Nr 14/38 - Volvo Trucks

Transkrypt

Nr 14/38 - Volvo Trucks
MAGAZYN INFORMACYJNY VOLVO POLSKA, SAMOCHODY CI¢˚AROWE
KIERUNEK VOLVO
STYCZE¡ – LUTY 2004
NR 14/38
Szanowni Paƒstwo,
Poczàtek roku to dobry moment, aby wróciç myÊlami do tego, co min´∏o.
Powo∏any do ˝ycia w czerwcu 2000 roku dzia∏ pojazdów u˝ywanych, skoƒczy∏ trzy lata. Przez ten czas okrzepliÊmy,
zdobyliÊmy nowe doÊwiadczenia, a co za tym idzie, wprowadziliÊmy wiele nowych rozwiàzaƒ. PrzyÊwieca∏ nam
jeden cel – zadowolenie klientów. Cieszymy si´, ˝e nasz trud zosta∏ doceniony. Âwiadczà o tym dobre wyniki sprzeda˝y i znakomite relacje z Paƒstwem. To dobrze rokuje na przysz∏oÊç.
Wychodzàc naprzeciw Paƒstwa oczekiwaniom, w ubieg∏ym roku, we Wroc∏awiu otworzyliÊmy kolejne centrum
sprzeda˝y pojazdów u˝ywanych.
Poczàtek roku to równie˝ podejmowanie nowych zobowiàzaƒ.
Proponujemy naszym klientom wyselekcjonowane pojazdy, poddane przeglàdowi przedsprzeda˝nemu, z udokumentowanà jakoÊcià. Dzi´ki temu, macie Paƒstwo pewnoÊç, ˝e tego rodzaju inwestycja jest bezpieczna i op∏acalna.
Aby ta inwestycja by∏a jeszcze bardziej korzystna, wprowadzamy atrakcyjny sposób wymiany pojazdów w systemie
trade-in, zapewniajàcy wymian´ pojazdów na nowe lub nowsze.
Korzystne programy finansowania i ubezpieczenia, oferowane przez VFS Us∏ugi Finansowe Polska, zapewnià
Paƒstwu stabilnà i bezpiecznà eksploatacj´ zakupionych u nas pojazdów.
Liczàc na dalszà owocnà wspó∏prac´, ˝ycz´ Paƒstwu naprawd´ dobrego roku!
S∏awomir Michalski
Mened˝er ds. Sprzeda˝y Pojazdów U˝ywanych
Volvo Polska Sp. z o.o
Samochody Ci´˝arowe
KIERUNEK VOLVO
MAGAZYN INFORMACYJNY
VOLVO POLSKA,
SAMOCHODY CI¢˚AROWE
WYDAWCA:
Volvo Polska,
Samochody Ci´˝arowe
REDAGUJE ZESPÓ¸:
Renata Stefaƒska
redaktor naczelna
Maciej Trzebiatowski
cz´Êci zamienne
Jaros∏aw Duchliƒski
serwis
Bart∏omiej Górzyƒski
marketing
Piotr ˚urawski
sprzeda˝
Krzysztof Lipski
redaktor
Beata Aniszewska
VFS Us∏ugi Finansowe Polska
S
P
I
S
T
R
E
Â
Szwejkowski
Target Project
ZDJ¢CIA:
Studio 4na5
I
WST¢P
AKTUALNOÂCI Z POLSKI I ZE ÂWIATA
2
4
NASI KLIENCI
8
VOLVO ACTION SERVICE – 10 LAT SOLIDNEGO ROZWOJU
VFS US¸UGI FINANSOWE POLSKA SP. Z O.O.
VOLVO WIEZIE DZIECIOM RADOÂå
ZMIANY W SIECI SPRZEDA˚Y I SERWISU VOLVO POLSKA,
SAMOCHODY CI¢˚AROWE
WYNIKI SPRZEDA˚Y
VOLVO Z MILIONOWYM PRZEBIEGIEM
NASZE SERWISY
10
CIEKAWE ZABUDOWY
12
MOTOLABORATORIUM
16
PORADY SERWISOWE
21
OFERTA DLA BIZNESU
25
VOLVO W MEDIACH
26
JAK W RODZINIE
SAMOCHÓD NA ZIM¢
POPRAWA BEZPIECZE¡STWA – NIEUSTANNY PROCES
OPRACOWANIE
GRAFICZNE:
C
OBS¸UGA SERWISOWA (CZ. II)
NAST¢PNA WYMIANA OLEJU PO 400 000 KILOMETRÓW
RAI AMSTERDAM
KA˚DY LUBI „FULL WYPAS”
ÂCI
O
N
L
A
TA
U
A
T
I
W
AK
Â
E
IIZ
K
S
L
O
P
Z
VOLVO ACTION SERVICE
– 10 LAT SOLIDNEGO ROZWOJU
Volvo Trucks uruchomi∏o swoje centrum pomocy serwisowej
w belgijskim Gent (Gandawa), w 1993 roku. G∏ównym zadaniem,
zatrudniajàcego wówczas 14 osób centrum, by∏a pomoc drogowa
kierowcom samochodów ci´˝arowych Volvo w Europie, w razie
awarii pojazdu. Po 10 latach od tego momentu, Volvo Action
Service (VAS) dzia∏a w oparciu o doskonale rozbudowane centra
pomocy w kilku cz´Êciach Êwiata, zatrudniajàc setki osób,
przyjmujàcych zg∏oszenia w 16 j´zykach i oferujàc szybkà pomoc
i obs∏ug´ serwisowà. Co wa˝ne, obecnie us∏ugi VAS nie ograniczajà si´ jedynie do samochodów ci´˝arowych Volvo, ale obejmujà równie˝ autobusy Volvo i ∏odzie z silnikami Volvo Penta.
Organizacja globalna
Obecnie Volvo Action Service posiada w Europie 2 centrale: w Gent
(Belgia) i w Rugby (Wielka Brytania), zatrudniajàce ∏àcznie 230 operatorów i pracowników pomocy
technicznej, majàcych do czynienia
z prawie 250 000 spraw rocznie.
Ponad po∏ow´ tych przypadków
stanowià awarie pojazdu na drodze, podczas gdy ok. 70 000 przypadków to problemy kierowane do
zespo∏u doradztwa technicznego.
4
Pozosta∏e 20 000 spraw zg∏aszanych do VAS przypada na inne us∏ugi Êwiadczone przez centrum. Co
wa˝ne, rozmowa telefoniczna z pracownikami tych centrów mo˝e odbyç si´ w 1 z 16 j´zyków, co w praktyce oznacza, ˝e ka˝dy klient mo˝e
uzyskaç pomoc w swoim ojczystym
j´zyku.
Volvo Action Service obejmuje swoim zasi´giem dzia∏ania obszar ca∏ej
Europy (od Uralu na wschodzie, po
Turcj´ na po∏udniu kontynentu). Na
terenie Ameryki Po∏udniowej, us∏ugi
Volvo Action Service sà koordynowane z centrum pomocy zlokalizowanego w Brazylii, podczas gdy
Ameryka Pó∏nocna bazuje na punkcie kontaktowym znajdujàcym si´
w Greensboro, w Pó∏nocnej Karolinie.
Fantastyczny rozwój
W okresie 10 lat swojego istnienia
Volvo Action Service przesz∏o etap
fantastycznego rozwoju – twierdzi
Peter Voorhoeve – Szef Volvo
Action Service w Europie.
Peter Voorhoeve
– Szef Volvo Action Service w Europie
Z telefonicznego centrum pomocy,
zajmujàcego si´ wy∏àcznie pomocà w przypadku awarii pojazdu,
Volvo Action Service rozwin´∏o si´
w centrum wszechstronnej pomocy klientowi, w którym mo˝na równie˝ zamawiaç cz´Êci zamienne,
uzyskaç fachowà pomoc w ojczystym
j´zyku w przypadku wystàpienia
awarii technicznej, a tak˝e skorzystaç z wielu innych us∏ug.
Nasze dzia∏ania, prowadzone na
skal´ Êwiatowà, sà bardzo dobrze
znane wsród naszych klientów
i postrzegane sà jako najlepiej
rozwini´te w tym obszarze. Liczba
telefonów, jakie odbieramy od naszych klientów, roÊnie z ka˝dym
rokiem, podobnie jak zakres Êwiadczonych przez nas us∏ug. W najbli˝szej przysz∏oÊci, poziom dostosowania naszych us∏ug do indywidualnych potrzeb klientów b´dzie
jeszcze wi´kszy – podsumowuje
Peter Voorhoeve.
Materia∏: Volvo Truck Corporation
VFS US¸UGI FINANSOWE POLSKA SP. Z O.O.
Miniony rok nasza firma mo˝e zaliczyç jako rok, w którym osiàgn´liÊmy kilka rekordów. O 60%
wzrós∏ portfel nowo sfinansowanych
umów w stosunku do roku poprzedniego (ze 160 mln PLN w 2002 roku do 255 mln PLN w 2003 roku),
tym samym osiàgn´liÊmy pierwszy
raz w historii Spó∏ki ca∏kowity portfel aktywnych umów w wysokoÊci
100 mln EURO, a co za tym idzie,
zanotowaliÊmy rekordowà liczb´
umów (3238). OczywiÊcie sukces
nasz nie mia∏by miejsca, gdyby nie
wspó∏praca z siecià Volvo i nowe
kontrakty z naszymi Klientami. Do
koƒca roku 2003, VFS sfinansowa∏a 428 pojazdów Volvo, co da∏o
Êrednioroczny udzia∏ do ogólnej
sprzeda˝y Volvo Polska, Samochody
Ci´˝arowe 31,8% (tzw. penetracja).
Najwi´kszy udzia∏ w naszym finansowaniu mia∏y oddzia∏y Volvo
w B∏oniu, Gdyni oraz sprzeda˝
bezpoÊrednia prowadzona z biura
przy ul. Pu∏awskiej 303 w Warszawie.
W ubieg∏ym roku sfinansowaliÊmy
równie˝ wiele transakcji flotowych.
WÊród najwi´kszych Klientów
znaleêli si´: Breviter, Delta Trans,
Epo-Trans, Express Inter-Auto,
Link, Organika Trans, Strabag,
Trans Petro-Color i inni.
Zakres us∏ug oferowanych przez
VFS nie ogranicza si´ tylko do finansowania samochodów ci´˝arowych. Obs∏ugujemy równie˝ Klientów Volvo Polska, Autobusy, dzia∏ajàcych w segmencie autobusów
miejskich i turystycznych. Podobnie,
jak w zesz∏ym roku, podpisaliÊmy
kontrakt z firmà PKM Gdynia
oraz nowe kontrakty z PPKS
˚ywiec, PPKS Przasnysz
i PPKS Pu∏awy. Udzia∏
finansowania VFS do
ogólnej sprzeda˝y
Volvo Polska, Autobusy
wyniós∏ niespe∏na 17%,
gdy˝ znaczna cz´Êç
transakcji zosta∏a sfinansowana przez banki.
W ubieg∏ym roku rynek
maszyn budowlanych rozwija∏ si´ bardzo powoli. G∏ów-
Joanna Wujcik – Prezes Zarzàdu
VFS Us∏ugi Finansowe Polska
ny produkt Volvo – koparko-∏adowarka BL71 – produkowany jest
w Centrum Przemys∏owym we
Wroc∏awiu, skàd zaopatrywane sà
wszystkie rynki europejskie oraz
rynek amerykaƒski. Udzia∏ naszego
finansowania w sprzeda˝y maszyn
budowlanych w Polsce wyniós∏
ponad 17%. Klienci dokonywali
g∏ównie zakupów w formie leasingu, kredytu lub najmu od dostawcy.
Pragn´ wszystkim naszym Klientom,
pracownikom i wspó∏pracownikom
Volvo Polska Sp. z o.o. z∏o˝yç podzi´kowania za dotychczasowà
wspó∏prac´ oraz ˝yczyç wielu sukcesów w roku 2004. Wierzymy, ˝e
przystàpienie Polski do Unii Europejskiej zaowocuje dla Paƒstwa nowymi kontraktami, z czego równie˝
skorzysta VFS.
Joanna Wujcik
5
VOLVO WIEZIE DZIECIOM RADOÂå
W poprzednim numerze magazynu, przy okazji sk∏adania Paƒstwu ˝yczeƒ Êwiàtecznych i noworocznych, pisaliÊmy o naszym
pomyÊle przeznaczenia Êrodków pieni´˝nych na pomoc jednemu z Domów Dziecka na Bia∏ostocczyênie. Teraz chcielibyÊmy
przedstawiç Paƒstwu krótkà relacj´ ze spotkania przedstawicieli
naszej firmy z dzieçmi – podopiecznymi Domu Dziecka
im. Janusza Korczaka w Krasnem, gdzie goÊciliÊmy 10 grudnia
ubieg∏ego roku.
Prezenty podarowane naszej firmie
przez dzieci z Domu Dziecka w Krasnem
Zamieszkiwany obecnie przez ponad siedemdziesi´cioro dzieci Dom
Dziecka, jest domem socjalizacyjnym i interwencyjnym, co oznacza,
˝e ka˝de dziecko, o ka˝dej porze
dnia i nocy, zostanie w nim godnie
przyj´te, umyte, nakarmione i otoczone opiekà. Takich dzieci jest
bardzo du˝o, podobnie jak potrzeb
i marzeƒ, które majà. W Volvo Polska,
Samochody Ci´˝arowe, postanowiliÊmy marzenia dzieci z Domu Dziecka
w Krasnem spe∏niç chocia˝ cz´Êciowo i dlatego z d∏ugiej listy próÊb
pisanych w listach do Êwi´tego Miko∏aja zrealizowaliÊmy dwie. Pierwsza z nich, to zakup kompletnego zestawu kina domowego z liczàcà prawie 50 sztuk kolekcjà filmów DVD.
6
Wszyscy w VPSC mamy nadziej´,
˝e prezent ten przez d∏ugi czas b´dzie dostarcza∏ dzieciom wielu radoÊci i umila∏ im nie tylko d∏ugie, zimowe wieczory.
Z kolei zapoznajàc si´ z d∏ugà listà
potrzeb Domu Dziecka w Krasnem,
zwróciliÊmy uwag´ na koniecznoÊç
wymiany okien w obiektach zamieszkiwanych przez dzieci. Na ten w∏aÊnie
cel firma Volvo Polska, Samochody
Ci´˝arowe przekaza∏a Domowi Dziecka darowizn´ pieni´˝nà w kwocie 20
tysi´cy z∏otych. JesteÊmy g∏´boko
przekonani, ˝e pieniàdze te zostanà
w najbli˝szym czasie we w∏aÊciwy
sposób wykorzystane.
Podczas naszej wizyty w Domu
Dziecka w Krasnem, nas te˝ spotka-
∏a mi∏a niespodzianka. Okaza∏o si´,
˝e dzieci przygotowa∏y, specjalnie
dla nas, nie tylko wyst´p Êwiàteczny,
ale równie˝ pi´kne kartki z ˝yczeniami i upominki, które w∏asnor´cznie
wykona∏y.
Renata Stefaƒska
ZMIANY W SIECI SPRZEDA˚Y I SERWISU
VOLVO POLSKA, SAMOCHODY CI¢˚AROWE
Informujemy, i˝ z dniem 1 stycznia
2004 roku umowa dealerska pomi´dzy firmami Volvo Polska Sp. z o.o.
i Galaauto Sp. z o.o. zosta∏a rozwiàzana w zakresie sprzeda˝y samochodów ci´˝arowych Volvo. Nadal
natomiast obowiàzuje strony umowa
w zakresie sprzeda˝y cz´Êci zamiennych i us∏ug serwisowych.
Od dnia 1 lutego 2004 r. firma Galaauto Sp. z o.o. jest poddzier˝awcà
autoryzowanych stacji serwisowych
Volvo na terenie Olsztyna oraz Je˝ewa Starego. Tym samym, firma Galaauto prowadzi w chwili obecnej
5 autoryzowanych stacji serwisowych Volvo na terenie Polski (pozosta∏e 3 stacje znajdujà si´ w Lublinie, Bia∏ej Podlaskiej i Rzeszowie).
GDYNIA
KRETOMINO
OLSZTYN
JE˚EWO STARE
SZCZECIN
NOWA WIEÂ WIELKA
TORZYM
TARNOWO PODGÓRNE
B¸ONIE WARSZAWA
KUTNO
RZGÓW
D¸UGO¸¢KA
BIA¸A PODLASKA
RADOM
LUBLIN
OPOLE
ÂWI¢TOCH¸OWICE
KRAKÓW
PSZCZYNA
TRZEBOWNISKO
WYNIKI SPRZEDA˚Y
Sprzeda˝ nowych samochodów ci´˝arowych w Polsce: styczeƒ – grudzieƒ 2003
Dopuszczalna masa ca∏kowita
10 –16 ton
Dopuszczalna masa ca∏kowita
powy˝ej 16 ton
Marka
Liczba sztuk
Marka
Volvo
Mercedes
Scania
Renault V.I.
MAN
DAF
Iveco
Jelcz
1207
946
893
761
639
614
230
71
Star
Mercedes
Renault V.I.
DAF
Iveco
Volvo
MAN
Razem
5361
Razem
Liczba sztuk
563
247
188
172
120
115
112
1517
7
NCI
E
I
L
K
I
S
NA
VOLVO Z MILIONOWYM
PRZEBIEGIEM
Milionowego przebiegu pierwszego oÊmiolatka nie obchodziliÊmy hucznie i z szampanem w d∏oni. Jest to jednak przebieg symboliczny, przy którym wiele mo˝na powiedzieç o wytrzyma∏oÊci
i mo˝liwoÊciach samochodu. DziÊ takich ci´˝arówek – Volvo FH12,
w koÊcierskiej firmie Botrans jest szeÊç. Wszystkie wcià˝ obs∏ugujà zagraniczne trasy.
– Nie ukrywam, ˝e od lat Volvo
jest dla nas jednà z najtrwalszych
ci´˝arówek – mówi prezes Zdzis∏aw Radelski. DziÊ mo˝emy tylko
potwierdziç dobrà opini´ o tym
samochodzie. OczywiÊcie, w ka˝dym kilkuletnim pojeêdzie zdarzajà
si´ usterki i awarie. Z biegiem
czasu, kierowcy zwracajà tak˝e
uwag´ na mo˝liwoÊç modyfikacji
niektórych rozwiàzaƒ. Nie ma ci´˝arówek idealnych, wa˝ne jest
jednak to, by by∏y one w miar´
niezawodne. Pod tym wzgl´dem
Volvo ca∏kowicie spe∏ni∏o nasze
oczekiwania.
Zdzis∏aw Radelski – Prezes firmy Botrans
Kiedy kupiliÊcie te jubileuszowe
ci´˝arówki?
Zdzis∏aw Radelski: Zakup
tych samochodów rozpocz´liÊmy
w 1995 roku. Ci´˝arówki zosta∏y od
razu skierowane na mi´dzynarodowe trasy, roczne przebiegi wynios∏y
oko∏o 120 tys. kilometrów, a kierowcy jeêdzili przede wszystkim do Niemiec. Wraz z rozwojem firmy i zdobywaniem kolejnych kontrahentów
docieraliÊmy coraz dalej. W tej sytuacji musia∏y równie˝ wzrosnàç przebiegi pojazdów, do 150 tys. kilometrów w ciàgu roku.
DziÊ szeÊç ci´˝arówek – Volvo
FH12, przekroczy∏o symboliczny
przebieg – milion kilometrów.
Wszystkie wcià˝ sà eksploatowane
na zagranicznych trasach. ˚adna
z tych ci´˝arówek nie wymaga∏a naprawy silnika...
Jaka jest, Pana zdaniem, recepta na d∏ugowiecznoÊç ci´˝arówek?
Z. R.: Kierowca i samochód muszà
doskonale ze sobà wspó∏graç.
Volvo FH12 – jeden z 6 pojazdów Volvo
z przebiegiem ponad milion kilometrów w firmie Botrans
8
Mi´dzy innymi dlatego strategia naszego dzia∏ania zak∏ada przypisanie
kierowcy do okreÊlonej ci´˝arówki.
To jest jego drugi dom, miejsce,
w którym powinien znaç ka˝dy zakamarek; miejsce, które nie b´dzie
mia∏o przed kierowcà ˝adnych tajemnic. Wiadomo, ˝e ka˝dy samochód prowadzi si´ nieco inaczej.
Ró˝nice mogà wynikaç choçby
z nieco innej pracy sprz´g∏a czy skrzyni biegów. Ka˝da ci´˝arówka wymaga
swoistego, specyficznego sposobu
prowadzenia, od którego zale˝y nie
tylko zu˝ycie paliwa, ale tak˝e trwa∏oÊç poszczególnych mechanizmów.
Powierzajàc samochód jednemu
kierowcy, mamy równie˝ pewnoÊç,
˝e b´dzie on dba∏ o nienaganny stan
techniczny i czystoÊç pojazdu. To
przecie˝ jego dom i jednoczeÊnie
miejsce pracy. W Êrodku musi byç
przytulnie, samochód powinien bez
przeszkód dotrzeç do celu, a czysta
i estetyczna kabina to nasza najlepsza wizytówka.
Dba∏oÊç o ci´˝arówk´ to równie˝ sta∏e, okresowe przeglàdy...
Z. R.: O tym, ˝e lepiej zapobiegaç
ni˝ leczyç, wiedzà nie tylko lekarze.
Po zakoƒczeniu okresu gwarancyjnego serwisowanie samochodu
przejmuje nasz warsztat. Niezale˝nie od opinii kierowców, po przebiegu 600 – 700 tys. kilometrów
wymieniamy kompletne sprz´g∏o,
po 600 tys. kilometrów wymieniamy tylne ok∏adziny hamulcowe z b´bnami, zaÊ po kolejnych 200 tys. kilometrów przychodzi czas na napraw´ hamulców przedniej osi.
Cz´Êciej, ni˝ zaleca producent, wymieniamy wszystkie filtry. Stosujemy oleje silnikowe najwy˝szej klasy,
dwa razy w roku zmieniamy oleje
przek∏adniowe w skrzyni biegów
i moÊcie nap´dowym. Inwestycja
w najlepsze materia∏y eksploatacyjne jest jednak op∏acalna – silniki
milionowych ci´˝arówek pracujà
doskonale; nie pojawi∏o si´ charakterystyczne dla ich nadmiernego
zu˝ycia spalanie oleju, nie mamy
równie˝ istotnych problemów
z pompowtryskiwaczami.
Nie ma jednak samochodu idealnego pod ka˝dym wzgl´dem...
– Volvo te˝ potrafi∏o pokazaç ró˝ki
– dodaje kierowca, Henryk Wilich.
ny uk∏ad otwierania tachografu jest
niezawodny. Najbardziej ucià˝liwe
sà... noce na dolnej le˝ance. Jej
zbyt du˝e odsuni´cie od tylnej Êciany kabiny jest wed∏ug mnie jedynym, niewielkim mankamentem samochodu.
A najwi´kszy atut?
Henryk Wilich: To bez wàtpienia
silnik. Wszystkie eksploatowane
przez nas Volvo sà wyposa˝one
w 380-konne silniki. Jest to, moim
zdaniem, najbardziej optymalna
moc, zapewniajàca z jednej strony
niskie zu˝ycie paliwa, a z drugiej –
W jednym ze starszych samochodów, po dotarciu do Wielkiej Brytanii
rozpad∏o si´ sprz´g∏o. Koszty jego
naprawy by∏y na tyle wysokie, ˝e kierownictwo firmy zdecydowa∏o si´ na
profilaktycznà wymian´ sprz´gie∏ po
osiàgni´ciu przez ci´˝arówk´ okreÊlonego przebiegu.
Od samego poczàtku FH12 zafascynowa∏ mnie ergonomicznym
rozplanowaniem wn´trza i trwa∏oÊcià. Pomimo ponad oÊmiu lat eksploatacji nie ha∏asuje drà˝ek zmiany biegów, wybieranie poszczególnych prze∏o˝eƒ nie sprawia najmniejszych problemów, mechanicz-
mo˝liwoÊç bezproblemowego poruszania si´ tak˝e w trudnych warunkach drogowych.
Jak na razie ˝aden z silników nie wykazuje objawów nadmiernego zu˝ycia, wszystkie spisujà si´ bez zarzutu, pompowtryskiwacze, których
obawiali si´ niektórzy kierowcy, nie
sprawiajà ˝adnych problemów. Na
ich wysokà trwa∏oÊç ma na pewno
du˝y wp∏yw sumienne serwisowanie
ci´˝arówek. Dobry samochód i dba∏oÊç o niego to gwarancja dotarcia
do celu...
Dzi´kuj´ za rozmow´.
Rozmawia∏: Krzysztof Lipski
9
ISY
W
R
E
S
E
NASZ
JAK W RODZINIE
Ponoç, w myÊl powszechnie znanego powiedzenia, z rodzinà najlepiej wychodzi si´ na zdj´ciach. Jednak w przypadku krakowskiego serwisu Volvo to przekonanie nie ma uzasadnienia.
– W przypadku naszego oddzia∏u –
dodaje Mened˝er Stacji Obs∏ugi
w Volvo Kraków, Jerzy Zar´ba –
mo˝na mówiç oczywiÊcie tylko o rodzinnej atmosferze. Tak dobre stosunki mi´dzyludzkie przek∏adajà si´
oczywiÊcie na popraw´ jakoÊci ob-
wy, zaÊ w 1995 roku uruchomiliÊmy
pe∏nà obs∏ug´ dealerskà. Poczàtkowo serwisowano tu jedynie wozid∏a,
potem zakres napraw zosta∏ rozszerzony tak˝e o ci´˝arówki. W 1996
roku rozbudowano cz´Êç serwisowà, uruchomiono obs∏ug´ w syste-
Jerzy Zar´ba – Mened˝er Stacji Obs∏ugi
w Volvo Kraków
mi´dzy pracownikami, wiadomo, ˝e
pracujàcy przez lata ze sobà ludzie
z˝ywajà si´... Ten proces stabilizacyjny rozpoczà∏ si´ jeszcze w ramach
funkcjonowania serwisu Gal-Trucks.
Od samego poczàtku serwis
Volvo mieÊci si´ w tym samym
miejscu?
J. Z.: Owszem, to miejsce na sta∏e
osadzone jest w pami´ci
przew o ê n i ków
z naszej
okolicy.
s∏ugi klientów i notowania naszej firmy.
Volvo ma w Krakowie doÊç bogatà tradycj´...
Jerzy Zar´ba: Wprawdzie krakowski oddzia∏ Volvo Polska uruchomiono dopiero w 2002 roku, kiedy sieç
serwisowa Volvo przechodzi∏a pod
skrzyd∏a centrali, jednak tradycja
sprzeda˝y i serwisowania tych ci´˝arówek w Krakowie jest zdecydowanie starsza. W 1989 roku zosta∏
zawarty pierwszy kontrakt serwiso-
10
mie dwuzmianowym, a potem dobudowano Biuro Obs∏ugi Klienta.
W mi´dzyczasie dà˝yliÊmy tak˝e do stabilizacji kadrowej,
wychodzàc z za∏o˝enia, ˝e
im mniejsza jest rotacja
pracowników, tym wy˝szy jest poziom Êwiadczonych przez nas
us∏ug. Równie wa˝ne
by∏o utrzymanie dobrych stosunków po-
Poczàtkowo naprawialiÊmy samochody w du˝o trudniejszych warunkach. W trakcie zdobywania kolejnych klientów rozszerzaliÊmy zaplecze techniczne, sam serwis równie˝ zosta∏ rozbudowany. A lokalizacja... kierowcy nie majà problemów z dotarciem do nas, naszym
atutem jest raczej zakorzenienie si´
w tym jednym punkcie. Jest to przemys∏owa dzielnica miasta, z ka˝dego kierunku mo˝na tutaj dotrzeç
bez koniecznoÊci przebijania si´
przez zakorkowane ulice centrum
Krakowa.
Za∏oga od d∏u˝szego czasu pozostaje niezmienna?
J. Z.: W∏aÊciwie tak; od oko∏o 8 lat
pracujà u nas ci sami mechanicy.
Biuro obs∏ugi klienta i sprzeda˝y
cz´Êci jest zdominowane przez
panie, które jak wiadomo, ∏agodzà
m´skie obyczaje. Sà one zresztà
naszym wyró˝nikiem; z tego, co
wiem, w innych serwisach w dzia∏ach sprzeda˝y cz´Êci na tych stanowiskach pracujà m´˝czyêni. Na
pewno taka obsada wp∏ywa na popraw´
atmosfery
i relacji
FM12 w trakcie przeglàdu
mi´dzy kierowcà a pracownikiem
stacji.
Ka˝dy ma swoje miejsce w tym serwisowym mechanizmie. Wszyscy doskonale potrafià si´ dogadaç mi´dzy
sobà, na czym zyskujà równie˝ nasi
klienci. O tym, jak przek∏adajà si´ dobre stosunki mi´dzyludzkie na efektywnoÊç pracy, mogà zresztà Êwiadczyç sonda˝e; jeszcze par´ lat temu
niemal zamykaliÊmy list´ w rankingu
serwisów Volvo, dziÊ – jesteÊmy
w Êcis∏ej czo∏ówce.
Serwisujecie wszystkie typy pojazdów?
J. Z.: JesteÊmy oczywiÊcie przygotowani do naprawy ka˝dego pojazdu,
jednak do naszego serwisu trafiajà
przede wszystkim samochody ci´˝arowe. Autobusy Volvo trafiajà
do nas bardzo rzadko, przede
wszystkim dlatego, ˝e w rejonie Krakowa wykorzystujà je g∏ównie prywatni
przewoênicy. Oferujemy
za to kompleksowe
us∏ugi serwisowe.
Przyjmujemy równie˝
do naprawy i dbamy
o terminowoÊç prze-
prowadzenia ogl´dzin tak˝e samochody powypadkowe. Wprawdzie
nie dysponujemy pe∏nym zapleczem
blacharskim i lakierniczym, ale gdy
jest konieczne wykonanie takich
napraw, wspó∏pracujemy cz´Êciowo z wyspecjalizowanym punktem
w ramach sieci Volvo Polska lub
naszym dostawcà, w zale˝noÊci od
zakresu likwidowanej szkody.
Na miejscu prowadzicie równie˝ sprzeda˝ ci´˝arówek oraz
cz´Êci...
J. Z.: Pod tym wzgl´dem nie ró˝nimy
si´ od innych punktów serwisowych
Volvo. Wsz´dzie jest prowadzona
sprzeda˝ pojazdów i cz´Êci zamiennych. Wi´kszoÊç nowych, sprzedawanych ci´˝arówek to ciàgniki siod∏owe, choç musz´ przyznaç, ˝e
w ciàgu ostatnich lat wzrasta równie˝ zainteresowanie samochodami
z zabudowà specjalistycznà. Coraz
wi´kszym zainteresowaniem cieszà
si´ tak˝e u˝ywane pojazdy, które
w serwisie przechodzà skrupulatny,
przedsprzeda˝ny przeglàd. Przewoênik nie kupuje kota w worku...
Dzi´kuj´ za rozmow´.
Rozmawia∏: Krzysztof Lipski
11
E
CIEKAWOWY
ZABUD
SAMOCHÓD NA ZIM¢
Tradycjà kierowców i reporterów sta∏o si´ coroczne narzekanie
na opiesza∏oÊç drogowców w odÊnie˝aniu dróg. Kilkucentymetrowa warstwa Êniegu zalegajàca na drodze urasta w oczach szoferów do rangi ogromnego problemu. Mno˝à si´ wypadki, kolizje,
na ulicach wi´kszych miast tworzà si´ korki...
– Po to, by takich sytuacji by∏o jak
najmniej, regularnie unowoczeÊniamy tabor wykorzystywany w trakcie
zimowego utrzymania dróg – mówi
wiceprezes Zak∏adu Oczyszczania
Miasta w Mys∏owicach – Grzegorz
Czokaj∏o. Tu˝ przed Êwi´tami Bo˝ego Narodzenia wprowadziliÊmy do
eksploatacji kolejny sprz´t specjalistyczny na podwoziu Volvo FL6. Ten
samochód niemal od razu ruszy∏
do akcji...
Czy ten samochód ró˝ni si´
czymÊ od spotykanych na naszych drogach p∏ugopiaskarek?
Grzegorz Czokaj∏o: P∏ugopiaskarka to w przypadku tej jednostki nie
do koƒca poprawne okreÊlenie, chocia˝ u˝ywane jest potocznie. Pojazdy do odÊnie˝ania i usuwania Êlisko-
FL6 z zamontowanym p∏ugiem
12
Êci z dróg sà najcz´Êciej dostosowane do przewozu i rozsypywania
ró˝nych materia∏ów, wÊród których
czasami wyst´puje piasek. Cechà
charakterystycznà tego typu pojazdów jest ich specjalizacja. Sàdz´, ˝e
zestaw ten nie ró˝ni si´ od innych
urzàdzeƒ najnowszej generacji eksploatowanych na naszych drogach.
Natomiast przyj´ty sposób zabudowy teoretycznie ogranicza wykorzystanie pojazdu w okresie roku do zaledwie kilku zimowych miesi´cy,
a okres od wiosny do jesieni mo˝na
wykorzystaç jedynie na przeglàdy
techniczne i konserwacj´. Dlatego
zakupione przez nas Volvo FL6 ma
zabudow´ wymiennà, to znaczy, ˝e
po zakoƒczeniu okresu zimowego
dotychczasowa zabudowa zostanie
Grzegorz Czokaj∏o – Wiceprezes
Zak∏adu Oczyszczania Miasta w Mys∏owicach
zdemontowana, a w to miejsce zamontujemy zestaw do zamiatania
dróg. Dostosowanie podwozia
do zmiennych zabudów podnosi
wprawdzie cen´ samochodu, ale zapewnia równie˝ jego lepsze wykorzystanie. Dodatkowe wydatki poniesione na wykonanie zamiennej
zabudowy czy modernizacj´ podwozia szybko si´ zwracajà.
Czy do wykonania tego pojazdu
pos∏u˝ono si´ standardowym
modelem FL6?
G. Cz.: W∏aÊciwie tak, jedynym wymogiem by∏a instalacja przystawki
odbioru mocy do pracy ciàg∏ej. Specyfika pracy takiego zestawu polega
na tym, ˝e w naszych warunkach
klimatycznych samochód pracuje
nieraz 3 dni niemal bez postojów.
Jedyne d∏u˝sze przerwy sà zwiàzane
z uzupe∏nieniem paliwa i Êrodków
chemicznych. W takich przypadkach
nawet kierowcy zmieniajà si´ na trasie, bez zje˝d˝ania do bazy. Przy tak
du˝ym obcià˝eniu przystawka musi
byç niezawodna i bezawaryjna.
Czym posypywane sà drogi?
G. Cz.: Najcz´Êciej jest to sól drogowa, chocia˝ mo˝na stosowaç tak˝e inne Êrodki chemiczne o przed∏u˝onym uwalnianiu. Ich g∏ównà zaletà
jest wyd∏u˝enie czasu zamarzania
znajdujàcej si´ na drodze wody, co
przek∏ada si´ na zmniejszenie cz´stotliwoÊci przejazdów na danym
odcinku. Sà to jednak bardzo drogie
substancje, ich zakup jak na razie
nie jest op∏acalny, nawet przy
teoretycznym zmniejszeniu nat´˝enia przejazdów.
Kto wykona∏ zabudow´ do tego
samochodu?
G. Cz.: P∏ug, posypywark´ oraz
p∏yt´ monta˝owà wykona∏a firma
Schmidt. Urzàdzenia te gwarantujà
wysokà jakoÊç i niezawodnoÊç,
choç niestety nie nale˝à do najtaƒszych. Czasami po prostu nie op∏aca si´ nadmiernie oszcz´dzaç.
Schmidt jest Êwiatowym liderem
w produkcji sprz´tu komunalnego.
Jego polska fabryka znajduje si´
w Kielcach, tutaj jest równie˝ serwis zabudów. Zamontowane urzàdzenia wyposa˝one sà we wszystkie niezb´dne elementy stosowane
w tego typu konstrukcjach. W zale˝noÊci od warunków drogowych
kierowca ma mo˝liwoÊç regulacji
intensywnoÊci posypywania drogi.
Pulpit sterowniczy znajduje si´
w kabinie pojazdu. Zbiornik mo˝e
pomieÊciç 4.5 metra szeÊciennego
Êrodków chemicznych lub uszorstniajàcych oraz 800 l solanki. W zale˝noÊci od intensywnoÊci i szerokoÊci posypywania (od 2 do 10
metrów) oraz od gramatury rozsypywanego Êrodka, pojazd mo˝e
jednorazowo zabezpieczyç od kilkunastu do kilkudziesi´ciu kilome-
trów dróg. P∏ug, czyli najbardziej
charakterystyczny element zabudowy, jest wykonany z tworzywa
sztucznego. W zale˝noÊci od tego,
czy kierowca jedzie prawà czy lewà
stronà drogi, mo˝e z kabiny pojazdu odchyliç lemiesz na odpowiednià stron´. Za jego ustawienie odpowiada uk∏ad elektryczno-hydrauliczny. Do podwozia p∏ug jest
mocowany za poÊrednictwem p∏yty
monta˝owej; umo˝liwia ona zmian´
rodzaju p∏ugu w ciàgu zaledwie
G. Cz.: Kiedy zima si´ definitywnie
zakoƒczy zmienimy zabudow´ tego samochodu. Volvo FL6 b´dzie
nadal oczyszcza∏o drogi, lecz w inny sposób. Zamiatarka b´dzie s∏u˝y∏a do usuwania z drogi wszelkich zanieczyszczeƒ, równie˝ tych
nagromadzonych w okresie zimowym. Utrzymanie ulic trwa przez
okres ca∏ego roku, tyle ˝e w zale˝noÊci od warunków, nieco inaczej
wyglàda, a co chyba najwa˝niejsze, w okresie zimowym wp∏ywa
Widoczna posypywarka
ze zbiornikami na solank´
paru minut. W trudniejszych warunkach w miejsce standardowego
lemiesza mo˝na zastosowaç p∏ug
wirnikowy; wa˝ne, by pochodzi∏ on
od tego samego producenta – to
gwarantuje zamiennoÊç stosowania i ∏atwoÊç monta˝u.
Na wiosn´ to Volvo wyjedzie na
drog´ jako zamiatarka...
na bezpieczeƒstwo wszystkich
u˝ytkowników dróg. Dla nas wa˝ne jest to, ˝e ten pojazd b´dzie
mo˝na z powodzeniem wykorzystywaç przez ca∏y rok, co sprawi,
˝e koszty jego zakupu zwrócà si´
w miar´ szybko.
Dzi´kuj´ za rozmow´.
Rozmawia∏: Krzysztof Lipski
13
VOLVO
Z MILIONOWYM PRZEBIEGIEM
Milionowego przebiegu pierwszego oÊmiolatka nie
to jednak przebieg symboliczny, przy którym wiele
samochodu. DziÊ takich ci´˝arówek – Volvo FH12,
wcià˝ obs∏ugujà zagraniczne trasy.
obchodziliÊmy hucznie i z szampanem w d∏oni. Jest
mo˝na powiedzieç o wytrzyma∏oÊci i mo˝liwoÊciach
w koÊcierskiej firmie Botrans jest szeÊç. Wszystkie
IUM
R
O
T
A
R
BO
MOTOLA
POPRAWA BEZPIECZE¡STWA
– NIEUSTANNY PROCES
Wielu ludzi rozumie bezpieczeƒstwo jako zabezpieczenie kierowcy w razie wypadku. OczywiÊcie jest to bardzo wa˝ne zadanie, ale nie jedyne...
Bezpieczeƒstwo pojazdów Volvo
jest nieustannie testowane w laboratoriach, na torach badawczych
i podczas rzeczywistej eksploatacji
pojazdów. Volvo zawsze by∏o w czo∏ówce firm pracujàcych nad bezpieczeƒstwem pojazdów ci´˝arowych.
W praktyce, w chwili rozpocz´cia
kom oraz ochrona osób w pojeêdzie. Projektujàc bezpieczny pojazd,
wymagana jest szeroka wiedza jak
i dlaczego dochodzi do wypadków
i jakim obra˝eniom ulegajà ich
uczestnicy. W∏aÊnie z tego powodu
w Volvo Trucks od wielu lat dzia∏a
grupa badajàca przyczyny wypad-
Szcz´Êliwie w tym wypadku nie ucierpieli ludzie
prac nad konstrukcjà kolejnego modelu ci´˝arówki, bezpieczeƒstwo
jest postrzegane jako dwa g∏ówne
zagadnienia: zapobieganie wypad-
16
ków drogowych – Volvo Accident
Research Team.
Najwa˝niejsze osiàgni´cia Volvo
w zakresie bezpieczeƒstwa
Historia prac nad bezpieczeƒstwem
w pojazdach ci´˝arowych si´ga po∏owy ubieg∏ego stulecia. Oto krótkie
kalendarium:
1960 Volvo wprowadza testy
wytrzyma∏oÊciowe kabin samochodów ci´˝arowych,
1961 szwedzki test wytrzyma∏oÊci
kabin zostaje zaliczony jako standardowa cz´Êç programu testów Volvo,
1969 zostaje utworzona grupa,
która bada przyczyny wypadków
drogowych (Volvo Accident Research
Team),
1976 wprowadzono unikatowy
test wytrzyma∏oÊci przy uderzeniu
w barier´,
1977 wprowadzono nowy model
Volvo F10/12, charakteryzujàcy si´:
• bezpiecznà kabinà, testowanà
zgodnie ze szwedzkimi normami
wytrzyma∏oÊciowymi oraz na zderzenie z barierà,
• tablicà rozdzielczà wykonanà z materia∏u absorbujàcego energi´ uderzenia,
• nisko zamontowanym zderzakiem,
∏agodzàcym skutki czo∏owej kolizji
z pojazdami osobowymi,
1979 jako pierwsze na Êwiecie
wprowadzono
• ko∏o kierownicy absorbujàce energi´ uderzenia
• trzypunktowe pasy bezpieczeƒstwa z elektronicznà blokadà
zapi´cia,
1985 wprowadzono na rynek
model FL z hamulcami typu Z-CAM
Czujnik dymu w kabinie kierowcy
wyposa˝onymi w system ABS,
1993 wprowadzono model FH,
wyposa˝ony w:
• bezpiecznà kabin´ z ramà l˝ejszà
o 30% w porównaniu z konkurencjà,
• specjalnie skonstruowane peda∏y
zmniejszajàce ryzyko zranienia podczas wypadku,
1994 Volvo Trucks znowu pierwsze – tym razem przy opracowaniu
poduszki powietrznej kierowcy (SRS
airbag),
1995 uruchomiono seryjnà produkcj´ poduszek powietrznych SRS
airbag,
1996 Volvo Trucks jako pierwsze
wdra˝a do produkcji FUPS (Front
Underrun Protection System –
przednia os∏ona przeciw wjechaniu
pod pojazd), aby chroniç pasa˝erów
samochodów osobowych w kolizji
z ci´˝arówkami – Volvo znaczàco
wyprzedzi∏o ustawodawstwo europejskie w tej dziedzinie,
1996 wprowadzono nowy model
VN w USA, wyznaczajàcy nowy
standard bezpieczeƒstwa kierowcy w Stanach Zjednoczonych.
1997 podwy˝szono bezpieczeƒ-
stwo spania w kabinie poprzez zamontowanie detektora dymu,
1998 wprowadzono model FM,
oferujàcy wysoki standard i bezpieczeƒstwo kierowcy, w∏àczajàc poduszk´ powietrznà; wprowadzono
hamulce tarczowe razem z EBS
(Electronic Brake System – elektroniczny system hamulcowy), kompaktowym zwalniaczem, co poprawi∏o znaczàco bezpieczeƒstwo i skutecznoÊç hamowania,
2000 wprowadzono zmodernizowany model FL, wyposa˝ony w poduszk´ powietrznà i napinacze pasów
bezpieczeƒstwa,
2001 wprowadzono nowy model
Volvo FH i FM, charakteryzujàcy si´:
k∏adnie w numerze 9. „Kierunku
Volvo”),
• ulepszonym wn´trzem kabiny z naciskiem na ergonomi´ pracy kierowcy
• mo˝liwoÊcià pod∏àczenia tylnej kamery do monitora Dynafleet w kabinie,
• ulepszonym hamulcem silnikowym
VEB oraz zintegrowaniem w jeden
system hamulców g∏ównych tarczowych, silnikowego i zwalniacza,
• ulepszonym oÊwietleniem pojazdu,
wprowadzeniem lamp ksenonowych,
• komfortowym siedzeniem kierowcy,
zintegrowanym z trzypunktowym
pasem bezpieczeƒstwa,
• zintegrowanà os∏onà FUPS jako
standardowym wyposa˝eniem,
2002 wprowadzono system zapo-
• ESP (Electronic Stability Program – system elektronicznej
kontroli stabilnoÊci pojazdu), redukujàcym ryzyko z∏o˝enia si´ zestawu ciàgnik-naczepa lub wywrotki na ∏uku drogi (opisany do-
biegajàcy kradzie˝y pojazdu i w∏amaniu si´ do kabiny,
2003 wprowadzono flagowy model FH16, dost´pny z:
• kolejnà, najnowszà wersjà systemu
EBS,
17
Tabela nr 1
Pojazdy ci´˝arowe, utrata ˝ycia lub powa˝ne obra˝enia
• ACC (Automatic Cruise Control –
inteligentna kontrola pr´dkoÊci
jazdy), nadzorujàcà odleg∏oÊç od
pojazdu poprzedzajàcego,
• wspomaganiem ruszania pod gór´
– uk∏ad automatycznie utrzymujàcy
pojazd zahamowanym (po zdj´ciu
nogi z peda∏u hamulca) do momentu rozwini´cia przez silnik wystarczajàcego momentu obrotowego
do bezproblemowego ruszenia pojazdu z miejsca.
Jak widaç, ju˝ od blisko 50 lat konstruktorzy nie ustajà w wysi∏kach, aby
jazda ci´˝arówkami Volvo by∏a maksymalnie bezpieczna, zarówno dla kierowców, jak i innych u˝ytkowników
dróg. Ale aby ich praca by∏a skuteczna,
konieczne jest posiadanie informacji,
dlaczego najcz´Êciej dochodzi do kolizji drogowych, w jakich warunkach
si´ zdarzajà, jakich najcz´Êciej urazów
18
doznajà osoby w nich uczestniczàce.
Takiej wiedzy dostarczajà im osoby
pracujàce w wyspecjalizowanym dziale Volvo Trucks.
Volvo Accidents Research Team
Poziom bezpieczeƒstwa mo˝e byç
podnoszony dzi´ki doÊwiadczeniu.
Ka˝de, nawet drobne udoskonalenie
pojazdu, jest poparte szerokà wiedzà,
w jakich okolicznoÊciach zdarzajà si´
wypadki i jakie nast´pstwa powodujà.
Takà wiedz´ zbiera od 1969 roku zespó∏ badajàcy przyczyny wypadków
drogowych z udzia∏em pojazdów
Volvo, w których kierowca albo pasa˝er zostali poszkodowani. Szczególnie badane sà kolizje pomi´dzy
pojazdami ci´˝arowymi i osobowymi,
jak równie˝ zbierane sà informacje od
kierowców o sytuacjach, w których
o ma∏y w∏os nie dosz∏o do wypadku.
Ca∏y ten materia∏, skrz´tnie groma-
dzony od kilkudziesi´ciu lat i opracowany wg naukowych metod, pozwala
firmie Volvo okreÊliç kwestie priorytetowe w zakresie bezpieczeƒstwa na
najbli˝sze lata.
Na dzieƒ dzisiejszy, specjalny zespó∏
Volvo przeanalizowa∏ blisko 1500 wypadków drogowych z udzia∏em pojazdów ci´˝arowych. W okolicach
Goeteborga w Szwecji, gdzie jest
zlokalizowane jego biuro, zespó∏ osobiÊcie wyje˝d˝a na miejsca wypadków.
Wypadki, które zdarzy∏y si´ w pozosta∏ych rejonach Szwecji, badane sà
w ciàgu kilku dni. W Europie pó∏nocnej, opisywane sà wypadki pojazdów
wyposa˝onych w poduszki powietrzne
oraz wypadki najnowszych modeli
Volvo.
Kiedy dochodzi do wypadku, policja lub ratownicy kontaktujà si´
z personelem Volvo, powiadamiajàc
o zdarzeniu. Mo˝liwoÊç pobytu
na miejscu wypadku po tym, jak
si´ zdarzy∏, umo˝liwia rozmow´ ze
Êwiadkami i uczestnikami zdarzenia, policjà oraz ratownikami. Dzi´ki temu mo˝na dok∏adnie ustaliç
przyczyny oraz przebieg wypadku.
Aby uzyskaç kompletny zestaw informacji, o ekspertyz´ proszeni sà
równie˝ lekarze, analizujàcy rany
odniesione przez uczestników wypadku.
W dalszej cz´Êci zosta∏y przedstawio-
ne wyniki analizy wypadków zarejestrowanych w bazie danych Volvo.
Porównujàc je z innymi danymi, mo˝na
zauwa˝yç pewne ró˝nice w liczbach,
ale rozk∏ad jest podobny.
Pierwsza tabela podaje iloÊci i rodzaje wypadków z udzia∏em pojazdów
ci´˝arowych, w których osoby ponios∏y Êmierç lub odnios∏y powa˝ne
obra˝enia.
Druga tabela podaje iloÊci i rodzaje
wypadków z udzia∏em pojazdów osobowych, w których ich pasa˝erowie
lub kierowca ponieÊli Êmierç lub odnieÊli powa˝ne obra˝enia.
Trzecia tabela podaje iloÊci i rodzaje
wypadków z udzia∏em niezabezpieczonych u˝ytkowników dróg (piesi,
rowerzyÊci itp.), którzy w kontakcie
z ci´˝arówkà ponieÊli Êmierç lub odnieÊli powa˝ne obra˝enia.
Systemy Bezpieczeƒstwa Przysz∏oÊci
Nie ma czegoÊ takiego, jak ca∏kowicie
bezpieczny pojazd ci´˝arowy. Przemys∏ transportowy jest zwiàzany
Tabela nr 2
Pojazdy osobowe, utrata ˝ycia lub powa˝ne obra˝enia
19
Tabela nr 3
Piesi, rowerzyÊci itp., utrata ˝ycia lub powa˝ne obra˝enia
z przemieszczaniem ci´˝kich ∏adunków. Taki uk∏ad zawsze generuje potencjalnie niebezpieczne zdarzenia –
a tym samym, nowe wyzwania w zakresie zapewnienia bezpieczeƒstwa.
Dlatego te˝, podnoszenie poziomu
bezpieczeƒstwa pojazdów jest ciàg∏ym procesem, co widaç we wczeÊniej przytoczonym kalendarium. Poni˝ej sà wymienione projekty zwiàzane z bezpieczeƒstwem, których efekty
majà szanse byç wdro˝one w pojazdach ci´˝arowych w ciàgu najbli˝szych dwóch do pi´tnastu lat.
FaceLAB™
Ten system kontroli wzroku i g∏owy
kierowcy sk∏ada si´ z kamery rejestrujàcej po∏o˝enie g∏owy kierowcy i zachowanie si´ jego ga∏ek ocznych.
Kontrolujàc w czasie rzeczywistym
ich po∏o˝enie i ruchy, system wychwytuje momenty, w których kierowca zapada w drzemk´ lub traci koncentracj´. Gdy jest to konieczne, system
alarmuje kierowc´.
Lane Departure Warning (ostrze˝enie przed zmianà toru jazdy)
Ten system kontroluje, czy pojazd
20
podà˝a w∏aÊciwym torem jazdy (tj.
wzd∏u˝ wytyczonych pasów na drogach i autostradach). W chwili stwierdzenia zboczenia z wytyczonego kierunku, na przyk∏ad wskutek zaÊni´cia
lub utraty koncentracji przez kierowc´, system alarmuje kierujàcego. System musi byç tak skonstruowany, aby
kierowca zareagowa∏ na ostrze˝enie i równoczeÊnie si´ go nie przestraszy∏.
Brake Assistant (wspomaganie
gwa∏townego hamowania)
W sytuacji, gdy mo˝e dojÊç do kolizji, bardzo wa˝ne jest, aby hamowanie pojazdu by∏o wykonane z maksymalnie mo˝liwà do osiàgni´cia
w danych warunkach skutecznoÊcià, co cz´sto chroni przed zderzeniem lub minimalizuje jego skutki.
W chwili, gdy system zarejestruje
gwa∏towne hamowanie rozpocz´te
przez kierowc´, momentalnie spowoduje, ˝e uk∏ad hamulcowy zadzia∏a z maksymalnà skutecznoÊcià,
nawet jeÊli kierowca nie nacisnà∏
do koƒca peda∏u hamulca. Badania
wykaza∏y, ˝e cz´sto kierowcy w sy-
tuacjach awaryjnych nie wykorzystujà ca∏ej mo˝liwej do osiàgni´cia
skutecznoÊci w pierwszych momentach hamowania.
Systemy komunikacyjne
Po wypadku, bardzo wa˝ne jest otrzymanie szybkiej i w∏aÊciwej pomocy.
Jednym ze sposobów osiàgni´cia tego jest wys∏anie specjalnà procedurà, z systemu, w który wyposa˝ony
by∏by pojazd, informacji o wypadku
do w∏aÊciwych s∏u˝b. Gdy ratownicy
otrzymaliby informacj´ o po∏o˝eniu
pojazdu, pr´dkoÊci w chwili wypadku,
masie ca∏kowitej zestawu, opóênieniu,
z jakim dosz∏o do zderzenia itp., pozwoli∏oby to na wst´pne oszacowanie
typu, skali kolizji i dopasowaniu do
niej akcji ratowniczej w zakresie ludzi
i sprz´tu.
Niektóre z tych systemów wydajà si´
odleg∏e, ale przy obecnym tempie rozwoju technologii, czas ich wprowadzenia mo˝e byç krótszy, ni˝ nam si´
wydaje.
Bart∏omiej Górzyƒski
Przygotowano na podstawie materia∏ów
Volvo Truck Corporation
PORADY
SERWISO
WE
OBS¸UGA SERWISOWA (CZ. II)
W poprzedniej cz´Êci Obs∏ugi Serwisowej zajà∏em si´ przede
wszystkim harmonogramem obs∏ug serwisowych i narz´dziami,
jakimi dysponuje Volvo Truck Corporation do ich planowania.
W tym odcinku pokrótce omówi´ cel i zakres przeglàdu podstawowego.
Jak wczeÊniej podkreÊla∏em, program obs∏ugi pojazdu Volvo zawiera
trzy elementy:
• obs∏ug´ kierowcy (omówiona
w numerze 12. „Kierunku Volvo”),
• obs∏ug´ podstawowà,
• obs∏ug´ pe∏nà.
Obs∏uga podstawowa jest najwa˝niejszym warunkiem utrzymania pojazdu w dobrym stanie
technicznym i zapewnienia najwy˝szej jakoÊci operacyjnej
oraz bezpieczeƒstwa pojazdu
w ruchu. Powinna zapewniç
funkcjonowanie oraz mo˝liwoÊç
operowania pojazdem a˝ do nast´pnego przeglàdu. Zgodnie
z programem Volvo, nale˝y jà wyko-
naç co szeÊç miesi´cy lub po przebyciu przez pojazd maksymalnego
dystansu odpowiedniego dla silnika, w zale˝noÊci
od tego, co najpierw nastàpi,
(mowa by∏a o tym w poprzednim
numerze).
Najwa˝niejsze elementy obs∏ugi
podstawowej to smarowanie podwozia, zabudowy oraz innych
elementów wyposa˝enia, a tak˝e
wymiana zu˝ytego oleju silnikowego oraz filtrów. Celem tego prze-
glàdu jest równie˝ sprawdzenie
stanu oraz funkcjonowania wszystkich najwa˝niejszych uk∏adów
pojazdu oraz systemów sterowania.
Smarowanie ramy podwozia,
kabiny i elementów pojazdu odbywa si´ zgodnie z instrukcjà
warsztatowà smarowania dla danego modelu pojazdu. Poszczególne podzespo∏y wymagajà stosowania smarów o okreÊlonej jakoÊci. Stawiane wymogi jakoÊciowe
21
obejmujà pewnà iloÊç w∏aÊciwoÊci
smaru:
• musi byç na bazie litu lub zwiàzków litu,
• musi mieç konsystencj´ odpowiadajàcà NLGI nr 2,
• musi zawieraç dodatki EP.
W niektórych
22
przypadkach, zaleca si´ stosowanie smaru o okreÊlonym numerze katalogowym. Stosujàc
taki smar, mo˝emy byç pewni, ˝e jest on odpowiedniej
jakoÊci. W przypadku zastosowania w pojeêdzie
uk∏adu centralnego smarowania, nale˝y jedynie
kontrolowaç poziom smaru w zbiorniku i jeÊli spadnie on poni˝ej minimum
przed up∏ywem wyznaczonego
terminu przeglàdu, nale˝y go
uzupe∏niç odpowiednim smarem. Trzeba pami´taç, ˝e
jest to inny smar ni˝ stosowany do r´cznego
smarowania podzespo∏ów. Informacji
na ten temat mo˝na
zasi´gnàç w serwisie macierzystym.
Wymiana oleju
i filtra w silniku
Oleje i filtry zaliczajà si´ do materia∏ów podlegajàcych ca∏kowitemu zu˝yciu
i muszà byç wymieniane podczas
przeprowadzania
ka˝dej obs∏ugi podstawowej lub pe∏nej.
W przeciwnym razie
okres eksploatacji pojazdu mo˝e ulec skróceniu. Stopieƒ zu˝ycia elementów silnika zale˝y w du˝ej mierze od jakoÊci u˝ytego
oleju, co determinuje równie˝ d∏ugoÊç okresów mi´dzyobs∏ugowych. Istnieje wiele ró˝nych norm
jakoÊciowych – te stosowane do
silników samochodów ci´˝arowych
Volvo to:
• Volvo Drain Specification-3 (VDS-3),
• Volvo Drain Specification-2 (VDS-2),
• Volvo Drain Specification (VDS),
• ACEA E2, E3, E4 lub E5,
• API CF, CF-4, CG-4, CH-4 lub CI-4.
Silniki niskoemisyjne stawiajà bardzo wysokie wymogi olejowi silnikowemu. Dla zapewnienia d∏ugiej ˝ywotnoÊci z jednoczesnym zachowaniem niskiego poziomu emisji oraz
niskiego zu˝ycia paliwa i oleju, konieczne jest stosowanie oleju o wy˝szej jakoÊci, ni˝ w przypadku silników starszych generacji.
Volvo rozwin´∏o wczeÊniejsze specyfikacje jakoÊciowe VDS i VDS-2,
dopasowujàc je do silników Euro 3.
Ta nowa specyfikacja nazywa si´
Volvo Drain Specification-3 (VDS-3). Celem zapewnienia ˝ywotnoÊci
silników oraz ich niezawodnoÊci,
VDS-3 zawiera jeszcze ostrzejsze
ni˝ VDS-2 wymogi dotyczàce czystoÊci t∏oków i g∏adzi powierzchni
cylindrów. VDS-3 zawiera w sobie
te˝ wymogi jakoÊciowe ACEA E5,
co gwarantuje spe∏nienie wymogów
dotyczàcych osiàgów nie obj´tych
testami u˝ytkowymi VDS-3. Co za
tym idzie, specyfikacja VDS-3 obejmuje nie tylko prób´ u˝ytkowà silników Volvo D12, ale tak˝e najostrzejsze wymogi dotyczàce silników, obj´te normà jakoÊciowà ACEA E5.
VDS-3 obejmuje te same klasy lepkoÊci co VDS-2, a mianowicie 5W-30, 5W-40, 10W-30, 10W-40 oraz
15W-40.
Nale˝y pami´taç, ˝e stosujàc w silnikach Euro 3 oleje VDS i VDS-2, konieczne jest skrócenie okresów mi´dzy wymianami nawet o 70%.
Kolejny i ostatni punkt obs∏ugi podstawowej to sprawdzenie stanu
oraz funkcjonowania wszystkich
najwa˝niejszych uk∏adów pojazdu
oraz systemów sterowania. Lista
kontrolna przeglàdu obejmuje od 60
do 70 punktów kontrolnych w zale˝noÊci od modelu i rocznika pojazdu
(przyk∏ad obok).
Lista jest podzielona na podgrupy,
obejmujàce poszczególne podzespo∏y pojazdu:
• kontrola poziomu olejów i p∏ynów
we wszystkich podzespo∏ach (np.
skrzynia biegów, tylny most, uk∏ad
wspomagania, ch∏odzàcy itp.),
• kontole w kabinie to sprawdzenie
oÊwietlenia deski rozdzielczej,
kontrola lampek ostrzegawczych,
sprawdzenie kodów usterek oraz
dzia∏ania elementów sterowania
(dêwigni i peda∏ów) i ogrzewania
postojowego,
• kontrole zewn´trzne to przede
wszystkim sprawdzenie dzia∏ania
Êwiate∏ zewn´trznych, wycieraczek, spryskiwaczy oraz sprawdzenie stanu akumulatorów, opon
zbiornika paliwa i filtra odwadniajàcego,
23
• kontrola komory silnikowej obejmuje sprawdzenie stanu pasków
klinowych, przy∏àczy elektrycznych
oraz szczelnoÊci poszczególnych
podzespo∏ów,
• zawieszenie przednie i uk∏ad kierowniczy, sprawdzamy koƒcówki drà˝ków (stan os∏on i luzy),
• kontrole pod pojazdem zawierajà sprawdzenia stanu
∏o˝ysk, sprz´g∏a, przegubów wa∏ów nap´dowych,
resorów i jarzm, poduszek
zawieszenia pneumatycznego, uk∏adu wydechowego jak
równie˝ ok∏adzin hamulcowych, si∏owników, dêwigni
tarcz i zacisków,
• jazda próbna obejmuje sprawdzenie dzia∏ania podzespo∏ów po
uruchomieniu pojazdu, podczas
jazdy próbnej i po jej zakoƒczeniu.
Serwis zwraca równie˝ uwag´ na
wszelkie usterki i nieprawid∏owoÊci
w dzia∏aniu, zg∏oszone przez kierowc´ lub w∏aÊciciela pojazdu.
Podstawà ich stwierdzenia jest
rzetelna codzienna obs∏uga pojazdu przez kierowc´, o której
by∏a mowa w numerze 12. „Kierunku Volvo”.
Je˝eli dbamy o posiadany pojazd zgodnie z programem zapobiegawczym utrzymania pojazdu Volvo i wymieniamy oleje
i filtry zgodnie z zaleceniami teczki
informacyjnej kierowcy dla w∏aÊciwego modelu pojazdu, nie b´dziemy
mieli ˝adnych problemów.
Jaros∏aw Duchliƒski
Przygotowano na podstawie
materia∏ów Volvo Truck Corporation
24
OFERTA
DLA BIZN
ESU
NAST¢PNA WYMIANA OLEJU
PO 400 000 KILOMETRÓW
Jednym z nadrz´dnych celów dzia∏alnoÊci Volvo Trucks jest zapewnienie ekonomiki eksploatacji taboru ci´˝arowego na najwy˝szym z mo˝liwych poziomie. Jednym ze sposobów osiàgania
tego celu jest ciàg∏e wyd∏u˝anie okresów mi´dzyprzeglàdowych,
a w szczególnoÊci dotyczy to wymiany p∏ynów eksploatacyjnych.
Pierwszym krokiem by∏o wprowadzenie oleju klasy VDS 3, przy zachowaniu umiarkowanych cen oleju mineralnego klasy 15W40, otrzymujemy
polega na tym, ˝e kolejnej wymiany
takiego oleju dokonuje si´ po przejechaniu 400 tysi´cy kilometrów lub co
36 miesi´cy.
znacznie wyd∏u˝one okresy mi´dzyprzeglàdowe.
Kolejny krok to wprowadzenie do
sprzeda˝y w naszych autoryzowanych serwisach olejów przek∏adniowych spe∏niajàcych normy Volvo
97307 oraz 97312.
Oleje te sà w pe∏ni syntetycznymi
produktami do stosowania w manualnych skrzyniach biegów oraz mostach nap´dowych. Ich unikatowoÊç
We wszystkich nowych pojazdach
stosuje si´ te oleje ju˝ w fabryce na
linii monta˝owej, ale istnieje mo˝liwoÊç przejÊcia na tego typu olej
równie˝ w starszych modelach FH,
FM i FL.
W celu zorientowania si´, czy
w Paƒstwa pojeêdzie istnieje mo˝liwoÊç przejÊcia na oleje przek∏adniowe o wyd∏u˝onych okresach wymiany, nale˝y sprawdziç Service Cate-
gory na tabliczce znamionowej
skrzyni biegów. Dla SERVICE
CATEGORY 1 i 2 mo˝liwe jest zastosowanie olejów przek∏adniowych
o wyd∏u˝onych okresach wymiany,
pod warunkiem, ˝e przy SERVICE
CATEGORY 1, pierwsza wymiana
olejów i filtrów w skrzyni biegów nast´puje po 10 tysiàcach kilometrów
lub po 4 tygodniach.
Od lutego 2004 roku oleje te sà
dost´pne w sieci autoryzowanych
serwisów Volvo Polska.
Ich atrakcyjna cena w po∏àczeniu
z faktem, ˝e pojazd musi trzykrotnie
rzadziej wymieniaç olej przek∏adniowy (zatem oszcz´dzacie Paƒstwo dodatkowo na robociênie oraz kosztach
przestoju pojazdu), powoduje, ˝e to
si´ po prostu op∏aca.
Maciej Trzebiatowski
25
CH
A
I
D
E
M
VOLVO W
RAI AMSTERDAM
To wcale nie slogan, ale Wystawa Europejskiego Transportu
Drogowego Amsterdam 2003
by∏a inna ni˝ 26 poprzednich
wystaw w tym miejscu.
Po zmianach Amsterdam awansowa∏, bowiem teraz tylko raz do roku
odbywa si´ europejska wystawa
ci´˝arówek. W tym roku jest nià
sposób ocenia wystaw´. Wa˝ne,
˝e obecni byli praktycznie wszyscy
z bran˝y i ˝e pokazano sporo nowoÊci.
Volvo wyró˝ni∏o si´ tym, ˝e na swoje stanowisko, w którego centrum
sta∏ nowy FH16, zaprosi∏o tancerk´
i muzyków, którzy Êciàgali skutecznie ludzi, oglàdajàcych nie tylko nowoÊç, ale i reszt´ du˝ego stoiska.
O FH16 pisaliÊmy. To nowy pojazd,
choç kabin´ oczywiÊcie ma dobrze
znanà z FH12. Najmocniejszy seryjnie produkowany silnik 610 KM na
pr´dkoÊci przelotowe. A na razie
Volvo proponowa∏o ca∏à gam´
FH12 i FM, tak˝e w najnowszej
wersji FM12 z silnikiem 460 KM
i nowà przek∏adnià Powertronic. Do
tego Szwedzi zbudowali specjalnà
instalacj´ przestrzennà – eksponat
majàcy ilustrowaç ca∏oÊç oferty
koncernu, która jest niejako ukryta
za ci´˝arówkami. Chodzi o kontrakty serwisowe, gwarancje itd. –
wszystko, co zapewnia firma oprócz
7-tonowego kawa∏ka maszynerii.
Chodzi∏o te˝ o tzw. Fuel Package,
czyli nowy pakiet wyposa˝enia dodatkowego, pozwalajàcy na obni˝enie kosztów eksploatacji FH i FM.
Volvo ocenia, ˝e te nowoÊci techniczne mogà spowodowaç obni˝enie zu˝ycia paliwa nawet do 6 procent! W sk∏ad pakietu wchodzà zarówno elementy poprawiajàce aerodynamik´, nowe spojlery dachowe
(wy˝sze!) i boczne, jak i niewidoczne, ale wa˝ne nowe sterowanie pracà silnika i skrzyni biegów. To tzw.
pakiet Economy Power, który przy
jeêdzie na najwy˝szym biegu mo˝e
dodaç chwilowo 200 Nm lub 40 KM.
Oznacza to przyrost mocy przy podjeêdzie na wzniesienie bez zmiany
biegu, co skutkuje mniejszym zu˝yciem paliwa.
Grudzieƒ 2003
RAI, a za rok b´dzie to Hanower.
Rzecz nie w wielkoÊci stoisk (271
wystawców zaj´∏o 56 tys. m kw.
powierzchni wystawowej), choç
cz´Êç zwiedzajàcych pewnie i w taki
26
pewno odegra swojà rol´ w transporcie europejskim, nie tylko skandynawskim, bo np. we Francji sà te˝
firmy pytajàce o ciàgniki potrafiàce
zapewniç wy˝sze ni˝ normalnie
KA˚DY LUBI „FULL WYPAS”
Nie ma wÊród kierowców i w∏aÊcicieli firm transportowych chyba nikogo, kto nie chcia∏by mieç
w firmie bogato wyposa˝onych
i efektownie wyglàdajàcych ci´˝arówek. Ich ceny jednak najcz´Êciej skutecznie sprowadzajà te pragnienia do poziomu
szarej rzeczywistoÊci, ale có˝,
w Nowym Roku mo˝na troch´
pomarzyç. Przedstawiamy pierwsze trzy takie fabryczne ci´˝arówki. Jak si´ okazuje producenci te˝ lubià „full wypas”.
Volvo FH16
Jesienià 2001 roku firma Volvo
Trucks zaprezentowa∏a najwi´kszà
nowoÊç od 8 lat. Wtedy to w∏aÊnie
odby∏a si´ premiera wspó∏czesnej
generacji modeli Volvo FH i Volvo
FM. Kszta∏ty kabin uleg∏y mocniejszemu zaokràgleniu, a ca∏y wyglàd
pojazdów nabra∏ nowoczeÊniejszego charakteru. W czerwcu 2003 roku, zaprezentowany zosta∏ ca∏kowicie nowy model Volvo FH16. Jest
to najmocniejszy, najwygodniejszy
i najbezpieczniejszy samochód ci´˝arowy, jaki kiedykolwiek powsta∏
w zak∏adach Volvo Trucks.
Ca∏kowicie zmieniono wn´trze
pojazdu, poprawiajàc ergonomi´
i komfort. Najwi´ksza i najbardziej
komfortowa kabina to Globetrotter
XL. Na zewnàtrz szereg detali wyraênie wskazuje, ˝e mamy do czynienia z Volvo FH16 – chromowane
elementy zastosowano w os∏onie
ch∏odnicy, na obudowie lusterek
wstecznych i owiewkach. Logo
FH16 znajduje si´ na uchwytach
drzwi, podÊwietlona tablica z napisem w kabinach typu Globetrotter
równie˝ okreÊla to˝samoÊç samochodu. Opracowano specjalne wzo-
ry dekoracyjne kabiny, by podkreÊliç
stylistyk´ pojazdu. Unikalne detale
charakterystyczne dla Volvo FH16,
dobór kolorów i materia∏ów – to
wszystko pozwoli∏o zespo∏owi projektantów stworzyç form´ harmonijnie ∏àczàcà mocny silnik i wysoki poziom komfortu. Bioràc stylistyk´ serii
za podstaw´, projektanci dodali szereg elementów, które sprawiajà, ˝e
nowy samochód rzeczywiÊcie jest
widoczny na drodze.
Wewnàtrz kabiny zastosowano nowe materia∏y i nowà kolorystyk´
obiç, a tak˝e nowà tablic´ rozdzielczà. Wszystko po to, aby stworzyç
komfortowe i estetyczne miejsce
pracy. Fotel kierowcy dost´pny jest
w trzech wariantach ró˝niàcych si´
poziomem wyposa˝enia, zaÊ ko∏o
kierownicy obite jest skórà.
Pod ekskluzywnà kabinà kryje si´
ca∏kowicie nowy 16-litrowy silnik
oparty na tej samej koncepcji, co silniki D9 i D12. Nosi oznaczenie
D16C. Jest to rz´dowa, szeÊciocylindrowa jednostka wysokopr´˝na,
o pojemnoÊci 16,1 litra, wyposa˝ona w turbospr´˝ark´. Jest ona
oferowana w dwóch wariantach
mocy 610 KM i 550 KM.
Volvo FH16 przeznaczone sà do
najbardziej wymagajàcych zadaƒ
przewozowych – najlepiej spe∏niajà
swojà rol´ jako wysokotona˝owe zespo∏y drogowe zdolne osiàgaç wysokà pr´dkoÊç Êrednià w górzystym
terenie. Samochód mo˝e byç wyposa˝ony w ró˝ne systemy, które czynià go jednym z liderów pod wzgl´dem poziomu bezpieczeƒstwa. Aktywny tempomat ACC zachowuje za
pomocà podwójnego radaru odpowiednià odleg∏oÊç od poprzedzajàcego pojazdu. System stabilizujàcy
ESP, zapobiegajàcy poÊlizgowi i wywrotce pojazdu w sytuacjach krytycznych, dost´pny jest tak˝e dla
ciàgników siod∏owych o uk∏adzie
6x2. W pojazdach wyposa˝onych
w elektroniczny uk∏ad sterujàcy pracà hamulców (ESP) – dost´pny jest
Hill Start Aid – uk∏ad u∏atwiajàcy ruszanie pod gór´. Od premiery
FH16, dost´pna jest nowa wersja
systemu zarzàdzania flotà Volvo Dynafleet. Pojawi∏y si´ w niej dodatkowe funkcje dostosowane do wymogów UE.
Styczeƒ 2004
27
ZAUFANIE
Dlaczego mia∏byÊ wierzyç, ˝e dysponujemy najbardziej
efektywnym serwisem us∏ug, oferujàcym najwy˝szej
jakoÊci cz´Êci zamienne i posiadajàcym najbardziej
zaawansowane systemy diagnostyki, wiodàcà na rynku pomoc drogowà
i najlepiej wyszkolony personel techniczny? Dlaczego mia∏byÊ ufaç
naszej jakoÊci, zaopatrzeniu w cz´Êci magazynów naszych punktów
serwisowych
i
najszerszemu
zakresowi
us∏ug,
obejmujàcych Ciebie i Twój pojazd jeszcze d∏ugo po
sfinalizowaniu zakupu? Dlaczego? Poniewa˝ nazywamy
si´ Volvo Trucks. Czy trzeba dodawaç coÊ jeszcze?
VOLVOTRUCKS.DRIVING PROGRESS
www.volvopolska.pl
POJAZDY
CZ¢ÂCI
SERWIS
FINANSOWANIE

Podobne dokumenty