Pobierz artykuł PDF

MOSKAN – APLIKACJA INTERENTOWA DO MODELOWANIA SIECI
KANALIZACYJNYCH1
JAN STUDZINSKI, ALEKSY BARSKI, ANDRZEJ ZIÓŁKOWSKI
Streszczenie
W artykule przedstawiono opis realizacji systemu modelowania sieci kanalizacyjnych z wykorzystaniem aplikacji internetowej współpracującej z program SWMM5 uruchamianym na serwerze.
Słowa kluczowe: Modelowanie sieci kanalizacyjnych, SWMM-5, aplikacje internetowe
1. Wprowadzenie
Rozwizywanie problemów kanalizacyjnych jest znacznie bardziej złoone, ni problemów
wodocigowych. Zadaniem systemów wodocigowych, lub szerzej: systemów zaopatrzenia
w wod, jest ujmowanie, uzdatnianie i dostarczanie wody do odbiorców w sposób zorganizowany
i cigły w niezbdnej iloci, o wymaganym cinieniu i odpowiedniej jakoci. Natomiast celem
systemów wodocigowych jest całkowite zaspokojenie potrzeb wodnych ludnoci. Natomiast
zadaniem systemu kanalizacji jest wprowadzenie do wód lub do ziemi wód zuytych na cele bytowe lub przemysłowe, wód opadowych i roztopowych w sposób zorganizowany i cigły. Celem
systemu kanalizacji jest równie całkowite zaspokojenie potrzeb ludnoci w tym zakresie [1].
Aby poprawnie rozwizywa zadania zwizane z zarzdzaniem sieciami wodocigowymi
i kanalizacyjnymi, od kilkunastu co najmniej lat wprowadza si do przedsibiorstw wodocigowych informatyzacj. Pocztkowo polegało to na instalowaniu w przedsibiorstwach komputerów
i prostych programów do wykonywania oblicze zwizanych głównie z gospodark finansow,
obecnie informatyzacja polega ju na wdraaniu złoonych systemów GIS (Geographical Information System) do generowania map numerycznych sieci wodocigowo-kanalizacyjnych, system
SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) do monitorowania biecej pracy sieci, czy
systemów CIS (Customers Information System) do rejestracji uytkowników sieci i sprzedawanej
im wody. W dalszym cigu s to jednak pojedyncze programy pracujce niezalenie w rónych
działach przedsibiorstwa wodocigowego. Kolejny krok iw informatyzacji, zgodny ze wiatowym trendem rozwojowym w tym obszarze, to rozwijanie i wdraanie zintegrowanych systemów
kompleksowego zarzdzania przedsibiorstwem wodocigowym, w którym wymienione wyej
programy pełniłyby role jego współpracujcych ze sob modułów [6]. W takim systemie kluczow
rol powinien pełni take model hydrauliczny sieci wodocigowej i sieci kanalizacyjnej, umoliwiajcy symulacje komputerowa tych sieci i wyznaczanie wartoci przepływów i cinie w sieci
wodocigowej i przede wszystkim przepływów w sieci kanalizacyjnej.
1
Artykuł wykonany w ramach projektu badawczego MNiSW nr NN 514 2977 33.
276
Jan StudziĔski, Aleksy Barski, Andrzej Ziółkowski
MOSKAN – aplikacja interentowa do modelowania sieci kanalizacyjnych
Dysponujc modelem hydraulicznym sieci i odpowiednim algorytmem optymalizacji mona
rozwizywa bardzo rónorodne zadania zwizane z zarzdzaniem przedsibiorstwem wodocigowym. Takie zadania, to na przykład optymalizacja, projektowanie i sterowanie sieci wodocigow lub kanalizacyjn, wykrywanie i lokalizacja awarii i ukrytych wycieków wody lub cieków,
generowanie planów inwestycyjnych rewitalizacji sieci.
W przypadku sieci wodocigowej opracowanie i nawet kalibracja modeli hydraulicznych jest
stosunkowo proste, poniewa sieci wodocigowe s sieciami cinieniowymi i równania modelu s
w znacznym stopniu analogiczne do powszechnie znanych i stosowanych w elektrotechnice równa Kirchhoffa. Powszechny obecnie brak zastosowa modeli hydraulicznych w sieciach wodocigowych jest spowodowany przede wszystkim tym, e ich efektywne uycie wymaga współpracy ze wspomnianymi systemami GIS, SCADA i CIS, i chocia takie systemy ju funkcjonuj w
przedsibiorstwach wodocigowych, to działaj one niezalenie i podana współpraca nie jest
wtedy moliwa.
W przypadku modeli hydraulicznych sieci kanalizacyjnych sprawa jest bardziej skomplikowana, poniewa sieci kanalizacyjne, w odrónieniu od sieci wodocigowych, nie s jednorodne.
Wyróniamy tutaj sieci kanalizacyjne cinieniowe, grawitacyjne, deszczowe, sanitarne i ogólnospławne. Kada z tych sieci funkcjonuje inaczej i wymaga innego opisu matematycznego. Prawdziwy problem pojawia si wówczas, gdy rzeczywista sie kanalizacyjna, na przykład miejska,
składa si fragmentami z tych wszystkich rodzajów sieci, poniewa opis matematyczny takiej sieci
jest wówczas bardzo złoony i niejednorodny. Niestety, taka sytuacja wystpuje prawie powszechnie w przypadku starych miejskich sieci kanalizacyjnych, które były latami w róny sposób
rozbudowywane.
Dodatkowy problem, to przenikanie wody i cieków przez cianki kanałów ciekowych.
W przypadku sieci wodocigowych, objto wody zawartej w przewodach sieci i doprowadzanej
do uytkowników odpowiada zwykle iloci wody wprowadzanej do sieci w pompowniach ródłowych, z dokładnoci do iloci wody traconej w wyniku wycieków awaryjnych lub zuywanej
na czyszczenie sieci. Te rónice midzy iloci wody wprowadzanej i sprzedawanej uytkownikom mona stosunkowo łatwo oszacowa.
W przypadku sieci kanalizacyjnej wystpuje zjawisko przenikania do kanałów ciekowych
wody gruntowej, jeeli jej poziom jest wysoki, na przykład w stanach powodziowych na terenie
danej zlewni, lub odwrotnie, przenikania cieków do gruntu, gdy poziom wody gruntowej jest
niski, na przykład w okresach suszy na danym terenie. Oznacza to, e ilo cieków w sieci kanalizacyjnej odpowiada iloci zuytej wody wprowadzonej do systemu kanalizacji z sieci wodocigowej, pomniejszonej o cieki tracone w przypadku ich infiltracji do gruntu, lub powikszonej
o wody gruntowe, w przypadku ich infiltracji do kanałów ciekowych. Te iloci traconych lub
zyskiwanych cieków powinny by uwzgldnione w modelu hydraulicznym sieci kanalizacyjnej,
chocia ich oszacowanie jest bardzo trudne, poniewa praktycznie nie s one mierzalne.
Przedstawione wyej trudnoci z modelowaniem sieci kanalizacyjnych powoduj, e stosowanie modeli hydraulicznych tych sieci do wspomagania zarzdzania systemami kanalizacyjnym
praktycznie nie wystpuje w przypadku krajowych przedsibiorstw wodocigowych. Sytuacj t
dodatkowo komplikuje fakt, e aby model hydrauliczny sieci mógł by efektywnie wykorzystany,
musi on współpracowa z systemem monitoringu. Jest to konieczne na przykład do tego, aby dokona poprawnej kalibracji modelu. Systemy monitoringu dla sieci kanalizacyjnej s znacznie
drosze, ni dla sieci wodocigowych, poniewa s drogie przepływomierze instalowane w kanałach o duych przekrojach, w których przepływ cieków odbywa si w sposób grawitacyjny.
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management
Nr 37, 2011
277
Z wymienionych wyej powodów modelowanie matematyczne systemów kanalizacyjnych ma
obecnie przede wszystkim aspekt badawczy. Takie badania od kilku lat prowadzi si w Instytucie
Bada Systemowych PAN w Warszawie. Dotychczas opracowano i przetestowano model hydrauliczny sieci kanalizacyjnej cinieniowej MOSUK, w duym stopniu oparty ma modelu hydraulicznym sieci wodocigowej. Jednoczenie prowadzi si prace nad modelem sieci grawitacyjnej.
W takim modelu przepływ cieków jest opisywany za pomoc równa róniczkowych czstkowych, w odrónieniu od modeli sieci cinieniowych opisywanych równaniami algebraicznymi.
Formułowanie modeli róniczkowych i ich rozwizywanie numeryczne jest kolejnym utrudnieniem przy modelowaniu sieci kanalizacyjnych.
Obecny etap prac badawczych dotyczy opracowania modelu sieci kanalizacyjnej grawitacyjnej. W przyszłoci oba rodzaje modelu bd połczone w jeden uogólniony model hydrauliczny
Jednoczenie, uwzgldniajc obecne trendy w rozwijaniu oprogramowania aplikacyjnego, tworzy
si system internetowy, w ramach którego oba modele niezalenie, i model uogólniony, bd
funkcjonowa.
Dostp do Internetu stwarza nowe moliwoci realizacji systemów modelowania i organizacji
pracy grup zajmujcych si modelowaniem. Przede wszystkim Internet zapewnia łatw i szybk
wymian informacji midzy członkami zespołu bez koniecznoci organizowania spotka. Na podstawie wspólnie przygotowanych danych uytkownicy mog przeprowadza wiele rónych bada,
przygotowywa róne scenariusze i analizowa róne aspekty otrzymanych wyników.
Stale rozwijajce si metody realizacji aplikacji internetowych umoliwiaj ju tworzenie interfejsów niewiele rónicych si od interfejsów programów desktopowych. Jzyk JavaScript
w połczeniu z uyciem funkcji XmlHttpRequest zapewnia szybk i płynn wymian informacji
z serwerem oraz moliwo dokonywania lokalnych zmian na wywietlanej stronie internetowej
bez koniecznoci przesyłania pełnej informacji i przemalowywania całej strony.
W pracy przedstawiono prób realizacji systemu modelowania sieci kanalizacyjnych grawitacyjnej w formie aplikacji internetowej, zapewniajcej wygodny dostp wielu uytkowników do
wyników przeprowadzonych bada symulacyjnych. Dane do modeli mog by przygotowywane w
formie importowanych plików tekstowych lub mog by wprowadzane w trybie interakcyjnym.
Badane sieci kanalizacyjne prezentowane s w postaci graficznej na tle map terenu uzyskiwanych
z aplikacji firmy Google. Obliczenia prowadzone s na serwerze a wyniki s prezentowane za
porednictwem aplikacji internetowej na komputerach uytkowników. Do modelowania sieci
kanalizacyjnej, w przypadku sieci cinieniowej, stosuje si program MOSUK opracowany w IBS
PAN, natomiast w przypadku sieci cinieniowej wykorzystano popularne oprogramowanie
SWMM-5 rozwijane od wielu lat w EPA (U.S. Environmental Protection Agency) [5]. To oprogramowanie jest równie podstaw dostpnego na rynku programu MIKE URBAN, rozprowadzanego przez dusk firm DHI.
Celem kocowym prowadzonych bada jest stworzenie nowoczesnej i zgodnej z ostatnimi
trendami wiatowymi aplikacji internetowej do modelowania i optymalizacji złoonych, tzn. cinieniowych, grawitacyjnych, sanitarnych i ogólnospławnych miejskich systemów kanalizacyjnych. Aplikacja ta bdzie docelowo elementem systemu informatycznego wspomagajcego kompleksowe zarzdzanie miejskim przedsibiorstwem wodocigowym. Zgodnie z przyjt koncepcj, aplikacja internetowa stwarza lepsze moliwoci testowania opracowanych programów poprzez łatwiejszy i szerszy dostp potencjalnych uytkowników oraz moliwo pozyskiwania
danych do oblicze lub wizualizacji sieci kanalizacyjnych bezporednio z rónych ródeł, za porednictwem Internetu. Ta koncepcja wzgldnie hipoteza zostanie zweryfikowana podczas prowa-
278
Jan StudziĔski, Aleksy Barski, Andrzej Ziółkowski
MOSKAN – aplikacja interentowa do modelowania sieci kanalizacyjnych
dzonych bada, jednak ju teraz mona zauway, e tworzenie aplikacji internetowych, czy to
w postaci systemów agentowych, czy tzw. terminali wirtualnych, staje si ostatnio na wiecie
coraz bardziej powszechna i popularna.
W docelowym systemie informatycznym, oprócz modułu dotyczcego sieci kanalizacyjnej, s
uwzgldnione równie moduły dotyczce sieci wodocigowej i oczyszczalni cieków oraz jest
uwzgldniona wzajemna współpraca midzymodułowa.
2. Program SWMM-5 do modelowania sieci kanalizacyjnych
Program SWMM posiada dług histori. Pocztki sigaj roku 1971 r., kiedy to w USA opracowano jego pierwsz wersj. Był przez wiele lat rozwijany i testowany w zastosowania praktycznych. Ze wzgldu na skomplikowan obsług i pracochłonn procedur przygotowania danych
w 1994 r. opracowano wersj działajc w systemie operacyjnym Windows z interfejsem graficznym. Kod ródłowy programu został udostpniony przez EPA. Sprawdzone i dobrze wytestowany
program jest chtnie wykorzystywany do tworzenia pakietów komercyjnych, takich jak MIKE
firmy DHI (Dania) lub Hystem-Extran firmy ITWH (Niemcy).
Ostatni udostpnion wersj jest wersja 5.0. Program składa z napisanej w jzyku C czci
odpowiedzialnej za obliczenia symulacyjne oraz napisanej w jzyku Pascal czci odpowiedzialnej
za interfejs. Czci te komunikuj si za porednictwem plików zawierajcych dane do oblicze
oraz wyniki o do złoonej ale dobrze udokumentowanej budowie. W systemie MOSKAN wykorzystujemy jedynie, napisan w jzyku C, cz wykonujc obliczenia symulacyjne, natomiast
interfejs sterujcy programami obliczeniowymi i odpowiedzialny za komunikacj z uytkownikiem jest tworzony jako własne oprogramowanie.
3. Budowa, sposób działania systemu MOSKAN
Podstawowe elementy składowe systemu MOSKAN przedstawiono na rys. 1. Po stronie uytkownika mamy moduł MOSKAN-JS odpowiedzialny za realizacj interfejsu. Wszystkie decyzje
i dane wprowadzane przez uytkownika s przekazywane poprzez wywołania funkcji
XmlHttpRequest do modułu MOSKAN-CGI. Wszystkie informacje uywane w systemie s przechowywane w prostej XML-owej bazie danych XMLDB. Aby przeprowadzi obliczenia, moduł
MOSKAN-CGI przygotowuje dane w postaci wymaganej przez program SWMM-5 a nastpnie go
uruchamia. Z wyników generowanych przez program SWMM-5 moduł MOSKAN-CGI filtruje
potrzebne informacje i w zalenoci od da uytkownika, prezentuje je w formie raportu, zestawie tabelarycznych, wykresów lub animacji. W podobny sposób jest zrealizowana współpraca
z systemem modelownia sieci kanalizacyjnych cinieniowych MOSUK, w którym stosowane s
inne formaty danych.
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management
Nr 37, 2011
279
Rysunek 1. Elementy składowe systemu MOSKAN
4. Najwaniejsze funkcje systemu MOSKAN
W systemie MOSKAN moemy wyróni nastpujce grupy funkcji:
• Obsługa uytkowników – w wikszoci aplikacji internetowych zachodzi potrzeba ograniczenia uprawnie do wykonywania wybranych funkcji. Potrzebne s funkcje dodawania nowych uytkowników i nadawania im okrelonych uprawnie. Po zalogowaniu
uprawniony uytkownik moe korzysta tylko z funkcji systemu okrelonych w uprawnieniach.
• Obsługa projektów – kady model sieci zawierajcy parametry opisujcy wszystkie
elementy oraz wzajemne powizania elementów stanowi osobny projekt. Moemy tworzy i usuwa projekty oraz udostpnia je wybranym grupom uytkowników.
• Umieszczanie modelowanej sieci na mapie – realizacja systemu w postaci aplikacji internetowej pozwoliła wykorzysta aplikacj Google-maps do prezentowania sieci wodocigowej na tle mapy. Odpowiednie fragmenty mapy mona łatwo znale na podstawie
nazwy miejscowoci i nazwy ulicy.
• Import/export danych w postaci plików tekstowych – dane o modelowanych sieciach
mog by przygotowane w postaci plików tekstowych w rónych formatach: w formacie
XML, w formacie uywanym w programie SWMM-5 oraz w formacie programu
MOSUK.
• Wprowadzanie i modyfikowanie sieci w trybie interakcyjnym – jakkolwiek przygotowywanie danych w postaci plików tekstowych jest szybsze i wygodniejsze to jednak
moliwo wprowadzania i modyfikowania danych w trybie interakcyjnym jest niezbdna.
• Edycja parametrów opisujcych elementy sieci – wszystkie parametry opisujce wzły, kanały, kolektory, pompy, itp. mog by modyfikowane w trybie interakcyjnym.
280
Jan StudziĔski, Aleksy Barski, Andrzej Ziółkowski
MOSKAN – aplikacja interentowa do modelowania sieci kanalizacyjnych
•
•
•
Przeprowadzanie oblicze – po przygotowaniu wszystkich danych wymaganych w modelu symulacyjnym moemy uruchomi obliczenia wykonywane przez program SWMM
na serwerze.
Prezentacja wyników w postaci tabelarycznej i graficznej – wyniki przeprowadzonych
oblicze symulacyjnych s prezentowane w postaci raportu oraz wywietlanych na danie szczegółowych wyników w postaci zestawienia tabelarycznego lub wykresu.
Prezentacja animacji obrazujcej przecienia w sieci – zmieniajce si w czasie obcienia sieci mog by prezentowane w postaci grafu sieci ze zmieniajcym si kolorem
odcinków i wzłów odpowiadajcym wielkoci przecienia. Animacja moe by wykonywana w sposób cigły lub krok po kroku aby łatwiej było mona zbada ich zmiany.
5. Interfejs systemu MOSKAN
Poniewa wan funkcj systemu jest wizualizacja sieci kanalizacyjne w postaci grafu, który
moe by do skomplikowany wygodnie jest uywa do pracy z systemem duego ekranu. Projektujc interfejs przyjto załoenie, e uytkownicy bd dysponowali duymi ekranami – co
najmniej 1920x1200 pikseli.
Rys 2. Interfejs systemu MOSKAN – widok ogólny
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management
Nr 37, 2011
281
Rysunek 3. Tworzenie nowego projektu – wybór mapy w tle
Ogólny widok ekranu działajcego systemu MOSKAN przedstawiono na rys. 2. Po lewej
stronie wywietlane jest menu główne a pod nim submenu, którego zawarto zmienia si po wybraniu pozycji z menu głównego. W rodkowej czci znajduje si kwadratowy obszar roboczy
o wymiarach 1000x1000 pikseli, w którym wywietlany jest graf sieci kanalizacyjnej na tle mapy.
Obszar ten jest równie wykorzystywany do prezentacji obszernych danych tekstowych, na przykład wyników symulacji w postaci raportu, tabel z parametrami opisujcymi elementy sieci czy
importowanych lub eksportowanych plików z danymi.
Na prawo od obszaru roboczego zamieszczono wski pasek z ikonami narzdzi edycji. Na
prawo od niego znajduje si obszar uywany do wywietlania i edytowania informacji szczegółowych, na przykład wartoci parametrów wybranego wzła lub kanału. Informacje szczegółowe s
wywietlane po klikniciu na wybranym elemencie sieci w obszarze roboczym.
Graf sieci widoczny w obszarze roboczym moe by przesuwany, powikszany i zmniejszany. Uytkownik moe wybra do edycji tylko potrzebny fragment. Moe równie ustali odpowiedni stopie widocznoci tła. Edycja w trybie interakcyjnym obejmuje dodawanie, usuwanie
i łczenie kanałami wszystkich elementów sieci oraz okrelanie ich parametrów.
Wybór wywietlanego w tle obszaru mapy okrela si przez podanie współrzdnych geograficznych i stopnia przyblienia (rys. 3). Współrzdne geograficzne mona łatwo ustali, podajc
nazw miasta i ulicy. Do realizacji tej funkcjonalnoci wykorzystano funkcj google.maps.Geocoder().
282
Jan StudziĔski, Aleksy Barski, Andrzej Ziółkowski
MOSKAN – aplikacja interentowa do modelowania sieci kanalizacyjnych
Rysunek 4. Fragment pliku danych do modelowania w formacie XML
Oprócz przygotowywania danych do oblicze w trybie interakcyjnym, moliwe jest równie
przygotowywanie danych w formie tekstowej. Pełny zestaw danych projektu moe by eksportowany do pliku tekstowego w formacie XML (rys. 4) lub w formacie programu SWMM-5 (rys. 5)
czy w formacie programu MOSUK. Po wykonaniu poprawek w trybie off-line plik moe by ponownie importowany.
W systemie MOSKAN, ze wzgldu na zastosowanie natywnej, XML-owej bazy danych
XMLDS do przechowywania danych o projektach, podstawowym formatem zapisu jest format
XML. Pliki XML-owe mog zawiera dodatkowe informacje, nie uywane w systemie a potrzebne do innych celów, na przykład planowania remontów sieci, przechowywania informacji o awariach itp.
Wyniki symulacji s prezentowane w formie raportu. Uytkownik moe uzyska równie
szczegółowe wyniki dla dowolnego elementu sieci w postaci tabeli z wartociami parametrów
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management
Nr 37, 2011
283
(rys. 7) lub w postaci wykresów (rys. 6 i 8).
Ogóln ocen zagroe mona uzyska na podstawie animacji przedstawiajcej zmieniajce
si obcienia sieci. Stopie obcienia sieci jest uwidaczniany przez zmian koloru w narysowanym grafie sieci (rys. 9). Animacja moe by wykonywana w sposób cigły, ale mona równie
wykonywa j krokowo aby dokładnie przeledzi zachodzce zmiany.
Rysunek 5. Fragment pliku z danymi do modelowania w formacie SWMM
284
Jan StudziĔski, Aleksy Barski, Andrzej Ziółkowski
MOSKAN – aplikacja interentowa do modelowania sieci kanalizacyjnych
Rys 6. Wygenerowany wykres profilu obciąĪenia hydraulicznego kanału
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management
Nr 37, 2011
Rysunek 7. Wyniki prezentowane w formie tabelarycznej
285
286
Jan StudziĔski, Aleksy Barski, Andrzej Ziółkowski
MOSKAN – aplikacja interentowa do modelowania sieci kanalizacyjnych
Rysunek 8. Wyniki symulacji – przykładowy wykres
Rysunek 9. Animacja – prezentacja obciąĪeĔ sieci
6. Uwagi kocowe
Przedstawiona w pracy aplikacja ma charakter pilotowy. Aby mogła by uywana w praktyce,
konieczne jest zrealizowanie wielu funkcji pominitych w pierwszym etapie i dopracowanie wielu
szczegółów. Jej realizacja pozwoliła oceni moliwoci tworzenia złoonych systemów modelowania sieci kanalizacyjnych w postaci aplikacji internetowych.
Niewtpliw zalet zastosowanych rozwiza jest łatwo organizacji pracy zespołowej. Raz
przygotowane dane do modelowania mog by wykorzystywane przez wiele osób zajmujcych si
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management
Nr 37, 2011
287
rónymi problemami. Łatwiej jest utrzyma aktualny stan informacji o modelowanej sieci i udostpnia wyniki wszystkim zainteresowanym. Inn wan zalet jest moliwo wywietlania
grafu sieci na tle aktualnych map dostpnych poprzez aplikacj Google-map.
Zastosowana technologia realizacji aplikacji internetowej, polegajca na uyciu jzyka JavaScript w połczeniu z uyciem funkcji XmlHttpRequest, zapewniła szybk wymian informacji
z serwerem, na którym przeprowadzano obliczenia symulacyjne. Opónienia wynikajce z przesyłania tych informacji przez sie były praktycznie niezauwaalne.
Kolejny etap bada, to integracja modelu grawitacyjnego SWMM-5 i modelu cinieniowego
MOSUK do postaci uogólnionego modelu hydraulicznego sieci kanalizacyjnej, oraz uwzgldnienie w tym modelu fragmentów stanowicych sie sanitarn, sie deszczow i sie ogólnospławn.
Mona zada pytanie, po co tworzy własne modele hydrauliczne sieci kanalizacyjnej, skoro
istniej na rynku powszechnie dostpne pakiety komercyjne, takie jak MIKE firmy DHI (Dania)
lub Hystem-Extran firmy ITWH (Niemcy). Podobna kwestia dotyczy take modeli hydraulicznych
sieci wodocigowych, rozwijanych ju od kilkunastu lat w Instytucie Bada Systemowych PAN.
Jednak w Instytucie przyjto koncepcj tworzenia własnego oprogramowania z dwóch powodów.
Po pierwsze, umoliwia ona zastosowanie w programach własnych algorytmów obliczeniowych,
słucych, na przykład, do rozwizywania duych układów równa algebraicznych czy róniczkowych. Po drugie, powstaje wówczas moliwo łatwej integracji rónych programów, co jest
istotne przy tworzeniu zintegrowanego systemu kompleksowego zarzdzania przedsibiorstwem
wodocigowym; tej moliwoci nie ma, jeeli ma si do czynienia z gotowymi programami zakupionymi w firmach informatycznych. Problem integracyjny staje si szczególnie widoczny przy
rozwizywaniu zada zwizanych jednoczenie z modelowaniem i optymalizacj obiektów lub
procesów przedsibiorstwa wodocigowego. Korzystanie z oddzielnych programów jest wówczas
ogromnie czasochłonne i stwarza due problemy obliczeniowe. Właciwym rozwizaniem staje
wtedy integracja algorytmów modelowania i optymalizacji do postaci jednolitego oprogramowania, co jest praktycznie moliwe jedynie wówczas, gdy dysponuje si kodami ródłowymi programów i gdy odnone algorytmy obliczeniowe stanowi własne rozwizania.
Bibliografia
[1] Biedugnis S.: Metody informatyczne w wodocigach i kanalizacji. Wydawnictwo Politechniki
Warszawskiej. Warszawa 1998.
[2] Błaszczyk W., Stomatello H., Błaszczyk P.: Kanalizacja. ARKADY, Warszawa 1983
[3] Bourret
R.:
Going
native:
Use
cases
for
native
XML
databases,
http://www.rpbourret.com/xml/usecases.htm.
[4] E. Kołodziski, R. Fedorowicz, Malinowska A..: Komputerowe wspomaganie zarzdzania
eksploatacj sieci wodocigowej i kanalizacyjnej. Materiały I Sympozjum naukowego Systemy Informacji o Terenie w zarzdzaniu, dowodzeniu i kierowaniu, Jelenia Góra, 2000.
[5] Storm Water Management Model (SWMM), http://www.epa.gov/ednnrmrl/models/swmm
[6] Studziski J.: Innowacje XXI wieku – nowoczesne techniki informacyjne wspomagania zarzdzania w przedsibiorstwach sieciowych. W: Innowacyjne Mazowsze – Główny strategiczny partner naukowy i gospodarczy rozwoju Polski w najbliszym 20-leciu (A. Straszak,
red.) Wydawnictwo SWPW, Płock 2010.
[7] Studziski J.: O informatyzacji miejskich systemów zaopatrzenia w wod w Polsce. Forum
Eksploatatora 1/2010 (46) 76–80.
288
Jan StudziĔski, Aleksy Barski, Andrzej Ziółkowski
MOSKAN – aplikacja interentowa do modelowania sieci kanalizacyjnych
[8] Studziski J.: Koncepcja i niezbdne narzdzia informatyzacji miejskich sieci wodocigowych. Wodocigi i Kanalizacja 5 (75) 2010, 34–37.
[9] Studziski J.: IT dla zarzdzania miejskim systemem zaopatrzenia w wod. Przemysł, Zarzdzanie, rodowisko, 1–2, 2011, 18–20.
[10] uchowicki A.: Projektowanie sieci wodocigowej i kanalizacyjnej. Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszaliskiej. Koszalin 2004 r.
MOSKAN – AN INTERNET APPLICATION FOR SEWERAGE NET MODELING
Summary
In the article an internet application for sewerage net modeling is presented.
Keywords: Sewerage net modeling, SWMM-5, internet applications
Jan Studziski
Aleksy Barski
Instytut Bada Systemowych PAN Warszawa
Andrzej Ziółkowski
Wyzsza Szkoła Informatyki Stosowanej i Zarzdzania Warszawa
e-mail: [email protected]