Psychologiczne szanse i bariery integracji Unii Europejskiej

Psychologiczne szanse i bariery integracji Unii Europejskiej. Postawy
społeczeństwa polskiego wobec dalszej integracji. Próba diagnozy i prognozy.
/Sprawozdanie z obrad okrągłego stołu, godz. 11:30/
We wtorek (19.01) studenci V roku politologii w ramach przedmiotu Psychologia polityki
uczestniczyli w specjalnie zorganizowanym Okrągłym Stole. Tematem debaty były Psychologiczne
szanse i bariery integracji europejskiej – postawy społeczeństwa polskiego wobec dalszej integracji –
próba diagnozy i prognozy.
Uczestnicy Okrągłego Stołu obradowali według podziału na cztery panele tematyczne. W
pierwszym studenci omawiali kwestie psychologicznych szans dalszej integracji europejskiej, w
drugim – psychologiczne bariery integracji europejskiej, w trzecim – stanowisko Polaków wobec Unii
Europejskiej oraz w ostatnim - próbowali szukać odpowiedzi na pytanie „Co dalej z Unią
Europejską?”. Przewodniczącym wydarzenia był Wiktor Sochacki, a rolę trzech sekretarzy spełnili
Michał Prędota, Tomasz Radzwion oraz Krystian Szalast.
Uczestnicy pierwszego panelu programowego twierdzili, iż aby Unia Europejska integrowała
się w odpowiedni sposób, krajowi politycy państw członkowskich muszą zadbać, aby obywatele
wiedzieli czym naprawdę jest Unia Europejska. Zdaniem obradujących droga do pełnej integracji
wiedzie przez budowanie jednego charakteru narodowego UE, przyjecie waluty euro powodujące
zmniejszenie poczucia wyobcowania przez niektórych członków wspólnoty, a także przez wzajemne
konsultacje i współprace, których celem będzie budowanie więzi z wartościami ogólnoeuropejskimi.
Obradujący zgodzili się również w kwestii postrzegania integracji europejskiej jako szansy poprawy
kondycji świadomości politycznej obywateli Unii Europejskiej.
Podczas panelu dotyczącego barier psychologicznych w integracji europejskiej pojawiło się
kilka interesujących wystąpień. Za jedno z nich bez wątpienia można uznać wypowiedź Michała
Palińskiego, który wśród postaw politycznych Europejczyków wobec UE naświetlił kwestię problemu
różnych wizji przywództwa we wspólnocie. Waldemar Pleszewa i Paulina Prędota zwracali uwagę na
problemy UE – kryzys związany z napływającą falą uchodźców, a także budzące się tendencje
nacjonalistyczno-separatystyczne. Uczestnicy drugiego panelu wyrazili również opinię na temat
niekorzystnej roli mediów w integracji europejskiej. Szczególnie w wystąpieniu Waldemara Pleszewy
dało zauważyć się tezę, iż doniesienia mediów np. w sprawie uchodźców mogą wzmacniać działania
ekstremistyczne, jak również rodzić zachowania w stylu paranoi politycznej.
Trzeci panel tematyczny dotyczył stosunku Polaków wobec Unii Europejskiej. Jako pierwsza
głos zabrała Emila Bernacka przedstawiając główne problemy związane z badaniem postaw Polaków
w stosunku do Unii Europejskiej. W swojej przemowie uwzględniła takie aspekty jak rozbieżność
postaw jawnych i ukrytych, skrajność w wartościowaniu postaw czy niejednorodna typologia. W
dalszej części panelu przedstawiony został szereg wyników badań postaw Polaków wobec Unii
Europejskiej. Kornelia Bisewska zaprezentowała skupiła się na przedstawieniu wyników badań
dotyczących ogólnych postaw Polaków wobec UE oraz wskazaniu różnic w badaniach na przestrzeni
lat. Kamila Kowal w swoim wystąpieniu skupiła się na postawie polaków wobec Unii Europejskiej w
dobie trwającego kryzysu imigracyjnego. Ostatnie przemówienie należało do Pawła Szczepańskiego,
który podsumował wystąpienia swoich poprzedników , wskazał determinaty postaw Polaków wobec
Unii Europejskiej oraz przedstawił swoje prognozy dotyczące zmian w omawianych postawach.
Ostatni panel traktował o przyszłości Unii Europejskiej. Wstępne przemówienie, które
wygłosiła Justyna Szewczak, dotyczyło problematyki płynącej z różnorodności modeli dalszego
rozwoju Unii Europejskiej oraz coraz większego oddalania się państw członkowskich od wspólnoty. W
dalszej części panelu Paulina Ludorf udowadniała, iż wizja rozpadu Unii Europejskiej jest wysoce
prawdopodobna, wskazując m.in. na takie problemy jak niepewna waluta, stosunek do imigrantów,
brak odpowiednich reakcji na działania Rosji czy też brak skutecznego przeciwdziałania bezrobocia
wśród młodych obywateli państw Unii Europejskiej. Trzecia referentka, Magdalena Lechnio,
przedstawiła działania, jakie powinna przeprowadzić Unia Europejska aby uniknąć rozpadu. Zdaniem
mówczyni konieczny jest przegląd ustawodawstwa europejskiego oraz zmiany ustawodawstw
krajowych państw Unii Europejskiej pod kątem federalizacji. Następne wystąpienie należało do Aliny
Jodkowskiej, która przedstawiła możliwe wizje rozwoju Unii Europejskiej oraz oceniła ich
prawdopodobieństwo. Ostatnie słowa tego panelu tematycznego ponownie należały do Justyny
Szewczak, która podsumowała referaty swoich poprzedniczek.
Po zaprezentowaniu stanowisk wszystkich panelistów przyszedł czas na dyskusje. Została ona
podzielona na cztery etapu, w których każda z grup mogła odnieść się do zadanych pytań związanych
z wcześniejszymi wystąpieniami.
PANEL I:
Do prezentujących padły pytania dotyczące charakteru narodowego oraz konserwatywnych
wartości. Dotyczyły one przede wszystkim pewnych nieścisłości, a mianowicie zróżnicowanego
ukierunkowania społeczeństw zachodu i wschodu. Dodatkowo kilka osób poprosiło o
ustosunkowanie się do wcześniejszego stwierdzenia odnośnie konieczności dostosowania się do
konserwatywnych wartości.
Według prezentujących nie padło stwierdzenie, że zachód i wschód kierują się różnymi
przesłankami. Większą dyskusję wzbudził temat konserwatywności oraz antysemityzmu. Grupa
broniła swojego zdania argumentując je tym, że mówili o całej Unii Europejskiej i według nich szansą
dla Unii jest dostosowanie się do panujących realiów, ponieważ bez tego nie ma mowy o
jakiejkolwiek wspólnocie. W tym aspekcie pojawił się również temat uchodźców, co warto zaznaczyć
w późniejszej dyskusji powracał on kilkukrotnie. Grupa chciała pokazać pewną ścieżkę, aby
wypracować wzory postępowania i nauczyć obywateli jak powinni postępować. Według nich wartości
powinny być przyjęte przez napływającą ludność, ponieważ niedostosowanie się może mieć bardzo
zły wpływ.
PANEL II:
Odnośnie tego panelu mogliśmy usłyszeć pytanie odnośnie nacjonalizmów i ich
potencjalnego zagrożenia, a także wielu pytań dotyczących przywództwa w Unii Europejskiej.
W odpowiedzi mogliśmy usłyszeć, że Angela Merkel jest jedynym politykiem, który może
walczyć o przywództwo i kierowanie poczynaniami UE. Grupa stwierdziła, że w obecnej sytuacji nie
jest możliwe przewodzenie jednego państwa, ponieważ UE zbyt się rozrosła. Nacjonalizmy według
prezentujących mogą być dużym zagrożeniem, czego przykładem jest chociażby Katalonia. Ponadto
mogliśmy usłyszeć zdanie, że partie prawicowe zyskały w ostatnim czasie co może mieć wpływ na
czynnik nacjonalizmu. W trakcie odpowiedzi na zadane pytanie rozgorzała dyskusja odnośnie tego co
może mieć wpływ na wybory do Parlamentu Europejskiego w 2018 roku. Konkluzją było to iż ciężko
jest w tym momencie prognozować ze względu na ciągłe zmiany warunkowane obecną sytuacją. W
przypadku przywództwa głównym problemem jest brak autorytetów na poziomie UE.
PANEL III:
Najważniejszymi pytaniami do trzeciej grupy była kwestia negatywnego nastawienia
polskiego narodu odnośnie UE wspomnianego w prezentacji oraz możliwości zmiany i potencjalnych
środków.
Grupa odniosła się do tego i wyraźnie zaznaczyła, że pytanie jest źle sformułowane. Podczas
prezentacji chodziło im przede wszystkim o negatywne nastawienie względem kryzysu migracyjnego.
Grupa wspomniała również, że istota tkwi w postawach jawnych i ukrytych, a problem tkwi w
tym czym konkretnie jest i ma być UE. Odnośnie głównego pytania podczas burzliwej dyskusji
pojawiło się dodatkowe zagadnienie na temat tego czy Anglia jest bardziej proeuropejska od Polski.
Konkluzją było stwierdzenie, że Polacy doceniają obecność w UE, a Brytyjczycy są zdecydowanie
bardziej negatywnie nastawieni do norm i praw obowiązujących we wspólnocie.
PANEL IV:
Na pierwszy plan wysunęły się trzy pytania. Pierwsze z nich dotyczyło hipotezy upadku UE.
Drugie potencjalnego scenariusza rozwoju i planów Unii, a także wypominanych absurdów Unijnych.
Ostatnie było nawiązaniem do całej dyskusji i miało być podpowiedzią odnośnie tego czym UE
powinna się zająć, aby nie upadła oraz czy owe absurdy są rzeczywistym problemem.
Według grupy wspomniany upadek UE to tylko jedno z możliwych rozwiązań, ale w żadnym
wypadku ostateczność.
W przypadku unijnych absurdów zdania były bardzo podzielone. Część uczestników okrągłego
stołu mówiła, że jest to całkowicie oderwane od rzeczywistości, ale wiele osób twierdziło, że często
dziwne zagadnienia mają realny wpływ na gospodarkę.
W odpowiedziach usłyszeliśmy zdanie, że dynamika konfliktu będzie implikować, więc nie
można koncentrować się wyłącznie na wewnętrznych problemach. Problemy UE według wielu
uczestników to nie tylko to co wewnątrz ale także napięcia w geopolityce światowej, co często nie
jest brane pod uwagę.
Na koniec pojawiła się dyskusja o zagrożeniach podmiotowości suwerenności, jednakże ze
względu na złożoność problemu musiała zostać przerwana.