kierunek rozwoju systemów filtracji powietrza w odniesieniu do

Natalia KUJAWA, Koło naukowe „Bio-Med.”Wydział Inżynierii Mechanicznej,
Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy, Bydgoszcz
Adam MAZURKIEWICZ, Zakład Inżynierii Biomedycznej, Instytut Mechaniki i
Konstrukcji Maszyn, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy, Bydgoszcz
KIERUNEK ROZWOJU SYSTEMÓW FILTRACJI POWIETRZA
W ODNIESIENIU DO KLIMATYZACJI SAL OPERACYJNYCH.
THE DIRECTION OF DEVELOPMENT OF AIR FILTERING SYSTEMS
IN A REFERENCE TO THE AIR CONDITIONING OF OPERATING
THEATRES.
Słowa kluczowe: filtracja powietrza, klimatyzacja, czystość sal operacyjnych
1. WSTĘP
Klimatyzacja to system, którego działanieumożliwia regulację temperatury,
wilgotności lub oczyszczanie i filtrację powietrza. Technika klimatyzacyjna zawsze
bezpośrednio łączy się z chłodnictwem i wentylacją. Przebieg procesu termodynamicznego
zależny jest od zysków cieplnych oraz zysków wilgoci. Specyfikacja sal
operacyjnychwymusza określone warunki funkcjonowania klimatyzacji,standardy filtracji
oraz niskie koszty eksploatacji energetycznej [1,6].
2.FILTRACJA POWIETRZA
2.1. Zanieczyszczenia i drobnoustroje
Podwyższona temperatura oraz wilgoć sprzyjają rozwojowi bakterii i grzybów. Mimo
restrykcyjnych norm dotyczących higieny, sterylizacji i utylizacji odpadów skażonych, nie da
się zapobiec rozprzestrzenianiu drobnoustrojów w powietrzu.Emisja zależy od takich
czynników jak: długość i intensywność pracy personelu, stanu ubioru, zmęczenia,
skuteczności dezynfekcji, ilości ruchu podczas operacji oraz rodzaju samego zabiegu (tj.
jakiej części ciała dotyczy operacja oraz jaki jest stopień inwazyjności zabiegu). Każda
operacja niesie za sobą ryzyko zakażenia.
Kolejnym aspektem zanieczyszczenia sali operacyjnej są pyły. Przedostają się one do
wnętrza pomieszczenia, gdzie dokonywane są zabiegi, z sąsiadujących pomieszczeń, sufitów,
XII Konferencja Naukowa Majówka Młodych Biomechaników im. prof. Dagmary Tejszerskiej
s. 64
szafek, sprzętu oraz w trakcie ruchów powietrza podczas wchodzenia i wychodzenia z sali
[2,5,7,8,10].
2.2. Filtry
W Europie liczba zakażeń związanych z udzielaniem świadczenia zdrowotnego
wynosi około 5-10% [7]. Efektywność dekontaminacji powietrza zależy od klasy filtra,
budowy sali operacyjnej oraz wielu innych czynników. Filtry typu HEPA oraz ULPA
określane są dla cząsteczek: kolejno 0,3µm i 0,12µm. Pierwszy z nich nie zabezpieczanp.
przedwirusemVaccinia-0,224µm, Parainfluenza-0,230µm, czy strzępkami grzybów (filtry te
działają na zasadzie sita mechanicznego). Alternatywą jest np.filtracja typu MFI
(Multifunction lon AirCleaning) z możliwością filtracji wielkości powyżej 0,003µm.Metoda
ta oparta jest na jonizacji ładunkiem ujemnym i zbieraniu go na powierzchni elektrody[2,7-9].
3. PODSUMOWANIE
Systemy klimatyzacyjne sal operacyjnychcały czas podlegają modernizacji. Rozdział
powietrza w pomieszczeniach szpitalnych musi spełnić najwyższe standardy jakości. Proces
ten jest odgórnie sterowany i podlega odpowiednim normom. W celu mechanicznego
wyeliminowania źródeł zakażenia z powietrza najkorzystniejsze jest użycie stropów
laminarnych. Często przy takim rozwiązaniu wymagane jest zastosowanie dużych szaf
klimatyzacyjnych o ogromnym poborze energetycznym. W takim przypadku w celu
zaoszczędzenia energii konieczne jest wprowadzenie napływu recyrkulacyjnego.
Recyrkulacja powietrza z sal operacyjnych i zastosowanie stropów laminarnych jest jedynym
akceptowalnym wyjściem w związku z inwestycjami dostosowującymi obiekty służby
zdrowia do norm europejskich ze względu na najniższe koszty eksploatacyjne i
bezpieczeństwo pacjentów[1,3,4,6].
LITERATURA
[1] Gutkowski K. Butrymowicz D.: Chłodnictwo i klimatyzacja, Wyd. II, Wydawnictwo
Naukowo Techniczne Warszawa 2003,2007
[2] Infrastruktura Techniczna Szpitala 1/2013, Sterylizacja, mgr.inż Różycki M.
[3] OPM 12/2011 Sitko K. s.44-45
[4] www.gis.gov.pl Romanowska B. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna:
Recyrkulacja powietrza w salach operacyjnych.
[5] OPM 6/2013 mgr Złotowska-ZapletalG. s.35-39, 9-10/2011 s.63-67
[6] OPM 7-8/2014 dr.hab.inż. Porowski M. s.29-36
[7] Roczniki Państwowego Zakładu Higieny 2010, Korgulski A., Szczotko M., tom 61, nr.4,
s.425-429
[8] Zakażenia 2004 nr2/2004 Muszyński Z., Mirska I. s.79-82
[9] http://www.sfm.pl/ Oferta firmy SMF Filtry
[10] Zakażenia 2008, tom 8 (6) listopad- grudzień, Fleischer M. s.83-88