ulotką informacyjną „Zawodowy start. Raport z badania losów

2013
Zawodowy start
Zawodowi absolwenci pracują1
Po roku od ukończenia nauki zdecydowana większość (ponad 80%) absolwentów
małopolskich szkół zawodowych była aktywna
zawodowo: najwięcej osób pracowało, sporo
kontynuowało edukację. Niestety, nie wszystkim udało się zdobyć zatrudnienie – mimo starań bez pracy pozostawało 13%. Trzeba jednak pamiętać, że spora część bezrobotnych
absolwentów miała jakieś zajęcie w okresie
pomiędzy ukończeniem szkoły a badaniem
(pracowała lub dokształcała się). Osoby nieprzerwanie bezrobotne2 stanowiły 6% ogółu,
bierne – 3%3.
Absolwenci realizują swoje plany
Na etapie nauki w szkole zawodowej niemal
wszyscy absolwenci, a wtedy jeszcze uczniowie,
deklarowali, że po jej skończeniu zamierzają pracować. Plany uczniów co do dalszej edukacji były
znacznie mniej sprecyzowane. Na niecały rok
przed zakończeniem nauki wiele osób nie wiedziało, gdzie chce się dalej uczyć, a nawet czy
w ogóle chce się dalej kształcić.
Absolwenci po roku od ukończenia szkoły
bierni zawodowo
6%
bezrobotni
13%
pracują
40%
uczą się
20%
pracują
i uczą się
21%
Co planowali absolwenci na etapie nauki w szkole
zawodowej?
brak planów
uczyć się
8%
9%
pracować
51%
pracować i uczyć się
32%
1 Absolwenci skończyli szkołę w czerwcu 2011 roku. Badanie zostało przeprowadzone w 2012 roku (sierpień–październik). Uczestniczyły
w nim osoby, które uczyły się w zasadniczych szkołach zawodowych, technikach i szkołach policealnych.
2 Osoby, które od momentu ukończenia szkoły do momentu badania pozostawały bez pracy.
3 Bezrobotni – nie pracują, nie uczą się, poszukują pracy; bierni – nie pracują, nie uczą się, nie poszukują pracy.
Badanie losów absolwentów szkół zawodowych 2012
i rozwijały karierę zawodową (34%). Wśród osób,
które zamierzały skupić się tylko na nauce, 45%
stanowiły te, które uczyły się i nie pracowały.
Losy młodych, którzy nie mieli sprecyzowanych
planów, potoczyły się różnie, choć najczęściej
podjęli oni zatrudnienie (38%).
Sytuacja absolwentów po roku od
ukończenia szkoły świadczy o tym, że młodzi
realistycznie podeszli do planowania przyszłości.
Większość zrealizowała swoje zamierzenia:
osoby, które planowały pracować, najczęściej
miały zatrudnienie (50%), a te, które planowały
łączyć pracę z nauką – najczęściej kształciły się
Plany uczniów a sytuacja absolwentów po roku
od ukończenia szkoły
8%
3%
3%
8%
7%
9%
16%
14%
25%
12%
45%
25%
bierni zawodowo
bezrobotni
13%
34%
14%
31%
50%
pracują i uczą się
38%
29%
pracują
15%
planowali
pracować
uczą się
planowali
pracować
i uczyć się
planowali
uczyć się
nie mieli
planów
Absolwenci umawiają się z pracodawcą na pracę
pracę. Jednocześnie zmniejszył się udział osób
zatrudnionych w oparciu o umowę na okres próbny (o 12 p.p.), umowę-zlecenie (o 3 p.p.) oraz bez
umowy (o 2 p.p.). Oznacza to, że – biorąc pod
uwagę stabilność zatrudnienia – sytuacja absolwentów na rynku pracy poprawiła się.
W momencie realizacji badania 61% respondentów pracowało. Aż jedna czwarta z nich to osoby, które wykonywały pracę sezonową. Wynika to
z faktu, że udzielano odpowiedzi w okresie wakacyjnym. Najbardziej popularną formą zatrudniania
absolwentów szkół zawodowych, wykonujących
pracę o stałym charakterze, była umowa o pracę
na czas określony (44%) oraz na czas nieokreślony (21%). Są to również formy zatrudnienia,
których odsetek najbardziej wzrósł w porównaniu
z momentem, gdy młodzi podejmowali pierwszą
W przypadku osób wykonujących pracę
wakacyjną najbardziej popularne było zatrudnienie
na czarno (czyli bez umowy – 36%) oraz na
umowę-zlecenie (29%).
Rodzaj umowy w pierwszej i aktualnej pracy
umowa o pracę na czas określony
44%
29%
umowa o pracę na czas nieokreślony
21%
14%
umowa-zlecenie
13%
16%
umowa o pracę na okres próbny
8%
20%
bez umowy
6%
8%
staż odbywany za pośrednictwem urzędu pracy
5%
7%
umowa o dzieło
1%
2%
staż bez pośrednictwa urzędu pracy
1%
1%
umowa o pracę na zastępstwo
1%
1%
aktualna praca
pierwsza praca
Duży płaci więcej
Średnie wynagrodzenie netto absolwentów
w rok od ukończenia szkoły wynosiło 1 576 zł. Od
przeciętnego wynagrodzenia uzyskiwanego w pierwszej pracy (1 270 zł) wyższe było o 306 zł, a od zapłaty za pracę wakacyjną – o 325 zł (1 251 zł).
Największe zróżnicowanie wynagrodzeń
widoczne jest z perspektywy branż, w których
kształcili się respondenci. Płace wyższe od przeciętnej uzyskiwały osoby, które zdobyły zawód
związany z przemysłem i przetwórstwem (w branżach tych zazwyczaj działają większe podmioty).
Niższe o 200–300 zł pensje otrzymywały osoby
mające zawód związany z usługami. Jeszcze inna
zapłata trafiała do osób, które wykonywały pracę
wakacyjną.
Średnio miesięczne wynagrodzenie netto absolwentów według branż
mechaniczno-mechatroniczna
1896
budowlana
1848
informatyczno-elektroniczna
1722
rolno-przetwórcza
1601
społeczno-medyczna
1388
turystyczno-gastronomiczna
1370
administracyjno-biurowa
1297
usługowa
1290
średnio 1576
Wakacyjna praca nie idzie w parze z wyuczonym zawodem
Poziom wykorzystania w pracy wiedzy zdobytej w szkole różni się ze względu na rodzaj
zatrudnienia. Spośród osób, które w momencie
realizacji badania miały pracę o charakterze stałym, 38% wskazało, że była ona zgodna z wyuczonym zawodem, a 25%, że wykorzystywało
w niej część zdobytych wcześniej umiejętności.
37% stwierdziło brak zgodności. Podobnie rzecz
się miała w przypadku osób zatrudnionych na
stałe już przy pierwszej pracy oraz prowadzących
własną działalność gospodarczą. Jeśli chodzi
o pracę wakacyjną, to poziom zgodności ze zdobytą wiedzą był niski (48% absolwentów stwierdziło, że nie odpowiadała kierunkowi kształcenia). W jeszcze mniejszym stopniu ze zdobytych
kwalifikacji korzystały osoby, które podejmowały
pracę wakacyjną za granicą (71% oświadczyło,
że nie było zgodności zatrudnienia z wykształceniem). Ogólnie rzecz biorąc osoby migrujące
rzadziej robiły użytek z tego, czego dowiedziały
się w czasie nauki.
Zgodność pracy absolwentów z wyuczonym zawodem
37%
37%
37%
48%
59%
71%
25%
24%
24%
częściowa
15%
27%
38%
39%
brak
25%
12%
38%
26%
aktualna
aktualna
pierwsza
działalność
migracje
praca
praca (stała) praca (stała) gospodarcza (praca stała)
(wakacyjna)
17%
migracje
(praca
wakacyjna)
całkowita
Absolwenci (technikum) dalej się kształcą
Szkoła zawodowa nie zamyka drogi do dalszej
edukacji. 41% absolwentów w momencie badania
kontynuowało naukę. Niezbyt duża grupa podjęła
kształcenie i już je zakończyła (10%). Naukę zdecydowali się kontynuować przede wszystkim absolwenci technikum – podejmując studia, w trybie
niestacjonarnym, na kierunku zgodnym z uzyskanym zawodem. Absolwenci zasadniczych szkół
zawodowych częściej kształcili się w liceum uzupełniającym niż technikum. Nieliczni absolwenci
szkół policealnych, którzy w momencie badania
kontynuowali edukację, przeważnie studiowali.
Absolwenci poszczególnych typów szkół
kontynuujący naukę
41%
47%
35%
ogółem
technikum
zasadnicza
zawodowa
26%
szkoła policealna
Studia w zawodzie
Najpopularniejsze kierunki studiów a zawód, jaki zdobył absolwent w szkole zawodowej
zawód, jaki zdobył absolwent w szkole zawodowej
kierunki studiów
turystyczno-gastronomiczny
turystyka i rekreacja
zarządzanie
pedagogika
budowlany
budownictwo
inżynieria środowiska
geodezja i kartografia
informatyczno-elektroniczny
informatyka
elektrotechnika
elektronika i telekomunikacja
rolno-przetwórczy
leśnictwo
zootechnika
zarządzanie
mechaniczno-mechatroniczny
mechanika i budowa maszyn
automatyka i robotyka
mechatronika
społeczno-medyczny
pedagogika
kosmetologia
zdrowie publiczne
usługowy
pedagogika
ogrodnictwo
ekonomia
administracyjno-biurowy
finanse i rachunkowość
ekonomia
zarządzanie
Więcej informacji na temat wyników badania można znaleźć w publikacji „Zawodowy start. Raport z badania losów absolwentów szkół zawodowych 2012”, dostępnej w serwisie internetowym Małopolskiego
Obserwatorium Rynku Pracy i Edukacji www.obserwatorium.malopolska.pl.
Wydawca: Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie
plac Na Stawach 1, 30-107 Kraków
tel. 12 42 87 870, faks 12 42 29 785
e-mail: [email protected]
www.wup-krakow.pl
Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego