Zwrot odsetek bankowych po likwidacji rachunku dochodów własnych

Zwrot odsetek bankowych po likwidacji rachunku dochodów własnych
Wpisany przez Anna Samelak
W jaki sposób ewidencjonować i w którym sprawozdaniu budżetowym wykazać ten zwrot?
Jak zaksięgować zwrot do gminy odsetek bankowych po likwidacji rachunku dochodów
własnych? Czy muszę wykazać je tylko w sprawozdaniu RB-34 czy także w RB-34S i RB-27S?
Główna księgowa samorządowej jednostki budżetowej
Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna, ponieważ ewidencja zwrotu odsetek do
gminy po likwidacji rachunku dochodów własnych oraz ujęcie tego w odpowiednim
sprawozdaniu zależy od wielu okoliczności. Poniżej zostały przedstawione możliwe
rozwiązania tego problemu.
Z art. 85 przepisów wprowadzających ustawę o finansach publicznych wynika, że traci moc
ustawa o finansach publicznych z 2005 r. - z wyjątkiem m.in. art. 22, który obowiązuje do 31
grudnia 2010 r. Tak więc do tego dnia jednostki budżetowe uzyskujące dochody z:
- opłat za udostępnianie dokumentacji przetargowej;
- spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej;
- odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie bądź
użytkowaniu jednostki budżetowej
1 / 11
Zwrot odsetek bankowych po likwidacji rachunku dochodów własnych
Wpisany przez Anna Samelak
- mogą je gromadzić na wydzielonym rachunku dochodów własnych.
Państwowe jednostki budżetowe mogą do końca tego roku gromadzić na rachunku dochodów
własnych dochody wymienione w art. 22 ust. 2 ustawy o finansach publicznych z 2005 r.,
natomiast gminne, powiatowe i wojewódzkie jednostki budżetowe - dochody określone w
uchwale przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.
Utworzone przez jednostki budżetowe wydzielone rachunki dochodów własnych mogą
funkcjonować zgodnie z dotychczasowymi przepisami, z jednoczesnym regulowaniem
zobowiązań i ściąganiem należności, do 31 grudnia 2010 r. Po upływie tego terminu:
1. nieściągnięte należności i nieuregulowane zobowiązania przejmuje jednostka budżetowa,
przy której funkcjonowały rachunki dochodów własnych,
2. środki pieniężne podlegają odprowadzeniu na rachunek pomocniczy odpowiednio
państwowej jednostki budżetowej albo samorządowej jednostki budżetowej (art. 93 przepisów
wprowadzających ustawę o finansach publicznych).
Środki pieniężne jednostek budżetowych przekazane na rachunek pomocniczy mogą być
wykorzystane na dotychczasowe cele do 30 czerwca 2011 r. Środki pieniężne niewykorzystane
do tego dnia państwowe jednostki budżetowe przekazują na dochody budżetu państwa, a
samorządowe jednostki budżetowe - na dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
2 / 11
Zwrot odsetek bankowych po likwidacji rachunku dochodów własnych
Wpisany przez Anna Samelak
Pytanie dotyczące zaksięgowania zwrotu do gminy odsetek bankowych po likwidacji rachunku
dochodów własnych pochodzi od samorządowej jednostki budżetowej, której bank naliczył
oprocentowanie już po likwidacji rachunku dochodów własnych.
Na mocy rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości rachunek dochodów
własnych został oznaczony w ewidencji księgowej symbolem 132. Zgodnie z opisem (zawartym
w załączniku nr 2 do tego rozporządzenia) konto to służy do ewidencji środków pieniężnych
gromadzonych na rachunkach bankowych dochodów własnych jednostek budżetowych.
Po stronie Wn konta 132 ujmuje się wpływy środków pobranych tytułem dochodów własnych
na rachunek bankowy, a po stronie
Ma - wypłaty środków z rachunku
bankowego na realizację wydatków finansowanych dochodami własnymi jednostki budżetowej.
Ewidencja szczegółowa do konta 132 powinna zapewniać podział środków według rachunków
bankowych oraz według pozycji klasyfikacyjnych planu finansowego każdego tytułu dochodów
własnych. Konto 132 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na
rachunkach bankowych dochodów własnych.
Kierownicy: zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych,
jednostek budżetowych i placówek, dysponujący rachunkami dochodów własnych oraz
dysponenci funduszy celowych, a także kierownicy państwowych jednostek budżetowych
dysponujący rachunkami do gromadzenia środków funduszu motywacyjnego - sporządzają i
przekazują sprawozdania tych jednostek do dnia zakończenia ich likwidacji lub zmiany formy
organizacyjno-prawnej (zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości
budżetowej z 2006 r.).
3 / 11
Zwrot odsetek bankowych po likwidacji rachunku dochodów własnych
Wpisany przez Anna Samelak
Sprawozdanie Rb-34S z nowego rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej to
półroczne/roczne sprawozdanie z wykonania dochodów i wydatków na rachunku, o którym
mowa w art. 223 ust. 1 ustawy o finansach publicznych z 2009 r. Przepis art. 223 ust. 1 tej
ustawy stanowi zaś o możliwości gromadzenia dochodów własnych na mocy uchwały organu
stanowiącego przez samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność określoną w
ustawie o systemie oświaty.
Biorąc pod uwagę wymienione uregulowania prawne, w 2010 r. kierownicy jednostek
budżetowych dysponujący rachunkami dochodów własnych sporządzają i przekazują
sprawozdania Rb-34 zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości
budżetowej z 2006 r. Wzór sprawozdania Rb-34 (kwartalnego sprawozdania z wykonania
planów finansowych dochodów własnych jednostek budżetowych i wydatków nimi
sfinansowanych) stanowi załącznik nr 23 do tego rozporządzenia.
Zadane pytanie dotyczy sytuacji, w której - jak się można domyślać - zostaje już zlikwidowany
rachunek dochodów własnych, a po jego likwidacji bank naliczył oprocentowanie tego rachunku.
Można wziąć tu pod uwagę następujące okoliczności:
- rachunki dochodów własnych ulegają likwidacji najpóźniej 31 grudnia 2010 r.,
- naliczone oprocentowanie od środków zgromadzonych na tym rachunku nie może być do
tego rachunku dopisane, bowiem rachunek bankowy już nie istnieje.
Zgodnie z § 23 ust. 1 załącznika nr 34 do rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości z 2006
r. - sprawozdania z wykonania planów finansowych dochodów własnych jednostek
budżetowych dysponowanych przez jednostki samorządu terytorialnego sporządza się, z
4 / 11
Zwrot odsetek bankowych po likwidacji rachunku dochodów własnych
Wpisany przez Anna Samelak
uwzględnieniem § 39 załącznika nr 33 do tego rozporządzenia, stanowiącego, że w dziale A.
„Dochody" w kolumnach: „Plan" i „Wykonanie" wykazuje się w szczegółowości dział, rozdział,
paragraf - odpowiednio planowane i zrealizowane wpływy środków pieniężnych na wydzielony
rachunek dochodów własnych, a w wydzielonym wierszu „P 150" - stan środków pieniężnych na
wydzielonym rachunku dochodów własnych na koniec okresu sprawozdawczego.
Dlatego oprocentowania rachunku bankowego naliczonego po likwidacji rachunku dochodów
własnych nie można wykazać w sprawozdaniu Rb-34 z dwóch powodów:
1. nie następuje fizyczny wpływ środków pieniężnych na rachunek bankowy dochodów
własnych, bowiem rachunek ten już nie istnieje,
2. w kolumnie „Dochody wykonane" sprawozdania Rb-34 wykazuje się zrealizowane wpływy
środków pieniężnych na wydzielony rachunek dochodów własnych.
Skoro więc nie ma wpływu środków pieniężnych na ten ściśle określony rachunek bankowy, to
nie możemy wykazać dochodów wykonanych z tego tytułu w sprawozdaniu Rb-34. Ponadto
sporządzając sprawozdanie Rb-34 należy uwzględnić zasady ich sporządzania zawarte w
rozporządzeniu w sprawie sprawozdawczości budżetowej z 2006 r., a mianowicie:
- sprawozdania jednostkowe są sporządzane przez kierowników jednostek organizacyjnych
na podstawie ksiąg rachunkowych,
- kierownicy jednostek są obowiązani sporządzać sprawozdania rzetelnie i prawidłowo pod
względem merytorycznym i formalno-rachunkowym, a kwoty wykazane w sprawozdaniach
powinny być zgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej.
Nie możemy ująć kwoty oprocentowania na koncie 132, bowiem byłoby to ujęcie operacji
5 / 11
Zwrot odsetek bankowych po likwidacji rachunku dochodów własnych
Wpisany przez Anna Samelak
niezgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem. Wykazanie więc tej kwoty w sprawozdaniu Rb-34
byłoby jednoznaczne ze sporządzeniem tego sprawozdania niezgodnie z danymi wynikającymi
z ewidencji księgowej.
Warto wspomnieć, że od 1 stycznia 2010 r. naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest
niesporządzenie lub nieprzekazanie w terminie sprawozdania z wykonania procesów
gromadzenia środków publicznych i ich rozdysponowania albo wykazanie w tym sprawozdaniu
danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. Do końca 2009 r.
naruszeniem dyscypliny finansów publicznych było jedynie wykazanie w sprawozdaniu
budżetowym danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej, a
niesporządzenie sprawozdania lub przekazanie go po terminie nie powodowało takiej
odpowiedzialności. Ponadto zwrot „sprawozdanie budżetowe" został zastąpiony zwrotem
„sprawozdanie z wykonania procesów gromadzenia środków publicznych i ich
rozdysponowania".
Inna możliwa sytuacja, która może wystąpić w związku z likwidacją rachunku dochodów
własnych, to dopisanie przez bank oprocentowania do rachunku jeszcze przed jego likwidacją,
co pozwoli ująć kwotę oprocentowania na koncie 132 i wykazać ją w sprawozdaniu Rb-34 w
dochodach wykonanych.
W 2010 r. w odniesieniu m.in. do rachunku dochodów własnych jednostek budżetowych
(funkcjonujących na podstawie ustawy o finansach publicznych z 2005 r.) mają zastosowanie
podziałki klasyfikacji określone w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie szczegółowej
klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze
źródeł zagranicznych z 2006 r. W § 240 - Wpłata do budżetu nadwyżki dochodów własnych lub
środków obrotowych ujmuje się nie tylko ustaloną na dzień 31 grudnia wpłatę do budżetu
państwa nadwyżki dochodów własnych państwowych jednostek budżetowych oraz wpłatę do
budżetu JST nadwyżki środków obrotowych gminnych, powiatowych lub wojewódzkich
6 / 11
Zwrot odsetek bankowych po likwidacji rachunku dochodów własnych
Wpisany przez Anna Samelak
jednostek budżetowych (o których mowa w art. 22 ust. 4 i 8 ustawy o finansach publicznych),
ale także wpłaty związane z likwidacją dochodów własnych.
Może się jednak pojawić zupełnie inny problem, z jakim spotkają się jednostki budżetowe
likwidujące rachunki dochodów własnych, bo w sytuacji przedstawionej w pytaniu Czytelnika
najprostszym rozwiązaniem jest wydanie dyspozycji w banku, aby oprocentowanie
zlikwidowanego rachunku dochodów własnych zostało przekazane na rachunek bieżący
jednostki budżetowej, a następnie wykazanie go przez jednostkę budżetową w sprawozdaniu
Rb-27S i odprowadzenie na rachunek budżetu JST.
W przepisach wprowadzających ustawę o finansach publicznych dopuszczono jednak, a może
nawet wskazano inną możliwość, bowiem środki pieniężne niewykorzystane do 31 grudnia
2010 r. podlegają odprowadzeniu na rachunek pomocniczy państwowej albo samorządowej
jednostki budżetowej, a ponadto środki pieniężne jednostek budżetowych przekazane na
rachunek pomocniczy mogą być wykorzystane na dotychczasowe cele do 30 czerwca 2011 r.
Dopiero środki pieniężne niewykorzystane do tego dnia państwowe jednostki budżetowe
przekazują na dochody budżetu państwa, a samorządowe jednostki budżetowe - na dochody
budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
Jeżeli więc likwidujemy rachunek dochodów własnych 31 grudnia 2010 r., a pozostały na tym
rachunku niewykorzystane środki, do tego jeszcze bank naliczył nam oprocentowanie, które
zgodnie z art. 22 ust. 6 ustawy o finansach publicznych z 2005 r. mogło zwiększać kwotę
dochodów własnych, to środki te podlegają odprowadzeniu na rachunek pomocniczy - w tym
przypadku samorządowej jednostki budżetowej.
7 / 11
Zwrot odsetek bankowych po likwidacji rachunku dochodów własnych
Wpisany przez Anna Samelak
Rachunki dochodów własnych mogły być likwidowane wcześniej niż 31 grudnia 2010 r. i
zapewne wiele jednostek budżetowych już dokonało ich likwidacji albo uczyni to w najbliższym
czasie. Wydaje się, że wcześniejsza likwidacja stwarza mniej problemów, niż ta dokonana w
granicznym terminie 31 grudnia 2010 r., bowiem odprowadzenie tych środków na rachunek
pomocniczy samorządowej jednostki budżetowej może okazać się problematyczne, a
sformułowanie, że środki pieniężne „podlegają" odprowadzeniu na rachunek pomocniczy, a nie
„mogą podlegać", zdaje się przesądzać o konieczności nieprzekazywania ich na dochody
budżetu państwa czy JST.
I tu pojawia się problem, co należy rozumieć pod pojęciem „rachunek pomocniczy w
samorządowych jednostkach budżetowych". Jak wynika z załącznika nr 2 do rozporządzenia w
sprawie szczególnych zasad rachunkowości, w planie kont jednostki budżetowej mogą wystąpić
konta:
130 - Rachunki bieżące jednostek budżetowych,
131 - Rachunki bieżące,
132 - Rachunki dochodów własnych jednostek budżetowych,
134 - Kredyty bankowe,
135 - Rachunki środków funduszy specjalnego przeznaczenia,
137 - Rachunki środków funduszy pomocowych,
138 - Rachunki środków na prefinansowanie,
8 / 11
Zwrot odsetek bankowych po likwidacji rachunku dochodów własnych
Wpisany przez Anna Samelak
139 - Inne rachunki bankowe.
O ile przepisy ustawy o finansach publicznych z 2009 r. dotyczące obsługi budżetu państwa w
zakresie krajowych środków finansowych używają pojęcia „rachunek pomocniczy" i dodatkowo
przepisy rozporządzenia w sprawie rodzajów i trybu dokonywania operacji na rachunkach
bankowych prowadzonych dla obsługi budżetu państwa oraz zakresu i terminów udostępniania
informacji o stanach środków na tych rachunkach wymieniają „rachunki pomocnicze
państwowych jednostek budżetowych dla środków na wydatki niewygasające, państwowych
jednostek dla środków na prefinansowanie oraz pozostałe rachunki pomocnicze" - to w
przypadku samorządowych jednostek budżetowych mogą być problemy z ustaleniem, o jaki
rachunek tu chodzi.
Gdyby przyjąć, że będzie to rachunek pomocniczy do rachunku bieżącego jednostki
budżetowej, to zgodnie z opisem konta 130 - Rachunki bieżące jednostek budżetowych na
koncie tym ewidencjonuje się obroty na rachunku bankowym jednostki budżetowej z tytułu
wydatków i dochodów (wpływów) budżetowych objętych planem finansowym. Środki pozostałe
po likwidacji rachunku dochodów własnych nie będą wpływem środków budżetowych
otrzymanych na realizację wydatków budżetowych zgodnie z planem finansowym i nie mogą
być ujęte w korespondencji z kontem 223. Nie stanowią zrealizowanych przez jednostkę
budżetową dochodów budżetowych, bo zgodnie z przepisami wprowadzającymi ustawę o
finansach publicznych dopiero środki pieniężne niewykorzystane do 30 czerwca 2011 r.
samorządowe jednostki budżetowe przekazują na dochody budżetu JST, więc ewidencja
rachunku pomocniczego do rachunku bieżącego jednostki budżetowej musiałaby być
niezgodna z opisem konta 130 zawartym w obecnie obowiązującym rozporządzeniu.
Można też przyjąć, że zostaną one ujęte na koncie 139 - Inne rachunki bankowe, które służy do
9 / 11
Zwrot odsetek bankowych po likwidacji rachunku dochodów własnych
Wpisany przez Anna Samelak
ewidencji operacji dotyczących środków pieniężnych wydzielonych na innych rachunkach
bankowych niż rachunki bieżące i specjalnego przeznaczenia i na którym prowadzi się w
szczególności ewidencję obrotów na wyodrębnionych rachunkach bankowych:
-
akredytyw bankowych otwartych przez jednostkę budżetową,
czeków potwierdzonych,
sum depozytowych,
sum na zlecenie,
środków obcych na inwestycje.
Sam zwrot „w szczególności" daje możliwość ujmowania na tym koncie innych operacji niż
wymienione w rozporządzeniu w sprawie szczególnych zasad rachunkowości. Konsekwencją
takiej ewidencji w okresie przejściowym I półrocza 2011 r. byłoby pokrywanie kosztów z
rachunku bankowego przez jednostkę budżetową, a nie dokonywanie przez nią wydatków z
budżetu, co kłóci się z definicją jednostki budżetowej, zawartą zarówno w poprzedniej, jak i
nowej ustawie o finansach publicznych, bowiem jednostki budżetowe pokrywają swoje wydatki
z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów: budżetu
państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
Wszystko wskazuje na to, że w okresie przejściowym I półrocza 2011 r. ewidencja środków
pieniężnych pozostałych po likwidacji rachunku dochodów własnych samorządowych jednostek
budżetowych po 31 grudnia 2010 r. może okazać się niespójna z przepisami zarówno ustawy o
finansach publicznych, jak i przepisami wykonawczymi wydanymi na jej podstawie.
Podstawa prawna:
10 / 11
Zwrot odsetek bankowych po likwidacji rachunku dochodów własnych
Wpisany przez Anna Samelak
- Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych
(Dz.U. nr 157, poz. 1241 z późn. zm.).
- Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 157, poz. 1240 z późn.
zm.).
- Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104 z późn.
zm.).
- Ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów
publicznych (Dz.U. z 2005 r. nr 14, poz. 114 z późn. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji
dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł
zagranicznych (Dz.U. nr 38, poz. 207).
- Rozporządzenie Ministra Finansów z 3 lutego 2010 r. w sprawie sprawozdawczości
budżetowej (Dz.U. nr 20, poz. 103).
- Rozporządzenia Ministra Finansów z 29 czerwca 2006 r. w sprawie rodzajów i trybu
dokonywania operacji na rachunkach bankowych prowadzonych dla obsługi budżetu państwa
oraz zakresu i terminów udostępniania informacji o stanach środków na tych rachunkach (Dz.U.
nr 116, poz. 785 z późn. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad
rachunkowości oraz planów konta dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu
terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. nr 142, poz. 1020
z późn. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Finansów z 27 czerwca 2006 r. w sprawie sprawozdawczości
budżetowej (Dz.U. nr 115, poz. 781 z późn. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Finansów z 14 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowej
klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze
źródeł zagranicznych (Dz.U. nr 107, poz. 726 z późn. zm.).
11 / 11