Uchwała Nr VI_23_15

Uchwała nr VI/23/15
Rady Miejskiej w Nowogrodźcu
z dnia 09 lutego 2015 r.
w sprawie przyjęcia odpowiedzi na skargę spółki Weber Hydraulika Sp. z o.o. na Uchwałę
nr XXV/182/12 Rady Miejskiej w Nowogrodźcu z dnia 30 sierpnia 2012 roku w sprawie
uchylenia Uchwały XXXVI/325/02 Rady Miasta i Gminy Nowogrodziec z dnia 25 czerwca
2002 roku w sprawie zwolnień w podatku od nieruchomości przedsiębiorców inwestujących
w Kamiennogórskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej Małej Przedsiębiorczości - obszar
gminy Nowogrodziec.
Na podstawie art. 101 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.
U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.) oraz art. 34 i art. 35 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) Rada
Miejska w Nowogrodźcu uchwala co następuje:
§1
1. Rada Miejska w Nowogrodźcu przyjmuje stanowisko w sprawie odpowiedzi na skargę
spółki Weber Hydraulika Sp. z o.o. na Uchwałę nr XXV/182/12 Rady Miejskiej w
Nowogrodźcu z dnia 30 sierpnia 2012 roku w sprawie uchylenia Uchwały
XXXVI/325/02 Rady Miasta i Gminy Nowogrodziec z dnia 25 czerwca 2002 roku
w sprawie zwolnień w podatku od nieruchomości przedsiębiorców inwestujących
w Kamiennogórskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej Małej Przedsiębiorczości obszar gminy Nowogrodziec.
2. Odpowiedź na skargę stanowi załącznik do uchwały.
§2
Upoważnia się radcę prawnego Ryszarda Pietrasa do reprezentowania Rady Miejskiej
w Nowogrodźcu w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym oraz
Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi spółki Weber Hydraulika Sp. z o.o.
z siedzibą w Wykrotach na Uchwałę nr XXV/182/12 Rady Miejskiej w Nowogrodźcu z dnia
30 sierpnia 2012 roku w sprawie uchylenia Uchwały XXXVI/325/02 Rady Miasta i Gminy
Nowogrodziec z dnia 25 czerwca 2002 roku w sprawie zwolnień w podatku od nieruchomości
przedsiębiorców inwestujących w Kamiennogórskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej Małej
Przedsiębiorczości - obszar gminy Nowogrodziec.
§3
Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Nowogrodźca.
§4
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodnicząca Rady
Antonina Szelechowicz
Nowogrodziec, dnia 9 lutego 2015 roku
WAP.0005.17.2014.BR
Do
Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego
we Wrocławiu
ul. Św. Mikołaja 78/79
50-126 Wrocław
Skarżący:
Weber Hydraulika spółka z o.o.
ul. Wyzwolenia 52 Wykroty
59-730 Nowogrodziec
zastępowany przez:
r.pr. Wiesława Dobużyńskiego
ul. Piastów 7
59-700 Bolesławiec
Strona przeciwna:
Rada Miejska w Nowogrodźcu
ul. Rynek 1
59-730 Nowogrodziec
Odpowiedź na skargę
Rada Miejska w odpowiedzi na skargę doręczoną w dniu 21 stycznia 2015 roku wnosi o:
1/ odrzucenie skargi,
względnie wnosi o:
2/ oddalenie skargi
3/ orzeczenie o kosztach postępowania wg norm przepisanych.
UZASADNIENIE
Skargą doręczoną w dniu 21 stycznia 2015 roku spółka Weber Hydraulika spółka z o.o. z
siedzibą w Wykrotach wnosi o stwierdzenie nieważności w części par. 2 uchwały Rady
Miejskiej w Nowogrodźcu nr XXV/182/12 z 30 sierpnia 2012 r. uchylającej uchwałę nr
XXXVI/325/02 w sprawie zwolnień w podatku od nieruchomości przedsiębiorców
inwestujących
w
Kamiennogórskiej
Specjalnej
Strefie
Ekonomicznej
Małej
Przedsiębiorczości – obszar gminy Nowogrodziec wywodząc jej sprzeczność z art. 2 i art. 7
Konstytucji RP opierając swoją skargę o wskazanie interesu prawnego w postaci prawa do
zachowania zwolnień podatkowych w podatku od nieruchomości w czasie całego trwania
Kamiennogórskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej Małej Przedsiębiorczości – obszar gminy
Nowogrodziec. Szczegółowe zarzuty wskazane są uzasadnieniu do skargi.
W ocenie Rady Miejskiej w Nowogrodźcu powyższe stanowisko i zawarte w nim tezy są
chybione z uwagi na poniższe okoliczności.
I.
W pierwszej kolejności należy wskazać, iż legalnością uchwały Rady Miejskiej w
Nowogrodźcu nr XXV/182/12 z 30 sierpnia 2012 r. uchylającej uchwałę nr XXXVI/325/02 w
sprawie zwolnień w podatku od nieruchomości przedsiębiorców inwestujących w
Kamiennogórskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej Małej Przedsiębiorczości – obszar gminy
Nowogrodziec w tym również w zakresie zapisu zawartego w jej paragrafie 2 zajmowały się:
1) Naczelny Sąd Administracyjny, który również w zakresie objętym niniejszą skargą
wydał w dniu 28 lutego 2014 r. wyrok w sprawie II FSK 3399/13.
2) Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, który również w zakresie objętym
niniejszą skargą wydał w dniu 22 maja 2014 roku wyrok w sprawie III SA/Wr 253/14.
Oba wyroki wskazały zasadność rozwiązań prawnych przyjętych w powyższej uchwale i nie
dopatrzyły się nielegalności rozwiązania prawnego ujętego w par. 2 w/w uchwały. Uznały
więc za dopuszczalne skrócenie okresu zwolnień podatkowych do dnia 31 grudnia 2014 roku
obowiązujących na mocy uchwały nr XXXVI/325/02 w sprawie zwolnień w podatku od
nieruchomości przedsiębiorców inwestujących w Kamiennogórskiej Specjalnej Strefie
Ekonomicznej Małej Przedsiębiorczości – obszar gminy Nowogrodziec.
Należy więc uznać, iż sprawa była przedmiotem oceny – w aspekcie legalności – całości
uregulowań uchwały z dnia 30 sierpnia 2012 roku. Następstwem tej oceny było ustalenie, iż
uchwała w swoich zapisach nie narusza prawa w tym nie narusza art. 2 i art. 7 Konstytucji
RP.
W związku z powyższym na gruncie art. 101 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym należy
uznać, iż zaistniała okoliczność powagi rzeczy osądzonej i skarga w niniejszej sprawie
powinna zostać odrzucona. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 1992 roku w
sprawie III ARN 30/92).
II.
Tym niemniej z ostrożności procesowej na wypadek nie uwzględnienia w/w zarzutu
formalnego strona przeciwna wnosi o oddalenie skargi wskazując na następujące
okoliczności. Dokonując uchylenia Uchwały z 2002 roku strona skarżąca podnosi, iż podjęte
zostały poniższe działanie mające na celu przystosowanie się zainteresowanych do
nowych regulacji.
Zaskarżony obecnie § 2 Uchwały z 2012 r. stanowił, że przedsiębiorcy, którzy zainwestowali
na terenie KSSE zachowywali prawo do zwolnień podatkowych wynikających z Uchwały
2002 do dnia 31 grudnia 2014 r.
Jednak powyższa okoliczność nie dotyczy skarżącego a jedynie podmiotów, które
zainwestowały w SSEMP przed 1 maja 2004 r. Z uwagi na okoliczności szczegółowo
wskazane poniżej w pkt III niniejszego pisma skarżący nie może powoływać się na ochronę
interesów w toku, albowiem z uwagi na datę zainwestowania tj. po dniu 1 maja 2004 roku, a
dokładnie w dniu 21 listopada 2005 r. nie obejmowała skarżącego uchwała z 2002 roku, która
jako nie notyfikowana Komisji Europejskiej nie mogła stanowić legalnej podstawny do
udzielania zwolnień podatkowych dla skarżącego.
Skarżący był o powyższej okoliczności informowany już w 2007 roku i na skutek
powyższego w latach 2008-2009 opłacał podatek od nieruchomości na rzecz Gminy
Nowogrodziec uznając zapewne fakt, iż nie posiada uprawnień do uzyskania zwolnień
podatkowych z uwagi na brak możliwości korzystania ze zwolnień podatkowych.
Dowód: pismo Burmistrza Nowogrodźca wraz z dowodem doręczenia, pismo UOKiK
adresowane do Burmistrza Nowogrodźca.
Powyższe stanowi samodzielną podstawę do oddalenia skargi, albowiem de facto skarżący
nie posiada interesu prawnego w stwierdzeniu nieważności zakwestionowanej części
Uchwały z 2012 roku, albowiem zapisy uchwały z 2002 roku nie dotyczyły skarżącego z
uwagi na to, iż Uchwała z 2002 r. nie mogła stanowić jakiejkolwiek podstawy prawnej do
udzielenia pomocy publicznej skarżącemu z uwagi na fakt, iż obowiązywać ona mogła
jedynie podatników, którzy zainwestowali przed 1 maja 2004 rokiem, a skarżący do grupy
tych przedsiębiorców nie należy.
III.
Z uwagi na daleko posuniętą ostrożność procesową strona przeciwna podnosi kolejne zarzuty
i twierdzenia dowodzące bezzasadności skargi w przypadku gdyby powyższe wskazania
formalne nie zostały podzielone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny.
W ocenie strony przeciwnej okres wskazany w § 2 Uchwały z 2012 roku ( czyli wynoszący
prawie 2 i pół roku) był w zupełności wystarczający dla beneficjentów Uchwały z 2002 do
przygotowania się do nowej sytuacji i należy uznać go za spełniający wymagania art. 2
Konstytucji jako słuszny okres przejściowy dla przedsiębiorców z terenu SSEMP. Obecne
wskazania skarżącego, iż okres ten powinien mieć charakter bezterminowy należy uznać za
nieuprawnione i wadliwe w całości, szczególnie z uwagi na następującą okoliczność.
Jak powyżej wskazano skarżący podatnik zainwestował w SSEMP w dniu 21 listopada 2005
r.
Wówczas obowiązujące rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 września 1997 roku w
sprawie ustanowienia specjalnej strefy ekonomicznej w Kamiennej Górze w par. par. 1 ust. 4
wskazywało, iż okres ustanowienia strefy wynosił 20 lat a więc wygasał najpóźniej w dniu 31
grudnia 2017 roku. Tak więc skarżący nie może skutecznie twierdzić, iż jego interesy w
toku związane ze zwolnieniami podatkowymi mogły wykraczać poza w/w datę.
Jednak obecnie z sobie tylko znanych przyczyn usiłuje – w oparciu o ochronę interesów w
toku – wywodzić, iż zwolnienie podatkowe powinno być bezterminowe mimo braku podstaw
faktycznych i prawnych do takiego stanowiska. Oznacza to, iż zakres żądania skargi jest
chybiony w sensie merytorycznym, albowiem na skutek żądania skarżący uzyskałby
zwolnienie bezterminowe dłuższe zarówno od okresu spodziewanych zwolnień z dnia
zainwestowania jak również dłuższe nawet niż czas trwania SSEMP ustalony obecnie na 2026
r. Reasumując powyższe należy wskazać, iż żądaniem skargi skarżący domaga się
wykreślenia daty ograniczającej zakres posiadanego zwolnienia wstawiając w to miejsce
wskazanie dowodzące oczekiwania zwolnienia nieograniczonego w czasie a więc
wybiegającego nawet poza pierwotną czy też obecną datę graniczną obowiązywania
SSEMP. Taki zakres żądania bezspornie jest bezpodstawny, niedopuszczalny i bezzasadny,
albowiem nieprawdziwe są wskazania skarżącego, iż jego wiedza o ewentualnych
zwolnieniach podatkowych z tytułu zainwestowania w w/w strefie ekonomicznej mogła
wynikać poza 31 grudnia 2017 roku. Wskazanie takie jest oczywiście sprzeczne ze stanem
prawnym i faktycznych występującym na dzień zainwestowania. Tym samym za bezsporne i
oczywiste należy uznać, iż maksymalny okres ewentualnego zwolnienia z podatku jako
realizujący zabezpieczenie interesów podatnika jako tzw. „interesów w toku” nie może
wykraczać poza stan wiedzy i stan prawny na dzień 21 listopada 2005 r.
Powyższa okoliczność stanowi samodzielną podstawę do oddalenia skargi jako
bezzasadnej i prowadzącej do żądania rozstrzygnięć sprzecznych z prawem powszechnie
obowiązującym.
Z kolei strona przeciwna miała uprawnienie do uchylenia uchwały z 2002 roku oraz do
skrócenia okresu zwolnień podatkowych dla dotychczasowych inwestorów w SSEMP
powyższego okresu do dnia 31 grudnia 2014 roku z uwagi na poniżej szczegółowo opisane
okoliczności, które zostały podzielone przez:
1) Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku w sprawie II FSK 3399/13,
2) Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku w sprawie III SA/Wr
253/14.
1. Należy podkreślić, że zwolnienia podatkowe są odstępstwem od konstytucyjnej
zasady powszechności i równości opodatkowania, wyrażonej w art. 84 Konstytucji.
Tego rodzaju zwolnienia podatkowe są instrumentem, który może być wprowadzany
w celu realizacji polityki państwa w danej dziedzinie życia, np. rozwoju
gospodarczego, zwalczania bezrobocia itp. Jeżeli jednak takie rozwiązanie nie spełnia
założonego celu, prawodawca może tego rodzaju uprawnienia znosić, bądź je
likwidować z zachowaniem zasad „przyzwoitej legislacji” (zob. wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z 8 stycznia 2009; sygn. akt P 6/07, 2/1/A/2009).
2. Możliwość uchylania zwolnień z podatku od nieruchomości na podstawie art. 7 ust. 3
u.p.o.l. nie budzi również wątpliwości w orzecznictwie. Jak wskazał NSA chociażby
w sprawie II FSK 2316/10, w której stroną był Skarżący: „Niezasadny jest zarzut
naruszenia art. 10 ust. 1 ustawy nowelizującej w związku z art. 7 ust. 3 u.p.o.l. Istotę
tych przepisów należy odczytywać w ten sposób, że drugi ze wskazanych przepisów
dawał upoważnienie radzie gminy do wprowadzenia innych zwolnień przedmiotowych
niż określone w art. 10 ust. 1 ustawy nowelizującej i co oczywista ich znoszenia
(uchylania) ale w sposób zgodny z zasadami demokratycznego państwa prawnego.”.
3. Jak wynika z powyższego przepisy art. 18 ust. 2 pkt. 8 u.s.g. oraz art. 7 ust. 3 u.p.o.l.,
na podstawie których została podjęta Uchwała 2012, stanowią podstawę prawną do
uchylania lub zmiany zwolnień podatkowych, z zachowaniem zasad demokratycznego
państwa prawnego. W ocenie Skarżącego Uchwała 2012 respektuje standardy
demokratycznego państwa prawnego, co zostało szczegółowo uzasadnione w
następnych punktach niniejszej skargi.
4. Na gruncie polskiego porządku prawnego wskazuje się, że ochronie przewidzianej w
art. 2 Konstytucji podlegają tylko prawa słusznie nabyte. Prawami nabytymi
niesłusznie są zarówno te prawa, które są niezgodne z prawem czy normami
moralnymi, jak i te, które zostały nabyte na podstawie norm niesprawiedliwie
ustanowionych1. Powyższe stanowisko nie budzi również wątpliwości w judykaturze.
Sąd Najwyższy wielokrotnie wskazywał, że renta czy emerytura uzyskana w sposób
nieprawidłowy nie korzysta z ochrony przewidzianej dla praw nabytych. Tytułem
przykładu Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie o
sygn. akt III UK 40/04, wskazał: „Sąd Najwyższy zatem nie dopatruje się w
przedmiotowej sprawie potrzeby wykładni tego przepisu, jak również wykładni art. 2
Konstytucji RP, bowiem ochronie podlegają tylko prawa nabyte słusznie, a zatem
takie, do których strona spełniała wszystkie prawem wymagane warunki. Jeżeli
wskutek przeoczenia lub błędu organu rentowego okoliczności mające wpływ na
prawo do świadczeń nie zostały uwzględnione w ogóle lub niedostatecznym stopniu i
zostało przyznane świadczenie, do którego prawo nie istniało, osoba pobierająca
świadczenie nie może powoływać się na wyrażoną w art. 2 Konstytucji RP zasadę
zaufania do Państwa. Ochrona praw nabytych nie obejmuje bowiem praw, które
zostały nabyte niesłusznie.”.
5. Skarżący mógłby zatem powołać się na naruszenie wyrażonych w art. 2 Konstytucji
zasad demokratycznego państwa prawnego oraz zaufania obywateli do państwa
polegających na ochronie ich praw nabytych i interesów w toku wyłącznie w sytuacji,
gdyby takie prawa nabyte i interesy w toku zostały uzyskane zgodnie z prawem.
Według Skarżącego, takie ustalenie WSA narusza art. 2, 9 i 91 Konstytucji w zw. z
Załącznikiem IV pkt. 3.1 i 3.2 do Traktatu Akcesyjnego w zw. z art. 60 Traktatu
Akcesyjnego oraz art. 108 ust. 3 TFUE.
6. Należy bowiem podkreślić, że określone w Uchwale z 2002 roku zwolnienie z podatku
nieruchomości stanowi bezprawną pomoc publiczną.
7. W dniu 16 kwietnia 2003 r. Rzeczpospolita Polska podpisała bowiem w Atenach, a
następnie ratyfikowała Traktat, będący aktem dotyczącym warunków jej
przystąpienia, z dniem 1 maja 2004 r., do Unii Europejskiej (Dz.U. Nr 90, poz. 864), a
1
J. Mikołajewicz, Pojmowanie „państwa prawnego” w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
Rzeczypospolitej Polskiej, w pracy pod red. S. Wronkowskiej, Polskie dyskusje o państwie prawa, Warszawa
1995, s. 104.; podobnie Artykuł z Monitora Podatkowego nr 9/1997 - Znaczenie orzecznictwa Trybunału
Konstytucyjnego w sprawach podatkowych, cz. I., Mariusz Swora,
Unię Europejską należy traktować jako organizację międzynarodową, jak wskazano to
w wyroku Trybunału Konstytucyjnego (pkt 2.1) z 27 kwietnia 2005 r. (sygn. akt P
1/05, OTK ZU-A 2005, nr 4, poz. 42). Traktat Akcesyjny jest zatem umową
międzynarodową ratyfikowaną za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie (wyrok NSA
z 24 września 2009 II GSK 75/09).Natomiast zgodnie z art. 9 Konstytucji,
Rzeczpospolita Polska powinna przestrzegać wiążącego ją prawa międzynarodowego.
Na mocy art. 2 Traktatu Akcesyjnego, od dnia przystąpienia Polska była związana
postanowieniami Traktatów założycielskich i aktów przyjętych przez instytucje
Wspólnot i Europejski Bank Centralny przed dniem przystąpienia, w tym
rozporządzeń. Ponadto, zgodnie z pkt. 3.1 i 3.2 Załącznika IV (Polityka Konkurencji)
do Traktatu Akcesyjnego, który zgodnie z art. 60 Traktatu Akcesyjnego stanowi jego
integralną część jeżeli pomoc, która została wprowadzona w życie przed dniem
przystąpienia i mająca zastosowanie po dniu przystąpienia, nie spełniała
kryteriów wskazanych w pkt. 3.1 (a) – (c) Załącznika IV do Traktatu
Akcesyjnego, z dniem przystąpienia była uważana za nową pomoc, która
wymagała notyfikacji do Komisji Europejskiej w celu jej zatwierdzenia. W braku
takiego zatwierdzenia, zgodnie z art. 108 ust. 3 TFUE, taka pomoc udzielana po
dniu akcesji stanowi pomocą bezprawną. Pomoc publiczna ma nadal zastosowanie
jeśli po przystąpieniu do UE „może nadal prowadzić do przyznania dodatkowej
pomocy albo do zwiększenia poziomu pomocy już otrzymanej tj. jeżeli konkretna kwota
zobowiązań finansowych państwa nie jest znana zarówno w dniu, w którym środek
pomocy wszedł w życie, jak i w dniu przystąpienia.”.2 Analogiczne stanowisko zajął
również UOKIK, który wskazał, że „warunkiem uznania danej pomocy za udzielną
przed akcesją Polski do UE jest, aby całkowita kwota pomocy była dokładnie znana.
Ponadto istotne znaczenie ma to, aby maksymalna wielkość przyznanej pomocy nie
uległa zmianie, w szczególności, aby kwota pomocy nie uległa zwiększeniu.”.3
8. Uchwała z 2002 roku została wprowadzona przed akcesją Polski do UE. Uchwała
2002 ma również nadal zastosowanie, gdyż do dnia jej uchylenia może stanowić
formalnie podstawę udzielania pomocy publicznej, a maksymalna jej wysokość nie
była znana ani w chwili przyjęcia Uchwały 2012, ani w dniu akcesji. Uchwała 2002
nie spełnia jednak kryteriów wskazanych w pkt. 3.1 (a) – (c) Załącznika IV do
Traktatu Akcesyjnego. W szczególności, Uchwała 2002 nie została też
przedstawiona Komisji Europejskiej do badania w ramach procedury, o której
mowa w Załączniku IV pkt. 3.1 lit. (c) do Traktatu Akcesyjnego. W rezultacie,
począwszy od 1 maja 2004 r., Uchwała 2002 stanowi nową pomoc. Pomoc taka
mogłaby być jeszcze uznana za zgodą z rynkiem wewnętrznym, gdyby została
notyfikowana i zatwierdzona na podstawie art. 108 ust. 3 TFUE. Nie miało to
jednak miejsca. W rezultacie, począwszy od dnia akcesji, pomoc udzielana na
podstawie Uchwały 2002 jest zatem pomocą bezprawną. W świetle przywołanego
powyżej orzecznictwa i poglądów doktryny, bezprawnie uzyskane prawo do
2
Decyzja Komisji z dnia 10 maja 2007 r. w sprawie pomocy państwa C 4/2006 (ex N 180/2005) – Portugalia –
Pomoc na rzecz spółki Djebel C(2007) 1959)
3
Pismo UOKIK z dnia 21 listopada 2012 r. – w aktach sprawy
korzystania z pomocy publicznej na podstawie Uchwały 2002 nie może być uznane za
podlegające ochronie na podstawie art. 2 Konstytucji prawo słusznie nabyte czy
interes w toku. Konstytucja nie może bowiem chronić bezprawia. W rezultacie,
Uchwała z 2012 r. nie narusza praw nabytych ani interesów w toku i nie jest
nieważna.
9. Również w prawie Unii Europejskiej brak jest uzasadnienia dla przyznania ochrony
przedsiębiorcom korzystającym ze zwolnienia z podatku od nieruchomości na
podstawie Uchwały z 2002 r.. Trybunał Sprawiedliwości UE bowiem wielokrotnie
podkreślał, że beneficjent pomocy publicznej nie może powoływać się na jego
rzekomo uzasadnione oczekiwania co do legalności pomocy, jeśli nie dochował on
należytej staranności i nie sprawdził, czy pomoc zostaje mu udzielona z
dochowaniem wszystkich wymaganych procedur: „W szczególności, w sytuacji gdy
pomoc została udzielona bez uprzedniego zgłoszenia Komisji, tak iż jest ona
bezprawna w świetle art. 88 ust. 3 WE [obecnie: art. 108 ust. 3 TFUE], beneficjent
pomocy nie może mieć w tym momencie uzasadnionych oczekiwań co do
prawidłowości przyznania tej pomocy” (por. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z
dnia 11 listopada 2004 r w sprawach połączonych C 183/02 P i C 187/02 P Demesa i
Territorio Histórico de Álava przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I 10609, pkt
450).Sprawdzenie, czy pomoc publiczna jest udzielana zgodnie z prawem nie jest
skomplikowane, a w szczególności może być przeprowadzone w drodze analizy
informacji zawartych na stronach internetowych UOKiK. Przedsiębiorcy inwestujący
w KSSE mieli zatem możliwość ustalenia tej okoliczności i zapewne niektórzy z nich
to uczynili, gdyż nie wszyscy przedsiębiorcy działający w KSSE korzystali ze
zwolnienia przewidzianego Uchwałą z 2002 r. W odniesieniu do tych
przedsiębiorców, którzy czy to zaniechali weryfikacji zgodności pomocy publicznej
udzielanej na podstawie Uchwały z 2002 r. z prawem, czy to świadomie zdecydowali
się na korzystanie z takiej pomocy, nie można uznać, że ich prawa i interesy podlegają
ochronie prawnej na podstawie art. 2 Konstytucji.
10. Zgodnie z art. 108 ust. 3 TFUE, pomoc publiczna nie może być udzielona przez
Państwo Członkowskie przed jej zatwierdzeniem przez Komisję Europejską. Pomoc
przyznana z naruszeniem tego przepisu jest pomocą bezprawną. W celu określenia
obowiązków sądów krajowych dotyczących egzekwowania prawa dotyczącego
pomocy publicznej, Komisja Europejska wydała Komunikat w sprawie egzekwowania
prawa dotyczącego pomocy państwa przez sądy krajowe (2009/C 85/01;
„Komunikat”).
11. Na wstępie należy podkreślić, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Trybunału
Sprawiedliwości UE pojęcie „sądu krajowego” jest rozumiane szeroko. Instytucją
taką jest każdy organ, który charakteryzuje się permanentnością działania,
obligatoryjnym charakterem jurysdykcji, stosowaniem przepisów prawa oraz
niezależnością (por. orzeczenia TS C-54/96 oraz C-96/04). Takim podmiotem jest w
szczególności Strona Przeciwna, jak i sąd administracyjny rozpatrujący przedmiotowe
kwestie.
12. W pkt. 28 Komunikatu wskazano wyraźnie, że obowiązki tak rozumianych sądów
krajowych nie ograniczają się do egzekwowania zwrotu niezgodnej z prawem
pomocy, która została już wypłacona, ale w przypadku gdy niezgodna z prawem
pomoc ma zostać dopiero wypłacona, obowiązkiem sądu krajowego jest zapobiec
dokonaniu takiej wypłaty. W tym celu sąd krajowy może stwierdzać, np. że akt
przyznający pomoc jest nieważny (pkt. 30 Komunikatu, por. także wyrok Trybunału
Sprawiedliwości w sprawie C-354/90).
13. Jak wskazano powyżej, pomoc udzielna na podstawie Uchwały z 2002 roku
począwszy od akcesji stanowi pomoc bezprawną. Biorąc pod uwagę wykładnię art.
108 ust. 3 TFUE przedstawioną przez Komisję Europejską, na Skarżącym ciążył
obowiązek zaprzestania udzielania bezprawnej pomocy publicznej, tj. obowiązek
zaniechania naruszania art. 108 ust. 3 TFUE. W tym celu została właśnie podjęta
Uchwała uchylając z 2012 roku.
Należy w tym miejscu wskazać, iż Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu
w wyroku z dnia 22 maja 2014 r. w sprawie III SA/Wr 253/14, oceniając legalności
podjętej uchwały będącej przedmiotem skargi w niniejszej sprawie stwierdził
jednoznacznie, iż nie może być uznana za nielegalną uchwała, która zmierza do
uchylenia bezprawnych rozwiązań prawnych czyli uchylenia stanu sprzecznego z
prawem.
14. Nadto wskazać należy, iż Uchwała z 2012 roku będąca przedmiotem skargi ze strony
skarżącego nie narusza art. 2 Konstytucji, albowiem wskazywał wielokrotnie Trybunał
Konstytucyjny: „Nakaz ochrony praw nabytych nie oznacza nienaruszalności tych
praw. Bezwzględna ochrona praw nabytych prowadziłaby do petryfikacji systemu
prawnego, uniemożliwiając wprowadzenie niezbędnych zmian w obowiązujących
regulacjach prawnych. Konstytucja dopuszcza ustanawianie regulacji, które
ograniczają lub znoszą prawa nabyte, jeżeli jest to uzasadnione celem legitymowanym
konstytucyjnie. Ingerując w prawa nabyte, prawodawca powinien jednak wprowadzić
rozwiązania prawne, które zawężają do niezbędnego minimum negatywne skutki dla
zainteresowanych i umożliwiają im dostosowanie do nowej sytuacji, w szczególności
poprzez wprowadzenie odpowiedniej vacatio legis lub ustanowienie przepisów
przejściowych ułatwiających adresatom norm prawnych dostosowanie się do nowych
regulacji. Ocena dopuszczalności wyjątków od zasady ochrony praw nabytych
wymaga rozważenia w szczególności, czy jest usprawiedliwione oczekiwanie jednostki,
że prawa uznane przez państwo będą realizowane.” (wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 19 marca 2001 r., sygn. K 32/00, OTK 2001/3/50).
15. W pierwszej kolejności, należy zatem ustalić, czy zniesienie na mocy Uchwały z
2012 ulg podatkowych przewidzianych Uchwałą z 2002 r. jest uzasadnione celem
legitymowanym konstytucyjnie. Zwolnienia podatkowe są odstępstwem od
wyrażonej w art. 84 Konstytucji zasady, że każdy jest zobowiązany do ponoszenia
ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie (zasada
sprawiedliwości podatkowej). Z uzasadnienia do Uchwały 2012 wynika, że
alternatywą dla uchylenia Uchwały 2002 jest „jedynie wzrost podatków lokalnych i
opłat do maksymalnego poziomu określonego przez obwieszczenie Ministra Finansów
dla mieszkańców gminy nie korzystających ze zwolnień, co organy gminy uznają na
obecnym etapie za nieusprawiedliwione społecznie i nieuzasadnione na gruncie tak
znacznych preferencji dla jednej z grup podatników”. Niewątpliwie zrównanie
obciążeń podatkowych dla podmiotów zamieszkałych lub działających na terenie
gminy w takiej sytuacji jak istniejąca w gminie Skarżącego należy uznać za zgodne z
Konstytucyjną zasadą sprawiedliwości podatkowej. Jak wskazano w obszernym
Uzasadnieniu do Uchwały z 2012 r., lista obowiązków i kosztów, które Gmina
Nowogrodziec jest obowiązana ponosić, stale się wydłuża, a dodatkowo z art. 164 § 3
Konstytucji wynika bowiem, że gmina realizuje wszystkie zadania samorządu
terytorialnego, nie zastrzeżone dla innych jednostek. Ciągły wzrost wydatków gminy
Skarżącego nie jest jednak bilansowany wzrostem jego strony dochodowej. W tej
sytuacji Skarżący stanął przed trudnym wyborem. Na szali znajduje się realizacja
zadań własnych gminy Skarżącego względem wszystkich mieszkańców Gminy
Nowogrodziec, które nie będą mogły być realizowane w obecnej sytuacji
gospodarczej, jeżeli Uchwała z 2002 pozostanie w mocy. Prawodawca ma prawo
oceny przydatności rozwiązań z punktu widzenia wynikających z nich skutków
społecznych oraz budżetowych i jeżeli uzna, że koszty budżetowe wynikające z
wprowadzenia przywilejów podatkowych są zbyt wysokie, może zawęzić zakres ich
zastosowania lub nawet całkowicie z nich zrezygnować. Takie działania pozostawione
są swobodzie prawodawczej i nie stanowią naruszenia interesów w toku (zob. wyrok
Trybunału Konstytucyjnego z 8 stycznia 2009, sygn. akt P 6/07). Podjęcie Uchwały z
2012 r. i uchylenie zwolnień przewidzianych Uchwałą z 2002 r. jest zatem wymagane
dla kontynuowania realizacji zadań własnych wspólnoty samorządowej Gminy
Nowogrodziec.
16. Kolejnym celem konstytucyjnym jest zapewnienie zgodności z art. 9 i 91 Konstytucji.
Jak wskazano powyżej, pomoc udzielana na podstawie Uchwały z 2002 r. była
pomocą bezprawną udzielaną z naruszeniem przepisów art. 108 ust. 3 TFUE i
Załącznika IV do Traktatu Akcesyjnego. W opinii Skarżącego zaszły zatem cele
legitymowane konstytucyjnie, które uzasadniają podjęcie uchwały uchylającej z
2012 roku w pełnym jej brzmieniu.
17. Na marginesie jedynie należy wskazać, że w przypadku Uchwały z 2002 r. nie
można mówić o usprawiedliwionych oczekiwaniach jednostki, że prawa uznane
przez państwo będą realizowane. Jak wskazano bowiem powyżej, to na
zainteresowanych podmiotach ciążył obowiązek weryfikacji zgodności z prawem
pomocy udzielanej na podstawie Uchwały z 2002 r.
Wynik tej weryfikacji jest jednoznaczny – taka pomoc nie jest zgodna z prawem.
Oczekiwanie, że Uchwała z 2002 r. i zwolnienia w niej przewidziane zostaną
utrzymane nie było zatem usprawiedliwione. Oceniając charakter oczekiwań jednostki
nie można też pominąć okoliczności, że korzyści były przyznawane przedsiębiorcom
działającym w specjalnym reżimie specjalnych stref ekonomicznych. Uchylenie
Uchwały 2002 nie jest pierwszym aktem ograniczającym ulgi podatkowe przyznane
przedsiębiorcom działającym w strefach ekonomicznych. Warto przypomnieć, iż na
mocy art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 20 października 1994 o specjalnych strefach
ekonomicznych („USSE”), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2000 roku,
przedsiębiorcy działający w SSE, na podstawie zezwoleń wydanych do tego dnia,
korzystali z całkowitego zwolnienia z podatku dochodowego w okresie równym
połowie okresu, na jaki została ustanowiona strefa, a w kolejnych latach – w części
nieprzekraczającej 50% takich dochodów (art. 16 USSE). Jednak na mocy Załącznika
XII pkt. 5 ust. 1 (aa) do Traktatu Akcesyjnego wprowadzono górny pułap pomocy
publicznej, która może być udzielona takim przedsiębiorcom. Zgodnie z ww.
przepisem „Pomoc państwa dla inwestycji regionalnych: — wielkość pomocy nie może
przekroczyć wartości 75 % kwalifikujących się kosztów inwestycyjnych, jeżeli
przedsiębiorca uzyskał zezwolenie na prowadzenie działalności w specjalnej strefie
ekonomicznej (dalej jako „SSE”) przed dniem 1 stycznia 2000 roku. Jeżeli
przedsiębiorca uzyskał zezwolenie SSE w trakcie 2000 roku, całkowita wielkość
pomocy nie przekroczy wartości 50 % kwalifikujących się kosztów inwestycyjnych”. W
rezultacie, ustawą z 2 października 2003 o zmianie ustawy o specjalnych strefach
ekonomicznych i niektórych ustaw, uchylono ze skutkiem od 1 maja 2004 r. przepis
art. 5 ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach
ekonomicznych oraz o zmianie niektórych ustaw, który gwarantował zachowanie
korzyści podatkowych przedsiębiorcom, którzy uzyskali zezwolenia strefowe przed 1
stycznia 2000 r. Przedsiębiorcy działający w strefach byli i są świadomi ryzyka
ograniczenia przysługujących im korzyści i powinni się z tym liczyć dokonując
inwestycji w strefach. W szczególności, nie mogą oni zakładać, że istniejące w chwili
ich inwestycji zwolnienia podatkowe zostaną utrzymane przez cały okres ich
działalności.
18. Dodatkowo należy podkreślić, że Trybunał Konstytucyjny uznał, że zasada ochrony
interesów w toku nie dotyczy sytuacji, gdy konieczne jest dostosowanie przepisów
krajowych do norm prawa unijnego (acquis communautaire), gdy konieczność ta była
związana z perspektywą członkostwa Polski w UE i dotyczyła problematyki pomocy
publicznej (zob. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 stycznia 2009, sygn. akt P
6/07). Uchwała 2012 ma na celu wyeliminowanie z obrotu prawnego Uchwały 2002,
co dostosuje regulacje prawne w zakresie podatku od nieruchomości obowiązujące w
Gminie Nowogrodziec do prawa unijnego.
W związku z powyższym, wnosimy jak na wstępie.
Załączniki:
1) odpis pisma,
2) skarga z dnia 15 stycznia 2015 r.,
3) uchwały Rady Miejskiej w Nowogrodźcu nr XXV/182/12 z 30 sierpnia 2012 r.,
4) wezwanie do usunięcia naruszenia prawa,
5) odpowiedź na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.
6) pismo Burmistrza Nowogrodźca skierowane do skarżącego wraz z dowodem
doręczenia,
7) pismo UOKiK adresowane do Burmistrza Nowogrodźca.