleby
•
częściowa degradacja;
•
zmniejszenie powierzchni biologicznie
czynnej;
•
•
•
•
•
4. Krajobraz
•
powstanie nowych obiektów kubaturowych
oraz obiektów infrastruktury technicznej;
•
ekrany akustyczne
•
degradacja roślinności podczas budowy;
•
•
•
•
•
•
•
5. Klimat, powietrze atmosferyczne
•
zmniejszenie powierzchni biologicznie
czynnej wskutek zabudowy;
•
tworzenie barier utrudniających przepływ
powietrza (zabudowa, ogrodzenia, ekrany
akustyczne);
•
zwiększenie emisji zanieczyszczeń
związane ze spalaniem paliw dla celów
grzewczych;
•
•
•
•
wykorzystanie nadmiaru mas ziemnych pozyskanych
podczas prac budowlanych w obrębie danego terenu lub
usuwanie ich, zgodnie z przepisami odrębnymi;
wprowadzanie terenów zieleni urządzonej, zachowanie
zieleni istniejącej;
określenie minimalnej powierzchni biologicznie czynnej;
określenie charakteru zabudowy, gabarytów, geometrii
dachów;
zakaz stosowania betonowych ogrodzeń;
zakaz lokalizacji stacji bazowych telefonii komórkowej –
wszędzie z wyjątkiem terenów: U/MW, ZO/ZL, 2U;
ograniczenia w umieszczaniu reklam;
zakaz lokalizacji nadziemnych sieci infrastruktury
technicznej oraz przebudowa linii napowietrznych na
kablowe;
zakaz lokalizacji tymczasowych obiektów budowlanych,
wolnostojących urządzeń reklamowych, ogrodzeń
betonowych, ogrodzeń pełnych - z wyjątkiem terenów MN
przy linii kolejowej;
rewitalizacja zabudowań dawnego młyna, dostosowanie
nowej zabudowy do istniejącego obiektu (U/MW);
wprowadzanie terenów zieleni otwartej;
utrzymanie istniejącej zieleni oraz wprowadzanie nowej na
wszystkich wolnych od utwardzenia terenach;
obowiązek zachowania minimalnej powierzchni
biologicznie czynnej;
utrzymanie istniejącej zieleni oraz wprowadzanie nowej na
wszystkich wolnych od utwardzenia terenach;
zakaz tworzenia barier w postaci pełnych ogrodzeń z
wyjątkiem terenów MN przy linii kolejowej, lub całkowity
zakaz stosowania ogrodzeń;
zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko;
stosowanie systemów grzewczych przystosowanych do
spalania paliw płynnych, gazowych, odnawialnych z
biomasy;
•
dopuszczenie lokalizacji ekranów akustycznych na styku z
terenami kolejowymi oraz wzdłuŜ ul. Warszawskiej (tereny:
5-8MN, 12-14MN, 20MN, 29-31MN; 7,8,10ZO; 2ZL;
północna strona ul. Warszawskiej i dopuszczenie po
stronie południowej - 1KD-GP i 2KD-GP, oraz wzdłuŜ
12KD-L i 34KD-D);
•
6. Warunki Ŝycia ludzi
•
hałas od linii kolejowej Poznań Krzesiny –
Kobylnica i od ulicy Warszawskiej;
dopuszczenie budowy pełnych ogrodzeń w
przypadku działek zlokalizowanych przy torowiskach;
•
(na warunki Ŝycia ma wpływ jakość wszystkich
komponentów środowiska przyrodniczego i
kulturowego).
•
wymóg stosowania zasad akustyki architektonicznej i
budowlanej na terenach zabudowy mieszkaniowej w
przypadku przekroczenia standardów akustycznych;
ograniczenie emisji hałasu związanego z działalnością
usługową do poziomów dopuszczalnych w zabudowie:
mieszkaniowej jednorodzinnej - (tereny 1,2,3 MN/U),
wielorodzinnej – (teren U/MW);
•
obowiązkiem uŜytkownika instalacji lub obiektu
budowlanego stanowiącego źródło hałasu jest zachowanie
dopuszczalnego poziomu hałasu na granicy z terenami
wymagającymi ochrony akustycznej;
•
wszystkie pozostałe ww. działania.
21
2.3. Ocena ustaleń planu w określonych warunkach
zagospodarowania terenu
W rozdziale tym skomentowano potencjalne zmiany, które mogą wystąpić wskutek
realizacji zagospodarowania przewidzianego w planie oraz wskazano ustalenia planu mające
na celu zapobieganie, zmniejszenie lub kompensowanie szkodliwych oddziaływań na
środowisko naturalne i kulturowe.
2.3.1. Funkcjonowanie systemu przyrodniczego
Stan środowiska biotycznego zaleŜy od prawidłowych warunków funkcjonowania
systemów przyrodniczych w mieście. Do elementów systemu przyrodniczego zalicza się lasy,
parki, ogrody, ciągi zadrzewień wzdłuŜ ulic, tereny uŜytkowane rolniczo oraz wody. Na system
przyrodniczy miasta składają się trzy podsystemy.
• Podsystem klimatyczny, na który składa się charakter powierzchni czynnej (stosunek
ilościowy i rozkład przestrzenny powierzchni sztucznych do pokrytych roślinnością),
wpływ na wilgotność powietrza, zasilanie powietrza w tlen, ruch poziomy powietrza
uzaleŜniony w duŜej mierze o przewaŜających kierunków wiatrów oraz pionowych
barier. Dla prawidłowego funkcjonowania tego systemu korzystna jest mozaikowość
uŜytkowania ułatwiająca pionowe ruch powietrza w przypadku istnienia barier po
stronie nawietrznej, łączność z dolinami rzecznymi, które ułatwiają poziomy przepływ
powietrza.
• Podsystem hydrologiczny, tj. zdolność do retencjonowania wody, stan czystości wód.
DuŜą rolę naleŜy przypisać terenom otwartym a szczególnie roślinności.
• Podsystem biologiczny, dla którego waŜne jest bogactwo gatunkowe, w tym udział
zwłaszcza gatunków rodzimych i bardziej odpornych na zanieczyszczenia.
Obszar opracowania leŜy w bezpośrednim sąsiedztwie doliny Cybiny i Jeziora
Swarzędzkiego. Jest to waŜny dla miasta – łącznik pomiędzy wschodnim klinem zieleni a
doliną Warty - krajowym korytarzem ekologicznym.
Działania określone w planie wpływające na zmiany w zakresie funkcjonowania
systemu przyrodniczego:
1. Wyłączenie z zabudowy terenów współtworzących wschodni klin zieleni (lasy,
ekosystemy
łąkowe
towarzyszące
dolinom,
ochrona
istniejących
drzew,
zagospodarowanie zielenią wszystkich powierzchni nieutwardzonych, tworzenie
nowych
terenów
zieleni,
utrzymanie
rzeki
Cybiny
w
naturalnym
korycie,
zagospodarowanie wód opadowych na terenie działek, określenie minimalnej
powierzchni biologicznie czynnej dla wszystkich terenów, ochrona walorów
przyrodniczych doliny Cybiny – objęcie ochroną prawną (krajobraz chroniony).
Wymienione działania zrekompensują ubytek powierzchni biologicznie czynnej
wskutek zajęcia terenów pod zabudowę, w związku z czym nie będzie miało miejsca
22
zakłócenie procesów infiltracyjnych. Jeśli nie zmienią się warunki wodne, zostaną
zachowane siedliska w niezmienionej lub lepszej kondycji, co będzie sprzyjało
bytowaniu organizmów, w związku z czym moŜna oczekiwać, Ŝe teren ten będzie
nadal zróŜnicowanym pod względem przyrodniczym fragmentem wschodniego klina
zieleni.
2. Zakaz tworzenia barier ekologicznych w postaci pełnych ogrodzeń, ograniczenie
powierzchni zabudowy w stosunku do powierzchni działki oraz wysokości budynków.
Zagospodarowanie zielenią przewidziane w planie oraz ogródki przydomowe
stworzą korzystne warunki dla bytowania organizmów, a brak ww. barier pozwoli na
swobodne ich przemieszczanie się w najbliŜszym otoczeniu. Działania te wpłyną na
korzystną wymianę powietrza między terenem zabudowanym a otaczającymi lasami
i dolinami na kierunku N-S. Barierę dla przemieszczania się organizmów stanowią
torowiska oraz ulica Warszawska. MoŜna przyjąć, Ŝe linia kolejowa częściowo
umoŜliwia przemieszczanie się gatunków, natomiast ulica Warszawska stanowi
całkowitą barierę dla przemieszczania się fauny. Planowane ekrany akustyczne
będą stanowiły barierę stałą równieŜ przy torowiskach na odcinku około 1,5 km.
Dotyczy to zwłaszcza gatunków przemieszczających się po powierzchni ziemi.
3. Działania chroniące środowisko w związku ze zwiększeniem produkcji ścieków i
odpadów to: odprowadzenie ścieków bytowych do sieci kanalizacji sanitarnej
(likwidacja
szamb),
zakaz
lokalizacji
przydomowych
oczyszczalni
ścieków,
obowiązek odprowadzania wód opadowych wyłącznie do kanalizacji deszczowej w
przypadku ulic, które mogą być zanieczyszczone substancjami ropopochodnymi,
gromadzenie i usuwanie odpadów zgodnie z planem gospodarki odpadami dla
miasta Poznania, zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać
na środowisko, ochrona istniejącej i wprowadzanie nowej zieleni. Wymienione
działania mają na celu wykluczenie przedostawania się zanieczyszczeń do wód.
2.3.2. Ochrona środowiska wodnego
Obszar objęty planem jest w części zainwestowany. MoŜna zatem wyróŜnić dwa systemy
obiegu wody:
• wewnętrzny (antropogenny) związany z poborem wód za pomocą wodociągów oraz
odprowadzaniem ścieków za pośrednictwem kanalizacji;
• zewnętrzny, który dzieli się na podsystem powierzchni nieprzepuszczalnych
związanych z obiektami budowlanymi o znacznie przekształconym naturalnym
obiegu wody (ograniczona retencja podziemna), oraz podsystem powierzchni
przepuszczalnych właściwy dla powierzchni biologicznie czynnych.
23
Aby nie doszło do zmian warunków wodnych muszą być zachowane właściwe proporcje
pomiędzy powierzchniami nieprzepuszczalnymi i biologicznie czynnymi. Główne niekorzystne
czynniki to; zakłócenie procesów infiltracji oraz zanieczyszczenie wód.
Działania określone w planie zapobiegające niekorzystnym zmianom w środowisku
wodnym:
1. Działania zmierzające do poprawy warunków infiltracyjnych: zagospodarowanie wód
opadowych i roztopowych w granicach działek, utrzymanie rzeki Cybiny w
naturalnym korycie, utrzymanie istniejącej i wprowadzanie nowej zieleni, określenie
minimalnej powierzchni biologicznie czynnej. Wymienione działania pozwolą uniknąć
powierzchniowego odpływu wód opadowych oraz odpływu poprzez kanalizację, w
związku z czym nastąpi poprawa zasilania wód gruntowych, a w pośrednio równieŜ
wód poziomów głębszych.
2. Ustalenia planu mające na celu ochronę wód przed zanieczyszczeniem to:
obowiązek odprowadzenia ścieków bytowych do sieci kanalizacji sanitarnej, zakaz
lokalizacji przydomowych oczyszczalni ścieków i zbiorników bezodpływowych;
obowiązek odprowadzania wód opadowych wyłącznie do kanalizacji deszczowej w
przypadku ulic, które mogą być zanieczyszczone substancjami ropopochodnymi,
gromadzenie i usuwanie odpadów zgodnie z planem gospodarki odpadami dla
miasta Poznania, zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać
na środowisko. Wymienione działania mają na celu wykluczenie przedostawania się
zanieczyszczeń do środowiska wodnego.
2.3.3. Gleby
Głównym przyjętym w Studium... kierunkiem jest stopniowa minimalizacja terenów
produkcji rolniczej w mieście. Istniejącą funkcję rolniczą na terenach przewidzianych na cele
inwestycyjne naleŜy traktować jako tymczasową.
Określone w planie działania zapobiegające niekorzystnym skutkom zmiany
przeznaczenia gruntów rolniczych na cele nierolnicze:
1. Wykorzystanie nadmiaru mas ziemnych pozyskanych podczas prac budowlanych w
obrębie danego terenu lub ich usunięcie (wykorzystanie na cele poprawy wartości
uŜytkowej gruntów próchnicznej warstwy gleby).
2. Wprowadzenie obowiązku utrzymania minimalnej powierzchni biologicznie czynnej,
na której zostanie zachowana pokrywa glebowa (zieleń, ogródki przydomowe).
3. Utworzenie terenów zieleni urządzonej (skwery parki) oraz wprowadzanie zieleni na
wszystkich powierzchniach nieutwardzonych.
2.3.4. Krajobraz
Kształtowanie krajobrazu jest ciągłym procesem zachodzącym na danym obszarze.
Spośród elementów kształtujących krajobraz naleŜy wymienić naturalne elementy takie jak:
24
ukształtowanie powierzchni, naturalne cieki i zbiorniki wodne, szata roślinna. Wśród
elementów kulturowych są to: charakter układów osadniczych, zabytkowe układy, elementy i
obiekty, dominanty w krajobrazie oraz udział zieleni w terenach zabudowanych. Krajobraz jest
efektem działania w przestrzeni róŜnych podmiotów kierujących się swoimi celami i systemami
wartości. Realizacja zamierzeń inwestycyjnych w kaŜdej sytuacji wpływa na zmiany w
krajobrazie. Rozpatrując krajobraz kompleksowo, jako przyrodnicze zaleŜności zachodzące
między elementami abiotycznymi, biotycznymi i technicznymi oraz jako wizualne zaleŜności
między przyrodniczymi i technicznymi elementami dostrzeganymi na pewnym obszarze
naleŜy przyjąć, Ŝe elementy antropogeniczne zawsze wchodzą w skład krajobrazu, a
umieszczanie ich w przestrzeni wynika z potrzeby korzystania ze środowiska. Nie ma takiej
moŜliwości,
aby
stworzyć
pełną
izolację
między
elementami
antropogenicznymi
i środowiskiem przyrodniczym, a praktyka ochrony krajobrazu powinna polegać na
harmonijnym włączaniu elementów antropogenicznych w przestrzeń.
Ustalenia planu wpływające na zmiany w krajobrazie:
1. W zakresie kształtowania zabudowy: określenie charakteru zabudowy, gabarytów,
geometrii dachów, zakaz lokalizacji stacji bazowych telefonii komórkowej – wszędzie
z wyjątkiem U/MW, ZO/ZL, 2U; zakaz lokalizacji nadziemnych sieci infrastruktury
technicznej, zakaz lokalizacji tymczasowych obiektów budowlanych, wolnostojących
urządzeń reklamowych, ogrodzeń pełnych oraz betonowych, ekrany akustyczne.
2. W zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego; rewitalizacja zabudowań dawnego
młyna, dostosowanie nowej zabudowy do istniejącego obiektu.
3. W zakresie ochrony komponentów przyrodniczych: zachowanie w dotychczasowym
uŜytkowaniu lasów, łąk, rzeki Cybiny, pojedynczych drzew, wprowadzanie terenów
zieleni
urządzonej;
wprowadzanie
zieleni
na
wszystkich
powierzchniach
nieutwardzonych.
Negatywny wpływ na krajobraz będą miały ekrany akustyczne. Plan zakłada
wprowadzanie zieleni na wszystkich powierzchniach nieutwardzonych. MoŜna zakładać, Ŝe na
działkach przy torowiskach uŜytkownicy ze względów estetycznych wprowadzą zieleń
maskującą.
2.3.5. Klimat, powietrze atmosferyczne
Na warunki klimatyczne mają wpływ rozległe obszary generacji i regeneracji powietrza
(źródła zasilania) oraz obszary umoŜliwiające w miarę swobodny napływ świeŜego powietrza.
W przypadku Poznania jest to klinowo – pierścieniowy układ zieleni z podstawowym
korytarzem ekologicznym jakim jest Warta. Jednym z łączników pomiędzy Wartą a wschodnim
klinem zieleni jest dolina Cybiny. Rejon opracowania współtworzy klin wschodni zieleni.
Otoczenie obszaru opracowania od północy i południa zwartymi kompleksami leśnymi sprzyja
napływowi mas czystego powietrza, wpływając korzystnie na warunki aerosanitarne.
25
Ustalenia planu wpływające na kształtowanie warunków klimatycznych to:
1. Obowiązek zachowania minimalnej powierzchni biologicznie czynnej, utrzymanie
istniejącej i wprowadzanie nowej roślinności – korzystne oddziaływanie na warunki
termiczno-wilgotnościowe.
2. Zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko
oraz stosowanie systemów grzewczych przystosowanych do spalania paliw
płynnych, gazowych, odnawialnych z biomasy.
3. Zakaz tworzenia barier w postaci betonowych ogrodzeń, lub całkowity zakaz
stosowania ogrodzeń – korzystny wpływ na przepływ powietrza.
4. Ekrany akustyczne wzdłuŜ torowisk i fragmentu ulicy Warszawskiej będą miały
niekorzystny wpływ na przemieszczanie się mas powietrza. Modyfikacje przepływu
powietrza na terenie zurbanizowanym są spowodowane róŜnicami ciśnienia
atmosferycznego w wyniku zmian gęstości i cięŜaru powietrza na granicy miasta i
obszaru podmiejskiego. Utrzymująca się wyŜsza temperatura w centrum powoduje
cyrkulację z systemem wiatrów skierowanych do wnętrza miasta. Schemat tej
cyrkulacji dotyczy warstwy powietrza o duŜej miąŜszości liczonej w setkach metrów.
Na cyrkulację skierowaną do centrum nakłada się ruch powietrza w górnych
warstwach skierowany do obszarów podmiejskich. Cyrkulacja taka zwana „bryzową”
nasila się w okresach bezwietrznych. Planowane bariery przeciwhałasowe nie będą
miały większego wpływu na cyrkulację powietrza w skali ogólnomiejskiej. Kierunki
wiatru na terenie miejskim są zaleŜne od usytuowania ciągów komunikacyjnych,
charakteru i układu zabudowy. Planowane ekrany akustyczne przy torowiskach będą
stanowiły barierę dla przepływu mas powietrza na kierunku W -E. Po stronie
nawietrznej na wysokości ¾ ekranu będzie tworzyła się strefa stagnacji. Od tego
miejsca strumień powietrza dzieli się; część przepływa górą, a część po osiągnięciu
gruntu opływa przeszkodę. Spowoduje to zwiększoną prędkość wiatru przy ekranie.
Planowane ekrany będą stanowiły efekt kurtynowy dla budynków zlokalizowanych
po stronie zawietrznej, co będzie powodowało tworzenie się strefy podciśnienia i
pulsacji powietrza. Opisane zjawisko dotyczy sytuacji, gdzie przegroda ma
bezpośredni kontakt z wiatrem. W przypadku osiedla Zieliniec ulegnie ono
modyfikacji ze względu na istniejącą zabudowę oraz tereny leśne wyŜsze od
ekranów, a takŜe istnienie przestrzeni wolnej pomiędzy płaszczyznami ekranów.
Ustalenia planu zp., o których mowa w pkt. 1 – 3 są zgodne z kierunkami niezbędnych działań
koniecznych do podjęcia w celu przywrócenia standardów jakości powietrza w rozporządzeniu
Wojewody Wielkopolskiego Nr 39/07 w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla
strefy - aglomeracja Poznań.
26
Reasumując moŜna stwierdzić, Ŝe planowany sposób zagospodarowania terenu nie
wpłynie na ogólne warunki klimatyczne miasta, natomiast będzie miało niewielki wpływ na
mikroklimat osiedla.
2.3.6. Wpływ na warunki Ŝycia i zdrowie ludzi
Wpływ realizacji postanowień planu na zdrowie i Ŝycie ludzi jest wypadkową stanu
poszczególnych
komponentów środowiska, które zostały omówione
w poprzednich
rozdziałach. Plan zakłada takie rozwiązania, które nie spowodują degradacji poszczególnych
elementów środowiska. Teren objęty planem jest przeznaczony pod zabudowę mieszkaniową
jednorodzinną, zabudowę mieszkaniowo-usługową i usługową, a więc nie będzie związany z
prowadzeniem działalności gospodarczej mogącej znacząco oddziaływać na środowisko.
Jedynym problemem wymagającym rozwiązania jest ponadnormatywny poziom hałasu
po obu stronach torowiska Poznań Krzesiny – Kobylnica.
W zakresie poprawy klimatu akustycznego terenu, plan zakłada dotrzymanie
standardów akustycznych zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14
czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Ustalenia planu
przewidują równieŜ rozwiązanie problemu dotyczącego przywrócenia komfortu akustycznego
dla istniejącej zabudowy mieszkaniowej (hałas kolejowy) zgodnie z zaleceniami opracowania
ekofizjograficznego [16].
W związku z tym plan stanowi, Ŝe na terenach zabudowy mieszkaniowej i
mieszkaniowo-usługowej, ze względu na sąsiedztwo terenów kolejowych wymagane jest
stosowanie:
• zasad akustyki architektonicznej i budowlanej w obiektach budowlanych,
• rozwiązań ograniczających równowaŜny poziom dźwięku na granicy z zabudową
mieszkaniową do poziomu określonego w cyt. rozporządzeniu.
Jak wcześniej wspomniano, teren strefy zagroŜenia (przylegającej do linii kolejowej) jest
w większości zagospodarowany (dotyczy to szczególnie jednostek 4 do 8 MN, 14, 15, 20, 30 i
31 MN) - ustalenia projektu planu przeznaczające te tereny pod budownictwo jednorodzinne
są więc konsekwencją istniejącego zagospodarowania.
Formalna zmiana funkcji terenu poprzez stosowny zapis w planie (z mieszkaniowej na
mieszkaniowo-usługową lub tylko usługową, czy nawet wprowadzenie zakazu lokalizacji
nowych budynków mieszkalnych) nie zmieni automatycznie sytuacji mieszkańców istniejących
budynków znajdujących się w strefie ponadnormatywnego oddziaływania hałasu kolejowego.
W tej sytuacji niezbędne są działania (moŜliwe do realizacji), zmierzające z jednej strony do
ograniczenia uciąŜliwości źródła hałasu, z drugiej zaś działania ochronne minimalizujące
skutki uciąŜliwości.
Zmniejszenie uciąŜliwości źródła moŜliwe jest do osiągnięcia przede wszystkim poprzez
modernizację linii kolejowych i taboru. Po modernizacji torowiska (np. odpowiednia
27
podbudowa, bezstykowe szyny) w rejonie linii kolejowej obserwuje się zmniejszenie
poziomów hałasu średnio o 4-6 dB. Ograniczaniu emisji hałasu sprzyja równieŜ zmniejszenie
prędkości ruchu pociągów, ograniczenie ruchu w porze nocnej, wymiana taboru kolejowego,
utrzymywanie torowisk we właściwym stanie, w tym zwłaszcza szlifowanie szyn
Podjęcie działań minimalizujących skutki uciąŜliwości (w odniesieniu do istniejącej i
planowanej zabudowy mieszkaniowej) oznacza stosowanie zasad akustyki architektonicznej i
budowlanej w chronionych obiektach budowlanych polegających na:
•
właściwym
kształtowaniu
zabudowy
i
lokalizowanie
pomieszczeń
wymagających
zapewnienia komfortu akustycznego poza zasięgiem uciąŜliwości;
•
zastosowanie materiałów budowlanych o podwyŜszonej izolacyjności akustycznej, w tym
przegród zewnętrznych i okien, mających na celu zmniejszenie poziomu hałasu w
pomieszczeniach mieszkalnych (okna o izolacyjności akustycznej min. 35 dB –
szczególnie te na elewacjach od strony źródła hałasu).
Jako działanie poŜądane ze względu na pozytywne (psychoakustyczne) oddziaływanie
zieleni na ludzi istotne jest wprowadzanie zieleni izolacyjnej, wszędzie tam gdzie jest to
moŜliwe, projektując i urządzając zieleń jako zwartą, gęstą o zróŜnicowanej wysokości,
rodzaju i składzie gatunkowym moŜliwie najskuteczniej pochłaniającym hałas. Tłumienie
dźwięku spowodowane jest przede wszystkim przez roślinność znajdującą się blisko źródła
dźwięku i blisko punktu odbioru.
Plan dopuszcza wprowadzenie sztucznych ekranów akustycznych na terenach
wskazanych w pkt. 2.2. (gdy osiągnięcie wymaganych standardów akustycznych tylko w
wyniku ww. działań nie będzie moŜliwe). Celowość czy konieczność stosowania tego środka
ochrony powinna zostać poprzedzona szczegółowymi analizami akustycznymi, w tym
dokumentacją akustyczno-budowlaną określającą m.in. lokalizację ekranów, ich parametry
techniczne, rodzaj materiałów, elementy kompozycyjne. Ekrany akustyczne są tym bardziej
skuteczne, im bliŜej usytuowane są od źródła hałasu. Ekrany spełniają swoje funkcje gdy są
obiektami ciągłymi, stąd teŜ częste są opinie, Ŝe ekranowanie sztuczne naleŜy stosować
ostroŜnie, tak by nie stały się obcym elementem w środowisku, by nie przeszkadzały
mieszkańcom (tworzenie dodatkowych barier przestrzennych, estetyka, wkomponowanie w
krajobraz). Najchętniej przyjmowane przez mieszkańców są ekrany obsadzane zielenią. W
przypadku Zielińca barierą funkcjonalną jest juŜ właśnie linia kolejowa i obudowanie jej
ekranem (co prawdopodobnie okaŜe się konieczne) utrwali podział osiedla na dwie części.
Jeśli okaŜe się, Ŝe mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych,
technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska
na terenach zabudowy mieszkaniowej, naleŜy uruchomić procedurę utworzenia obszaru
ograniczonego uŜytkowania na podstawie przepisów ustawy POŚ.
Reasumując, zaproponowane w projekcie planu rozwiązania w zakresie ochrony przed
hałasem są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa, a wskazane działania wynikające
28
bezpośrednio lub pośrednio z tych ustaleń umoŜliwiają ograniczenie istniejących i
potencjalnych uciąŜliwości. Realizacja ustaleń planu w zgodzie z określonymi wyŜej zasadami
nie spowoduje negatywnego oddziaływania na zdrowie i Ŝycie ludzi.
2.3.7. Alternatywne rozwiązania
Niniejsza prognoza nie przewiduje dodatkowej analizy alternatywnych rozwiązań
minimalizujących lub eliminujących zagroŜenia środowiska przyrodniczego przewidywanych
planem sposobów zagospodarowania, poniewaŜ zastosowane rozwiązania planistyczne
czynią zadość zasadom ochrony środowiska, są zgodne z przepisami prawa, a opis działań
ograniczających występujące i potencjalne uciąŜliwości jest rozwinięciem zasad ochrony
środowiska ustalonych planem.
2.3.8. Zmiany aktualnego stanu środowiska w przypadku braku mpzp
Brak planu miejscowego pozwala na zagospodarowanie terenu w drodze decyzji
administracyjnych: ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz warunków zabudowy.
Jednak taka droga zagospodarowania terenu nie zawsze prowadzi do harmonijnego,
kompleksowego zagospodarowania uwzględniającego zasady ochrony i kształtowania ładu
przestrzennego, zasady ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego, a takŜe zasady
realizacji infrastruktury technicznej i transportowej.
Zainteresowanie inwestowaniem na tym terenie oznacza konieczność stworzenia
podstaw do programowego i konsekwentnego gospodarowania przestrzenią prowadzącego
do zabezpieczenia interesów róŜnych uŜytkowników przestrzeni z zachowaniem określonych
przepisami
prawa
standardów
przestrzennych,
architektoniczno-budowlanych,
infrastrukturalnych i środowiskowych. Brak planu mógłby doprowadzić do chaotycznego
rozwoju tego terenu, a w konsekwencji do powstawania wielu konfliktów przestrzennych oraz
zagroŜeń środowiska przejawiających się ograniczeniem moŜliwości ochrony terenów
istotnych z punktu widzenia funkcjonowania systemu powiązań przyrodniczych, związanych z
pierścieniowo-klinowym układem zieleni, a zwłaszcza terenów podlegających szczególnej
ochronie jakim jest Główny Zbiornik Wód Podziemnych – Wielkopolska Dolina Kopalna.
Staranne zaplanowanie przestrzeni w tym miejscu istotne jest takŜe ze względów
kompozycyjnych i estetycznych jako jednej z „bram miasta” – wjazdu z kierunku wschodniego.
2.3.9. Awarie i transgraniczne oddziaływanie na środowisko
Ustalenia planu nie przewidują lokalizacji obiektów produkcyjnych, a dopuszczona
działalność gospodarcza w obrębie zabudowy mieszkaniowej i usługowej nie moŜe stanowić
uciąŜliwości dla środowiska. Plan ponadto zakazuje lokalizowania przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko, stąd ryzyko wystąpienia awarii jest nikłe.
Jeśli chodzi o awarie związane z ruchem drogowym i kolejowym to moŜe mieć miejsce
wyciek transportowanych substancji niebezpiecznych i paliw płynnych podczas wypadków
drogowych i katastrof kolejowych (fragment drogi krajowej nr 92, dwie linie kolejowe). W
29
zaleŜności od skali wycieku, rodzaju substancji i czasu trwania skaŜenie dotyczyć moŜe
powietrza, gleby, i wód. Istnieje równieŜ moŜliwość zagroŜenia poŜarowego nie tylko
związanego z substancjami łatwopalnymi, lecz z poŜarami wielkoprzestrzennymi wynikającymi
z sąsiedztwa duŜych kompleksów leśnych. Jednostkami organizacyjnymi powołanymi do
zwalczania skutków tego rodzaju przypadków są jednostki ratownictwa technicznego
Państwowej StraŜy PoŜarnej.
Ryzyko wystąpienia awarii mogącej oddziaływać na teren objęty planem związane jest z
funkcjonowaniem Zakładu Volkswagen Polska, na terenie którego magazynowane są
substancje niebezpieczne i łatwopalne, chociaŜ jak wynika z opracowania ekofizjograficznego
[16] zakład ten nie został zaliczany do grupy podwyŜszonego ryzyka (klasyfikacja
rzeczoznawcza z 2004 r.). Ryzyko awarii ograniczone jest stosowaniem nowoczesnych
technologii i rygorystycznych procedur związanych z ochroną środowiska – w zakładzie
stosowany jest system zarządzania środowiskowego w zakresie rozwoju i produkcji
samochodów).Transgranicznego oddziaływania na środowisko ze strony planowanego
zagospodarowania terenu nie przewiduje się.
3. METODY ANALIZY REALIZACJI POSTANOWIEŃ
PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Przepisy art. 32 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym zobowiązują prezydenta miasta do analiz zmian w zagospodarowaniu
przestrzennym (skutków realizacji ustaleń planu) w celu oceny aktualności planów
miejscowych i przedstawienia ich wyników radzie miasta, po wcześniejszym zaopiniowaniu
przez właściwą komisję urbanistyczno-architektoniczną - co najmniej raz w czasie kadencji
rady. Rada podejmując uchwałę bierze pod uwagę w szczególności zgodność planu z art. 15
cyt. ustawy, obejmującym obowiązkowo m.in. zasady ochrony środowiska, przyrody i
krajobrazu kulturowego.
4. METODA SPORZĄDZENIA PROGNOZY
Podstawowym celem prognozy jest wykazanie w jaki sposób realizacja postanowień
planu przekształci środowisko i w jakim stopniu naruszy on zasady prawidłowej gospodarki
zasobami. Ze względu na duŜą złoŜoność zjawisk przyrodniczych ocena potencjalnych
przekształceń środowiska wynikających z projektowanego przeznaczenia terenu, ma
charakter hipotetyczny.
Metodę sporządzenia prognozy oparto na następujących załoŜeniach:
• jako niekorzystne oddziaływanie na środowisko przyjęto odstępstwa od prawidłowej
na danym terenie gospodarki jego zasobami i zasadami ochrony z uwzględnieniem
przepisów, norm, specyfiki środowiska oraz powiązań z obszarami otaczającymi,
funkcji terenów oraz potrzeb i aspiracji mieszkańców;
30
• mimo, Ŝe wszystkie zachodzące w środowisku procesy są ze sobą powiązane, ze
względów metodycznych zostały rozpatrzone osobno, a oddziaływanie na warunki
Ŝycia potraktowano jako syntezę oddziaływań na poszczególne elementy środowiska;
• zakres przedmiotowy prognozy wyznaczyły wszystkie pojawiające się na danym
terenie typy oddziaływań, które mogą przekształcić środowisko, pogorszyć warunki
Ŝycia, a takŜe ograniczyć moŜliwości prowadzenia działalności gospodarczych.
Prognoza nie jest dokumentem rozstrzygającym o słuszności realizacji zamierzeń
inwestycyjnych
przewidzianych
nowymi
ustaleniami
planu,
a
jedynie
przedstawia
prawdopodobne skutki jakie niesie za sobą realizacja ustaleń planu na poszczególne
komponenty środowiska w ich wzajemnym powiązaniu.
STRESZCZENIE
Realizacja postanowień planu, jak kaŜda inna ingerencja w określone ekosystemy
oznacza w mniejszym lub większym stopniu zmianę ich struktury i zachodzących w nich
procesów. KaŜde działanie na określonym obszarze moŜe być optymalizowane z punktu
widzenia róŜnych celów społecznych. Optymalizacja ta powinna polegać na uwzględnieniu
praw przyrodniczych rządzących ekosystemami i przestrzenią jako całością. Praktyka ochrony
środowiska powinna polegać na harmonijnym włączaniu elementów antropogenicznych
w przestrzeń, minimalizując szkodliwe oddziaływanie na otoczenie.
Analizując ustalenia planu pod kątem ich wpływu na poszczególne elementy środowiska
naturalnego moŜna stwierdzić, Ŝe przyjęte w nim ustalenia mające na celu praktyczne
potrzeby społeczne, wprowadzają rozwiązania, które minimalizują negatywny wpływ realizacji
postanowień planu na środowisko przyrodnicze oraz na otoczenie.
1. Obszar objęty opracowaniem znajduje się we wschodniej części Poznania, przy
granicy miasta Poznania z gminą Swarzędz. Jest to obszar cenny pod względem
przyrodniczym stanowiący fragment korytarza ekologicznego wchodzącego w skład
klinowo – pierścieniowego układu zieleni miasta Poznania. Najcenniejszy fragment
objęto ochrona prawną (Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Cybiny w
Poznaniu”.
2. Planowane
przeznaczenie
terenu
to:
tereny
zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej, usługowej, wielorodzinnej (adaptacja starego młyna); tereny
komunikacji: drogi publiczne, wewnętrzne, lasy, zieleń otwarta, zieleń urządzona,
wody.
3. Ustalenia planu są zgodne z ustaleniami „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” przyjętym Uchwałą Nr
XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.
31
4. Plan zawiera ustalenia w zakresie kształtowania ładu przestrzennego, zasad
ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego, a takŜe zasady realizacji
infrastruktury technicznej.
5. Plan w swych ustaleniach zakłada ochronę środowiska przyrodniczego poprzez:
• ochronę powierzchni ziemi i gleb (zagospodarowanie urodzajnej warstwy glebowej
zabezpieczonej w trakcie budowy, pozostawienie powierzchni wolnych od zabudowy,
tworzenie terenów zieleni urządzonej);
• ochronę wód poprzez:
- rozwiązanie gospodarki ściekowej (podłączenie do miejskiej sieci kanalizacyjnej),
- zorganizowany system gromadzenia i usuwania odpadów – zgodnie z planem
gospodarki odpadami dla miasta Poznania,
- ochronę terenów zieleni i wód, wprowadzanie nowej zieleni,
- obowiązek utrzymania określonej w planie minimalnej powierzchni biologicznie
czynnej,
- poprawę warunków retencyjnych,
- ochronę Wielkopolskiej Doliny Kopalnej,
- rozwiązanie problemu dotyczącego przywrócenia komfortu akustycznego dla
mieszkańców osiedla Zieliniec.
- zakaz lokalizowania przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko.
• ochronę powietrza atmosferycznego i klimatu (zachowanie istniejącej i wprowadzanie
nowej zieleni, zakaz tworzenia barier w postaci pełnych ogrodzeń, zakaz lokalizacji
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko); na kształtowanie
lokalnych warunków klimatycznych będą miały wpływ planowane ekrany akustyczne,
natomiast nie przewiduje się zmian w skali ogólnomiejskiej;
• ochronę krajobrazu (określenie charakteru zabudowy, gabarytów, geometrii dachów,
zakaz lokalizacji nadziemnych sieci infrastruktury technicznej, zakaz lokalizacji
tymczasowych obiektów budowlanych, wolnostojących urządzeń reklamowych,
ogrodzeń pełnych oraz betonowych, obcym elementem w krajobrazie będą
planowane ekrany akustyczne; negatywny efekt zminimalizowany zostanie poprzez
zagospodarowanie zielenią maskującą bezpośrednio ekranów jak i fragmentów
działek sąsiadujących z linią kolejową;
• ochronę przed nadmiernym hałasem poprzez:
- lokalizację ekranów akustycznych wzdłuŜ torowisk w granicach planu oraz
wzdłuŜ fragmentu ulicy Warszawskiej, dopuszczając równieŜ ich lokalizację po
stronie południowej ulicy;
32
- dopuszczenie realizacji pełnych ogrodzeń na terenach zabudowy mieszkaniowej
zlokalizowanej przy torach;
- przegrody będą miały niekorzystny wpływ na funkcjonowanie systemu
przyrodniczego, krajobraz, lokalne warunki klimatyczne, natomiast nie wpłyną na
zakłócenie systemu przewietrzania miasta w skali regionalnej.
Zachowanie odpowiedniego stanu środowiska przyrodniczego będzie miało wpływ na jego
prawidłowe funkcjonowanie, a tym samym na zdrowie i Ŝycie ludzi. WaŜnym problemem do
rozwiązania jest zapewnienie komfortu akustycznego w pobliŜu linii kolejowej Poznań
Krzesiny – Kobylnica, mimo niekorzystnego wpływu na niektóre elementy środowiska
przyrodniczego.
Plan poprzez swoje ustalenia porządkuje przestrzeń, wprowadza funkcje, które są
kontynuacją dotychczasowego zagospodarowania terenu.
.
33
MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE
1. Behnke M., Kistowski M., Tyszecki A. System ocen oddziaływania na środowisko w granicach
obszarów europejskiej sieci ekologicznej natura 2000 w wybranych krajach Unii Europejskiej oraz
w Polsce. Gdańsk 2004 r.
2. Charakterystyka Regionu Wodnego Warty i identyfikacja istotnych problemów gospodarki wodnej.
RZGW Poznań 2007.
3. Klimat akustyczny miasta Poznania (1997-1999), A. Kołaska, Biblioteka Monitoringu Środowiska –
Poznań 1999 r.
4. Koncepcja Krajowej Sieci Ekologicznej ECONET – Polska. IUCN. Warszawa 1995.
5. Kształtowanie systemu przyrodniczego miasta. IGPiK Warszawa 1996.
6. Mapa akustyczna m. Poznania. Centrum Badań Akustycznych Fundacja Uniwersytetu im. Adama
Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2007 r.
7. Mapa glebowo – rolnicza w skali 1 : 100000. IUNG Puławy 1982.
8. Mapa hydrograficzna w skali 1 : 50000; OPGK w Poznaniu - oprac. 1990 r.
9. Mapa obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających
szczególnej ochrony. A.S. Kleczkowski. AGH Kraków 1990.
10. Mapa sozologiczna w skali 1 : 50000, GUGiK 2004 r.
11. Mapa topograficzna obszaru opracowania w skali 1 : 10000 (PUWG 1992).
12. Mapa topograficzna w skali 1 : 50000 (ukł. 1942).
13. Mapy zasadnicze obszaru opracowania w skali 1 : 500 (układ lokalny Poznania).
14. Ocena planów i przedsięwzięć znacząco oddziałujących na obszary Natura 2000 - Wytyczne
metodyczne dotyczące przepisów Artykułu 6(3) i (4) Dyrektywy Siedliskowej 92/43/EWG. 2001.
Polski przekład: © WWF Polska, 2005.
15. Opracowanie ekofizjograficzne dla potrzeb Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego Miasta Poznania. A. Czaban, K. Berezowska-Apolinarska i zespół.
MPU Poznań 2004 r.
16. Opracowanie ekofizjograficzne dla terenów Antoninek-Zieliniec w Poznaniu.
Proeko-plan. Poznań 2006.
17. Plan gospodarki odpadami dla miasta Poznania, Poznań 2004 r.
18. Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Rejon ulicy Samotnej” w Poznaniu,
Miejska Pracownia Urbanistyczna w Poznaniu, Poznań 2008 r.
19. Pawlaczyk P., Kepel A., Jaros R., Dzięciołowski R., Wylegała P., Szubert A., Sidło O. P. Propozycja
optymalnej sieci obszarów Natura 2000 w Polsce – „Shadow List”. Warszawa 2004 r.
20. Pazdro Z. Hydrogeologia ogólna. Wydawnictwo Geologiczne. Warszawa 1983.
21. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa wielkopolskiego. Poznań 2001.
22. Poradnik. Gospodarka przestrzenna gmin. Kraków 1996.
23. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny (praca zbiorowa).
Warszawa 2004.
24. Prognozowanie skutków przyrodniczych planów zagospodarowania przestrzennego – poradnik
metodyczny. IGPiK. Kraków 1998.
25. Program ochrony środowiska dla m. Poznania, Poznań 2004 r.
26. Pyłka-Gutowska E. Ekologia z ochroną środowiska. Warszawa 2004 r.
27. Raporty o stanie środowiska w Województwie Wielkopolskim (za lata 2002-2006) WIOŚ. Biblioteka
Monitoringu Środowiska – Poznań.
28. Rejestr zabytków miasta Poznania, MKZ w Poznaniu.
29. Sidło P.O., Błaszkowska B. & Chylarecki P. (red.) 2004. Ostoje ptaków o randze europejskiej
w Polsce. OTOP: Warszawa 2004 r.
30. Sołowiej Daniela. Podstawy metodyki oceny środowiska przyrodniczego człowieka.
Wydawnictwo Naukowe UAM. Poznań 1992.
34
31. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania (zmiana),
Miejska Pracownia Urbanistyczna w Poznaniu, Poznań 2008 r.
32. Szponar A. Fizjografia urbanistyczna. PWN, Warszawa 2003.
33. Wylegała P., Janyszek S., Kepel A., Dzięciołowski R. Ostoje przyrody o znaczeniu europejskim
w Wielkopolsce. Poznań 2006 r.
PODSTAWOWE PRZEPISY PRAWNE
1. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony
ptaków Natura 2000 (Dz.U. Nr 229, poz. 2313).
2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku. (Dz.U. Nr 120, poz. 826).
3. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla
niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. Nr 1 z 2003 r., poz. 12).
4. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2005 r. w sprawie substancji szczególnie
szkodliwych dla środowiska wodnego, których wprowadzanie w ściekach przemysłowych do
urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego (Dz.U. Nr 233, poz.
1988).
5. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 września 2007 zmieniające rozporządzenie w
sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz.U. Nr 179, poz. 1275).
6. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych
substancji w powietrzu (Dz.U. Nr 47, poz. 281).
7. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie opracowań
ekofizjograficznych (Dz.U. Nr 155, poz. 1298).
8. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby
oraz standardów jakości ziemi (Dz.U. Nr 165 poz. 1359).
9. Rozporządzenie Rady Ministrów z 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z
kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz.U.
Nr 257, poz. 2573, z późn. zm.).
10. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. Nr 92, poz. 880, z późn. zm.).
11. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne. (tj. Dz.U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.).
12. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
(Dz.U. Nr 162, poz. 1568).
13. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tj. Dz.U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.).
14. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska
(tj. Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn.zm.).
15. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - prawo ochrony środowiska, ustawy o
odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw. (Dz.U. Nr.100, poz.1085, z późn. zm.).
16. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(Dz.U. Nr 80, poz. 717, z późn. zm.).
17. Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych
(tj. Dz.U. z 2004 nr 121, poz. 1266, z późn. zm.).
35
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1.
ZLEWNIA WARTY – POWIĄZANIA FUNKCJONALNE
2.
POWIĄZANIA FUNKCJONALNE POZNAŃ - ZIELINIEC
3.
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
36