prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

MPU-ORZ2/7322-55/Htb/09
2833/10
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
„KRZESINY – REJON UL. TARNOWSKIEJ – CZĘŚĆ B”
W POZNANIU
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR INŻ. AGNIESZKA WIECZORKIEWICZ
MGR JOANNA ZOMERSKA
MGR
KRYSTYNA BEREZOWSKA-APOLINARSKA - AKUSTYKA
WOJEWODY WLKP. NR 0006
BIEGŁY Z LISTY
POZNAŃ,
GRUDZIEŃ
2010 R./WRZESIEŃ 2011*/GRUDZIEŃ 2011 R.**
* NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY PROJEKTU PLANU WYNIKAJĄCE Z UZYSKANYCH OPINII
I DOKONANYCH UZGODNIEŃ
** NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY PROJEKTU PLANU, WYNIKAJĄCE Z ROZPATRZENIA UWAG
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU
1.
WPROWADZENIE ............................................................................................................................ 3
1.1. Informacje wstępne........................................................................................................................... 3
1.2. Podstawy formalno-prawne opracowania ............................................................................................ 3
1.3. Cel i zakres merytoryczny opracowania ............................................................................................... 3
1.4 Wykorzystane materiały i metody pracy .............................................................................................. 4
2. CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ............................................. 7
2.1. Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu ............................................................................. 7
2.2. Rzeźba terenu ................................................................................................................................... 7
2.3. Budowa geologiczna i warunki gruntowe............................................................................................. 7
2.4. Warunki wodne ................................................................................................................................. 8
2.5. Szata roślinna ................................................................................................................................... 8
2.6. Świat zwierzęcy................................................................................................................................. 9
2.7. Gleby................................................................................................................................................ 9
2.8. Klimat lokalny ................................................................................................................................. 10
2.9. Dziedzictwo kulturowe ..................................................................................................................... 11
2.10. Jakość powietrza atmosferycznego ................................................................................................... 11
2.11. Klimat akustyczny............................................................................................................................ 12
2.12. Jakość wód ..................................................................................................................................... 13
3. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI
PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE
USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY ............................................................................................... 13
4. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU .................................... 14
4.1. Cel opracowania projektu planu ....................................................................................................... 14
4.2. Ustalenia projektu planu .................................................................................................................. 15
4.3. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami ................................................................. 17
4.4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu .................. 18
5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM
I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ........................ 20
6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO .................. 23
6.1. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi ............................................................................................... 23
6.2. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne ........................................................................ 25
6.3. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną i krajobraz...................................................................... 28
6.4. Oddziaływanie na szatę roślinną ....................................................................................................... 29
6.5. Oddziaływanie na powietrze............................................................................................................. 31
6.6. Oddziaływanie na klimat akustyczny ................................................................................................. 33
6.7. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe........................................................................................... 33
6.8. Oddziaływanie na ludzi .................................................................................................................... 34
6.9. Oddziaływanie na zwierzęta ............................................................................................................. 34
6.10. Oddziaływanie na dobra materialne .................................................................................................. 35
6.11. Oddziaływanie na obszary Natura 2000 i inne obszary cenne przyrodniczo.......................................... 35
6.12. Oddziaływanie transgraniczne .......................................................................................................... 35
6.13. Pola elektromagnetyczne ................................................................................................................. 35
7. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI
POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ
CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA................................................................................. 36
8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKTOWANYM
DOKUMENCIE ................................................................................................................................ 37
9. WNIOSKI....................................................................................................................................... 37
10. STRESZCZENIE .............................................................................................................................. 39
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania
Hipsometria
Mapa glebowa
Dokumentacja fotograficzna terenu opracowania
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w stanie istniejącym – poziom dźwięku dzienno-wieczorno-nocny LDWN
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w stanie istniejącym – poziom dźwięku w porze nocnej LN
Projekt mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu, MPU 2011r. – etap procedury planistycznej – II
wyłożenie do publicznego wglądu
Zestawienie przewidywanych znaczących oddziaływań jakie spowoduje realizacja zapisów projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego
2
1.
WPROWADZENIE
1.1.
Informacje wstępne
Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca
projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej –
część B” w Poznaniu.
Projekt planu miejscowego opracowywany jest na podstawie uchwały Nr XLVIII/620/V/2009
Rady Miasta Poznania z dnia 13 stycznia 2009 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B”
w Poznaniu.
Planem objęto obszar położony w południowo-wschodniej części Poznania na Krzesinach,
w rejonie węzła autostradowego „Krzesiny”. Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu
miejscowego wynosi 21 ha.
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania
Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko wynika z ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko1.
W myśl powyższej ustawy prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy
dokument, niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania
na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Zgodnie z art. 51 ust. 1 organ
administracji opracowujący m.in. projekt planu zagospodarowania przestrzennego obligatoryjnie
sporządza prognozę oddziaływania na środowisko. Stosownie do art. 50 przeprowadzenie strategicznej
oceny oddziaływania na środowisko wymagane jest również w przypadku wprowadzenia zmian do
obowiązującego planu miejscowego.
Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu
miejscowego wskazuje również art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym2, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta
sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą, uwzględniając zapisy studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Stosownie do tej ustawy projekt planu wraz
z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są instytucjom i organom właściwym do
zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a także są przedmiotem społecznej oceny – podlegają
wyłożeniu do publicznego wglądu, a ustalenia prognozy mogą mieć wpływ na decyzje rady gminy
w sprawie uchwalenia planu miejscowego.
1.3.
Cel i zakres merytoryczny opracowania
Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie
przewidywanego wpływu na środowisko, jaki może mieć miejsce na skutek realizacji dopuszczonych
w projekcie planu form zagospodarowania przestrzennego. W tym celu w prognozie ocenia się relacje
pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi, a uwarunkowaniami środowiska
przyrodniczego, a także aspektami gospodarczymi i społecznymi, zgodnie z zasadą zrównoważonego
rozwoju.
1
2
Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z dnia 7 listopada 2008 r. ze zmianami
Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zmianami
3
W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem,
stanowiącym załącznik graficzny uchwały.
Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie określa w art. 51 ust. 2 ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Zgodnie z art. 52 ust. 1 ww. ustawy prognoza oddziaływania na środowisko musi być opracowana
stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny, a informacje w niej zawarte dostosowane do
zawartości i stopnia szczegółowości informacji zawartych w projekcie planu miejscowego.
Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy zakres i stopień szczegółowości informacji
zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57
i 58 ustawy – Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu (pismem RDOŚ-30-OO.III7041-413/09/ak z dnia 18.03.2009r.) oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym
w Poznaniu (pismem NS-72/1-99(1)/09 z dnia 12.03.2009r.).
1.4
Wykorzystane materiały i metody pracy
Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:
Literatura:
•
•
•
•
Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne Kondracki J., Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1994,
Przyrodnicze aspekty bezpiecznego budownictwa Jeż J., Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej,
Poznań 2001,
Fizjografia urbanistyczna Szponar A., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003,
Atlas geochemiczny Poznania i okolic Lis J., Pasieczna A., Państwowy Instytut Geologiczny,
Warszawa 2005.
Materiały kartograficzne
•
mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000,
•
mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000,
•
mapa glebowo-rolnicza,
•
mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji
i Kartografii, 2001,
•
mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji
i Kartografii, 2004,
•
szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. 471 - Poznań N-33-130-D, ark. 472
– Swarzędz N-33-131-C, ark. 508 Kórnik, Państwowy Instytut Geologiczny, 1990.
Akty prawne
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz.
150 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
o udziale społeczeństwa, w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
•
(Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zmianami).
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80,
poz. 717 ze zmianami),
4
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220
ze zmianami),
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 poz.
1568 ze zmianami),
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 185, poz.1243),
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019 ze
zmianami),
Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858),
Ustawa z dnia 7 maja 2010r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych
(Dz. U. Nr 106, poz. 675),
Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826),
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania
tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883),
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690,
ze zmianami),
Rozporządzenie Nr 39/07 wojewody wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.),
Rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia
4 kwietnia 2008 r. w sprawie określenia wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu
ze źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie narażonych, z których odpływ azotu ze źródeł
rolniczych do tych wód należy ograniczyć (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 57 poz. 1128 z dnia 16
•
kwietnia 2008 r.),
Rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia
7 kwietnia 2008 r. w sprawie: programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu
ze źródeł rolniczych dla obszaru szczególnie narażonego zlewni rzeki Kopel (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 66, poz. 1297 z dnia 21 kwietnia 2008 r.).
Dokumenty, inne dostępne opracowania:
•
projekt Uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej - część B” w Poznaniu, MPU 2011 r.,
•
Uchwała Nr XLVIII/620/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 13 stycznia 2009 r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Krzesiny
– rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu,
•
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania,
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.,
5
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Program ochrony środowiska miasta Poznania na lata 2009-2012, Uchwała
Nr LIV/729/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r.,
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem,
Etap I: Mapa akustyczna m. Poznania (2007), Etap II: Program ochrony przed hałasem (POH)
(2008), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań,
czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października
2008r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r. Nr 200, poz. 3281),
Wyniki własnych obliczeń akustycznych zasięgu oddziaływania hałasu samochodowego dla
ul. Tarnowskiej i ulicy akcesyjnej wzdłuż drogi krajowej nr 11, a także dla projektowanej ulicy
zbiorczej,
Natężenie ruchu w rejonie ul. Tarnowskiej – w stanie istniejącym i na perspektywę, ZDM,
Poznań, kwiecień 2010,
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2009, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
WIOŚ, Poznań 2010,
Roczny raport jakości powietrza województwa wielkopolskiego za rok 2009 r., WIOŚ, Poznań
2010 r.,
Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50000, arkusz Poznań (471),
Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1997,
Oddziaływanie stacji bazowych telefonii komórkowej na środowisko i stan zdrowia ludności.
Szmigielski S., Sobiczewska E., Zakład Ochrony Mikrofalowej Wojskowy instytut Higieny
i epidemiologii w Warszawie, Warszawa 2007
Weryfikacja granicy byłego Zespołu Przyrodniczo – Krajobrazowego Michałówka w Poznaniu,
ocena jego przyrodniczej wartości i określenie sposobu kształtowania jego najbliższego
sąsiedztwa, Borysiak J., Markiewicz J., Poznań 2005.
Inne źródła:
•
wizja terenowa (kwiecień 2010r.)
•
dokumentacja fotograficzna (MPU, kwiecień 2010r.)
•
obserwacje istniejącego ruchu samochodowego
•
www.geoinfo.amu.edu.pl
•
www.poznan.pios.gov.pl.
Powyższe materiały w połączeniu z wizją terenową pozwoliły na opracowanie charakterystyki
stanu funkcjonowania środowiska w podziale na poszczególne komponenty.
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody indukcyjnoopisowej, polegającej na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w całość
posiadanych informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska i wskazaniu,
jakie potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń planu.
Posłużono się również metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu
środowiska jako całości. Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi
uwarunkowaniami środowiskowymi. Prognozę oddziaływania na środowisko przedstawiono w zakresie,
jaki umożliwia obecny stan dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście – stopień
ogólności (lub szczegółowości) ustaleń planu.
6
2.
CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
2.1.
Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu
Obszar objęty granicami mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu,
położony jest w południowo - wschodniej części miasta Poznania, w dzielnicy Nowe Miasto, w obrębie
Krzesiny. Wschodnia granica omawianego terenu przebiega wzdłuż drogi serwisowej znajdującej się
po południowej stronie ulicy ekspresowej (B. Krzywoustego), północna wzdłuż drogi serwisowej po
południowej stronie autostrady A2, granica zachodnia przebiega wzdłuż granic działek znajdujących
się w obrębie Krzesiny3 natomiast granica południowa biegnie w dużej mierze wzdłuż ul. Tarnowskiej.
Całkowita powierzchnia terenu objętego ustaleniami projektu mpzp wynosi około 21 ha.
Na omawianym terenie dominują tereny użytkowane rolniczo (pola uprawne, sad),
obejmujące niemal cały omawiany obszar. Krajobraz rolniczy uzupełniają rowy melioracyjne, dwa
otwarte fragmenty skanalizowanego w większości cieku Krzesinka oraz zadrzewienia śródpolne
towarzyszące małemu zbiornikowi wodnemu.
Niewielką część analizowanego obszaru mpzp zajmują tereny zabudowy mieszkaniowej
skupionej głównie w części południowo – zachodniej. Istniejąca zabudowa mieszkaniowa
jednorodzinna charakteryzuje się zróżnicowanym standardem, wysokość budynków wynosi około
2 kondygnacji. Zabudowie często towarzyszą zabudowania gospodarcze.
Tereny sąsiadujące z ważnymi szlakami komunikacyjnymi zlokalizowanymi poza granicą
omawianego obszaru (autostrada A2 – węzeł Krzesiny, droga ekspresowa – ul. B. Krzywoustego)
stanowią w większości nieużytki.
2.2.
Rzeźba terenu
Teren będący przedmiotem analizy położony jest w obrębie wysoczyzny morenowej typu
płaskiego, charakteryzującej się wysokościami względnymi sięgającymi 2 – 5m, spadkami terenu nie
przekraczającymi 2° oraz wysokością zalegania mieszczącą się w przedziale 80,0 – 85,0m n.p.m.
Rzeźba omawianego terenu jest mało zróżnicowana. W centralnej części obszar ten jest
właściwie płaski, a rzędne terenu mieszczą się w przedziale od 80,0 – 81,0m n.p.m. Nieznaczne
wyniesienie jest zauważalne w części północnej oraz południowo – zachodniej, gdzie rządne terenu
osiągają 81,0 – 86,0m n.p.m.
2.3.
Budowa geologiczna i warunki gruntowe
Utwory trzeciorzędowe w obrębie terenów wysoczynowych (do których należy omawiany
teren) reprezentowane są głównie przez piaski i mułki mioceńskie oraz przez iły i mułki (miejscami
piaski) plioceńskie. Na utworach tych zalegają młodsze utwory czwartorzędowe.
Na przeważającej części obszaru opracowania utwory czwartorzędowe reprezentowane są
przez holoceńskie namuły piaszczyste zagłębień bezodpływowych, powstałe na skutek zachodzących
procesów akumulacji organicznej. W centralnej części analizowanego obszaru występuje pas utworów
3
Wzdłuż zachodniej granicy działek nr 6/7, 6/9, ark. 26, obr. Krzesiny, wzdłuż zachodniej i południowej granicy działki nr 5,
ark. 26, wzdłuż południowej granicy działek nr 6/12, 6/18, 6/19, 6/23, ark. 26, obr. Krzesiny, przez działki nr 9/4, ark. 26,
obr. Krzesiny, nr 1/5, ark. 25, obr. Krzesiny, wzdłuż południowej granicy działek nr 1/7, 2/17, 2/14, 2/15, 2/20, 3/10, ark. 25,
obr. Krzesiny, południowej i wschodniej granicy działki nr 3/9 ark. 25, obr. Krzesiny i zachodniej granicy działki nr 3/10, ark. 25,
obr. Krzesiny.
7
czwartorzędowych w postaci eluwii piaszczysto – pyłowatych glin zwałowych, występujących
w strefach płytkiego zalegania wód podziemnych.
Przepuszczalność gruntów znajdujących się w obrębie omawianego terenu jest słaba co
w połączeniu z mało zróżnicowaną rzeźbą terenu może powodować utrudnienia w spływie
powierzchniowym.
2.4.
Warunki wodne
Przez analizowany teren przepływa ciek Krzesinka (rów melioracji szczegółowej M-2-1),
którego znaczna część została skanalizowana. W postaci rowów otwartych zachowano jedynie dwa
jego fragmenty, znajdujące się w południowo – zachodniej części omawianego obszaru.
Wody powierzchniowe są reprezentowane również przez mniejsze rowy melioracyjne
oznaczone symbolami: „M-2-1-1”, „M-2-1-2” i „M-2-1-1 a” (rur.)4. Ponadto w północno – wschodniej
części obszaru objętego ustaleniami planu znajduje się niewielki zbiornik wodny w postaci
śródpolnego „oczka wodnego”.
Wody podziemne w granicach omawianego obszaru zalegają zazwyczaj na głębokości
ok. 2m p.p.t (strefa 2 – 5m). Na terenie znajdującym się w centralnej jego części, obejmującym
fragment wysoczyzny morenowej zbudowanej z piasków lodowcowych i glin zwałowych, których
przypowierzchniowa warstwa ma charakter półprzepuszczalny, głębokość występowania pierwszego
zwierciadła wody może wahać się w granicach 0-2m p.p.t. Głębokość zalegania zwierciadła wody
stwierdzona w studni kopanej wynosiła 1,4m p.p.t. (wysokość zwierciadła wody 81,6m n.p.m.)5.
Trzeciorzędowy poziom wodonośny jest związany głównie z utworami piaszczystymi miocenu.
Jest to poziom subartezyjski (napięty przez warstwę iłów poznańskich). Jego zwierciadło stabilizuje
się zazwyczaj kilka lub kilkanaście metrów poniżej powierzchni terenu. Wody trzeciorzędowe
zalegające w tej części miasta, charakteryzują się niewielkim zabarwieniem osiągającym zazwyczaj
poziom <30mg/Pt/l.
W granicach omawianego terenu nie stwierdzono występowania zasięgów głównych
zbiorników wód podziemnych.
2.5.
Szata roślinna
Dotychczasowy sposób zagospodarowania omawianego obszaru (pola uprawne, tereny
zabudowy oraz niewielki teren upraw sadowniczych) spowodował, że tutejsza szata roślinna została
poddana silnej antropopresji, czego wynikiem jest jej małe zróżnicowanie. Przeważającą część terenu
stanowią monokultury roślin uprawnych, którym towarzyszą spontanicznie wnikające w uprawy
polowe pospolite chwasty. W towarzystwie roślin uprawnych występuje tu m.in. mak polny (Papaver
rhoeas) oraz chaber bławatek (Centaurea cyanus). W niewielkim stopniu uprawom tym towarzyszą
rośliny zielne porastające miedze, obrzeża dróg polnych czy inne, nie użytkowane tereny. Roślinność
pojawia się również na skrajach dróg, brzegach rowów melioracyjnych, a także w obrębie
nie skanalizowanych odcinków cieku Krzesinka oraz niewielkiego śródpolnego zbiornika wodnego.
Niezwykle uboga jest także roślinność wysoka, reprezentowana przez pojedyncze drzewa
rosnące w sąsiedztwie występujących na tym obszarze wód powierzchniowych, zróżnicowane
gatunkowo drzewa w ogrodach znajdujących się na terenach zabudowy mieszkaniowej, a także
drzewa owocowe tworzące sad w sąsiedztwie ul. Tarnowskiej.
4
5
zgodnie z informacjami przekazanymi przez Wielkopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych, Inspektorat w Przeźmierowie
ul. Budowlanych 8 62-081 Przeźmierowo
Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50000 arkusz Poznań (471), Państwowy Instytut Geologiczny,
Warszawa 1997.
8
Do roślin, które można spotkać na omawianym terenie należą gatunki tj.: rdest ptasi
(Polygonum aviculare), tasznik pospolity (Capsella bursa-pastoris), wilczomlecz sosnka (Euphorbia
cyparissias), dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum), niezapominajka polna (Myosotis
arvensis), mięta polna (Mentha arvensis), przytulia pospolita (Galium mollugo), babka zwyczajna
(Plantago major), krwawnik pospolity (Achillea millefolium), rumianek bezpromieniowy (Chamomilla
suaveolens), wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare), bylica pospolita (Artemisia vulgaris), ostrożeń
polny (Cirsium arvense), cykoria podróżnik (Cichorium intybus), mniszek pospolity (Taraxacum
officinale), życica trwała (Lolium perenne), wiechlina roczna (Poa annua), kupkówka pospolita
(Dactylis glomerata), miotła zbożowa (Apera spica-venti), stokłosa bezostna (Bromus inermis), perz
właściwy (Elymus repens), szczaw zwyczajny (Rumex acetosa), skrzyp polny (Equisetum arvense) czy
koniczyna polna (Trifolium arvense).
Szatę roślinną omawianego obszaru uzupełniają również różne gatunki roślin ozdobnych
(drzewa, krzewy, rośliny zielne) nasadzane w będących obecnie w fazie rozwoju ogrodach
towarzyszących nielicznej zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej.
2.6.
Świat zwierzęcy
Omawiany teren znajdujący się w granicach mpzp, nie obejmuje atrakcyjnych dla
przedstawicieli fauny siedlisk. Na sytuację tą wpływa głównie dotychczasowy sposób
zagospodarowania analizowanego terenu (pola uprawne) oraz terenów bezpośrednio z nim
sąsiadujących (sąsiedztwo drogi ekspresowej oraz autostrady).
Niewielka powierzchnia zajmowana przez roślinność naturalną (miedze, skarpy rowów
melioracyjnych oraz fragmentów Krzesinki, tereny przylegające do niewielkiego zbiornika wodnego,
tereny nieużytkowane) pozwala na zapewnienie odpowiednich warunków życiowych mało
wymagającym organizmom, które potrafiły przystosować się do tego rodzaju siedlisk. Większość
występujących na tym terenie zwierząt to gryzonie oraz gatunki będące szkodnikami upraw, np. wiele
gatunków owadów żerujących na roślinach uprawnych. Większe bogactwo występowania
przedstawicieli fauny (szczególnie owadów) towarzyszy fragmentom porośniętym przez dziko rosnące,
kwitnące rośliny zielne, które są źródłem pokarmu dla owadów zapylających. Na analizowanym
obszarze brak jest również większych obszarów zajmowanych przez roślinność wysoką, pozwalającą
stworzyć korzystne warunki do życia dla wielu przedstawicieli zwierząt. Jedynie nieliczne skupiska
drzew rosnące wzdłuż otwartych fragmentów Krzesinki oraz śródpolnego zbiornika wodnego stanowić
mogą pewnego rodzaju miejsce przystanku dla ptaków, których bazę pokarmową stanowią owady
(w tym gatunki będące szkodnikami upraw).
Na terenach tych, czasowo mogą pojawiać się również zwierzęta migrujące z terenów
charakteryzujących się większymi walorami przyrodniczymi, zlokalizowanych w sąsiedztwie
omawianego terenu np. większe gatunki ssaków, przemieszczające się za pośrednictwem korytarzy
ekologicznych doliny Michałówki i doliny Głuszynki.
2.7.
Gleby
Większość gleb na terenach znajdujących się w granicach opracowania, uległa
przekształceniom na skutek użytkowania rolniczego i utraciła swoje naturalne właściwości fizyczne
i chemiczne. W obrębie terenów użytkowanych rolniczo gleby charakteryzują się przemieszaniem
wierzchnich warstw profilu glebowego, następującym w wyniku przeprowadzania szeregu zabiegów
agrotechnicznych (np. głęboka orka) oraz zmianami w składzie chemicznym (stosowanie nawozów
azotowych, fosforowych itd.).
9
Na stosunkowo niewielkich terenach (znajdujących się głównie w południowo - zachodniej części
analizowanego terenu) występują gleby antropogeniczne, powstałe na skutek przekształceń
związanych z lokalizacją na tych terenach zabudowy oraz infrastruktury.
Najsilniejszym przekształceniom antropogenicznym uległy natomiast gleby znajdujące się
w bezpośrednim sąsiedztwie szlaków komunikacyjnych. Charakteryzują się one występowaniem
w profilu glebowym zanieczyszczeń fizycznych tj. żwir, gruz i inne, podobne materiały wykorzystywane
przy inwestycjach budowlanych oraz obecnością zanieczyszczeń chemicznych tj. metale ciężkie (ołów
i kadm) oraz węglowodory wielopierścieniowe. Ich obecność w glebie spowodowana jest głównie
emisją zanieczyszczeń z ruchu komunikacyjnego i kumulowaniem się tych substancji w wierzchnich
warstwach gleby w bezpośrednim sąsiedztwie szlaków komunikacyjnych.
Zgodnie z informacjami, przedstawionymi na mapie glebowo – rolnej, na analizowanym
obszarze dominują grunty orne zaliczane do klasy bonitacyjnej IVa. Nielicznie występują użytki zielone
średnie (2z) oraz użytki zielone słabe i bardzo słabe (3z). Występują tu głównie czarne ziemie
właściwe oraz gleby bielicowe i pseudobielicowe (w części północnej i zachodniej).
2.8.
Klimat lokalny
Według regionalizacji klimatycznej (Woś 1994) obszar objęty granicami planu podobnie jak
teren całego Poznania, należy do Regionu Środkowowielkopolskiego.
Warunki klimatyczne w Poznaniu w znacznym stopniu ukształtowane zostały poprzez
napływające w kierunku miasta masy powietrza. Dominującymi masami powietrza, szczególnie
w okresie letnim i jesiennym, są masy powietrza polarno - morskiego, które napływają znacznie
częściej niż powietrze polarno - kontynentalne. Najrzadziej pojawiają się masy powietrza arktycznego
oraz zwrotnikowego.
Najczęściej przemieszczającymi się nad terenami Poznania frontami są fronty chłodne,
powodujące znaczne wahania ciśnienia, odczuwalny spadek temperatury powietrza oraz wzrost
prędkości wiatru. Zjawiskom tym towarzyszy również występowanie opadów, często o znacznej
gwałtowności. Średnio w ciągu roku notowanych jest w Poznaniu 67 dni, w których przemieszczają się
fronty chłodne i 42, w których przemieszczają się fronty ciepłe. Najdłużej obserwowany jest okres
bezfrontowy i wynosi on 230 dni w roku.
Średnia roczna wielkość ciśnienia atmosferycznego wynosi dla Poznania 1005 hPa. Największe
wahania ciśnienia obserwowane są dla okresu zimowego (w okresie od grudnia do lutego wahania
mogą osiągnąć wartość 73 hPa), podczas gdy w okresie letnim ciśnienie waha się w niewielkich
granicach (amplituda nie przekraczająca 34 hPa).
Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania należy do najniższych w kraju. Pomiary
wielkości opadów atmosferycznych dla posterunku Poznań Ławica wykazały, że średnia wartość opadu
atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1960 – 2002)6 wynosiła 527,0mm.
Rozkład temperatur, podobnie jak ilości opadów, ma charakter roczny. Najwyższe średnie
miesięczne temperatury z temperaturą wynoszącą 19°C są notowane w czerwcu i lipcu, najniższe
w miesiącach zimowych (np. luty 2007 r. ze średnią temperaturą miesięczną na poziomie 0,8°C).
W skali roku średnia temperatura wynosi dla miasta Poznania 8,2°C.
Równie istotnymi czynnikami meteorologicznymi, wpływającymi na klimat miasta,
a w szczególności na stężenia i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza, jest kierunek oraz siła
wiatru. Dla obszaru miasta Poznania stwierdzono największą częstość występowania wiatrów z sektora
6
Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu; www.geoinfo.amu.edu.pl
10
zachodniego, o dość niewielkiej sile (średnia roczna wartość wynosi 3,5m/s). Wiatry silne i bardzo
silne zdarzają się sporadycznie, a częstość ich występowania można określić na poziomie 1%.
Wilgotność względna powietrza na terenie Poznania zależna jest od pory roku. Najwyższą
wartość osiąga w okresie zimowym, kiedy dochodzi do 88%, najniższa natomiast jest w miesiącach
letnich, takich jak czerwiec, kiedy osiąga wartość 70%. Zaobserwować można również istotny wpływ
czynników związanych z działalnością człowieka na kształtowanie się klimatu charakterystycznego dla
aglomeracji miejskiej. Najważniejszym czynnikiem wpływającym na ten stan rzeczy jest wielkość
emisji pyłów i gazów oraz pary wodnej, która wpływa na specyficzne kształtowanie się klimatu
w poszczególnych rejonach miasta.
Okres wegetacyjny w rejonie miasta Poznania należy do najdłuższych w kraju i wynosi
220 dni.
2.9.
Dziedzictwo kulturowe
Na omawianym terenie nie występują obiekty i dobra kultury objęte ochroną konserwatorską
w rozumieniu ustawy z dnia 23 lipca 2003 r., o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
(Dz. U. 03.162.1568 z późn. zmianami). Ponadto, w granicach analizowanego terenu, nie stwierdzono
również występowania udokumentowanych stanowisk archeologicznych.
2.10.
Jakość powietrza atmosferycznego
Na omawianym terenie występuje niewiele punktowych źródeł zanieczyszczeń powietrza
atmosferycznego. Obejmują one nieliczną zabudowę mieszkaniową, której eksploatacja powoduje
emisję zanieczyszczeń gazowych i pyłowych powstających na skutek spalania paliw w instalacjach
grzewczych. Na jakość powietrza atmosferycznego wpływa również emisja ze źródeł liniowych
w postaci szlaków komunikacyjnych.
Zlokalizowane w granicach planu drogi umożliwiające dojazd do poszczególnych budynków
charakteryzują się znikomym natężeniem ruchu, a poziom emisji substancji powstających w wyniku
spalania paliw w silnikach spalinowych jest pomijalny i nie wpływa na kształtowanie lokalnej jakości
powietrza atmosferycznego. Krótkotrwały i lokalny wpływ na pogorszenie jakości powietrza mogą mieć
natomiast przeprowadzane w sezonie wegetacyjnym intensywne prace polowe (wzrost zapylenia,
emisja spalin z maszyn rolniczych itd.).
Największy wpływ na kształtowanie lokalnej jakości powietrza maja natomiast liniowe źródła
emisji zlokalizowane poza granicami omawianego terenu tj.: autostrada A2, ul. Krzywoustego (ulica
ekspresowa) oraz ul. Tarnowska. Emisja zanieczyszczeń komunikacyjnych z tych terenów jest duża
jednakże nie przekracza określonych przepisami dopuszczalnych poziomów stężeń. Na sytuację tą
wpływa również korzystny charakter tej części miasta, obejmującej obszary o mało zróżnicowanej
rzeźbie terenu oraz dobrych warunkach „przewietrzania”.
Ze względu na brak punktów pomiarowych, zlokalizowanych w niewielkiej odległości od
omawianego terenu, analizę jakości powietrza atmosferycznego przeprowadzono na podstawie
wykonywanej przez WIOŚ rocznej oceny jakości powietrza dla poszczególnych stref7, wyznaczonych
w oparciu o ustawę Prawo ochrony środowiska8. Teren będący przedmiotem opracowania znajduje się
w granicach strefy, jaką stanowi miasto Poznań.
7
8
Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2009, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Poznaniu, Poznań 2010
art. 87 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z dnia 23 stycznia 2008r.)
11
Wykonana przez WIOŚ ocena jakości powietrza atmosferycznego pod kątem ochrony zdrowia,
obejmowała określenie stężeń m.in. dwutlenku azotu (NO2), dwutlenku siarki (SO2), benzenu (C6H6),
pyłu PM10, ozonu (O3) oraz ołowiu (Pb), arsenu (As), niklu (Ni) i kadmu (Cd). Na podstawie
uzyskanych wyników obszar miasta Poznania został zaliczony do klasy A, w której stężenia
zanieczyszczeń na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów dopuszczalnych, poziomów
docelowych oraz poziomów celów długoterminowych. Wyjątek stanowiła tu klasyfikacja danych
określających stężenia pyłu PM10 oraz benzo(a)pirenu. W wyniku przeprowadzonych pomiarów
stwierdzono występowanie przekraczających poziom docelowy podwyższonych stężeń benzo(a)pirenu,
a także przekroczeń dla dopuszczalnego poziomu dla 24 – godzinnych stężeń pyłu PM10 (tylko
w sezonie grzewczym), na skutek czego cała aglomeracja poznańska została zaklasyfikowana do
strefy C.
Ze względu na wielkość objętego analizą obszaru oraz stopień ogólności przedstawionych
wyników można podejrzewać, że ze względu na niewielki udział terenów zabudowanych leżących
w rejonie ul. Tarnowskiej (objętych granicą omawianego mpzp) oraz obecność nielicznych źródeł
emisji, stężenia zanieczyszczeń w tym rejonie są niższe od przedstawionych powyżej.
2.11.
Klimat akustyczny
Obszar projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Krzesiny – rejon ulicy
Tarnowskiej – część B” w Poznaniu charakteryzuje się obecnie nieznacznym stopniem zainwestowania.
W stanie istniejącym obejmuje nieliczne działki z zabudową mieszkaniową, jednorodzinną, dla których
definiuje się standardy akustyczne w środowisku. Zabudowa ta charakteryzuje się zróżnicowanym
standardem i często towarzyszą jej zabudowania gospodarcze. Większość terenów w granicach
opracowania planu pozostaje jednak wciąż niezabudowana i nieużytkowana, bądź w użytkowaniu
rolniczym lub porośnięta zielenią spontaniczną.
Docelowo, na obszarze planu przewiduje się tylko jeden teren o definiowanych standardach
akustycznych w środowisku. Będzie to istniejący teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej –
poszerzony o nowe działki (MN), położony w południowo-zachodniej części planu, który sąsiaduje od
wschodu z planowaną ulicą zbiorczą 1KD-Z oraz od południa z istniejącą ul. Tarnowską (poza
planem).
W stanie istniejącym, teren zabudowy mieszkaniowej jw. znajduje się przede wszystkim
w zasięgu oddziaływania hałasu samochodowego od ul. Tarnowskiej.
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego od autostrady A2 oraz drogi ekspresowej
– tj. ul. B. Krzywoustego (droga krajowa nr 11), które znajdują się poza planem, zilustrowane są
w Mapie akustycznej miasta Poznania9. Zasięgi te, zacytowane w niniejszej prognozie (załącznik nr 5
i nr 6), nie wskazują na występowanie zagrożenia hałasem dla zabudowy mieszkaniowej od strony
tych źródeł.
Uciążliwość akustyczną ul. Tarnowskiej w stanie istniejącym – na wysokości istniejącej
zabudowy mieszkaniowej – oceniono na podstawie własnych obliczeń, wykorzystując dane o ruchu
uzyskane z ZDM. Dla odcinka ul. Tarnowskiej w rejonie zespołu szkół, który znajduje się poza planem
– po południowej stronie ulicy – obserwuje się zwiększony ruch pojazdów, związany
z funkcjonowaniem tego obiektu. Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego dla dopuszczalnego
kryterium poziomu dźwięku – odpowiednio w porze dziennej i nocnej – wynoszą: do ok. 20 m dla
LAeq D = 55 dB, do ok. 25 m dla LDWN = 55 dB oraz do ok. 10 m dla LAeq D = 60 dB i LAeq N = 50 dB.
9
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Etap I: Mapa akustyczna
m. Poznania (2007),
12
Oznacza to, że warunki akustyczne w tej zabudowie w zasadzie są zapewnione, poza krótkimi
okresami intensywnych dojazdów do zespołu szkół.
Hałas lotniczy nie stanowi zagrożenia dla klimatu akustycznego w analizowanym środowisku.
Oddziaływanie tzw. pozostałych obiektów i działalności będącej źródłem hałasu,
zlokalizowanych w granicach planu – w stanie istniejącym, nie było przedmiotem oceny w tej
prognozie, w związku z brakiem informacji o skargach na takie oddziaływania. Należy jednak przyjąć,
że nie są one źródłem oddziaływań ponadnormatywnych.
2.12.
Jakość wód
Ze względu na brak szczegółowych danych dotyczących jakości wód powierzchniowych
występujących na omawianym terenie (cieku Krzesinka, kilku rowów melioracyjnych oraz niewielkiego
zbiornika wodnego), ocenę ich jakości określono na podstawie danych opracowanych przez WIOŚ dla
jednolitych części wód (JCW)10. Analizowany teren, którego dotyczy projekt mpzp, znajduje się
na obszarze zlewni rzeki Kopel, należącej do obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenie
związkami azotu ze źródeł rolniczych (OSN). Badania prowadzone w trzech punktach pomiarowych
znajdujących się na obszarze zlewni (dwa punkty na rzece Kopel oraz jeden na Głuszynce) wykazały,
że wartości azotanów w wodach zlewni są wyższe niż w roku 2008 i wahają się w przedziale 5,2747,81mg NO3/l. Stwierdzono również występowanie zjawiska eutrofizacji wód ze względu
na podwyższoną zawartość związków azotu i fosforu ogólnego w Kopli oraz stężenia fosforu ogólnego
w Głuszynce.
W celu ogólnego określenia jakości wód podziemnych wykorzystano dane pochodzące
z wykonanej przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu oceny jakości wód
wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz danych dotyczących
jednolitych części wód podziemnych (JCWPd). Badania prowadzone w obrębie zlewni Kopli
(Gowarzewo, Kamionki) wykazały, że poziom stężenia azotanów nie przekracza na tym obszarze
1mgNO3/l. Jednocześnie JCWPd nr 62 (obejmująca analizowany teren) została zaliczona do
zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu wód. W punktach pomiarowych zlokalizowanych najbliżej
obszaru mpzp stwierdzono jednakże występowanie wód podziemnych zadowalającej jakości11.
Prawdopodobnie największy wpływ na kształtowanie jakości wód powierzchniowych
podziemnych występujących na analizowanym obszarze ma rolnicze wykorzystanie dużej części tych
terenów, a także sąsiedztwo znaczących szlaków komunikacyjnych. Nieodpowiednio prowadzona
gospodarka ściekowa może wpływać na zanieczyszczenie wód podziemnych związkami azotu, fosforu,
potasu oraz innymi niebezpiecznymi substancjami.
3.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW
CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY
Na obszarze objętym projektem mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B”
w Poznaniu nie występują cenne zasoby przyrodnicze, objęte prawną ochroną w formie parku
narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, obszaru
Natura
2000,
zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, użytku ekologicznego, stanowiska
10
11
zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych
części wód powierzchniowych (Dz. U. Nr 162, poz. 1008)
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 20089 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu,
Biblioteka Monitoringu Środowiska, Poznań 2010
13
dokumentacyjnego, pomników przyrody oraz ich otulin, ustanowione w trybie ustawy z dnia
16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
Biorąc powyższe pod uwagę, nie stwierdzono występowania ograniczeń w realizacji założeń
projektu zmiany mpzp, wynikających z występowania na omawianym obszarze prawnych form
ochrony przyrody.
Na omawianym obszarze występują natomiast obszary chronione na podstawie innych
przepisów odrębnych. Cały obszar projektu planu w całości położony jest w obszarze szczególnie
narażonym zlewni rzeki Kopel (OSN), na którym wody powierzchniowe są znacznie zanieczyszczone
związkami azotu. Granice obszaru OSN wskazane zostały w rozporządzeniu Dyrektora Regionalnego
Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia 4 kwietnia 2008 r. w sprawie określenia wód
wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie
narażonych, z których odpływ azotu ze źródeł rolniczych do tych wód należy ograniczyć12,
na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne oraz zgodnie z Dyrektywą Azotanową
Nr 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. W przypadku miasta Poznania wodami wrażliwymi
na zanieczyszczenia związkami azotu są wody rzeki Kopel (Głuszynki) oraz jej dopływu Michałówki.
W celu poprawy standardów jakości rzeki Kopel oraz zapobieganiu pogorszeniu stanu czystości jej
zlewni, wydano rozporządzenia Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu
z dnia 7 kwietnia 2008 r. w sprawie: programu działań mających na celu ograniczenia odpływu azotu
ze źródeł rolniczych dla obszaru szczególnie narażonego zlewni rzeki Kopel13. Rozporządzenie
wskazuje niezbędne kierunki działań w zakresie: poprawy praktyki rolniczej (dotyczącej poprawy
sposobu nawożenia, gospodarki nawozami i gruntami w gospodarstwach rolnych), diagnozowania
zagrożeń wynikających z produkcji rolnej, edukacji rolników w zakresie dobrej praktyki rolniczej,
kontroli rolniczych źródeł zanieczyszczeń i monitoringu skuteczności realizacji programu oraz działań
wspomagających. Dotyczą one wyłącznie rolniczego użytkowania gruntów, w związku z powyższym
nie będą dotyczyć docelowego, ustalonego w mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B”
w Poznaniu, sposobu zagospodarowania omawianego obszaru.
Ze względu na rolnicze użytkowanie, omawiany obszar stanowi przestrzeń antropogenicznie
przekształconą, o stosunkowo niskich walorach przyrodniczych. Prawie w całości pozbawiony jest
naturalnych zbiorowisk roślinnych. Nieliczna zieleń śródpolna występuje jedynie wzdłuż cieków
wodnych, co powoduje, że obszar projektu planu charakteryzuje się niską różnorodnością biologiczną.
Ze względu na niewielki udział zieleni w strukturze zagospodarowania terenów rolniczych,
zarówno zieleni śródpolnej i przywodnej, zieleni użytków zielonych, obszar narażony jest na erozję
wietrzną, zanieczyszczenie zasobów wodnych oraz gleb.
4.
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU
4.1.
Cel opracowania projektu planu
Stosownie do zapisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym, głównym celem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Krzesiny –
rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu, jest ustalenie przeznaczenia terenów oraz określenie
sposobów ich zagospodarowania i zabudowy, uwzględniając konieczność kształtowania ładu
przestrzennego oraz konieczność dostosowania funkcji, struktury zabudowy i intensywności
zagospodarowania do uwarunkowań przestrzennych i przyrodniczych terenu.
12
13
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 57 poz. 1128 z dnia 16 kwietnia 2008 r.
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 66 poz. 1297 z dnia 21 kwietnia 2008 r.
14
Sporządzenie planu miejscowego dla przedmiotowego obszaru umożliwi sformułowanie
szczegółowych zasad, które pozwolą na uaktywnienie nowego obszaru aktywizacji usługowej, przy
jednoczesnym zapewnieniu prawidłowej dostępności komunikacyjnej.
4.2.
Ustalenia projektu planu
Projekt planu składa się z części tekstowej, sporządzonej w formie projektu uchwały Rady
Miasta Poznania oraz z części graficznej – rysunku projektu planu, sporządzonego w skali 1:1 000.
W zakresie przeznaczenia terenów w projekcie planu ustalono (załącznik nr 5):
•
teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej: MN,
•
tereny zabudowy usługowej z wodami powierzchniowymi śródlądowymi: 1-3U/WS,
•
tereny zieleni otwartej lub do zalesień: 1,2ZO/ZL,
•
tereny dróg publicznych - w tym klasy: zbiorczej 1,2KD-Z, klasy lokalnej 1,2KD-L, klasy
dojazdowej KD-D,
•
tereny dróg wewnętrznych: 1,2KDWxs,
•
teren infrastruktury technicznej elektroenergetyki: E,
tereny infrastruktury technicznej kanalizacji: 1,2K.
•
Projekt planu zakłada znaczący przyrost terenów przeznaczonych pod zabudowę, nie mniej
jednak struktura funkcjonalna wskazana w projekcie będzie stosunkowo jednorodna. Stosownie do
zapisów „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”14,
jego ustalenia pozwalają na zaktywizowanie i znaczne zainwestowanie omawianego obszaru.
W strukturze funkcjonalnej dominują tereny przeznaczone pod zabudowę usługową (U/WS),
wyznaczone w miejscu obecnych użytków rolnych (pól ornych, sadu, a także nieużytków). Na terenie
1U/WS projekt przewiduje lokalizację zabudowy o maksymalnej wysokości 12 m, maksymalnej
powierzchni zabudowy na poziomie 35% i minimalnej powierzchni biologicznie czynnej na poziomie
40%. Natomiast na terenach 2,3U/WS projekt przewiduje realizację zabudowy usługowej bardziej
intensywnej. Maksymalna powierzchnia zabudowy nie może przekroczyć 40%, natomiast powierzchnia
biologicznie czynna nie może być mniejsza niż 30%. Dopuszczono tu znacznie wyższą wysokość
budynków. Na terenach 2,3U/WS wysokość ta wynosić może maksymalnie 16m, natomiast w obrębie
wskazanej na rysunku planu strefy podwyższonej zabudowy maksymalnie 20m.
Teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN) wyznaczony został jedynie
w południowo-zachodniej części opracowania, w miejscu, gdzie już znajduje się zabudowa
mieszkaniowa oraz geodezyjnie wydzielone zostały działki budowlane. Projekt przewiduje lokalizację
maksymalnie dwukondygnacyjnych budynków wolnostojących (od 7 do 10 m wysokości budynków).
Na każdej z nich wymaga się zachowania co najmniej 60% powierzchni biologicznie czynnej.
Natomiast maksymalna powierzchni zabudowy działki nie może przekroczyć 20%.
W północnej części opracowania, na obszarach bezpośrednio przylegających do autostrady A2,
wyznaczono dwa tereny wyłączone z zabudowy, przeznaczone pod zieleń otwartą lub do zalesień
(ZO/ZL). Na terenach tych dopuszczono lokalizację sieci infrastruktury technicznej oraz infrastruktury
kolejowej. Wymagane jest zachowanie co najmniej 80% powierzchni jako powierzchni biologicznie
czynnej.
W projekcie wyznaczono dwie nowe drogi publiczne - klasy zbiorczej (KD-Z) oraz klasy
dojazdowej (KD-D). Teren drogi 1KD-Z uzupełniony został strefą zieleni izolacyjno-krajobrazowej,
wyznaczoną wzdłuż terenu MN (zgodnie z rysunkiem planu).
14
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.
15
Na wszystkich terenach, na których zlokalizowane są obecnie cieki i zbiorniki wodne (1-3U/WS)
uwzględniono ich występowanie w przeznaczeniu terenów, tym samym zapewniając ochronę
istniejących zasobów wód powierzchniowych.
Dla wszystkich terenów przeznaczonych pod zabudowę szczegółowo określono dostęp do dróg
publicznych oraz normatyw parkingowy, uwzględniający wymagane w granicy działek miejsca
postojowe dla samochodów osobowych i rowerów. Na terenach zabudowy usługowej wprowadzono
również nakaz zapewnienia na działce budowlanej stanowisk do przeładunków towarów,
zlokalizowanych poza stanowiskami postojowymi dla samochodów osobowych i rowerów.
Do projektu planu wprowadzono również szereg ustaleń, które dotyczą zagadnień, związanych
z ochroną i kształtowaniem środowiska przyrodniczego, w tym również jego poszczególnych
komponentów.
W tym zakresie ustalono:
• ochronę istniejących drzew, a w przypadku konieczności ich usunięcia wprowadzenie nowych
nasadzeń w granicach działki budowlanej, z wyjątkiem drzew owocowych,
• wprowadzenie zieleni na terenach nieutwardzonych,
2
2
• dla obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży od 300 m do 500 m , lokalizację zieleni
wysokiej na nie mniej niż 15% powierzchni działki budowlanej, na której zlokalizowany jest
obiekt handlowy,
• lokalizacja na terenie 1U/WS strefy zadrzewień wzdłuż cieku wodnego,
• zachowanie wszystkich cieków wodnych jako otwartych, z dopuszczeniem lokalizowania na nich
tylko obiektów inżynierskich, budowli hydrotechnicznych i urządzeń melioracji wodnej,
• zachowanie dostępu do wód powierzchniowych na zasadach określonych w przepisach
odrębnych, przy czym w przypadku lokalizowania ogrodzeń wzdłuż skarp cieków należy odsunąć
je na odległość min. 4,0 m od górnej krawędzi skarpy cieku,
• zagospodarowanie mas ziemnych pochodzących z wykopów, a spełniających standardy jakości
gleby i ziemi, na działce budowlanej, z dopuszczeniem usuwania ich poza obszar planu zgodnie
z przepisami odrębnymi,
• zagospodarowanie odpadów, zgodnie z przepisami odrębnymi,
• zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej,
• odprowadzanie ścieków komunalnych do kanalizacji sanitarnej, z dopuszczeniem odprowadzania
ścieków do zbiorników bezodpływowych do czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej,
• zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w granicach działki budowlanej lub terenu
w przypadku terenów zieleni i strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej na terenie 1KD-Z,
zgodniez przepisami odrębnymi, z dopuszczeniem odprowadzania wód opadowych
i roztopowych z terenów dróg publicznych (z wyjątkiem strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej
na terenie 1KD-Z) i dróg wewnętrznych do sieci kanalizacji deszczowej, zgodnie z przepisami
odrębnymi,
• stosowanie urządzeń podczyszczających wody opadowe i roztopowe z terenów utwardzonych,
zgodnie z przepisami odrębnymi,
• zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać
na środowisko w rozumieniu przepisów odrębnych, z wyjątkiem dopuszczonych pozostałymi
ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej,
• zakaz stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe,
z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy,
• uzyskanie standardów akustycznych w środowisku na terenach o zdefiniowanych standardach
akustycznych, zgodnie z przepisami odrębnymi,
16
•
•
•
•
•
uzyskanie wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych
wymaganiach akustycznych w środowisku,
stosowanie na terenie 1KD-Z rozwiązań technicznych w celu ograniczenia emisji hałasu
komunikacyjnego, zgodnie z przepisami odrębnymi, oraz dopuszczenie ich stosowania
na pozostałych terenach dróg,
zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w pomieszczeniach wymagających ochrony
akustycznej, poprzez stosowanie zasad akustyki urbanistycznej, architektonicznej i budowlanej,
lokalizacja strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej (na terenie 1KD-Z),
dopuszczenie lokalizacji przegród przeciwhałasowych na terenie 1KD-Z, wzdłuż terenu MN.
W zakresie ochrony i kształtowania ładu przestrzennego terenów objętych projektem planu
wprowadzono zakaz lokalizacji w granicy planu ogrodzeń z betonowych i żelbetonowych elementów
prefabrykowanych, ogrodzeń pełnych od strony terenów dróg publicznych oraz ogrodzeń na terenach
zieleni, z wyjątkiem ogrodzeń ażurowych lub w formie żywopłotu (do 1,5 m) na terenach ZO/ZL,
związanych z prowadzeniem gospodarki leśnej i planu urządzenia lasu lub lokalizacją infrastruktury
technicznej.
Na wszystkich budynkach usługowych dopuszczono lokalizację reklam na elewacjach
budynków, ograniczono jednak ich łączną maksymalną powierzchnię do 2,0 m2. W zakresie lokalizacji
szyldów wprowadzono dopuszczenie sytuowania ich na elewacjach wszystkich budynków, przy czym
ich maksymalna powierzchni na terenie MN nie może przekroczyć 1,0 m2, natomiast na terenach
U/WS 6,0 m2.
Na wszystkich terenach wprowadzono zakaz lokalizacji nowych napowietrznych sieci
infrastruktury technicznej. W zakresie lokalizacji infrastruktury telekomunikacyjnej, projekt planu
w sposób szczegółowy odnosi się do terenów U/WS. W przypadku lokalizacji infrastruktury
telekomunikacyjnej na budynkach, jej wysokość nie może przekraczać polowy wysokości budynku
(1-3U/WS), natomiast w przypadku lokalizacji infrastruktury wolno stojącej, wysokość ta nie może
przekroczyć 12m (1U/WS) lub 20m (2,3U/WS).
Do projektu planu wprowadzono również ustalenia dotyczące szczególnych warunków
zagospodarowania terenów oraz ograniczeń w ich użytkowaniu, dotyczące m.in. uwzględnienia
wymaganej odległości granicy lasu od zabudowy, uwzględnienia ograniczeń wynikających z położenia
w sąsiedztwie linii kolejowej oraz w otoczeniu lotniska wojskowego Poznań – Krzesiny.
4.3.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami
Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym zapisy projektu planu miejscowego (część tekstowa i graficzna) muszą być zgodne
z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada gminy
uchwala plan miejscowy dopiero po stwierdzeniu jego zgodności ze studium. Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia polityki
przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.
W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”
obszar projektu planu położony jest w podstrefie intensywnego zagospodarowania usługowoprzemysłowego, obejmującej obszar Marlewa i Krzesin (podstrefa D4).
Dla obszaru projektu planu w „Studium...” wyznaczono:
a) tereny przeznaczone pod zabudowę:
17
U1sw - tereny zabudowy średniowysokiej o funkcji usługowej,
M2n/U1n - tereny zabudowy niskiej, mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami
podstawowymi/ z dopuszczeniem terenów zabudowy niskiej, o funkcji usługowej.
Utrzymuje się istniejące funkcje ogólnomiejskie;
b) tereny wyłączone z zabudowy:
- ZOL - tereny otwarte położone poza klinowo – pierścieniowym systemem zieleni – tereny
leśne i do zalesień;
c) tereny komunikacji:
- kS.1.1 - ulica ekspresowa (ul. B. Krzywoustego),
- kA.1.6 - autostrada z węzłem „Krzesiny”,
- kZ.058.2 - projektowana ulica zbiorcza
- orientacyjny przebieg torów szybkiej kolei (typu TGV) – poza terenami kolejowymi.
-
Cały teren objęty granicami projektu mpzp należy do wyznaczonego w „Studium...” obszaru
wymagającego przekształceń funkcjonalno-przestrzennych, w obrębie którego należy dążyć do
kształtowania czytelnej przestrzennie i sprawnej funkcjonalnie struktury podstrefy (m.in. poprzez
przekształcanie istniejącego zagospodarowania terenów na funkcję wskazaną w „Studium...”).
„Studium...” wskazuje na konieczność odpowiedniego kształtowania zagospodarowania
terenów wzdłuż autostrady oraz trasy wjazdowej do miasta - ul. B. Krzywoustego. Obszar położony
w rejonie węzła autostradowego Krzesiny wskazany został jako brama miasta, którą należy
zagospodarować w sposób reprezentacyjny.
Realizacja ustaleń planistycznych pozwoli na stworzenie nowego układu urbanistycznego,
bazującego głównie na terenach zabudowy usługowej oraz terenach komunikacyjnych,
zapewniających niezbędny dostęp do dróg publicznych dla nowych terenów budowlanych. Tym samym
projekt planu umożliwi przeprowadzenie przekształceń funkcjonalno-przestrzennych na omawianym
obszarze oraz jego zaktywizowanie. Brama miasta zaakcentowana została poprzez wyznaczenie
na terenie 3U/WS strefy podwyższonej zabudowy, na której obowiązuje wysokość budynków
usługowych od 16 do 20 m.
Projekt planu uwzględnia również zapisy rozporządzenia Wojewody Wielkopolskiego Nr 39/07
z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja
Poznań15 poprzez ustalenie zakazu stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych
na paliwo stałe z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy. Wprowadzo również zakaz lokalizacji
przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, w rozumieniu
przepisów odrębnych,z wyjatkiem dopuszczonych ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego
z zakresu łączności publicznej.
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń
projektu planu
Brak planu miejscowego dla danego terenu powoduje utrudnienia w określeniu zasad
kształtowania polityki przestrzennej i sposobu postępowania w sprawach przeznaczania terenów
na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy (stosownie do ustawy z dnia
27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym16). Sytuacja taka utrudnia
kształtowanie ładu przestrzennego obszaru oraz skuteczną ochronę jego środowiska przyrodniczego.
15
16
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61
18
Obecnie obszar planu charakteryzuje się stosunkowo niskimi walorami przyrodniczymi.
Pomimo braku zabudowy na znacznej części, stanowi obszar znacznie przekształcony przez człowieka
w wyniku rolniczego użytkowania.
Biorąc pod uwagę, obserwowane w skali całego miasta, tendencje, dotyczące procesów
inwestycyjnych można zakładać, że tereny rolnicze stopniowo przekształcane będą w tereny
budowlane.
W przypadku omawianego terenu brak realizacji ustaleń projektu planu może w znacznym
stopniu utrudnić lub wręcz uniemożliwić jego rozwój zgodnie z kierunkiem polityki przestrzennego
ustalonym w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta
Poznania”, mówiącym o aktywizacji usługowej terenów położonych wzdłuż autostrady A2 i węzła
autostradowego Krzesiny.
Wszelkie inwestycje budowlane prowadzone będą wówczas w oparciu o decyzje
administracyjne, tj. decyzje o warunkach zabudowy i decyzje pozwolenia na budowę, które, jak
pokazuje praktyka, nie stanowią skutecznego narzędzia kształtowania ładu przestrzennego.
Prowadzenie procesów inwestycyjnych jest bardziej efektywne i korzystne dla przestrzeni i środowiska
w przypadku, gdy dla danego terenu obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego,
określający szereg istotnych zagadnień dotyczących kształtowania ładu przestrzennego, zasad ochrony
i kształtowania środowiska przyrodniczego ochrony dziedzictwa kulturowego.
Bez z góry określonych ram dotyczących intensywności, parametrów i form zabudowy istnieje
zagrożenie, że tereny przekształcane z terenów rolniczych w tereny budowlane zainwestowane
zostaną zbyt intensywnie, w wyniku przeprowadzania podziałów geodezyjnych gruntów rolnych
na małe działki budowlane i wprowadzanie wysokiego procentu zabudowy oraz stosunkowo
niewielkich powierzchni biologicznie czynnych. Kontynuowany będzie rozwój zabudowy mieszkaniowej,
która ze względu na swoja specyfikę (zdefiniowane standardy akustyczne) nie powinna być
lokalizowana w pobliżu tras komunikacyjnych o dużym natężeniu ruchu samochodowego.
Odstąpienie
od
realizacji
ustaleń
planu
miejscowego
utrudni
uwzględnienie
w zagospodarowaniu omawianego obszaru istotnych uwarunkowań środowiskowych, związanych
z koniecznością ochrony jakości powietrza atmosferycznego, ochrony przed hałasem oraz ochroną
jakości zasobów wodnych.
Z kolei przy założeniu zachowania dotychczasowego rolniczego użytkowania omawianego
obszaru, spodziewać się można utrzymania agrocenozy pól uprawnych, charakteryzującej się obniżoną
różnorodnością biologiczną, mniejszymi zdolnościami samoregulacji i regeneracji, a także niższą
odpornością na choroby i działanie szkodników. W obrębie terenów rolniczych omawianego obszaru
różnorodność gatunkowa zarówno fitocenoz i zoocenoz, zapewniana będzie jedynie dzięki
występowaniu niewielkich skupisk zieleni śródpolnej (załącznik nr 4 - fot. nr 2) oraz zieleni nieużytków
(załącznik nr 4 – fot. nr 5).
Spodziewać się można również pewnego zagrożenia zanieczyszczenia gleb i wód podziemnych
nawozami i środkami ochrony roślin. Wartość środowiska przyrodniczego terenów rolniczych zależy
w znacznym stopniu od sposobu prowadzenia gospodarki rolnej, zwłaszcza w zakresie stosowania
nawozów oraz środków ochrony roślin. Gospodarka rolna stanowi zagrożenie dla jakości wód i gleb,
a tym samym dla roślin, zwierząt i ludzi. Skutkiem użycia nawozów mineralnych, organicznych,
chemicznych środków ochrony roślin w nieodpowiednich terminach lub w nadmiarze może być
skażenie wód gruntowych azotanami lub środkami chemicznymi, eutrofizacją cieków wodnych,
przepływających przez obszar projektu planu w wyniku spływu nadmiaru związków azotu i fosforu
z pól uprawnych, zakwaszenie gleb, a także degradacja gleb w wyniku erozji.
19
Pozytywnym aspektem odstąpienia od realizacji ustaleń planu miejscowego i utrzymania
rolniczego użytkowania będzie pozostawienie znacznych powierzchni biologicznie czynnych, brak
ingerencji w rzeźbę terenu i warunki gruntowo-wodne, powodowane lokalizacją nowej zabudowy,
a zwłaszcza jej podziemnych kondygnacji oraz realizacją nowej infrastruktury drogowej i technicznej.
Reasumując, do najważniejszych potencjalnych zmian w środowisku, zarówno w przypadku
pozostawienia obecnego zagospodarowania terenów oraz podjęcia nowych procesów inwestycyjnych,
przy braku realizacji ustaleń planu miejscowego, zaliczyć można m.in.:
Zmiany pozytywne:
•
w przypadku utrzymania rolniczego użytkowania gruntów zachowanie powierzchni biologicznie
czynnych, umożliwiających infiltrację wód opadowych i roztopowych do gruntu, zachowanie bazy
pokarmowej dla zwierząt żerujących na terenach rolniczych.
Zmiany negatywne:
•
kontynuacja realizacji zabudowy mieszkaniowej – w kierunku północnym i wschodnim
– na terenach rozmieszczonych w obszarach ponadnormatywnych oddziaływań hałasu
samochodowego od autostrady A2 oraz ul. B. Krzywoustego,
•
realizacja nowej zabudowy przy braku kompleksowych rozwiązań w zakresie układu
komunikacyjnego oraz infrastruktury technicznej, obsługujących nowe tereny zabudowane,
•
zbyt intensywne zainwestowanie poszczególnych terenów i z tym związane uszczelnienie dużych
powierzchni terenów, znaczne zmniejszenie zdolności infiltracyjnych gruntów i pogorszenie
warunków retencyjnych terenów,
•
zwiększenie zagrożenia zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego w wyniku braku
rozwiązań w zakresie gospodarki wodno-ściekowej oraz degradacji gleb.
5.
CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
USTANOWIONE
NA
SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałożyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające
z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz
z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych
zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii
Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia.
Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć należy m.in.
przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu
zanieczyszczenia na zdrowie, a także lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do dokumentów rangi międzynarodowej, formułujących cele ochrony środowiska istotne
z punktu widzenia omawianego projektu planu, zaliczyć można:
→ Dyrektywę Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG), wprowadzająca wymóg wyposażenia aglomeracji w systemy zbierania ścieków
komunalnych – cel szczególnie istotny w kontekście położenia fragmentu obszaru projektu planu
w zasięgu obszaru wysokiej ochrony GZWP 144,
→ Dyrektywę Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego
powietrza (96/62/WE), stanowiącą o utrzymaniu jakości powietrza tam, gdzie jest ona dobra,
oraz jej poprawie w pozostałych przypadkach - cel szczególnie istotny w kontekście
20
obowiązywania dla Poznania programu ochrony powietrza programu ochrony powietrza dla
strefy – aglomeracja Poznań17,
→ Dyrektywę 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie
oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko.
Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe:
II Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą
do roku 2016. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.,
mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską ochrony środowiska kierując się
zasadą zrównoważonego rozwoju oraz konieczności zapewnienia przez władze publiczne
bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
II Polityka Ekologiczna Państwa
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju,
ustanowiona
w
ramach
Konferencji
Narodów
Zjednoczonych
w
Rio
de
Janeiro
w 1992 r. Podstawowym założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki
i działań w poszczególnych sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory
środowiska w stanie zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich
zarówno przez obecne jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości
funkcjonowania procesów przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej na poziomie
krajobrazowym, ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego rozwoju jest
równorzędne traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność
integrowania zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli
mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki
ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów
zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi,
zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce
komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności
obronnej.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze
racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich,
w kontekście zakresu ustaleń projektów planów miejscowych, wymienić należy m.in.:
• racjonalizację użytkowania wody,
• ochronę gleb,
• zmniejszenie materiałochłonności i odpadowości produkcji,
• zmniejszenie energochłonności gospodarki i wzrost wykorzystania energii ze źródeł
odnawialnych,
• gospodarowanie odpadami,
• jakość wód,
• jakość powietrza, zmiany klimatu,
• hałas i promieniowanie,
• różnorodność biologiczną i krajobrazową.
Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu
prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów
17
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.
21
programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej
skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania
na środowisko), ocenie efektywności kosztowej, konsultacjom społecznym, ocenie zgodności
z wymogami Unii Europejskiej.
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi
załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia
„Polityki...”. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
Omawiany dokument określa cele średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań
do wykonania w latach 2009-2012 w odniesieniu do zagadnień związanych z :
1. kierunkami działań systemowych,
2. ochroną zasobów naturalnych,
3. poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu
przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które
powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji.
Wskazuje się na konieczność wdrażania wytycznych dotyczących uwzględnienia w planach
zagospodarowania przestrzennego wymagań ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdrożenie
przepisów umożliwiających przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już
na etapie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie
wszystkich obszarów europejskiej sieci Natura 2000, uwzględnianie obszarów narażonych
na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz
pojemności przestrzennej zależnie od typu środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu
środowiska.
Na szczeblu lokalnym zapisy projektu planu miejscowego korespondują z zapisami Programu
Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2009-2012. Program ten stanowi wyraz realizacji
polityki ekologicznej państwa na szczeblu gminnym. Sporządzony został w oparciu o zapisy ustawy
z dnia27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nakładającej na organy samorządowe
województwa, powiatu i gminy obowiązek sporządzania odpowiednio wojewódzkich, powiatowych
i gminnych programów ochrony środowiska. Wyżej wymieniony dokument określał zadania
w zakresie ochrony środowiska dla Poznania dla okresu czteroletniego (lata 2009-2012) oraz
zdefiniował cele średniookresowe dla miasta do roku 2015.
Dokument wskazuje działania strategiczne, obejmujące cele i kierunki działań realizowanych
w Poznaniu w zakresie ochrony środowiska, podzielone na trzy bloki tematyczne, w tym:
• cele i priorytety o charakterze systemowym obejmującym rozwój społeczno-gospodarczy gminy
w powiązaniu z ochroną środowiska,
• cele i priorytety w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego użytkowania
zasobów przyrody,
• cele i priorytety w zakresie poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego projektu zmiany
mpzp. Są to zwłaszcza cele ekologiczne dotyczące:
o ochrony powierzchni ziemi i gleb, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające:
zasady wykorzystania mas ziemnych uzyskanych w wyniku prac ziemnych, ustalenie
22
o
o
o
maksymalnej powierzchni zabudowy terenu oraz minimalnego udziału powierzchni biologicznie
czynnej na działce budowlanej, a także zasady prowadzenia gospodarki odpadami
(zagospodarowanie odpadów, zgodnie z przepisami odrębnymi);
poprawy jakości wód powierzchniowych i zapewnienia odtwarzalności zasobów wód
podziemnych, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: ochronę istniejących
cieków i zbiorników wodnych, zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej,
zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w granicach działek budowlanych lub terenu
w przypadku terenów zieleni i strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej (na terenie 1KD-Z),
z dopuszczeniem odprowadzania wód opadowych i roztopowych z terenów dróg publicznych
(z wyjątkiem strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej) i dróg wewnętrznych do sieci kanalizacji
deszczowej (zgodnie z przepisami odrębnymi), stosowanie urządzeń podczyszczających wody
opadowe i roztopowe z terenów utwardzonych (zgodnie z przepisami odrębnymi), lokalizację
zbiornika retencyjnego na terenie 2K oraz dopuszczenie lokalizacji zbiorników retencyjnych dla
wód opadowych i roztopowych (U/WS);
osiągnięcia najwyższej jakości powietrza oraz lokalnego wyeliminowania negatywnego
oddziaływania na środowisko, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zakaz
stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe z wyjątkiem
paliw odnawialnych z biomasy na wszystkich terenach, na których dopuszczono lokalizację
zabudowy, zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów odrębnych, z wyjątkiem dopuszczonych
pozostałymi ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej,
ochronę istniejących zadrzewień, wprowadzenie zieleni na terenach nieutwardzonych;
osiągnięcia wymaganych standardów akustycznych w środowisku oraz lokalnego
wyeliminowania negatywnego oddziaływania na środowisko potencjalnych źródeł hałasu,
realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: uzyskanie standardów akustycznych
w środowisku na terenach o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku,
uzyskanie wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych
wymaganiach akustycznych w środowisku, zapewnienie właściwego klimatu akustycznego
w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, poprzez stosowanie zasad akustyki
urbanistycznej, architektonicznej i budowlanej (zgodnie z przepisami odrębnymi), stosowanie
na terenie 1KD-Z rozwiązań technicznych w celu ograniczenia emisji hałasu komunikacyjnego
(zgodnie z przepisami odrębnymi) oraz dopuszczenie ich stosowania na pozostałych terenach
dróg, dopuszczenie lokalizacji przegród przeciwhałasowych na terenie 1KD-Z, wzdłuż terenu
MN.
6.
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
6.1.
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi
Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Krzesiny – rejon ulicy
Tarnowskiej – część B” w Poznaniu wprowadzają przeznaczenie większości terenów, użytkowanych
dotąd na potrzeby produkcji rolnej, pod lokalizację obiektów usługowych (U/WS – tereny zabudowy
usługowej z wodami powierzchniowymi śródlądowymi), a także lokalizację szlaków komunikacyjnych
(1KD-Z, KD-D). Tego rodzaju zmiana sposobu zagospodarowania, której skutkiem będzie pojawienie
się wielu obiektów budowlanych na terenie dotąd niezabudowanym, będzie miała istotny wpływ
na kształtowanie powierzchni ziemi oraz warunki podłoża.
23
Realizacji obiektów budowlanych (budynków mieszkalnych, usługowych, a zwłaszcza
dopuszczonych zgodnie z ustaleniami kondygnacji podziemnych) na terenach dotychczas
niezabudowanych towarzyszyć będzie konieczność dokonania zmian w ukształtowaniu powierzchni
terenu, obejmujących między innymi wykonanie wykopów, przemieszczanie znacznych mas ziemnych
oraz wyrównanie powierzchni. W podłożu umieszczone zostaną elementy konstrukcji budowlanych
oraz inne materiały, które w sposób istotny mogą wpłynąć na zmianę właściwości gleby, szczególnie
poprzez zakłócenie naturalnego obiegu wody i ograniczenie zdolności infiltracyjnych. Zasięg
negatywnego, bezpośredniego oddziaływania na powierzchnię ziemi, związanego z lokalizacją
budynków, obejmować będzie powierzchnię terenu przeznaczoną bezpośrednio pod zabudowę. Należy
jednak zaznaczyć, że większość terenów przeznaczonych pod zabudowę charakteryzuje się w chwili
obecnej dużym stopniem przekształcenia warstw powierzchniowych gleby (przemieszanie warstw)
na skutek prowadzenia zabiegów agrotechnicznych.
Równie negatywne skutki jak wspomniana powyżej lokalizacja zabudowy, będzie niosła za
sobą realizacja nowych szlaków komunikacyjnych oraz ewentualna zmiana parametrów szlaków już
istniejących. Podczas ich budowy (lub przebudowy) nastąpi konieczność użycia ciężkiego sprzętu
budowlanego, umożliwiającego utwardzenie powierzchni oraz zastosowania różnego rodzaju
materiałów budowlanych znacząco zmieniających właściwości podłoża. Wykonanie tych inwestycji
spowoduje powiększenie areału trwale uszczelnionej powierzchni oraz nieodwracalne zmiany w jej
naturalnym ukształtowaniu. Podobne przekształcenia będą występowały w przypadku lokalizacji
obiektów inżynierskich.
Zjawisko negatywnego oddziaływania lokalizacji nowych szlaków komunikacyjnych
na powierzchnię ziemi jak i warunki gruntowe wystąpi w największej skali na terenach przeznaczonych
pod lokalizację nowoprojektowanej drogi klasy zbiorczej (1,2KD-Z), przebiegającej przez obszar
objęty projektem mpzp. Na obecnym etapie projektowania, ze względu na brak szczegółowych danych
opisujących inwestycję, określenie skali występowania tego zjawiska jest utrudnione, w związku
z czym szczegółowy opis oddziaływania lokalizacji tego rodzaju przedsięwzięcia zostanie wykonany
na potrzeby specjalistycznych opracowań, niezbędnych do uzyskania wymaganych prawem decyzji
zezwalających na realizację tego przedsięwzięcia.
Naruszenie ukształtowania powierzchni ziemi i warunków podłoża nastąpi także na skutek
prowadzenia robót w zakresie sieci infrastruktury technicznej, w tym dopuszczonej ustaleniami planu
przebudowy elektroenergetycznej linii napowietrznej SN na linię kablową. Przekształcenia te obejmą
zmiany w profilu glebowym, umieszczenie materiałów wpływających na właściwości gleby oraz,
w mniejszym stopniu, wpłyną na wzrost uszczelnienia powierzchni terenu. Zasięg oraz intensywność
występowania negatywnego oddziaływania będzie jednak znacznie mniejsza niż w przypadku
lokalizacji zabudowy lub realizacji nowych szlaków komunikacyjnych.
Zmiana dotychczasowych właściwości chemicznych i fizycznych podłoża nastąpi również
w wyniku czasowego, intensywnego użytkowania terenu na etapie budowy, prowadzącego do
zagęszczenia gleby i zniszczenia warstwy próchniczej również na terenach sąsiadujących z planowaną
zabudową. Obciążenie terenu na skutek wykorzystania ciężkiego sprzętu budowlanego spowoduje
degradację naturalnego systemu kapilarnego, decydującego o retencji wody, jej dostępności dla roślin
oraz wymianie gazowej w profilu glebowym. Oddziaływanie to będzie jednak miało charakter lokalny
i czasowy, a po zakończeniu prac przy realizacji poszczególnych inwestycji powinno ustąpić.
W celu ograniczenia opisanych powyżej skutków wprowadzenia nowego sposobu
zagospodarowania terenu, zapisy planu wprowadzają rozwiązania pozwalające na zmniejszenie skali
występowania negatywnego oddziaływania na poszczególne komponenty środowiska, w tym
na powierzchnię ziemi i warunki gruntowe.
24
Aby zminimalizować ryzyko nadmiernego uszczelnienia powierzchni wprowadzono zapisy
ograniczające powierzchnię zabudowy na poszczególnych terenach znajdujących się w granicach planu
(w zależności od przeznaczenia terenu maksymalna powierzchnia zabudowy wynosi od 20 do 40%
powierzchni działki). Jednocześnie wprowadzono obowiązek zachowania minimalnych powierzchni
biologicznie czynnych, pozwalających na zachowanie właściwości gleby na niezabudowanych
fragmentach terenu. W zależności od przeznaczenia terenu powierzchnia ta musi wynosić minimum
30 – 60% powierzchni działki budowlanej (80% w przypadku terenów ZO/ZL). Nadmiernej
zabudowie przeciwdziałać będą również zapisy ustalające minimalną powierzchnię nowo wydzielanej
działki budowlanej, dopuszczające lokalizację jednego budynku mieszkalnego na działce budowlanej
na terenach MN oraz zakazujące lokalizacji obiektów handlowych o powierzchni zabudowy większej
niż 500m2.
Na częściowe zachowanie dotychczasowego ukształtowania terenu wpływ mają zapisy
ustalające nieprzekraczalne linie zabudowy, zakazujące lokalizacji budynków na terenach 1,2ZO/ZL
oraz uniemożliwiające wprowadzanie zabudowy na terenach bezpośrednio przylegających do
istniejących cieków wodnych i rowów melioracyjnych.
Nadmiernemu pogorszeniu właściwości gleby i powierzchni ziemi przeciwdziałać ma zapis
ustalający zagospodarowanie mas ziemnych pochodzących z wykopów, a spełniających standardy
jakości gleby i ziemi gleby, na działce budowlanej, z dopuszczeniem usuwania ich poza obszar planu
zgodnie z przepisami odrębnymi. W przypadku gdy jakość gleby i ziemi nie zostanie zachowana, zapisy
planu ustalają nakaz doprowadzenia jej do wymaganych standardów, zgodnie z przepisami
odrębnymi.
Pozytywny wpływ na ochronę powierzchni ziemi i warunków gruntowych będą miały również
zapisy regulujące gospodarkę odpadami na terenach objętych granicami planu. Wprowadzony został
obowiązek zagospodarowania odpadów na zasadach określonych w przepisach odrębnych. Regulacja
sposobu postępowania z odpadami wytworzonymi na terenach objętych granicami planu (szczególnie
w kontekście rozwoju terenów usługowych) pozwoli na uniknięcie zanieczyszczenia powierzchni ziemi
oraz zapobiegnie możliwości przedostawania się substancji niebezpiecznych do gruntu. Ponadto
prowadzenie właściwej gospodarki odpadami pozwoli na zminimalizowanie zagrożenia wynikającego
z niekontrolowanego pozbywania się odpadów.
6.2.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Wprowadzenie nowego sposobu zagospodarowania, w szczególności na tereny
niezabudowane, użytkowane dotąd rolniczo, może znacząco oddziaływać na kształtowanie lokalnych
warunków wodnych. Nieodpowiednio prowadzone działania, obejmujące wprowadzenie nowej
zabudowy bez równoczesnego określenia warunków prowadzenia gospodarki wodno – ściekowej,
mogłyby doprowadzić do degradacji panujących tu stosunków wodnych oraz zanieczyszczenia wód
podziemnych i powierzchniowych.
Lokalizacja nowych obiektów budowlanych oraz budowa nowych szlaków komunikacyjnych
w sposób istotny wpłynie przede wszystkim na ograniczenie możliwości infiltracji wód opadowych
w głąb profilu glebowego (wzrost udziału powierzchni trwale uszczelnionych), a co za tym idzie
ograniczy możliwość zasilania wód gruntowych. Skutkiem wprowadzania tego typu inwestycji bez
zastosowania odpowiednich rozwiązań w zakresie gospodarowania wodami jest występowanie
nadmiernego odpływu wód opadowych i powierzchniowych z terenów uszczelnionych oraz obniżanie
poziomu zwierciadła wód podziemnych. Negatywny wpływ na kształtowanie lokalnych warunków
wodnych może wystąpić także na skutek dopuszczenia lokalizacji kondygnacji podziemnych (w tym
25
garaży podziemnych), których realizacja zakłóca procesy przemieszczania się wód opadowych
i roztopowych z powierzchni ziemi w głąb profilu glebowego.
Zagrożenia dla zachowania jakości wód powierzchniowych i podziemnych jakie niesie za sobą
wprowadzanie nowej zabudowy związane są również ze wzrostem ilości powstających na danym
terenie ścieków. Niewłaściwy sposób ich zagospodarowania i odprowadzania (np. odprowadzanie do
nieszczelnych zbiorników bezodpływowych) może skutkować przedostaniem się substancji
niebezpiecznych do wód powierzchniowych i podziemnych, powodując ich znaczne zanieczyszczenie
i degradację. Podobne skutki może nieść za sobą niewłaściwe prowadzenie gospodarki odpadami.
Lokalne i czasowe negatywne oddziaływania występują niewątpliwie również na etapie
prowadzenia prac budowlanych, zarówno w zakresie lokalizacji zabudowy, nowych szlaków
komunikacyjnych jak i sieci infrastruktury technicznej. Pojawiają się one głównie na skutek wykonania
różnego rodzaju wykopów i prowadzenia prac przy użyciu ciężkiego sprzętu, powodującego nadmierne
zagęszczenie oraz przemieszczenie poszczególnych warstw gruntu, które z kolei prowadzić może do
zaburzeń w przebiegu naturalnego procesu infiltracji wód opadowych i roztopowych. Oddziaływania te
mają jednak znacznie mniejszy wymiar niż oddziaływania związane bezpośrednio z lokalizacją
zabudowy.
Wprowadzanie nowych inwestycji oraz prowadzenie robót budowlanych (bez określenia
nieprzekraczalnej linii zabudowy oraz zasad ochrony istniejących wód) może doprowadzić również do
pojawienia się zmian w dotychczasowym ukształtowaniu koryta otwartych fragmentów Krzesinki,
rowów melioracyjnych, a także zbiornika wodnego. W skrajnych przypadkach działania te mogą
prowadzić do zakłócenia przepływu lub całkowitego zniszczenia istniejących wód powierzchniowych.
Aby zminimalizować skalę negatywnego oddziaływania występującego na skutek realizacji
nowych inwestycji budowlanych na omawianym terenie, projekt mpzp „Krzesiny – rejon
ul. Tarnowskiej – część B” w Poznaniu wprowadza szereg zapisów pozwalających na ograniczenie
niekorzystnego wpływu na wody powierzchniowe i podziemne, związanego ze zmianą sposobu
zagospodarowania.
Do najważniejszych zapisów pozwalających na ochronę zasobów wód powierzchniowych
i podziemnych należy ustalenie zachowania istniejących cieków jako otwartych (z wyjątkiem
fragmentu cieku na terenie 3U/WS, dla którego dopuszczono możliwość skanalizowania). Istniejące
wody powierzchniowe są naturalnymi odbiornikami spływających z analizowanego obszaru wód
opadowych i roztopowych oraz w istotny sposób wpływają na kształtowanie poziomu zalegania
zwierciadła wód podziemnych. Odsunięcie linii zabudowy oraz wprowadzenie zakazu lokalizacji
ogrodzeń wzdłuż cieku (w odległości mniejszej niż 4,0m od górnej krawędzi skarpy) pozwoli natomiast
na ochronę przed ewentualnymi znacznymi zmianami przekrojów oraz brzegów cieków istniejących
na tym terenie (jak również niewielkiego zbiornika wodnego).
Zapisy projektu planu w pewnym stopniu chronią również istniejący na tym terenie system
melioracyjny, który na skutek wprowadzania nowych inwestycji (w szczególności lokalizacji
nowoprojektowanej drogi klasy zbiorczej) może zostać naruszony. Ustalenia projektu planu narzucają
konieczność odtworzenia lub podłączenia do drenażu opaskowego (lub kanału deszczowego)
elementów systemu melioracyjnego, które zostały przerwane na skutek wprowadzonych zmian
w zagospodarowaniu.
Projekt planu ustala także nakaz zachowania powszechnego dostępu do wód
powierzchniowych na zasadach określonych w przepisach odrębnych, dopuszczając jednocześnie
lokalizację kładek dla pieszych nad ciekiem (na terenach U/WS).
W celu ochrony zasobów wód podziemnych, dla wszystkich terenów objętych granicami planu,
ustalono zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej. Rozwiązanie to pozwoli na wyeliminowanie
26
ryzyka znacznego obniżenia poziomu wód podziemnych na skutek nadmiernej eksploatacji ujęć wody,
wykorzystywanych w celu zaspokojenia zapotrzebowania na wodę w obrębie terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej jak i usługowej.
W zakresie prowadzenia gospodarki wodno – ściekowej w projekcie planu umieszczono zapisy
mówiące o obowiązku odprowadzania ścieków komunalnych (z dopuszczeniem odprowadzania
ścieków do zbiorników bezodpływowych do czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej), a także
ustalające lokalizację na terenie 1K przepompowni ścieków. Ponadto na terenach 1K i 2K
dopuszczono lokalizację obiektów związanych z magazynowaniem i tłoczeniem ścieków komunalnych.
Działania te pozwolą na docelowe wyeliminowanie zagrożenia zanieczyszczenia środowiska gruntowo
– wodnego na skutek przedostania się do wód zanieczyszczeń fizycznych, chemicznych oraz
biologicznych, związanych z użytkowaniem nowych terenów i funkcjonowaniem na nich zabudowy.
Jest to szczególnie istotne w kontekście przewidywanego znacznego wzrostu ilości ścieków
powstających na analizowanym terenie (związanego głównie z rozwojem terenów usługowych),
a także wrażliwości na zanieczyszczenia wód azotem (teren ten znajduje się na obszarze szczególnie
narażonym na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych – OSN).
Ustalenia projektu planu wprowadzają również zapisy mające na celu zapewnienie właściwej
infiltracji wód opadowych i roztopowych do gruntu, ograniczenie możliwości przedostawania się
zanieczyszczonych wód opadowych i roztopowych do wód podziemnych oraz zachowanie obiegu wody
w środowisku na analizowanym terenie. Umożliwiają to ustalenia określające minimalny udział
powierzchni biologicznie czynnej dla poszczególnych terenów, ograniczające maksymalną powierzchnię
zabudowy, a także zapisy regulujące postępowanie z wodami opadowymi i roztopowymi.
Z uwagi na odmienny sposób zagospodarowania poszczególnych terenów projekt mpzp
„Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” wprowadza różne ustalenia określające sposób
zagospodarowania wód opadowych i roztopowych w granicach analizowanego obszaru. Dla terenów
zabudowy, terenów zieleni oraz strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej (na terenie 1KD-Z) ustalono
zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w granicach działki budowlanej lub terenu.
W przypadku wód opadowych i roztopowych pochodzących z terenów utwardzonych ustalono
konieczność stosowania urządzeń podczyszczających, chroniących zasoby wód podziemnych
i powierzchniowych przed ewentualnym zanieczyszczeniem. Dla terenów dróg publicznych
(z wyjątkiem strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej na terenie 1KD-Z) i dróg wewnętrznych
dopuszczono możliwość odprowadzania wód opadowych i roztopowych do sieci kanalizacji deszczowej
(zgodnie z przepisami odrębnymi). Pozwoli to zapobiec sytuacji, w której zanieczyszczenia takie jak
węglowodory czy zawiesiny przedostawałyby się do gruntu wraz z wodami spływającymi z terenów
komunikacyjnych.
Niezwykle istotne znaczenie dla zachowania retencji wód opadowych i roztopowych
na omawianym obszarze ma ustalenie lokalizacji zbiornika retencyjnego na terenie 2K oraz
dopuszczenie lokalizacji zbiorników retencyjnych na terenach U/WS. Poprawianiu lokalnej retencji
służyć będzie również, wyznaczony ustaleniami planu teren zieleni otwartej lub do zalesień (1ZO/ZL,
2ZO/ZL) oraz strefa zielenie izolacyjno-krajobrazowej (na terenie 1KD-Z).
Reasumując, zapisy planu ustalają właściwy sposób prowadzenia gospodarki wodno –
ściekowej m.in. poprzez ochronę istniejących na tym terenie zasobów wód podziemnych
i powierzchniowych, gospodarowanie wodami opadowymi i roztopowymi w sposób umożliwiający
zmniejszenie ryzyka nadmiernego odpływu z analizowanych terenów oraz zapewnienie właściwego
poziomu retencji wodnej.
27
6.3.
Oddziaływanie na różnorodność biologiczną i krajobraz
Planowany sposób zagospodarowania terenów objętych ustaleniami planu w znacznym
stopniu będzie wpływać na poszczególne komponenty środowiska, w tym na kształtowanie lokalnej
różnorodności biologicznej. Istniejące w chwili obecnej siedliska, występujące na terenach w dużym
stopniu kształtowanych i kontrolowanych przez człowieka, charakteryzujące się niewielkim stopniem
naturalności (monokultury upraw rolniczych), zostaną niemal całkowicie przekształcone. W większości
przypadków zniszczone zostaną również niewielkie powierzchnie terenu porośnięte dotychczas przez
dziko rosnące krzewy i rośliny zielne. W miejscach występowania roślinności ruderalnej terenów
niezagospodarowanych (w sąsiedztwie dróg i pól uprawnych) oraz terenów upraw rolniczych pojawi
się nowa zabudowa o różnych funkcjach, wraz z towarzyszącymi jej obszarami zieleni urządzonej.
Realizacja nowych inwestycji budowlanych, związanych z lokalizacją nowej zabudowy
usługowej oraz budową nowych szlaków komunikacyjnych, spowoduje znaczne uszczuplenie areału
powierzchni biologicznie czynnej, usunięcie roślinności oraz zniszczenie wierzchniej warstwy gleby
(odpowiadającej w dużej mierze za biologiczny potencjał tych terenów). Działania te wpłyną
bezpośrednio na zmniejszenie liczby występujących na tych terenach gatunków roślin, zniszczenie
siedlisk wielu gatunków zwierząt występujących na terenach rolniczych oraz znacznym zmniejszeniem
dostępności ich bazy pokarmowej. Wprowadzenie zmian w zagospodarowaniu skutkować będzie
również zanikaniem gatunków roślin i zwierząt występujących na terenach rolniczych i pojawianiem się
w ich miejsce nowych, przystosowanych do życia w środowiskach silnie przekształconych przez
człowieka.
Aby nie dopuścić do drastycznego ograniczenia bioróżnorodności tych terenów zapisy projektu
planu wprowadzają rozwiązania pozwalające na częściowe zniwelowanie negatywnego oddziaływania
jakie niesie za sobą wprowadzenie zabudowy na tereny użytkowane dotychczas rolniczo. Czynnikiem,
który będzie łagodzić negatywne dla środowiska przyrodniczego skutki antropopresji oraz wspomagać
zachowanie ekologicznych funkcji terenów jest wykształcenie odpowiedniego układu przestrzennego
zabudowy oraz wprowadzenie obowiązku zachowania odpowiedniego udziału powierzchni biologicznie
czynnej (zapewniającej warunki życia organizmom żywym), zachowanie odpowiedniego poziomu
produkcji materii organicznej oraz warunków infiltracji wód opadowych i roztopowych do gruntu.
W tym celu w projekcie planu określono m.in. nieprzekraczalne parametry zabudowy oraz minimalny
udział powierzchni biologicznie czynnej (od 30 do 60%) dla wszystkich terenów przeznaczonych po
zabudowę.
Niezwykle istotne z punktu widzenia ochrony bioróżnorodności jest zachowanie istniejących
fragmentów cieków jako otwartych (z wyjątkiem terenu 3U/WS), a także zachowanie niewielkiego
zbiornika wodnego, znajdującego się w północnej części obszaru opracowania. Pozwoli to na ochronę
siedlisk zamieszkałych dotychczas przez organizmy związane ze środowiskami wodnymi lub
nadwodnymi, których udział w kształtowaniu lokalnej różnorodności biologicznej jest znaczący.
Korzystnymi zapisami projektu planu (z punktu widzenia ochrony różnorodności) są również
ustalenia dotyczące kształtowania nowych terenów zieleni. W tym kontekście niezwykle ważne są
zapisy ustalające przeznaczenie terenów 1ZO/ZL i 2ZO/ZL pod zieleń otwartą lub zalesienia, a także
ustalające lokalizację strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej w obrębie terenu 1KD-Z. Ustalono
również lokalizację szpaleru drzew po zachodniej i wschodniej stronie terenu 1KD-Z (zgodnie
z rysunkiem planu) oraz wydzielono strefę zadrzewień w sąsiedztwie fragmentu cieku Krzesinka
(w obrębie terenu 1U/WS). Nowe nasadzenia zieleni stanowić będą rekompensatę strat poniesionych
przez środowisko w wyniku usunięcia zieleni kolidującej z nowymi inwestycjami budowlanymi oraz
znacznego przekształcenia i uszczelnienia powierzchni ziemi. Wykształcenie nowych enklaw zieleni
28
(szczególnie w sąsiedztwie wód powierzchniowych) przyczyni się także do zwiększenia atrakcyjności
tych terenów dla przedstawicieli różnych gatunków zwierząt, które zwłaszcza dzięki obecności zieleni
wysokiej, będą mogły znaleźć dogodne warunki do życia.
Wszystkie wspomniane powyżej zapisy ograniczą negatywne zmiany wywołane
wprowadzeniem nowego sposobu zagospodarowania, umożliwiając jednocześnie wytworzenie nowych
terenów o korzystnych walorach estetycznych i krajobrazowych. Właściwa podbudowa biologiczna
terenów przeznaczonych pod rozwój zabudowy, a także odpowiedni dobór i zróżnicowanie gatunkowe
wprowadzanej zieleni przyczyni się do zwiększenia różnorodności biologicznej oraz poprawy fizjonomii
tutejszego krajobrazu.
Zmiana dotychczasowego sposobu użytkowania terenów objętych granicą mpzp „Krzesiny –
rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu w sposób istotny wpłynie również na ich walory
krajobrazowe. Dominujący obecnie na tym terenie krajobraz rolniczy zostanie niemal całkowicie
przekształcony, a w miejscu pól uprawnych pojawią się nowe obiekty usługowe oraz szlaki
komunikacyjne. W minimalnym stopniu zmiany walorów krajobrazowych dotyczyć będą terenów
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN), które w większości są już zagospodarowane.
Pomimo znacznej intensyfikacji planowanego sposobu zagospodarowania większości terenów,
zapisy projektu umożliwiają utworzenie nowej, uporządkowanej w zakresie kształtowania zabudowy
i zieleni, przestrzeni. W celu uzyskania wspomnianego efektu wprowadzono szereg rozwiązań
wpływających korzystnie na ograniczenie negatywnych skutków zmiany dotychczasowego
zagospodarowania terenów.
W celu kształtowania ładu przestrzennego i poprawy walorów krajobrazowych poszczególnych
terenów, wprowadzono ograniczenia dotyczące lokalizacji elementów dysharmonizujących przestrzeń
wizualną, w tym: zakaz lokalizacji nowych napowietrznych sieci infrastruktury technicznej, obiektów
handlowych o powierzchni sprzedaży większej niż 500m2 oraz ogrodzeń betonowych i żelbetowych.
Ustalenia planu regulują szczegółowo także możliwość lokalizacji szyldów, reklam wolnostojących, a
także reklam na elewacjach budynków, ogrodzeniach oraz w wiatach przystankowych. Zapisy
dotyczące możliwości lokalizacji instalacji telekomunikacyjnych zostały wprowadzone dla terenów
U/WS (w projekcie planu określono szczegółowo parametry wysokościowe instalacji umieszczanych
na budynkach oraz instalacji wolno stojących). Elementem wpływającym korzystnie na krajobraz
będzie również, ustalone zapisami planu, dopuszczenie przebudowy napowietrznej linii
elektroenergetycznej SN, kolidującej z planowanym zagospodarowaniem terenów, na linię kablową.
Reasumując, zapisy projektu planu, pomimo wprowadzenia nowego sposobu użytkowania
i zagospodarowania terenu (zmieniającego niemal całkowicie dotychczasowy charakter i krajobraz
omawianego obszaru), pozwolą na wytworzenie terenów o korzystnych walorach krajobrazowych
i umożliwią zachowanie zdolności biologicznych terenów znajdujących się w granicach mpzp „Krzesiny
– rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu.
6.4.
Oddziaływanie na szatę roślinną
Na skutek wprowadzania nowego zainwestowania, występująca na omawianym obszarze
stosunkowo mało zróżnicowana szata roślinna ulegnie silnym przekształceniom, a w znacznej części
zostanie usunięta. Dewastacji ulegnie głównie roślinność niska (reprezentowana przede wszystkim
przez gatunki roślin uprawnych oraz towarzyszących im pospolitych gatunków chwastów), porastająca
tereny przeznaczone bezpośrednio pod realizację inwestycji na terenach przeznaczonych pod
zabudowę oraz komunikację (w trakcie realizacji inwestycji budowlanych czasowo i lokalnie zniszczona
zostanie również roślinność na terenach sąsiadujących z planowaną zabudową). W wyniku
29
wprowadzenia nowego sposobu zagospodarowania terenów objętych ustaleniami projektu planu,
zmianie ulegnie również charakter tutejszej szaty roślinnej, która w wielu przypadkach zostanie
zastąpiona roślinnością o wyższych walorach estetycznych, reprezentowaną w dużej mierze przez
gatunki obce rodzimej florze.
Zaznaczyć należy jednak, że przemyślane wprowadzenie odpowiednich gatunków roślin,
charakteryzujących się wysokimi walorami wizualnymi jak i odpowiednimi dla tych terenów
wymaganiami siedliskowymi, może wpłynąć pozytywnie na zwiększenie różnorodności występujących
tu roślin, szczególnie w odniesieniu do bardzo dużych terenów zajmowanych obecnie przez
monokultury upraw rolniczych.
Pomimo braku występowania na omawianym terenie zbiorowisk roślinnych o dużych walorach
przyrodniczych, zapisy projektu planu wprowadzają ustalenia mające na celu ograniczenie skali
występowania lub zniwelowania negatywnego oddziaływania na tutejszą florę w związku ze zmianą
dotychczasowego sposobu zagospodarowania i użytkowania.
Ustalenia projektu planu określają minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej jaki
powinien być zachowany na poszczególnych działkach budowlanych (do 45% do 60%), a także
maksymalną powierzchnię zabudowy jaka może być realizowana na poszczególnych terenach.
Działania te pozwolą na zachowanie określonych areałów zagospodarowanych zielenią i zapobiegną
możliwości całkowitego pozbawienia zdolności biologicznych tych terenów. Na terenie przeznaczonym
pod lokalizację zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej terenie pojawi się zróżnicowana gatunkowo
roślinność ogrodów przydomowych (w tym drzewa i krzewy owocowe oraz ozdobne), podczas gdy
terenom usługowym towarzyszyć będzie najprawdopodobniej roślinność ozdobna o wysokich walorach
estetycznych, wpływająca na wzrost atrakcyjności sąsiedztwa budynków usługowych.
Ponadto, projekt planu zapewnia również częściową ochronę istniejącej na tym terenie zieleni
m.in. poprzez ustalenie ochrony istniejących drzew oraz obowiązku wprowadzenia w granicach działki
nowych nasadzeń w przypadku konieczności ich usunięcia. Dzięki zapisom projektu planu ustalającym
zachowanie istniejących wód powierzchniowych (z wyjątkiem fragmentu Krzesinki na terenie 3U/WS,
dla którego dopuszczono możliwość skanalizowania) zachowane zostaną również dotychczasowe
siedliska roślin rozwijających się na brzegach cieków i zbiorników wodnych, a także nielicznie
występujących na tych terenach gatunków roślin wodnych.
Zgodnie z zapisami projektu planu wprowadzone zostaną nowe rozwiązania, pozwalające
na zwiększenie udziału powierzchni zajmowanej przez roślinność. W północnej części obszaru
opracowania wydzielone zostały tereny zieleni otwartej lub do zalesień, oznaczone symbolami
1ZO/ZL i 2ZO/ZL. Na terenach tych ustalono udział powierzchni biologicznie czynnej na poziomie
minimum 80% powierzchni działki oraz obowiązek prowadzenia gospodarki leśnej zgodnie z planem
urządzenia lasu. Dopuszczono również prowadzenie zalesień na podstawie planu zalesiania (zgodnie
z przepisami odrębnymi). Tutejszą florę wzbogacą również nasadzenia roślin w obrębie wyznaczonej
na rysunku planu strefie zieleni izolacyjno-krajobrazowej. Zieleń ta, dzięki odpowiedniej gęstości
biomasy, powinna pełnić rolę „naturalnego „ekranu akustycznego” (dla zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej MN), ograniczając negatywną percepcję psychoakustyczną hałasu samochodowego,
związanego z planowaną trasą 1KD-Z. Również szpalery drzew po zachodniej i wschodniej stronie
projektowanej drogi na terenie 1KD-Z (zgodnie z rysunkiem planu) wzbogacą zieleń na obszarze
planu. Wykształcenie nowych terenów zieleni oraz wprowadzanie nowych nasadzeń zieleni wysokiej
pozwoli nie tylko na zmniejszenie negatywnego oddziaływania hałasu na lokalne warunki akustyczne,
ale także na wzbogacenie tutejszej szaty roślinnej, szczególnie w odniesieniu do zieleni wysokiej.
30
Niezwykle ważnym działaniem, wpływającym na wzbogacenie i zachowanie lokalnej szaty
roślinnej, jest ustalenie strefy zadrzewień na terenie U/WS oraz ustalenie wprowadzania zieleni
na tereny wolne od utwardzenia.
6.5.
Oddziaływanie na powietrze
Zmiana dotychczasowego sposobu zagospodarowania i użytkowania terenów znajdujących się
w granicach mpzp, przewidująca m.in. lokalizację obiektów usługowych oraz projektowanej drogi klasy
zbiorczej (1KD-Z), wpłynie na wzrost dotychczasowej emisji gazów i pyłów z omawianego obszaru.
Przewiduje się, że emisja, której źródłem będą instalacje zlokalizowane na poszczególnych
terenach zabudowy usługowej, nie będzie jednak osiągała wielkości mogących spowodować
przekroczenie dopuszczalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń na terenach sąsiednich. Brak
szczegółowych informacji dotyczących rodzaju i charakterystyki instalacji, która będzie (będą) źródłem
emisji, informacji o przewidywanym składzie jakościowym i ilościowym emitowanych substancji,
a także podstawowych parametrów emitora, uniemożliwia jednak szczegółowe określenie
oddziaływania nowych (potencjalnych) źródeł emisji zlokalizowanych na terenach usługowych
na jakość powietrza atmosferycznego na obecnym etapie projektowania. Informacje te będą określone
w szczegółowych opracowaniach, które będzie podstawą do wydania stosownych pozwoleń
na eksploatację poszczególnych instalacji (na podstawie obowiązujących przepisów).
Nowymi punktowymi źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza będą instalacje grzewcze
zlokalizowane w obrębie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na terenie MN. Ze względu
na stosunkowo niewielką powierzchnię terenów przeznaczonych pod lokalizację zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej oraz małą liczbę punktowych emitorów zanieczyszczeń przewiduje się,
że emisja ta nie będzie miała większego znaczenia w kształtowaniu lokalnej jakości powietrza
atmosferycznego.
Znaczący udział we wzroście powstających na omawianym terenie zanieczyszczeń powietrza
będą miały szlaki komunikacyjne. Największym liniowym źródłem zanieczyszczeń komunikacyjnych do
powietrza będzie projektowana droga klasy zbiorczej 1KD-Z. Na podstawie informacji określających
prognozowany poziom emisji zanieczyszczeń powietrza w specjalistycznych opracowaniach,
wykonanych na potrzeby realizacji podobnych inwestycji, nie przewiduje się jednak wystąpienia
przekroczeń dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń gazowych i pyłowych poza obszarem pasa
drogowego, wyznaczonego liniami rozgraniczającymi. W związku z powyższym nie zaistniała
konieczność wprowadzenia rozwiązań ograniczających negatywne oddziaływanie szlaków
komunikacyjnych na jakość powietrza atmosferycznego.
Nie przewiduje się powstania przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń ze
względu na zwiększenie lokalnego natężenia ruchu. Przewidywany wzrost natężenia ruchu na obecnie
istniejących oraz nowo projektowanych drogach (dojazdowych i wewnętrznych) związany będzie
głównie z dojazdem do zabudowy mieszkaniowej oraz obsługą obiektów usługowych. Związana z tym
emisja gazów i pyłów nie będzie stanowiła zagrożenia dla przekroczenia obowiązujących standardów
jakości powietrza.
Czasowy wzrost emisji substancji do powietrza związany będzie z realizacją inwestycji
budowlanych, polegających na realizacji obiektów usługowych, budynków mieszkalnych oraz nowych
szlaków komunikacyjnych. Wzrost stężeń zanieczyszczeń gazowych, których powstawanie związane
jest z pracą silników maszyn budowlanych oraz zanieczyszczeń pyłowych, powstających w wyniku
przemieszczania dużych ilości mas ziemnych i stosowania różnego rodzaju materiałów budowlanych,
będzie miał charakter punktowy i ograniczony czasowo. Ilość zanieczyszczeń wytwarzanych przez
31
maszyny budowlane będzie stosunkowo niewielka, głównie ze względu na ograniczoną powierzchnię
na jakiej będą odbywały się roboty oraz ograniczony czas ich przeprowadzania. Pyły powstające
podczas prowadzenia prac budowlanych nie będą miały większego znaczenia w kształtowaniu
poziomów emisji dla tych terenów (ze względu na niewielkie odległości unoszenia cząstek pyłu wzrost
zapylenia będzie miał charakter lokalny). Emisja ta będzie zjawiskiem czasowym i nie będzie miała
większego znaczenia w długofalowym kształtowaniu jakości powietrza na tym terenie.
W celu ograniczenia wzrostu emisji gazów i pyłów na skutek wprowadzenia nowego sposobu
zagospodarowania omawianego terenu, zapisy projektu planu ustalają rozwiązania mające na celu
zminimalizowanie negatywnego oddziaływania na jakość powietrza atmosferycznego.
Zapisy planu, w celu ograniczenia negatywnego wpływu funkcjonowania nowej zabudowy
zakazują stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe z wyjątkiem
paliw odnawialnych z biomasy. Dopuszczona została natomiast możliwość stosowania indywidualnych
systemów grzewczych, zgodnie z przepisami odrębnymi.
Zapisy dotyczące zastosowania systemu grzewczego wpisują się w realizację wydanego przez
Wojewodę Wielkopolskiego rozporządzenia (nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007r.) w sprawie określenia
programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań. Zgodnie z zadaniami podstawowymi,
określonymi we wspomnianym powyżej programie ochrony powietrza, dopuszcza się zastosowanie
indywidualnych instalacji grzewczych pod warunkiem spełnienia kryteriów dotyczących rodzaju
instalacji oraz stosowanego w nich paliwa (zakaz lokalizacji w nowych budynkach pieców i trzonów
kuchennych na paliwo stałe z wyłączeniem instalacji opalanych paliwami odnawialnymi z biomasy).
Na całym omawianym obszarze projekt planu zakazuje lokalizacji przedsięwzięć mogących
zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów odrębnych,
z wyjątkiem dopuszczonych pozostałymi ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu
łączności publicznej. Zapis ten pozwoli ograniczyć do niezbędnego minimum możliwość lokalizacji
przedsięwzięć, których eksploatacja stanowiłaby poważne zagrożenie dla poszczególnych
komponentów środowiska, w tym jakości powietrza atmosferycznego.
Korzystny wpływ na jakość powietrza atmosferycznego będzie miała również zieleń, zarówno
ta lokalizowana w formie rzędów drzew wzdłuż projektowanego szlaku komunikacyjnego na terenie
1KD-Z jak i zieleń wprowadzana w granicach określonej na rysunku planu strefy zieleni izolacyjnokrajobrazowej, zlokalizowanej wzdłuż terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN).
Niewątpliwie wytworzenie nowych terenów zieleni (spełniających różne funkcje) wpłynie
na ograniczenie uciążliwości związanych z emisją gazów i pyłów, powstających głównie na terenach
komunikacyjnych oraz usługowych. Należy jednak zaznaczyć, że zieleń izolacyjna aby spełniała swoją
zasadniczą funkcję (w tym przypadku izolacji terenów mieszkaniowych od zabudowy usługowej oraz
szlaków komunikacyjnych) powinna charakteryzować się odpowiednimi cechami i parametrami. Musi
posiadać przede wszystkim odpowiednią szerokość, która w przypadku pojedynczego pasa powinna
wynosić od 8 do 12 m, a przy pasach podwójnych od 8 do 10 m. Ponadto, musi charakteryzować się
odpowiednim doborem gatunkowym oraz gęstością nasadzeń. Wprowadzaną zieleń należy dostosować
do warunków siedliskowych panujących na danym terenie, ze szczególnym uwzględnieniem wymogu
ochrony istniejących drzew.
Na poprawę jakości powietrza atmosferycznego wpływać będzie również utrzymanie
odpowiednich powierzchni biologicznie czynnych oraz zagospodarowanie zielenią terenów
towarzyszących zabudowie usługowej, a przede wszystkim zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej
(wykształcenie zróżnicowanych ogrodów przydomowych).
32
6.6.
Oddziaływanie na klimat akustyczny
W przyszłości, w wyniku realizacji ustaleń planu, a także biorąc pod uwagę ogólne prognozy
ruchu pojazdów, obszar planu będzie znajdował się w zasięgu oddziaływania hałasu komunikacyjnego
samochodowego – jeśli nie zostaną podjęte skuteczne działania przeciwhałasowe. Problem hałasu od
tzw. pozostałych obiektów i działalności mogącej być źródłem hałasu – powinien być rozwiązywany
na drodze administracyjnej. Zakłada się również, że hałas lotniczy nie będzie wpływał niekorzystnie
na warunki akustyczne w środowisku, w obszarze planu, podobnie jak obecnie.
Analizą akustyczną w ocenie oddziaływania hałasu samochodowego objęto planowaną ulicę
zbiorczą (1KD-Z) oraz istniejącą ul. Tarnowską (poza planem), omówioną również w stanie
aktualnym, które sąsiadują z terenem zabudowy mieszkaniowej MN.
Z uwagi na niewystępowanie innych terenów wymagających komfortu akustycznego
w środowisku, nie wystąpiła potrzeba analizy zagrożeń akustycznych od pozostałych dróg w obszarze
planu.
Na potrzeby niniejszej prognozy oszacowano zasięg ponadnormatywnego oddziaływania
planowanej drogi zbiorczej 1KD-Z, a także istniejącej ul. Tarnowskiej.
Dla przyjętych optymalnych parametrów ruchu dla planowanej drogi zbiorczej 1KD-Z, hałas
samochodowy osiągnie poziom dopuszczalny w porze dziennej – LAeq D = 55 dB, w odległości do
ok. 40 m od osi trasy, a poziom dzienno-wieczorno-nocny – w odległości do ok. 45 m, sięgając granicy
terenu zabudowy mieszkaniowej MN. W przypadku zastosowania przegrody z zieleni
dźwiękoizolacyjnej – zasięgi te będą mniejsze. Jednak pojawienie się docelowo potoków ruchu
większych niż zakładano, spowoduje, że zasięgi oddziaływania hałasu od planowanej trasy 1KD-Z
zwiększą się. W projekcie planu zapisano ustalenia nakazujące zastosowanie dodatkowych działań
przeciwhałasowych na terenie 1KD-Z, tj. rozwiązań technicznych w jezdni oraz rozwiązań
organizacyjnych, a także dopuszczono lokalizację przegrody przeciwhałasowej – wzdłuż terenu MN,
która pozwoli na uzyskanie wymaganych przepisami standardów akustycznych w środowisku.
W przypadku ul. Tarnowskiej, dostępne prognozy ruchu w stanie docelowym przewidują
jedynie nieznaczny wzrost natężenia ruchu – w stosunku do natężeń w stanie istniejącym.
Przewidywane zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego – dla kryterium dopuszczalnego poziomu
dźwięku – odpowiednio w porze dziennej i nocnej – wynoszą: do ok. 25 m dla LAeq D = 55 dB, do
ok. 30 m dla LDWN = 55 dB oraz do ok. 12 m dla LAeq D = 60 dB i LAeq N = 50 dB. Oznacza to,
że w zasadzie nie powinny występować przekroczenia dopuszczalnych standardów akustycznych
w środowisku na linii zabudowy mieszkaniowej – wyznaczonej wzdłuż tzw. nieprzekraczalnej linii
zabudowy.
W ustaleniach planu zapisano również nakaz stosowania zasad akustyki budowlanej,
urbanistycznej i architektonicznej w budynkach z pomieszczeniami wymagającymi komfortu
akustycznego wewnątrz pomieszczeń, do czasu uzyskania wymaganych standardów akustycznych
w środowisku.
6.7.
Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe
Nie przewiduje się
na dziedzictwo kulturowe.
oddziaływania
realizacji
ustaleń
analizowanego
projektu
planu
33
6.8.
Oddziaływanie na ludzi
W celu zapewnienia wyższej jakości życia oraz bezpieczeństwa mieszkańców analizowanych
terenów niezbędne jest podejmowanie działań pozwalających na zachowanie i właściwą ochronę
elementów środowiska przyrodniczego. Działania te są niezwykle ważne z punktu widzenia ochrony
zdrowia mieszkańców miasta, gdyż rosnące zanieczyszczenie poszczególnych komponentów
środowiska (zwłaszcza powietrza) pogarsza warunki życia, a długotrwałe narażenie na działanie
szkodliwych substancji może być czynnikiem wpływającym na wzrost zachorowań i umieralności
na skutek poszczególnych chorób. W związku z powyższym konieczne jest wprowadzanie takich
ustaleń, których realizacja pozwoli na zmniejszenie ryzyka zanieczyszczenia środowiska, a co za tym
idzie pogorszenie jakości życia mieszkańców danego terenu.
Szczególnie istotnym czynnikiem wpływającym na pogorszenie komfortu życia jak i stanu
zdrowia mieszkańców jest hałas komunikacyjny, którego źródłem jest w tym przypadku przede
wszystkim komunikacja samochodowa. Niezwykle ważne jest także zachowanie właściwej jakości
powietrza atmosferycznego, wprowadzanie terenów zagospodarowanych zielenią oraz kształtowanie
walorów krajobrazowych analizowanego terenu (zachowanie ładu przestrzennego).
Analizowany projekt mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu
w sposób odpowiedni reguluje kwestie związane z ochroną i kształtowaniem jakości powietrza
atmosferycznego, regulacją gospodarki wodno – ściekowej, kształtowaniem terenów zieleni, ochroną
przed hałasem czy ochroną wartości krajobrazowej. Wprowadzając poszczególne ustalenia i zakazy
(opisane we wcześniejszych rozdziałach niniejszej prognozy) zmniejsza do minimum negatywny wpływ
na jakość życia i zdrowie mieszkańców, jaki mógłby się pojawić na skutek wprowadzenia nowego
sposobu zagospodarowania na część terenów objętych mpzp.
Ustalenia projektu planu w sposób bezpośredni wpływają również na poprawę ogólnego
poziomu bezpieczeństwa poprzez stworzenie właściwego układu komunikacyjnego, zapewniającego
bezpieczny dostęp do terenów znajdujących się w granicy mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej –
część B” w Poznaniu oraz dopuszczenie robót w zakresie systemu monitoringu wizyjnego oraz systemu
służb ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego.
6.9.
Oddziaływanie na zwierzęta
Na skutek wprowadzenia nowego sposobu zagospodarowania na tereny użytkowane
w większości rolniczo, zmianie ulegnie charakter tutejszej fauny. Różnorodność gatunkowa
przedstawicieli rodzimej fauny nie jest na omawianym terenie duża, jednak zniszczenie siedlisk
na skutek wprowadzania zabudowy na tereny dotychczas niezabudowane wpłynie na ograniczenie
powierzchni, stanowiącej środowisko życia zwierząt związanych z terenami rolniczymi.
Zmniejszenie powierzchni życiowej oraz ograniczenie dostępności do bazy pokarmowej
(szczególnie w przypadku małych zwierząt, których zdolności migracyjne są niewielkie), spowoduje
wypieranie gatunków związanych z terenami rolniczymi i stopniowe zastępowanie ich gatunkami
przystosowanymi do życia w siedliskach o odmiennym charakterze.
Przewiduje się, że wprowadzone zapisy planu, pozwalające na zachowanie odpowiednich
areałów powierzchni biologicznie czynnej oraz ustalające wytworzenie terenów zieleni, umożliwią
częściowe zrekompensowanie strat poniesionych w wyniku wprowadzenia nowego sposobu
zagospodarowania.
34
6.10.
Oddziaływanie na dobra materialne
Nie przewiduje się wystąpienia negatywnego oddziaływania na dobra materialne na skutek
realizacji ustaleń projektu mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu.
6.11.
Oddziaływanie na obszary Natura 2000 i inne obszary cenne przyrodniczo
Jak wskazano w poprzednich rozdziałach niniejszego opracowania, w obrębie analizowanego
obszaru nie są zlokalizowane obszary prawnie chronione w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r.
o ochronie przyrody jak również obszary objęte Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000.
Ze względu na oddalenie omawianego terenu od najbliższych obszarów należących do sieci
Natura 2000 (Fortu IA i Fortu II) nie przewiduje się negatywnego oddziaływania na te tereny
w związku z realizacją ustaleń mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu.
Nie przewiduje się również negatywnego wpływu realizacji ustaleń planu na ograniczenie przestrzeni
życiowej oraz dostępności do bazy pokarmowej zamieszkujących tereny fortów nietoperzy.
Omawiany teren leży natomiast w granicach dawnego zespołu przyrodniczo – krajobrazowego
Michałówka w Poznaniu, który posiadał status ochronny do roku 2000. Wprowadzenie nowego
sposobu zagospodarowania na części terenów znajdujących się w granicach „Zespołu...” spowodowało
ich silne przekształcenie, a w konsekwencji doprowadziło do utraty wartości przyrodniczej
i ekologicznej tych obszarów. W wyniku zaistniałej sytuacji konieczne było przeprowadzenie
weryfikacji granic dawnego zespołu przyrodniczo – krajobrazowego oraz określenie
najkorzystniejszego sposobu jego dalszego zagospodarowania. Przeprowadzona inwentaryzacja
przyrodnicza18 wykazała, iż część terenów przekształconych (m.in. potrzeby powiększania areału
upraw rolniczych oraz lokalizacji głównych szlaków komunikacyjnych) całkowicie utraciła swoje walory
przyrodnicze. Wśród obszarów, które na skutek wprowadzenia nowego sposobu zagospodarowania
utraciły swoje walory przyrodnicze znalazły się między innymi tereny objęte granicami mpzp „Krzesiny
– rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu oraz tereny bezpośrednio z nim sąsiadujące.
W związku z powyższym, w wyniku realizacji ustaleń projektu planu, nie należy spodziewać się
negatywnego oddziaływania na obszary chronione i obszary cenne przyrodniczo.
6.12.
Oddziaływanie transgraniczne
Ze względu na położenie geograficzne Poznania (znaczne oddalenie od terenów
przygranicznych państwa) stwierdzić należy, że realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie
spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji
z Espoo z 25 lutego 1991 r.
6.13.
Pola elektromagnetyczne
Na skutek realizacji ustaleń mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu,
poza naturalnie występującymi źródłami promieniowania elektromagnetycznego, na analizowanym
terenie pojawią się również źródła sztuczne, przede wszystkim w postaci instalacji
telekomunikacyjnych.
W zakresie ograniczenia możliwości wystąpienia negatywnego oddziaływania spowodowanego
polami elektromagnetycznymi, zapisy projektu planu wprowadzają ograniczenia dotyczące możliwości
lokalizacji instalacji telekomunikacyjnych, stanowiących źródła promieniowania elektromagnetycznego,
18
Weryfikacja granicy byłego Zespołu Przyrodniczo – Krajobrazowego Michałówka w Poznaniu, ocena jego przyrodniczej
wartości i określenie sposobu kształtowania jego najbliższego sąsiedztwa, Borysiak J., Markiewicz J., Poznań 2005
35
na terenach U/WS. W przypadku lokalizacji infrastruktury telekomunikacyjnej na budynkach, jej
wysokość nie może przekraczać połowy wysokości budynku, na którym zostanie usytuowana.
W przypadku lokalizacji infrastruktury telekomunikacyjnej wolno stojącej, zapisy projektu planu
ograniczają jej maksymalną wysokość do 12,0m w przypadku terenu 1U/WS oraz 20,0m
w przypadku terenów 2,3U/WS.
Dla pozostałych terenów, znajdujących się w granicach analizowanego projektu planu, nie
wprowadzono szczegółowych ustaleń w zakresie lokalizacji instalacji telekomunikacyjnych. W związku
z powyższym dla terenów tych obowiązywać będą zasady określone w obowiązujących przepisach
odrębnych19.
Szczegółowe określenie zasięgów występowania pola elektromagnetycznego, emitowanego
przez instalacje radiokomunikacyjne, z uwagi na brak szczegółowych informacji określających moc
oraz charakterystykę promieniowania emitowanego przez anteny, jakie zostaną w tym przypadku
zastosowane, nie jest jednak możliwe na obecnym etapie projektowania. Na podstawie informacji
zawartych w literaturze, przewiduje się jednak, że eksploatacja tego rodzaju instalacji nie spowoduje
przekroczenia dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych, zdefiniowanych w rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól
elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów20.
Ww. rozporządzenie określa dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych w środowisku,
zróżnicowane dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, miejsc dostępnych dla
ludności oraz zakresy częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się parametry
fizyczne, charakteryzujące oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko, a także metody
sprawdzania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych, jak również metody
wyznaczania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych.
Zapisy projektu mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu odnoszą się
także do innych, znajdujących się w obrębie analizowanego terenu źródeł promieniowania
elektromagnetycznego – napowietrznych linii elektroenergetycznych. W celu ograniczenia możliwości
lokalizacji tego rodzaju źródeł promieniowania ustalają całkowity zakaz lokalizacji nowych
napowietrznych sieci infrastruktury technicznej. W stosunku do istniejącej linii elektroenergetycznej
SN, kolidującej z planowanym zagospodarowaniem terenów, dopuszczają możliwość jej przebudowy
na linię kablową. Zgodnie z zapisami projektu planu, w przypadku istniejących linii
elektroenergetycznych, należy uwzględnić w zagospodarowaniu ograniczenia wynikające z ich
przebiegu i obszaru oddziaływania do czasu przebudowy na linie kablowe (zgodnie z przepisami
odrębnymi).
7.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW
REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA
Skutki realizacji postanowień planu podlegać będą bieżącym pomiarom, ocenom oraz analizom
wpływu na środowisko wielu czynników, prowadzonym w ramach Państwowego Monitoringu
Środowiska21 przez zobligowane do tego instytucje. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Poznaniu, Państwowy Instytut Geologiczny, Prezydent miasta Poznania (będący jednocześnie
starostą powiatu grodzkiego) prowadzą monitoring poszczególnych komponentów środowiska
w zakresie określonym szczegółowo w ustawie z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony
19
20
21
Ustawa z dnia 7 maja 2010r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675),
Dz. U. Nr 192, poz. 1883 z dnia 14 listopada 2003 r.,
utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska
36
środowiska22 oraz ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne23. Stosownie do art. 10 ust. 2
Dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny
wpływu niektórych planów i programów na środowisko dla monitoringu znaczącego wpływu na
środowisko realizacji planów możliwe jest wykorzystanie istniejącego systemu monitoringu, w celu
uniknięcia jego powielania.
W kontekście ustaleń omawianego w prognozie projektu planu, szczególnie istotne będzie
monitorowanie poziomu hałasu samochodowego – zarówno wzdłuż planowanej trasy 1KD-Z, jak
i istniejących: ul. Tarnowskiej (2KD-Z), drogi serwisowej (1KD-L), a także terenów usługowych
U/WS. Niezwykle ważne będzie również prowadzenie monitoringu w zakresie jakości wód oraz
powietrza atmosferycznego.
Głównym skutkiem realizacji ustaleń planu miejscowego będą konkretne zmiany
w zagospodarowaniu przestrzennym omawianego obszaru, zwłaszcza w zakresie lokalizacji nowej
zabudowy mieszkaniowej i usługowej, nowego układu komunikacyjnego oraz infrastruktury
technicznej. Analiza skutków realizacji postanowień planu wykonana będzie m.in. w ramach analizy
zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta Poznania, przeprowadzanej na podstawie ustawy
z dnia 23 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym24. Zgodnie z art. 32 ust.
1 ustawy prezydent miasta ma obowiązek co najmniej raz w czasie kadencji przeprowadzić analizę
zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy w celu oceny aktualności planów miejscowych oraz
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Analiza dotyczy również
kontroli realizacji ustaleń planów miejscowych w zakresie ochrony i kształtowania środowiska.
8.
ROZWIĄZANIA
ALTERNATYWNE
W PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE
DO
ROZWIĄZAŃ
ZAWARTYCH
Możliwość rozważania różnego rodzaju sposobu zagospodarowania terenów znajdujących się
w granicach mpzp dla obszaru „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu została
ograniczona w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta
Poznania”, które określa przeznaczenie terenów znajdujących się w granicach analizowanego
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W związku z powyższym ilość możliwych do
wprowadzenia alternatywnych sposobów zagospodarowania tego obszaru była stosunkowo niewielka.
Niemniej jednak rozważano alternatywne rozwiązania przestrzenne do zaproponowanych
ostatecznie w przedłożonej do uchwalenia wersji ustaleń planu.
Dotyczyły one m.in. przebiegu planowanej drogi zbiorczej 1KD-Z. Pierwotny przebieg (zgodny
z przebiegiem wskazanym w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
miasta Poznania”) wyznaczony był bezpośrednio przy terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
(teren MN). Ze względu na potencjalne negatywne oddziaływanie projektowanej trasy
komunikacyjnej, związane głównie z emisją hałasu, zdecydowano się wprowadzenie dodatkowej strefy
zieleni izolacyjno-krajobrazowej na styku z terenem mieszkaniowym.
9.
WNIOSKI
Jak wykazano w prognozie realizacja ustaleń projektu planu powodować będzie potencjalnie
oddziaływania na środowisko przyrodnicze o zróżnicowanym charakterze, intensywności oraz zasięgu
przestrzennym. Oddziaływania te będą skutkiem realizacji w granicy planu nowych inwestycji
22
23
24
zgodnie z art. 88, art. 109 ust.1, art. 117 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska
Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019 ze zmianami
37
budowlanych (na terenach MN, U/WS), nowych elementów komunikacyjnych (nowego układu
komunikacyjnego) oraz nowych obiektów i sieci infrastruktury technicznej.
Realizacja ustaleń projektu planu wpływać będzie na komponenty środowiska przyrodniczego.
Oddziaływanie to będzie skutkiem realizacji w granicy planu nowych inwestycji budowlanych,
związanych z realizacją zabudowy mieszkaniowej, usługowej, rozbudowy układu komunikacyjnego
oraz zaopatrzenia terenów w niezbędne elementy infrastruktury technicznej. Zestawienie
przewidywanych oddziaływań, w tym oddziaływań bezpośrednich, pośrednich, wtórnych,
skumulowanych, krótkoterminowych, długoterminowych, stałych, chwilowych, pozytywnych
i negatywnych na środowisko przedstawiono w tabeli, stanowiącej załącznik do prognozy nr 8.
Projekt planu zawiera zapisy zapewniające ochronę istotnych elementów środowiska
przyrodniczego i minimalizujących lub ograniczających negatywne skutki realizacji planu
na środowisko przyrodnicze.
Dotyczą one:
→ ochrony istniejących drzew, a w przypadku konieczności usunięcia istniejących drzew
wprowadzenia nowych nasadzeń w granicach działki budowlanej, z wyjątkiem drzew
owocowych,
→ wprowadzenia zieleni na terenach nieutwardzonych,
→ lokalizacji strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej na terenie 1KD-Z (wzdłuż terenu MN),
→ zachowania cieków jako otwartych (z dopuszczeniem skanalizowania cieku na terenie 3U/WS
pomiędzy terenami 1K i 2K), a także zachowania dostępu do wód powierzchniowych
na zasadach określonych w przepisach odrębnych,
→ zagospodarowania mas ziemnych pozyskanych podczas wykopów, a spełniających standardy
jakości gleby i ziemi, na działce budowlanej, z dopuszczeniem usuwania ich poza obszar planu
→ zagospodarowania odpadów, zgodnie z przepisami odrębnymi,
→ odprowadzania ścieków komunalnych do kanalizacji sanitarnej (z dopuszczeniem
odprowadzania ścieków do zbiorników bezodpływowych do czasu realizacji sieci kanalizacji
sanitarnej),
→ zagospodarowania wód opadowych i roztopowych w granicach działki budowlanej lub terenu
w przypadku terenów zieleni lub strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej na terenie 1KD-Z
(zgodnie z przepisami odrębnymi) z dopuszczeniem odprowadzania wód opadowych
i roztopowych z terenów dróg publicznych (z wyjątkiem strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej
na terenie 1KD-Z) i dróg wewnętrznych do sieci kanalizacji deszczowej, zgodnie z przepisami
odrębnymi,
→ stosowania urządzeń podczyszczających wody opadowe i roztopowe z terenów utwardzonych,
→ zakazu stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe,
z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy,
→ zakazu lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać
na środowisko, z wyjątkiem inwestycji dopuszczonych ustaleniami planu oraz inwestycji celu
publicznego z zakresu łączności publicznej,
→ uzyskania wymaganych standardów akustycznych w środowisku, na terenach, dla których
standardy te zostały zdefiniowane,
→ uzyskania wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych
wymaganiach akustycznych w środowisku,
38
stosowania na terenie 1KD-Z rozwiązań technicznych w celu ograniczenia emisji hałasu
komunikacyjnego, zgodnie z przepisami odrębnymi, oraz dopuszczenie ich stosowania
na pozostałych drogach,
→ zapewnienie właściwego klimatu akustycznego w pomieszczeniach wymagających ochrony
akustycznej, poprzez stosowanie zasad akustyki urbanistycznej, architektonicznej
i budowlanej, zgodnie z przepisami odrębnymi,
→ dopuszczenie lokalizacji przegród przeciwhałasowych na terenie 1KD-Z, wzdłuż terenu MN.
Ponadto, projekt planu zawiera ustalenia w zakresie zakazu lub ograniczenia możliwości
lokalizacji na terenach elementów zagospodarowania dysharmonizujących walory krajobrazowe
terenów, tj.: ogrodzeń, reklam, szyldów oraz napowietrznych elementów infrastruktury technicznej.
Warunkiem niezbędnym dla ograniczania negatywnych skutków oddziaływania na środowisko
będzie precyzyjne wyegzekwowanie ustaleń planu miejscowego i restrykcyjne przestrzeganie przez
inwestorów przepisów i wymogów ochrony środowiska, wynikających z przepisów odrębnych.
Dla zmniejszenia szkód dokonanych w środowisku przyrodniczym na skutek realizacji ustaleń
projektu planu - w ramach kompensacji przyrodniczej – szczególnie istotne będą działania polegające
na wprowadzaniu nowych nasadzeń drzew na terenach, na których w wyniku realizacji inwestycji
konieczne będzie usunięcie istniejących nasadzeń. Nasadzenia te obejmować będą m.in. lokalizację
szpaleru drzew po zachodniej i wschodniej stronie terenu 1KD-Z (orientacyjne usytuowania wskazano
na rysunku planu), lokalizację strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej na terenie 1KD-Z oraz
wprowadzenia strefy zadrzewień wzdłuż cieku wodnego na terenie 1U/WS.
→
10.
STRESZCZENIE
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do
przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków
realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio
z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko
oraz z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu
środowiska oraz wskazanie potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego na środowisko przyrodnicze, przy uwzględnieniu jego
poszczególnych komponentów, w tym: powierzchni ziemi, warunków wodnych, różnorodności
biologicznej, krajobrazu, szaty roślinnej i zwierząt, powietrza, klimatu akustycznego. Wzięto również
pod uwagę oddziaływanie realizacji ustaleń mpzp na dziedzictwo kulturowe, a także oddziaływanie
w kontekście emisji pól elektromagnetycznych.
Powyższa prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy projektu mpzp „Krzesiny – rejon
ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu. Projekt planu miejscowego opracowywany jest na podstawie
uchwały Nr XLVIII/620/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 13 stycznia 2009 r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Krzesiny – rejon
ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu. Planem objęto obszar położony w południowo-wschodniej
części Poznania w dzielnicy Nowe Miasto na Krzesinach. Wschodnia granica omawianego terenu
przebiega wzdłuż drogi serwisowej znajdującej się po południowej stronie ulicy ekspresowej
(B. Krzywoustego), północna wzdłuż drogi serwisowej po południowej stronie autostrady A2, granica
39
zachodnia przebiega wzdłuż granic działek znajdujących się w obrębie Krzesiny25, natomiast granica
południowa biegnie w dużej mierze wzdłuż ul. Tarnowskiej. Całkowita powierzchnia terenu objętego
ustaleniami projektu mpzp wynosi około 21 ha.
Prognoza składa się z ośmiu części. W pierwszej omówiono podstawy formalno-prawne,
metodologię i zasadność jej sporządzania. W drugiej części omówiono położenie przedmiotowego
obszaru w przestrzeni miasta i jego obecne zagospodarowanie. Scharakteryzowano poszczególne
elementy środowiska przyrodniczego oraz ich wzajemne powiązania, w tym rzeźbę terenu, budowę
geologiczną i warunki gruntowe, warunki wodne, szatę roślinną, świat zwierzęcy, gleby, klimat lokalny.
Określono również stan środowiska przyrodniczego w zakresie jakości powietrza oraz klimatu
akustycznego.
W trzeciej części prognozy dotyczącej problemów ochrony środowiska związanych
z zagadnieniami regulowanymi w projekcie planu, zwrócono głównie uwagę na zagadnienia związane
z jakością wód powierzchniowych.
W czwartej części prognozy omówiono cel i zapisy projektu planu. Wskazano również ich
powiązania z zapisami innych dokumentów – „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Poznania” oraz „Programem ochrony środowiska dla miasta Poznania na lata
2009-2012”. Wskazano również potencjalne znaczące skutki dla środowiska i przestrzeni, jakie mogą
wystąpić w przypadku braku realizacji ustaleń omówionego w prognozie projektu planu.
W piątej części omówiono podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane na szczeblu
międzynarodowym, krajowym i lokalnym, natomiast w szóstej części omówiono potencjalne
oddziaływanie realizacji ustaleń projektu planu na poszczególne komponenty środowiska
przyrodniczego. Wskazano też rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych
oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego planu.
W siódmej części odniesiono się do zagadnień związanych z analizą skutków realizacji
postanowień planu miejscowego, natomiast w części ósmej określono rozwiązania alternatywne do
rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie, jakie były rozważane na etapie jego
opracowywania.
25
Wzdłuż zachodniej granicy działek nr 6/7, 6/9, ark. 26, obr. Krzesiny, wzdłuż zachodniej i południowej granicy działki nr 5,
ark. 26, wzdłuż południowej granicy działek nr 6/12, 6/18, 6/19, 6/23, ark. 26, obr. Krzesiny, przez działki nr 9/4, ark. 26,
obr. Krzesiny, nr 1/5, ark. 25, obr. Krzesiny, wzdłuż południowej granicy działek nr 1/7, 2/17, 2/14, 2/15, 2/20, 3/10, ark. 25,
obr. Krzesiny, południowej i wschodniej granicy działki nr 3/9 ark. 25, obr. Krzesiny i zachodniej granicy działki nr 3/10, ark. 25,
obr. Krzesiny.
40

prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

Podobne dokumenty

DO WÓJTA GMINY RYBCZEWICE WNIOSEK o ustalenie warunków

UZASADNIENIE DO UCHWAŁY NR XXX/414/VI/2012 RADY

UZASADNIENIE DO UCHWAŁY NR V/18/VII/2015 RADY MIASTA

Brześć Kujawski, dnia ……………………

750 000 - 4 Ściany Sp. z oo

uchwała nr xii/117/99 z dnia 30 listopada 1999 r.

Koncepcja projektu miejscowego planu zagospodarowania gm