Prawo pracy - Fabryka Wiedzy

Prawo pracy
nr 124, 14????????????????
lipca - 6 sierpnia 2015 r.
ISSN 1734-9842
w pytaniach i odpowiedziach
Praktyczne rozwiązania prawne
dla specjalistów do spraw personalnych
Jak ustalać wysokość pensji, aby nie narazić
się na zarzut nierównego traktowania
Nie – płeć, wiek, narodowość, przynależność związkowa lub zatrudnienie
na czas określony albo nieokreślony. Tak – staż pracy, doświadczenie
zawodowe, kwalifikacje, zaangażowanie. Czym powinien kierować się
pracodawca, ustalając wynagrodzenie za pracę? Jakie kryteria są dozwolone,
a zastosowanie jakich będzie uznane za dyskryminację i naruszenie zasady
równego traktowania?
Przepisy Kodeksu pracy (dalej kp) gwarantują wszystkim pracownikom równe prawa z tytułu
jednakowego wypełniania takich samych obowiązków; dotyczy to w szczególności równego
traktowania mężczyzn i kobiet w zatrudnieniu.
ciąg dalszy na stronie 8
Z równoważnego na podstawowy – zmiana
systemu w trakcie okresu rozliczeniowego
Pytanie: Zatrudniamy pracowników w podstawowym i równoważnym systemie
czasu pracy. Czasem zachodzi potrzeba, aby osoby zatrudnione w systemie
równoważnym pracowały w podstawowym. Czy takie zmiany są możliwe tylko
na koniec okresu rozliczeniowego? Aby pracownicy nie stracili na wynagrodzeniu,
stosowaliśmy art. 42 § 4 Kodeksu pracy (czasowe oddelegowanie do innej pracy).
Ale spotkałam się z opinią, że jest to nieprawidłowe. Potrzeby zakładu wymagają,
aby pracownik zatrudniony w równoważnym czasie pracy pracował cały sierpień
w systemie podstawowym jednozmianowym. Jak to zrobić poprawnie, by pracownik
nie stracił na wynagrodzeniu (noce, niedziele itp.)?
Odpowiedź: Pracodawca może zmienić system czasu pracy w trakcie trwania okresu
rozliczeniowego.
Przepisy prawa pracy nie formułują zasad, według których pracodawca może dokonywać zmian
obowiązujących w firmie systemów czasu pracy. Tym samym należy uznać, że zmiana systemu
czasu pracy dopuszczalna jest również w trakcie biegnącego już okresu rozliczeniowego.
Zmieniając system czasu pracy w trakcie okresu rozliczeniowego, pracodawca musi jednak
pamiętać, aby rozkładając na nowo czas pracy pracowników na poszczególne dni i tygodnie,
nie przekroczyć wymiaru czasu pracy obowiązującego pracowników w tym okresie.
ciąg dalszy na stronie 5
wyłącznie u nas
ZDANIEM PIP
Każdy pracownik chciałby mieć gwarancję zatrudnienia na dogodnych dla siebie warunkach. Dobrym pomysłem wydaje się być wprowadzenie do umowy
o pracę zakazu wypowiadania warunków pracy i płacy przez określony czas.
Czy jednak można taki zapis zamieścić i czy będzie on wiążący dla pracodawcy? I w końcu – czy ochroni on pracownika przed okresową zmianą stanowiska
pracy na mocy art. 42 § 4 Kodeksu pracy?
czytaj na stronie 12
Oficjalne stanowiska
MPiPS, PiP
w numerze:
UMOWY I DOKUMENTACJA
Opinia o pracy to nie ocena –
od niej nauczyciel się nie odwoła Od kiedy liczy się bieg okresu
wypowiedzenia Zaświadczenie do banku może
narobić pracodawcy problemów 2
3
3
CZAS PRACY
Systemu czasu pracy nie można
domniemywać – musi wynikać
z aktów wewnętrznych Czy pracownik musi odpracować
niedopracowane godziny w dniach,
w których był na zwolnieniu Czy przejmujący pracodawca
musi wyznaczyć przejmowanym
pracownikom wolne za sobotnie
święto Z równoważnego na podstawowy –
zmiana systemu w trakcie okresu
rozliczeniowego 4
4
5
5
WYNAGRODZENIA I ŚWIADCZENIA
Płacić trzeba za dzień
przepracowany, ale nie za dzień
odbioru 6
Śluby w plenerze bez dodatku dla
kierownika USC i jego zastępcy 6
Częste wyjazdy do oddziałów firmy
– podróże służbowe czy praca
wynikająca z umowy 7
TEMAT NUMERU
Jak ustalać wysokość pensji,
aby nie narazić się na zarzut
nierównego traktowania URLOPY I ZWOLNIENIA
Kiedy wliczyć do stażu
urlopowego przerwane studia Jak rozliczyć się z urlopu
z odchodzącym pracownikiem 8-9
10
10
OCHRONA RODZICIELSTWA
Trzy dni wypowiedzenia
dla zastępcy – tak, o ile nie jest
to pracownica w ciąży 11
Podjęcie na urlopie wychowawczym
pracy na „swoim” stanowisku 11
ZDANIEM PIP
Umowny zakaz wypowiadania
warunków zatrudnienia i jego
konsekwencje dla pracodawcy 12
Umowy i dokumentacja
OD REDAKCJI
RÓWNI I RÓWNIEJSI
„Pracuję tutaj dłużej, a zarabiam mniej niż
koleżanka z pokoju” – takie zarzuty pojawiają
się w prywatnych rozmowach pracowników
bardzo często. Wysokość pensji to drażliwy
i wrażliwy temat – z jednej strony pracowników
ciekawi, ile zarabiają inni, z drugiej – sami nie
kwapią się do ujawniania wysokości swoich
pensji. Również i pracodawcom nie jest na
rękę, jeśli pracownicy rozmawiają o swoich
zarobkach zbyt otwarcie.
Jeżeli jednak pracodawca nie ma nic do ukrycia
i kształtuje wynagrodzenia pracowników
w sposób przejrzysty, z poszanowaniem
zasady równego traktowania oraz zakazu
dyskryminacji, nie musi się obawiać zarzutów
ze strony pracowników, ani ze strony PIP
oraz sądów. Jak to robić – podpowiadamy
na stronach 8 i 9.
Emilia Wawrzyszczuk
redaktor prowadząca,
specjalista w zakresie prawa pracy
i wynagrodzeń
Numer telefonu na dyżur eksperta
w lipcu: 22 318 07 39
w sierpniu: 22 318 07 37
Prawo pracy
w pytaniach i odpowiedziach
Kierownik grupy wydawniczej:
Agnieszka Konopacka-Kuramochi
Redaktor prowadząca: Emilia Wawrzyszczuk
Konsultant merytoryczny: Halina Tulwin
dyrektor Departamentu Prawnego GIP
Wydawca: Hanna Komorowska
Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski
Projekt graficzny: Magdalena Huta
Druk: MDruk
Nakład: 2800 egz.
Korekta, skład i łamanie:
Cała Jaskrawość, www.calajaskrawosc.pl
„Prawo pracy w pytaniach i odpowiedziach” wraz z innymi elementami subskrypcji
chronione jest prawem autorskim. Przedruk materiałów bez zgody wydawcy –
zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych
w „Prawie pracy w pytaniach i odpowiedziach” lub w innych elementach subskrypcji informacji, wskazówek, przykładów itp. do konkretnych przypadków.
Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa
KRS: 0000098264,
Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie,
Sąd Gospodarczy, XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy,
wysokość kapitału zakładowego: 200 tys. zł
Zamówienia:tel.: 22 518 29 29 • faks: 22 617 60 10
mail: [email protected]
2
Opinia o pracy to nie ocena –
od niej nauczyciel się nie odwoła
Pytanie: Czy nauczyciel może podważyć opinię wydaną przez innego
nauczyciela w sprawie jego pracy? Nauczyciel A wystąpił do dyrektora
o dokonanie oceny jego pracy. Dyrektor wydał ocenę negatywną, więc
nauczyciel A odwołał się od oceny do kuratorium. Dyrektor poprosił więc innego
nauczyciela dyplomowanego o wydanie opinii o pracy nauczyciela A, która
dołączona została do dokumentacji odwoławczej do kuratorium. Nauczyciel
wydał opinię według własnych obserwacji i spostrzeżeń. Dodam, że obaj
nauczyciele pracują w naszej placówce na takich samych stanowiskach.
Nauczyciel A nie zgadzał się z opinią nauczyciela dyplomowanego (była
negatywna) i złożył pozew do sądu o pomówienie. Czy miał takie prawo?
Czy może odwołać się od opinii drugiego nauczyciela?
Odpowiedź: Nauczyciel ma prawo wystąpić do sądu z pozwem. Jednak
nie wynika to z przepisów oświatowych, ale prawa każdego obywatela
do zwrócenia się do sądu o rozpatrzenie danej sprawy. Wyrok w sprawie wyda
właściwy sąd.
Tryb i zasady oceniania nauczycieli regulują przepisy ustawy – Karta Nauczyciela.
Ocenę wystawia dyrektor szkoły
Pracę nauczyciela ocenia dyrektor szkoły.
Ocena może być dobra, wyróżniająca lub
negatywna. Od wystawionej oceny pracy
nauczycielowi przysługuje odwołanie za
pośrednictwem dyrektora szkoły, do organu sprawującego nadzór pedagogiczny
nad szkołą. Jednak od oceny ustalonej
przez organ odwoławczy nie przysługuje
odwołanie.
Na wniosek nauczyciela dyrektor szkoły
zasięga (a z własnej inicjatywy może zasięgnąć) opinii właściwego doradcy metodycznego na temat pracy nauczyciela.
Jeśli nie ma możliwości zasięgnięcia
opinii doradcy metodycznego, to może
zasięgnąć opinii innego nauczyciela dyplomowanego lub mianowanego. Opinia
ta powinna być wyrażona na piśmie.
Opinia nie jest wiążąca…
Opinia doradcy metodycznego lub innego
nauczyciela mianowanego albo dyplomowanego nie ma charakteru wiążącego,
a zatem może zostać uwzględniona przez
dyrektora szkoły lub nie. W związku z tym
przepisy nie przewidują możliwości odwołania się nauczyciela od tej opinii. Jest
ona jedynie pomocą dla dyrektora szkoły,
który samodzielnie wystawia ocenę.
…i nauczyciel nie może się od niej
odwołać
Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego
Sądu Administracyjnego w Warszawie
z 7 grudnia 2005 r. (sygn. akt II SA/Wa
1535/05) ocena pracy nauczyciela nie
WEJDŹ NA STRONĘ: www.prawo-pracy.wip.pl
jest dokonywana w ramach postępowania administracyjnego. Czynności wykonywane w ramach procedury oceniania
pracy nauczyciela są traktowane jako
działania pracodawcy w stosunku do
pracownika w ramach przyznanych mu
uprawnień. Jest to wewnętrzne postępowanie pracodawcy.
Nauczyciel ma prawo wystąpić do sądu
Jak wynika z treści pytania nauczyciel
złożył do sądu pozew o pomówienie. Nauczyciel ma prawo wystąpić do sądu z pozwem. Jednak nie wynika to z przepisów
oświatowych, lecz z prawa każdego obywatela do zwrócenia się do sądu o rozpatrzenie danej sprawy. Zatem to sąd
rozpatrzy sprawę i wyda wyrok w przedmiotowym zakresie, opierając się na dowodach, faktach i zeznaniach świadków.
W mojej ocenie opinia wydana przez nauczyciela na polecenie dyrektora szkoły
nie może być przedmiotem postępowania
sądowego, ale ostateczny wyrok w tym zakresie wyda sąd.
n Agnieszka Kosiarz
ekspert w zakresie prawa oświatowego
Podstawa prawna:
art. 6a ustawy z 26 stycznia 1982 r. –
Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U.
z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
§ 4 rozporządzenia ministra edukacji
narodowej z 21 grudnia 2012 r. w sprawie kryteriów i trybu dokonywania
oceny pracy nauczyciela, trybu postępowania odwoławczego oraz składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego (Dz.U. z 2012 r. poz. 1538).