OH N NO H H 6 2 2][10 + → + +

Denitryfikacja jest rodzajem oddychania azotanowego. Prowadzą go bakterie z grupy
tlenowców. Jest to jedyny proces, podczas którego azot ze związków organicznych lub
nieorganicznych może być uwolniony i ponownie włączony do obiegu. Bakterie denitryfikujące to
między innymi: Pseudomonas denitrificans, Paracoccus denitrificans, Thiobacillus denitrificans,
Pseudomonas aeroginosa, Bacillus licheniformis.
Zapis stechiometryczny redukcji azotanów do N2 wygląda następująco:
10[ H ] + 2 H + + 2 NO3− → N 2 + 6 H 2 O
Proces zachodzi etapami, zgodnie za schematem przedstawionym na rysunku 1.
donor wodoru
e-
NO3-
NO2reduktaza
azotanowa A
NO
reduktaza
azotynowa
N2O
reduktaza NO
N2
reduktaza
N2O
Rysunek 1. Schemat etapów redukcji azotanów do N2 [1]
Każdy etap katalizuje odpowiedni enzym. Warunki środowiskowe bezpośrednio wpływają
na przebieg procesów. Redukcja azotanów może bowiem zachodzić bez akumulacji związków
pośrednich (uwalnianie N2) lub z akumululacją (NO2-, NO, N2O). Przy nadmiarze azotanów stężenie
donorów wodoru staje się czynnikiem ograniczającym denitryfikację – wydzielane są wtedy
azotyny, NO i N2 [1].
Bakterie denitryfikujące nie są obligatoryjnymi beztlenowcami. Wiele bakterii
denitryfikujące rośnie wykorzystując nie tylko azotan, ale także azotyn lub N2O jako akceptory
wodoru. Tak, więc z enzymów nie tylko reduktaza azotanowa A jest sprzęgnięta
z łańcuchem transportu elektronów [1].
Na przebieg denitryfikacji może mieć wpływ cały szereg czynników. Warunki dobrej
denitryfikacji obejmują:
• stosunek N : BZT5 < 2,
• brak osadnika wstępnego lub krótki czas sedymentacji,
• wysokie BZT5 materii organicznej rozpuszczalnej do BZT5 całkowitego,
• wstępne zakwaszenie ścieków,
• wyrównanie stężeń i ilości dopływu,
• małe ilości wód przypadkowych (system kanalizacji rozdzielczej) [2].
Nie bez znaczenia jest także ilość łatwo przyswajalnego węgla.
[1] Hans G. Schlegel (2001): Mikrobiologia ogólna. (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa)
[2] Jürgen Bever, Andreas Stein, Hanns Teichmann (1997): Zaawansowane metody oczyszczania ścieków. (Projprzem-Eko, Bydgoszcz)