Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego nr 12
Transkrypt
Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego nr 12
DZIENNIK URZĘDOWY KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Nr 12 Warszawa, dnia 23 grudnia 2011 r. TREŚĆ: Poz.: KOMUNIKATY KOMISJI EGZAMINACYJNEJ DLA MAKLERÓW PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH: 44 — Komunikat Nr 5/2011 Komisji Egzaminacyjnej dla Maklerów Papierów Wartościowych z dnia 8 grudnia 2011 r. w sprawie organizacji egzaminu na maklera papierów wartościowych i egzaminu uzupełniającego . . . . . . . . . . . . 206 45 — Komunikat Nr 6/2011 Komisji Egzaminacyjnej dla Maklerów Papierów Wartościowych z dnia 8 grudnia 2011 r. w sprawie ustalenia zakresu tematycznego egzaminu na maklera papierów wartościowych i egzaminu uzupełniającego . . . . . . 207 KOMUNIKATY KOMISJI EGZAMINACYJNEJ DLA DORADCÓW INWESTYCYJNYCH: 46 — Komunikat Nr 114 Komisji Egzaminacyjnej dla doradców inwestycyjnych z dnia 14 grudnia 2011 r. w sprawie organizacji pierwszego etapu egzaminu na doradcę inwestycyjnego w dniu 25 marca 2011 r. . . . . . . . . . . . . 223 47 — Komunikat Nr 115 Komisji Egzaminacyjnej dla doradców inwestycyjnych z dnia 14 grudnia 2011 r. w sprawie ustalenia zakresu tematycznego egzaminu na doradcę inwestycyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224 Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 206 — Poz. 44 44 KOMUNIKAT Nr 5/2011 KOMISJI EGZAMINACYJNEJ DLA MAKLERÓW PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH z dnia 8 grudnia 2011 r. w sprawie organizacji egzaminu na maklera papierów wartościowych i egzaminu uzupełniającego Na podstawie art. 128 ust. 4 oraz w związku z art. 218 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384, z późn. zm.) ustala się, co następuje: § 1 Najbliższy egzamin na maklera papierów wartościowych odbędzie się w dniu 25 marca 2012 r. § 2 Najbliższy egzamin uzupełniający odbędzie się w dniu 25 marca 2012 r. Przewodniczący Komisji Egzaminacyjnej dla Maklerów Papierów Wartościowych Marta Kłosińska Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 207 — Poz. 45 45 KOMUNIKAT Nr 6/2011 KOMISJI EGZAMINACYJNEJ DLA MAKLERÓW PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH z dnia 8 grudnia 2011 r. w sprawie ustalenia zakresu tematycznego egzaminu na maklera papierów wartościowych i egzaminu uzupełniającego Na podstawie art. 128 ust. 4 i art. 218 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384, z późn. zm.): § 1 Ustala się następujący zakres tematyczny egzaminu na maklera papierów wartościowych: 1. ZAGADNIENIA PRAWNE 1.1. 1.1.1. 1.1.2. 1.1.3. 1.1.4. 1.1.5. 1.1.5.1. 1.1.5.2. 1.1.5.3. 1.1.5.4. 1.1.5.5. 1.1.6. 1.1.7. 1.1.8. 1.1.9. 1.1.9.1. 1.1.9.2. 1.1.9.3. 1.1.9.4. 1.1.9.5. 1.1.10. 1.1.10.1. 1.1.10.2. 1.1.10.3. 1.1.10.4. 1.1.10.5. 1.1.10.6. 1.1.10.7. 1.1.10.8. 1.1.10.9. 1.1.10.10. 1.1.10.11. 1.1.10.12. 1.1.10.13. Zagadnienia prawa cywilnego. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych, skutki dokonania czynności prawnej przez osobę pozbawioną zdolności prawnej lub o ograniczonej zdolności do czynności prawnych. Osoby prawne. Pojęcie osoby prawnej, powstanie, ustrój, działanie i ustanie osoby prawnej. Przedsiębiorstwo — definicja, sprzedaż przedsiębiorstwa. Czynności prawne. Zawarcie umowy. Pojecie umowy. Sposoby zawarcia umowy. Umowa przedwstępna. Pojęcie oferty. Regulaminy i wzorce umów. Formy czynności prawnych. Wady oświadczenia woli. Warunek i termin. Przedstawicielstwo — pełnomocnictwo i prokura. Istota pełnomocnictwa i jego rodzaje. Ustanowienie pełnomocnika i zakres jego działania. Pozycja prawna posłańca i zastępcy pośredniego. Udzielenie, odwołanie i wygaśnięcie prokury. Prokura łączna i samoistna. Zobowiązania. Pojęcie zobowiązania. Pojecie szkody. Należyta staranność. Solidarność wierzycieli. Solidarność dłużników. Wykonywanie zobowiązań i skutki niewykonania zobowiązań. Zmiana wierzyciela i dłużnika. Umowa sprzedaży. Umowa zlecenia. Umowa agencyjna. Umowa komisu. Umowa przechowania. Umowa składu. 1.2. 1.2.1. 1.2.1.1. Zagadnienia prawa handlowego. Zagadnienia ogólne. Rodzaje spółek handlowych — spółki osobowe, spółki kapitałowe. Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 1.2.1.2. 1.2.1.3. 1.2.1.4. 1.2.2. 1.2.2.1. 1.2.2.2. 1.2.2.3. 1.2.2.3.1. 1.2.2.3.2. 1.2.2.3.3. 1.2.2.4. — 208 — Poz. 45 1.2.2.5. 1.2.2.6. 1.2.3. Definicja spółki jednoosobowej, spółki dominującej i spółki powiązanej. Zwykła większość głosów, bezwzględna większość głosów, kwalifikowana większość. Publikacja ogłoszeń spółek. Spółka akcyjna. Powstanie spółki. Prawa i obowiązki akcjonariuszy, akcja, księga akcyjna, przywileje głosowe, dywidenda. Organy spółki. Zarząd — kompetencje, skład, wybór, mandat, kadencja, zasady działania. Nadzór, rada nadzorcza — kompetencje, skład, wybór, kadencja, zasady działania. Walne zgromadzenie. Zmiana statutu, podwyższenie kapitału zakładowego, prawa do akcji, prawo poboru, obniżenie kapitału zakładowego. Rozwiązanie i likwidacja spółki akcyjnej. Odpowiedzialność cywilnoprawna. Przepisy karne przewidziane w kodeksie spółek handlowych. 1.3. 1.3.1. 1.3.2. Zagadnienia prawa podatkowego i dewizowego. Ogólne zasady stosowania przepisów prawa podatkowego na rynku finansowym. Ogólne zasady stosowania przepisów prawa dewizowego na rynku finansowym. 1.4. 1.4.1. 1.4.2. 1.4.3. 1.4.4. 1.4.4.1. 1.4.4.2. 1.4.4.3. 1.4.4.4. 1.4.4.5. 1.4.4.6. 1.4.4.7. 1.4.4.8. 1.4.4.9. 1.4.5. 1.4.5.1. 1.4.6. 1.4.6.1. 1.4.7. Zagadnienia dotyczące papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych. Istota i zasadnicze właściwości papieru wartościowego. Zasadnicze rodzaje papierów wartościowych. Akcje i indeksy akcji. Obligacje. Emitenci obligacji. Zawartość, formy i rodzaje obligacji. Zasady emisji obligacji. Obligacje zamienne. Obligacje z prawem pierwszeństwa. Obligacje przychodowe. Umarzanie obligacji. Rola banku — reprezentanta i obowiązki emitenta wobec banku — reprezentanta. Indeksy obligacji. Skarbowe papiery wartościowe. Zasady emisji skarbowych papierów wartościowych. Bankowe papiery wartościowe. Zasady emisji bankowych papierów wartościowych. Prawa poboru, prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, prawa pochodne będące papierami wartościowymi. Pozostałe instrumenty finansowe nie będące papierami wartościowymi. 1.4.8. 1.5. 1.5.1. 1.5.2. 1.5.3. 1.5.4. 1.5.5. 1.5.6. 1.5.6.1. 1.5.6.2. 1.5.6.3. 1.5.6.4. Zagadnienia dotyczące oferty publicznej i spółek publicznych. Publiczne proponowanie nabywania papierów wartościowych. Zasady i warunki dokonywania oferty publicznej papierów wartościowych. Zasady i warunki ubiegania się o dopuszczenie papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych do obrotu na rynku regulowanym. Inwestor kwalifikowany. Submisja inwestycyjna i submisja usługowa. Prospekt emisyjny. Forma jednolitego dokumentu. Forma zestawu dokumentów obejmującego dokument rejestracyjny, dokument ofertowy i dokument podsumowujący. Prospekt emisyjny podstawowy. Memorandum informacyjne i inne dokumenty informacyjne. Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 1.5.7. — 209 — Poz. 45 1.5.8. 1.5.8.1. 1.5.8.2. 1.5.8.3. 1.5.9. 1.5.10. 1.5.11. Obowiązki emitenta w zakresie udostępniania informacji w związku z ofertą publiczną, obowiązki informacyjne emitentów. Znaczne pakiety akcji spółek publicznych. Ujawnianie stanu posiadania. Wezwania. Szczególne uprawnienia i obowiązki akcjonariuszy spółki publicznej. Zniesienie dematerializacji akcji. Uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego. Odpowiedzialność administracyjna, cywilna i karna. 1.6. 1.6.1. 1.6.2. 1.6.3. 1.6.3.1. 1.6.3.2. 1.6.3.3. 1.6.4. 1.6.5. 1.6.5.1. 1.6.5.2. 1.6.5.3. 1.6.5.4. 1.6.5.5. 1.6.5.6. 1.6.6. 1.6.7. 1.6.8. 1.6.9. 1.6.10. 1.6.11. 1.6.12. 1.6.13. 1.6.14. 1.6.14.1. 1.6.14.2. 1.6.14.3. 1.6.14.4. 1.6.14.5. 1.6.14.6. 1.6.14.7. 1.6.14.8. 1.6.14.9. 1.6.15. 1.6.16. 1.6.17. 1.6.18. 1.6.19. 1.6.20. Zagadnienia dotyczące obrotu instrumentami finansowymi. Rachunki papierów wartościowych. Zasady dematerializacji papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych. Rachunki papierów wartościowych. Skutki prawne zapisu papierów wartościowych na rachunku papierów wartościowych. Przeniesienie praw z papierów wartościowych zapisanych na rachunku papierów wartościowych. Świadectwo depozytowe. Zasady dokonywania transakcji krótkiej sprzedaży. Wtórny obrót instrumentami finansowymi. Rynek regulowany giełdowy, w tym rynek oficjalnych notowań i rynek regulowany pozagiełdowy. Zasady organizowania rynku giełdowego i pozagiełdowego. Zasady funkcjonowania spółki prowadzącej giełdę. Zasady funkcjonowania spółki prowadzącej rynek pozagiełdowy. Transakcje zawierane na rynku giełdowym i pozagiełdowym. Alternatywny system obrotu. Manipulacja. Przyjęte praktyki rynkowe. Firmy inwestycyjne. Domy maklerskie. Banki prowadzące działalność maklerską. Banki prowadzące działalność zgodnie z art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Podmioty zagraniczne prowadzące działalność maklerską. Banki powiernicze. Prowadzenie działalności maklerskiej. Oferowanie instrumentów finansowych. Wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych. Przyjmowanie i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych. Zarządzanie portfelem, w skład którego wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych. Doradztwo inwestycyjne. Inne czynności i usługi wykonywane w ramach działalności maklerskiej. Agenci firmy inwestycyjnej. Zlecanie czynności z zakresu działalności maklerskiej podmiotom trzecim. Warunki prowadzenia działalności przez firmę inwestycyjną. Maklerzy papierów wartościowych i doradcy inwestycyjni. Obowiązkowy system rekompensat. Kluby inwestorów. Uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego. Tajemnica zawodowa i informacje poufne. Odpowiedzialność administracyjna, cywilna i karna. 1.7. 1.7.1. 1.7.2. Zagadnienia dotyczące nadzoru nad rynkiem finansowym i kapitałowym. Cele i zadania Komisji Nadzoru Finansowego. Komisja Nadzoru Finansowego — skład, zasady działania. Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 1.7.3. 1.7.4. 1.7.5. 1.7.5.1. — 210 — Poz. 45 1.7.5.2. 1.7.6. 1.7.6.1. 1.7.6.2. 1.7.7. 1.7.7.1. 1.7.7.2. 1.7.8. 1.7.8.1. 1.7.8.2. 1.7.9. Uprawnienia Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego. Wymiana informacji między organami nadzoru. Postępowanie kontrolne. Czas trwania kontroli, zasady prowadzenia kontroli i wykonywania czynności kontrolnych, upoważnieni kontrolerzy, upoważnienie. Protokół kontroli i zalecenia pokontrolne. Postępowanie wyjaśniające. Cele i zakresie postępowania wyjaśniającego. Czas trwania i zasady prowadzenia postępowania wyjaśniającego. Wizyta nadzorcza. Zakres przedmiotowy i podmiotowy wizyty nadzorczej. Czas trwania i zasady prowadzania wizyty nadzorczej. Blokada rachunków. Przesłanki i zasady dokonania blokady i czas trwania blokady. Podmioty upoważnione do dokonania blokady. Przepisy karne. 1.8. 1.8.1. 1.8.2. 1.8.3. 1.8.3.1. 1.8.3.2. 1.8.3.3. 1.8.4. 1.8.4.1. 1.8.4.2. 1.8.4.3. 1.8.4.4. 1.8.4.5. 1.8.4.6. 1.8.4.7. 1.8.5. 1.8.5.1. 1.8.5.2. 1.8.6. 1.8.7. 1.8.8. Zagadnienia dotyczące tworzenia i funkcjonowania towarzystw i funduszy Inwestycyjnych. Zasady tworzenia i funkcjonowania towarzystw funduszy inwestycyjnych. Zasady tworzenia i funkcjonowania funduszy inwestycyjnych Rodzaje funduszy inwestycyjnych. Fundusze inwestycyjne otwarte. Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte. Fundusze inwestycyjne zamknięte. Szczególne konstrukcje i typy funduszy inwestycyjnych. Fundusze inwestycyjne z różnymi kategoriami jednostek uczestnictwa. Fundusze inwestycyjne z wydzielonymi subfunduszami. Fundusze inwestycyjne podstawowe i powiązane. Fundusz rynku pieniężnego. Fundusz portfelowy. Fundusz sekurytyzacyjny. Fundusz aktywów niepublicznych. Inne organy funduszy inwestycyjnych. Rada inwestorów. Zgromadzenie inwestorów. Obowiązki informacyjne funduszy inwestycyjnych. Zasady działania funduszy zagranicznych na terytorium RP. Tajemnica zawodowa. 1.9. 1.9.1. 1.9.2. 1.9.3. 1.9.4. 1.9.5. 1.9.6. 1.9.7. 1.9.8. Zagadnienia dotyczące rynku towarów giełdowych. Działalność maklerska w zakresie towarów giełdowych (w tym instytucje rynku towarów giełdowych). Obrót towarami giełdowymi na rynku regulowanym — rynek regulowany giełdowy, rynek regulowany pozagiełdowy. Dopuszczenie do obrotu giełdowego i zagadnienia z zakresu obrotu towarami giełdowymi. Transakcje giełdowe i reprezentacja w transakcjach giełdowych. Tworzenie i ustrój organizacyjny giełdy towarowej. Maklerzy giełd towarowych. Towarowe domy maklerskie. Tajemnica zawodowa. 1.10. 1.10.1. 1.10.2. 1.10.3. Zagadnienia dotyczące systemu rozliczeniowo-depozytowego. Zasady funkcjonowania Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych S.A. Uczestnictwo w Krajowym Depozycie papierów Wartościowych S.A. Realizacja zobowiązań emitentów wobec właściciela papierów wartościowych. Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 211 — 1.10.4. 1.10.5. 1.10.6. 1.10.7. Wystawianie świadectw depozytowych. Rozliczanie transakcji i rozrachunek transakcji. Organizacja, prowadzenie rozliczeń i rozrachunku. Izba rozliczeniowa i izba rozrachunkowa. 2. RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA 2.1. 2.1.1. 2.1.2. 2.1.3. Cel i zakres rachunkowości finansowej. Rachunkowość jako system. Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza. Podstawowe pojęcia, koncepcje i definicje wykorzystywane w rachunkowości finansowej. 2.2. Nadrzędne zasady prowadzenia rachunkowości finansowej. 2.3. Zasady (polityka) rachunkowości. 2.4. 2.4.1. 2.4.2. 2.4.3. 2.4.4. 2.4.5. 2.4.6. 2.4.7. 2.4.8. 2.4.9. 2.4.10. 2.4.11. Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych. Ogólne zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych. Miejsce prowadzenia ksiąg rachunkowych. Otwieranie i zamykanie ksiąg rachunkowych. Prowadzenie ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera. Organizacja wewnętrzna i części składowe ksiąg rachunkowych. Dowody księgowe. Cechy zapisów w księgach rachunkowych. Wymagania odnośnie do sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych. Zasady ujmowania zdarzeń w księgach rachunkowych. Inwentaryzacja. Problematyka usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. 2.5. 2.5.1. 2.5.2. 2.5.3. 2.5.4. 2.5.5. 2.5.6. 2.5.7. 2.5.8. 2.5.9. 2.5.10. Wycena aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego. Metody wyceny aktywów i pasywów. Wycena aktywów i pasywów wyrażonych w walutach obcych. Wycena a założenie o kontynuacji działalności. Wpływ wyceny aktywów i pasywów na wynik finansowy. Amortyzacja. Trwała utrata wartości. Rezerwy. Kapitał i jego wycena. Ustalanie przychodów. Zasady ustalania wyniku finansowego. 2.6. 2.6.1. 2.6.2. 2.6.3. 2.6.4. 2.6.5. 2.6.6. 2.6.7. 2.6.8. 2.6.9. 2.6.10. 2.6.11. 2.6.12. Zagadnienia szczegółowe rachunkowości finansowej. Odroczony podatek dochodowy. Kontrakty długoterminowe. Instrumenty finansowe. Łączenie się spółek. Leasing. Zdarzenia po dniu bilansowym. Błędy podstawowe. Płatności w formie akcji. Utrata wartości aktywów. Pozycje w walutach obcych, różnice kursowe. Rachunkowość zabezpieczeń. Pozycje pozabilansowe. 2.7. 2.7.1. Sprawozdawczość finansowa. Cele sprawozdawczości finansowej. Poz. 45 Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 212 — Poz. 45 2.7.2. 2.7.3. 2.7.4. 2.7.5. 2.7.5.1. 2.7.5.2. 2.7.5.3. 2.7.5.4. 2.7.5.5. 2.7.5.6. 2.7.6. 2.7.7. 2.7.8. 2.7.8.1. 2.7.8.2. Zasady ogólne sporządzania sprawozdań finansowych. Zasady ujawniania informacji w sprawozdaniach finansowych. Cechy jakościowe sprawozdań finansowych. Sprawozdania finansowe (zasady sporządzania i formy prezentacji). Wprowadzenie do sprawozdania finansowego. Bilans. Rachunek zysków i strat. Rachunek przepływów pieniężnych. Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym. Informacja dodatkowa. Uproszczone sprawozdania finansowe (zasady sporządzania i formy prezentacji). Łączne sprawozdania finansowe (zasady sporządzania i formy prezentacji). Sprawozdania finansowe banków, zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Sprawozdawczość finansowa banków. Sprawozdawczość finansowa zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. 2.8. 2.8.1. 2.8.2. 2.8.3. 2.8.4. Konsolidacja sprawozdań finansowych. Podstawowe pojęcia stosowane przy konsolidacji. Zwolnienia i wyłączenia z konsolidacji. Metody konsolidacji. Zakres, forma prezentacji i zasady sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych. 2.9. 2.9.1. 2.9.5. 2.9.5.1. 2.9.5.2. 2.9.5.3. 2.9.5.4. 2.9.5.5. 2.9.6. Badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Sposób i miejsce ogłaszania sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Odpowiedzialność za ogłaszanie sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Badanie sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Podmioty objęte obowiązkiem badania i ogłaszania sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Zasady badania. Cel badania. Dokumenty z badania. Dokonywanie wyboru biegłego rewidenta. Niezależność i bezstronność biegłego rewidenta. Uprawnienia i obowiązki biegłego rewidenta. Przegląd sprawozdań finansowych. 2.10. Ochrona danych w rachunkowości. 2.11. Odpowiedzialność karna w rachunkowości. 2.12. 2.12.1. 2.12.2. 2.12.3. 2.12.4. Szczególne zasady rachunkowości. Szczególne zasady rachunkowości banków. Szczególne zasady rachunkowości zakładów ubezpieczeń. Szczególne zasady rachunkowości funduszy inwestycyjnych. Szczególne zasady rachunkowości domów maklerskich i biur maklerskich banków. 3. RYNKI I INSTRUMENTY FINANSOWE 3.1. 3.1.1. 3.1.2. 3.1.3. 3.1.4. 3.1.5. 3.1.6. Zagadnienia podstawowe. Funkcje rynków kapitałowych. Rynki pierwotne i wtórne. Giełdy a rynki pozagiełdowe. Zawieranie i rozliczanie transakcji na rynkach. Rynki kierowane cenami i kierowane zleceniami. Rynki regulowane i nieregulowane. 2.9.2. 2.9.3. 2.9.4. Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 213 — 3.1.7. 3.1.8. Wielkość i płynność rynku, koszty transakcyjne. Źródła informacji o rynku. 4. MATEMATYKA FINANSOWA 4.1. 4.1.1. 4.1.2. 4.1.3. 4.1.4. 4.1.5. 4.1.6. Zagadnienia podstawowe. Procent prosty i procent składany. Stopa procentowa nominalna i efektywna. Stopa zwrotu z inwestycji. Wpływ inflacji na stopę zwrotu z inwestycji (realna stopa zwrotu). Wpływ stopy opodatkowania na stopę zwrotu z inwestycji. Dyskonto i stopa dyskonta. 4.2. 4.2.1. 4.2.2. 4.2.3. 4.2.4. 4.2.5. Wartość pieniądza w czasie. Wartość przyszła. Wartość bieżąca. Wartość przyszła renty. Wartość bieżąca renty. Wartość bieżąca renty wieczystej. 4.3. 4.3.1. 4.3.2. 4.3.3. Kredyty. Oprocentowanie nominalne i efektywne kredytu. Kredyty o równych płatnościach rat kapitałowych. Kredyty o równych kwotach spłaty kredytu. 4.4. 4.4.1. 4.4.2. 4.4.3. 4.4.4. 4.4.5. Metody oceny efektywności inwestycji. Wartość bieżąca netto inwestycji. Wewnętrzna stopa zwrotu z inwestycji. Zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu z inwestycji. Indeks rentowności. Okres zwrotu z inwestycji. 5. ANALIZA I WYCENA INSTRUMENTÓW DŁUŻNYCH 5.1. 5.1.1. 5.1.2. 5.1.3. 5.1.4. 5.1.5. 5.1.6. 5.1.7. 5.1.8. Rodzaje ryzyka związanego z instrumentami dłużnymi. Ryzyko stopy procentowej. Ryzyko reinwestycji. Ryzyko przedterminowego wykupu. Ryzyko kredytowe (niewypłacalności). Ryzyko zmian struktury terminowej stóp procentowych. Ryzyko inflacji. Ryzyko płynności. Ryzyko kursowe. 5.2. 5.2.1. 5.2.2. 5.2.3. Klasyfikacja stóp zwrotu z instrumentów dłużnych. Nominalna stopa zwrotu. Bieżąca stopa zwrotu (ang. current yield). Stopa zwrotu w terminie do wykupu (ang. yield to maturity). 5.3. 5.3.1. 5.3.2. 5.3.3. 5.3.4. Rodzaje instrumentów dłużnych. Bony skarbowe. Obligacje skarbowe. Obligacje samorządowe. Obligacje korporacyjne. 5.4. 5.4.1. Poziom i struktura terminowa stóp procentowych. Krzywa rentowności. Poz. 45 Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 5.4.2. — 214 — Poz. 45 5.4.3. Teorie kształtowania się krzywej rentowności (teoria oczekiwań, teoria płynności, teoria segmentacji rynku). Czynniki mające wpływ na kształt krzywej rentowności. 5.5. 5.5.1. 5.5.2. 5.5.3. 5.5.4. 5.5.5. Analiza obligacji skarbowych. Cena obligacji a stopa zwrotu z obligacji. Czas trwania obligacji (ang. duration). Zmodyfikowany czas trwania obligacji (ang. modified duration). Wypukłość obligacji (ang. convexity). Analiza wrażliwości obligacji na zmiany stóp procentowych. 6. ANALIZA FINANSOWA PRZEDSIEBIORSTW I WYCENA AKCJI 6.1. Analiza finansowa przedsiębiorstw. 6.1.1. Źródła informacji dla potrzeb analizy finansowej. 6.1.2. Analiza finansowa przedsiębiorstw z uwzględnieniem banków i zakładów ubezpieczeń. 6.1.2.1. Analiza trendu. 6.1.2.2. Analiza porównawcza struktury pionowej i poziomej bilansu. 6.1.2.3. Analiza rachunku zysków i strat. 6.1.2.4. Analiza przepływów gotówkowych. 6.1.3. Analiza wskaźnikowa. 6.1.3.1. Wskaźniki płynności. 6.1.3.1.1. Wskaźnik bieżącej płynności finansowej (ang. current ratio). 6.1.3.1.2. Wskaźnik szybkiej płynności (ang. quick ratio). 6.1.3.1.3. Wskaźnik płynności gotówkowej (ang. cash ratio). 6.1.3.2. Wskaźniki aktywności (efektywności). 6.1.3.2.1. Wskaźnik obrotu należnościami. 6.1.3.2.2. Wskaźnik obrotu zapasami. 6.1.3.2.3. Średni obrót należnościami wyrażony w liczbie dni. 6.1.3.2.4. Liczba dni utrzymania zapasów. 6.1.3.2.5. Wskaźnik obrotu zobowiązaniami. 6.1.3.2.6. Okres płatności zobowiązań. 6.1.3.2.7. Marża zysku brutto. 6.1.3.2.8. Marża zysku operacyjnego. 6.1.3.2.9. Marża zysku netto. 6.1.3.3. Wskaźniki zadłużenia. 6.1.3.3.1. Wskaźnik udziału zadłużenia w całkowitym kapitale przedsiębiorstwa. 6.1.3.3.2. Wskaźnik pokrycia kosztów finansowych. 6.1.3.3.3. Gotówkowy wskaźnik pokrycia zobowiązań. 6.1.3.3.4. Wskaźnik dług/kapitał własny (ang. debt/equity ratio). 6.1.3.3.5. Wskaźnik zadłużenie długoterminowe/kapitał całkowity (ang. long term debt/total capital ratio). 6.1.3.4. Wskaźniki rentowności. 6.1.3.4.1. Stopa zwrotu z aktywów (ROA). 6.1.3.4.2. Stopa zwrotu z kapitału własnego (ROE). 6.1.3.4.3. Stopa zwrotu z kapitału (ROC). 6.1.3.4.4. Obrót aktywami całkowitymi (ang. total assets turnover). 6.1.3.4.5. Obrót aktywami trwałymi netto (ang. net fixed assets turnover). 6.1.3.4.6. Obrót kapitałem własnym (ang. equity turnover). 6.1.3.5. Wskaźniki wyceny rynkowej. 6.1.3.6. Współczynnik wypłacalności (dla banków). 6.1.3.7. Margines wypłacalności i kapitał gwarancyjny (dla zakładów ubezpieczeń). 6.1.3.8. Model Du Ponta. Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 215 — 6.1.3.9. 6.1.4. 6.1.5. 6.1.6. Możliwości i ograniczenia analizy wskaźnikowej. Stopień dźwigni operacyjnej (DOL), finansowej (DFL) i całkowitej (DTL). Ekonomiczna interpretacja wskaźników. Analiza struktury kapitałowej. 6.2. 6.2.1. 6.2.1.1. 6.2.1.2. 6.2.1.3. 6.2.2. 6.2.2.1. 6.2.2.1.1. 6.2.2.1.2. 6.2.2.1.3. 6.2.2.1.4. 6.2.2.2. 6.2.2.3. 6.2.2.3.1. 6.2.2.3.2. 6.2.2.3.3. 6.2.2.3.4. 6.2.2.3.5. 6.2.2.3.6. 6.2.2.4. 6.2.2.4.1. 6.2.2.4.2. 6.2.2.4.3. 6.2.2.4.4. 6.2.2.5. 6.2.3. 6.2.3.1. 6.2.3.2. 6.2.3.3. 6.2.3.4. 6.2.3.5. 6.2.4. 6.2.4.1. 6.2.4.2. 6.2.4.3. 6.2.4.4. 6.2.4.5. 6.2.4.6. 6.2.5. 6.2.5.1. 6.2.5.2. 6.2.5.3. 6.2.5.4. 6.2.5.5. 6.2.6. 6.2.7. Analiza i wycena akcji. Proces wyceny akcji. Wybór metody wyceny. Zawartość raportu analitycznego. Znaczenie procesu wyceny w zarządzaniu portfelem inwestycyjnym. Klasyfikacja metod wyceny. Metody majątkowe. Metoda wartości księgowej. Metoda skorygowanej wartości księgowej. Metoda wartości likwidacyjnej. Metoda odtworzeniowa. Metody porównawcze (metody mnożnikowe). Metody mieszane. Metoda klasyczna. Uproszczona metoda UEC. Metoda UEC. Metoda pośrednia. Metoda bezpośrednia. Metoda nabycia rocznych zysków. Metody dochodowe. Metoda Equity Cash Flow (ECF). Metoda Free Cash Flow (FCF). Metoda Capital Cash Flow. Metoda Adjusted Present Value. Metoda opcji rzeczywistych (ang. real options valuation) Modele kapitalizacji dywidend (Williamsa-Gordona). Ogólny model kapitalizacji dywidend. Model stałej dywidendy i stałego wzrostu dywidendy. Implikowana stopa wzrostu dywidendy. Metody szacowania wymaganej stopy zwrotu. Wpływ polityki dywidend na wartość akcji. Modele dyskontowania przepływów gotówkowych. Etapy wyceny. Prognozowanie wolnych przepływów gotówkowych. Wartość końcowa (rezydualna). Średni ważony kosztu kapitału z uwzględnieniem zastosowania modelu CAPM. Aktywa pozaoperacyjne i wartość firmy. Analiza wrażliwości. Metody porównawcze wyceny akcji. Znaczenie mnożników w wycenie akcji. Metoda wskaźnika ceny do zysku. Metoda wskaźnika ceny do przepływów gotówkowych. Metoda wskaźnika wartości firmy do zysku operacyjnego (EV/EBIT). Pozostałe metody wskaźnikowe. Model ekonomicznej wartości dodanej. Wady i zalety metod wyceny akcji. Poz. 45 Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 216 — 7. ANALIZA INSTRUMENTÓW POCHODNYCH 7.1. 7.1.1. 7.1.2. 7.1.3. 7.1.4. 7.1.5. Zagadnienia podstawowe. Mechanizm działania instrumentów pochodnych. Operacje typu zabezpieczającego. Operacje typu spekulacyjnego. Operacje typu arbitrażowego. Krótka sprzedaż. 7.2. 7.2.1. 7.2.2. 7.2.3. 7.2.4. Kontrakty futures. Rodzaje kontraktów futures. Zasady i metody wyceny kontraktów futures. Czynniki warunkujące ceny kontraktów. Kontrakty futures a kontrakty forward. 7.3. 7.3.1. 7.3.2. 7.3.3. 7.3.4. 7.3.5. 7.3.6. 7.3.6.1. 7.3.6.2. Opcje. Rodzaje opcji. Czynniki warunkujące cenę opcji i ich pomiar. Wartość wewnętrzna a wartość czasowa opcji. Wykorzystanie opcji. Strategie handlu opcjami. Podstawowe informacje na temat modeli wyceny opcji. Model Cox’a — Ross’a — Rubinstein’a (model dwumianowy). Model Black’a — Scholes’a — Merton’a. 8. STRATEGIE INWESTYCYJNE 8.1. 8.1.1. 8.1.2. 8.1.3. 8.1.4. 8.1.5. 8.1.6. Ryzyko i zysk. Stopa zwrotu i ryzyko inwestycyjne. Klasyfikacja ryzyka inwestycyjnego. Pomiar ryzyka za pomocą wariancji i odchylenia standardowego. Kowariancja i współczynnik korelacji. Współczynnik zmienności. Współczynnik beta. 8.2. 8.2.1. 8.2.2. 8.2.3. 8.2.4. 8.2.5. 8.2.6. Dywersyfikacja ryzyka. Ryzyko dywersyfikowalne i niedywersyfikowalne. Dywersyfikacja sektorowa. Dywersyfikacja w ramach kategorii ratingowych. Dywersyfikacja ponadnarodowa. Dywersyfikacja Markowitza. Nadmierna dywersyfikacja. 8.3. 8.3.1. 8.3.2. 8.3.3. Model jednowskaźnikowy Sharpe’a. Linia charakterystyczna papieru wartościowego (ang. security characteristic line, SCL). Znaczenie współczynnika beta. Ryzyko rynkowe (systematyczne) i ryzyko specyficzne (niesystematyczne). 8.4. 8.4.1. 8.4.2. 8.4.3. 8.4.4. Model wyceny aktywów kapitałowych (ang. capital asset pricing model, CAPM). Założenia i konstrukcja modelu. Linia rynku kapitałowego (ang. capital market line, CML). Linia rynku papierów wartościowych (ang. security market line, SML). Portfele niedowartościowane i przewartościowane. 8.5. 8.5.1. 8.5.2. Cele i ograniczenia inwestycyjne klienta. Oczekiwana stopa zwrotu z inwestycji. Akceptowany poziom ryzyka. Poz. 45 Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 217 — Poz. 45 8.5.3. 8.5.4. 8.5.5. Oczekiwana płynność inwestycji. Zakładany horyzont inwestycyjny. Pozostałe uwarunkowania inwestorów indywidualnych i instytucjonalnych. 8.6. 8.6.1. 8.6.2. 8.6.3. 8.6.4. 8.6.5. 8.6.6. 8.6.7. Strategie zarządzania portfelami. Mechaniczne metody inwestowania (stałej kwoty kapitału, stałej relacji, cenowowskaźnikowa). Zarządzanie aktywne i pasywne. Zarządzanie krótkookresowe i długookresowe. Strategie zarządzania portfelami akcyjnymi. Strategie zarządzania portfelami papierów dłużnych. Strategie zarządzania portfelami mieszanymi (alokacja aktywów). Wykorzystanie instrumentów pochodnych w strategiach inwestycyjnych. 8.7. 8.7.1. 8.7.2. 8.7.3. 8.7.4. Ocena efektywności zarządzania portfelami. Analiza osiągniętych stóp zwrotu względem benchmarku. Mierniki efektywności zarzadzania portfelami (Treynora, Sharpa i Jansena). Analiza porównawcza portfeli. Globalne standardy prezentacji wyników zarządzania (ang. Global Investment Performance Standards, GIPS). 9. OBRÓT GIEŁDOWY I POZAGIEŁDOWY 9.1. Zagadnienia dotyczące obrotu na rynku regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. Warunki i tryb dopuszczania instrumentów finansowych do obrotu giełdowego. Rynek podstawowy i rynek równoległy. Odmowa dopuszczenia instrumentów finansowych do obrotu giełdowego. Zasady ładu korporacyjnego. Zawieszenie obrotu giełdowego instrumentami finansowymi. Wykluczenie instrumentów finansowych z obrotu giełdowego. Wprowadzenie instrumentów finansowych do obrotu giełdowego. Zasady obrotu giełdowego instrumentów pochodnych. Zasady działania członków giełdy. Animatorzy obrotu giełdowego. Animatorzy rynku. Animatorzy emitenta. Honorowi członkowie giełdy. Maklerzy giełdowi. Maklerzy nadzorujący. Zapytania o cenę. Zlecenia maklerskie. Zasady przyjmowania zleceń maklerskich. Zasady realizacji zleceń maklerskich. Zasady modyfikacji zleceń maklerskich. Zasady anulowania zleceń maklerskich. Zasady realizacji zleceń maklerskich w trakcie równoważenia rynku. Zasady klasyfikowania instrumentów finansowych do określonego systemu notowań. Jednostka transakcyjna. System notowań ciągłych. System kursu jednolitego z jednokrotnym lub dwukrotnym określaniem kursu. Organizacja obrotu giełdowego. Harmonogram notowań instrumentów finansowych. Określanie dokładności kursów instrumentów finansowych. Zasady określania kursu odniesienia. 9.1.1. 9.1.1.1. 9.1.1.2. 9.1.1.3. 9.1.1.4. 9.1.1.5. 9.1.2. 9.1.3. 9.1.4. 9.1.5. 9.1.5.1. 9.1.5.2. 9.1.6. 9.1.7. 9.1.8. 9.1.9. 9.1.10. 9.1.10.1. 9.1.10.2. 9.1.10.3. 9.1.10.4. 9.1.10.5. 9.1.11. 9.1.11.1. 9.1.11.2. 9.1.11.3. 9.1.12. 9.1.12.1. 9.1.12.2. 9.1.12.3. Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 9.1.12.4. 9.1.12.5. 9.1.12.6. 9.1.12.7. 9.1.12.8. 9.1.13. 9.1.14. 9.1.15. 9.1.16. 9.1.17. 9.1.17.1. 9.1.17.2. 9.1.17.3. 9.1.18. 9.1.19. 9.1.20. 9.1.21. 9.2. — 218 — Poz. 45 Sposób określania kursu otwarcia, kursu zamknięcia, kursu jednolitego i kursu określanego w wyniku równoważenia oraz rodzaje i sposób realizacji zleceń biorących udział w ich określaniu. Tryb przeprowadzania dogrywki. Ewidencja transakcji giełdowych — karty umów. Ograniczenia dynamiczne. Krótka sprzedaż. Tryb zawierania transakcji pakietowych. Tryb i zasady zawierania transakcji redystrybucyjnych. Tryb postępowania przy realizacji wezwania do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji notowanych na giełdzie. Zasady zawierania transakcji odkupu lub odsprzedaży instrumentów finansowych. Zasady notowania instrumentów finansowych w przypadku realizacji praw wynikających z tych instrumentów. Notowanie akcji z prawem poboru. Zmiana wartości nominalnej akcji notowanych na giełdzie. Notowanie akcji z prawem do dywidendy. Systemy informatyczne giełdy. Upowszechnianie informacji giełdowych oraz segmenty klasyfikacyjne. Opłaty giełdowe. Zasady przekazywania raportów bieżących i okresowych przez emitentów instrumentów finansowych notowanych na giełdzie. 9.2.10. 9.2.11. 9.2.12. 9.2.13. Zagadnienia dotyczące obrotu na regulowanym rynku pozagiełdowym prowadzonym przez BondSpot Spółkę Akcyjną. Warunki i tryb dopuszczania instrumentów finansowych do obrotu. Warunki i tryb wprowadzania instrumentów finansowych do obrotu. Rynek instrumentów dłużnych. Rynek certyfikatów inwestycyjnych. Rynek akcji. Rynek instrumentów pochodnych. Obowiązki emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu. Zawieszanie obrotu, wykluczanie instrumentów finansowych z obrotu oraz anulowanie transakcji. Uczestnictwo na rynku. Zasady dopuszczania członków rynku do działania na rynku Zasady działania animatora Zasady działania maklera na rynku. Zasady zmiany zakresu działania, zawieszanie i wykluczanie członka z działania na rynku. Zasady obrotu na rynku. Składanie ofert. Zasady zawierania transakcji. Transakcje wewnętrzne. Transakcje pakietowe i negocjowane. Rozliczanie transakcji. Publiczne wezwanie. Zasady postępowania w przypadku wystąpienia na rynku sytuacji nadzwyczajnych, stanowiących zagrożenie dla bezpieczeństwa obrotu. Rozstrzyganie sporów pomiędzy stronami transakcji. System informacyjny rynku. Dostęp do systemów informatycznych rynku. Opłaty transakcyjne. 10. ETYKA ZAWODOWA I PRZECIWDZIAŁANIE PRZESTĘPSTWOM NA RYNKU KAPITAŁOWYM 10.1. 10.1.1. Etyka zawodowa maklerów papierów wartościowych. Ogólne zasady etyczne obowiązujące maklerów. 9.2.1. 9.2.2. 9.2.2.1. 9.2.2.2. 9.2.2.3. 9.2.2.4. 9.2.3. 9.2.4. 9.2.5. 9.2.5.1. 9.2.5.2. 9.2.5.3. 9.2.5.4. 9.2.6. 9.2.6.1. 9.2.6.2. 9.2.6.3. 9.2.6.4. 9.2.7. 9.2.8. 9.2.9. Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 219 — Poz. 45 10.1.2. 10.1.3. 10.1.4. 10.1.5. 10.1.6. 10.1.7. 10.1.8. 10.1.9. 10.1.10. 10.1.11. Obowiązki maklera wobec pracodawcy. Obowiązki maklera wobec klienta. Zasady sporządzania raportów badawczych. Zasady przygotowywania rekomendacji inwestycyjnych. Zasady kontaktów ze środkami masowego przekazu. Zachowanie tajemnicy zawodowej i poufność informacji. Konflikt interesów. Obrót instrumentami finansowymi na własny rachunek. Stosunki koleżeńskie w związku z wykonywaniem zawodu. Działalność na rzecz Związku Maklerów i Doradców. 10.2. 10.2.1. 10.2.2. 10.2.2.1. 10.2.2.2. 10.2.2.3. 10.2.2.4. 10.2.2.5. 10.2.2.6. 10.2.2.7. 10.2.3. 10.2.4. 10.2.5. 10.2.6. 10.2.7. Kodeks Dobrej Praktyki Domów Maklerskich. Ogólne normy etyczne obowiązujące domy maklerskie. Obowiązki domów maklerskich wobec klientów. Poznanie klienta i informowanie klienta o czynnikach ryzyka. Unikanie konfliktu interesów z klientami. Realizacja zleceń klientów. Świadczenie usług informacyjnych. Świadczenie usług doradczych. Zarządzanie portfelem klienta. Rozpatrywanie reklamacji klientów. Zasady postępowania pracowników domów maklerskich. Zasady przekazywania informacji o usługach domu maklerskiego. Zasady działań marketingowych i reklamowych domów maklerskich. Wzajemne stosunki pomiędzy domami maklerskimi i z innymi podmiotami. Odpowiedzialność za naruszenie zasad Kodeksu Dobrej Praktyki Domów Maklerskich. 10.3. 10.3.1. 10.3.2. 10.3.3. 10.3.4. 10.3.5. 10.3.6. Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Tryb działania i zadania organów informacji finansowej. Zasady rejestracji transakcji i osób dokonujących transakcji. Zasady przekazywania informacji Generalnemu Inspektorowi. Zasady wstrzymywania transakcji i blokady rachunku. Zasady kontrolowania instytucji obowiązanych. Zasady ochrony i udostępniania danych zgromadzonych w instytucjach obowiązanych. § 2 Zakres tematyczny egzaminu uzupełniającego obejmuje zagadnienia określone w § 1 pkt 5, 6, 7 i 8. czerpującego, zawierającego wszystkie informacje niezbędne do odpowiedzi na każde pytanie egzaminacyjne. § 5 § 3 Pomocniczy wykaz przepisów prawnych dotyczący zagadnień określonych w zakresie tematycznym, o którym mowa w § 1, stanowi załącznik nr 1 do niniejszego komunikatu. § 4 1. Pomocniczy wykaz literatury dotyczący zagadnień określonych w zakresie tematycznym, o którym mowa w § 1, stanowi załącznik nr 2 do niniejszego komunikatu. 2. Literatura pomocnicza stanowi zbiór książek, które zawierają informacje przydatne przy przygotowywaniu do egzaminów, nie stanowi jednak zbioru wy- 1. Na egzaminach wymagana jest znajomość przepisów prawa według stanu prawnego obowiązującego na miesiąc przed przeprowadzeniem danego egzaminu. 2. Komunikaty w sprawie zmian załączników, o których mowa w § 3 i § 4, zamieszczane są na stronie internetowej Komisji Nadzoru Finansowego nie później niż na miesiąc przed przeprowadzeniem danego egzaminu. Przewodniczący Komisji Egzaminacyjnej dla Maklerów Papierów Wartościowych Marta Kłosińska Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 220 — Poz. 45 Załącznik nr 1 do Komunikatu Nr 6/2011 Komisji Egzaminacyjnej dla Maklerów Papierów Wartościowych z dnia 8 grudnia 2011 r. w sprawie ustalenia zakresu tematycznego egzaminu na maklera papierów wartościowych i egzaminu uzupełniającego (poz. 45) Wykaz przepisów prawnych: 1. Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. Nr 157, poz. 1119, z późn. zm.) art. 1—18. 2. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym (Dz. U. Nr 183, poz. 1537, z późn. zm.) art. 1—5, 7, 11—13, 24—47. 3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384, z późn. zm.) art. 1—161a, 165—184. 1) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców (Dz. U. Nr 206, poz. 1715). 2) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2009 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz banków powierniczych (Dz. U. Nr 204, poz. 1577). 3) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 listopada 2009 r. w sprawie określenia szczegółowych warunków technicznych i organizacyjnych dla firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, i banków powierniczych oraz warunków szacowania przez dom maklerski kapitału wewnętrznego (Dz.U. Nr 204, poz. 1579). 4) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 października 2009 r. w sprawie warunków, jakie musi spełniać organizowany przez firmę inwestycyjną alternatywny system obrotu (Dz. U. Nr 187, poz. 1448). 4. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 185, poz. 1439, z późn. zm.) art. 1—104. 1) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie wzorów wezwań do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji spółki publicznej, szczegółowego sposobu ich ogłaszania oraz warunków nabywania akcji w wyniku tych wezwań (Dz. U. Nr 207, poz. 1729, z późn. zm.). 2) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz. U. Nr 33, poz. 259, z późn. zm.). 5. Ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546, z późn. zm.) art. 1—199, 219—263, 280—286. 6. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. — Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) 8—221, 33—43, 551—552, 554—116, 353—387, 389—390, 394—396, 450—497, 509—525, 535—555, 734—751, 758—773, 835—845, 853—8599, 9216—92116. 7. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. — Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.) art. 1—7, 301—490, 585—595. 8. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.). 9. Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. Prawo dewizowe (Dz. U. Nr 141, poz. 1178, z późn. zm.). 10. Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (Dz. U. z 2001 r. Nr 120, poz. 1300, z późn. zm.). 11. Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1397, z późn. zm.). 12. Ustawa z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 48, poz. 284, z późn. zm.). Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 221 — Poz. 45 13. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, z późn. zm.) 1) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2009 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości domów maklerskich (Dz. U. Nr 226, poz. 1824). 2) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych (Dz. U. Nr 249, poz. 1859). 3) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 1 października 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków (Dz. U. Nr 191, poz. 1279). 4) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metody wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. Nr 149, poz. 1674, z późn. zm.). 5) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 września 2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (Dz. U. Nr 169, poz. 1327). 14. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, z późn. zm.) w zakresie opodatkowania na rynku finansowym. 15. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.) w zakresie opodatkowania na rynku finansowym. 16. Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649, z późn. zm.) w zakresie opodatkowania na rynku finansowym. 17. Ustawa z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 276, z późn. zm.). 18. Regulamin Giełdy, obowiązujący na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. 19. Szczegółowe Zasady Obrotu Giełdowego, obowiązujące na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. 20. Regulamin obrotu regulowanego rynku pozagiełdowego, obowiązujący na BondSpot S.A. 21. Regulamin Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych S.A. 22. Regulamin rozliczeń transakcji, obowiązujący w KDPW_CCP S.A. 23. Zasady Etyki Zawodowej Maklerów i Doradców. 24. Kodeks Dobrej Praktyki Domów Maklerskich. Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 222 — Poz. 45 Załącznik nr 2 do Komunikatu Nr 6/2011 Komisji Egzaminacyjnej dla Maklerów Papierów Wartościowych z dnia 8 grudnia 2011 r. w sprawie ustalenia zakresu tematycznego egzaminu na maklera papierów wartościowych i egzaminu uzupełniającego — pomocniczy wykaz literatury Literatura podstawowa: 1. E. F. Brigham, L. C. Gapenski — „Zarządzanie finansami. T.1 i T.2”, PWE 2000 2. J. Gajdka, E. Walińska — „Zarządzanie finansowe: teoria i praktyka. T.1 i T.2”, FRR 2000 3. E. J. Elton, M. J. Gruber — „Nowoczesna teoria portfelowa i analiza papierów wartościowych”, WIG PRESS 1998 4. F. Fabozzi — „Rynki obligacji: analiza i strategie”, WIG PRESS 2000 5. J.C. Hull — „Kontrakty terminowe i opcje: wprowadzenie”, WIG PRESS 1999 6. R. Haugen — „Teoria nowoczesnego inwestowania”, WIG PRESS 1996 7. K. Jajuga, T. Jajuga „Inwestycje: instrumenty finansowe, aktywa niefinansowe, ryzyko finansowe, inżynieria finansowa”, PWN 2008 8. F. K. Reilly, K. C. Brown — „Analiza inwestycji i zarządzanie portfelem T.1 i T.2”, PWE 2001 9. M. Sobczyk — „Matematyka finansowa. Podstawy teoretyczne, przykłady, zadania”, PLACET 2001 10. Szablewski A., Tuzimek R. (red.) — „Wycena i zarządzanie wartością firmy”, POLTEXT 2005 11. M.R. Tyran — „Wskaźniki finansowe”, Dom Wydawniczy ABC 1999. 12. B. Lisiecka-Zajac, E. Walinska, J. Hryniuk — „Komentarz do znowelizowanej ustawy o rachunkowości”, FRR 2002 13. Praca zbiorowa pod redakcja G. K. Swiderskiej i W. Wiecława — „Sprawozdania finansowe bez tajemnic. Rachunkowość finansowa w praktyce” Wydanie trzecie, MAC, Difin 2008 Literatura dodatkowa: 14. M. Capiński, T. Zastawniak — „Mathematics for Finance: An Introduction to Financial Engineering” (2nd Edition), Springer 2010* 15. A. Cwynar, W. Cwynar — „Zarządzanie wartością spółki kapitałowej. Koncepcje — systemy — narzędzia”, FRR 2002 16. F. Fabozzi — „Bond Markets, Analysis and Strategies” (7th Edition), Prentice Hall 2009* 17. F. Fabozzi, F. Modigliani — „Foundations of Financial Markets and Institutions” (4th Edition), Prentice Hall 2009* 18. J. C. Hull — „Fundamentals of Futures and Options Markets” (7th Edition), Prentice Hall 2010* 19. J. C. Hull — „Options, Futures and Other Derivatives” (7th Edition), Prentice Hall 2008* 20. F.K. Reilly, K.C. Brown — „Investment Analysis and Portfolio Management” (9th Edition), South-Western College Pub 2008* * Tematy egzaminu zawarte są w literaturze polskiej. Wskazane pozycje anglojęzyczne podano ze względu na interesujący sposób prezentacji materiału. Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 223 — Poz. 46 46 KOMUNIKAT Nr 114 KOMISJI EGZAMINACYJNEJ DLA DORADCÓW INWESTYCYJNYCH z dnia 14 grudnia 2011 r. w sprawie organizacji pierwszego etapu egzaminu na doradcę inwestycyjnego w dniu 25 marca 2012 roku Na podstawie art. 128 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384, z późn. zm.) zarządza się, co następuje: § 1 Najbliższy pierwszy etap egzaminu na doradcę inwestycyjnego odbędzie się dnia 25 marca 2012 roku. § 2 Komunikat wchodzi w życie z dniem podpisania. Przewodniczący Komisji Egzaminacyjnej dla Doradców Inwestycyjnych Marek Szuszkiewicz Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 224 — Poz. 47 47 KOMUNIKAT Nr 115 KOMISJI EGZAMINACYJNEJ DLA DORADCÓW INWESTYCYJNYCH z dnia 14 grudnia 2011 r. w sprawie ustalenia zakresu tematycznego egzaminu na doradcę inwestycyjnego Na podstawie art. 128 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384, z późn. zm.) ustala się: §2 Komunikat wchodzi w życie z dniem podpisania. §1 Zakres tematyczny egzaminu na doradcę inwestycyjnego, którego pierwszy etap wyznaczono na dzień 25 marca 2012 roku, stanowi załącznik do niniejszego komunikatu. Przewodniczący Komisji Egzaminacyjnej dla Doradców Inwestycyjnych Marek Szuszkiewicz Załącznik do Komunikatu Nr 115 Komisji Egzaminacyjnej dla doradców inwestycyjnych z dnia 14 grudnia 2011 r. — zakres tematyczny egzaminu na doradcę inwestycyjnego (poz. 47) 1. 1.1. 1.1.1. 1.1.2. 1.1.3. 1.1.4. 1.1.5. 1.1.6. 1.1.7. 1.1.8. 1.2. 1.2.1. 1.2.2. 1.2.3. 1.2.4. 1.2.5. 1.2.6. 1.2.7. 1.3. 1.3.1. 1.3.2. 1.3.3. 1.3.4. 1.3.5. 1.3.6. 1.3.7. 1.4. 1.4.1. Zagadnienia prawne Papiery wartościowe i inne instrumenty finansowe nie będące papierami wartościowymi Istota i właściwości papieru wartościowego Rodzaje papierów wartościowych Sposoby przenoszenia praw z papierów wartościowych Akcje i obligacje Prawa pochodne Skarbowe papiery wartościowe Bankowe papiery wartościowe Instrumenty finansowe nie będące papierami wartościowymi Zagadnienia prawa cywilnego Osobowość prawna, zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych Forma czynności prawnych i wady oświadczenia woli Pełnomocnictwo i prokura Wykonanie zobowiązań Skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań Umowa sprzedaży Umowa zlecenia Działalność gospodarcza i zagadnienia prawa handlowego Prowadzenie działalności gospodarczej Spółki prawa handlowego — zagadnienia ogólne (spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka akcyjna Podstawy ogłoszenia upadłości, wniosek o ogłoszenie upadłości, orzeczenie o ogłoszeniu upadłości, podstawowe elementy skutku ogłoszenia upadłości co do majątku upadłego, podstawowe zagadnienia zasad likwidacji masy upadłości Podstawy obrotu dewizowego oraz jego ograniczenia Podstawy komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw Obrót instrumentami finansowymi Przepisy ogólne Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 1.4.2. 1.4.3. 1.4.4. 1.4.5. 1.4.6. 1.4.7. 1.4.8. 1.4.9. 1.4.10. 1.4.11. 1.4.12. 1.4.13. 1.4.14. — 225 — Poz. 47 1.4.15. 1.4.16. 1.5. 1.5.1. 1.5.2. 1.5.3. 1.5.4. 1.5.5. 1.5.6. 1.5.7. 1.5.8. 1.5.9. 1.5.10. 1.5.11. 1.6. 1.6.1. 1.6.2. 1.6.3. 1.6.4. 1.6.5. 1.6.6. 1.6.7. 1.7. 1.7.1. 1.7.2. Komisja Nadzoru Finansowego — organizacja, zasady działania, uprawnienia Prowadzenie działalności przez firmy inwestycyjne Banki powiernicze Kluby inwestora Doradcy inwestycyjni Inwestowanie za granicą Manipulacja instrumentami finansowymi Rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych Przyjęte praktyki rynkowe Obrót zorganizowany i system depozytowo-rozliczeniowy Obowiązkowy system rekompensat Tajemnica zawodowa i informacje poufne Oferta publiczna, ubieganie się o dopuszczenie instrumentów finansowych do obrotu na rynku regulowanym Znaczne pakiety akcji. Ochrona akcjonariuszy mniejszościowych Odpowiedzialność cywilna, karna i administracyjna Towarzystwa i fundusze inwestycyjne Zasady tworzenia i funkcjonowanie funduszy inwestycyjnych Rodzaje funduszy inwestycyjnych. Szczególne konstrukcje i typy funduszy inwestycyjnych Tworzenie i działanie towarzystw funduszy inwestycyjnych Zadania i zasady funkcjonowania depozytariusza Obowiązki informacyjne funduszy inwestycyjnych Nadzór nad funduszami i towarzystwami funduszy inwestycyjnych Łączenie, przejęcie, przekształcenie, rozwiązanie i likwidacja funduszu inwestycyjnego Zbiorcze portfele papierów wartościowych Zasady działania zagranicznych funduszy inwestycyjnych na terytorium RP Zasady działania towarzystw funduszy inwestycyjnych na terytorium państw członkowskich Zasady działania spółek zarządzających na terytorium RP Zasady opodatkowania na rynku finansowym Ogólne zasady podatkowe Zyski dywidendowe, odsetkowe i kapitałowe Podatek dochodowy Podatek od towarów i usług Podatek od spadków i darowizn Opodatkowanie osób prawnych Opodatkowanie osób fizycznych Zagadnienia dotyczące pozostałych segmentów rynku finansowego Banki na rynku kapitałowym Organizacja giełd towarowych i obrotu towarami giełdowymi 2. 2.1. 2.1.1. 2.1.1.1. 2.1.1.2. 2.1.1.3. 2.1.1.4. 2.1.1.5. 2.1.1.6. 2.1.1.7. 2.1.1.8. 2.1.2. Rynki i instrumenty Rynki i instrumenty Zagadnienia podstawowe Funkcje rynków kapitałowych Rynki pierwotne i wtórne Giełdy a rynki pozagiełdowe Zawieranie i rozliczanie transakcji na rynkach Rynki kierowane cenami i kierowane zleceniami Rynki regulowane i nieregulowane Wielkość i płynność rynku, koszty transakcyjne Źródła informacji o rynku Rynki papierów udziałowych Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 226 — 2.1.2.1. 2.1.2.2. 2.1.2.3. 2.1.2.4. 2.1.2.5. 2.1.3. 2.1.3.1. 2.1.3.2. 2.1.3.3. 2.1.3.4. 2.1.3.5. 2.1.4. 2.1.4.1. 2.1.4.2. 2.1.4.3. 2.1.4.4. 2.1.4.5. 2.1.5. 2.1.5.1. 2.1.5.2. 2.1.5.3. 2.1.5.4. 2.2. 2.2.1. 2.2.2. 2.2.3. 2.2.4. Znaczenie i cechy papierów udziałowych Rodzaje papierów udziałowych Główne rynki akcji Organizacja rynków akcji Instrumenty pochodne i indeksy Rynki papierów dłużnych Znaczenie i cechy papierów dłużnych Rodzaje papierów dłużnych Główne rynki obligacji Organizacja rynków obligacji Instrumenty pochodne i indeksy Rynki instrumentów pochodnych Znaczenie i cechy instrumentów pochodnych Rodzaje instrumentów pochodnych Opcje i kontrakty futures Główne rynki instrumentów pochodnych Organizacja rynków instrumentów pochodnych Rynki powiązane Rynki pieniężne i walutowe Rynki kontraktów wymiany (swaps) Rynki towarowe Rynki nieruchomości Hipotezy efektywności rynku Rynek o efektywności słabej Rynek o efektywności pół-mocnej Rynek o efektywności mocnej Implikacje hipotez efektywności rynku 3. 3.1. 3.1.1. 3.1.2. 3.1.3. 3.1.4. 3.2. 3.2.1. 3.2.2. 3.2.2.1. 3.2.2.2. 3.2.2.3. 3.2.3. 3.2.3.1. 3.2.3.2. 3.2.3.3. 3.2.4. 3.3.5. 3.3. 3.3.1. 3.3.1.1. 3.3.1.2. 3.3.1.3. 3.3.1.4. Statystyka i wartość pieniądza w czasie Wycena przepływów pieniężnych Przepływy pieniężne i koszt kapitału Wartość przyszła i procent złożony Wartość bieżąca i dyskonto Annuitety i perpetuitety Statystyka opisowa Rozkłady częstości, diagramy, histogramy Średnie Średnia prosta i ważona Średnia arytmetyczna i geometryczna Średnia, mediana, wartość modalna Rozproszenie Wariancja, odchylenia standardowe, współczynnik zmienności Zakres, skośność Percentyle, parametr Z Współczynnik korelacji, kowariancja Zbieranie danych i prezentacja Prawdopodobieństwo i wnioskowanie statystyczne Teoria prawdopodobieństwa Próba losowa i przestrzeń zdarzeń Prawdopodobieństwo warunkowe Prawdopodobieństwo łączne i krańcowe Reguła Bayesa Poz. 47 Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 227 — 3.3.2. 3.3.2.1. 3.3.2.2. 3.3.3. 3.3.3.1. 3.3.3.2. 3.3.4. 3.3.4.1. 3.3.4.2. 3.3.4.3. 3.3.4.4. 3.3.4.5. 3.3.5. 3.3.5.1. 3.3.5.2. 3.4. 3.4.1. 3.4.1.1. 3.4.1.2. 3.4.1.3. 3.4.1.4. 3.4.1.5. 3.4.1.6. 3.4.1.7. 3.4.2. 3.4.2.1. 3.4.2.2. 3.4.2.3. 3.4.2.4. 3.4.2.5. 3.4.3. 3.4.3.1. 3.4.3.2. 3.4.3.3. 3.4.3.4. Zmienne losowe Zmienne losowe dyskretne Zmienne losowe ciągłe Rozkłady prawdopodobieństwa Rozkłady dyskretne, w tym jednolity i dwumianowy Rozkłady ciągłe, w tym normalny i wykładniczy Teoria próbkowania i rozkład prób Próbkowanie populacji Techniki wykorzystujące średni kwadrat błędu (MSE) Rozkłady prób Centralne twierdzenie graniczne Prawo wielkich liczb Wnioskowanie statystyczne Estymacja Testowanie hipotez Analiza regresji i przewidywanie Regresja i korelacja Założenia Estymacja parametru Testy i miary statystyczne Przedziały ufności Zmienne jakościowe Testowanie modelu Regresja wieloraka Szeregi czasowe i przewidywanie Analiza trendu Modele analizy szeregów czasowych Metody wygładzania Modele przewidywania Stacjonarność, współintegralność Metody wielowymiarowe Analizy składników głównych Analizy czynnikowe Analizy klastrowe Dyskryminacja zmiennych 4. 4.1. 4.1.1. 4.1.2. 4.1.3. 4.1.4. 4.2. 4.2.1. 4.2.1.1. 4.2.1.2. 4.2.1.3. 4.2.1.4. 4.2.1.5. 4.2.1.6. 4.2.1.7. 4.2.1.8. Ekonomia Zagadnienia podstawowe Mikro i makroekonomia Ekonomia pozytywna i normatywna Narzędzia analizy ekonomicznej Wskaźniki, wielkości nominalne i realne Mikroekonomia Krzywa możliwości produkcyjnych Czynniki produkcji Potrzeby Rzadkość czynników produkcji a nieograniczoność potrzeb Krzywa możliwości produkcyjnych Konieczność dokonywania wyborów a koszt alternatywny Start do wzrostu gospodarczego Postęp techniczny a zmiany krzywej możliwości produkcyjnych Zużycie kapitału i inwestycje Poz. 47 Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 4.2.1.9. 4.2.2. 4.2.2.1. 4.2.2.2. 4.2.2.3. 4.2.2.4. 4.2.2.5. 4.2.3. 4.2.3.1. 4.2.3.2. 4.2.3.2.1. 4.2.3.2.2. 4.2.3.2.3. 4.2.3.2.3. 4.2.3.2.4. 4.2.3.3. 4.2.3.4. 4.2.3.5. 4.2.3.6. 4.2.4. 4.2.4.1. 4.2.4.2. 4.2.4.2.1. 4.2.4.2.2. 4.2.4.2.3. 4.2.4.3. 4.2.4.4. 4.2.5. 4.2.5.1. 4.2.5.1.1. 4.2.5.1.2. 4.2.5.1.3. 4.2.5.2. 4.2.5.2.1. 4.2.5.2.2. 4.2.5.2.3. 4.2.5.3. 4.2.6. 4.2.6.1. 4.2.6.1.1. 4.2.6.1.2. 4.2.6.2. 4.2.7. 4.2.7.1. 4.2.7.1.1. 4.2.7.1.2. 4.2.7.1.3. 4.2.7.1.4. 4.2.7.1.5. 4.2.7.2. 4.2.8. — 228 — Bieżący wybór poziomu inwestycji a przyszłe możliwości produkcyjne Determinanty popytu i podaży Popyt Podaż Determinanty popytu i podaży Linie popytu i podaży Statystyka porównawcza Rynek Definicja rynku Klasyfikacje rynków wg kryteriów Teorii ekonomii Struktur rynku Przestrzennych Zmian wielkości obrotów w czasie Branżowych Równowagi brzegowe Rynek w stanie równowagi Zmiany determinant podaży i popytu a zmiany ceny i ilości równowagi Model pajęczyny Cenowa elastyczność popytu Elastyczność funkcji Cenowa elastyczność popytu Popyt doskonale elastyczny Popyt doskonale nieelastyczny Popyt neutralny Determinanty cenowej elastyczności popytu Zależność między elastycznością popytu, zmianą ceny a wielkością obrotów Dochodowa i mieszana elastyczność popytu; elastyczność podaży Dochodowa elastyczność popytu Dobra niższego rzędu Dobra zwykłe Dobra luksusowe Mieszana elastyczność popytu Dobra niezależne Dobra substytucyjne Dobra komplementarne Elastyczność podaży Teoria produkcji Krótkookresowa funkcja produkcji Efekty specjalizacji pracy Prawo malejących przychodów z czynnika produkcji Długookresowa funkcja produkcji Koszty przedsiębiorstwa Krótkookresowe koszty przedsiębiorstwa Koszt ekonomiczny a księgowy Koszt całkowity Koszt krańcowy Koszty przeciętne Struktura kosztów przedsiębiorstwa Koszty przedsiębiorstwa w długim okresie Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w modelu konkurencji doskonałej Poz. 47 Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 4.2.8.1. 4.2.8.2. 4.2.8.3. 4.2.8.4. 4.2.8.5. 4.2.8.6. 4.2.9. 4.2.9.1. 4.2.9.2. 4.2.9.3. 4.2.9.4. 4.2.9.5. 4.2.9.6. 4.2.9.7. 4.2.10. 4.2.10.1. 4.2.10.2. 4.2.10.3. 4.2.10.4. 4.2.10.5. 4.2.11. 4.2.11.1. 4.2.11.1.1. 4.2.11.1.2. 4.2.11.1.3. 4.2.11.2. 4.2.11.2.1. 4.2.11.2.2. 4.2.11.2.3. 4.2.11.3. 4.3. 4.3.1. 4.3.1.1. 4.3.1.2. 4.3.1.3. 4.3.1.4. 4.3.1.5. 4.3.1.5.1. 4.3.1.5.2. 4.3.1.5.3. 4.3.2. 4.3.2.1. 4.3.2.2. 4.3.2.3. 4.3.3. 4.3.3.1. 4.3.3.2. 4.3.3.3. 4.3.4. 4.3.4.1. 4.3.4.2. — 229 — Poz. 47 Krzywa popytu na produkty przedsiębiorstwa w modelu konkurencji doskonałej Utarg przeciętny i utarg krańcowy Wybór skali produkcji — krótkookresowa równowaga przedsiębiorstwa Wyprowadzenie funkcji podaży (próg rentowności i punkt wyjścia z gałęzi) Równowaga długookresowa przedsiębiorstwa Konkurencja kosztowa Monopol Utarg przedsiębiorstwa w konkurencji niedoskonałej Procesy koncentracji produkcji Model monopolu Porównanie monopolu z konkurencją doskonałą (skala produkcji, poziom cen, jałowa strata dobrobytu) Różnicowanie cen Siła monopolowa Ustawodawstwo antymonopolowe Oligopol — model złamanej krzywej popytu Model złamanej krzywej popytu Konkurencja niecenowa Sposoby ustalania ceny w oligopolu Skutki konkurencji oligopolistycznej dla firm, gospodarki i konsumentów Rynki sporne Regulacja państwa Teoria regulacji oparta na interesie społecznym Ceny minimalne i maksymalne Efekty zewnętrzne Regulacja monopolu naturalnego Ekonomiczna teoria regulacji Popyt na usługi regulacyjne a grupy interesu Podaż usług regulacyjnych a teoria biurokracji i ekonomiczna teoria polityki Rynek usług regulacyjnych Aktywne poszukiwanie renty Makroekonomia Rachunek dochodu narodowego i jego składniki Inwestycje i oszczędności Wydatki państwa Eksport netto Mierniki dochodu narodowego Determinanty dochodu narodowego Popyt globalny Produkcja w punkcie równowagi Mnożnik System pieniężny Pieniądz System bankowy Bank centralny Polityka fiskalna państwa Państwo a popyt globalny Budżet państwa, deficyt i dług publiczny Wpływ handlu zagranicznego na dochód narodowy Podstawowe parametry gospodarcze, ich znaczenie i kształtowanie się Bezrobocie Inflacja Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 230 — Poz. 47 4.3.4.3. 4.3.5. 4.3.6. 4.3.6.1. 4.3.6.2. 4.3.6.3. 4.3.6.4. 4.3.6.5. 4.3.6.6. 4.3.6.7. 4.4. 4.4.1. 4.4.1.1. 4.4.1.2. 4.4.1.3. 4.4.2. 4.4.2.1. 4.4.2.2. 4.5. 4.5.1. 4.5.2. 4.5.3. 4.5.4. Wzrost gospodarczy Cykle koniunkturalne Makroekonomia gospodarki zamkniętej a gospodarki otwartej Pieniądz, stopa procentowa i popyt globalny Polityka fiskalna i wypieranie Model IS-LM Rynek walutowy Bilans płatniczy i jego składniki Równowaga wewnętrzna i zewnętrzna Polityka pieniężna i fiskalna w gospodarce otwartej Ekonomia międzynarodowa i międzynarodowy system finansowy Handel międzynarodowy Struktura Środki polityki handlowej Przewaga komparatywna Systemy kursów walutowych Stałe kursy walutowe Płynne kursy walutowe Związek aktywności gospodarczej z procesem inwestycyjnym Wpływ czynników makroekonomicznych na rynki kapitałowe Wpływ cykli gospodarczych na wyniki firm i sytuację na rynku Wpływ oczekiwań gospodarczych na zarządzanie portfelem Wpływ zmian kursu walutowego na zarządzanie portfelem 5. 5.1. 5.1.1. 5.1.2. 5.1.3. 5.1.4. 5.1.5. 5.2. 5.2.1. 5.2.1.1. 5.2.1.2. 5.2.1.3. 5.2.1.4. 5.2.1.5. 5.2.1.6. 5.2.1.7. 5.2.2. 5.2.3. 5.2.4. 5.2.5. 5.2.5.1. 5.2.5.2. 5.2.5.3. 5.2.5.4. 5.2.5.5. Finanse przedsiębiorstw Podstawy finansów przedsiębiorstw Kryteria działania przedsiębiorstw Zasady nadzoru właścicielskiego Planowanie a finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych Wycena przepływów pieniężnych Wartość rynkowa przedsiębiorstwa a wartość księgowa Planowanie przedsięwzięć inwestycyjnych Kryteria oceny efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych Wartość bieżąca netto (Net Present Value, NPV) Wewnętrzna stopa zwrotu (Internal Rate of Return, IRR) Zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu (MIRR) Indeks rentowności (Profitability lndex) Okres zwrotu (Payback Period) Stopa zwrotu (Rate of Return) Ocena efektywności inwestycji o różnych okresach eksploatacji Klasyfikacja projektów inwestycyjnych Obliczanie przepływów pieniężnych dla różnych dostawców kapitału Analiza relacji między projektami — uboczne koszty i korzyści Analiza ryzyka projektu inwestycyjnego Ryzyko wyłączne, ryzyko przedsiębiorstwa oraz ryzyko rynkowe projektu inwestycyjnego Analiza wrażliwości Analiza scenariuszy Analiza „drzewa decyzyjnego” Uwzględnianie ryzyka w decyzjach inwestycyjnych (metoda stopy dyskontowej uwzględniającej ryzyko, metoda ekwiwalentu pewności (Certainty Equivalent) oraz opcje rzeczywiste) Długoterminowe decyzje finansowe Źródła finansowania długoterminowego 5.3. 5.3.1. Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 5.3.1.1. 5.3.1.2. 5.3.1.3. 5.3.1.4. 5.3.2. 5.3.2.1. 5.3.2.2. 5.3.2.3. 5.3.3. 5.3.3.1. 5.3.3.2. 5.3.3.3. 5.3.3.4. 5.3.3.5. 5.3.3.6. 5.3.3.7. 5.3.3.8. 5.3.3.9. 5.3.4. 5.3.4.1. 5.3.4.2. 5.3.4.3. 5.3.4.4. 5.3.4.5. 5.3.5. 5.3.6. 5.4. 5.4.1. 5.4.2. 5.4.3. 5.4.4. 5.4.5. 5.4.6. 5.5. 5.5.1. 5.5.2. 5.5.3. 5.5.4. 5.5.5. 5.5.6. 5.6. 5.6.1. 5.6.2. 5.6.3. 5.6.4. 5.7. 5.7.1. 5.7.2. 5.7.3. 5.7.4. 5.7.5. — 231 — Poz. 47 Kapitał własny Kapitał obcy (kredyty bankowe, obligacje) Leasing Zamienne papiery wartościowe Składniki i wyznaczanie kosztu kapitału Koszt kapitału własnego Koszt kapitału obcego Średni ważony koszt kapitału Struktura kapitału Dźwignia operacyjna i dźwignia finansowa „Tradycyjne” podejście do problematyki struktury kapitału Modele Millera — Modiglianiego Model Millera — Modiglianiego, a model wyceny aktywów kapitałowych Model Millera Model Milesa — Ezzella Modele uwzględniające koszty trudności finansowych oraz pośrednictwa Teoria asymetrii informacyjnej Restrukturyzacja finansowa Polityka dywidendy Forma wypłaty dywidendy Odkupywanie akcji Teoria nieistotności Efekt klienteli Teoria sygnalizacji Zabezpieczenie przed ryzykiem finansowym Długoterminowe planowanie finansowe Krótkoterminowe decyzje finansowe Źródła finansowania krótkookresowego Krótkoterminowy plan finansowy Zarządzanie środkami pieniężnymi, zapasami i należnościami Zarządzanie pakietem krótkoterminowych papierów wartościowych Zarządzanie krótkoterminowymi kredytami i pożyczkami Zarządzanie kapitałem obrotowym netto Fuzje i przejęcia przedsiębiorstw Cel fuzji i przejęć Klasyfikacje fuzji i przejęć Wycena przedsiębiorstw przy fuzjach i przejęciach Formy przejęcia Strategie obronne przed wrogim przejęciem Wykupy lewarowane Wycena i powiększanie wartości przedsiębiorstwa — narzędzia i techniki Działania kreujące wartość Sposoby powiększania wartości Ekonomiczna wartość dodana, rynkowa wartość dodana Wycena przedsiębiorstwa — metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych, metoda relatywna Międzynarodowe finanse przedsiębiorstw Analiza ryzyka politycznego Analiza ryzyka kursowego Koszt kapitału zagranicznych projektów inwestycyjnych Wycena zagranicznych projektów inwestycyjnych Finansowanie projektów w środowisku międzynarodowym Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 232 — Poz. 47 5.8. 5.8.1. 5.8.2. 5.8.3. Zastosowanie opcji w finansach przedsiębiorstw Wykorzystanie opcji w ocenie projektów inwestycyjnych Wykorzystanie opcji w wycenie składników aktywów i pasywów przedsiębiorstwa Wykorzystanie opcji w ocenie polityki finansowej i dywidendowej przedsiębiorstwa 6. 6.1. 6.1.1. 6.1.2. 6.1.3. 6.2. 6.2.1. 6.2.2. 6.2.3. Rachunkowość finansowa, obowiązki informacyjne emitentów i analiza sprawozdań finansowych Zakres rachunkowości finansowej Rachunkowość jako system informacyjny Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza Podstawowe koncepcje, zasady i definicje rachunkowości finansowej Źródła standaryzacji rachunkowości Regulacje krajowe i zagraniczne Dyrektywy Rady Unii Europejskiej Międzynarodowe Standardy Rachunkowości, Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej i ich interpretacje Sprawozdawczość finansowa Cechy jakościowe sprawozdań finansowych Zakres, forma prezentacji i zasady sporządzania sprawozdań finansowych Składniki sprawozdań finansowych Bilans/Sprawozdanie z sytuacji finansowej Rachunek zysków i strat/Sprawozdanie z całkowitych dochodów Zestawienie zmian w kapitale własnym/Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym Rachunek przepływów pieniężnych/Sprawozdanie z przepływów pieniężnych Informacja dodatkowa Analiza zdarzeń i operacji gospodarczych Wpływ na sytuację majątkową Wpływ na sytuację finansową Wpływ na wynik finansowy/na całkowite dochody Wpływ na przepływy pieniężne Użytkownicy sprawozdań finansowych Badanie, przegląd, ogłaszanie sprawozdań finansowych Metody wyceny składników aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego Metody wyceny aktywów Metody wyceny pasywów Rachunkowość kapitałów własnych Zasady ustalania przychodów Zasady ustalania kosztów Metody ustalania wyniku finansowego Zagadnienia szczegółowe rachunkowości finansowej Pozycje w walutach obcych; różnice kursowe Rachunkowość instrumentów finansowych Koszty prac badawczych; koszty prac rozwojowych Rachunkowość transakcji leasingowych Rachunkowość łączenia się spółek Elementy rachunkowości inflacyjnej Pozycje pozabilansowe Odroczony podatek dochodowy/Podatek dochodowy Niezakończone usługi/Umowy o usługę budowlaną Koszty finansowania zewnętrznego Nieruchomości inwestycyjne Płatności w formie akcji Segmenty operacyjne 6.3. 6.3.1. 6.3.2. 6.3.3. 6.3.3.1. 6.3.3.2. 6.3.3.3. 6.3.3.4. 6.3.3.5. 6.3.4. 6.3.4.1. 6.3.4.2. 6.3.4.3. 6.3.4.4. 6.3.5. 6.3.6. 6.4. 6.4.1. 6.4.2. 6.4.3. 6.4.4. 6.4.5. 6.4.6. 6.5. 6.5.1. 6.5.2. 6.5.3. 6.5.4. 6.5.5. 6.5.6. 6.5.7. 6.5.8. 6.5.9. 6.5.10. 6.5.11. 6.5.12. 6.5.13. Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 6.5.14. 6.5.15. 6.5.16. 6.5.17. — 233 — Poz. 47 6.6.2. 6.6.3. 6.6.4. 6.6.5. 6.6.6. 6.6.7. 6.6.8. 6.6.9. 6.7. 6.7.1. 6.7.2. 6.7.3. 6.7.4. 6.7.5. 6.7.6. 6.8. 6.8.1. 6.8.2. 6.8.3. 6.8.4. 6.8.5. 6.9. 6.9.1. 6.9.2. 6.9.3. 6.9.3.1. 6.9.3.2. 6.9.3.3. 6.9.4. 6.9.5. 6.9.6. 6.9.6.1. 6.9.6.2. 6.9.6.3. 6.9.6.4. 6.9.6.5. 6.9.6.6. 6.9.6.7. 6.9.6.8. 6.9.6.9. Śródroczna sprawozdawczość finansowa Utrata wartości aktywów Ujawnienia informacji na temat podmiotów powiązanych Inne zagadnienia szczególne (zdarzenia po dniu bilansowym, zmiany wartości szacunkowych, korekta błędów, zmiana polityki rachunkowości) Konsolidacja sprawozdań finansowych, inwestycje w jednostkach stowarzyszonych, udziały we wspólnych przedsięwzięciach Jednostka dominująca, wspólnik jednostki współzależnej, znaczący inwestor, jednostka zależna, współzależna, stowarzyszona, grupa kapitałowa, jednostki powiązane, jednostki podporządkowane Zwolnienia i wyłączenia z konsolidacji Metody konsolidacji (metoda pełna, metoda proporcjonalna) Wycena metodą praw własności Konsolidacja na dzień „nabycia” Konsolidacja po dniu „nabycia” Konsolidacja sprawozdań finansowych jednostek zagranicznych Zakres, forma prezentacji i zasady sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych Badanie, przegląd, ogłaszanie skonsolidowanych sprawozdań finansowych Szczególne zasady rachunkowości Szczególne zasady rachunkowości banków Szczególne zasady rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji Szczególne zasady rachunkowości funduszy inwestycyjnych Szczególne zasady rachunkowości narodowych funduszy inwestycyjnych Szczególne zasady rachunkowości funduszy emerytalnych Szczególne zasady rachunkowości domów maklerskich Obowiązki informacyjne emitentów Prospekt emisyjny Memorandum informacyjne Informacje bieżące Informacje okresowe Inne obowiązki informacyjne emitentów i inwestorów Analiza finansowa z uwzględnieniem banków, zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji Analiza trendu Analiza struktury pionowej i poziomej bilansu / sprawozdania z sytuacji finansowej Analiza porównawcza Analiza makroekonomiczna Analiza międzysektorowa Analiza wewnątrzsektorowa Analiza rachunku zysków i strat / sprawozdania z całkowitych dochodów Analiza przepływów pieniężnych Analiza wskaźnikowa Analiza płynności Analiza aktywności (efektywności) Analiza zadłużenia Analiza rentowności Analiza wskaźników rynkowych (np. zysk na akcję) Współczynnik wypłacalności (dla banków) Margines wypłacalności i kapitał gwarancyjny (dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji) Model (piramida) Du Ponta Możliwości i ograniczenia analizy wskaźnikowej 7. 7.1. 7.1.1. Analiza i wycena instrumentów dłużnych Źródła ryzyka dla instrumentów dłużnych Ryzyko stopy procentowej 6.6. 6.6.1. Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 7.1.2. 7.1.3. 7.1.4. 7.1.5. 7.1.6. 7.1.7. 7.1.8. 7.2. 7.2.1. 7.2.2. 7.2.3. 7.2.4. 7.2.5. 7.2.6. 7.3. 7.3.1. 7.3.2. 7.3.3. 7.3.4. 7.4. 7.4.1. 7.4.2. 7.4.2.1. 7.4.2.2. 7.4.2.3. 7.4.3. 7.4.4. 7.5. 7.5.1. 7.5.2. 7.5.3. 7.5.4. 7.5.5. 7.6. 7.6.1. 7.6.2. 7.6.3. 7.6.4. 7.6.5. 7.6.6. 7.6.7. 7.6.8. 7.7. 7.7.1. 7.7.2. 7.7.3. 7.7.4. 7.7.5. 7.7.6. 7.8. 7.9. — 234 — Ryzyko reinwestycji Ryzyko przedterminowego wykupu Ryzyko kredytowe (bankructwa) Ryzyko zmian struktury terminowej Ryzyko inflacji (siły nabywczej) Ryzyko płynności Ryzyko kursowe i polityczne Klasyfikacja stóp zwrotu Nominalna stopa zwrotu Bieżąca stopa zwrotu Stopa zwrotu w terminie do terminu wykupu Stopa zwrotu w terminie do przedterminowego wykupu Stopa zwrotu w danym horyzoncie czasowym Oczekiwana, rynkowa i zrealizowana stopa zwrotu Analiza obligacji Analiza obligacji skarbowych Analiza obligacji samorządowych Analiza obligacji korporacyjnych Analiza obligacji zabezpieczonych aktywami Poziom i struktura terminowa stóp procentowych Kształty struktury stóp procentowych Teorie i modele kształtowania się struktury stóp procentowych Teoria oczekiwań Teoria preferencji płynności Teoria segmentacji rynku Oczekiwania inflacyjne; popyt i podaż kredytu Czynniki mające wpływ na kształt struktury stóp procentowych Analiza obligacji standardowych Podstawowa zależność cena/stopa zwrotu Średni termin wykupu obligacji Czas trwania obligacji (duration) Wypukłość obligacji (convexity) Analiza wrażliwości obligacji na zmiany stóp procentowych Analiza obligacji z opcjami dodatkowymi Typy opcji Zasady realizacji opcji Metoda wyceny obligacji z opcją Obligacje z opcją wykupu lub sprzedaży Obligacje zamienne na akcje Efektywny czas trwania obligacji (effective duration) Efektywna wypukłość obligacji (effective convexity) Analiza wrażliwości obligacji z opcją na zmiany stóp procentowych Obligacje zabezpieczone aktywami Typy zabezpieczenia Charakterystyka przepływów pieniężnych Obligacje zabezpieczone hipoteką Obligacje zabezpieczone innymi aktywami Rodzaje ryzyka dla obligacji zabezpieczonych aktywami Zasady wyceny obligacji zabezpieczonych aktywami VaR dla ryzyka rynkowego Straty z tytułu ryzyka kredytowego (VaR dla ryzyka kredytowego) Poz. 47 Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 235 — 7.10. 7.11. 7.12. Ryzyko operacyjne Ryzyko płynności Kapitał ekonomiczny 8. 8.1. 8.1.1. 8.1.2. 8.1.3. 8.1.4. 8.1.5. 8.1.5.1. 8.1.5.2. 8.1.5.3. 8.1.5.4. 8.1.5.5. 8.2. 8.2.1. 8.2.2. 8.2.3. 8.2.3.1. 8.2.3.2. 8.2.3.3. 8.2.3.4. 8.2.4. 8.2.5. 8.2.6. 8.2.7. 8.2.7.1. 8.2.7.2. 8.2.7.3. 8.3. 8.3.1. 8.3.1.1. 8.3.1.2. 8.3.2. 8.3.2.1. 8.3.2.2. 8.3.2.2.1. 8.3.2.2.2. 8.3.2.2.3. 8.3.2.3. 8.3.2.3.1. 8.3.2.3.2. 8.3.2.3.3. 8.3.2.4. 8.3.2.4.1. 8.3.2.4.2. 8.3.3. 8.3.3.1. 8.3.3.2. 8.3.3.2.1. Analiza i wycena instrumentów udziałowych Teoria wyceny akcji Podstawowy model wyceny (wartość bieżąca przyszłych dochodów) Model kapitalizacji dywidend (Williamsa — Gordona) Model uproszczony kapitalizacji dywidend Model „ptaka w garści” Gordona (bird in hand) Podejście do wyceny akcji Wykorzystanie przepływów pieniężnych Wykorzystanie dywidend Wykorzystanie strumieni zysku Metody mnożnikowe wyceny akcji i całej spółki Wykorzystanie podejścia opcyjnego w wycenie kapitału własnego Analiza fundamentalna Analiza kraju Analiza branży Analiza sytuacyjna spółki Pozycja w branży, udział w rynku Analiza sprzedaży wzrost nominalny, realny, sezonowość, rynki zbytu Analiza rentowności koszty, zysk Analiza opłacalności inwestycji Analiza rynkowej i ekonomicznej wartości dodanej Analiza porównawcza Analiza indeksów giełdowych Zagadnienia szczególne Analiza spółek w reorganizacji i likwidacji Analiza spółek prywatnych i spółek o małym wolumenie obrotu Analiza inwestycji funduszy venture capital Analiza techniczna Analiza cyklu giełdowego Indeksy kursów akcji Cykle giełdowe i ich teorie: Dowa, Elliota Wskaźniki techniczne Średnie ruchome Wskaźniki opisujące całość rynku Wskaźniki typu A/D — advance/decline Wskaźnik zaufania Barrona Wskaźnik nastroju rynku Wskaźniki wykorzystujące kursy akcji — wskaźniki momentum Wskaźnik zmian ROC Indeks względnej siły RSI Zbieżność/rozbieżność średnich ruchomych MACD Wskaźniki wykorzystujące kursy i wolumen obrotu akcjami OBV on balance volume Upside/downside Analiza wykresów, formacji, trendu Podstawowe typy wykresów i ich analiza Analiza formacji — formacje wskazujące na Odwrócenie trendu (V, M i W, spodka, głowy i ramion) Poz. 47 Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 236 — 8.3.3.2.2. 8.3.3.3. 8.3.3.3.1. 8.3.3.3.2. 8.3.3.3.3. 8.3.4. 8.4. Potwierdzenie trendu (trójkąta, flagi) Analiza trendu Linie trendu Linie podtrzymania i oporu Kanały podtrzymania i oporu Analiza międzyrynkowa VaR dla ryzyka rynkowego 9. 9.1. 9.1.1. 9.1.2. 9.1.2.1. 9.1.2.2. 9.1.2.3. 9.1.3. 9.2. 9.2.1. 9.2.2. 9.2.3. 9.2.4. 9.2.4.1. 9.2.4.2. 9.2.4.3. 9.2.5. 9.2.6. 9.3. 9.3.1. 9.3.2. 9.3.3. 9.3.4. 9.3.4.1. 9.3.4.2. 9.3.5. 9.3.5.1. 9.3.5.2. 9.3.5.3. 9.3.6. 9.3.6.1. 9.3.6.2. 9.3.6.3. 9.3.6.4. 9.3.6.5. 9.3.7. 9.3.8. 9.3.9. 9.3.10. 9.4. 9.4.1. 9.4.1.1. 9.4.1.2. 9.4.1.3. Analiza i wycena instrumentów pochodnych i alternatywnych Zagadnienia podstawowe Mechanizm działania instrumentów pochodnych Zachowania na rynku instrumentów pochodnych Operacje typu zabezpieczającego Operacje typu spekulacyjnego Operacje typu arbitrażowego Krótka sprzedaż Kontrakty futures Rodzaje kontraktów futures Zasady i metody wyceny kontraktów futures Czynniki warunkujące ceny kontraktów Wycena kontraktów Kontrakty na stopę procentową, bony, obligacje Kontrakty na akcje i indeksy akcji Kontrakty na waluty Kontrakty futures a kontrakty forward Problemy z wyceną kontraktów futures Opcje Rodzaje opcji Czynniki warunkujące cenę opcji Wartość wewnętrzna a wartość czasowa opcji Zasady i modele wyceny opcji Model dwumianowy Model Black’a-Scholes’a Wycena opcji Opcje na stopę procentową, bony, obligacje Opcje na akcje i indeksy akcji Opcje na waluty Czynniki warunkujące cenę opcji i ich pomiar Cena opcji a zmiana ceny instrumentu bazowego Delta, Gamma Cena opcji a upływ czasu pozostałego do wygaśnięcia Theta Cena opcji a zmienność instrumentu bazowego Vega (Lambda) Cena opcji a zmiana oczekiwanych stóp zysku instrumentu pierwotnego Rho Wrażliwość ceny opcji na inne czynniki Wykorzystanie opcji Złożone strategie handlu opcjami Problemy z wyceną opcji Zastosowanie metod wyceny opcji do analizy i wyceny aktywów i pasywów spółki Złożone instrumenty pochodne Kontrakty wymiany (swaps) Charakterystyka kontraktów wymiany Kontrakty procentowe i walutowe Metoda wyceny kontraktów wymiany Poz. 47 Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 237 — 9.4.2. 9.5. 9.5.1. 9.5.2. 9.5.3. 9.5.4. 9.5.5. 9.5.6. 9.5.7. 9.6. 9.6.1. 9.6.1.1. 9.6.1.2. 9.6.1.3. 9.6.1.4. 9.6.2. 9.6.2.1. 9.6.2.2. 9.6.2.3. 9.6.2.4. 9.6.3. 9.6.3.1. 9.6.3.2. 9.7. 9.8. 9.9. 9.10. 9.11. Instrumenty typu cap, floor, collar Fundusze inwestycyjne Rodzaje funduszy inwestycyjnych Organizacja funduszy inwestycyjnych Charakterystyka poszczególnych rodzajów funduszy Zasady obrotu jednostkami i certyfikatami Opłaty pobierane przez fundusze Zasady ustalania wartości netto aktywów funduszu Fundusze inwestycyjne a fundusze emerytalne Instrumenty i inwestycje alternatywne Inwestycje w nieruchomości Rodzaje nieruchomości Czynniki wpływające na cenę nieruchomości Metoda oceny inwestycji w nieruchomości Sposoby i możliwości inwestowania na rynku nieruchomości Inwestycje w spółki niepubliczne (private equity) Metody inwestycji w spółki prywatne Charakterystyka inwestycji w spółki prywatne Czynniki wpływające na wycenę spółek prywatnych Wycena inwestycji w spółki prywatne Inne inwestycje Inwestycje w fundusze typu hedge funds Inwestycje w instrumenty finansowe rynku towarowego VaR dla ryzyka rynkowego Straty z tytułu ryzyka kredytowego (VaR dla ryzyka kredytowego) Ryzyko operacyjne Ryzyko płynności Kapitał ekonomiczny 10. 10.1. 10.1.1. 10.1.2. 10.1.3. 10.1.4. 10.1.5. 10.1.6. 10.1.7. 10.1.8. 10.2. 10.2.1. 10.2.2. 10.2.3. 10.2.4. 10.2.5. 10.2.6. 10.2.6.1. 10.2.6.2. 10.2.6.3. 10.2.6.3.1. 10.2.6.3.2. 10.2.6.3.3. Zarządzanie portfelem Ryzyko i zysk Stopa zwrotu z inwestycji i ryzyko inwestycyjne Teoria użyteczności i awersja do ryzyka Pomiar ryzyka za pomocą wariancji, semiwariancji, odchylenia standardowego Kowariancja i współczynnik korelacji Wariancja wartości bieżącej netto jako metoda pomiaru ryzyka Reguła Markowitza Współczynnik zmienności Współczynnik beta Dywersyfikacja ryzyka Ryzyko dywersyfikowalne i niedywersyfikowalne Dywersyfikacja między gałęziami Dywersyfikacja w ramach kategorii ratingowej Dywersyfikacja między papierami o różnych kategoriach ratingowych Dywersyfikacja ponadnarodowa Dywersyfikacja Markowitza Równanie ryzyka Równanie zwrotu z portfela Dywersyfikacja a korelacja pomiędzy stopami zwrotu z aktywów portfela Korelacja dodatnia Korelacja ujemna Korelacja zerowa Poz. 47 Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 10.2.7. 10.3. 10.3.1. 10.3.1.1. 10.3.1.2. 10.3.1.3. 10.3.1.4. 10.3.1.5. 10.3.2. 10.3.2.1. 10.3.2.2. 10.3.2.3. 10.3.3. 10.3.4. 10.4. 10.4.1. 10.4.1.1. 10.4.1.2. 10.4.1.3. 10.4.1.4. 10.4.1.5. 10.4.2. 10.4.2.1. 10.4.2.2. 10.4.2.3. 10.4.2.3.1. 10.4.2.3.2. 10.4.2.3.3. 10.4.2.3.4. 10.4.2.3.5. 10.4.2.4. 10.4.2.5. 10.4.3. 10.4.3.1. 10.4.3.1.1. 10.4.3.1.2. 10.4.3.1.3. 10.4.3.2. 10.4.3.3. 10.4.3.4. 10.4.3.5. 10.4.4. 10.4.4.1. 10.4.4.2. 10.4.4.3. 10.4.4.4. 10.4.4.5. 10.4.5. 10.4.5.1. 10.4.5.2. 10.4.5.3. — 238 — Przedywersyfikowanie portfela Wycena aktywów kapitałowych Model wyceny aktywów kapitałowych CAPM (Capital Asset Pricing Model) Założenia i konstrukcja modelu Rynkowa linia kapitału CML (Capital Market Line) Rynkowa linia papieru wartościowego (Security Market Line) Papiery prawidłowo wycenione, niedowartościowane, przewartościowane Linia charakterystyki papieru wartościowego CL (Characteristic Line) Teoria arbitrażu cenowego APT (Arbitrage Price Theory) Linia arbitrażu cenowego Model arbitrażu cenowego Portfel arbitrażowy Model CAPM a model APT Problemy z wykorzystaniem modeli CAPM i APT Rodzaje portfeli i zarządzanie portfelami Rodzaje portfeli papierów wartościowych Portfel zdominowany Portfel efektywny Portfel rynkowy Portfel lewarowany Portfel dobrze zdywersyfikowany Cele inwestycyjne klienta Cele klientów indywidualnych Ograniczenia klientów indywidualnych Rodzaje klientów instytucjonalnych Banki komercyjne Fundusze emerytalne Plany pracownicze Zakłady ubezpieczeniowe Instytucje charytatywne Cele klientów instytucjonalnych Ograniczenia klientów instytucjonalnych Zarządzanie portfelem Mechaniczne metody inwestowania Regularne inwestowanie stałej kwoty kapitału Utrzymywanie stałej relacji przy inwestowaniu Metoda cenowo-wskaźnikowa Zarządzanie aktywne i pasywne Zarządzanie krótkookresowe i długookresowe Wpływ czynników makro i mikroekonomicznych na budowę portfela Monitorowanie portfela i zmiana składu Rodzaje portfeli i zarządzanie nimi Portfele instrumentów dłużnych Portfele instrumentów udziałowych Portfele mieszane Wykorzystanie instrumentów pochodnych Wykorzystanie instrumentów alternatywnych Zabezpieczanie portfeli Zasady zabezpieczenia Rola instrumentów pochodnych Wyznaczanie współczynnika zabezpieczenia Poz. 47 Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego Nr 12 — 239 — 10.4.5.4. 10.4.5.5. 10.5. 10.5.1. 10.5.2. 10.5.3. 10.5.4. 10.5.5. 10.5.6. Rezultaty zabezpieczenia Zarządzanie zabezpieczeniem Ocena zarządzania portfelem Ocena osiągniętych zysków i stopy zwrotu Analiza bezpieczeństwa inwestycji Analiza płynności Mierniki zarządzania portfelem (Treynora, Sharpe’a, Jensena) Analiza porównawcza portfeli Standardy prezentacji wyników zarządzania: GIPS, AIMR PPS 11. 11.1. 11.1.1. 11.1.2. 11.1.3. 11.1.4. 11.1.5. 11.1.6. 11.1.7. 11.1.8. 11.1.9. 11.2. 11.3. 11.4. Etyka i przeciwdziałanie przestępstwom na rynku kapitałowym Etyka Obowiązki doradcy wobec pracodawcy Obowiązki doradcy wobec klienta Zasady przygotowania rekomendacji i decyzji inwestycyjnych Zasady zarządzania portfelem Zasady korzystania z różnych źródeł informacji Jawność konfliktów Przyjmowanie dodatkowych korzyści materialnych Zachowanie tajemnicy zawodowej oraz poufność informacji Doradca a środki masowego przekazu Ochrona danych osobowych Przestępstwa giełdowe Przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy Poz. 47 — 240 — Wydawca: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego Redakcja: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Plac Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa, tel. 22 262-50-00 Skład, druk i kolportaż: Centrum Usług Wspólnych — Wydział Wydawnictw i Poligrafii, ul. Powsińska 69/71, 02-903 Warszawa, tel. 22 694-67-52; faks 22 694-60-48 www.wydawnictwa.cuw.gov.pl e-mail: [email protected] Tłoczono z polecenia Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego w Centrum Usług Wspólnych Wydział Wydawnictw i Poligrafii, ul. Powsińska 69/71, 02-903 Warszawa Zam. 3929/W/C/2011 ISSN 1505-9006 Nakład 105 egz. Cena 22,70 zł (w tym VAT)