pobierz plik

Warszawa dnia 25.09.2014
Informacja prasowa:
Zmiany w ustawie Prawo upadłościowe i naprawcze (tzw. upadłość
konsumencka)
W dniu 19 września Prezydent Bronisław Komorowski podpisał ustawę z dnia 29 sierpnia
2014 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze.
Podpisana przez Prezydenta nowelizacja zmierza w dobrym kierunku, gdyż upraszcza
procedury ogłaszania upadłości konsumenckiej osób fizycznych nieprowadzących działalności
gospodarczej. Jednak miejscami niedopracowane zapisy powodują, że założony przed ustawą
cel może nie zostać osiągnięty, podobnie jak miało to miejsce przy wprowadzaniu upadłości
konsumenckiej do polskiego systemu prawnego w 2008 r. – ocenia Jerzy Bańka, Wiceprezes
Związku Banków Polskich.
Przepisy prawa, szczególnie takie jak Prawo upadłościowe i naprawcze, powinny promować
postawy obywatelskie i pro-konsumenckie – to znaczy szanujące zasady współżycia
społecznego i uczciwości. Regulacje nie powinny być tworzone tak, aby stwarzały zachętę do
nieodpowiedzialnego zadłużania się, kreowania zjawiska moralnego hazardu i nadużyć,
których koszty ponosić będzie całe społeczeństwo, w tym także obywatele sumiennie
wywiązujący się z zaciągniętych przez siebie zobowiązań.
Jednym z najważniejszych narzędzi postępowania upadłościowego jest układ z wierzycielami.
Brak możliwości jego zawierania już na początku postępowania upadłościowego może
istotnie zmniejszyć skuteczność całej regulacji. Konsument, mając możliwość wczesnego
zawarcia układu już na samym początku postępowania - unikałby skutków stygmatyzacji oraz
społecznego odium związanego z likwidacją majątku. Wprowadzenie możliwości zawierania
układu, na jak najwcześniejszym etapie postępowania upadłościowego stwarzałoby szansę
na zachowanie mieszkania/domu i ułatwiałoby ochronę samego gospodarstwa domowego,
jako podstawy egzystencji rodziny. Z pewnością pozytywnie przeciwdziałałoby skutkom
stygmatyzacji dłużnika oraz odium społecznego oraz racjonalizowałoby wydatkowanie
środków publicznych (koszty postępowania, komornika, etc.). Sąd powinien, nie tylko móc
dopuszczać do zawierania układu na pierwszej rozprawie upadłościowej, ale wręcz mieć
obowiązek podjęcia próby doprowadzenia do ugody między stronami. Dopiero w przypadku
jej niepowodzenia sąd powienien przystępować do rozpoczynania postępowania
upadłościowego w trybie likwidacyjnym.
Pozostaje jeszcze kwestia zwiększenia wydzielonej kwoty z postępowania upadłościowego na
poczet najmu. Zapis ten wpłynie negatywnie na pomniejszenie masy upadłościowej, której
znikomość jest jedną z głównych barier w stosowaniu upadłości konsumenckiej na tle
dotychczasowych
przepisów.
Dodatkowo
ustawa
uprzywilejowuje
zamożniejszych
dłużników, którzy wcześniej posiadali środki na zakup własnej nieruchomości. W naszej
opinii zmiana jest niezasadna, ponieważ w obu przypadkach (zarówno, gdy upadający
konsument jest właścicielem mieszkania, jak również w sytuacji, gdy mieszanie jedynie
wynajmował) osoby poddane procesowi upadłości konsumenckiej w równym stopniu
potrzebują środków na zapewnienie sobie i osobom z nimi zamieszkującymi funduszy na cele
mieszkaniowe.
Istotną kwestią jest jeszcze to, że nadchodząca liberalizacja przepisów Prawo upadłościowe i
naprawcze może również stanowić zachętę do nadmiernego zadłużania się niektórych
konsumentów, a także niewłaściwego wykorzystywania instytucji upadłości konsumenckiej
przez innych. Może to przynieść odwrotne skutki od zamierzonych w nowelizacji. –
podsumowuje Jerzy Bańka