Mapa Kultury

Pobrano z portalu Mapa Kultury
29.11.2010
Hans Paasche w Zaciszu
____________________________
autor: Magdalena Kubiaczyk, Krzysztof Matuszak, Dariusz Nowakowski, Ludmiła Wicher (Gimnazjum
im. Polskich Noblistów w Krzyżu Wielkopolskim), oprac. Paulina Sygnatowicz
W roku 1912 do uroczego pałacyku w Zaciszu wprowadził się Hans Paasche wraz z małżonką Ellen i
dziećmi. Ten pacyfista, etnograf i ekolog miał już za sobą kilka podróży do niemieckich koloni w Afryce.
Po raz pierwszy na Czarny Ląd pojechał w wieku 23 lat (w 1904 roku) jako oficer nawigacji na statku
„Bussard”. Odwiedził wówczas Tanzanię. Zafascynowany tutejszą kulturą uczył się suahili i zbierał
materiały (zdjęcia, nagrania fonograficzne) dla Muzeum Etnograficznego w Berlinie. W 1905 roku był
świadkiem powstania w koloniach niemieckich, jako żołnierz został zmuszony do walki w celu ich
stłumienia. Po powrocie do Niemiec opublikował swoją pierwszą książkę W świetle poranka. Napisał w
niej: „Wojna jest czymś zupełnie innym niż to, czego się o niej uczyliście. Wojna jest czymś, czego nie
może być”. Do Afryki wrócił w 1909 roku. Ze swoją świeżo poślubioną żoną Ellen w ramach podróży
poślubnej odwiedził Kenię (kolonię brytyjską), Niemiecką Afrykę Wschodnią, dotarł do Kongo, Rwandy i
nad Jezioro Wiktorii. Ellen była pierwszą Europejką, która wyprawiła się do źródeł Nilu. Wówczas
powstała najpopularniejsza książka Paaschego zatytułowana Podróż badawcza Afrykańczyka
Lunkanga Mukara do wnętrza Niemiec. Tytułowy tłumacz to przewodnik towarzyszący młodej parze w
wyprawie. Książka została przetłumaczona na wiele języków i jest wznawiana do dziś. Niestety, nie
znajdziemy jej wydania w języku polskim. Po powrocie z Afryki państwo Paasche na dobre zadomowili
się w Zaciszu, a Hans zajął się działalnością społeczną. Wygłaszał referaty, w których nawoływał do
sprawiedliwości społecznej, wspierał pacyfistów, walczył z alkoholizmem. Popierał także ochronę
zwierząt i ruch wegetarian. Opowiadał się za prawem kobiet do głosowania. Jego poglądy nie spotkały
się z akceptacją niemieckich władz. 21 maja 1920 roku, w Zielone Świątki, majątek w Zaciszu został
otoczony przez oddziały Reichswery, a Hansa rozstrzelano. Jego śmierć odbiła się szerokim echem w
Republice Weimarskiej. Hans Paasche został pochowany na terenie swojego majątku. Grób przykryto
dużą, kamienną płytą, którą w 1985 roku na prośbę córki przeniesiono na teren zamku Ludwigstein w
Niemczech. Na miejscu płyty wstawiono drewniany krzyż z polskim i niemieckim napisem:
„Hans Paasche. Tu spoczywa obrońca pokoju i przyjaźni między narodami, zamordowany jako ofiara
swych przekonań”.
strona 1 / 1