program wychowawczy - Zespół Szkół w Golądkowie

PROGRAM WYCHOWAWCZY
ZESPOŁU SZKÓŁ CENTRUM KSZTAŁCENIA ROLNICZEGO
IM. JADWIGI DZIUBIŃSKIEJ
W GOLĄDKOWIE
realizowany w roku szkolnym 2014/2015
„W wychowaniu chodzi właśnie o to, ażeby człowiek stawał się bardziej
człowiekiem, o to ażeby bardziej był, a nie tylko więcej miał, aby więc
poprzez wszystko, co ma, co posiada, umiał bardziej i pełniej być człowiekiem,
to znaczy ażeby również umiał bardziej być nie tylko z drugimi, ale i dla drugich”.
Jan Paweł II
Zatwierdzony Uchwałą Rady Pedagogicznej Nr
Golądkowo, 2014 r.
I. Wstęp
Ustawowym zadaniem szkoły obok nauczania jest wychowanie młodego człowieka. Nie
jest to zadanie nowe. Szkoła polska zawsze była szkołą wychowującą, a jej historię tworzyło
wielu wspaniałych wychowawców młodzieży. Wychowanie szkolne, do jakiego zobowiązany jest
nauczyciel, można określić, jako mądre towarzyszenie uczniowi na drodze do jego rozwoju
i stwarzanie mu wartościowego środowiska wychowawczego. Wychowanie to skierowane jest
ku samowychowaniu. Młodego człowieka staramy się widzieć tu w sposób integralny, we
wszystkich sferach jego osobowości: fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, woli i rozwoju
duchowego. Rozwój człowieka jest zjawiskiem naturalnym i samoistnym. Przebiega niezależnie
od tego, jak go definiujemy, opisujemy, interpretujemy. Nauczyciel nie jest „sprawcą” rozwoju
swoich uczniów. Towarzyszy im jednak w procesie edukacji, ma możliwości rozwój ten
wzmacniać, czasem, przyspieszać. Poprzez swoje wysiłki stara się wydobywać to, co w młodym
człowieku cenne, lecz jeszcze ukryte, wyzwalać jego potencjał.
W toku szkolnej nauki, staramy się, aby nasi uczniowie stopniowo poznawali, kim są,
kształtowali coraz pełniejszy obraz samych siebie, rozpoznawali swoje talenty i ograniczenia.
Jednocześnie dbamy o to, aby uczniowie otrzymywali cenną podpowiedź, kim mogą być, jak mogą
rozwinąć to, co najwartościowsze, co pomoże im zrealizować własne pragnienia, stać się
w pełni dojrzałymi ludźmi.
Opisem strategii wspierania uczniów w ich rozwoju oraz dbania o środowisko
wychowawcze, w którym żyją, jest opracowany i przeznaczony do realizacji w roku szkolnym
2014/2015 program wychowawczy naszej szkoły.
Odzwierciedla on:
 sposób rozumienia przez grono pedagogiczne procesów wychowawczych w szkole,
 umiejętności i chęci zaangażowania się w pracę wychowawczą zatrudnionych w niej
nauczycieli.
Opisane w programie wychowawczym cele, zasady i planowane działania mają
kształtować wychowawczy klimat szkoły. Dla rodziców program ten (w swoich założeniach
i ich realizacji) stanowić będzie ważną wizytówkę instytucji, której powierzają swoje dziecko.
Rodzice, którzy są pierwszymi wychowawcami, mają bowiem prawo decydowania
o całym procesie wychowania dziecka, również o tym jego nurcie, który rozgrywa się w szkole,
stąd konieczność poznania przez nich programu wychowawczego i wpływania na jego kształt.
Program wychowawczy naszej szkoły z założenia ma być umową społeczną dotyczącą
problematyki wychowawczej wyrósł, więc z propozycji nauczycieli, rodziców i uczniów,
z uwzględnieniem szkolnych dyskusji, konsultacji oraz zasięgnięcia opinii za pomocą ankiet.
Wszyscy projektodawcy nawiązali do różnych elementów w tradycji polskiej szkoły oraz
dobrych tradycji naszej szkoły. W największym stopniu program ten jest odpowiedzią na
sugestie młodzieży pragnącej przejrzystego uregulowania wzajemnych relacji między
domem, nauczycielami i uczniami oraz sprecyzowania ich praw i obowiązków. Modernizacja
programu wychowawczego była spowodowana rozpoznaniem nowych zjawisk wychowawczych
w szkole, integrowaniem środowiska rówieśniczego młodzieży, poznaniem funkcjonowania
dziecka w środowisku rodzinnym, rozwijaniem systematycznej pracy z rodzicami i udzielaniem
pomocy w przezwyciężaniu trudności. Innowacje te zostały wprowadzone na podstawie
wyników badań środowiska szkolnego.
Wraz z młodzieżą wierzymy, iż wprowadzenie wypracowanych wspólnie zasad przyczyni
się do tworzenia w naszej szkole atmosfery wzajemnej życzliwości i przyjaźni połączonej
jednocześnie z realizacją wymagań edukacyjnych.
Miarą naszego szkolnego sukcesu wychowawczego i dydaktycznego będą uczniowie,
2
którzy po latach, już jako dorośli ludzie będą mile wspominać wszystkich pracowników tej
szkoły i stanowczo stwierdzą, że rozwinęli i ukształtowali swoją osobowość, dzięki dobremu
fundamentowi edukacji, który stworzył im Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego
im. Jadwigi Dziubińskiej w Golądkowie.
II. Podstawy prawne
1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.
2. Konwencja o Prawach Dziecka z 20 listopada 1989 r.
3. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. Nr 67 z 1996 r., poz. 329 z
późniejszymi zmianami).
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w
poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012 r. poz. 977)
5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie
ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół. (Dz. U. z 2001 r.
Nr 61 poz. 624 z późniejszymi zmianami).
6. Kodeks rodzinny.
7. Karta praw rodziny.
8. Karta Nauczyciela, określająca powinności edukacyjne nauczycieli, w tym, w zakresie
wychowania.
9. Statut Szkoły.
III. Charakterystyka środowiska szkolnego
Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Golądkowie znajduje się w gminie Winnica
w powiecie pułtuskim. Szkoła powstała w 1924 roku, jako szkoła rolnicza i w dalszym ciągu kształci
głównie dla potrzeb rolnictwa. Organem prowadzącym jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
W skład Zespołu wchodzą:
Technikum - kształcące w zawodach:
 technik agrobiznesu,
 technik architektury krajobrazu,
 technik hodowca koni,
 technik mechanizacji rolnictwa,
 technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej,
 technik weterynarii,
 technik żywienia i usług gastronomicznych.
Zasadnicza Szkoła Zawodowa kształcąca w zawodzie:
 mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych.
Do Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Jadwigi Dziubińskiej w Golądkowie
uczęszcza młodzież z różnych powiatów, min.: pułtuskiego, ciechanowskiego, wyszkowskiego,
płońskiego, nowodworskiego, legionowskiego.
Szkoła utrzymuje od lat charakter szkoły ponadregionalnej.
W przeważającej części młodzież ucząca się w szkole pochodzi ze środowiska wiejskiego
o bardzo zróżnicowanej strukturze materialnej i intelektualnej.
Część młodzieży korzysta z różnego rodzaju form pomocy materialnej ze strony opieki
3
społecznej.
IV. Misja Szkoły
Jako szkoła istniejemy po to, by odpowiedzialnie i rzetelnie kształcić i wychowywać
poprzez wpajanie takich wartości jak: uczciwość, aktywność, sumienność i operatywność
w życiu oraz poszanowanie godności ludzkiej.
Jesteśmy po to, aby młodzieży (zwłaszcza wiejskiej), ułatwiać życiowy start
i funkcjonowanie w społeczeństwie.
Pragniemy tworzyć przyjazny klimat wzajemnej współpracy nauczycieli, uczniów
i rodziców. Wiodącym celem jest dla nas organizowanie rzetelnego i twórczego procesu
zdobywania wiedzy i umiejętności naszych wychowanków.
Pomagamy uczniom:
 rozwijać poczucie własnej wartości,
 rozwijać umiejętność podejmowania właściwych decyzji i ponosić odpowiedzialność za
ich konsekwencje,
 kształtować właściwe postawy wobec życia i zachęcać do podejmowania działalności
społecznej.
Kierujemy się zasadami tolerancji, wrażliwości na krzywdę ludzką oraz kompetencji
w działalności człowieka. Wyrażamy przekonanie, że wypełnianie naszej misji, wspieranej przez
władze oświatowe, przyczyni się do sukcesów i przysporzy satysfakcji pedagogom i rodzicom.
V. Priorytety w pracy wychowawczej szkoły
1. Nauka uczenia się oraz zdobywanie umiejętności modyfikacji swoich planów
zawodowych w zależności od potrzeb rynku pracy.
2. Tworzenie klimatu sprzyjającego rozwojowi uczniów, klimatu przyjaznej i bezpiecznej
szkoły.
3. Przygotowanie obywateli XXI wieku świadomie podejmujących decyzje, mających poczucie
odpowiedzialności za siebie, rodzinę, społeczeństwo, Polskę i środowisko naturalne
człowieka.
4. Uchronienie uczniów przed zagrożeniami wieku dorastania i używkami oraz
niedostosowaniem społecznym.
VI. Ogólne założenia programu wychowawczego szkoły
Program zajęć wychowawczych realizowany jest zgodnie z przyjętym harmonogramem.
Obejmuje on zajęcia edukacyjne przeznaczone dla całej szkoły, np.: cykle zajęć realizowanych
w ramach godzin wychowawczych według planów opracowanych oddzielnie dla każdej klasy.
Na zajęciach wychowawczych realizowane są założenia programu wychowawczego
szkoły oraz treści szczegółowe, właściwe dla danego poziomu nauczania i dla danej klasy.
W programie wychowawczym szkoły zawarte są, zatem trzy grupy zagadnień: treści
programu szkoły opracowanego przez radę pedagogiczną, treści poziomu nauczania
(opracowane przez zespoły wychowawców na poziomie klas) i treści programu
wychowawczego klasy (opracowane przez wychowawcę z udziałem uczniów).
W planie godzin wychowawczych znajdują się tematy stałe (realizowane
4
w każdej klasie niezależnie od poziomu) oraz tematy zajęć wychowawczych przeznaczone dla
poszczególnych klas. Zgodnie z przyjętymi w Programie Szkoły celami kształcenia i wychowania,
zadaniem szkoły jest przygotowanie absolwentów do samodzielności intelektualnej,
dokonywania przez nich dojrzałych wyborów, pełnego uczestnictwa w kulturze, a także
aktywności w życiu społecznym i w kierowaniu własnym rozwojem. Poprawne relacje w szkole
w dużym stopniu zależą od stosunków między nauczycielami, a uczniami.
VII. Główne cele wychowawcze
1. Społeczność szkolną, jako formę wspólnoty wychowawczej stanowią uczniowie, ich
rodzice oraz wszyscy pracownicy szkoły, współpracujący w atmosferze wzajemnego
zrozumienia i szacunku przy podejmowaniu wyznaczonych zadań.
2. Celem społeczności szkolnej jest wszechstronna pomoc wychowankom w osiągnięciu
dojrzałej osobowości. Wszelkie działania wychowawcze winny służyć kształtowaniu
i wypracowywaniu przez wychowanków coraz pełniejszej wewnętrznej harmonii jego
sfery fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej i duchowej.
3. Celem pracy wychowawczej jest kształtowanie u wychowanków umiejętności
prawidłowego odczytywania swoich stanów emocjonalnych poczucia własnej wartości,
dawania i otrzymywania wsparcia.
4. Celem wychowawczym jest realizowanie zadań ułatwiających dorastanie oraz
kształtujących dojrzałość i odpowiedzialność ucznia.
5. Celem wychowania jest rozwijanie zainteresowania wychowanków perspektywą
przyszłego zawodu.
VIII. Cele szczegółowe
1. Rozwijanie w uczniach dociekliwości poznawczej, ukierunkowanej na poszukiwanie
dobra, prawdy i piękna w świecie.
2. Budzenie w uczniach szacunku do dobra wspólnego.
3. Kształtowanie w uczniach postawy dialogu i przyczynianie się do klimatu zaufania.
4. Osiąganie celów życiowych drogą rzetelnej pracy.
5. Kształtowanie osobowości uczniów poprzez wskazywanie właściwych postaw wobec
siebie i innych ludzi oraz umiejętności analizowania różnorodnych zachowań.
6. Tworzenie życzliwej, serdecznej atmosfery w szkole, wzajemnego szacunku, tolerancji,
pozytywnej samooceny uczniów, nauczycieli i innych pracowników szkoły.
7. Autentyczna współpraca wszystkich podmiotów edukacji - rodziców, młodzieży
i nauczycieli.
8. Włączenie całej społeczności szkolnej do współdecydowania o ważnych sprawach szkoły.
9. Integrowanie zespołów klasowych poprzez samorządność.
10. Tworzenie zdrowego i bezpiecznego środowiska szkolnego.
11. Inspirowanie nauczycieli i uczniów do twórczych poszukiwań.
12. Doprowadzenie do uzyskania przez uczniów takich kompetencji, które jako absolwentom
będą niezbędne do osiągania sukcesów w szkole wyższego stopnia, a także w życiu
zawodowym i w społeczności dorosłych.
13. Zainspirowanie odpowiednich procesów reedukacji, czyli oduczania się negatywnych
i antyspołecznych zachowań.
14. Kształtowanie właściwych postaw rodziców wobec dzieci.
5
15. Zadbanie o poprawę sytuacji materialnej uczniów z rodzin patologicznych, a także
niewydolnych wychowawczo czy zaniedbanych.
IX. Charakterystyka absolwenta
Szkoła będzie stwarzać sytuacje, aby absolwent:
w sferze rozwoju intelektualnego:
 mógł posiąść wiedzę i umiejętności określone w programie szkoły w stopniu, na jaki
pozwalają jego zdolności i predyspozycje,
 mógł posiąść umiejętności uczenia się, a także wykorzystania różnych źródeł i technik
naukowych oraz zastosowania wiedzy w praktyce,
 potrafił stać się odpowiedzialnym za własną naukę,
 rozpoznał własne zdolności nie tylko intelektualne i artystyczne, ale także predyspozycje,
takie jak: siła i wytrzymałość fizyczna, odporność psychiczna, cierpliwość, zmysł
organizacyjny, oraz umiał wykorzystywać je dla samorealizacji,
 zaakceptował własne słabości, aby móc je pokonywać,
 umiał skutecznie porozumiewać się w różnych sytuacjach i poprawnie posługiwać się
językiem ojczystym,
w sferze rozwoju duchowo - emocjonalnego:
 miał poczucie autonomii z jednoczesną świadomością więzi społecznych,
 nie czuł obaw przed wyrażaniem emocji, wątpliwości, krytycznego stosunku do
rzeczywistości,
 wyrażał niezgodę na wszelką przemoc i reagował na nią,
 osiągnął samodzielność i stał się dorosły oraz odpowiedzialny poprzez samowychowanie,
 umiał podejmować decyzje i dokonywać właściwych wyborów,
 prezentował wysoką kulturę osobistą i trwałe nawyki dobrego wychowania, miał potrzebę
aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym środowiska oraz chciał poznawać
dziedzictwo kultury narodowej postrzeganej w perspektywie kultury europejskiej,
w sferze rozwoju moralno-społecznego:
 miał uznanie dla wolności wszystkich i był tolerancyjny,
 szanował symbole wszystkich religii,
 znał i szanował dziedzictwo ludzkości,
 miał szacunek dla życia od poczęcia do naturalnej śmierci,
 przyjął za najwyższą wartość patriotyzm, szacunek dla dobra wspólnego i troskę o losy
lokalnej społeczności oraz kraju,
 czuł się pewnie w pełnieniu ról społecznych partnera, rodzica oraz członka szerszej
społeczności,
 posiadał orientację w zakresie podstaw prawa i ekonomii,
 nabywał nawyki gospodarności i umiał szukać pracy,
 znał wartość życia ekologicznego,
w sferze rozwoju fizycznego:
 osiągnął pełny rozwój fizyczny oraz sprawność, stosownie do swoich możliwości,
 znał funkcjonowanie swojego organizmu,
6


umiał troszczyć się o swoje zdrowie poprzez: myślenie pozytywne, higieniczne nawyki
(ruch, odżywianie, higiena osobista), unikanie nałogów (świadomość ich niszczącej siły),
umiał kierować własną seksualnością.
X. Program zajęć wychowawczych
Program zajęć wychowawczych realizowany jest zgodnie z przyjętym planem. Obejmuje
zajęcia wychowawcze, przeznaczone dla całej szkoły oraz cykle zajęć realizowanych w ramach
godzin wychowawczych wg planów opracowanych dla poszczególnych klas.
W roku szkolnym 2014/2015 w planie godzin wychowawczych znajdują się tematy stałe,
realizowane we wszystkich klasach - niezależnie od poziomu oraz plan zajęć wychowawczych dla
poszczególnych poziomów klas.
Zajęcia wychowawcze stałe
1. Lekcje organizacyjne związane z rozpoczęciem roku szkolnego:

zapoznanie z planem pracy na nowy rok szkolny,

wybór samorządu klasowego,

BHP w szkole i w pracowniach,

bezpieczeństwo uczniów w szkole i poza szkołą.
2. Zapoznanie i przypomnienie treści zawartych w dokumentach regulujących zasady
funkcjonowania społeczności szkolnej - Statut i Program Szkoły.
3. Organizowanie uroczystości szkolnych i klasowych (wg kalendarza).
4. Spotkania wigilijne.
5. Omówienie wyników nauczania po zakończeniu I i II semestru.
6. Poruszanie bieżących problemów klasowych.
Klasy pierwsze
1. Historia i tradycja szkoły. Poznanie okolicy, w której się uczymy.
2. Przybliżenie sylwetki patrona szkoły - Jadwigi Dziubińskiej.
3. Higiena osobista i estetyka w życiu codziennym.
4. Bezpieczeństwo młodzieży w szkole i poza szkołą.
5. Czym jest i od czego zależy samoakceptacja? Skąd się biorą kompleksy?
6. Czy można polubić siebie? Czy msz poczucie własnej wyjątkowości, niepowtarzalności?
7. Rola dalszego i bliższego otoczenia w procesie kształtowania obrazu własnej osoby.
8. Nie musisz być sam ze swoimi problemami.
9. Sztuka uczenia się, organizacja warsztatu pracy.
10. Techniki uczenia się - spotkanie z pedagogiem.
11. Toksykomania narkotyczna, alkoholowa, nikotynowa - przyczyny i przebieg uzależnień.
12. Subkultury młodzieżowe, a przestępczość młodocianych.
13. Negatywny wpływ scen brutalnych i wulgarnych na psychikę oraz wzrost zachowań
agresywnych.
14. Moje pierwsze zakochanie się.
15. Fazy rozwoju miłości.
16. Pierwsza randka - jak przeżywają ją chłopcy, a jak dziewczęta?
17. Rola rodziny w życiu człowieka.
18. Ekologia w skali mikro - ekologiczne prowadzenie gospodarstwa domowego.
7
19. Organizacje ekologiczne działające na świecie i w kraju oraz sposoby ich działania.
20. Zdrowie i racjonalne żywienie.
21. Agresja językowa.
22. Tolerancja i akceptacja.
23. Sposoby dobrego komunikowania się. Uczenie się współdziałania i przezywania zwycięstw
i porażek.
24. Jesteśmy współgospodarzami szkoły.
25. Nałogi i narkomania - zagrożenie osobowości i życia.
Klasy drugie
1. Tolerancja i akceptacja.
2. Komunikacja interpersonalna.
3. Czy nasza klasa jest taka jak być powinna?
4. Współżycie w zespole – rywalizacja i konflikty.
5. Konstruktywne metody rozwiązywania konfliktów - przebaczanie.
6. Szacunek dla drugiej osoby.
7. Życzliwość między ludźmi.
8. Język, jako wyraz kultury osobistej.
9. Samodzielność, niezależność i odpowiedzialność.
10. W zgodzie ze sobą i z Tobą.
11. Narkomania - biała śmierć.
12. Umieć powiedzieć „nie”.
13. Wykorzystywanie nieletnich przez dorosłych.
14. Wymiar sprawiedliwości w przestępstwach młodocianych.
15. Kobiecość i męskość - poszanowanie płci.
16. Właściwy sens miłości.
17. Moje randki.
18. Zdrowie, jako wartość człowieka.
19. Na czym polega higieniczny tryb życia?
20. Psychologiczne problemy wieku dorastania.
21. Zdrowie kobiety - podstawa zdrowia jej dziecka.
22. Poprawa obrazu własnej osoby i walka z kompleksami.
23. Rodzina, jaką mam, jaką chciałbym mieć.
24. Użytkowanie wspólnej własności.
25. Odpowiedzialność za słowa.
Klasy trzecie
1. Zapoznanie z zasadami oceniania, promowania, klasyfikowania.
2. Bezpieczeństwo uczniów w szkole i poza szkołą.
3. Subkultury młodzieżowe.
4. Przestępczość młodocianych - skutki moralne, materialne, cierpienie młodego człowieka.
5. Przestępczość dla zabawy.
6. Co to znaczy być dorosłym?
7. Predyspozycje zawodowe, a wymagania pracodawców.
8. Jak zaprezentować się przyszłemu pracodawcy?
9. Biuro pracy – wycieczka.
10. Książka, film, teatr w naszym życiu.
11. Wulgaryzm w życiu codziennym.
8
12. Dojrzewanie fizyczne, intelektualne i społeczne.
13. Choroby przenoszone drogą płciową. AIDS.
14. Naturalny rytm płodności kobiety.
15. Zdrowie dziewczyny i kobiety oraz jego konsekwencje dla przyszłego macierzyństwa.
16. Moje problemy z ciałem i płcią.
17. Psychiczne potrzeby więzi emocjonalnej z innymi ludźmi.
18. Kryzysy i załamania.
19. Przyczyny i następstwa uzależnień wśród młodzieży.
20. Etiologia wirusa HIV.
21. Ciąża nieletnich - aspekty prawne.
22. Życie towarzyskie i problemy chodzenie ze sobą.
23. Dylematy planów życiowych.
24. Samokształcenie i fachowość.
25. Sztuka porozumiewania się.
Klasy czwarte
1. Patologia życia społecznego.
2. Wybór stanu cywilnego.
3. Czy narzeczeństwo to przeżytek?
4. Cechy dojrzałej miłości.
5. Współżycie seksualne.
6. Indywidualny i społeczny wymiar odpowiedzialnego rodzicielstwa.
7. Rola rodziny w rozwoju osobowym człowieka.
8. Wierność i wyłączność małżonków.
9. Predyspozycje zawodowe i wymagania pracodawców.
10. Jakie cechy zawodu, czy miejsca pracy są trudne do pogodzenia z harmonijnym życiem
rodzinnym?
11. Jaki zawód chciałbyś wykonywać?
12. Czy warto być odpowiedzialnym, czyli komu służy odpowiedzialność?
13. Zdrowie najwyższą wartością człowieka.
14. Zdrowe żywienie.
15. Samotność i osamotnienie.
16. Dalsze kształcenie i wybór zawodu.
Prelekcje, warsztaty, wycieczki
1. Prelekcje związane tematycznie z założeniami programu wychowawczego prowadzone
przez specjalistów dla rodziców, nauczycieli, uczniów.
Przykładowa tematyka spotkań:
 czy uczę swoje dziecko ponoszenia konsekwencji działania?,
 jak podejmujemy decyzje w naszej rodzinie?,
 potrzeba i umiejętność rozmów z dziećmi,
 wpływ negatywnych komunikatów na poczucie własnej wartości,
 świadomy wybór kierunku dalszego kształcenia,
 objawy zażywania środków psychoaktywnych przez młodzież ,
 interwencja pedagogiczna nauczyciela.
2. Indywidualne rozmowy młodzieży z wybranymi przez nią nauczycielami, pracownikami
szkoły.
3. Warsztaty z psychologiem lub pedagogiem szkolnym dotyczące treści wynikających
9
z realizacji programu wychowawczego i profilaktycznego.
4. Zajęcia integracyjne w klasach pierwszych.
5. Treningi asertywności. Prezentacje prac artystycznych uczniów wyrażających ich emocje.
6. Uczestnictwo w rozgrywkach międzyszkolnych i środowiskowych.
7. Stwarzanie możliwości działania Samorządu Uczniowskiego oraz innych organizacji
młodzieżowych na terenie szkoły.
8. Powołanie przez Samorząd Uczniowski rzeczników do spraw uczniów, jednego spośród
nauczycieli, drugiego spośród uczniów.
9. Stała współpraca z pedagogiem szkolnym w celu rozwiązywania bieżących problemów
wychowawczych, udziału w szkoleniu nauczycieli i rodziców oraz w prowadzeniu lekcji
tematycznych.
10. Przyjęcie kanonu dni częściowo lub w całości wolnych od zajęć szkolnych oraz zasad ich
wykorzystania.
 Święto Patrona Szkoły. Dzień ten przeznaczony jest na organizację imprez
wewnątrzszkolnych przez młodzież (Samorząd Uczniowski) np. ognisko, zawody
sportowe, gry terenowe itp.
 Dzień Edukacji Narodowej — wolny od zajęć dydaktycznych. W dniu
poprzedzającym święto w szkole odbywa się akademia organizowana przez
młodzież, na którą zapraszani są nauczyciele i niepedagogiczni pracownicy szkoły
oraz byli pracownicy naszej placówki.
 Opłatek - grudzień — po skróconych lekcjach odbywa się ogólnoszkolna Wigilia
z udziałem nauczycieli, uczniów, niepedagogicznych pracowników szkoły
i zaproszonych gości.
 Pierwszy dzień wiosny - dzień bez klasówek i ocen.
11. Wycieczki klasowe jedno- lub kilkudniowe:
 wcześniej przygotowane pod względem pedagogicznym, merytorycznym
i organizacyjnym (planowanie programu wycieczki, imprezy sportowej powinno
być tematem godziny wychowawczej z klasą).
 cel i program wycieczki należy przedstawić Dyrekcji przed rozpoczęciem kroków
organizacyjnych. W celach należy uwzględnić rozbudzanie wrażliwości na piękno,
odpowiedzialność za środowisko i miłość kraju (szczególnie w klasach I – III).
Przygotowując młodzież do wycieczki, należy zwrócić szczególną uwagę na jej
postawę i zachowanie w czasie całego wyjazdu,
 wycieczka może odbyć się na wniosek wychowawcy klasy, po uprzednim
zatwierdzeniu,
 na klasowe wycieczki autokarowe mogą jechać uczniowie innych klas za zgodą,
wychowawców.
12. Pomoc w umiejętnym spędzaniu czasu wolnego ucznia:
 zajęcia w centrum multimedialnym,
 zajęcia sportowe (np. koszykówka, lekkoatletyka),
 zajęcia artystyczne, kulturalne ( np. Zespól Pieśni i Tańca Golądkowo, konkursy)
 gazetka szkolna, radiowęzeł.
13. Podtrzymywanie i rozwijanie dobrych tradycji szkoły:
 rocznice narodowe (np. 11 listopada, 3 maja),
 pasowanie na ucznia ZSCKR im. Jadwigi Dziubińskiej,
 Święto Patrona Szkoły,
 opieka nad Izbą Pamięci,
10

Święto chleba i produktu regionalnego.
14. Współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w oddziaływaniu profilaktycznym
wobec konkretnych uczniów. Diagnoza psychologiczna i pedagogiczna, terapia młodzieży tub
ich rodzin powinna stanowić wsparcie dla zadań szkoły w ramach wychowania.
15. Działania ukierunkowujące dojrzewanie struktury „Ja":
 kształtowanie pozytywnej oceny u młodzieży,
 organizacja zajęć celem zagospodarowania czasu wolnego oraz kształtowania
postaw moralnych i właściwej hierarchii wartości,
 diagnoza indywidualnych możliwości i uzdolnień, prowadzenie zajęć stymulujących
prawidłowy rozwój intelektualny, społeczny, moralny i emocjonalny,
 zajęcia poświęcone orientacji zawodowej.
16. Działania wspomagające wychowanie w rodzinie:
 spotkania z rodziną w ich domu i doraźna lub stała pomoc w wychowaniu dzieci,
 prowadzenie terapii systematycznej rodziny — w porozumieniu z poradnią,
 wspieranie rodziców w trudnościach wzajemnej komunikacji, udzielanie pomocy
w ramach poradnictwa „szkoły dla rodziców".
Zadania ogólnoszkolne
1. Integrować społeczność szkoły wokół jej celów.
2. Tworzyć warunki bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego uczniów na terenie
szkoły.
3. Wykorzystać system oceniania, jako środek osiągania celów wychowawczych oraz
promować postęp w uczeniu się i zachowaniu, a także prezentować osiągnięcia
uczniów i wzbogacać system nagradzania uczniów.
4. Tworzyć atrakcyjną ofertę zajęć pozalekcyjnych, organizować imprezy szkolne:
konkursy, przeglądy, debaty, dni sportu, dni przeciw przemocy itp.
5. Doskonalić system diagnozy, profilaktyki i terapii pedagogicznej i psychologicznej,
a także rozwijać system pomocy materialnej dla uczniów.
6. Wspierać samorządność uczniów.
7. Tworzyć warunki do wykorzystania zdobytych kompetencji w praktycznych
sytuacjach.
8. Włączać się do inicjatyw środowiska lokalnego.
XI. Zadania nauczycieli, wychowawców i innych pracowników szkoły oraz
rodziców Nauczyciele i inni pracownicy szkoły
1. Warunkiem stawiania uczniowi wymagań punktualności i obecności na lekcjach jest
rzetelne odnotowywanie obecności w dzienniku. Podstawowym obowiązkiem jest
punktualne rozpoczynanie i kończenie zajęć oraz solidne przygotowanie do nich.
2. Każdy nauczyciel kieruje się dobrem ucznia, a nie swoją wygodą i jest do dyspozycji
ucznia, aby prowadzić z nim rozmowy indywidualne.
3. Nauczyciel zachowuje neutralność polityczną w pracy dydaktycznej i wychowawczej
np. nie dopuszcza na teren szkoły polityków w celach agitacyjnych. Nie oznacza to
braku obiektywnej informacji i dyskusji na tematy polityczne. Wszelkie ogłoszenia na
terenie szkoły mogą się pojawiać za wiedzą i zgodą Dyrekcji.
4. Wszyscy nauczyciele wprowadzają do tematyki swojego przedmiotu elementy
11
programu wychowawczego naszej szkoły oraz prezentują wybrane zagadnienia ze
ścieżek edukacyjnych i planu pracy wychowawczej klasy.
5. Wszystkich nauczycieli obowiązuje stałe doskonalenie merytoryczne, pedagogiczne,
psychologiczne i etyczne.
6. Obowiązkiem każdego nauczyciela jest każdorazowe reagowanie na dostrzeżone
dobro i zło.
7. Nauczyciel nie powinien stosować „terroru” jako metody wychowawczej
(co nie oznacza rezygnacji ze stawiania wymagań) i stawiać ocen z przedmiotu
bezpośrednio za zachowanie ucznia. Winien też przestrzegać zasad zawartych w
Kodeksie Ucznia.
8. Zadaniem każdego nauczyciela jest także dopilnowanie prawidłowego sposobu spędzania
przerw przez młodzież, np. zwracanie uwagi na kulturalną postawę, na realizację
zakazu palenia papierosów. Wszystkich pracowników szkoły wspierają w tych
działaniach w szczególny sposób nauczyciele — dyżurni.
9. Wszystkie funkcje wychowawcze podejmowane są świadomie i dobrowolnie.
10. Nauczyciele i inni pracownicy szkoły sami dbają o godność zawodową.
Zadania wychowawcy
Wychowawca w szczególności:
1. opracowuje w oparciu o Szkolny Program Wychowawczy, klasowy plan wychowawczy na
dany rok szkolny,
2. kształci nawyki przestrzegania zasad bezpieczeństwa oraz odpowiedniego zachowania się
w rożnych sytuacjach,
3. diagnozuje potrzeby zespołu i poszczególnych uczniów,
4. koordynuje pracę wychowawczą w zespole klasowym,
5. integruje klasę,
6. wykorzystuje potencjał grupy do wspierania jej członków,
7. wdraża do samooceny postępów w zachowaniu,
8. promuje osiągnięcia uczniów klasy,
9. kieruje uczniów na badania psychologiczne,
10. wnioskuje o zorganizowanie pomocy,
11. planuje i prowadzi lekcje wychowawcze zgodnie z planem pracy oraz z zakładanymi
celami,
12. zapoznaje z prawami i obowiązkami dziecka, ucznia, człowieka,
13. inspiruje pracę zespołową w klasie, przydzielając zespołom zadania na rzecz klasy i szkoły,
14. współpracuje z rodzicami uczniów, specjalistami ze szkoły i spoza niej,
15. wnikliwie rozpoznaje środowisko rodzinne uczniów,
16. poznaje predyspozycje, zainteresowania, zdolności i potrzeby uczniów oraz dba o ich
rozwój na terenie szkoły, współpracując z innymi nauczycielami i pedagogiem,
17. współdziała z rodzicami i pielęgniarką szkolną w celu rozpoznania stanu zdrowotnego
uczniów i uwzględnia ich możliwości psychoruchowych,
18. organizuje spotkania z rodzicami (zespołowe i indywidualne) w miarę potrzeb oraz dba
o dokumentację tych spotkań,
19. integruje rodziców i angażuje ich do pracy na rzecz klasy i szkoły,
20. organizuje imprezy klasowe, wycieczki, spotkania okolicznościowe, wyjazdy do instytucji
kulturalnych i zakładów pracy,
21. dba o rozwój życia klasowego, tworząc serdeczną atmosferę wśród uczniów sprzyjającą
koleżeństwu i przyjaźniom,
12
22. reaguje i przeciwdziała wszelkim formom agresji i wandalizmu,
23. wyjaśnia i kształtuje normy współżycia koleżeńskiego,
24. czuwa nad postępami w nauce i frekwencją uczniów,
25. jest w stałym kontakcie z rodzicami, stara się poznać sytuację pozaszkolną wychowanka,
26. organizuje klasowe zebrania rodziców,
27. prowadzi prawidłowo i systematycznie dokumentację klasową,
Zasady, według których powinien kierować się w swoich oddziaływaniach każdy wychowawca
1. Zasada prawdy, czyli dochowania zgodności słów wychowawcy z jego postawą życiową.
2. Zasada dobra dziecka, wymagająca od nauczyciela kierowania się we wszystkich etapach
i formach procesu wychowania korzyścią, interesem, bezpieczeństwem i wszechstronnym
rozwojem każdego wychowanka.
3. Zasada przykładu, czyli prezentowania przez wychowawcę wartości, ideałów, postaw,
przekonań i umiejętności, jakich oczekuje w szkole od samych podopiecznych.
4. Zasada więzi emocjonalnej z wychowankiem, polegająca na nawiązaniu i utrzymaniu z nim
bezpośredniego, osobistego, ciepłego i serdecznego kontaktu.
5. Zasada profesjonalizmu w wychowaniu, które wymaga od nauczyciela określonych
kompetencji zawodowych oraz profesjonalnej dojrzałości działań.
XII. Zasady współpracy z rodzicami
Spośród zasad współpracy z rodzicami istotną rolę odgrywa właściwy obieg informacji,
od którego zależy interwencja odpowiedniego organu szkoły w złożonych problemach uczniów.
Problemy wychowawcze mogą być zgłaszane:

na zebraniach klasowych przewodniczącemu trójki klasowej i dalej na forum Rady
Rodziców,

rodzicom i nauczycielom poprzez Radę Rodziców na zebraniach trójek klasowych,

wychowawcom,

pedagogowi,
W wyjątkowych wypadkach ignorowania przez rodziców obowiązków opiekuńczych
wobec swoich dzieci albo nie reagowania na ich naganne zachowania szkoła kieruje wniosek
do Sądu Rodzinnego i Nieletnich.
Tematyka spotkań wychowawców z rodzicami
1. Zapoznanie z zasadami współpracy szkoły z rodzicami.
2. Zapoznanie z najważniejszymi dokumentami szkolnymi.
3. Sprawy organizacyjne związane z wycieczkami.
4. Trudności w nauce.
5. Problem z frekwencją.
6. Uzależnienia i nałogi.
7. Regulamin egzaminu maturalnego.
8. Przygotowanie studniówki.
9. Analiza wyników nauczania i frekwencji w I i II semestrze.
10. Rola rodziny w zapobieganiu stresowi — spotkanie z pedagogiem lub psychologiem
szkolnym.
Spotkania z rodzicami prowadzone są nie tylko przez wychowawców, ale również
przez Dyrekcję, pedagoga lub psychologa szkolnego oraz przez zaproszonych specjalistów.
Problemy wychowawcze są również rozwiązywane na bieżąco z pomocą Rady Rodziców.
Każdy z rodziców powinien uczestniczyć w życiu szkoły i klasy w wybranej
13
i zadeklarowanej dziedzinie, np. wychowawczej, kulturalnej, porządkowej i gospodarczej
oraz świadomie współpracować ze szkołą, zgodnie z jej założeniami wychowawczymi. Rodzice
powinni uczestniczyć w zebraniach rodziców, w dniach otwartych i prelekcjach
poświęconych zagadnieniom wychowawczym.
Zobowiązuje się rodziców do osobistego, pisemnego lub telefonicznego
usprawiedliwiania nieobecności ucznia w szkole.
Rodzice powinni też dbać o odpowiedni strój i wygląd swojego dziecka w szkole.
XIII. Współpraca z władzami lokalnymi




udział w organizowanych przez władze obchodach rocznic świąt państwowych,
wspólna organizacja akcji ekologicznych i charytatywnych,
uczestniczenie w przeglądzie artystycznym szkół średnich,
współpraca z władzami gminy i powiatu dotycząca przestrzegania zakazu
sprzedaży alkoholu i wyrobów tytoniowych młodzieży.
XIV. Harmonogram uroczystości w czasie roku szkolnego 2014/2015
1. Rozpoczęcie roku szkolnego.
2. Jubileusz 90-lecia ZSCKR im. J. Dziubińskiej w Golądkowie.
3. Ślubowanie klas pierwszych.
4. Święto Patrona Szkoły.
5. Dzień chleba i produktu regionalnego.
6. Dzień Papieski.
7. Dzień Edukacji Narodowej.
8. Apel z okazji uroczystości Wszystkich Świętych.
9. Narodowe Święto Niepodległości.
10. Wigilia ogólnoszkolna.
11. Międzynarodowy Dzień Kobiet.
12. Pierwszy dzień wiosny.
13. Zakończenie zajęć w klasach programowo najwyższych.
14. Rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
15. Zakończenie rocznych zajęć dydaktyczno – wychowawczych.
XV. Sytuacje wymagające pomocy wychowawczej.
Sytuacje pozytywne
1. Wyraźne wyniki pracy nad sobą, np. poprawa ocen, zaprzestanie spóźnień,
opanowywanie agresji i innych emocji negatywnych.
2. Inicjatywa w różnorodnej działalności (np. czasie wolnym od zajęć lekcyjnych
zorganizowanie imprezy).
3. Systematyczna dbałość o pracownię.
4. Systematyczna dbałość o otoczenie szkoły ( np. o klomby kwiatowe).
5. Pomoc koleżeńska udzielana systematycznie ( np. pomoc w nauce słabszym uczniom).
6. Dobry wpływ na kolegów.
7. Szczególnie wyróżniająca się kultura osobista i subtelność.
8. Wyjątkowe zasługi ( np. dla ochrony życia, zdrowia, mienia czy środowiska).
Pochwały, nagrody i przywileje
1. Pochwała ustna:
14
 bezpośrednia, indywidualna,
 przed klasą,
 przed całą szkołą.
2. Pochwała pisemna:
 dyplom uznania,
 wpis do dokumentów,
 list pochwalny do rodziców.
3.
Nagrody książkowe.
4. Nagrody rzeczowe związane z tradycją, szkoły.
XVI. Sytuacje wymagające interwencji wychowawczej
1. Podstawą wychowawczą systemu jest ponoszenie konsekwencji popełnionego czynu.
W miarę możliwości uczniowie dokonują, naprawy uczynionego zła.
2. Stosowane środki wychowawcze w miarę możliwości powinny przynosić pożytek szkole.
3. Każdorazowo sprawcy zła należy wyjaśnić istotę dokonanego czynu i sens zastosowanego
środka wychowawczego.
4. Ocenie podlega zachowanie ucznia zarówno w szkole jak i poza szkołą.
5. Może nastąpić złagodzenie kary w przypadku szczególnych zasług ucznia.
6. W przypadkach nietypowych, nie mieszczących się w schemacie należy próbować
indywidualnie określić karę dla ucznia lub powołać komisję nauczycielsko - uczniowską
do rozpatrzenia sprawy.
Sytuacje niewłaściwe
1. Niesolidność, nieterminowość i nie wywiązywanie się ze zobowiązań, np. z zadania
społecznego, z regulaminu itp.
2. Nieuzasadnione opuszczanie zajęć szkolnych:
 indywidualne
 zbiorowe
3. Spóźnianie się na zajęcia.
4. Nieodpowiedni strój i wygląd, np. niechlujny, niehigieniczny, wyzywający, wskazujący na
przynależność do nieformalnych grup młodzieżowych zagrażających porządkowi
i bezpieczeństwu publicznemu.
5. Brak obuwia szkolnego.
6. Dewastowanie i marnotrawstwo dóbr materialnych.
7. Niszczenie środowiska przyrodniczego.
8. Nieopanowany gniew i agresywne zachowanie.
9. Stosowanie przemocy fizycznej lub psychicznej (wobec ludzi i zwierząt).
10. Krzywdzenie innych poprzez bezpośrednie podważanie autorytetu lub opinii. (Zaleca się
unikanie wyrażania opinii negatywnej o ludziach).
11. Unikanie odpowiedzialności za popełnione czyny poprzez obarczanie winą innych.
12. Palenie papierosów.
13. Picie alkoholu.
14. Stosowanie środków odurzających.
15. Rozprowadzanie środków odurzających.
16. Kłamstwa i krętactwa.
17. Fałszerstwo.
18. Kradzież.
19. Wulgarny sposób bycia (zachowania, gesty, słownictwo, i wygląd).
15
20. Wulgaryzowanie uczuć intymnych swoich i cudzych.
21. Obojętność wobec czynionego zła, np. brak reakcji na niszczenie, dewastowanie i znęcanie
się.
22. Czyny podlegające kodeksowi karnemu.
23. Sytuacje gorszące i deprawujące związane z seksem.
24. Zachowania narażające na szwank dobre imię szkoły.
25. Używanie telefonów komórkowych na lekcjach.
Środki wychowawcze
1. Rozmowa wychowawcza nauczyciela z uczniem, który jako pierwszy zetknął
się z problemem.
2. Rozmowa wychowawcy z uczniem.
3. Rozmowa wychowawcy z rodzicami:
 telefoniczna,
 w obecności Dyrekcji,
 wezwanie do szkoły.
4. Skierowanie ucznia na rozmowę wychowawczą z pedagogiem lub psychologiem.
5. Skierowanie ucznia na rozmowę wychowawczą z Dyrekcją.
6. W ostateczności postawienie ucznia przed Radą Pedagogiczną.
7. Obniżenie uczniowi stopnia z zachowania:
 jeden stopień,
 więcej niż jeden.
8. Wpisanie nagany do akt.
9. Zawieszenie w prawach ucznia, z warunkiem zaliczenia materiału ze wszystkich
przedmiotów.
10. Warunkowe pozostawienie w szkole, z groźbą usunięcia w przypadku następnego
wykroczenia.
11. Relegowanie ze szkoły po wyczerpaniu innych środków.
12. Naprawienie popełnionej winy lub wyrządzonej szkody. Przeproszenie.
13. Zaproponowanie konkretnej pracy na rzecz szkoły, w godzinach wolnych od zajęć
lekcyjnych.
14. Skorzystanie z pomocy specjalisty np. psychologa, lekarza psychiatry, prawnika
i policjanta.
15. Rozwiązanie klasy.
XVII. Ewaluacja programu wychowawczego szkoły
Celem ewaluacji jest określenie, czy program realizuje postawione mu zadania.
Sposoby i środki ewaluacji:
1. obserwacja zachowania uczniów, stopnia rozumienia i zinternalizowania norm,
2. obserwacja postępu w zachowaniu i nauce,
3. ocena ilości i jakości wytworów prac uczniowskich,
4. ocena poziomu wiadomości i umiejętności uczniów biorących udział w konkursach,
5. frekwencja na zajęciach organizowanych przez szkołę (analiza dokumentów),
 wyniki ewaluacji programu przeprowadzanej wśród uczniów i ich rodziców (ankieta,
wywiad, rozmowa),
 ocena samopoczucia uczniów w szkole (ankieta, obserwacja, wywiad),
 ocena stopnia zintegrowania klas (test socjometryczny).
16
Wskaźniki ewaluacji programu wychowawczego:
1.
Wskaźniki ilościowe:
 frekwencja uczniów na zajęciach lekcyjnych,
 liczba uczestników zajęć pozalekcyjnych, wychowawczych,
terapeutycznych (procent ogółu uczniów),
 ilość prac wykonanych przez uczniów,
 liczba uczniów z problemami wychowawczymi,
 liczba uczniów przystępujących do konkursów, liczba laureatów,
 ilość wycieczek organizowanych przez szkołę,
 liczba rodziców zaangażowanych w pracę szkoły.
2.








edukacyjnych,
Wskaźniki jakościowe:
aktywność uczniów na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych,
umiejętności, wiadomości i postawy uczniów,
samopoczucie uczniów w klasie i szkole,
przyczyny nieobecności uczniów na zajęciach,
przestrzeganie zasad sformułowanych w programie,
postęp w zachowaniu i uczeniu się,
współpraca z rodzicami uczniów,
współpraca ze środowiskiem lokalnym.
Tworzenie programu wychowawczego szkoły jest procesem żmudnym, w toku którego
pojawia się wiele wątpliwości. Nagrodą jednak może być satysfakcja, jaką można mieć z poczucia,
że każdy z uczniów, nauczycieli i rodziców jest członkiem społeczności, biorącym na siebie
odpowiedzialność za jakość pracy szkoły.
Integralną częścią Szkolnego Programu wychowawczego są:
 programy działań wychowawczych w poszczególnych klasach szkolnych,
 tematyka godzin wychowawczych,
 kalendarz imprez i uroczystości szkolnych,
 Statut Szkoły,
 ankieta ewaluacyjna Programu Wychowawczego Szkoły,
 Program Profilaktyczny Szkoły,
 Regulamin Samorządu Uczniowskiego,
 Procedury postępowania nauczycieli w sytuacjach kryzysowych.
17
Załącznik nr 1
PROCEDURY POSTĘPOWANIA NAUCZYCIELI W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH –
DZIAŁANIA INTERWENCYJNE:
I. W przypadku uzyskania informacji, że uczeń, który nie ukończył 18 lat, używa alkoholu
lub innych środków odurzających, uprawia nierząd, bądź przejawia inne zachowania
świadczące o demoralizacji, nauczyciel powinien podjąć następujące kroki
1. Przekazać uzyskaną informację dyrektorowi szkoły.
2. Dyrektor szkoły informuje o fakcie wychowawcę, pedagoga i psychologa szkolnego.
3. Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i przekazuje
im uzyskaną informację. Przeprowadza rozmowę z rodzicami oraz z uczniem
(w obecności rodziców). W przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązuje ucznia
do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś bezwzględnie
do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. W toku interwencji profilaktycznej może
zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do specjalistycznej placówki i udział
dziecka w programie terapeutycznym.
4. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal
z wiarygodnych źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka,
dyrektor szkoły pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub policję
(specjalistę ds. nieletnich).
5. Podobnie w sytuacji, gdy szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki oddziaływań
wychowawczych (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia, spotkania z pedagogiem,
psychologiem, itp.), a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów,
dyrektor szkoły powiadamia sąd rodzinny lub policję. Dalszy tok postępowania leży w
kompetencji tych instytucji.
6. W przypadku uzyskania informacji o popełnieniu przez ucznia, który ukończył 17 lat,
przestępstwa ściganego z urzędu lub jego udziale w działalności grup przestępczych,
zgodnie z art. 304 § 2 kodeksu postępowania karnego, dyrektor szkoły, jako
przedstawiciel instytucji jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym prokuraturę
lub policję.
II. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń
będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków powinien podjąć następujące kroki
1. Powiadamia o swoich przypuszczeniach dyrektora szkoły.
2. Dyrektor szkoły informuje o fakcie wychowawcę, pedagoga i psychologa szkolnego.
3. Odizolowuje ucznia od reszty uczniów, ale ze względów bezpieczeństwa nie
pozostawia go samego; stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie
ani zdrowie (np. pozostawia ucznia pod opieką innego nauczyciela, pedagoga lub
psychologa).
4. Zawiadamia o tym fakcie rodziców/opiekunów, których zobowiązuje do
niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy rodzice/opiekunowie odmówią
odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole, czy przewiezieniu do placówki służby
zdrowia, albo przekazaniu go do dyspozycji funkcjonariuszom policji - decyduje
dyrektor szkoły/placówki.
18
5. Dyrektor szkoły lub nauczyciel po uzgodnieniu z dyrektorem szkoły zawiadamia
najbliższą jednostkę policji, gdy rodzice ucznia będącego pod wpływem alkoholu lub
narkotyków - odmawiają przyjścia do szkoły albo jest on agresywny, bądź swoim
zachowaniem daje powód do zgorszenia lub zagraża życia lub zdrowia innych osób.
6. Jeżeli powtarzają się przypadki, w których uczeń (przed ukończeniem 18 lat) znajduje
się pod wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, to dyrektor szkoły ma
obowiązek powiadomienia o tym policji (specjalisty ds. nieletnich) lub sądu
rodzinnego.
7. Spożywanie alkoholu na terenie szkoły przez ucznia, który ukończył 17 lat, stanowi
wykroczenie z art. 431 ust. 1 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w
trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Należy o tym fakcie powiadomić policję.
Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tej instytucji.
III. W przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą
wyglądem narkotyk powinien podjąć następujące kroki
1. Nauczyciel zachowując środki ostrożności zabezpiecza substancję przed dostępem do
niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu
policji, próbuje (o ile to jest możliwe w zakresie działań pedagogicznych) ustalić, do
kogo znaleziona substancja należy.
2. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu pedagoga, psychologa i dyrektora szkoły oraz
wzywa policję.
3. Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i przekazuje
informacje dotyczące szczegółów zdarzenia.
IV. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję
przypominającą narkotyk, powinien podjąć następujące kroki
1. Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor, itp.) ma prawo
żądać, aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz
kieszeni (we własnej odzieży), ew. innych przedmiotów budzących podejrzenie, co do
ich związku z poszukiwaną substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać
czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia - jest to czynność zastrzeżona
wyłącznie dla policji.
2. O swoich spostrzeżeniach powiadamia pedagoga, psychologa i dyrektora szkoły oraz
rodziców/opiekunów ucznia i wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa.
3. W przypadku, gdy uczeń, mimo wezwania, odmawia przekazania nauczycielowi
substancji i pokazania zawartości teczki, dyrektor szkoły wzywa policję, która
przeszukuje odzież i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną
substancję i zabiera ją do ekspertyzy.
4. Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim
zabezpieczeniu, zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki policji.
Wcześniej próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo, uczeń nabył substancję. Całe
zdarzenie nauczyciel dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń
wraz ze swoimi spostrzeżeniami.
19
UWAGA:
Zgodnie z przepisami ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii - w Polsce karalne jest:
 posiadanie każdej ilości środków odurzających lub substancji psychotropowych,
 wprowadzanie do obrotu środków odurzających,
 udzielanie innej osobie, ułatwianie lub umożliwianie ich użycia oraz nakłanianie
do użycia,
 wytwarzanie i przetwarzanie środków odurzających.
Każde z wymienionych zachowań jest czynem karalnym w rozumieniu przepisów ustawy
o postępowaniu w sprawach nieletnich, jeśli sprawcą jest uczeń, który ukończył 13 lat, a nie
ukończył 17 lat.
Z przestępstwem mamy do czynienia, jeżeli któryś z wymienionych czynów popełni uczeń, po
ukończeniu 17 lat. W takiej sytuacji mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 6 czerwca
1997r. - Kodeks postępowania karnego.
Jeżeli przestępstwo ma miejsce na terenie szkoły, należy wezwać policję.
W każdym przypadku popełnienia czynu karalnego przez ucznia, który nie ukończył 17 lat
należy zawiadomić policję lub sąd rodzinny, a w przypadku popełnienia przestępstwa przez
ucznia, który ukończył 17 rok życia prokuraturę lub policję (art. 4 Upn i art. 304 Kpk).
V. Postępowanie wobec ucznia - sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa
1.
2.
3.
4.
Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły.
Powiadomienie o fakcie pedagoga i psychologa.
Ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia.
Przekazanie sprawcy (o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły) dyrektorowi
szkoły, pedagogowi lub psychologowi szkolnemu pod opiekę.
5. Powiadomienie rodziców ucznia-sprawcy.
6. Niezwłoczne powiadomienie policji w przypadku, gdy sprawa jest poważna (rozbój,
uszkodzenie ciała, itp.), lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest
nikomu znana.
7. Zabezpieczenie ewentualnych dowodów przestępstwa, lub przedmiotów
pochodzących z przestępstwa i przekazanie ich policji (np. sprawca rozboju na terenie
szkoły używa noża i uciekając porzuca go lub porzuca jakiś przedmiot pochodzący
z kradzieży).
VI. Postępowanie nauczyciela wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego
1. Udzielenia pierwszej pomocy przedmedycznej, bądź zapewnienia jej udzielenia
poprzez wezwanie lekarza w przypadku, kiedy ofiara doznała obrażeń.
2. Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły.
3. Powiadomienie rodziców ucznia.
4. Przekazanie poszkodowanego ucznia pod opiekę pedagoga lub psychologa.
5. Niezwłoczne wezwanie policji w przypadku, kiedy istnieje konieczność
profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności
i ewentualnych świadków zdarzenia.
6. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych
niebezpiecznych substancji lub przedmiotów, należy zapewnić bezpieczeństwo
20
przebywającym na terenie szkoły osobom, uniemożliwić dostęp osób postronnych do
tych przedmiotów i wezwać policję - tel. 997 lub 112.
VII. Postępowanie nauczyciela w przypadku podejrzenia o istnieniu przemocy w rodzinie
ucznia
1. Nauczyciel informuje o swoich podejrzeniach wychowawcę, pedagoga, psychologa
i dyrektora szkoły.
2. Nauczyciel tworzy dokumentację uzasadniającą podejrzenia o przemocy (szczegółowy
opis obrażeń zaobserwowanych u dziecka, okoliczności stwierdzenia obrażeń) oraz
zawierającą rodzaj podjętych działań (rozmowa z dzieckiem i jej rezultaty, przekazanie
informacji wychowawcy, dyrektorowi szkoły, pedagogowi i psychologowi).
3. Wychowawca w towarzystwie pedagoga lub psychologa odwiedza dom rodzinny
dziecka i przeprowadza wywiad z rodzicami. Następnie sporządza notatkę służbową
z przebiegu wizyty.
4. W przypadku, gdy interwencja w domu rodzinnym dziecka nasili bądź potwierdzi
przypuszczenia o przemocy, wychowawca lub pedagog powinien przekazać
zgromadzoną dokumentację sądowi rodzinnemu.
21