lipiec 2008 - Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach

Transkrypt

lipiec 2008 - Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach
Wydawnictwo bezpłatne. ISSN: 1424-610X
WYDARZYŁO SIĘ:
Wymiana doświadczeń ze Szwecją
Lipiec 2008
R e g i o na l na I z ba G o s p o da r c z a w Katow i c ac h
Dotacje unijne dla firm
WA˚NY TEMAT
Poprawność korespondencji handlowej
oraz weryfikacja wiarygodności kontrahenta
Ilustracja: STUDIO PRESS
TEMAT NUMERU
R e g i o n a l n a I z b a G o s p o d a r c z a w K atow i c ac h
Centrum
Konferencyjno-Szkoleniowe
Oferujemy Państwu nowoczesną aulę multimedialną, wyposażoną w system do tłumaczeń
symultanicznych i system do głosowania oraz trzy sale dydaktyczne wraz z wyposażeniem.
Kompleksowa oferta naszego centrum obejmuje:
r możliwość organizacji szkoleń, seminariów, konferencji, prelekcji, wykładów, kursów językowych, prezentacji usług, spotkań firmowych,
r dogodne usytuowanie w centrum miasta, w budynku przystosowanym do potrzeb osób niepełnosprawnych,
r obsługę cateringową organizowanych przedsięwzięć, prowadzoną przez profesjonalnych, wysokojakościowych dostawców usług cateringowych,
r bardzo konkurencyjne ceny wynajmu i usług towarzyszących,
r możliwość zawierania indywidualnie negocjowanych umów długoterminowych.
Zapraszamy do współpracy!
Aula multimedialna
Aula multimedialna
Sala kominkowa
Sala konferencyjna
Szczegóły dotyczące współpracy z Centrum Konferencyjno-Szkoleniowym znajdują
się na stronie internetowej: www.rig.katowice.pl w zakładce WYNAJEM SAL,
Kontakt: Sekretariat RIG w Katowicach, tel. (032) 351 11 80/90, fax. (032) 351 11 85,
e-mail: [email protected]
| Lipiec 2008
Tadeusz
Donocik
Prezes Izby
Dyrektor generalny
Szanowni
Czytelnicy,
P
rzed nami czas upragnionych urlopów, odpoczynku, błogiego
lenistwa… Jednak, jak się okazuje, nie dla wszystkich. Wiele
osób, szczególnie młodych, traktuje dziś wakacje jako odpowiedni czas na zdobycie cennego doświadczenia zawodowego.
Liczne, oferowane przez firmy programy letnich praktyk i staży, cieszą
się ogromnym zainteresowaniem wśród studentów, co pozwala wnioskować, że współcześnie młodzi ludzie stają się coraz bardziej ambitni,
przedsiębiorczy i nastawieni na ciągłe doskonalenie i rozwój swoich
umiejętności. Przedsiębiorczość to również zdolność do podejmowania ryzyka, czego
przejawem może być obserwowane coraz częściej zjawisko zakładania
własnej działalności gospodarczej przez młodych absolwentów szkół
wyższych. Coraz więcej młodych ludzi korzysta z usług informacyjnych,
świadczonych przez nasz Dział Doradztwa i Funduszy Europejskich,
a stale wzrastająca liczba chętnych, korzystających z bezpłatnych porad w naszej Izbie, potwierdza ogromne zapotrzebowanie na wszelkie
informacje związane z inicjowaniem własnego biznesu i jego sukcesywnym rozwojem.
Dlatego też nasi specjaliści, pomimo wakacyjnej aury, nie odpoczywają.
Kontynuują dotychczasowe spotkania z przedsiębiorcami i wszystkimi
zainteresowanymi pozyskiwaniem środków unijnych na prowadzenie
własnej działalności gospodarczej. W tym miejscu chciałbym zachęcić
Państwa do skorzystania z ich cennych porad, podkreślając, że eksperci
naszej Izby są jednymi z najlepszych w kraju.
Z okazji zbliżających się wakacji życzę Państwu udanych urlopów,
odpoczynku i relaksu oraz regeneracji sił potrzebnych do podejmowania
kolejnych ambitnych inicjatyw.
Zapraszam do lektury
Spis treści
4-19
WAŻNY TEMAT
20-21
INFORMACJE Z IZBY
22
WYDARZYŁO SIĘ
23-25
NOWE FIRMY CZŁONKOWSKIE RIG W KATOWICACH 26
TEMAT NUMERU
40-084 KATOWICE, ul. Opolska 15
tel./fax (48-32) 35 111 80, 35 111 90, fax (48-32) 35 111 85
e-mail: [email protected]
www.rig.katowice.pl
TADEUSZ DONOCIK – Prezes Izby, Dyrektor Generalny
PR E Z Y DI UM I Z B Y
Franciszek Buszka – I Wiceprezes Izby
Zygmunt Folta – Wiceprezes Izby
Marek Myśliwiec – Wiceprezes Izby
Zbigniew Pucek – Wiceprezes Izby
Henryk Stabla – Wiceprezes Izby
Zdzisław Trzepizur – Wiceprezes Izby
Krzysztof Wilgus – Wiceprezes Izby
Tomasz Zjawiony – Wiceprezes Izby
KI E R OW N I CT WO R A DY I Z B Y
Janusz Steinhoff – Przewodniczący Rady Izby
Jan Hoppe – I Wiceprzewodniczący
Aleksander Aładja – Wiceprzewodniczący
Lucjan Noras – Wiceprzewodniczący
Andrzej Zając – Wiceprzewodniczący
Pełny skład Rady Izby na stronie internetowej RIG
w Katowicach www.rig.katowice.pl – zakładka – O Izbie
KO M I S JE R A DY I Z B Y I I CH PR Z E WO DN I CZ ĄC Y
Komisja d/s Bankowości i Finansów – Andrzej Capiga
Komisja d/s Transportu i Infrastruktury
Komisja d/s Międzynarodowej Współpracy Gospodarczej – Andrzej Rustanowicz
Komisja d/s Przemian Przemysłu – Andrzej Karbownik
Komisja d/s Monitorowania i Analiz Prawa Gospodarczego – Tomasz Kędziora
Komisja d/s Energetyki – Jan Szlązak
Komisja d/s MSP – Andrzej Klasik
Komisja d/s Środowiska – Krystyna Czaplicka-Kolarz
Komisja d/s Konkurencyjności i Innowacji – Tadeusz Burzec
Komisja d/s Handlu – Wojciech Boroński
Komisja d/s Komunalnych – Jacek Janas
Komisja d/s Społeczeństwa Informacyjnego – Michał Górski
Komisja d/s Turystyki – Adam Janiszewski
Komisja d/s Dialogu Społecznego i Prawa Pracy – Jan Wojtyła
Komisja d/s Aktywności Zawodowej Kobiet – Marek Szczepański
Komisja d/s Sportu i Rekreacji – Rajmund Sorowski
Komisja d/s Rachunkowości i Zarządzania – Tomasz Buszka
Forum Młodych – Tomasz Zjawiony
KO M I S JA R E W I Z Y JNA
Andrzej Mierzwa – Przewodniczący Komisji.
Członkowie: Kazimierz Borgieł, Jolanta Kopiec,
Grażyna Micińska, Piotr Piekarski, Jan Rdest
S Ą D KO LE Ż E Ń S KI
Edward Kóska – Przewodniczący. Leszek Dziub – Wiceprzewodniczący
Członkowie: Tadeusz Biedzki, Jerzy Gruszczyk, Krystyna Jastal, Piotr Łukoszek,
Stanisław Przybyłowicz, Mirosław Szura
PR E Z Y DI UM S Ą DU A R B I T R A Ż OW E G O
Bernadetta Fuchs – Prezes; Marian Nawrot – Wiceprezes;
Andrzej Rajpert – Wiceprezes; Wojciech Rychel – Wiceprezes
B I UR O I Z B Y
Dział Doradztwa i Funduszy Europejskich: tel. (032) 35-111-96,
e-mail: [email protected]
Dział Edukacji: tel. (032) 35-111-88, e-mail: [email protected]
Dział Komunikacji Społecznej: tel. (032) 78-148-60, e-mail: [email protected]
Dział Samorządowy: tel. (032) 35-111-83, e-mail: [email protected]
Dział Współpracy Międzynarodowej: tel. (032) 35-111-95,
e-mail: [email protected]
Sąd Arbitrażowy: tel. (032) 35-111-93, e-mail: [email protected]
TEMAT NUMERU
W Y DAW CA :
Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach
40-084 Katowice, ul. Opolska 15
R edakcja :
Dział Komunikacji Społecznej RIG w Katowicach
e-mail: [email protected]
PR O JE KT graficznY, skł ad i druk:
STUDIO PRESS, ul. Barona 30/207, 43-100 Tychy
tel. (032) 788-16-10, www.studiopress.pl
Certyfikat PN-EN ISO 9001: 2001 w zakresie działalności samorządu gospodarczego, usług
szkoleniowych i doradczych, współpracy z zagranicą oraz usług informacyjnych.
LIPIEC 2008
3
Ośrodek Krajowego Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw nr 12/06/2005/032
w zakresie usług informacyjnych, doradczych o charakterze ogólnym oraz szkoleniowych.
TEMAT NUMERU
Jan Olbrycht
Dokąd zmierza europejska
polityka spójności?
W Polsce rzadko używamy terminu „polityka spójności”
– przyjęło się mówienie o „polityce regionalnej”, wskazujące
jakobyśmy mieli do czynienia z polityką „dla regionów”
W
istocie jednak, kiedy sięgniemy do zapisów traktatowych,
zauważymy, że jedna z polityk
wspólnych, realizowana w imieniu państw członkowskich przez Komisję
Europejską, skierowana jest głównie
na zmniejszanie dysproporcji społecznych
i gospodarczych występujących na terenie
UE. Jej celem jest więc osiąganie większej
4
LIPIEC 2008
spójności społecznej i gospodarczej.
Zmniejszanie dysproporcji ma z jednej
strony wymiar ideowy, ponieważ stanowi
wcielenie w życie zasady solidarności,
a z drugiej – wymiar gospodarczy, ponieważ
jest niezbędnym mechanizmem dla pogłębiania integracji gospodarczej w ramach
budowania jednolitego rynku.
Polityka spójności (bo o niej mówi-
my) jest realizowana głównie na poziomach subnarodowych (regionalnych),
bo tam występują największe dysproporcje
(np. we Włoszech różnice rozwojowe
pomiędzy regionami) i stąd ze względu
na poziom realizacji polityki, mówimy
o unijnej polityce regionalnej. Polityka
regionalna jest polityką wobec regionów,
mającą na celu stworzenie im podobnych
szans rozwojowych, stąd też w wielu
przypadkach realizowana jest poprzez
rządy (np. w sektorowych programach
operacyjnych), a częściowo jej realizację
powierza się władzom regionalnym.
Polityka spójności jest realizowana
w kilkuletnich cyklach związanych z wieloletnim planowaniem finansowym,
co pozwala na przygotowanie i wdrożenie
dłuższych programów i zapewnienie
im stabilnego finansowania. Aktualnie
przyjęło się budować programy na bazie 7-letnich perspektyw finansowych
i dlatego mówimy o polityce spójności
okresu 2007-2013. Program realizacji
polityki ma nie tylko jasno określone
i zapewnione finansowanie, ale wymaga
opracowania i przyjęcia określonych zasad
działania, finansowania i kontroli. W tym
celu dla każdego okresu programowania
przyjmuje się pakiet aktów legislacyjnych
(rozporządzeń), których status nie wymaga
dostosowania prawa krajowego. Obowiązują one w każdym kraju członkowskim
w sposób bezpośredni i bezwyjątkowy.
Każdy, kto w Polsce jest zainteresowany
funduszami europejskimi powinien starać
się zapoznać z tymi przepisami.
Polityka regionalna (spójności) na lata
2007-2013 jest dostosowana do aktualnych
wyzwań stojących przed całą UE i jej członkami. Łączy ona z jednej strony wysiłki
zmierzające do wyrównania dysproporcji
pod względem wyposażenia w infrastrukturę techniczną (drogi, koleje, sieci
wodno-kanalizacyjne, zbiorniki wodne,
itp.), infrastrukturę społeczną (inwestycje edukacyjne, zdrowotne, kulturalne)
z działaniami na rzecz wspierania konkurencyjności przedsiębiorczości (dotacje
dla przedsiębiorstw). Polityka spójności
włącza się w tym okresie w nurt głównej
TEMAT NUMERU
strategii UE – tzw. Strategii Lizbońskiej,
mającej na celu wzmocnienie pozycji UE
na świecie poprzez działania na rzecz
innowacyjności bazującej na skutecznym
powiązaniu badań naukowych z wdrażaniem
ich wyników w gospodarce. To właśnie
polityka regionalna daje możliwość stworzenia lepszych warunków dla prowadzenia
badań i wdrażania ich rezultatów.
Okres 2007-2013 to możliwość korzystania ze środków finansowych zarówno przez
regiony zapóźnione w rozwoju gospodarczym (wyznaczone na podstawie kryterium
PKB na głowę mieszkańca – przykładem
są wszystkie polskie regiony), jak i przez
inne, lepiej rozwinięte, które wykorzystają
je głównie na wzmocnienie konkurencyjności w gospodarce i zdynamizowanie
działań na rzecz jej innowacyjności.
Dystrybucja środków dokonywana
jest na podstawie zasad ustalonych przed
rozpoczęciem okresu programowania
i każde państwo członkowskie „dysponuje”
określoną ilością środków, odpowiadając
za ich właściwe wykorzystanie wg zasad
uzgodnionych z Komisją Europejską.
Ruszyła realizacja polityki spójności
na lata 2007-2013 i zgodnie z wcześniejszymi doświadczeniami, natychmiast
rozpoczęły się prace nad następnym
okresem programowania, określanym
umownie „2013 +”.
Już debaty nad aktualnym okresem dostarczyły części wiedzy na temat kierunków
przyszłych działań preferowanych przez
państwa członkowskie i Instytucje Europejskie. Kolejno publikowane dokumenty
sprawozdawcze Komisji Europejskiej będą
dokładnie analizowane przez Parlament
Europejski i Rządy państw członkowskich,
i będą stanowić podstawę dla przyszłych
decyzji politycznych, które powinny być
podjęte najpóźniej do 2012 r. (niestety
praktyka europejska dowodzi, że dotychczas nie udało się dotrzymać terminów,
co skutkowało opóźnieniami w realizacji
programów).
Na podstawie pierwszych dokumentów i reakcji na nie można pokusić się
o sformułowanie kilku podstawowych
pytań, na które będą musieli odpowiedzieć
wszyscy uczestnicy europejskiego systemu
decyzyjnego.
– Jak duży będzie wspólny budżet unijny,
na realizację jakich polityk i w jakim zakresie
będzie pozwalał? To pytanie podstawowe,
odpowiedź na nie będzie w dużym stopniu zależała od procesu ratyfikacyjnego
Traktatu Reformującego, bo to w nim
zostały określone zakresy polityk, które
mają być realizowane wspólnie. Powinno
się najpierw określać zadania, a potem
Każde
z przytoczonych tu
pytań znajduje swoje
odbicie w już toczących
się debatach polityków
konstruować budżet, ale dotychczasowe
doświadczenia wskazują na porządek odwrotny – najpierw państwa członkowskie
określają wysokość budżetu (a więc i swoje
składki), a potem odpowiadają na pytanie
„co za to możemy i powinniśmy wspólnie
wykonać? ”.
– Czy przyszła wersja polityki spójności
powinna obejmować swym zasięgiem
tylko regiony zapóźnione (trzeba je zdefiniować), czy też tak, jak dziś – wszystkie
regiony, dla których określa się jednak
zróżnicowane warunki dostępu? Od odpowiedzi na to pytanie zależy w dużym
stopniu wysokość środków przeznaczonych na politykę spójności, ale również
decyzja polityczna, czy ta polityka jest
tylko dla „najsłabszych” i głównie służy
wyrównywaniu – konwergencji, czy też
jest polityką prorozwojową, pozwalającą
na wspieranie innowacyjności, przedsiębiorczości i konkurencyjności?
– Czy środki z polityki spójności
powinny być przeznaczane głównie
na usuwanie dysproporcji w wyposażeniu
w infrastrukturę techniczną, czy również
na wspieranie i tworzenie warunków dla
rozwoju badań naukowych i wdrażania
ich wyników? To pytanie łączy się z poprzednim, ponieważ dotyczy w istocie
zakresu stosowania polityk.
– Czy środki polityki spójności powinny być wykorzystywane do reagowania
na nowe wyzwania i zmniejszanie nowych,
pojawiających się dysproporcji? Dotyczy
to skutków zmian klimatycznych, czy
konsekwencji procesów migracyjnych
skutkujących wyludnianiem się obszarów.
Czy nowe zjawiska i nowe wyzwania
to również obszar działania polityki
spójności?
– W jaki sposób dokonywać dystrybucji
środków europejskich? Jaka powinna być
rola Komisji Europejskiej – jako kasjera
i kontrolera, czy też aktywnego podmiotu
odpowiadającego za realizację wspólnej
polityki? Czy każde państwo ma dostać
kwotę do swobodnej dyspozycji, czy też
ma uzgadniać z Komisją zakres części europejskiej polityki realizowanej w kraju?
– W konsekwencji poprzedniego pytania
– czy środki powinny być przeznaczone
na wyrównywanie dysproporcji między
regionami w skali europejskiej i będąc
w dyspozycji rządów powinny być interwencją na poziom regionalny, czy też
powinny być wsparciem finansowym
polityk krajowych?
– Czy słusznym kierunkiem jest „renacjonalizacja” polityki spójności, zobowiązująca poszczególne państwa członkowskie
do wyrównywania wewnętrznych dysproporcji między swoimi regionami i poprzez
przeznaczenie na ten cel własnych środków
zmniejszenie wpłat do kasy UE?
Każde z przytoczonych tu pytań znajduje
swoje odbicie w już toczących się debatach
polityków, ale również ekspertów – ekonomistów i politologów. Żadna z odpowiedzi
nie została jeszcze jednoznacznie udzielona i dlatego wszystkie zainteresowane
środowiska – polityczne, gospodarcze
i naukowe mają możliwość włączenia się
w publiczną debatę i skorzystania z okazji
realnego wpływu na budowanie wspólnych
polityk europejskich.
Jan Olbrycht
LIPIEC 2008
5
TEMAT NUMERU
Program dla innowacyjnych
Aż 9,7 mld EUR ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego przyznanych Polsce na lata
2007 – 2013 zostało przeznaczone na realizację Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka
Z
tej kwoty 2,9 mld EUR sfinansuje czwartą oś priorytetową
tego programu – „Inwestycje
w innowacyjne przedsięwzięcia”,
w której przedsiębiorcy będą mogli
ubiegać się o bezpośrednie wsparcie
na realizację projektów charakte-
ryzujących się wysokim poziomem
innowacyjności.
Na czwartą oś priorytetową Programu
Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka
składa się 5 działań:
r 4.1. Wsparcie wdrożeń wyników prac
badawczo-rozwojowych
r 4.2. Stymulowanie działalności B+R
przedsiębiorstw oraz wsparcie w zakresie
wzornictwa przemysłowego
r 4.3. Kredyt technologiczny
r 4 .4. Nowe inwestycje o wysokim
potencjale innowacyjnym
r 4 .5. Wsparcie inwestycji o dużym
znaczeniu dla gospodarki.
WNIOSEK
+ BIZNESPLAN
POLSKA AGENCJA ROZWOJU
PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
Nie ma możliwości
wnoszenia poprawek
dotyczących treści,
które mogą decydować
o kwalifikowalności
projektu
TAK
ROZPOCZĘCIE KWALIFIKOWALNOŚCI WYDATKÓW
NIE
Wykres 1. Ścieżka postępowania w Działaniu POIG 4.4 w przypadku
nie korzystania z usług Promotora Projektów Inwestycyjnych
6
LIPIEC 2008
KONIEC
TEMAT NUMERU
Wśród działań wymienionych powyżej
na szczególną uwagę zasługuje Działanie 4.4. „Nowe inwestycje o wysokim
potencjale innowacyjnym”. W działaniu
tym bowiem przedsiębiorstwa z sektora
MSP będą miały szansę na pozyskanie
sporych dotacji na realizację planowanych projektów inwestycyjnych. 70%
środków przewidzianych na każdy
konkurs w Działaniu PO IG 4.4. zarezerwowanych zostało dla małych
i średnich przedsiębiorstw.
Przedmiot dofinansowania
W ramach Działania PO IG 4.4. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie realizacji projektów inwestycyjnych
noszących znamiona inwestycji początkowej,
której przedmiotem mogą być:
r utworzenie nowego przedsiębiorstwa,
lub
WYDANIE
POTWIERDZENIA
KWALIFIKOWALNOŚCI
PROJEKTU
"CO DO ZASADY"
r r ozbudowa istniejącego przedsiębiorstwa, lub
r dywersyfikacja produkcji przedsiębiorstwa poprzez wprowadzenie nowych,
dodatkowych produktów, lub
r dokonywanie zasadniczych zmian
całościowego procesu produkcyjnego
i stniejącego przedsiębiorstwa.
W ramach inwestycji będącej przedmiotem wniosku o dofinansowanie musi
nastąpić wdrożenie nowej technologii,
stosowanej na świecie przez okres nie
dłuższy niż 3 lata bądź technologii, której
stopień rozprzestrzenienia na świecie
w danej branży wynosi mniej niż 15%,
które prowadzić ma do wprowadzenia na rynek nowych lub zasadniczo
ulepszonych produktów (wyrobów
lub usług).
Minimalna wartość wydatków kwalifikowanych, które składają się na projekt zgłaszany do Działania PO IG 4.4.
powinna być nie niższa niż 8 mln PLN.
Na wydatki te mogą się składać niezbędne
nakłady inwestycyjne, a także nabycie
specjalistycznych usług doradczych
oraz szkolenie pracowników związane
bezpośrednio z wdrażaną w ramach
projektu technologią.
Początek kwalifikowalności wydatków
Infografika: STUDIO PRESS
W Działaniu PO IG 4.4. pomoc może być
udzielona pod warunkiem, że wnioskodawca nie rozpoczął realizacji inwestycji.
Przy czym nie wystarczy z wydatkowaniem
środków wstrzymać się do momentu
złożenia wniosku, jak było w poprzednim
okresie programowania. Okres kwalifikowalności wydatków rozpoczyna się
bowiem w momencie otrzymania przez
wnioskodawcę od instytucji przyjmującej
wniosek pisemnej informacji, iż projekt,
z zastrzeżeniem ostatecznych wyników
szczegółowej weryfikacji, kwalifikuje się
do wsparcia w ramach PO IG.
W przypadku, jeśli dokumentacja
aplikacyjna składana jest bezpośrednio
do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (taka sytuacja wystąpi tylko
w pierwszym konkursie, w kolejnych
rundach aplikacyjnych miejscami wła-
ściwymi do składania wniosków o dofinansowanie będą Regionalne Instytucje
Finansujące). Wnioskodawca może
rozpocząć realizację projektu dopiero
po uzyskaniu potwierdzenia kwalifikowalności projektu „co do zasady”,
co następuje po otrzymaniu informacji
o pozytywnym wyniku oceny formalnej
wniosku. Powiadomienie przesyłane jest
do Wnioskodawcy w terminie do 30 dni
od dnia wpływu wniosku o dofinansowanie realizacji projektu.
Promotorzy Projektów Innowacyjnych
Procedura opisana powyżej może zostać
skrócona w przypadku, jeśli wnioskodawca skorzysta z usług tzw. Promotora
Projektów Innowacyjnych. Promotorzy
Projektów Innowacyjnych to grupa specjalistów wybranych w drodze konkursu
przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, którzy dokonują wstępnej
weryfikacji projektów składanych przez
przedsiębiorców do Działań PO IG 4.2
oraz PO IG 4.4. Korzystanie z usług
PPI nie jest obligatoryjne i negatywna
ocena wystawiona przez Promotora
nie uniemożliwia złożenia wniosku,
niemniej jednak umożliwia ono uzyskanie potwierdzenia kwalifikowalności
projektu „co do zasady” w krótszym
terminie.
Korzystając ze wstępnej kwalifikacji
projektu, dokonywanej przez Promotorów Projektów Innowacyjnych (PPI),
Wnioskodawca wypełnia I część wniosku
o dofinansowanie realizacji projektu
i przedstawia PPI, który dokonuje jego
weryfikacji w terminie 10 dni od dnia jego
otrzymania. Jeśli projekt, „co do zasady”
spełnia wymagania Działania 4.4 PPI
potwierdza ten fakt poprzez autoryzację
poprawności wniosku o dofinansowanie
realizacji projektu w systemie informatycznym oraz przesyła potwierdzenie
do Wnioskodawcy. Od dnia następnego,
po otrzymaniu potwierdzenia kwalifikowalności projektu „co do zasady”,
Wnioskodawca może rozpocząć realizację
projektu na własne ryzyko z zastrzeżeniem szczegółowej weryfikacji wniosku
LIPIEC 2008
7
TEMAT NUMERU
WNIOSEK
O DOFINANSOWANIE
PROMOTOR PROJEKTÓW
INNOWACYJNYCH
ZŁOŻENIE WNIOSKU +
BIZNES PLANU DO PARP
WYDANIE
POTWIERDZENIA
KWALIFIKOWALNOŚCI
PROJEKTU
"CO DO ZASADY"
10 DNI
TAK
ROZPOCZĘCIE KWALIFIKOWALNOŚCI WYDATKÓW
TAK / NIE
Wniosek można złożyć do ponownej oceny PPI tylko jeden raz
Wykres 2. Ścieżka postępowania w Działaniu POIG 4.4 w przypadku
korzystania z usług Promotora Projektów Inwestycyjnych
o dofinansowanie realizacji inwestycji oraz
ostatecznej decyzji o przyznaniu wsparcia.
Pomimo, że warunkiem zawarcia umowy o dofinansowanie jest zatwierdzenie
projektu do wsparcia przez Instytucję
Zarządzającą, to w przypadku zawarcia
umowy koszty poniesione po otrzymaniu potwierdzenia kwalifikowalności
projektu „co do zasady” kwalifikować
się będą do refundacji. Po otrzymaniu
potwierdzenia kwalifikowalności projektu
„co do zasady” Wnioskodawca składa
kompletną dokumentację aplikacyjną w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości
8
LIPIEC 2008
KONIEC
(a w późniejszych konkursach do właściwej Regionalnej Instytucji Finansującej),
korzystając z systemu informatycznego
udostępnionego przez PARP.
Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach również zgłosiła swojego kandydata
do konkursu na Promotora Projektów
Innowacyjnych – z pozytywnym skutkiem.
Z PPI zatrudnionym przez Regionalną Izbę
Gospodarczą w Katowicach – Anną Rąplewicz można kontaktować się codziennie
w siedzibie Izby pod numerem telefonu
(032) 351‒11‒96 lub mailowo pod adresem
[email protected]. Z kolei wszyscy
NIE
Infografika: STUDIO PRESS
MOŻLIWOŚĆ DOKONANIA ZMIAN WE WNIOSKU
mali i średni przedsiębiorcy, którzy chcieliby się dowiedzieć czegoś więcej na temat
Działań dla przedsiębiorców przewidzianych
w Programie Operacyjnym Innowacyjna
Gospodarka, wszystkie informacje znajdą
w Punkcie Konsultacyjnym zlokalizowanym przy Izbie. Usługi świadczone przez
Konsultantów Punktu Konsultacyjnego są
całkowicie bezpłatne, a umówić się na nie
można dzwoniąc pod numer telefonu
(032) 781‒49‒85 lub mailowo pod adresem
[email protected].
AR
TEMAT NUMERU
7. Program Ramowy
w zakresie badań i rozwoju
technologicznego UE
7. Program Ramowy jest największym publicznym funduszem
badań i rozwoju w świecie, o rocznym budżecie wynoszącym
ok. 7 miliardów €.
34
k raje, w t y m Polska ,
wnoszą do budżetu programu wkład, który jest
proporcjonalny do wielkości ich PKB. Poziom finansowania
dla poszczególnych krajów nie jest
zależny od wniesionego udziału, a jego
wielkość odpowiada ilości projektów
zaakceptowanych do realizacji, w ramach ogłaszanych konkursów. Program
realizowany jest w latach 2007-2013, tak
więc, w tym samym okresie co Fundusze
Strukturalne. Stwarza to możliwość
tworzenia takiej inżynierii finansowej
projektów, która pozwoli na uzyskanie
dofinansowania na realizację poszczególnych elementów projektów poprzez
różne źródła finansowania.
W ramach konkursów, o dofinansowanie projektów mogą ubiegać się
wszystkie podmioty prawne posiadające
osobowość prawną utworzone w 27 krajach
członkowskich Unii Europejskiej, które
zaangażowane są w badania lub rozpowszechnianie i zastosowanie rezultatów
badań. Program jest otwarty również
dla wszystkich podmiotów prawnych
pochodzących z krajów stowarzyszonych z programem, które mają takie
same prawa jak partnerzy pochodzący
z krajów członkowskich UE.
7.Program Ramowy składa się z czterech programów szczegółowych, odpowiadających głównym celom polityki
Unii Europejskiej i wyznaczonych przez
Strategię Lizbońską.
1. Współpraca – szeroki zakres
działań badawczych prowadzonych
w ramach współpracy międzynarodowej.
Dofinansowywane są prace badawcze,
których celem jest stworzenie na poziomie
europejskim nowej wiedzy, technologii
lub produktu. Główne dziedziny badań
oraz ich cele zostały określone z pomocą
Europejskich Platform Technologicznych. Mają one, poprzez gospodarkę
opartą na wiedzy, zapewnić przyszły
wzrost gospodarczy, konkurencyjność
i zrównoważony rozwój Europy.
Program obejmuje następujące Priorytety Tematyczne:
r Z drowie.
r Żywność, rolnictwo, rybołówstwo
i biotechnologię.
r Technologie informacyjne i komunikacyjne.
r Nanonauki, nanotechnologie, materiały
i nowe technologie produkcyjne.
r E nergia.
r Ś rodowisko (łącznie ze zmianami
klimatycznymi).
r Transport (łącznie z aeronautyką).
r Nauki społeczno-ekonomiczne i humanistyczne.
r P rzestrzeń kosmiczna.
r B ezpieczeństwo.
2. Pomysły – wspieranie inicjowanych przez wybitnych naukowców
pionierskich badań podstawowych,
często ryzykownych lub znajdujących
się na granicy wiedzy, we wszystkich
dziedzinach nauki i technologii, łącznie
dr inż. Halina Kocek – Punkt Kontaktowy Programów
Badawczych UE przy Instytucie Chemicznej Przeróbki
Węgla w Zabrzu
z inżynierią, naukami społeczno-ekonomicznymi i humanistycznymi. Projekty
realizowane są przez indywidualne
krajowe lub ponadnarodowe zespoły
badawcze.
3. Ludzie – program kierowany jest
przede wszystkim do osób wybierających karierę naukową. Ma on na celu
zachęcenie europejskich naukowców
do pozostania w Europie, wzmocnienie
potencjału ludzkiego, przyciąganie
badaczy z całego świata, zainteresowanie młodych ludzi karierą naukową.
Program Ludzie wspiera mobilność
międzynarodową i międzysektorową,
które są kluczowymi dla rozwoju kariery naukowej. Mają one również duże
znaczenie dla rozwoju transferu wiedzy
między państwami oraz kreowania
gospodarki opartej na wiedzy.
4. Możliwości – program ma na celu
stymulację możliwości w zakresie
badań i innowacji w całej Europie
i zapewnienie ich optymalnego wykorzystania. Wspierane są: inicjatywy
wykorzystujące i rozwijające istniejący
w Europie potencjał w zakresie badań
i innowacji poprzez wzmocnienie
możliwości innowacyjnych MŚP oraz
ich zdolności do wykorzystywania
wyników prac badawczych; rozwój
regionalnych klastrów badawczych;
rozwój dostępnego potencjału badawczego we wspólnotowych regionach
konwergencji i regionach najbardziej
oddalonych; optymalizacja wykorzy-
LIPIEC 2008
9
TEMAT NUMERU
stania i rozwoju europejskich infrastruktur badawczych; zbliżenie nauki
i społeczeństwa w celu harmonijnego
zintegrowania nauki i technologii
ze społeczeństwem europejskim oraz
rozwijanie współpracy międzynarodowej z krajami trzecimi.
Możliwości rozwoju firm poprzez projekty 7.Programu Ramowego.
Skład i wymagania odnośnie konsorcjum składających wnioski projektowe
określone są w warunkach ogłaszanych
konkursów.
Projekty badawczo – rozwojowe w ramach programu Współpraca realizowane
są przez międzynarodowe konsorcja.
Efektem realizowanych projektów jest
stworzenie – na poziomie europejskim
– nowej wiedzy, technologii lub produktu. Jednak bardzo istotnym, a czasami
wręcz koniecznym dla zaakceptowania
wniosku projektowego, jest udział małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP)
w realizacji projektu. Takie wymagania
wynikają z faktu, że to właśnie MŚP
stanowią podstawę dla skutecznego
wdrażania Strategii Lizbońskiej – Gospodarka oparta na wiedzy – w zakresie
podnoszenia konkurencyjności i rozwijania innowacyjności gospodarki,
a tym samym wzrostu gospodarczego
oraz wzrostu zatrudnienia. Dlatego też
założono, że przynajmniej 15% środków
finansowych przeznaczonych na program Współpraca zostanie pozyskane
przez MŚP.
W zależności od wnioskowanego
dofinansowania i okresu realizacji
dostępne są:
r P rojekty badawcze o małej lub średniej skali, o dofinansowaniu z KE
do 4mln €
r P rojekty integrujące o dużej skali,
o dofinansowaniu z KE pow yżej
4mln €
MŚP oraz duże firmy, dysponujące odpowiednim potencjałem, mogą
uczestniczyć w powyższych projektach
jako wykonawcy działań dotyczących
badań i rozwoju technologii lub jako
10
LIPIEC 2008
końcowi użytkownicy wyników badań,
rezultatów projektu.
Jednocześnie w programie Możliwości w ramach „Działań na rzecz MŚP”
istnieje możliwość uzyskania wsparcia
przez MŚP, które dostrzegają potrzebę
dalszego rozwoju i wprowadzania innowacji, a nie posiadają własnego zaplecza
badawczego. Finansowane są usługi,
które na ich rzecz będą wykonywać
jednostki badawczo-naukowe lub też
Działania MŚP skupią
się na testowaniu
i ocenie rezultatów
projektu
firmy prowadzące działalność badawczo-rozwojową. W ramach powyższych
Działań dostępne są:
r Badania na rzecz MŚP
Wykonywane przez instytucje badawcze
dla potrzeb grup MŚP z różnych krajów
europejskich.
r Badania na rzecz izb gospodarczych
i stowarzyszeń MŚP
Wykony wane przez instytucje badawcze na rzecz stowarzyszeń lub
grup przemysłowych w dziedzinach
i tematach interesujących duże sektory
i środowisko MŚP.
Badania na rzecz MŚP
Wsparcie mają możliwość uzyskać MŚP
wykazujące potrzebę wykonania badań
odnośnie nowych/ulepszonych produktów, procesów lub usług, a nieposiadające
odpowiedniego zaplecza badawczego.
Wsparcie to może dotyczyć:
r M ŚP o każdej skali technologii,
r M ŚP działających w tradycyjnych
sektorach,
r M ŚP działających w sektorach wysokich technologii.
Realizowane projekty obejmują cały
zakres tematyczny z obszaru nauki
i technologii.
Jednocześnie należy podkreślić, że własność wszystkich rezultatów projektu
i praw własności intelektualnej należy
do MŚP, chyba że, zostanie wypracowane
inne porozumienie, które np. umożliwi
MŚP zmniejszenie kosztów ponoszonych
na realizację projektu.
Wymagany minimalny skład konsorcjum, to:
rT
rzy niezależne MŚP – uczestnicy,
działające w trzech różnych krajach
członkowskich UE lub stowarzyszonych z 7.PR.
r D wie instytucje naukowo badawcze
– wykonawcy, instytucje niezależne
od pozostałych uczestników, mogą
to również być MŚP prowadzące
działalność badawczo-rozwojową.
Dodatkowo mogą uczestniczyć inne
przedsiębiorstwa lub użytkownicy
końcowi wnoszący konkretny wkład/
rozwiązanie konkretnych problemów/
zaspokojenie konkretnych potrzeb
MŚP, pod warunkiem, że nie pełnią
dominującej roli.
Koordynatorem realizowanego projektu może być zarówno MŚP jak
i jednostka badawcza.
Okres realizacji projektów wynosi
od 1 roku do 2 lat, a ich budżet 0,5 –
1,5 mln €.
Poziom dofinansowania prze KE
realizowanych działań:
rB
adania i technologiczny rozwój/
innowacje – działania bezpośrednio
ukierunkowane na tworzenie nowej
wiedzy, nowych technologii i produktów.
Działania MŚP skupią się na testowaniu
i ocenie rezultatów projektu celem
dalszego wykorzystania ich – do 50%,
podmioty publiczne non profit, jednostki
B+R oraz MŚP do 75%
r Demonstracyjne – sprawdzenie nowych technologii, które oferują potencjalne zyski, jeżeli nie mogą być
bezpośrednio skomercjalizowane,
testowanie produktów i procesów,
prototypy – do 50%
TEMAT NUMERU
r I nne określone działania, które ułatwią MŚP korzystanie z rezultatów
badań, szkolenia i rozpowszechnianie informacji o projekcie oraz
prawidłowe zarządzanie realizacją
projektu – do 100%
Maksymalne dofinansowanie KE
ograniczone jest do wartości 110%
całkowitej kwoty podwykonawstwa
w zakresie działań badawczo-rozwojowych i demonstracji, przeznaczonej
dla wykonawców badań.
Należy podkreślić, że w ramach projektów istnieje również możliwość rozliczania kosztów pośrednich, i tak:
r R zeczywistych kosztów pośrednich,
dla instytucji posiadających system
księgowości analitycznej pozwalający
na szczegółową alokację kosztów.
r Ryczałtowej stawki kosztów pośrednich, 20% wszystkich kosztów bezpośrednich z wyłączeniem kosztów
podwykonawstwa.
r R yczałtowej stawki kosztów pośrednich, 60% wszystkich kosztów
bezpośrednich z wyłączeniem kosztów podw ykonawst wa. Dla projektów z konkursów zamkniętych
po 31.12.2009 – 40%.
Ten sposób rozliczania dostępny jest
dla podmiotów publicznych o charakterze
niezarobkowym, szkół średnich i wyższych, jednostek badawczych oraz MŚP,
które nie mają możliwości obliczenia
realnych kosztów pośrednich związanych z realizacją działań badawczych,
rozwojowych oraz demonstracyjnych
w projekcie.
Badania na rzecz izb gospodarczych
i stowarzyszeń MŚP
Projekty tego typu inicjowane są przez
stowarzyszenia MŚP, które zlecają
badania zewnętrznym instytucjom
sektora badawczo-rozwojowego. Mogą
one dotyczyć:
r Pomocy w opracowaniu rozwiązań
technicznych wspólnych problemów
dla dużej liczby MŚP, w określonych
branżach lub segmentach procesu
wytwarzania wartości.
r O pracowania nowych lub spełnienie aktualnych norm i standardów
europejskich.
r S pełnienia w ymogów zawartych
w przepisach prawa odnośnie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
ochrony środowiska.
Projekty obejmują cały zakres tematyczny z obszaru nauki i technologii.
Wymagany minimalny skład konsorcjum, to:
7.Program
Ramowy różni się
od poprzednich
programów znaczącym
uproszczeniem zasad
uczestnictwa
r C o najmniej 3 niezależne stowarzyszenia/grupy MŚP działające w trzech
różnych państwach członkowskich
UE lub krajach stowarzyszonych
z 7.PR lub
r 1 stowarzyszenie/grupa MŚP działające w państwie członkowskim UE
lub kraju stowarzyszonym z 7.PR,
do którego należą, co najmniej dwie
niezależne osoby prawne utworzone
w dwóch różnych państwach
r Co najmniej 2 wykonawców działań
badawczo-rozwojowych niezależnych od wszystkich pozostał ych
uczestników.
Konieczny jest udział 2 – 5 MŚP
z dwóch różnych krajów, gwarantujących,
że wyniki projektu będą odpowiadać
na potrzeby MŚP i mogą zostać wykorzystane w większej liczbie MŚP.
Okres realizacji projektów wynosi od
2 do 3 lat, a ich budżet 1,5–4 mln €.
Dofinansowanie jest na takim samym poziomie jak w przypadku Badań
na rzecz MŚP.
Firmy mogą również rozwijać technologie poprzez udział w działaniu Partnerstwa
i ścieżki rozwoju pomiędzy przemysłem
a środowiskiem akademickim w ramach
Programu Mobilność. Działanie to służy
wzrostowi mobilności międzysektorowej
oraz zapewnia transfer wiedzy w wyniku programów współpracy jednostek
akademickich i przemysłu, w tym MŚP,
z uwzględnieniem tradycyjnych branż
produkcyjnych. W ramach projektów
o charakterze badawczym następuje
wzajemna w ymiana pracowników
(naukowców, menadżerów, techników)
pomiędzy przedsiębiorstwem a instytucją
naukową. Dodatkowo można przyjmować doświadczonych naukowców spoza
instytucji partnerskich celem transferu
wiedzy lub szkoleń, organizować warsztaty i konferencje.
Firmy rozwijające swój potencjał
poprzez współpracę w ramach klastrów
regionalnych mogą uzyskać wsparcie
w ramach działania Regiony Wiedzy
w Programie Możliwości. W wyniku
realizowanych projektów, we współpracy z regionami rozwiniętymi spełniającymi rolę „mentora”, mogą zostać
opracowane wspólne analizy planów
badawczych klastrów regionalnych
i wypracowane zestawy instrumentów,
służących zastosowaniu w konkretnych
działaniach badawczych.
Materiały informacyjne oraz dokumenty
konieczne do prawidłowego przygotowania wniosku projektowego.
Zaproszenie do składania wniosków
(Calls for proposals), Komisja Europejska ogłasza w Dzienniku Urzędowym
i serwisie CORDIS (www.cordis.lu),
z reguł y na 3 miesiące przed datą
zamknięcia konkursu.
Pod adresem każdego z konkursów
na stronie CORDIS-a, w Information
Package, dostępne są wszystkie informacje i dokumenty niezbędne do prawidłowego przygotowania wniosku
projektowego:
r Call Fiche – ogłoszenie konkursu wraz
z opisem szczegółowych wymagań
r Work Programme (Program Pracy):
opis celów, zasad i budżetu priorytetu,
LIPIEC 2008
11
TEMAT NUMERU
tematów jak również planowanych
przyszłych konkursów
r Guide for Applicants (Przewodnik
dla wnioskodawców), tak jak wniosek
projektowy składający się z 2 części:
r Część A – zawiera formularze „administracyjne” odnoście ogólnych danych
i informacji dotyczących projektu oraz
partnerów i instrukcję poprawnego
wypełnienia formularzy
r Część B – zawiera opis merytorycznej
zawartości wniosku projektowego, która
jest wymagana przez KE dla danego
konkursu
r Dodatkowe instrukcje lub informacje, jeżeli konieczne są dla danego
konkursu
Wnioski projektowe o dofinansowanie ze środków 7.PR przesyła się do KE
wyłącznie drogą elektroniczną (on-line)
za pomocą systemu EPSS – Electronic
Proposal Submission, dostępnego
ze strony danego konkursu.
Na etapie składania wniosku nie są
wymagane żadne podpisy.
Należy podkreślić, że 7.Program
Ramowy różni się od poprzednich
programów znaczącym uproszczeniem
zasad uczestnictwa. Dotyczy to całego
cyklu finansowania, łącznie z uproszczeniem systemów finansowania, zasad
i procedur administracyjnych oraz
finansowych, jak również czytelności i przystępności dokumentów dla
uczestników.
Potencjalni uczestnicy projektów
w ramach 7.PR mogą uzyskać pełną
informację oraz pomoc w przygotowaniu
wniosków projektowych w Punktach
Kontaktowych działających w naszym
województwie:
Politechnika Śląska – Katarzyna
Markiewicz-Śliwa, tel. 032 237 2092,
e-mail: [email protected]
Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla – Halina Kocek, tel. 032 271 0041,
e- mail: [email protected].
Zapraszamy do współpracy – Razem łatwiej
12
LIPIEC 2008
Rozmowa z Jarosławem Kubiakiem,
dyrektorem Śląskiego Centrum Przedsiębiorczości
MŚP w kolejce
po dotacje
C
zy proces powoływania Śląskiego Centrum Przedsiębiorczości już się zakończył? Czy
wszystko przebiegało zgodnie
z planami, czy pojawiły się jakieś
utrudnienia?
– Śląskie Centrum Przedsiębiorczości jest wojewódzką samorządową
jednostką organizacyjną działającą
w formie jednostki budżetowej powołanej uchwałą Sejmiku Śląskiego
nr III/13/4/2007 z dnia 19 września
2007 roku. Pełni funkcję Instytucji
Pośredniczącej Drugiego Stopnia
(instytucji wdrażającej) w zakresie
działań dla przedsiębiorstw w zarządzaniu Regionalnym Programem
Operacyjnym Województwa Śląskiego
na lata 2007-2013.
Można powiedzieć, że proces powoływania ŚCP jest już zakończony.
Od kwietnia br. Śląskie Centrum
Przedsiębiorczości działa w nowej
siedzibie przy ul. Katowickiej 47
w Chorzowie. Zakończyły się już
nabory pracowników poszczególnych
komórek organizacyjnych. Pierwszy
konkurs został ogłoszony zgodnie
z przyjętym harmonogramem.
Kto będzie dokonywał oceny składanych
przez przedsiębiorców projektów? Czy
będą to pracownicy Śląskiego Centrum
Przedsiębiorczości, czy zewnętrzni
specjaliści, czy zostali oni już wyłonieni
i jaka będzie ich ilość?
– Wnioski o dofinansowanie złożone
przez Wnioskodawców poddawane
będą ocenie formalnej i merytoryczno-technicznej.
Oceny formalnej wniosku o dofinansowanie dokonują pracownicy Komórki ds. wyboru projektów Śląskiego
Spodziewamy się, że
pierwsze konkursy
będą cieszyły się
bardzo dużym
zainteresowaniem
przedsiębiorców i że
wpłynie duża ilość
wniosków
Centrum Przedsiębiorczości. Ocena
formalna polega na potwierdzeniu,
że złożony wniosek o dofinansowanie
realizacji projektu wraz z załącznikami
jest kompletny i wypełniony zgodnie
z wytycznymi oraz obowiązującymi
przepisami prawa. Ocena formalna
jest oceną 0/1, wnioskodawca będzie
miał prawo jednorazowego uzupełnienia braku lub popraw y błędu
w złożonej dokumentacji. Wniosek
spełniający wymogi formalne jest
TEMAT NUMERU
przekazywany do oceny merytoryczno-technicznej przeprowadzanej przez
specjalnie do tego celu powołaną
Komisję Oceny Projektów. Komisja
Oceny Projektów składać się będzie
z ekspertów w ybranych w drodze
otwartego naboru, według jawnych
kryteriów, pochodzących z instytucji
zewnętrznych (np. uczelni, instytutów,
stowarzyszeń, organizacji). W najbliższym czasie planowane jest ogłoszenie naboru na ekspertów do Komisji
Oceny Projektów. Ogłoszenie pojawi
się na stronie internetowej Śląskiego
Centrum Przedsiębiorczości.
Pod koniec maja został opublikowany
nowy harmonogram naboru projektów
wraz z kwotami przypadającymi na poszczególne konkursy, które wynoszą
odpowiednio:
rdla Poddziałania 1.2.1 Mikroprzedsiębiorstwa – 10 mln Euro,
rd la Poddziałania 1.2.2 MŚP – 20
mln Euro,
rd la Poddziałania 1.2.3 Innowacje
w Mikro- i MŚP – 20 mln Euro,
rdla Poddziałania 3.1.1 Infrastruktura
zaplecza turystycznego/przedsiębiorstwa – 10 mln Euro,
rdla Poddziałania 3.2.1 Infrastruktura
okołoturystyczna/przedsiębiorstwa –
7 mln Euro.
Zgodnie z jakim kursem zostaną
przeliczone kwoty alokacji na poszczególne konkursy oraz na jaką ilość projektów, według szacunków Centrum,
one wystarczą? Czy są możliwe alokacje
między konkursami lub Poddziałaniami
w przypadku dużej ilości poprawnie
przygotowanych projektów?
– Wielkość dostępnej alokacji przypadająca na poszczególne poddziałania
jest każdorazowo przeliczana z uwzględnieniem kursu Europejskiego Banku
Centralnego z przedostatniego dnia
roboczego miesiąca poprzedzającego
miesiąc, w którym rozpoczyna się
nabór wniosków na dofinansowanie
projektów. Dla przykładu w obecnie
trwającym naborze wniosków w ramach
Poddziałania 1.2.1., który ogłoszony
został w dniu 6 czerwca 2008r., zastosowaliśmy przelicznik Euro z dnia 29
maja 2008r. (3,3842 PLN).
Spodziewamy się, że pierwsze konkursy będą cieszyły się bardzo dużym
zainteresowaniem przedsiębiorców
i że wpłynie duża ilość wniosków.
Może się zdarzyć tak, że środków nie
wystarczy dla wszystkich. Harmonogram
konkursów przewiduje, że nabory dla
poszczególnych Poddziałań odbywać się
Śląskie Centrum Przedsiębiorczości
będzie odpowiadało za przyjmowanie
projektów, ich ocenę i obsługę umów
o dofinansowanie z beneficjentami
w ramach następujących Poddziałań
z Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Śląskiego:
Nazwa
Poddziałania
będą co roku w tych samych terminach.
Nie przewidujemy alokacji pomiędzy
konkursami, jednak na pierwsze konkursy uruchamiamy więcej środków
niż w latach następnych.
Jak będzie wyglądał proces aplikacji
za pośrednictwem Wniosku Aplikacyjnego
dla Przedsiębiorców WAP? Czy będzie
dostępna wersja off-line? Czy wniosek
będzie się wysyłać za pośrednictwem
Internetu?
– Formularz Wniosku Aplikacyjnego
Przedsiębiorców jest udostępnio ny w formie interaktywnej witryny
1.2.1.Mikroprzedsiębiorstwa
1.2.2. MŚP
1.2.3.Innowacje w Mikro- i MŚP
3.1.1. Infrastruktura zaplecza turystycznego/przedsiębiorstwa
3.2.1. Infrastruktura okołoturystyczna/przedsiębiorstwa
Alokacja w mln EURO
2008
Suma
2009
2010
2011
2012
1.2.1. Mikroprzed10,00
siębiorstwa
5,00
5,00
5,00
6,00
31,00
1.2.2. MŚP
10,00
10,00
10,00
10,00
60,00
1.2.3. Innowac j e w M i k ro - 0,00
i MŚP
20,00
20,00
10,20
11,00
61,20
3.1.1. Infrastrukt u ra z apl e c z a
0,00
turystycznego /
przedsiębiorstwa
10,00
10,00
9,80
0,00
29,80
3.2.1 Infrastruktura okołoturystyczna
0,00
/ przedsiębiorstwa
7,00
5,00
5,00
0,00
17,00
20,00
LIPIEC 2008
13
TEMAT numeru
1 1.2.1. Mikroprzedsiębiorstwa
2 1.2.2. MŚP
60,00
3 1.2.3. Innowacje w Mikro- i MŚP
61,20
4 3.1.1. Infrastruktura zaplecza
turystycznego / przedsiębiorstwa
5 3.2.1. Infrastruktura okołoturystyczna
/ przedsiębiorstwa
31,00
29,80
17,00
1
2
3
4
5
Terminy konkursów
Nazwa Poddziałania
14
1.2.1. Mikroprzedsię- 1.2.2. MŚP
biorstwa
1.2.3. Innowacje 3.1.1. Infrastruktura 3.2.1 Infrastruktura okow Mikro- i MŚP
zaplecza turystycz- łoturystyczna / przedsięnego / przedsiębior- biorstwa
stwa
6 czerwca 2008 –
5 sierpnia 2008
5 września 2008 –
5 listopada 2008
5 grudnia 2008 –
5 lutego 2009
6 marca 2009 6 maja 2009
7 kwietnia 2009 8 czerwca 2009
5 czerwca 2009 5 sierpnia 2009
8 września 2009 6 listopada 2009
8 grudnia 2009 5 lutego 2010
5 marca 2010 5 maja 2010
8 czerwca 2010 9 sierpnia 2010
8 czerwca 2010 9 sierpnia 2010
7września 2010 8 listopada 2010
7 grudnia 2010 7 lutego 2011
8 marca 2011 9 maja 2011
6 kwietnia 2011 6 czerwca 2011
7 czerwca 2011 8 sierpnia 2011
7 września 2011 7 listopada 2011
7 grudnia 2011 6 lutego 2012
6 czerwca 2012 6 sierpnia 2012
7 września 2012 7 listopada 2012
LIPIEC 2008
Infografika: STUDIO PRESS
Podział środków finansowych między poszczególne
Poddziałania adresowane dla przedsiębiorstw na cały okres
wdrażania Programu prezentuje się następująco:
TEMAT Numeru
internetowej, w ypełniany on-line.
Po zalogowaniu do systemu na stronie
internetowej, Wnioskodawca może
wypełnić formularz wniosku.
Po wypełnieniu formularza on-line
przez Wnioskodawcę należy go zgłosić
do oceny formalnej drogą elektroniczną,
a następnie wygenerowany plik w formacie
PDF należy wydrukować, podpisać i dostarczyć w dwóch egzemplarzach (wraz
z załącznikami) do siedziby Śląskiego
Centrum Przedsiębiorczości w terminie
podanym w ogłoszeniu konkursowym
na stronie www.scp-slask.pl. Aplikacja
ta została zaprojektowana tak, aby
w przyszłości można było wykorzystywać podpis elektroniczny i pominąć
składanie wniosku w wersji papierowej
– to jednak kwestia przyszłości.
Jak będzie przebiegała linia demarkacyjna
między I osią Priorytetową (Poddziałania
1.2.1, 1.2.2, 1.2.3), a III osią Priorytetową (Poddziałania 3.1.1 i 3.2.1), czyli
przykładowo w ramach którego z Poddziałań będzie mógł otrzymać wsparcie
mały przedsiębiorca rozbudowujący
w Katowicach hotel?
– Dofinansowanie projektów w ramach
Priorytetu I. będą mogli otrzymać mikro-,
mali i średni przedsiębiorcy na realizację
projektów niezwiązanych bezpośrednio
z inwestycjami w infrastrukturę turystyczną i okołoturystyczną.
Projekty związane bezpośrednio
z inwestycjami w infrastrukturę turystyczną i okołoturystyczną, będą
wspierane w ramach Priorytetu III.
Turystyka.
Jednak składając wniosek o dofinansowanie, przedsiębiorca musi przede
wszystkim uzasadnić zgodność projektu z celami danego działania oraz
poinformować o wskaźnikach jakie
zamierza osiągnąć. Każdy z typów
projektów w ramach poszczególnych
poddziałań ma swoją tabelę wskaźników
produktu i rezultatu, i tym kryterium
powinni się kierować przedsiębiorcy
składający wnioski. Odpowiadając
na pytanie dotyczące wsparcia dla
projektu polegającego na rozbudowie
hotelu w Katowicach, to może on zostać
dofinansowany w ramach Poddziałania
3.1.1. Infrastruktura zaplecza turystycznego/przedsiębiorstwa.
Istnieje możliwość
wsparcia projektów
realizowanych m.in.
przez Niepubliczne
Zakłady Opieki
Zdrowotnej
Jak będzie przebiegała linia demarkacyjna między I osią Priorytetową (Poddziałania 1.2.1, 1.2.2, 1.2.3), a IX osią
(Działania 9.2. Infrastruktura lecznictwa
otwartego), czyli przykładowo, czy NZOZ
z poziomem zakontraktowania powyżej
50% może uzyskać wsparcie na inne
typy projektów niż były przewidziane
w ramach Działania 9.2 lub czy NZOZ
z poziomem poniżej 50% może otrzymać
wsparcie na dostosowanie przychodni
do wymogów Ministra Zdrowia?
– W przypadku linii demarkacyjnej
pomiędzy Priorytetem I. a Priorytetem
IX. To w ramach Poddziałań 1.2.1.
oraz 1.2.2., istnieje możliwość wsparcia projektów realizowanych m.in.
przez Niepubliczne Zakłady Opieki
Zdrowotnej, posiadające mniejszy niż
50% udział przychodów pochodzących
z usług świadczonych w ramach kontraktu z NFZ.
Projekty służące podnoszeniu jakości
usług medycznych oraz dostosowaniu
obiektów do wymogów określonych
w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia
z dnia 10 listopada 2006r., realizowane
przez NZOZy, których więcej niż 50%
przychodów pochodzi z usług świadczonych w ramach kontraktu z NFZ,
kwalifikują się do dofinansowania
w ra mach Pr ior y tet u I X. Z d row ie
i rekreacja.
Dziękuję za rozmowę AM
Kontakt ze Śląskim Centrum Przedsiębiorczości
Adres:
Śląskie Centrum Przedsiębiorczości
41-500 Chorzów, ul. Katowicka 47
Sekretariat
tel: (032) 7439160, fax:(032) 7439161
email: [email protected]
Informacje dotyczące Wniosku
o dofinansowanie i załączników:
Komórka ds. wyboru projektów:
tel. (032) 7439177
Informacje dotyczące Umowy
o dofinansowanie:
Komórka ds. monitoringu i kontroli
tel. (032) 7439166
Informacje ogólne:
Komórka ds. informacji i promocji:
Adriana Witkowska
[email protected]
Małgorzata Gaik
[email protected]
tel. (032) 7439165
tel. (032) 7439167
www.scp-slask.pl
LIPIEC 2008
15
TEMAT numeru
Rozmowa z Przemysławem Koperskim,
dyrektorem Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach
Zasoby ludzkie
siłą rozwoju regionu
C
zy w najbliższych organizowanych
przez Wojewódzki Urząd Pracy
konkursach w ramach Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki
przewiduje się zatrudnienie do oceny
merytorycznej wniosków asesorów?
Na jakich zasadach asesorz y będą
oceniali wnioski? Czy zatrudnienie
asesorów wpłynie na przyspieszenie
oceny projektów składanych przez
Beneficjentów w ramach PO KL?
– Z zadowoleniem przyjąłem inicjatywę Zarządu Województwa Śląskiego
zmierzającą do powierzenia oceny
merytorycznej projektów zewnętrznym
asesorom, dysponującym stosowną
wiedzą i doświadczeniem w zakresie
oceny projektów. Zarząd zatwierdził
już listę asesorów do poszczególnych
obszarów tematycznych Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki, natomiast obecnie finalizowany jest proces
zawierania z nimi umów ramowych
o współpracy. Niezwłocznie po zakończeniu przez Instytucję Pośredniczącą
niezbędnych procedur będziemy mogli
zaangażować asesorów do prac w Komisji
Oceny Projektów. Powinno to nastąpić
w najbliższych tygodniach.
Jestem przekonany, że włączenie
asesorów w skład Komisji wpłynie
na przyspieszenie procedury wyboru
projektów do dofinansowania. Przyczyna jest prosta: pracownicy WUP
16
LIPIEC 2008
oceniający projekty mają ograniczoną
dyspozycyjność czasową, w praktyce
mogą więc ocenić mniej wniosków
w określonym czasie. Asesor natomiast
nie świadczy pracy na rzecz W UP,
może więc poświęcić więcej czasu
na ocenę projektów, a dodatkowo
za każdy oceniony projekt otrzymuje
wynagrodzenie.
i określenie, które jego sektory wymagają
dodatkowego wsparcia, a w których
zostało ono udzielone w wystarczającej
intensywności. Wykorzystując bieżące
analizy prowadzone przez Obserwatorium Rynku Pracy w naszym urzędzie
będziemy starali się określić faktyczne
zapotrzebowanie rynkowe, a w razie
potrzeby dostosować do niego wielkość
środków finansowych przeznaczonych
na konkursy.
Wartość dofinansowania
nie może bowiem przekroczyć
90% wartości szkolenia
ogólnego, a w przypadku dużych
przedsiębiorstw – 70%
Czy nowelizacja Szczegółowego Opisu
Priorytetów Programu Operacyjnego
Kapitał Ludzki z dnia 13 marca 2008r.
wpłynie znacząco na zmiany w Dokumentacjach Konkursowych najbliższych
organizowanych przez WUP konkursach,
tj. dla poddziałań 8.1.1 „Wspieranie
rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw” i 8.1.2
„Wsparcie procesów adaptacyjnych
i modernizacyjnych w regionie”?
– Na pewno nie będzie to jakaś
znacząca zmiana. Musimy po prostu
dostosować zapisy naszych dokumentacji konkursowych do znowelizowanej treści „Szczegółowego Opisu
Priorytetów PO KL”. Najistotniejsza
modyfikacja nastąpiła w Poddziałaniu
8.1.1, gdzie zawężono krąg podmiotów
uprawnionych do aplikowania o środki
Europejskiego Funduszu Społecznego na szkolenia, kursy i doradztwo
Biorąc pod uwagę ilość wpływających
na poprzednie konkursy wniosków, czy
przewiduje się zwiększenie alokacji
na poszczególne konkursy organizowane
przez Wojewódzki Urząd Pracy? Czy
będzie to związane ze zmianą Planów
Działania?
– Nie, nie przewidujemy na razie
potrzeby zwiększania alokacji finansowych na konkursy, nie będzie też
związanych z tym zmian Planów Działań. Najważniejsza w tym przypadku
jest diagnoza sytuacji na rynku pracy
TEMAT numeru
nalnych poprzez dziewięć Priorytetów
merytorycznych. Priorytety od I do V są
wdrażane na szczeblu centralnym, natomiast priorytety od VI do IX regionalnie.
W województwie śląskim za wdrażanie
komponentu regionalnego odpowiada
Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO
KL) to program obejmujący całą alokację
środków unijnych przyznanych Polsce
na lata 2007 – 2013 z Europejskiego
Funduszu Społecznego. Program ten jest
wdrażany na szczeblu centralnym i regioL.P.
NAZWA DZIAŁANIA/PODDZIAŁANIA
Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego w Urzędzie Marszałkowskim
Województwa Śląskiego oraz Wojewódzki
Urząd Pracy w Katowicach.
Stan wdrażania komponentu regionalnego przez poszczególne Instytucje:
TERMINY OGŁASZANIA KONKURSÓW
Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego
1
7.2.1 Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych Pierwszy konkurs trwał od 18 lutego 2008r. do 31 marca 2008r.,
kolejny termin zaplanowano na październik 2008r.
wykluczeniem społecznym
2
7.2.2 Wsparcie ekonomii społecznej
Pierwszy konkurs trwał od 18 lutego 2008r. do 31 marca 2008r.,
kolejny termin zaplanowano na październik 2008r.
3
7.3 Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji
Pierwszy konkurs trwał od 14 stycznia 2008r. do 22 lutego
2008r., kolejny termin zaplanowano na lipiec 2008r.
4
8.2.1 Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsię- Jedyny konkurs przewidziany na 2008r. odbył się w terminie
od 10 marca 2008r. do 21 kwietnia 2008r.
biorstw
5
9.1.1 Zmniejszanie nierówności w stopniu upowszechnienia Jedyny konkurs przewidziany na 2008r. odbył się w terminie
od 12 maja 2008r. do 23 czerwca 2008r.
edukacji przedszkolnej
6
9.1.2 Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup
Jedyny konkurs przewidziany na 2008r. odbył się w terminie
o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszanie różnic
od 12 maja 2008r. do 23 czerwca 2008r.
w jakości usług edukacyjnych
7
9.2 Podniesienie atrakcyjności i jakości szkolnictwa zawo- Jedyny konkurs przewidziany na 2008r. trwa obecnie, rozpoczął
się 2 czerwca 2008r. i potrwa do 22 lipca 2008r.
dowego
8
9.4 Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty
9
9.5 Oddolne inicjatywy edukacyjne na obszarach wiej- Jedyny konkurs przewidziany na 2008r. zostanie uruchomiony
w czerwcu 2008r.
skich
Jedyny konkurs przewidziany na 2008r. odbył się w terminie
od 14 stycznia 2008r. do 22 lutego 2008r.
Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach
1
6.1.1 Wspieranie osób pozostających bez zatrudnienia na Ogłoszono konkurs otwarty od 28 marca 2008r., który został
zamknięty 14 kwietnia 2008r.
regionalnym rynku pracy
2
6.1.2 Wsparcie powiatowych i wojewódzkich urzędów pracy
Konkurs zamknięty trwał od 11 lutego 2008r. do 28 marca
w realizacji zadań na rzecz aktywizacji zawodowej osób
2008r.
bezrobotnych w regionie
3
6 . 2 Ws p ar c ie o r a z p r o m o cja p r z e d si ę b i o r c z o ś c i
Ogłoszenie konkursu zaplanowano na czerwiec 2008r.
i samozatrudnienia
4
6.3 Inicjatywy lokalne na rzecz podnoszenia poziomu ak- Ogłoszono konkurs otwarty od 11 lutego 2008r., który został
zamknięty 14 kwietnia 2008r.
tywności zawodowej na obszarach wiejskich
5
8.1.1 Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodow ych
Ogłoszenie konkursu zaplanowano na czerwiec 2008r.
i doradztwo dla przedsiębiorstw
6
8.1.2 Wsparcie procesów adaptacyjnych
i modernizacyjnych w regionie
7
8.1.3 Wzmacnianie lokalnego partnerstwa na rzecz ada- Ogłoszono konkurs otwarty od 10 marca 2008r., który został
zamknięty 14 kwietnia 2008r.
ptacyjności
8
9.3 Upowszechnienie formalnego kształcenia ustawicz- Ogłoszono konkurs otwarty od 11 lutego 2008r., który został
zamknięty 14 kwietnia 2008r.
nego
Ogłoszenie konkursu zaplanowano na czerwiec 2008r.
LIPIEC 2008
17
TEMAT numeru
zawodowe dla pracujących osób dorosłych. Zamiast dotychczasowych
„wszystkich podmiotów” o wsparcie
mogą się obecnie ubiegać trzy grupy
wnioskodawców:
rprzedsiębiorcy wykonujący działalność
gospodarczą w zakresie szkoleń,
rosoby prawne, które zgodnie ze statutem prowadzą działalność szkoleniową,
rosoby fizyczne prowadzące działalność oświatową.
W pozostałych Działaniach zmiany mają charakter przede wszystkim
techniczny, redakcyjny.
Jak p r z y ję te w y t yc z n e d o t yc z ą ce
udzielania pomocy publicznej wpłyną
na przyznawanie dotacji w ramach PO
KL w Działaniu 8.1.1 Wspieranie rozwoju
kwalifikacji zawodowych i doradztwo
dla przedsiębiorstw w sytuacji ubiegania
się o wsparcie przedsiębiorstw na szkolenie własnych kadr? Czy przedsiębiorca
będzie mógł w ysyłać na szkolenia
pojedynczych pracowników do różnych
instytucji szkoleniowych?
– Wytyczne dotyczące zasad udzielania pomocy publicznej nie zostały
jeszcze ostatecznie opracowane. Jedynym wiążącym dokumentem jest
rozporządzenie Ministra Rozwoju
Regionalnego z dnia 6 maja 2008 r.
w sprawie udzielania pomocy publicznej w ramach Programu Operacyjnego
Kapitał Ludzki. Instytucja Zarządzająca finalizuje prace nad „Zasadami
udzielania pomocy publicznej w ramach PO KL”.
Jeżeli natomiast chodzi o dotacje dla
przedsiębiorców na szkolenie swoich
pracowników, ważna jest tutaj kwestia
wkładu własnego przedsiębiorcy. Wartość dofinansowania nie może bowiem
przekroczyć 90% wartości szkolenia
ogólnego (a w prz y padku du ż ych
przedsiębiorstw – 70%). Przy szkoleniach specjalistycznych maksymalna
intensywność pomocy publicznej jest
jeszcze niższa i wynosi maksymalnie
55% i 45%. Pozostałe koszty szkolenia
18
LIPIEC 2008
będzie więc musiał ponieść beneficjent
pomocy publicznej, a więc w tym
przypadku przedsiębiorca kierujący
swoich pracowników na szkolenie.
P r ac ow n ic y d e le gow a n i pr z e z
przedsiębiorcę mogą wziąć udział
w szkoleniach organizowanych przez
różne instytucje, jednakże zawsze
z zachowaniem wspomnianych zasad
korzystania z pomocy publicznej.
Jakie podmioty i jakie typy projektów
będą możliwe do realizacji w ramach
Poddziałania 8.1.2 „Wsparcie procesów
adaptacyjnych i modernizacyjnych
w regionie”?
– W Podd ziałaniu 8.1.2 PO K L
beneficjenci mogą realizować kilka
typów projektów, np.:
rp omoc w t worzeniu partnerst w
lokalnych z udziałem m.in. przedsiębiorstw, organizacji pracodawców,
związków zawodowych, jednostek
samorządu terytorialnego, urzędów
pracy i innych środowisk, mających
na celu opracowanie i wdrażanie
strategii przewidywania i zarządzania
zmianą gospodarczą na poziomie
lokalnym i wojewódzkim,
rw sparcie dla pracodawców przechodzących procesy adaptacyjne
i moder n i zac y jne , rea l i zowa ne
w formie tworzenia i wdrażania
programów zwolnień monitorowanych (outplacement),
rp od noszen ie ś w iadomo ś c i pracowników i kadr zarządzających
modernizowanych firm w zakresie
możliwości i potrzeby realizacji projektów wspierających procesy zmian
poprzez szkolenia i doradztwo,
rs z kolen ia prz ek wa l i f i kow ujące
i usługi doradcze w zakresie wyboru
nowego zawodu i zdobycia nowych
umiejętności zawodowych,
rs zkolenia i doradztwo dla przedsiębiorców wspomagające proces
zmiany profilu działalności przedsiębiorstwa.
Warto też zwrócić uwagę na projekty
innego rodzaju, nie skierowane bez-
"Włączenie asesorów
w skład Komisji wpłynie
na przyspieszenie procedury
wyboru projektów
do dofinansowania"
powiedział
Przemysław Koperski
TEMAT numeru
pośrednio do osób, ale bardzo ważne
z punktu widzenia prognozowania
kierunków rozwoju gospodarczego
regionu. Są to mianowicie badania
i analizy dotyczące trendów rozwojowych i prognozowania zmian gospodarczych zachodzących w regionie,
w szczególności tworzenia i likwidacji
miejsc pracy oraz formułowania właściwych mechanizmów zaradczych,
upowszechnianie wyników tych badań i analiz oraz związana z nimi
wymiana informacji. Wnioski z tych
badań będą też na pewno pomocne
przy opracowaniu kolejnych Planów
Działań oraz wspomogą tworzenie
projektów spójnych z kierunkami
rozwoju społeczno – gospodarczego
regionu.
Wnioski o dofinansowanie projektów w ramach tego Poddziałnia mogą
składać wszystkie podmioty oprócz
osób fizycznych (chyba że osoby, te
prowadzą działalność gospodarczą lub
oświatową na podstawie odrębnych
przepisów).
Czy w ramach planowanych do ogłoszenia konkursów przewidywane są
szczegółowe kryteria strategiczne,
za które będzie można uzyskać dodatkową premię punktową?
– Zgodnie z zatwierdzonymi Planami
Działań dodatkowa premia punktowa
za spełnienie przez projekt szczegółowych kryteriów strategicznych może być
przyznana tylko w Priorytecie VI, czyli
w Działaniach 6.1, 6.2 i 6.3. Premiować
będziemy projekty adresowane do osób
z następujących grup w szczególnej
sytuacji na rynku pracy: osoby długotrwale bezrobotne, kobiety oraz osoby
powyżej 45 roku życia. Szczegółowe
zasady przyznawania premii punktowej
każdorazowo są sprecyzowane w dokumentacji konkursowej. Chciałbym
jednak podkreślić, że uwzględnienie
w projekcie szczegółowych kryteriów
strategicznych nie jest obowiązkowe.
Dziękuję za rozmowę AM
LIPIEC 2008
19
WAżNY TEMAT
Jak skuteczniej prowadzić interesy
..czyli znaczenie poprawności
korespondencji handlowej
oraz weryfikacji wiarygodności
kontrahenta
Korespondencja oraz tłumaczenia
Roland Myca, niemiecki adwokat, właściciel kancelarii
Anwaltskanzlei Roland Myca z Dortmundu
20
LIPIEC 2008
Z moich doświadczeń zawodowych wynika, że częstym problemem w kontaktach
biznesowych polskich przedsiębiorców
z niemieckimi partnerami, jest prowadzenie korespondencji. Szczególnego
znaczenia w tym przypadku nabiera
jakość tłumaczeń w języku niemieckim.
Nierzadko, tłumaczenia sporządzane są
przez doświadczonych polskich tłumaczy
przysięgłych. Z całą odpowiedzialnością mogę stwierdzić, że zdecydowana
większość tłumaczeń zawiera niedopuszczalne błędy merytoryczne. Często
adresaci korespondencji zastanawiają
się „co autor miał na myśli”.
Takie zachowanie budzi u niemieckich
partnerów refleksję, czy warto w ogóle
prowadzić sprawy z partnerem handlowym, którego trudno jest zrozumieć.
Dla zilustrowania podaję parę przykładów błędów popełnionych przez polskich
tłumaczy: termin „biegły rewident” został
przetłumaczony jako „Sachverständiger
für Wirtschaft”.Prawidłowe tłumaczenie
brzmi „Wirtschaftsprüfer.” Niemiecki
partner miał na myśli biegłego sądowego
z zakresu gospodarki.
Sformułowanie „agent handlowy”
przetłumaczono na język niemiecki
jako „Handelsagent”, co zostało niezrozumiane przez parternera, ponieważ
takie określenie w Niemczech w ogóle nie występuje. Niemiecki partner
zastanawiał się, czy przez przypadek
polskiemu partnerowi nie chodziło
o osobę zajmującą się wywiadem gospodarczym. Prawidłowo należało użyć
zwrotu „Handelsvertreter”.
WAŻNY TEMAT
z niemieckimi firmami
Określenie „Ladenhüter”, które w potocznym języku niemieckim oznacza
„bubel” zostało przetłumaczone jako
„ochrona sklepu”.
W tłumaczeniu, w celu dokonania
egzekucji w Niemczech na podstawie
polskiego orzeczenia sądowego oraz
europejskiego tytułu egzekucyjnego,
określenie „nakaz zapłaty”, użyto błędnie
sformułowania „Befehl auf Zahlung”,
które w tym kontekście nie występuje
w języku niemieckim. Niemiecki komornik zajmujący się egzekucją, nie
mógł zrozumieć sensu tłumaczenia,
w związku z tym musiało ono zostać
wykonane ponownie u tłumacza przysięgłego w Niemczech.
W szczególności w ważnej korespondencji biznesowej (włączając w to korespondencję urzędową, sądową, sporządzanie
umów oraz zamówień, w odpowiedziach
na reklamacje itp.), tłumaczenia powinny
być zlecane osobom, dla których język
stosowany w korespondencji jest językiem
ojczystym lub które mają wieloletnie
doświadczenie zawodowe zdobyte
w krajach niemieckojęzycznych.
Jeżeli nie są jednak Państwo zdecydowani na korzystanie z tego typu
usług niemieckich profesjonalistów,
przy sporządzaniu tłumaczeń powinno
się sprawdzić jakość usług polskiego
tłumacza, np. poprzez przeprowadzenie szczerej rozmowy w tej sprawie
z niemieckim kontrahentem, co sądzi
o jakości otrzymanej od Państwa korespondencji itp.
Takie zachowanie wzbudzi uznanie
u większości partnerów biznesowych
z małych i średnich przedsiębiorstw
niemieckich, gdyż jest ono świadectwem,
że profesjonalnie traktuje się swojego
partnera.
W korespondencji biznesowej powinno się używać, w miarę możliwości,
krótkich zwięzłych zdań, gdyż nawet
doświadczonym tłumaczom przysparza wiele trudności tłumaczenie zdań
wieloczłonowych. Istnieją bowiem spore
różnice gramatyczne w szyku zdań.
Sprawdzenie sytuacji finasowo-prawnej
kontrahenta
W moim przekonaniu polskie firmy
z reguły nie sprawdzają wiarygodności
kontrahenta, co w praktyce prowadzi
do wielu problemów z uzyskaniem
płatności.
Z tego powodu polecam sprawdzenie
kondycji finansowej partnera, a także
jego statusu prawnego oraz sposobu
reprezentacji.
Informacje powyższe można uzyskać,
między innymi z rejestru handlowego
(jeżeli firma jest zarejestrowana), bądź
poprzez wywiadownie gospodarcze.
Uzyskane informacje o kontrahencie, pozwalają ocenić stopień ryzyka
finansowego i prawnego zawieranej
transakcji. Stanowią one ponadto cenny
instrument służący przygotowaniu
umow y z partnerem oraz dokonaniu wyboru sposobu zabezpieczenia
transakcji (przede wszystkim sposobu
zabezpieczenia płatności).
Jeżeli partnerem jest niemiecka osoba prawna, np. spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością (GmbH), polecam
sprawdzenie, komu przysługuje prawo
do jej reprezentowania. Na rynku
niemieckim często dochodzi do zmian
w organach reprezentujących spółkę
(w wielu wypadkach nawet niespodziewanie). Zwracam również uwagę
na działające operacyjnie od kilku lat
na rynku niemieckim, brytyjskie spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością (limited, Ltd), których kapitał zakładowy
często wynosi parę lub parędziesiąt
funtów. W Wielkiej Brytanii można
utworzyć spółkę limited, której kapitał
wynosi jeden funt brytyjski.
Z racji stosowania czasami w nazwie
spółki brytyjskiej limited dodatku GmbH
(charakterystycznego dla niemieckiej spółki
z o.o.), dochodzi do problemów związanych
z identyfikacją formy prawnej spółki.
Przeciętne koszty sprawdzenia kontrahenta na rynku niemieckim przez
wywiadownię gospodarczą kształtują się
na poziomie pomiędzy 50 a 200 EUR.
Wyżej wymienione sytuacje wskazują
na konieczność rzetelnego przygotowania korespondencji ze strony polskiego
przedsiębiorcy przez profesjonalistów, jak
również sprawdzenia kondycji finansowej
oraz prawnej niemieckiego partnera.
Roland Myca
niemiecki adwokat,
właściciel kancelarii Anwaltskanzlei
Roland Myca z Dortmundu
(www.kanzlei-myca.net), zajmujący się
niemieckim i międzynarodowym prawem
gospodarczym, współpracujący od kilku
lat z Regionalną Izbą Gospodarczą
w Katowicach
LIPIEC 2008
21
INFORMACJE Z IZBY
Może warto już dziś
pomyśleć o e-podpisie?
L
udzie biznesu na całym świecie
już od dawna korzystają z dobrodziejstw jakie niosą ze sobą
usługi e-podpisu. Teraz nowe
narzędzie jest również dostępne Polsce. 11 października 2001r. w Pałacu
Prezydenckim prezydent RP Aleksander Kwaśniewski uroczyście podpisał ustawę z 18 września 2001 roku
o podpisie elektronicznym. Po raz pierwszy w historii podpisanie ustawy odbyło
się także drogą elektroniczną.
Podpis elektroniczny to ogólna
nazwa dla całej grupy technik służących do potwierdzania autentyczności
dokumentu i tożsamości jego nadawcy
przy wymianie informacji drogą elektroniczną. W praktyce jest bardziej
wiarygodny od podpisu tradycyjnego
i wprowadza dodatkowe możliwości,
nie istniejące przy podpisie odręcznym.
Podpis elektroniczny można stosować
wszędzie tam, gdzie używa się podpisu odręcznego – czyli do oznaczania
wszelkiego rodzaju dokumentów czy
korespondencji.
W okresie wakacyjnym wychodząc
naprzeciw Państwa oczekiwaniom w Regionalnej Izbie Gospodarczej w Katowicach
utworzony będzie Punkt Potwierdzenia
Tożsamości. W punkcie dokonywane będą
wszystkie niezbędne czynności związane
z uzyskaniem e-podpisu.
O szczegółach będziemy Państwa
informować za pomocą naszej strony
internetowej www.rig.katowice.pl
PUNKT KONSULTACYJNY
przy R
egionalnej Izbie Gospodarczej w Katowicach
ul. Opolska 15, 40-084 Katowice
tel.: (032) 781 49 85/94, (032) 351 11 96
fax: (032) 781 49 81, 351 11 85
e-mail: [email protected]
www.rig.katowice.pl
Bezp∏atne us∏ugi informacyjne
dla ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstw
Co nowego w PK?
W Punkcie Konsultacyjnym udzielamy informacji na
temat możliwości ubiegania się o wsparcie w programach
operacyjnych na lata 2007-2013.
6 czerwca br. ogłoszony został nabór wniosków dla
mikroprzedsiębiorców w ramach Regionalnego Programu
Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 20072013. Mikroprzedsiębiorcy lokalizujący swoje inwestycje
na terenie województwa śląskiego mogą starać się
o dofinansowanie w wysokości 60% (maksymalnie do 200
22
LIPIEC 2008
tys. PLN). Wnioski o dofinansowanie inwestycji można
składać w terminie do 5 sierpnia 2008 r. w siedzibie
Śląskiego Centrum Przedsiębiorczości. Trwają również
nabory wniosków w działaniach dla przedsiębiorców
przewidzianych w Programie Operacyjnym Innowacyjna
Gospodarka, wdrażanych przez Polską Agencję Rozwoju
Przedsiębiorczości.
Zapraszamy serdecznie do wizyty w Punkcie
Konsultacyjnym.
PUNKT
KONSULTACYJNY
CZYNNY JEST:
t w poniedziałki –
12.00-20.00
t wtorek – piątek –
8.00-16.00 •
WYDARZYło SIĘ
Czerwcowe Spotkanie Klubu Członkowskiego
C
zerwcowe spotkanie Klubu
Członkowskiego uświetniło
swoją obecnością kilku znamienitych gości, którzy podzielili
się ze zgromadzonymi ważnymi informacjami na temat prywatyzacji firm,
dofinansowania inwestycji z WFOŚiGW
w Katowicach oraz realizacji zadań
związanych z budową Drogowej Trasy
Średnicowej.
„Prywatyzacja ma być jawna, przejrzysta i apolityczna” – to słowa jakie
przytoczyła podczas spotkania Pani
Joanna Schmid – Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Skarbu Państwa.
20 maja 2008 r. w Komisji Sejmowej
Skarbu Państwa odbyło się pierwsze czytanie
rządowego projektu nowelizacji ustawy
o komercjalizacji i prywatyzacji. Zmiany
zakładają m.in. wprowadzenie tzw. Karty
prywatyzacyjnej. Priorytetami programu
prywatyzacji są jawność i uczciwość procesów prywatyzacyjnych, apolityczność
i profesjonalizm w zarządzaniu spółkami
oraz zwiększenie konkurencyjności polskiej
gospodarki. Zakres 4-letniego programu
prywatyzacji obejmuje spółki z sektorów instytucji finansowych, energetyki,
chemii, przemysłu naftowego, spółki
przemysłu maszynowego, metalowego,
elektronicznego, transportowego, spirytusowego oraz spółki z Programu NFI.
Do prywatyzacji zostały wyznaczone m.in.
bardzo duże jednostki, takie jak PKO BP
oraz BGŻ, LOT, Ruch, PGE, ENEA oraz
Giełda Papierów Wartościowych. Łącznie
prywatyzacja obejmie 740 spółek. Przewidywane przez MSP wpływy do budżetu
państwa z prywatyzacji w 2008 r. to kwota
4,5 mld. zł. Środki te zasilą także Fundusze
rezerwy demograficznej, restrukturyzacji
przedsiębiorstw oraz Nauki i Technologii
Polskiej.
Pani Gabriela Lenartowicz – Prezes
Zarządu Wojewódzkiego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki
Od lewej: Tadeusz Donocik - Prezes Izby, Joanna Schmid – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa,
Gabriela Lenartowicz – Prezes Zarządu WFOŚiGW w Katowicach oraz Ireneusz Maszczyk - Prezes Zarządu DTŚ SA
Wodnej w Katowicach, przybliżyła
rolę Funduszu, który jest nowoczesnym
instrumentem zwrotnego finansowania
ze środków publicznych. Dzięki niemu
osiągane są dwa ważne cele. Niskie koszty
pozyskiwania środków na inwestycje
środowiskowe, a jednocześnie efekt
dźwigni finansowej (jedna złotówka
ze środków publicznych dzięki pożyczkom i umorzeniom daje średnio 4 złote
przeznaczone na ochronę środowiska).
Budżet Funduszu składa się z kilku
elementów. Najważniejsze to opłaty
i kary za korzystanie ze środowiska
oraz zw rot y rat poż yczek. Dzięk i
wpływom w 2007 r. Fundusz przeznaczył na działania proekologiczne
406 mln. zł.
Prezes Zarządu Drogowej Trasy
Średnicowej, Pan Ireneusz Maszczyk
przedstawił działania niezbędne dla
wybudowania podstawowej i oczeki-
wanej trasy komunikacyjnej konurbacji
śląskiej – Drogowej Trasy Średnicowej
Katowice-Gliwice. Wspólnie z władzami
województwa spółka stworzyła finansowe
warunki dla przedsięwzięcia i po dzień
dzisiejszy aktywnie uczestniczy w procesie pozyskiwania środków na ten cel.
Racjonalną podstawę inwestycji, wpływającą na tempo realizacji i możliwość
jej długofalowego planowania, umożliwiła zawarta w październiku 1998r.
umowa finansowa między Rządem RP
i Europejskim Bankiem Inwestycyjnym
na częściowe kredytowanie przez EBI
budowy DTŚ. DTŚ to najważniejsza, obok
ukończonego już odcinka autostrady A4,
inwestycja drogowa na Śląsku. Połączy
ona sześć miast. Zgodnie z zamysłem
projektodawców, nie zastąpi autostrady
A4, która przeznaczona będzie dla ruchu
tranzytowego ale ma obsłużyć ruch lokalny, stanowiący ok. 88% całości.
LIPIEC 2008
23
WYDARZYło SIĘ
Warsztat interaktywny o tematyce eksportowej
W
dniu 29 maja br. w siedzibie
Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach odbył się
warsztat interaktywny pt.
„Różnice kulturowe we współpracy
eksportowej z klientami międzynarodowymi”. Warsztat był kontynuacją
cyklu spotkań „Eksport- wyzwaniem
i szansą dla Twojej firmy”, których koncepcja została opracowana w oparciu
o doświadczenia międzynarodowego
projektu EURICA, zrealizowanego
przez RIG w Katowicach.
Warsztat prowadziła dr Monika
Kulikowska – Mrożek, Adiunkt w Górnośląskiej Wyższej Szkole Handlowej
w Katowicach, uczestniczka wielu
projektów badawczych, m.in. „Przedsię-
24
LIPIEC 2008
biorczość we wspólnej organizacji” i „Zachowania przedsiębiorcze i efektywność
organizacji w kontekście sprzeczności
strategicznych”.
Założeniem warsztatu było połączenie
wiedzy teoretycznej z praktyczną, dotyczącej różnic kulturowych, pozwalającej
na sprawne i skuteczne komunikowanie
się z zagranicznymi przedstawicielami
świata biznesu.
Program warsztatu obejmował następujące zagadnienia:
rnarzędzia i techniki pozyskiwania klientów do współpracy eksportowej
rw spółpraca z klientami z Unii Europejskiej
rróżnice kulturowe między Północą
a Południem
rPolak i Chińczyk- dwa bratanki?
rw yzwanie profesjonalizmu, czyli jak
podbić rynek amerykański.
Adresatami warsztatu byli reprezentanci, zarówno firm mających doświadczenie w zakresie wchodzenia na rynki
zagraniczne, jak i tych, które zamierzają
rozpocząć działalność eksportową.
Zapraszamy do udziału w kolejnych
warsztatach przybliżających tematykę
eksportu.
Dział Współpracy Międzynarodowej
RIG w Katowicach
tel. (+48 32) 3511195
fax (+48 32) 3511185
e-mail: [email protected]
WYDARZYło SIĘ
Wymiana doświadczeń ze Szwecją
W
pierwszych dniach czerwca br.
grupa doradców i specjalistów
w zakresie promocji przedsiębiorczości i rozwoju MSP
z Województwa Śląskiego uczestniczyła
w programie wymiany doświadczeń
ze szwedzkim regionem Zachodniej
Gotalandii. Na zaproszenie organizatora
– Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach – w wymianie wzięli udział
również przedstawiciele śląskich instytucji
otoczenia biznesu, m.in. Górnośląskiej
Agencji Przekształceń Przedsiębiorstw
SA w Katowicach, Izby Rzemieślniczej
oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach, Agencji Rozwoju
Regionalnego SA w Częstochowie oraz
naszej Izby.
Projekt wymiany został przygotowany
przez Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach w ramach Programu Leonardo da
Vinci i miał na celu podniesienie kompetencji zawodowych uczestników poprzez
zapoznanie z nowatorskimi narzędziami
stymulującymi rozwój przedsiębiorczości
w Szwecji. Celem wymiany było skonfrontowanie własnego systemu usług
z zakresu wspierania przedsiębiorczości
z działaniami szwedzkich instytucji
w tym zakresie, a także transfer pozytywnych praktyk w skali międzynarodowej
w kierunku zwiększenia zakresu i jakości
świadczonych usług. Region Zachodniej
Gotalandii wybrano na miejsce wymiany
nieprzypadkowo.
Zachodnia Gotalandia to trzeci pod
względem wielkości region Szwecji i jednocześnie najbardziej znaczący obszar
przemysłowy kraju, a także jeden z najszybciej rozwijających się regionów Północnej
Europy. To tutaj mieszczą się siedziby
znanych na całym świecie szwedzkich
koncernów, takich jak m.in. SKF, Volvo,
Saab czy AstraZeneca. Stolica regionu
Prezentacja działalności
Centrum Őstra Nordstan
– Gőteborg – jest największym portem
i jednocześnie wiodącym organizatorem
wydarzeń o charakterze międzynarodowym
w całej Skandynawii. Z Województwem
Śląskim łączy region Zachodniej Gotalandii
list intencyjny dotyczący m.in. wspierania
inicjatyw w zakresie współpracy gospodarczej
między organizacjami i społecznościami
obu regionów.
W trakcie wizyty szwedzcy partnerzy
zaprezentowali w jaki sposób w regionie
podejmowane są działania mające na celu
tworzenie nowych firm oraz wspieranie
już istniejących, poprzez m.in. zachęcanie
młodych osób do zakładania działalności
gospodarczej oraz współpracę firm, władz
regionalnych i lokalnych oraz sektora B+R
w zakresie wspierania innowacyjnych
rozwiązań. Dzięki aktywnej współpracy
Urzędu Rozwoju Regionalnego odwiedziliśmy w trakcie pobytu kilkanaście różnych
instytucji działających w całym regionie
w obszarze wsparcia przedsiębiorczości, m.in.
Centrum Biznesu Gőteborga, instytucję
finansową ALMI, park technologiczny
Lindholmen, inkubator przedsiębiorczości
w Trollhättan oraz Centrum Rozwoju
Gospodarczego ESPIRA w Boras. Bardzo
ciekawym doświadczeniem była także
Projekt „Wymiana doświadczeń w zakresie wspierania przedsiębiorczości i rozwoju
MSP” był realizowany w ramach Programu Leonardo da Vinci finansowanego ze
środków Unii Europejskiej
wizyta w Centrum Usług Őstra Nordstan,
w którym w myśl znanej w naszym kraju
(niestety ciągle tylko ze słyszenia) koncepcji
„jednego okienka”, mieszkańcy Gőteborga
mogą w jednym miejscu załatwić sprawy
będące w gestii różnych urzędów, m.in.
skarbowego, stanu cywilnego oraz komorników sądowych.
Czerwcowa wymiana doświadczeń była
dla nas doskonałą okazją do obserwacji
szwedzkich rozwiązań w zakresie wspierania przedsiębiorczości i dostarczyła wielu
cennych informacji inspirujących do działań, nie tylko w obszarze międzynarodowym, ale także regionalnym. W oparciu
o szwedzkie doświadczenia Regionalna
Izba Gospodarcza w Katowicach wspólnie
z Izbą Rzemieślniczą oraz Małej i Średniej
Przedsiębiorczości w Katowicach rozpoczęły
już prace nad nowym, wspólnym projektem unijnym dla śląskich przedsiębiorców.
Mając na względzie niezwykle praktyczny
wymiar wizyty w Szwecji pragnę bardzo
serdecznie podziękować Wojewódzkiemu
Urzędowi Pracy w Katowicach za zaproszenie naszej Izby do udziału w wymianie,
trafny dobór elementów jej programu,
a także profesjonalną organizację pobytu
delegacji w Szwecji.
Aleksandra Herba
Zastępca Dyrektora Generalnego
Regionalnej Izby Gospodarczej
w Katowicach
LIPIEC 2008
25
NOWE FIRMY CZŁONKOWSKIE RIG W KATOWICACH
WYKAZ NOWYCH CZŁONKÓW
Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach
1. PRH „BOBREK” Sp. J.
T. Niewiadomska, J. Małek, B. Macianty
Adres: ul. Roździeńskiego 1
41-308 Dąbrowa Górnicza
Tel. 032 261 63 13
Fax. 032 261 63 10
e-mail: [email protected], www.bobrek.pl
Właściciele: Teresa Niewiadomska, Jadwiga Małek,
Brunon Macianty
Tel. 032 78 295 80
Fax 032 78 295 81
e-mail: [email protected]
Partnerzy Zarządzający: Mariusz Witkowski, Łukasz
Chmielniak, Aleksandra Hayder
Opis działalności: działalność prawnicza, kompleksowa
obsługa podmiotów gospodarczych, sprawy karne skarbowe i gospodarcze, podatkowe, obsługa nieruchomości,
energetyka.
Opis działalności: hurtownia stali.
2. Kowalski Alfred
Adres: ul. Chopina 2/10
43-170 Łaziska Górne
Tel. kom. 601 848 740
e-mail: [email protected]
Właściciel: Alfred Kowalski
Opis działalności: wykonywanie robót ogólnobudowlanych
zwiazanych ze wznoszeniem budynków, wykonywanie
instalacji elektrycznych budynków i budowli.
3. SILEGRO Arkadiusz Tarasiński
Adres: ul. Kosynierów 7
40-696 Katowice
Tel. 032 209 76 16
Fax 032 209 76 16
e-mail: [email protected]
www.dobrewina.pl
Właściciel: Arkadiusz Tarasiński
Opis działalności: sprzedaż win z własnego importu,
organizacja degustacji, doradztwo handlowe w zakresie
win, przygotowywanie prezentów świątecznych i okolicznościowych.
4.Chmielniak, Witkowski, Kubisa, Hayder Spółka Partnerska Adwokatów
i Radców Prawnych
Adres: ul. Gliwicka 10
40-079 Katowice
26
LIPIEC 2008
5. Elektrociepłownia EC Nowa Sp. z o.o.
Adres: Al. J. Piłsudskiego 92
41-308 Dąbrowa Górnicza
Tel. 032 73 555 01
Fax. 032 73 555 04
e-mail: [email protected]
www.ecnowa.pl
Prezes Zarządu: Leszek Wróbel
Opis działalności: produkcja ciepła (pary wodnej i gorącej
wody), produkcja i sprzedaż mediów energetycznych, w tym:
dmuchu wielkopiecowego, energii elektrycznej, ciepła.
6. S amodzielny Publiczny Zakład
Opieki Zdrowotnej Zespół Opieki
Zdrowotnej w Knurowie
Adres: ul. Niepodległości 8
44-190 Knurów
Tel. 032 33 193 34
Fax. 032 33 193 04
e-mail: [email protected]
www.zozknurow.pl
Dyrektor: Michał Ekkert
Opis działalności: świadczenie usług diagnostyczno-leczniczych, rehabilitacyjnych i specjalistycznych w ramach
lecznictwa zamkniętego i ambulatoryjnego.
CZERWIEC
SIERPIEŃ
h
WRZESIEŃCZERWIEC
%
10
ZAPRASZA NA SZKOLENIA:
ic
sk
ow
nk h
ło ac
cz i c
m ow
fir at
la K
id Gw
iżk RI
zn
DZIAŁ EDUKACJI IZBY
Cena
Termin
Tematyka szkolenia
21.07.08 r.
Krajowe i zagraniczne podróże służbowe oraz zasady rozliczania kosztów
samochodu – aktualne przepisy. Szkolenie w ramach Letniej Akademii Prawa i Podatków
21-22.08.08 r.
Analiza przyczyn i skutków wad wg metody FMEA 560 PLN
27.08.08 r.
Ochrona mienia pracodawcy –zasady obowiązujące w 2008r. 190 PLN
Seminarium informacyjne w ramach Letniej Akademii Prawa i Podatków
27-28.08.08 r.
Dobre praktyki zarządzania dostawcami na przykładzie branży motoryzacyjnej Termin
Tematyka szkolenia
1.09.08 r.
Zintegrowany System Zarządzania – wymagania norm ISO 9001, ISO 14001, PN-N 18001
2.09.08 r.
Metrologia w Systemie Zarządzania Jakością 8-10.09.08 r.
Auditor Wewnętrzny Zintegrowanego Systemu Zarządzania wg norm
ISO 9001, ISO 14001, PN-N 18001
10-11.09.08 r.
Doskonalenie Systemu Zarządzania Jakością 560 PLN
15.09.08
Badanie satysfakcji klienta wg normy ISO 9001:2000
290 PLN
16-17.09.08
Warsztaty doskonalące dla Auditorów Wewnętrznych Systemu Zarządzania 540 PLN
22-25.09.08
Pełnomocnik Systemu Zarządzania Jakością (blok I)
Blok II - 6-9.10.08
29.09.08
Ocena pracownicza i jej wpływ na konkurencyjność firmy
290 PLN
30.09.08
Siła autoprezentacji na otwartym rynku pracy – podejście innowacyjne
290 PLN
Szczegóły dotyczące szkoleń znajdują się na stronie internetowej
www.rig.katowice.pl w zakładce Szkolenia.
Kontakt: Dział Edukacji RIG w Katowicach
tel. (032) 351-11-99/88; 781-48-56; fax (032) 351-11-86
e-mail: [email protected]
290 PLN
560 PLN
Cena
290 PLN
290 PLN
1150 PLN
2590 PLN
Wydawnictwo współfinansowane ze środków budżetu samorządu Województwa Śląskiego