Bezpieczeństwo transportu linowego

prof. Józef Hansel – Katedra Transportu Linowego
Bezpieczeñstwo transportu linowego
w nowym prawie polskim i Unii Europejskiej
W Akademii Górniczo-Hutniczej
w dniach 11 i 12 czerwca 2002 roku odby³a siê V Miêdzynarodowa
Konferencja pt. „Bezpieczeñstwo
transportu linowego w nowym prawie polskim i Unii Europejskiej”
(fot. 1). By³o to ju¿ siedemnaste
spotkanie
naukowo-techniczne
z cyklu „Jakoœæ, niezawodnoœæ
oraz bezpieczeñstwo lin i urz¹dzeñ
transportu linowego” (dotychczas
odby³o siê 12 sympozjów i 5 konferencji poœwiêconych tej tematyce).
ferencji, oprócz Katedry Transportu Linowego AGH by³ Departament Energomechaniczny Wy¿szego Urzêdu Górniczego w Katowicach oraz Transportowy Dozór
Techniczny w Warszawie.
W konferencji uczestniczy³o
oko³o 150 specjalistów z Polski
oraz Belgii, Czech, Niemiec, S³owacji, Szwajcarii i Szwecji (fot. 2).
W czasie obrad zosta³o wyg³oszonych 38 referatów na szeœciu
sesjach:
Otwarcie konferencji przez przewodnicz¹cego Komitetu Naukowo-Programowego
Konferencji prof. Józefa Hansla
Koleje linowe i wyci¹gi narciarskie, dŸwigi osobowe i osobowo-towarowe, górnicze wyci¹gi szybowe oraz inne urz¹dzenia transportu linowego np. kolejki linowe
pracuj¹ce w kopalniach podziemnych, dŸwignice ró¿nych typów itp.
podlegaj¹ pañstwowemu nadzorowi bezpieczeñstwa. Nadzór ten
jest regulowany w aktach prawnych i normach technicznych.
G³ównym celem konferencji by³o podsumowanie stanu wiedzy
oraz okreœlenie kierunków dalszych prac z zakresu teorii i praktyki bezpieczeñstwa transportu linowego w zwi¹zku z koñcz¹cym siê
procesem dostosowywania prawa
polskiego obowi¹zuj¹cego w technice do prawa Unii Europejskiej.
Proces dostosowywania i wdra¿ania prawa polskiego do wymagañ UE w dziedzinie bezpieczeñstwa obiektów technicznych (który
ma siê zakoñczyæ do koñca 2002
r.) polega na przyjêciu dyrektyw,
w tym dyrektyw nowego podejœcia
oraz harmonizacji polskich ustaw,
norm, systemów certyfikacji (systemów jakoœci wyrobów i us³ug,
kompetencji personelu itd.) z tymi
dyrektywami.
Nie by³o wiêc dzie³em przypadku to, ¿e wspó³organizatorami kon-
10
– Nowe regulacje prawne i normy
techniczne z zakresu bezpieczeñstwa lin i urz¹dzeñ transportu linowego.
– Metody iloœciowej oceny bezpieczeñstwa.
– Problemy budowy systemów
zarz¹dzania bezpieczeñstwem
okreœlonych urz¹dzeñ transportu linowego.
– Wybrane wyniki prac naukowych.
– Nowe rozwi¹zania techniczne
zwiêkszaj¹ce bezpieczeñstwo
transportu linowego.
– Diagnostyka urz¹dzeñ transportu linowego i ich elementów.
Referaty zosta³y opublikowane
w piêciu Zeszytach Naukowo-Technicznych AGH-KTL (ISSN 1640-4351), ogó³em ponad 600 stron.
Na przyk³ad w Zeszycie Nr 24
zosta³a opublikowana dyrektywa
nowego podejœcia Parlamentu
Europejskiego i Rady 2000/9/EC
(w wersji polskiej i angielskiej), która
zobowi¹zuje wszystkie kraje cz³onkowskie UE i EFTA do wprowadzenia do koñca 2004 roku jednakowych uregulowañ prawnych dotycz¹cych pasa¿erskich kolei linowych. Zosta³y równie¿ omówione,
w kilku artyku³ach, projekty norm
zharmonizowanych z t¹ dyrektyw¹.
W Zeszycie Nr 26, w którym zamieszczono 16 prac, opublikowano artyku³ Tomasz Rokity, Ryszarda
Tadeusiewicza i Mariana Wójcika
omawiaj¹cy projekt koncepcyjny
kolei linowej Miasteczko Studenckie
– AGH, która zapewnia³aby szybki,
ekologiczny i bezkolizyjny (z ruchem naziemnym) transport oko³o
2500 osób na godzinê. Kolejka ta
by³aby równie¿ wrêcz doskona³ym
„poligonem doœwiadczalnym” pozwalaj¹cym na ocenê prawdziwoœci
tezy o celowoœci wykorzystania
transportu linowego do rozwi¹zywania problemów komunikacyjnych
Krakowa i innych polskich miast.
W Zeszycie Nr 27 zosta³a opublikowana obszerna praca (30
stron) Józefa Hansla i Agnieszki
Wcis³o pt. „Dostosowywanie polskiego prawa z zakresu bezpieczeñstwa techniki do prawa Unii
Europejskiej”, w której omówiono
Ÿród³a i zasady tworzenia prawa
i norm technicznych w UE, a nastêpnie przedstawiono aktualny
stan dostosowywania prawa polskiego i polskich norm do standardów unijnych. Wœród 23 dyrektyw
nowego podejœcia nie ma dyrektywy dotycz¹cej bezpieczeñstwa
górniczych wyci¹gów szybowych.
W omawianej publikacji po raz kolejny zwróci³em uwagê na to, ¿e
brak „dyrektywy wyci¹gowej” UE
jest szans¹, której Polska nie po-
zharmonizowanych z t¹ dyrektyw¹.
Dyrektywa ta mog³aby uwzglêdniaæ interesy polskich kopalñ oraz
producentów: lin wyci¹gowych,
wyk³adzin kó³ pêdnych, odciskowych i kieruj¹cych i innych elementów górniczych wyci¹gów szybowych. Jest to istotne z tego powodu, ¿e w polskich kopalniach s¹
stosowane oryginalne polskie
(chronione polskimi i zagranicznymi patentami w tym patentami
AGH) elementy górniczych wyci¹gów szybowych w tym: liny wyrównawcze stalowo-gumowe, uk³ady
prowadzenia naczyñ z amortyzatorem zespolonym, cierne uk³ady
awaryjnego hamowania, ruchome
belki odbojowe, jak równie¿ metody oceny stanu technicznego lin
wyci¹gowych, uk³adów prowadzenia naczyñ itp. w istotny sposób
zwiêkszaj¹ce bezpieczeñstwo kopalñ. Nie bez znaczenia jest równie¿ bardzo du¿y dorobek prawny
z zakresu górniczych wyci¹gów
szybowych.
Omawiana konferencja mia³a
szczególny charakter. By³a bowiem
zorganizowana w ramach Jubileuszu 50-lecia Wydzia³y In¿ynierii
Mechanicznej i Robotyki oraz dziesiêciolecia Katedry Transportu Linowego, która ma jednak piêædziesiêcio szeœcioletnie tradycje.
Z tego te¿ powodu obradom
konferencji towarzyszy³a wystawa
prezentuj¹ca dorobek publikacyjny
i wynalazczy pracowników Katedry
Transportu Linowego. Do po³owy
2002 roku zosta³o wydanych 28
Zeszytów Naukowo-Technicznych
AGH-KTL ISSN 1640-4351. Praco-
Widok sali obrad. Na pierwszym planie od lewej Prorektor ds. Kszta³cenia prof.
B. Barchañski (ubieg³ej kadencji – przyp. red.) i Prorektor ds. Nauki prof. J. Kowal
winna zmarnowaæ. Polska bêdzie
jeszcze przez wiele lat, równie¿ po
przyjêciu do Unii Europejskiej, krajem o najwiêkszej liczbie czynnych
górniczych wyci¹gów szybowych.
W mojej ocenie polscy specjaliœci
s¹ przygotowani merytorycznie
i organizacyjnie do opracowania
„dyrektywy wyci¹gowej” i norm
wnicy Katedry s¹ twórcami ponad
80-ciu patentów w tym ponad
30-stu zagranicznych, z których
wiêkszoœæ zosta³a zastosowana
w praktyce, zwiêkszaj¹c w sposób
istotny bezpieczeñstwo transportu
linowego oraz zapewniaj¹c pracê
co najmniej kilkuset polskim robotnikom i in¿ynierom.
BIP 109 – paŸdziernik 2002 r.