Rodzaje osób prawnych - spółdzielnia mieszkaniowa bieńczyce

Rodzaje osób prawnych
Wśród osób prawnych polska nauka prawa rozróżnia następujące rodzaje osób prawnych:
Skarb Państwa i państwowe osoby prawne, jednostki samorządu terytorialnego oraz ich
związki a także korporacje (związki osób) i fundacyjne osoby prawne (masy majątkowe).
Osoba prawna jest tworem abstrakcyjnym – nie istnieje namacalnie. W związku z tym w
nauce prawa istnieje kilka teorii wyjaśniających istotę osoby prawnej.
Kwestie wspólne dla wszystkich osób prawnych są regulowane przez kodeks cywilny art. 33,
który też ustanawia jedną z tych osób, o specjalnym statusie – Skarb Państwa. Inne kategorie
osób prawnych są ustanawiane przez ustawy szczególne.
Do najważniejszych z nich należą:
• spółki kapitałowe (Kodeks spółek handlowych):
o spółka akcyjna,
o spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
• spółdzielnia (Prawo spółdzielcze),
• przedsiębiorstwo państwowe (ustawa o przedsiębiorstwach państwowych),
• jednostki samorządu terytorialnego: gmina, powiat, województwo (ustawy o
samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym i o samorządzie województwa),
• kościół i poszczególne jego jednostki organizacyjne – diecezje, parafie, organizacje
kościelne itp. (ustawy regulujące status poszczególnych wyznań),
• szkoła wyższa (Prawo o szkolnictwie wyższym),
• fundacja (ustawa o fundacjach),
• państwowa lub samorządowa instytucja kultury, (ustawa o organizowaniu i
prowadzeniu działalności kulturalnej),
• instytut badawczy (ustawa o instytutach badawczych),
• partia polityczna (ustawa o partiach politycznych),
• stowarzyszenie rejestrowe (Prawo o stowarzyszeniach),
• samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej (ustawa o działalności leczniczej),
• związek zawodowy (ustawa o związkach zawodowych).
Istnieje wiele innych rodzajów osób prawnych, spośród których większość pojawiła się w
polskim prawie cywilnym na fali gorączkowej legislacji ostatnich lat.
Mają one raczej marginalne znaczenie.
Podmioty niebędące osobami prawnymi
Osobami prawnymi nie są m.in.:
• spółka cywilna,
• spółki osobowe:
o spółka jawna,
o spółka partnerska,
o spółka komandytowa,
o spółka komandytowo-akcyjna,
• stowarzyszenie zwykłe
• wspólnota mieszkaniowa,
• organy władzy państwowej z aparatami towarzyszącymi (z niektórymi wyjątkami, jak
np. fundusze celowe, jednostki samorządu terytorialnego, instytucje kultury),
• oddział osoby prawnej,
jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej wyposażona w zdolność
prawną.
Osoby prawnej nie należy również mylić z przedsiębiorcą i z zakładem pracy lub pracodawcą.
Zakresy tych pojęć się krzyżują – można być przedsiębiorcą, pracodawcą lub zakładem pracy
nie będąc osobą prawną i odwrotnie.
•