regionalna dyrekcja lasów państwowych w katowicach
Transkrypt
regionalna dyrekcja lasów państwowych w katowicach
REGIONALNA DYREKCJA LASÓW PAŃSTWOWYCH W KATOWICACH PROJEKT PLANU URZĄDZENIA LASU dla Nadleśnictwa Chrzanów obręby: Chrzanów Trzebinia Szczakowa na okres gospodarczy od 1 stycznia 2010r. do 31 grudnia 2019r. Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Krakowie Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Krakowie ul. Senatorska 15, 30-106 Kraków tel. (12) 421 95 42, faks (12) 421 66 94 [email protected] www.krakow.buligl.pl NIP: 525-000-78-85 2 3 Spis treści: Wstęp ...................................................................................................................................... 9 1. Stwierdzenie zgodności wykonanych prac z przepisami prawnymi oraz obowiązującymi zasadami i wytycznymi narady wstępnej i ustaleniami I KTG oraz zakres i rozmiar prac terenowych 9 1.1. Podstawa prawna ustalenia zasięgu terytorialnego Nadleśnictwa.................................... 9 1.2. Zakres i rozmiar prac terenowych .................................................................................... 9 1.2.1. Prace geodezyjne ........................................................................................................... 9 1.2.2. Klasyfikacja użytków gruntowych .............................................................................. 16 2.2. Stan posiadania ............................................................................................................... 16 1.2.2.1. Wykaz niektórych gruntów leśnych niezalesionych ................................................ 22 1.2.2.2. Wykaz niektórych gruntów związanych z gospodarką leśną ................................... 24 1.2.2.3. Wykaz gruntów zadrzewionych i zakrzewionych .................................................... 25 1.2.3. Prace glebowo-siedliskowe ......................................................................................... 26 1.2.4. Prace urządzeniowe ..................................................................................................... 26 1.2.6. Rozmiar wykonanych prac urządzeniowych ............................................................... 27 1.2.6.1. Prace taksacyjne ....................................................................................................... 27 1.2.6.2. Test kontroli pomiaru miąższości............................................................................. 30 1.2.7. Podział powierzchniowy i numeracja oddziałów ........................................................ 30 1.2.8. Ustalenie stref uszkodzeń przemysłowych .................................................................. 31 1.2.9. Pomiar sytuacji wewnętrznej ....................................................................................... 31 2. Wyniki prac inwentaryzacyjnych obrazujące obecny stan lasu i przyrodnicze warunki produkcji leśnej .................................................................................................... 31 2.1. Warunki przyrodnicze .................................................................................................... 31 2.1.1. Położenie przyrodniczo - geograficzne ....................................................................... 31 2.1.2. Klimat .......................................................................................................................... 34 2.1.3. Rzeźba terenu, budowa geologiczna i gleby ............................................................... 35 2.1.4. Wody ........................................................................................................................... 38 2.2. Typy siedliskowe lasu i występujące na nich drzewostany............................................ 39 2.2.1. Typy siedliskowe lasu ................................................................................................. 39 2.2.2. Porównanie udziału siedlisk III i IV rewizji urządzania lasu ...................................... 39 2.2.3. Charakterystyka drzewostanów ................................................................................... 45 2.2.4. Charakterystyka stanu lasu i zasobów drzewnych ...................................................... 54 2.2.4.1. Porównanie powierzchni i zasobów drzewnych wg III i IV rewizji ........................ 54 2.3. Drzewostany cenne, obszary chronione, pomniki przyrody i ochrona gatunkowa. Program ochrony przyrody .................................................................................................... 60 2.3.1. Formy ochrony przyrody ............................................................................................. 60 2.3.1.1. Rezerwaty przyrody ................................................................................................. 61 2.3.1.2. Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych ............................................................. 61 2.3.1.3. Obszar chronionego krajobrazu................................................................................ 62 2.3.1.4. Siedliska przyrodnicze – Dyrektywa siedliskowa .................................................... 62 2.3.1.5. Pomniki przyrody ..................................................................................................... 63 2.3.1.6. Użytki ekologiczne ................................................................................................... 64 2.3.1.7. Ochrona gatunkowa .................................................................................................. 64 2.3.1.6. Obiekty wpisane do rejestru zabytków .................................................................... 65 2.3.2. Program Ochrony Przyrody......................................................................................... 65 2.4. Nasiennictwo selekcyjne i hodowla selekcyjna ............................................................. 65 2.4.1. Plantacje nasienne ....................................................................................................... 65 2.4.2. Uprawy pochodne........................................................................................................ 65 4 2.4.3. Gospodarcze drzewostany nasienne ............................................................................ 65 2.4.4. Materiał sadzeniowy ................................................................................................... 66 2.5. Charakterystyka stanu lasu i zasobów drzewnych w IV rewizji UL.............................. 66 2.5.1. Szczegółowa charakterystyka w ujęciu tabelarycznym .............................................. 66 2.5.2. Ocena zgodności składu gatunkowego drzewostanów ............................................... 83 2.5.2.1 Ocena zgodności składu gatunkowego upraw i młodników ..................................... 83 2.5.2.2. Ocena zgodności składu gatunkowego drzewostanów wszystkich klas wieku ....... 85 3. Charakterystyka warunków ekonomicznych ............................................................... 86 4. Ocena zmian stanu zasobów drzewnych ....................................................................... 92 5. Analiza oddziaływania na środowisko........................................................................... 97 6. Przyjęcie proponowanych celów, zasad, zadań i sposobów realizacji gospodarki leśnej w przyszłym okresie gospodarczym ........................................................................ 97 6.1. Przyjęty podział lasów ochronnych................................................................................ 98 6.2. Przyjęty podział na gospodarstwa ................................................................................ 100 6.3. Projektowany etat użytkowania rębnego oraz orientacyjny rozmiar użytkowania przedrębnego ....................................................................................................................... 103 6.3.1. Wieki rębności........................................................................................................... 103 6.3.2. Użytki rębne zaliczone na poczet etatu ..................................................................... 104 6.3.3. Użytki rębne nie zaliczone na poczet etatu ............................................................... 106 6.3.4. Powierzchniowy i orientacyjny miąższościowy etat cięć użytkowania przedrębnego ............................................................................................................................................. 107 6.3.5. Proponowany rozmiar użytkowania głównego ......................................................... 108 6.4. Wytyczne w zakresie użytkowania rębnego i przedrębnego ....................................... 108 6.4.1. Użytkowanie rębne .................................................................................................... 108 6.4.2. Użytkowanie przedrębne. .......................................................................................... 115 6.5. Wytyczne w zakresie techniki hodowli lasu ................................................................ 116 6.6. Prognoza zasobów drzewnych na koniec okresu gospodarczego. ............................... 119 5.7. Użytkowanie uboczne lasu ........................................................................................... 119 6.7.1. Użytki rolne ............................................................................................................... 119 6.7.2. Gospodarka łowiecka ................................................................................................ 119 5.8. Wytyczne w zakresie ochrony lasu .............................................................................. 122 6.8.1. Ocena zdrowotnego i sanitarnego stanu lasu ............................................................ 122 6.8.2. Aktualne zagrożenia lasu przez zespół czynników abiotycznych i biotycznych ...... 124 6.8.3. Profilaktyka i przeciwdziałanie powstawaniu szkód powodowanych przez czynniki abiotyczne i biotyczne ......................................................................................................... 128 6.9. Plan ochrony przeciwpożarowej – kierunkowe wytyczne z zakresu ochrony przeciwpożarowej................................................................................................................ 131 6.9.1. Obliczenie kategorii zagrożenia pożarowego dla Nadleśnictwa ............................... 131 6.9.2. Ocena potencjalnego zagrożenia obszaru leśnego oraz jego zróżnicowania wynikającego z uwarunkowań lokalnych ........................................................................... 132 6.9.3. Ocena sprawności systemu obserwacyjnego - alarmowego i interwencyjnego ........ 133 6.9.3.1. System obserwacyjno-alarmowy............................................................................ 133 6.9.3.2. Ocena wyposażenia w sprzęt.................................................................................. 133 6.9.3.3. Zasięgi jednostek straży pożarnych ........................................................................ 134 6.9.4. Ocena dostępności terenów leśnych .......................................................................... 135 6.9.5. Ocena stanu zaopatrzenia w wodę ............................................................................ 135 6.9.6. Analiza potrzeb Nadleśnictwa w zakresie infrastruktury technicznej ochrony przeciwpożarowej................................................................................................................ 136 6.9.7. Zalecenia w zakresie profilaktyki przeciwpożarowej ............................................... 136 6.10. Wytyczne w zakresie zagospodarowania turystycznego ........................................... 137 5 6.11. Potrzeby w zakresie budownictwa ogólnego, drogowego i wodnego ........................ 138 6.12. Podział administracyjny na leśnictwa ........................................................................ 138 7. Lasy innej własności ....................................................................................................... 142 8. Inne zagadnienia. ............................................................................................................. 142 6 Spis tabel: Tabela 1. Bilans zmian w powierzchni Nadleśnictwa w ubiegłym okresie gospodarczym. . 10 Tabela 2. Zestawienie powierzchni gruntów która ubyła w ubiegłym okresie gospodarczym. ............................................................................................................................................... 11 Tabela 3. Zestawienie powierzchni gruntów przejętych w ubiegłym okresie gospodarczym. ............................................................................................................................................... 14 Tabela 4. Zestawienie powierzchni ogólnej obrębów i Nadleśnictwa z podziałem na powierzchnię leśną i nieleśną wg rejestru gruntów i opisów taksacyjnych. ......................... 17 Tabela 5. Skrócone zestawienie powierzchni gruntów Nadleśnictwa według kategorii użytkowania. ......................................................................................................................... 18 Tabela nr I. Zestawienie powierzchni gruntów Nadleśnictwa, ogółem i obrębami według grup i rodzajów użytków oraz kategorii użytkowania (skrót)............................................... 20 Tabela 6. Zestawienie gruntów leśnych niezalesionych do odnowienia. .............................. 22 Tabela 7 Błędy procentowe dla pomierzonych cech. ............................................................ 27 Obręb Chrzanów ................................................................................................................... 27 Tabela 7 Błędy procentowe dla pomierzonych cech. ............................................................ 28 Obręb Trzebinia..................................................................................................................... 28 Tabela 7 Błędy procentowe dla pomierzonych cech. ............................................................ 29 Obręb Szczakowa .................................................................................................................. 29 Tabela 8. Rozkład średnich miesięcznych temperatur i opadów. ......................................... 34 Tabela 9. Typy gleb. .............................................................................................................. 36 Tabela 10. Zestawienie siedliskowych typów lasu w III i IV rewizji UL. ............................ 40 Tabela 11. Udział gatunków panujących w typach siedliskowych lasu Nadleśnictwa. ........ 42 Tabela 12. Udział powierzchniowy i miąższościowy gatunków panujących. ...................... 50 Tabela 13. Podstawowe parametry drzewostanów stanowiących ponad 1% udziału w powierzchni obrębów i nadleśnictwa. ................................................................................... 52 Tabela 14. Porównanie powierzchni leśnej, zasobów leśnych i przeciętnej zasobności w III i IV rewizji UL. ....................................................................................................................... 55 Obręb Chrzanów ................................................................................................................... 55 Tabela 15. Porównanie powierzchni leśnej, zasobów leśnych i przeciętnej zasobności w III i IV rewizji UL. ....................................................................................................................... 56 Obręb Trzebinia..................................................................................................................... 56 Tabela 16. Porównanie powierzchni leśnej, zasobów leśnych i przeciętnej zasobności w III i IV rewizji UL. ....................................................................................................................... 57 Obręb Szczakowa .................................................................................................................. 57 Tabela 17. Porównanie powierzchni leśnej, zasobów leśnych i przeciętnej zasobności w III i IV rewizji UL. ....................................................................................................................... 58 Nadleśnictwo Chrzanów ....................................................................................................... 58 Tabela 18. Pomniki przyrody na gruntach Nadleśnictwa. .................................................... 63 Tabela 19. Syntetyczne, aktualne, przeciętne składy gatunkowe - powierzchniowe, wg gatunków panujących i rzeczywistych. ................................................................................. 83 Tabela 20. Teoretyczne składy gatunkowe – powierzchniowe, wg gatunków rzeczywistych. ............................................................................................................................................... 83 Tabela 21. Ocena stopnia zgodności upraw i młodników do 10 lat. ..................................... 84 Tabela 22. Ocena zgodności składu gatunkowego drzewostanów. ...................................... 85 Wzór nr 7. Zestawienie powierzchni lasów znajdujących się w terytorialnym zasięgu Nadleśnictwa. ........................................................................................................................ 87 Tabela 23. Wielkość i liczba kompleksów leśnych Nadleśnictwa Chrzanów. ..................... 90 Tabela nr XIXa. Ekonomiczne wskaźniki gospodarki leśnej. .............................................. 91 7 Tabela 24. Podstawowe dane dotyczące zasobów Nadleśnictwa. ......................................... 92 Tabela nr XIII. Porównanie powierzchni leśnej i zasobów drzewnych w kolejnych planach urządzenia lasu i prognozie. .................................................................................................. 93 Obręb Chrzanów.................................................................................................................... 93 Tabela nr XIII. Porównanie powierzchni leśnej i zasobów drzewnych w kolejnych planach urządzenia lasu i prognozie. .................................................................................................. 94 Obręb Trzebinia ..................................................................................................................... 94 Tabela nr XIII. Porównanie powierzchni leśnej i zasobów drzewnych w kolejnych planach urządzenia lasu i prognozie. .................................................................................................. 95 Obręb Szczakowa .................................................................................................................. 95 Tabela nr XIII. Porównanie powierzchni leśnej i zasobów drzewnych w kolejnych planach urządzenia lasu i prognozie. .................................................................................................. 96 Nadleśnictwo Chrzanów........................................................................................................ 96 Tabela nr XIV. Zestawienie obliczonych i przyjętych miąższościowych etatów użytkowania rębnego. ............................................................................................................................... 104 Obręb Chrzanów.................................................................................................................. 104 Tabela nr XIV. Zestawienie obliczonych i przyjętych miąższościowych etatów użytkowania rębnego. ............................................................................................................................... 105 Obręb Trzebinia ................................................................................................................... 105 Tabela nr XIV. Zestawienie obliczonych i przyjętych miąższościowych etatów użytkowania rębnego. ............................................................................................................................... 105 Obręb Szczakowa ................................................................................................................ 105 Tabela 25. Zestawienie użytków rębnych nie zaliczonych na poczet obliczonego etatu. ... 106 Tabela 26. Obliczenie wskaźnika rozmiaru użytkowania przedrębnego. ........................... 107 Tabela 27. Proponowany rozmiar użytkowania głównego na bieżący okres gospodarczy. 108 Tabela nr XV. Zestawienie powierzchni manipulacyjnej użytków rębnych według rodzajów rębni w gospodarstwach. ..................................................................................................... 109 Tabela 28. Przyjęty sposób użytkowania lasu. .................................................................... 110 Tabela nr XVII. Zestawienie łączne etatu użytków głównych według kategorii cięć. ....... 111 Obręb Chrzanów.................................................................................................................. 111 Tabela nr XVII. Zestawienie łączne etatu użytków głównych według kategorii cięć. ....... 112 Obręb Trzebinia ................................................................................................................... 112 Tabela nr XVII. Zestawienie łączne etatu użytków głównych według kategorii cięć. ....... 113 Obręb Szczakowa ................................................................................................................ 113 Tabela nr XVII. Zestawienie łączne etatu użytków głównych według kategorii cięć. ....... 114 Nadleśnictwo Chrzanów...................................................................................................... 114 Tabela 29. Ramowe składy odnowień. ................................................................................ 116 Tabela 30. Projektowany rozmiar prac z zakresu hodowli lasu na bieżący okres gospodarczy. ........................................................................................................................ 117 Tabela 31. Użytki rolne. ...................................................................................................... 119 Tabela 32. Wykaz kół łowieckich ....................................................................................... 120 Tabela 33. Udział pozyskania z cięć sanitarnych. ............................................................... 124 Tabela 34. Wyciag z ewidencji szkód spowodowanych przez czynniki biotyczne i abiotyczne w latach 2000-2008. .......................................................................................... 124 Tabela nr 35. Powierzchnia upraw i młodników uszkodzonych przez zwierzynę płową. .. 127 Tabela nr 36. Podział na leśnictwa. ..................................................................................... 140 8 9 Wstęp Czwarta rewizja planu urządzenia lasu Nadleśnictwa Chrzanów została wykonana przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Krakowie na podstawie umowy nr ZI/ZZ-2715-1/1/08 z dnia 20 października 2008 roku, zawartej pomiędzy wykonawcą, a Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Katowicach. 1. Stwierdzenie zgodności wykonanych prac z przepisami prawnymi oraz obowiązującymi zasadami i wytycznymi narady wstępnej i ustaleniami I KTG oraz zakres i rozmiar prac terenowych 1.1. Podstawa prawna ustalenia zasięgu terytorialnego Nadleśnictwa Nadleśnictwo Chrzanów należy do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach i składa się z trzech obrębów leśnych: Chrzanów, Trzebinia i Szczakowa. Powierzchnia ogólna gruntów Nadleśnictwa wynosi 20106,14 ha. Zostało utworzone w roku 1972 w wyniku reorganizacji lasów państwowych, przez połączenie lasów Nadleśnictw: Chrzanów, Trzebinia, Szczakowa i Alwernia. Powierzchnia zasięgu terytorialnego Nadleśnictwa Chrzanów wynosi ok. 58,9 km2 i obejmuje 12 gmin miejskich i wiejskich w 5 powiatach: trzy w województwie małopolskim – chrzanowski, olkuski, oświęcimski i 3 w województwie śląskim – będziński, miasto Jaworzno i miasto Sosnowiec. 1.2. Zakres i rozmiar prac terenowych 1.2.1. Prace geodezyjne Prace geodezyjne wykonane zostały przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Krakowie i prowadzone były w oparciu o Zarządzenie nr 67 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 17 lipca 2001 roku, regulujące sposób ewidencjonowania lasów, gruntów i innych nieruchomości w Lasach Państwowych. Prace oparte były także o następujące przepisy i instrukcje: Ustawę z dnia 17.05.1989r. „Prawo Geodezyjne i Kartograficzne‖ (Dz. U nr 100 z 2000r. poz. 1086 z późniejszymi zmianami), Ustawę o lasach z dn. 28.09.1991r. z późniejszymi zmianami, Ustawę z dnia 29.04.1985 r. „O gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości‖, Instrukcję G-4 o wykonywaniu pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych, Instrukcję Urządzania Lasu z 2003r., Zarządzenie Nr 92 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dn.17.12.2001 r., Rozporządzenie MRRiB z dnia 29.03.2001r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38 z 2001r poz. 54), Rozporządzenie MRRiB z dania 16.07.2001r. w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych, ewidencjonowania systemów i przechowywania kopii zabezpieczających bazy danych, a także ogólnych warunków umów o udostępnianie tych baz, Rozporządzenie MRRiB z dnia 14.11.2000r. w sprawie opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji a także za wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4.06.1956r w sprawie klasyfikacji gruntów Ustawa z dnia 06.07.1982r o księgach wieczystych i hipotece, 10 Zarządzenie DGLP nr 67 z dnia 17.07.2001r w sprawie sposobu ewidencjonowania lasów, gruntów i innych nieruchomości w Lasach Państwowych wraz z późniejszymi zmianami. Całość dokumentacji kartograficznej opracowana została zgodnie z Zarządzeniem Nr 34 DGLP z dnia 20.04.2005 roku w sprawie zmiany Zarządzenia Nr 74 z dnia 23.08.2001r. w sprawie zdefiniowania standardu leśnej mapy numerycznej dla poziomu Nadleśnictwa oraz wdrażanie systemu informacji przestrzennej w Nadleśnictwach. Dla planu urządzenia lasu przyjęto stan na 01.01.2010 r. Wyjściowym materiałem do opracowania map gospodarczych Nadleśnictwa Chrzanów były mapy gruntów Nadleśnictwa w skali 1:5000, na które naniesione zostały zmiany w stanie posiadania w ubiegłym okresie gospodarczym oraz aktualne granice podziału administracyjnego. Całość gruntów Nadleśnictwa Chrzanów skartowano na 58 arkuszach mapy gospodarczej, w tym: obręb Chrzanów na 18 arkuszach, obręb Trzebinia na 17 arkuszach, obręb Szczakowa na 23 arkuszach. Powierzchnia Nadleśnictwa została zaktualizowana i dostosowana do obowiązującej powszechnej ewidencji gruntów. Nadleśnictwo we własnym zakresie odnowiło lub zastabilizowało zatarte albo zniszczone punkty graniczne. Szczegółowy przebieg prac związanych z ustaleniem stanu posiadania i granic zawarty jest w „Sprawozdaniu technicznym”, przedstawionym przez wykonawcę prac geodezyjnych. Poniżej w tabeli przedstawiono w formie skróconej bilans zmian w powierzchni Nadleśnictwa w ubiegłym okresie gospodarczym. Tabela 1. Bilans zmian w powierzchni Nadleśnictwa w ubiegłym okresie gospodarczym. Elementy bilansu Stan na 1.01.2000 r Ubyło Przybyło Korekta powierzchni według ewidencji powszechnej Stan na 01.01.2010 r Bilans ogólny Powierzchnia [ha] 19273,9597 − 41,4627 + 664,7685 + 208,8383 20106,1038 + 832,1441 11 Zmiany powierzchniowe dotyczyły: sprzedaży, przekazania gruntów 41,4627 ha Tabela 2. Zestawienie powierzchni gruntów która ubyła w ubiegłym okresie gospodarczym. Lp Nr zmiany Przyczyna zmian Miejsce wystąpienia zmiany Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 03.07.2000r. Miasto Jaworzno obręb ewid. 165 dz. przekazanie gruntów dla 73 Urzędu Miasta Jaworzna Akt notarialny Rep. A Nr Obręb Libiąż Wielki dz. 3062/2, 3622/2000 z dnia 23.05.2000r. 3065/1, 3066/2 - umowa sprzedaży Akt notarialny Rep. A Nr Miasto Jaworzno obręb ewid. 3609/2000r. - umowa Ciężkowice - 20-C dz. 311/2 sprzedaży Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 26.03.2001r. przekazanie gruntów pod Gm. Trzebinia obr. ewid. Dulowa dz. gazociąg dla Skarbu Państwa 497/2 Starostwo Powiatowe w Chrzanowie Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 26.03.2001r. Gm.Trzebinia obr. ewid. Młoszowa przekazanie gruntów pod dz. 1127/2, 1128/2, 1160/5, 1160/7, gazociąg dla Skarbu Państwa 1165/7, 1167/3, 1168/8, 1168/11 Starostwo Powiatowe w Chrzanowie Powierzchnia [ha] ubyło 1. 77/00 2. 79/00 3. 80/00 4. 94/01 5. 95/01 6. 96/01 Umowa z dnia 30.07.2001r. przekazanie gruntów dla Urzędu Miasta Jaworzno Miasto Jaworzno obręb ewid. 23 dz. 1/5, 1/6 0,3974 7. 98/01 Akt notarialny Rep. A Nr 8059/2001 z dnia 24.09.2001r. - umowa sprzedaży (dworek) Gm.Trzebinia obr. ewid. Płoki dz.41/3 0,0974 8. 100/01 Nota nr.2/2001 z dnia 30.07.2001r. - zdjęcie z pow. Nadleśnictwa Miasto Jaworzno, obręb ewid. 23 dz.6/1 0,2619 9. 102/02 Akt notarialny Rep. A Nr 377/2002 z dnia 25.01.2002 r. - umowa sprzedaży Obręb ewid. Burki dz. 363/1, 363/3 0,1199 10. 103/02 Akt notarialny Rep. A Nr 2320/2002 z dnia 18.04.2002r. - umowa sprzedaży Gm.Trzebinia obr. ewid. Myślachowice dz. 1534/35 0,0805 11. 104/02 Akt notarialny Rep. A Nr 2724-2002 z dnia 08.05.2002r. - umowa sprzedaży Gm.Trzebinia obr. ewid. Młoszowa dz.867/73 0,1087 106/02 Akt notarialny Rep. A Nr5466/2002 z dnia 02.08.2002r. Oraz Akt notarialny Rep. A Nr5471/2002 z dnia 02.08.2002r. - umowa sprzedaży Gm.Trzebinia obr. ewid. Siersza dz. 14/1, 15/2, pb129 0,2379 12. 0,2091 0,1232 0,1539 0,2924 0,2054 12 Nr zmiany Przyczyna zmian Miejsce wystąpienia zmiany Powierzchnia [ha] ubyło 109/02 Umowa z dnia 07.06.2002r. w sprawie przekazania nieruchomości (garaże) Gm.Trzebinia obr. ewid. Siersza dz. 765/211 - 765/228 0,0344 108/02 Akt notarialny Rep. A Nr 6377/2002 z dnia 10.09.2002r. - umowa sprzedaży (udział 41/100) 113/02 Akt notarialny Rep. A Nr 7454/2002 z dnia 24.10.2002r. - umowy sprzedaży (udział 31/100) Obręb ewid. Bobrek dz. 1163/3 0,1654 114/02 Akt notarialny Rep. A Nr 8555/2002 z dnia 16.12.2002r. - umowa sprzedaży (udział 28/100) 110/02 Umowa z dnia 02.10.2002r. przekazanie gruntów dla Urzędu Miasta Jaworzna Miasto Jaworzno obręb ewid. 249 dz.44/4 0,0737 111/02 Akt notarialny Rep. A Nr 8221/2002 z dnia 02.12.2002r.i Akt notarialny Rep. A Nr8216/2002 z dnia 02.12.2002r. - umowa sprzedaży Obręb ewid. Byczyna dz. 269/4,642/7,642/11 0,2409 17. 112/02 Akt notarialny Rep. A Nr8226/2002 z dnia 02.12.2002r. - umowa sprzedaży Obręb ewid. Kąty dz.296/4 0,0797 18. 115/02 Akt notarialny Rep. A Nr 8541/2002 z dnia 16.12.2002r. - umowa sprzedaży Obręb ewid. Pogorzyce dz. 167/17 0,2076 19. 116/03 Umowa z dnia 24.03.2003r. przekazanie gruntów dla Urzędu Miasta Jaworzna pod drogi Miasto Jaworzno obręb ewid. 165 dz. 302/1,301/13,301/16,307/18,307/19 1,6906 20. 117/03 Akt notarialny Rep. A Nr Gm.Trzebinia obr. ewid. Dulowa dz. 193/2003 z dnia 16.01.2003r. 28/5 umowa sprzedaży 0,1842 21. 118/03 Akt notarialny Rep. A Nr 452/2003 z dnia 31.01.2003r. umowa sprzedaży Obr. ewid. Zagórze dz. 2066/2 0,0724 22. 119/03 Akt notarialny Rep. A Nr 447/2003r. - umowa sprzedaży Miasto Jaworzno obręb ewid. 13-C dz.69/1 0,1799 Lp 13. 14. 15. 16. 13 Nr zmiany Przyczyna zmian Miejsce wystąpienia zmiany Powierzchnia [ha] ubyło 23. 120/03 Akt notarialny Rep. A Nr 1011/2003 z dnia 04.03.2003r. - umowa sprzedaży Obręb ewid. Kąty dz.296/7,296/10,296/11 0,2424 24. 121/03 Akt notarialny Rep. A Nr 7996/2003 z dnia 02.09.2003r. - umowa sprzedaży Gm.Trzebinia obr. ewid. Płoki dz. 41/2 0,1897 25. 123/03 Umowa z dnia 19.08.2003r. przekazanie gruntów dla Urzędu Miasta Jaworzna Obręb ewid. Wilkoszyn 19-C dz. 129/1, 129/5, 134, 135 1,8945 26. 124/03 Akt notarialny Rep. A Nr 8716/2003 z dnia 30.09.2003r. - umowa sprzedaży Gm.Trzebinia obr. ewid. Płoki dz. 41/4, 41/5 0,0891 27. 125/03 Akt notarialny Rep. A Nr Miasto Jaworzno obręb ewid. 165 dz. 9782/2003 z dnia 18.11.2003r. 246/5 - umowa sprzedaży Lp 0,2276 28. 126/03 Akt notarialny Rep. A Nr9860/2003 z dnia 20.11.2003r. - umowa sprzedaży 29. 128/03 Akt notarialny Rep. A Nr 10543/2003 z dnia 16.12.2003 r. - umowa sprzedaży 30. Akt notarialny Rep. A Nr 7657/2004 z dnia 11.10.2004r. 129/03 i I Akt notarialny Rep. A Nr 132/04 10791/2003 z dnia 22.12.2003r. - umowa sprzedaży 31. 131/04 Akt notarialny Rep. A Nr 4751/2004 z dnia 09.06.2004r. - umowa sprzedaży Obręb ewid. Bobrek dz. 1163/6 0,2125 134/05 Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 12.01.2005r. przekazanie gruntów dla Starosty Olkuskiego Obręb ewid. Podlesie dz. 44/7, 44/8, 44/9, 43/3; obręb ewid. Bór Biskupi dz. 4/4, 7/5 2,7157 139/05 Akt notarialny Rep. A Nr 4764/2005 z dnia 27.06.2005r. - umowa sprzedaży ("Ocynkownia Śląsk") Obręb ewid. Chrzanów dz.1141/1, 1141/2 0,2697 34. 140/05 Akt notarialny Rep. A Nr9500/2005 z dnia 30.11.2005r. - umowa zamiany Przekazanie - obręb ewid. Libiąż Mały dz.4827,3210, przejęcie - obręb ewid. Libiąż Mały dz. 2514 0,2961 35. 142/06 Akt notarialny Rep. A Nr 7783/2006 z dnia 05.10.2006r. - umowa sprzedaży Obręb ewid. Sławków dz. 6003 0,1550 32. 33. Obręb ewid. Kąty dz.296/6 0,4944 Miasto Jaworzno obręb 19-C dz. 129/4 0,2798 Miasto Jaworzno obręb ewid.158 dz. 37/3 0,1330 14 Nr zmiany Przyczyna zmian Miejsce wystąpienia zmiany Powierzchnia [ha] ubyło 143/06 Postanowienie Wojewody Śląskiego RRGNIV/ED/77242/2/06 z dnia 14.07.2006r. - przekazanie gruntów pod drogi Miasto Jaworzno obręb ewid. 165 dz.2/5,2/14,7/3,7/16,18/1,19/2,32/1,2 40/5,240/7,241/6,243/10,243/14,329/ 1,330/2, obręb ewid. 215 dz.3/14, obręb ewid. Sosnowiec dz. 1/39,1/46 25,6337 Miasto Jaworzno obręb ewid. 71 dz. 4/23 0,2464 Miasto Jaworzno, obręb ewid. 315 dz. 264/2 0,1400 Gm.Trzebinia obręb ewid. Czyżówka dz.498/4 0,0302 Akt notarialny Rep. A Nr 5771/2008 z dnia 13.03.2008r. - umowa sprzedaży Obręb ewid. Bobrek dz. 1163/8 0,5204 41. Akt notarialny - umowa sprzedaży, rok 2009 Miasto Jaworzno obręb ewid. 317 dz. 65/2 0,0771 42. Akt notarialny - umowa sprzedaży, rok 2009 Gmina Trzebinia obręb ewid. Młoszowa dz.929/99 0,1071 43. Akt notarialny - umowa sprzedaży, rok 2009 Gmina Trzebinia obręb ewid. Myślachowice dz.1300/2 0,1591 44. Akt notarialny - umowa sprzedaży, rok 2009 Gmina Trzebinia-miasto obręb ewid. Siersza dz.690/17 0,1407 45. Akt notarialny - umowa sprzedaży, rok 2009 Gmina Chełmek obręb ewid. Bobrek dz 1164/5 0,1829 46. Zmiana powierzchni działki, rok 2009 Miasto Jaworzno obręb ewid. 165 dz.272/19 1,8091 Lp 36. 37. 151/07 38. 153/07 39. 40. 154/08 Umowa Nr WS.NSP.722442/2007 z dnia 19.12.2007r. przekazanie gruntów dla Urzędu Miasta Jaworzno Nota nr.2/2007 - wyłączenie gruntów z zasobów Nadleśnictwa Postanowienie Sądu Rejonowego w Chrzanowie Sygn. Akt Ins 70/06 z dnia 27.08.2007r. - zwrot gruntów z powodu zasiedzenia Razem 41,4627 przejęcia gruntów: 664,7685 ha Tabela 3. Zestawienie powierzchni gruntów przejętych w ubiegłym okresie gospodarczym. Lp Nr zmiany 1 73/00 2 74/00 Przyczyna zmian Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 09.02.2000r. - przejęcie gruntów od Starostwa Powiatowego w Olkuszu Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 17.03.2000r. - przejęcie gruntów od Starostwa Powiatowego w Olkuszu Powierzchnia [ha] przybyło 43,2481 35,5322 15 Lp Nr zmiany Przyczyna zmian Powierzchnia [ha] przybyło 3 75/00 Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 12.05.2000r. - przejęcie gruntów od Starostwa Powiatowego w Olkuszu 32,3493 5 78/00 Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 09.08.2000r. - przejęcie gruntów od Starostwa powiatowego w Olkuszu 83,5329 8 83/00 9 84/00 10 89/00 11 90/01 15 97/01 17 99/01 19 101/02 24 107/02 41 127/03 44 130/03 47 135/05 49 140/05 50 141/06 53 146/06 54 148/06 55 149/07 57 152/07 Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 19.12.2000r. - przejęcie gruntów od Starostwa Powiatowego w Olkuszu Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 19.12.2000r. - przejęcie gruntów od Starostwa Powiatowego w Olkuszu Umowa z dnia 29.12.2000r. - przejęcie gruntów od Urzędu Miasta Jaworzna Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 03.04.2001r. - przejęcie gruntów od Starostwa Powiatowego w Olkuszu Umowa z dnia 10.09.2001r. - przejęcie gruntów od Urzędu Miasta Jaworzna Nota nr.1/2001 z dnia 09.04.2001r. włączenie gruntów do zasobów Nadleśnictwa Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 28.02.2002r. - przejęcie gruntów od Starostwa Powiatowego w Olkuszu Akt notarialny Rep. A Nr 5476/2002 z dnia 02.08.2002r. - umowa kupnasprzedaży Umowa z dnia 7.10.2003r. - przejęcie gruntów od Urzędu Miasta Jaworzna Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 28.07.2003r. - przejęcie gruntów od Starostwa Powiatowego w Olkuszu Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 10.12.2004r. - przejęcie gruntów (Żelatowa) Akt notarialny Rep. A Nr9500/2005 z dnia 30.11.2005r. - umowa zamiany Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 05.01.2006r. - przejęcie gruntów (Agencja Nieruchomości Rolnych) Umowa Nr WS.NSP.II/DG/72244-6/06 z dnia 07.06.2006r. - przejęcie gruntów od Urzędu Miasta Jaworzno Nota nr.1/2006 z dnia 31.08.2006r. przejęcie gruntów oraz regulacja stanu prawnego Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 24.05.2007r. - przejęcie gruntów od Urzędu Miasta Jaworzna Decyzja AGN.WS.IV.7014/C/02/2007 z dnia 07.11.2007r. - przejęcie gruntów 23,5922 48,1879 17,0086 94,3451 0,0955 38,3319 30,6688 0,3980 9,0300 17,3461 4,2755 0,0874 40,0105 3,1300 101,9400 27,2090 6,9464 16 Lp Nr zmiany 61 156/08 67 Przyczyna zmian Protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 22.09.2008r. - przejęcie gruntów od Urzędu Miasta Jaworzna Zmiana powierzchni działki, rok 2009 Razem Powierzchnia [ha] przybyło 7,2470 0,2561 664,7685 1.2.2. Klasyfikacja użytków gruntowych Klasyfikację użytków rolnych przyjęto według zaktualizowanego rejestru gruntów przekazanego przez Nadleśnictwo. Dokumentem źródłowym był operat geodezyjny sporządzony przez BULiGL Oddział w Krakowie według stanu na 01.01.2010 roku (zgodnie z powszechną ewidencją gruntów). W trakcie prac terenowych, a także przy opracowaniu kameralnym, stwierdzono liczne rozbieżności między zapisem ewidencyjnym, a stanem rzeczywistym. Dotyczyło to rodzaju powierzchni, a także ich wielkości. W porozumieniu z Nadleśnictwem grunty rolne zalesione, lub w trakcie zalesiania, bądź przeznaczone do zalesienia (w każdym przypadku dotyczy to zalesienia naturalnego, lub sztucznego) przenoszono do powierzchni leśnej, niezależnie od zapisu ewidencyjnego. Pozostałe grunty nie podlegały weryfikacji, ewentualnie posiadają odpowiedni komentarz w opisach taksacyjnych (tzw. Informacje różne). Stwierdzone zmiany przekazano administracji leśnej w formie „wykazu rozbieżności‖ w celu przeprowadzenia korekty w zapisach ewidencyjnych w odpowiednich ośrodkach dokumentacji geodezyjnej, ew. w księgach wieczystych. W wyniku przeglądu gruntów ekonomicznych, do zalesienia przeznaczono jedynie 1,71 ha łąki w obrębie Chrzanów (7 h). 2.2. Stan posiadania Zasady ewidencji gruntów określają: Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001r. (Dz.U. nr 38), Zarządzenie Nr 67 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 17 lipca 2001r. W związku z dostosowaniem stanu posiadania Nadleśnictwa do powszechnej ewidencji gruntów obowiązuje rozliczenie powierzchni z dokładnością do 1m2 tj. do 0,0001ha. Stąd w Tabeli nr 1 („Zestawienie powierzchni gruntów nadleśnictwa wg rodzajów użytków gruntowych, kategorii użytkowania i grup rodzajów powierzchni, zgodnie z podziałem administracyjnym kraju‖) oraz zestawieniach pochodnych, powierzchnia podana jest z dokładnością do 1 m2 (0,0001 ha). Natomiast w opisach taksacyjnych oraz tabelach i zestawieniach tworzonych na podstawie opisów, powierzchnia podana jest z dokładnością do 0,01 ha. Różnica tak ustalonych powierzchni wynosi 0,0362 ha (20106,1038 ha w zestawieniu geodezyjnym, 20106,14 ha w opisach taksacyjnych), co jest wynikiem zaokrągleń matematycznych. Część zmian w powierzchni wydzieleń wynika z dostosowania ich powierzchni do powierzchni działki ewidencyjnej oraz analitycznego rozliczenia powierzchni. W przypadkach gdy powierzchnia ewidencyjna działki znacznie różniła się od powierzchni systemowej (wyliczonej przez program) przyjmowano powierzchnię obliczoną, a działkę umieszczono w wykazie zmian dołączonym do sprawozdania technicznego. 17 Z powodu różnic w dokładności określania powierzchni musiały powstać wydzielenia posiadające w opisach taksacyjnych powierzchnię zerową, tj. mniejszą od 50 m2. Są to działki będące osobnymi kompleksami, lub takie które (z różnych przyczyn) nie mogły być przyłączone do sąsiednich wydzieleń. Jest ich 12, o łącznej powierzchni 252 m2 . W obrębie Chrzanów: Oddz. Powierzchnia Rodzaj pow. Rodzaj pow. Uwagi poddz. [ha] taksacyjny ewidencyjny 14 i 0,0002 ZAB INNE B krzyż w Byczynie 102B c 0,0024 DROGI I Dr część ulicy w Chełmku 102B k 0,0030 ZAB INNE B część osady l-ctwa Chełmek 182 f 0,0030 PS PS 198 s 0,0047 B-Ł B-Ł W obrębie Trzebinia: Oddz. Powierzchnia Rodzaj pow. Rodzaj pow. Uwagi poddz. [ha] taksacyjny ewidencyjny 167 l 0,0020 DROGI I Dr Droga publiczna W obrębie Szczakowa: Oddz. Powierzchnia poddz. [ha] 185 n 0,0006 185 o 0,0030 185 s 0,0042 185 t 0,0011 188 g 0,0008 260 j 0,0002 Rodzaj pow. taksacyjny SUKCESJA Ł Ł RZEKA R PLAC Rodzaj pow. Uwagi ewidencyjny Ls Ł Ł Wp R Bp Tabela 4. Zestawienie powierzchni ogólnej obrębów i Nadleśnictwa z podziałem na powierzchnię leśną i nieleśną wg rejestru gruntów i opisów taksacyjnych. Powierzchnia z dokładnością do 0,0001 ha/0,01 ha Grunty leśne Obręb Grunty Razem Razem Związ. z Nadleśnictwo nieleśne Ogółem lasy Zalesione Nie zal. zal. i nie gosp. * zal. leśną 1 Obręb Chrzanów różnica Obręb Trzebinia różnica Obręb Szczakowa różnica Nadleśnictwo 2 6172,6268 3 185,8113 4 6358,4381 5 276,3606 6 6634,7987 7 57,4057 8 6692,2044 6172,72 − 0,0932 5039,3451 185,79 + 0,0213 139,9948 6358,51 − 0,0719 5179,3399 276,30 + 0,0606 219,7542 6634,81 − 0,0113 5399,0941 57,41 − 0,0043 46,1564 6692,22 − 0,0156 5445,2505 5039,32 + 0,02541 7173,0038 139,99 + 0,0048 334,2236 5179,31 + 0,0299 7507,2274 219,75 + 0,0042 380,8900 5399,06 + 0,0341 7888,1174 46,17 − 0,0136 80,5315 5445,23 + 0,0205 7968,6489 7173,02 − 0,0162 18384,9757 18385,06 − 0,0843 334,24 − 0,0164 660,0297 660,02 + 0,0097 7507,26 − 0,0326 19045,0054 19045,08 − 0,0746 380,90 − 0,0100 877,0048 876,95 + 0,0548 7888,16 − 0,0426 19922,0102 19922,03 − 0,0198 80,53 + 0,0015 184,0936 184,11 − 0,0164 7968,69 − 0,0411 20106,1038 20106,14 − 0,0362 różnica *- łącznie z gruntami zadrzewionymi i zakrzewionymi 18 25000 20106,1038 ha 20106,14 ha ha 20000 15000 6692,2044 ha 6692,22 ha 10000 5445,2505 ha 5445,23 ha 7968,6489 ha 7968,69 ha 5000 0 Chrzanów Trzebinia Nadleśnictwo Szczakowa Powierzchnia obrębów i Nadleśnictwa wg Tabeli nr I oraz opisów taksacyjnych . Część zmian w powierzchni wydzieleń wynika z dostosowania ich powierzchni do powierzchni działki ewidencyjnej oraz z systemowego sposobu rozliczenia powierzchni dla mapy numerycznej. Tabela 5. Skrócone zestawienie powierzchni gruntów Nadleśnictwa według kategorii użytkowania. Jedn Zalesione 1 2 ha 18384,9757 % 92,28 % 91,44 Do odnow 3 81,5916 0,41 0,41 Jedn Grunty zadrz. Użytki rolne 1 ha % % 10 0,9000 0,48 0,01 11 94,9426 51,58 0,48 Grunty leśne Grunty Niezalesione związane z Razem W prod. Razem grunty leśne gosp. leśną Pozostałe pomoc. niezal. 4 5 6 7 8 3,4125 575,0256 660,0297 19045,0054 877,0048 0,02 2,89 3,32 95,60 4,40 0,01 2,86 3,28 94,72 4,36 Grunty nieleśne Grunty Użytki Tereny pod ekol. różne wodami 12 13 14 14,0428 0,0000 2,3731 7,63 1,29 0,07 0,01 Tereny zabud. 15 44,9500 24,42 0,22 Nieużytki 16 26,8851 14,60 0,13 Razem nieleśne Lasy razem 9 19922,0102 100,00 99,08 Ogółem 17 18 184,0936 20106,1038 100,00 0,92 100,00 19 Grunty leśne Grunty związane z gospodarką leśną Grunty nieleśne Ogółem 94,72 % 4,36 % 0,92 % 100,00 % 94,72% 0,92% 4,36% Grunty leśne Grunty związane z gospodarką leśną Grunty nieleśne Udział kategorii gruntów w powierzchni Nadleśnictwa Chrzanów. Struktura gruntów związanych z gospodarką leśną Rodzaj powierzchni 1. budynki i budowle 2. urządzenia melioracji wodnych 3. linie podziału przestrzennego lasu 4. drogi leśne 5. tereny pod liniami energetycznymi 6. szkółki leśne 7. miejsca składowania drewna 8. parkingi leśne 9. urządzenia turystyczne Razem Wielkość % [ha] 8,6035 0,98 148,6292 16,95 140,3853 16,01 261,6103 29,83 303,0878 34,56 9,2400 1,05 1,9684 0,22 0,0800 0,01 0,39 3,4003 877,0048 100,00 20 Tabela nr I. Zestawienie powierzchni gruntów Nadleśnictwa, ogółem i obrębami według grup i rodzajów użytków oraz kategorii użytkowania (skrót). Powierzchnia [ha] Kategoria gruntu 1 1. LASY - razem 1.1. Grunty zalesione - razem 1) drzewostany - razem 2) plantacje drzew – razem w tym: - plantacje nasienne Obręb Obręb Chrzanów Obręb Trzebinia Szczakowa 2 3 Razem % 4 5 6634,7987 5399,0941 7888,1174 19922,0102 99,08 6 6172,6268 5039,3451 7173,0038 18384,9757 91,44 6157,8568 5039,3451 7173,0038 18370,2057 91,37 14,7700 14,7700 0,07 14,7700 14,7700 0,07 - plantacje drzew szybkorosnących 1.2. Grunty leśne niezalesione - razem 1) w produkcji ubocznej - razem w tym: - plantacje choinek i krzewów - poletka łowieckie 2) do odnowienia - razem w tym: - halizny - zręby - płazowiny 3) pozostałe leśne niezalesione- razem w tym: - do naturalnej sukcesji - szczególne formy ochrony - do wyłączenia z produkcji 1.3. Grunty związane z gospodarką leśną - razem w tym: 1) budynki i budowle 2) urządzenia melioracji wodnych 3) linie podziału przestrzennego lasu 4) drogi leśne 5) tereny pod liniami energetycznymi 6) szkółki leśne 7) miejsca składowania drewna 8) parkingi leśne 9) urządzenia turystyczne 2. GRUNTY ZADRZEWIONE I ZAKRZEWIONE Grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione - razem 3. Użytki rolne - razem 3.1. Grunty orne - razem w tym 1) role 2) plantacje, poletka, składy drewna i szkółki na gruntach ornych 3) ugory, odłogi 185,8113 139,9948 334,2236 660,0297 3,28 0,5400 2,6025 0,2700 3,4125 0,02 0,5400 2,6025 0,2700 3,4125 0,02 43,6956 13,1500 24,7460 81,5916 0,41 4,1351 1,8200 23,1960 29,1511 0,14 18,1710 11,3300 21,3895 29,5010 0,15 1,5500 22,9395 0,11 141,5757 124,2423 309,2076 575,0256 2,86 44,7581 41,4235 120,1301 206,3117 1,03 0,5814 0,00 96,8176 82,2374 189,0775 368,1325 1,83 276,3606 219,7542 380,8900 877,0048 4,36 3,3691 3,0353 2,1991 8,6035 0,04 69,5547 8,4600 70,6145 148,6292 0,74 0,5814 32,0565 43,0255 65,3033 140,3853 0,70 100,3212 69,1522 92,1369 261,6103 1,30 60,4795 93,6628 148,9455 303,0878 1,51 9,2400 0,05 1,9684 0,01 0,0800 0,0800 0,00 1,6107 3,4003 0,02 0,9000 0,9000 0,00 7889,0174 19922,9102 99,09 9,2400 1,9684 1,3396 0,4500 6634,7987 5399,0941 50,7811 26,3866 17,7749 94,9426 0,47 19,7934 4,7733 9,7811 34,3478 0,17 19,7934 4,7733 9,7811 34,3478 0,17 21 Powierzchnia [ha] Kategoria gruntu 1 3.2 Sady 3.3. Łąki trwałe 3.4. Pastwiska trwałe 3.5. Grunty rolne zabudowane 3.6. Grunty pod stawami rybnymi 3.7. Grunty pod rowami rolnymi 4. Grunty pod wodami - razem w tym: 4.1. grunty pod wodami pow. płynącymi 4.2. grunty pod wodami pow. stojącymi Obręb Obręb Chrzanów Obręb Trzebinia Szczakowa 2 % 4 5 6 2,1260 0,2001 3,2007 0,02 18,1300 4,9756 3,8318 26,9374 0,14 9,9035 13,7219 3,5197 27,1451 0,14 1,2804 0,7898 2,0702 0,01 0,4422 1,2414 0,01 0,8746 3 Razem 0,7992 0,9025 0,1053 13,0350 14,0428 0,07 0,9025 0,0174 2,1178 3,0377 0,02 0,0879 10,9172 11,0051 0,05 2,3731 2,3731 0,01 2,3731 2,3731 0,01 4.3. grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi 5. Użytki ekologiczne - razem 6. Tereny różne – razem w tym: 1) grunty przezn. do rekultywacji oraz niezagosp. grunty zrekult. 2) wały ochr. nie przyst. do ruchu kołłowego 3) grunty wyłączone z produkcji (poza grunt. pod zab) tereny różne 7. Grunty zabudowane i zurbanizowane razem 7.1. Tereny mieszkaniowe 7.2. Tereny przemysłowe 7.3. Tereny zabudowane inne 7.4. Zurbanizowane tereny niezabudowane 4) inne 5,6174 14,5439 24,7887 44,9500 0,22 1,5754 5,8662 1,2297 8,6713 0,04 0,1409 3,1691 3,3100 0,02 1,3173 0,7603 2,4491 0,01 0,2562 0,2562 0,00 9,8313 10,5254 0,05 5,4400 5,4400 0,03 0,4470 0,00 0,3715 7.5. Tereny rekreacyjno-wypoczyn. - razem 0,6941 w tym: 1) ośrodki wypoczynkowe, tereny rekreacyjne 2) tereny zabytkowe 3) tereny sportowe 4) ogrody zoologiczne i botaniczne 5) tereny zieleni nieurządzonej 7.6. Użytki kopalne 7.7. Tereny komunikacyjne - razem w tym: 1) drogi 2) tereny kolejowe 3) inne tereny komunikacyjne 8. Nieużytki - razem w tym: 1) bagna 2) piaski 3) utwory fizjograficzne 4) wyrobiska nie przeznaczone do rekultywacji 0,4470 0,2471 4,3913 4,6384 0,02 0,1785 3,1715 3,3500 0,02 3,6705 6,3469 6,3706 16,3880 0,08 3,6705 4,5057 2,3197 10,4959 0,05 1,8412 4,0509 5,8921 0,03 0,1047 2,7475 24,0329 26,8851 0,13 0,0847 0,0406 7,8625 7,9878 0,04 0,0200 0,7751 0,2640 1,0591 0,01 1,9318 15,9064 17,8382 0,09 22 Powierzchnia [ha] Kategoria gruntu 1 Obręb Obręb Chrzanów Obręb Trzebinia Szczakowa 2 3 4 57,4057 Razem (2-8). Grunty nie zaliczone do lasów 1,7100 w tym: grunty do zalesienia 6692,2044 Ogółem (1 – 8) * grunty nieleśne bez gruntów zadrzewionych i zakrzewionych. Razem % 5 6 46,1564 80,5315 184,0936 0,92 1,7100 0,01 5445,2505 7968,6489 20106,1038 100,00 W stanie posiadania Nadleśnictwa znajdują się grunty przeznaczone na cele nierolnicze i nieleśne, które uzyskały zgodę Ministra na zmianę przeznaczenia: pismo P-2-B-2120/2281/88 z dnia 1989.03.06. w obrębie Chrzanów pod eksploatację dolomitu, pismo ZS-2120/24/2003 z dnia 2003.02.10. w obrębie Szczakowa pod eksploatację piasku, pismo SP-2120/139/2001 z dnia 2001.12.11. w obrębie Szczakowa pod eksploatację piasku, pismo ZS-W-2120/36/2009, w obrębie Szczakowa pod tereny zbiorczej drogi, infrastruktury i kanalizacji, pismo ZS-W-2120/72/2009, w obrębie Chrzanów pod rozbudowę i modernizację układu komunikacyjnego, pismo ZS-2120/139/97, w obrębie Szczakowa pod budowę wielofunkcyjnego zbiornika wodnego, pismo DL.nl-4791-4/2002, w obrębie Szczakowa pod budowę zbiornika wodnego, pismo ZS-S-2120/52/2008, w obrębie Szczakowa pod budowę gazociągu, pismo SP-S-2120/177/2001, w obrębie Szczakowa pod budowę bocznicy kolejowej. 1.2.2.1. Wykaz niektórych gruntów leśnych niezalesionych Do odnowienia: Tabela 6. Zestawienie gruntów leśnych niezalesionych do odnowienia. Rodzaj Lokalizacja Powierzchnia powierzchni [ha] Obręb Chrzanów Halizny 16 g 0,90 22 h 0,56 55 d 1,20 124 d 0,89 189 c 0,58 R-m 4,13 Płazowiny 50 d 6,90 50 h 1,76 107 d 12,73 R-m 21,39 Zręby 32 j 1,24 49A b 1,47 23 Rodzaj Lokalizacja Powierzchnia powierzchni [ha] 50 a 1,05 79 g 3,20 82 d 3,09 166 d 1,73 167 d 1,37 170 d 4,20 182 p 0,82 R-m 18,17 R-m obręb 43,69 ObrębTrzebinia Halizny 33 d 1,01 95 d 0,81 R-m 1,82 Zręby 114 h 0,60 115 f 1,52 123 g 5,91 179 b 0,13 179 f 3,17 R-m 11,33 R-m obręb 13,15 Obręb Szczakowa Halizny 22 f 3,39 23 g 9,23 24 d 0,54 30 b 1,32 48 c 5,75 127 l 0,40 128 f 2,57 R-m 23,20 Płazowiny 252 o 1,55 R-m obręb 24,75 Ogółem nadleśnictwo 81,59 Grunty przeznaczone do naturalnej sukcesji. Są to grunty leśne zalesione lub niezalesione których wartość przyrodnicza jest (lub będzie) na tyle wysoka że uzasadnia rezygnację z prowadzenia czynności gospodarczych, lub grunty na których nakłady na zabiegi hodowlane wydają się być ekonomicznie nieuzasadnione, a stwierdzono uruchomienie naturalnych procesów sukcesyjnych. Na terenie Nadleśnictwa Chrzanów do naturalnej sukcesji przeznaczono: bagna naturalnego lub zapadliskowego pochodzenia z roślinnością bagienną, zbiorowiskami trzcinowymi, turzycowiskami lub już zakrzewione niektóre stawy (zbiorniki wody) – zwykle zapadliskowego pochodzenia, lub dawne stawy rybne (nie dotyczy to stawów zarybianych przez PZW) wyrobiska - zwykle wapienia, dolomitu lub piasku, o niewielkiej powierzchni i z procesem sukcesyjnym w różnym stopniu zaawansowania 24 niewielkie fragmenty wysypisk odpadów z kamieniołomów niewielkie fragmenty terenów zdewastowanych powstałych przy budowie dróg, lub w terenach poprzemysłowych i innych tereny porolne, od dłuższego czasu nieuprawiane, z niesprawnym systemem melioracji wodnych niektóre drzewostany na siedliskach bagiennych (naturalnych lub wtórnych) gdzie działalność gospodarcza jest praktycznie niemożliwa, a siedliska i drzewostany są w miarę stabilne siedliska łęgowe w dolinach rzek, opisane zwykle dla uproszczenia jako drzewostany, ale obejmujące również zbiorowiska bagienne, podmokłe łąki (np. ostrożeniowe i trzęślicowe) i mokre zbiorowiska zaroślowe Łącznie jako sukcesje opisano 138 wydzieleń o powierzchni 206,30 ha. Do grupy innych wylesień (INNE WYL) zakwalifikowano grunty o niewielkiej wartości przyrodniczej, a z różnych względów wykluczone z zagospodarowania leśnego, lub bez żadnego znaczenia przyrodniczego, nie nadające się w obecnym stanie do zagospodarowania, a także wyłączone z gospodarki leśnej. Są to: obszary zapadliskowe o nieustabilizowanym poziomie gruntu i zmiennych warunkach wodnych – bagna, zbiorniki wody czynne kopalnie piasku lub kamieniołomy, oraz tereny na których zakończono eksploatację, a nie są jeszcze przeznaczone do rekultywacji tereny zdewastowane – poprzemysłowe i inne, co do których nie ma decyzji o dalszym postępowaniu tereny przeznaczone do rekultywacji, lub w trakcie rekultywacji fragmenty infrastruktury komunikacyjnej (drogi, torowiska, urządzenia kolejowe,), przemysłowej (zabudowania fabryczne, place składowe, rurociągi itp.) i miejskiej (parkingi, ulice, transformatory i in) będące formalnie własnością LP i należące w ewidencji do gruntów leśnych tereny użytkowane przez różne instytucje (zakład karny, kościół, cmentarz) lub podmioty gospodarcze (elektrownia), a będące formalnie własnością LP naruszenia granic przez inwestorów prywatnych i innych – zabudowania mieszkalne, grunty rolne w uprawie, ogródki działkowe, tereny osiedlowe w miastach Łącznie jako inne wylesienia opisano 152 wydzielenia o powierzchni 368,14 ha. Wykaz gruntów do sukcesji i „inne wylesienia‖ zostaną zamieszczone w elaboracie. . W Nadleśnictwie wydz. 188f w obrębie Trzebinia zakwalifikowano jako grunt „objęty szczególną ochroną‖. Są to ruiny zamku Lipowiec w rezerwacie „Lipowiec‖. 1.2.2.2. Wykaz niektórych gruntów związanych z gospodarką leśną Budynki i budowle Obręb Chrzanów Osady leśnictw 34A g, 129 n Nadleśnictwo 27 a Budynki inne razem Razem budynki i budowle 0,35 ha (0,3445 ha) 0,20 ha (0,2003 ha) 2,82 ha (2,8243 ha) 3,37 ha (3,3691 ha) 25 Obręb Trzebinia Osady leśnictw 50 i 0,21 ha (0,2100 ha) Budynki inne razem 2,83 ha (2,8253 ha) Razem budynki i budowle 3,04 ha (3,0353 ha) Obręb Szczakowa Budynki inne razem Razem budynki i budowle 2,20 ha (2,1991 ha) 2,20 ha (2,1991 ha) Razem Nadleśnictwo - budynki i budowle 8,61 ha (8,6035 ha) Linie podziału przestrzennego lasu Nazwa 1 Linie oddziałowe istniejące Linie oddziałowe projektowane Wizury Razem Obręb Chrzanów Obręb Trzebinia Obręb Szczakowa powierzchnia [ha] 3 4 2 26,61 2,86 5,71 35,18 37,48 2,23 8,50 48,21 33,18 17,27 9,49 59,94 Razem 5 97,27 22,36 23,70 143,33 Urządzenia turystyczne Obręb Chrzanów Miejsce turystyczne: oddział 12 b, 34A j, 120 g – 1,34 ha Obręb Trzebinia Miejsce turystyczne: oddział 121 h, i, 154 a – 0,45 ha Obręb Szczakowa Miejsce turystyczne: oddział 64 a – 1,61 ha (obszar o lokalnym znaczeniu rekreacyjnym) Nadleśnictwo – urządzenia turystyczne razem – 3,40 ha (3,4003 ha) 1.2.2.3. Wykaz gruntów zadrzewionych i zakrzewionych W Nadleśnictwie Chrzanów ujawniono pewną powierzchnię zadrzewień (Lz-Ł, LzPs, Lz-R), jednak w większości zostały przyłączone do gruntów leśnych. Jedynie w obrębie Szczakowa utrzymano 0,90 ha Lz-R (188 o), ponieważ stanowi naturalną kontynuację powierzchniowego pomnika przyrody chroniącego sasankę otwartą. 26 1.2.3. Prace glebowo-siedliskowe Podczas prac terenowych korzystano z operatu siedliskowego, wykonanego przez BULiGL Oddział w Krakowie, wg stanu na rok 2005. Na leśnych gruntach przejętych, oraz na tych które nie miały dotychczas określonego typu siedliskowego, określano go na gruncie w trakcie taksacji, lub wg opisu sąsiednich powierzchni. 1.2.4. Prace urządzeniowe Prace urządzeniowe wykonała I Drużyna Urządzeniowa BULiGL Oddział w Krakowie. Inwentaryzacja zasobów leśnych „na gruncie‖ została wykonana w oparciu o zaktualizowane mapy gospodarcze w skali 1: 5000, w okresie od marca do grudnia 2009 r. Inwentaryzację zasobów leśnych jest wykonano wg obowiązujących aktów prawnych, instrukcji i zarządzeń jak niżej: Ustawa o lasach z dnia 28. 09. 1991 r. z późniejszymi zmianami (Dz.U. Nr 45 poz. 435 z 2005 r. tekst jednolity), Ustawa o ochronie przyrody z 2004 r. (Dz.U. Nr 92 poz. 880 z 2004 r.), Rozporządzenie MSWiA z 21.04.2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80 z 2006 r., poz. 563), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005r., w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu (Dz.U.05/256/2151 z dnia 27.12.2005 r.), Instrukcja Urządzania Lasu‖ z 2003 r., Zasady hodowli lasu z 2002 r., Instrukcja ochrony lasu z 2004 r., Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 marca 2006, w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczania przeciwpożarowego lasów, Zarządzenie nr 11a Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 11 maja 1999 r. zmieniające Zarządzenie Nr 11 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 14 lutego 1995 roku w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych, Ustalenia I Komisji Techniczno-Gospodarczej Nadleśnictwa Chrzanów z dnia 10 lutego 2009r., Inne obowiązujące przepisy, zarządzenia i ustalenia związane z pracami urządzeniowymi. Po zakończeniu prac terenowych w każdym leśnictwie, uzgodniono opisy taksacyjne i wskazania gospodarcze dla każdego wydzielenia. Uzgodnienia prowadzono również w trakcie redagowania opisów taksacyjnych Komisyjny odbiór terenowych prac urządzeniowych nastąpił w dniach 15 – 17.06.2009 r. Komisja odbioru robót przyjęła prace bez zastrzeżeń. Wszystkie zamieszczone tabele i zestawienia dotyczące planu sporządzono według stanu na 1 stycznia 2010 roku. 27 1.2.6. Rozmiar wykonanych prac urządzeniowych 1.2.6.1. Prace taksacyjne Powierzchnia gruntów objętych taksacją według stanu na dzień 1 stycznia 2010 r. wynosi: 6692,22 ha 6692,2044 ha w obrębie Chrzanów 5445,23 ha 5445,2505 ha w obrębie Trzebinia 7968,69 ha 7968,6489 ha w obrębie Szczakowa 20106,14 ha 20106,1038 ha Razem Nadleśnictwo Inwentaryzacja zapasu została wykonana w trzech etapach (pkt. 3.1. § 48 IUL): Etap pierwszy - szacunek zasobności drzewostanów (podczas sporządzania opisu taksacyjnego), z lokalnym wykorzystaniem powierzchni próbnych relaskopowych, określenie bonitacji i zadrzewienia na podstawie „Tablic zasobności i przyrostu drzewostanów‖, opracowanych przez Bolesława Szymkiewicza (Wydanie V. PWRiL. Warszawa 1986). Etap drugi - inwentaryzacja zasobów miąższości statystyczną metodą reprezentacyjną z zastosowaniem warstw gatunkowo-wiekowych oraz losowego rozdziału prób pomiarowych. Miąższość dla warstw ustalono na 2652 kołowych powierzchniach próbnych wylosowanych przez program „Taksator‖, przy czym w obrębie Chrzanów założono 756, w obrębie Trzebinia 904, a w obrębie Szczakowa 992 powierzchnie próbne w drzewostanach II i starszych klas wieku. Wielkość powierzchni uzależniona była od podklasy wieku drzewostanu (§ 55 IUL). Rozmieszczenie powierzchni oraz ich liczba i wielkość, wykonane zostało zgodnie z Instrukcją Urządzania Lasu. W drzewostanach I klasy wieku zasobność szacowano wzrokowo przy pomocy tabel B. Szymkiewicza. Etap trzeci - wyrównanie (z zastosowaniem równań regresji) miąższości wyszacowanej w trakcie taksacji do miąższości ustalonej dla klas i podklas wieku, w wyniku pomiaru miąższości statystyczną metodą reprezentacyjną w warstwach gatunkowo-wiekowych. W drzewostanach I klasy wieku zasobność szacowano wzrokowo przy pomocy tabel W. Szymkiewicza, zaś w młodnikach sosnowych stosowano „Tablice zasobności i wydajności cięć pielęgnacyjnych młodników sosnowych - IBL‖ Średni procentowy błąd miąższości dla obrębu Chrzanów wyniósł 1,64 %, dla obrębu Trzebinia 1,39 %, dla obrębu Szczakowa 1,50 %. Tabela 7 Błędy procentowe dla pomierzonych cech. Obręb Chrzanów Gatunek Klasa wieku IIa IIb IIIa IIIb BK BRZ MD OL SO wariancja miąższości współczynnik zmienności miąższości błąd procentowy miąższości 7370,47 21250,88 4046,04 74,99 70,48 58,00 33,54 35,24 13,67 18941,92 6702,02 8207,34 76,58 52,52 54,99 17,12 21,44 11,72 6046,62 783,15 3763,39 44,79 16,06 28,29 9,55 8,03 5,00 19003,70 7475,56 51,69 32,97 14,34 4,81 28 Gatunek Klasa wieku BK BRZ MD OL SO wariancja miąższości współczynnik zmienności miąższości błąd procentowy miąższości IVa 11925,37 12319,20 41,13 44,23 11,87 5,40 IVb 12836,80 42,27 3,91 Va 10328,49 36,06 3,36 Vb 10785,12 37,03 3,34 VI 8517,75 37,12 3,87 KOKDO 18759,75 71,89 11,82 Tabela 7 Błędy procentowe dla pomierzonych cech. Obręb Trzebinia Gatunek Klasa wieku BK BRZ DB.C SO wariancja miąższości współczynnik zmienności miąższości błąd procentowy miąższości IIa 7214,96 80,94 20,24 IIb IIIa 6779,08 4933,84 8323,75 84,48 58,68 56,34 19,38 22,18 12,01 9253,34 4697,91 4550,61 10336,63 69,79 42,67 37,86 48,60 13,96 12,32 12,62 IIIb Va Vb 8216,51 34,63 34,87 7,38 4,88 12033,36 5429,89 44,62 26,71 10,82 3,13 7732,65 7943,49 8152,36 24,20 33,39 31,62 6,99 8,62 3,09 30173,79 8952,96 6800,94 38,68 55,90 29,08 9,99 16,14 IVa IVb 8,87 9108,27 3,03 14637,54 8846,49 37,95 35,03 9,20 4,68 29 Gatunek BK BRZ DB.C SO wariancja miąższości współczynnik zmienności miąższości błąd procentowy miąższości Klasa wieku VI 24161,24 9304,69 41,37 41,24 5,85 KOKDO 3,90 27458,06 11506,11 17481,73 60,96 56,95 57,25 11,96 14,70 6,66 Tabela 7 Błędy procentowe dla pomierzonych cech. Obręb Szczakowa Gatunek Klasa wieku IIa IIb AK BRZ DB.C wariancja miąższości współczynnik zmienności miąższości błąd procentowy miąższości 1860,76 6742,19 IIIb IVa 157,53 35,50 25,90 13,12 4375,87 5331,34 77,23 52,05 68,18 9,84 5737,41 5072,61 6746,87 53,01 46,24 39,59 5,59 15,41 4,70 5082,77 7442,04 43,04 35,09 7,86 4,22 6097,32 6324,07 35,47 31,87 5,29 IVb 2528,60 93,92 10,92 IIIa SO 3,63 6138,13 31,64 3,68 Va 12731,27 43,50 3,84 Vb 4463,23 27,89 3,06 VI 5302,70 33,09 2,85 KOKDO 13772,97 66,89 11,82 30 1.2.6.2. Test kontroli pomiaru miąższości Test pomiaru miąższości na powierzchniach kołowych wykonany został zgodnie z pkt. 3.2. § 61, 62 IUL, w dniach 15-17 czerwca 2009 r, przez Zespół Zadaniowy powołany przez Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach. Test kontroli pomiaru miąższości przeprowadzony został na 47 kołowych powierzchniach próbnych w obrębie Trzebinia. Wyniki testu przedstawiają się następująco: liczba błędów grubych = 0 bezwzględna wartość statystyki (pole przekroju pierśnicowego) = 0,167 bezwzględna wartość statystyki (wysokość) = 0,053 Wyniki testu pomiaru miąższości pozwoliły na przyjęcie obliczenia miąższości dla Nadleśnictwa. 1.2.7. Podział powierzchniowy i numeracja oddziałów Przyjęto istniejący podział powierzchniowy uzupełniony o zmiany wynikające z przejęcia gruntów lub z połączeń oddziałów z przyczyn administracyjnych w obrębach Chrzanów i Trzebinia. Obręb Chrzanów liczy 235 oddziałów. Przeciętna wielkość oddziału wynosi 28,48 ha. Maksymalna powierzchnia oddziału wynosi 71,81 ha, minimalna powierzchnia oddziału 4,47 ha. Zinwentaryzowano 2012 wydzieleń literowanych (w tym 1912 leśnych) i 475 nieliterowanych (w tym 456 leśnych). Numeracja oddziałów: 1-4, 4A, 5-20, 20A, 21-27, 27A, 28, 28A, 29, 29A, 30, 30A, 31, 31A, 32-34, 34A, 35-39, 39A, 40, 40A, 41, 41A, 42-48, 49, 49A, 50-52, 52A, 53-56, 56A, 57, 57A, 58, 59, 59A, 60, 60A, 61-63, 63A, 63B, 64-69, 69A, 69B, 69C, 71, 71A, 72-76, 76A, 77-94, 94A, 95-98, 98A, 99-101, 101A, 102, 102A, 102B, 103, 105-109, 113-127, 127A, 128-131, 131A, 132, 132A, 133, 133A, 134-196, 198-207 Obręb Trzebinia liczy 208 oddziałów. Przeciętna wielkość oddziału wynosi 26,18 ha. Maksymalna powierzchnia oddziału wynosi 61,32 ha, minimalna powierzchnia oddziału 8,89 ha. Zinwentaryzowano 1624 wydzieleń literowanych (w tym 1517 leśnych) i 427 nieliterowanych (w tym 412 leśnych). Numeracja oddziałów: 1-25, 25A, 26-33, 33A, 34, 35, 35A, 35B, 36-127, 127A, 128-143, 143A, 144-202 W obrębie Szczakowa zmieniono istniejący bardzo nieregularny podział powierzchniowy na części leśnictw: Sławków, Bukowno, Ciężkowice. Nowy podział wniósł ład przestrzenno-czasowy w tej części obrębu oraz poprawi komunikację na tym obszarze. Wytyczenie linii i ich przecięcie wykonała pracownia geodezyjna BULiGL o/Kraków. Zmiana w podziale powierzchniowym spowodowała zmianę numeracji oddziałów. Obręb Szczakowa liczy 310 oddziałów. Przeciętna wielkość oddziału wynosi 25,70 ha. Maksymalna powierzchnia oddziału wynosi 57,78 ha, minimalna powierzchnia oddziału 8,29 ha. Zinwentaryzowano 2206 wydzieleń literowanych (w tym 2101 leśnych) i 799 nieliterowanych (w tym 785 leśnych). Numeracja oddziałów: 1-194, 196-312 Podział powierzchniowy ma charakter nizinny z liniami gospodarczymi szerokości od 4 do 6 m i oddziałowymi zwykle 4m. Skrzyżowania linii i ich wyloty oznaczone są słupami kamiennymi z numerami oddziałów. W obr. Szczakowa wymagane jest uzupełnienie brakującej ilości słupów oddziałowych, co ma być wykonane w 2011 r. Część linii oddziałowych należy oczyścić z zadrzewień i zakrzaczeń. Linie oddziałowe projektowane wymagają przecięcia na długości około 55,9 km. 31 Ogółem w Nadleśnictwie jest 753 oddziałów. Średnia powierzchnia oddziału wynosi 26,70 ha. Maksymalna powierzchnia oddziału wynosi 71,81 ha, minimalna powierzchnia oddziału wynosi 4,47 ha. Ogółem zinwentaryzowano 5842 wydzieleń literowanych (w tym leśnych 5530) i 1701 nieliterowanych (w tym leśnych 1653). 1.2.8. Ustalenie stref uszkodzeń przemysłowych Zgodnie z §10 IUL aktualizacji stref uszkodzeń przemysłowych nie przeprowadzono. Ocenę stref zagrożeń przemysłowych przyjęto za III rewizją U.L. Nadleśnictwo generalnie jest w zasięgu II strefy - średnich uszkodzeń przemysłowych. Oddziały 27-29 w obrębie Trzebinia, oddziały 235-237, 242-244, 249-252, 262-279, 292, 298, 304 w obrębie Szczakowa zakwalifikowano do III strefy uszkodzeń. 1.2.9. Pomiar sytuacji wewnętrznej W trakcie prac urządzeniowych dokonano pomiaru nowych dróg, ścian zrębów oraz zweryfikowano przebieg niektórych wydzieleń. Pomiary wykonano za pomocą odbiornika GPS - Global Positioning System (satelitarne określenie położenia). Proste pomiary wykonano taśmą metodą domiarów lub dalmierzem laserowym. Niezwykle cenne były zdjęcia lotnicze terenu nadleśnictwa weryfikowane mapą satelitarną dostępną w internecie. 2. Wyniki prac inwentaryzacyjnych obrazujące obecny stan lasu i przyrodnicze warunki produkcji leśnej 2.1. Warunki przyrodnicze 2.1.1. Położenie przyrodniczo - geograficzne Według regionalizacji przyrodniczo-leśnej (Zasady Hodowli Lasu z 2003 r.) Nadleśnictwa Chrzanów w całości położone jest w krainie VI Małopolskiej, dzielnicy 7 Wyżyny i Pogórza Śląskiego, mezoregioniach: 7a – Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, 7b Kotliny Oświęcimskiej (część obrębu Chrzanów) oraz dzielnicy 8 Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej mezoregionie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. VI 7 – Kraina Małopolska dzielnica Wyżyny i Pogórza Śląskiego mezoregion „a‖ - Górnośląski Okręg Przemysłowy obręb Chrzanów: 1-4, 4A, 5-20, 20A, 27, 27A, 28, 28A, 29, 29A, 30, 30A, 31, 31A, 32-34, 34A, 35-39, 39A, 40, 40A, 41, 41A, 42-49, 49A, 50-52, 52A, 53-56, 56a, 57, 57A, 58,59, 59A, 60, 60A, 61-63, 63A, 63B, 64-69, 69A, 69B, 69C, 70, 71, 71A, 72-76, 76A, 77-94, 94A, 95-98, 98A, 99-101, 101A, 102, 102A, 102B, 103-109, 177-196, 198-205; obręb Trzebinia: 1-25, 25A, 26-33, 33A, 34, 35, 35A, 35B, 36-100, 159-163, 167-202; obręb Szczakowa: 1-181, 183-312; mezoregion „b‖ - Kotliny Oświęcimskiej obręb Chrzanów: 113-127, 127A, 128-131, 131A, 132, 132a, 133, 133a, 134-176, 206, 207; VI 8 – Kraina Małopolska dzielnica Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej mezoregion „a‖ - Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej obręb Trzebinia: 101-127, 127A, 128-143, 143A, 144-158, 164-166; obręb Szczakowa: 182 32 Kraina VI Małopolska znajduje się w zasięgu występowania wszystkich gatunków drzew lasotwórczych z terenu Polski. Położenie geograficzne obszaru nadleśnictwa według J. Kondrackiego (Geografia regionalna Polski 1998) Obszar Europa Zachodnia Podobszar 3 Pozaalpejska Europa Środkowa Prowincjia 34 Wyżyny Polskie Podprowincja 341 Wyżyna Śląsko-Krakowska Makroregion 341.1 Wyżyna Śląska Mezoregion 341.12 Mezoregion 341.13 Mezoregion 341.14 Garb Tarnogórski Wyżyna Katowicka Pagóry Jaworznickie Makroregion 341.3 Wyżyna Krakowsko-Częstochowska Mezoregion 341.32 Mezoregion 341.33 Mezoregion 341.34 Wyżyna Olkuska Rów Krzeszowicki Garb Tenczyński Podobszar 5 Prowincja 51 Podprowincja 512 Karpaty, Podkarpacie i Nizina Panońska Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem Karpaty i Podkarpacie 33 Makroregion 512.2 Kotlina Oświęcimska Mezoregion 512.22 Dolina Górnej Wisły Teren Nadleśnictwa ma zróżnicowaną rzeźbę. Dominujący krajobraz ma charakter wyżynny z rzeźbą wzgórzową i pagórkowatą. Utwory jurajskie z wypiętrzeniami i skalistymi wzgórzami położone są w północno-wschodniej części obrębu Chrzanów i południowo-wschodniej obrębu Trzebinia. Północna część obrębu Szczakowa ma charakter płaskowyżu. Wyniesienia terenu dochodzą do 480m n.p.m - Góra Galman. Współrzędne geograficzne wysuniętych punktów Nadleśnictwa wynoszą: 18 59‗40‖ długości wschodniej punkt północny: szerokości północnej 51 11‗10‖ 19 16‗55‖ długości wschodniej punkt wschodni: szerokości północnej 51 06‗27‖ 18 53‗55‖ długości wschodniej punkt południowy: szerokości północnej 50 48‗34‖ 18 36‗35‖ długości wschodniej punkt zachodni: szerokości północnej 51 01‗51‖ 34 2.1.2. Klimat Według regionalizacji ekoklimatycznej stosowanej w Lasach Państwowych, dokonanej na podstawie występowania klimatycznych i regionalnych odmian potencjalnej roślinności naturalnej oraz makrorzeźby terenu, Nadleśnictwo Chrzanów należy do strefy ekoklimatycznej D – środkowopolskiej, makroregionu 4 – Wyżyny Małopolskiej oraz 5 Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Według podziału Wosia (1999) Nadleśnictwo Chrzanów leży w Regionie Śląsko Krakowskim (R-XXVI). Region Śląsko-Krakowski wyróżnia się stosunkowo największą liczbą dni z pogodą bardzo ciepłą z opadem. Dni takich w ciągu roku jest około 34. Stosunkowo więcej jest tutaj również dni z pogodą przymrozkowi umiarkowanie chłodną bez opadu. Mniej natomiast jest dni umiarkowanie ciepłych i jednocześnie pochmurnych, średnio w roku tylko około 69 oraz dni chłodnych i jednocześnie pochmurnych (12 dni w roku). Według danych dla całego województwa śląskiego, ze szczególnym uwzględnieniem najbliżej położonych punktów meteorologicznych z Katowic i Bierunia Starego średnia roczna temperatura wynosi 7,8 oC, najwyższe średnie temperatury notowane w lecie (VIVIII) wahają się od 15,9-17,3 oC, najniższe zimą (XII-II) od -0,6oC do -1,4oC. Średnioroczna suma opadów wynosi 658 mm i jest wyższa od wartości średniej podawanej dla dorzecza Polski. Przeważają wiatry z kierunku zachodniego oraz południowo-zachodniego i wschodnie. Rozkład średnich temperatur za lata 2008-2009 i średnie wartości opadów atmosferycznych 1931-1970 podano wg Stacji Meteorologicznej w Katowicach (http://stacje.katowice.pios.gov.pl). Tabela 8. Rozkład średnich miesięcznych temperatur i opadów. Miesiące I II III IV V VI VII VIII IX X 1 2 3 4 5 6 7 8 XI XII Śred. za rok 9 10 11 12 13 12,4 6,9 3,9 -1,4 7,8 59,0 49,0 41,0 36,0 658,0 o Temperatury ( C) -2,0 -0,6 1,8 9,2 12,7 15,9 18,0 17,3 Opady (mm) 34,0 31,0 o 20 38,0 46,0 63,0 79,0 100,0 82,0 mm 120 C 100 15 80 10 60 5 40 0 I II III IV V VI VII VIII -5 IX X XI XII 20 0 temperatura [oC] opady [mm] Diagram pluwiotermiczny dla Nadleśnictwa Chrzanów na podstawie danych stacji pomiarowej w Katowicach. 35 2.1.3. Rzeźba terenu, budowa geologiczna i gleby Nadleśnictwo położone jest w granicach jednostki geomorfologicznej: Wyżyny Śląsko-Krakowskiej. Wyżyna Śląsko-Krakowska jest asymetrycznym wypiętrzeniem tektonicznym w którego podłożu występują struktury paleozoiczne na których zalega pokrywa skał mezozoicznych zapadających ku północnemu-wschodowi. Wyżyna obniża się ku północy i starsze formacje geologiczne kryją się pod osadami czwartorzędowymi Nizin Środkowopolskich. Od zachodu progi wyżynne wysunięte są w obręb Niziny Śląskiej, od południa wyżyna uskokami opada ku obniżeniu podkarpackiemu (Północnemu Podkarpaciu). Wyżynę Śląską pokrywają osady polodowcowe, przede wszystkim piaski. W podłożu ma platformę paleozoiczną zbudowaną ze skał osadowych zawierającą dziś liczne skamieniałości zwierząt i roślin. Najstarsze utwory na Wyżynie Śląskiej to wapienie i dolomity środkowego triasu. Jest to największy obszar zurbanizowany i uprzemysłowiony w Polsce. Jest to związane z występowaniem bogactw mineralnych głównie węgla kamiennego. Pozyskiwany jest dolomit i piasek. Znajduje się tu wiele elektrowni np. Siersza, Jaworzno III. Garb Tarnogórski (341.12) - mezoregion stanowiący północną część Wyżyny Śląskiej. Od południa graniczy z Wyżyną Katowicką i Pagórami Jaworznickimi, od wschodu z Wyżyną Krakowsko-Częstochowską. Zbudowany jest z wapieni i dolomitów środkowego triasu, miejscami przykrytych osadami czwartorzędowymi - glinami zwałowymi i piaskami. Wyżyna Katowicka (341.13) - wyżyna zajmująca centralną część Wyżyny Śląskiej. Zbudowana jest z węglonośnych skał karbońskich, na których zalegają dolomity i wapienie środkowego triasu. Na niej jest prowadzone intensywne wydobycie węgla kamiennego. Region jest silnie uprzemysłowiony, leży w obszarze Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Pagóry Jaworznickie (341.14) - to tereny miasta Jaworzna i miejscowości położonych w jego okolicach. Od otaczających je Wyżyn: Olkuskiej, Katowickiej i Garbu Tarnogórskiego, Pagóry Jaworznickie różnią się mniej zwartymi formami rzeźby terenu. Budujące region dolomity triasowe nie tworzą tu ciągłej i zwartej powierzchni, lecz izolowane pagóry porozdzielane różnorodnym systemem obniżeń. W obniżeniach tych osadziły się, w pokładach o znacznej miąższości, piaski lodowcowe i rzeczne, które są wydobywane przez kopalnie piasku. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska stanowiła niejednokrotnie w swojej historii dno morza, przez co powstało wiele warstw skał (dolomity, margle, wapienie). Dominującymi skałami są jednak wapienie górnojurajskie. Charakterystyczne są skały wapienne pocięte dolinami erozyjnymi, a także zjawiska krasowe m.in. jaskinie. Wyżyna Olkuska (341.32) - inaczej nazywana też Płaskowyżem Ojcowskim. Zbudowana jest z wapieni jurajskich ze znacznie rozwiniętymi zjawiskami krasowymi. Powierzchnia jest lekko falista i pokryta jest znaczną warstwą lessów z licznymi ostańcami szczególnie w północnej części. Rów Krzeszowicki (341.33) – mezoregion o przebiegu równoleżnikowym pomiędzy Krakowem a Trzebinią na długości ponad 30 km, szerokość do kilku kilometrów. Sąsiaduje z Wyżyną Olkuską na północy i z Garbem Tenczyńskim na południu. Rów jest trzeciorzędowym zapadliskiem tektonicznym, wypełnionym osadami mioceńskimi, przykrytymi piaskami i glinami czwartorzędowymi. Dnem Rowu płynie Rudawa, w części środkowej nazwana Krzeszówka, a w części początkowej zwana Dulówką. Zachodnią część Rowu odwadnia rzeka Chechło, wypływająca z torfowisk Puszczy Dulowskiej. 36 Garb Tenczyński (341.34) - stanowi południowy fragment Wyżyny KrakowskoCzęstochowskiej, oddzielony od zasadniczej części zapadliskiem tektonicznym Rowu Krzeszowickiego. Garb to zrąb tektoniczny, upadający uskokami do Kotliny Oświęcimskiej i Bramy Krakowskiej, o dość skomplikowanej budowie geologicznej. Spod górnojurajskich wapieni odsłaniają się starsze, dewońskie i karbońskie skały oraz permskie wulkaniczne porfiry i melafiry. Stoki pokryte są lessem. Kotlina Oświęcimska – makroregion geograficzny stanowiący część Północnego Podkarpacia. Kotlina rozciąga się w dorzeczu górnej Wisły. Dolina Górnej Wisły (512.22) – obszar zagospodarowany rolniczo, a szczególnie rozwinięta jest gospodarka rybacka. Znajduje się tutaj wiele stawów rybnych. Na terenie Nadleśnictwa wyróżnionych zostało 16 typów gleb w tym 48 podtypów (Operat siedliskowy dla n-ctwa Chrzanów 2005r. BULiGL o/Kraków). Gleby bielicowe odgrywają dominującą rolę na terenie nadleśnictwa. Powstały z ubogich utworów mineralnych głównie z piasków bogatych w kwarc. Tworzą siedliska głównie borowe, a z domieszką części spławialnych i pyłowych siedliska borów mieszanych. Gleby industro i urbanoziemne zajmujące ponad 18 % powierzchni nadleśnictwa obejmują utwory glebowe wytworzone i przekształcone w wyniku działalności przemysłu, z zwłaszcza górnictwa głębinowego i odkrywkowego, zabudowy przemysłowej oraz komunalnej, powstawania infrastruktury komunikacyjnej i innej. Zazwyczaj są to gleby wtórnie inicjalne, często o niekorzystnych warunkach wodno-powietrznych i niezrównoważonym bilansie składników pokarmowych. Udział tych gleb wynika głównie z działalności kopalni piasku, która po pracach eksploatacyjnych oddaje lasom tereny zrekultywowane i zalesione. Również duży udział mają gleby rdzawe. Powstały one z przepuszczalnych i ubogich utworów piaszczystych oraz kwaśnych, silnie spiaszczonych zwietrzelin skalnych. Tworzą siedliska borów mieszanych i w mniejszym stopniu lasów mieszanych. Typy gleb wskazują iż w nadleśnictwie Chrzanów przeważają siedliska borowe ubogie i średnio żyzne na których gatunkiem najlepiej dostosowanym jest sosna pospolita. Tabela 9. Typy gleb. Lp. 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Typ gleby 2 Arenosole [AR] Rędziny [R] Czarne ziemie [CZ] Gleby brunatne [BR] Gleby płowe [P] Gleby rdzawe [RD] Gleby bielicowe [B] Gleby gruntowoglejowe [G] Gleby opadowoglejowe [OG] Gleby torfowo mułowe [Mł] Gleby murszowe [M] Powierzchnia [ha] [%] 3 4 885,40 773,41 116,63 318,77 281,60 1919,12 7425,60 828,02 875,56 3,44 323,83 4,65 4,06 0,61 1,66 1,48 10,08 38,98 4,35 4,6 0,02 1,7 37 Lp. 1 12 13 14 15 16 Razem Typ gleby 2 Gleby torfowe [T] Gleby mineralno murszowe [MR] Mady rzeczne [MD] Gleby deluwialne [D] Gleby industro i urbanoziemne [AU] Powierzchnia [ha] [%] 3 47,08 1347,74 10,49 361,24 3527,15 19045,08 4 0,25 7,08 0,06 1,9 18,52 100,00 Aktualny stan siedlisk. Zgodnie z Instrukcją wyróżniania i kartowania siedlisk leśnych, na obszarze z II strefą uszkodzeń przemysłowych przyjmuje się stan siedliska D1 – zdegradowany, a przy III strefie D2 – silnie zdegradowany. Taką zasadę przyjęto również dla siedlisk Nadleśnictwa Chrzanów, za wyjątkiem terenów wyjątkowo zniszczonych, wtórnych lub praktycznie pozbawionych gleby, gdzie stwierdzano zdewastowanie siedliska – D3. Stan siedlisk w obrębach. Chrzanów: D1 – 99,73 % (6341,45 ha) D2 – 0,27 % (17,06 ha) Trzebinia D1 – 97,61 % (50553,75 ha) D2 – 1,58 % (81,64 ha) D3 – 0,81 % (41,92 ha) Szczakowa D1 – 53,24 % (3996,69 ha) D2 – 46,32 % (3477,40 ha) D3 – 0,44 % (33,17 ha) Stan D2 i D3 dotyczy m.in. dawnych osadników, terenów poprzemysłowych, zapadlisk, dawnych hałd, terenów zurbanizowanych i in. Udział procentowy jest liczony w stosunku do powierzchni leśnej zalesionej i niezalesionej. Gleby porolne i zrekultywowane występują na powierzchni 3227,06 ha, co stanowi 16,95 % powierzchni leśnej całego nadleśnictwa. W tym porolne - 694,30 ha, zrekultywowane – 2532,76 ha. Udziały gruntów porolnych i zrekultywowanych w obrębach: Chrzanów por. – 165,23 ha (2,60 %) zrek. – 1,63 ha (0,03 %) Trzebinia por. – 87,91 ha (1,70 %) zrek. – 59,25 ha(1,14 %) Szczakowa por. – 441,16 ha (5,88 %) zrek. – 2471,88 ha (32,93 %) Szczegółowe omówienie budowy geologicznej i geomorfologicznej oraz charakterystyka gleb i siedlisk zawiera „Operat glebowo-siedliskowy‖ dla Nadleśnictwa Chrzanów. 38 2.1.4. Wody Nadleśnictwo Chrzanów leży w dorzeczu rzeki Wisły – w polu 39 (Atlas podziału hydrograficznego Polski – 2005). Wody z obszaru Nadleśnictwa odprowadzane są do Wisły przez lewobrzeżne dopływy: Przemszę i Chechło. Przemsza - to dolny bieg rzeki poniżej połączenia Czarnej i Białej Przemszy. Za ciek źródłowy uznawana jest Czarna Przemsza, której źródła wypływają w Bzowie na zboczu doliny. Biała Przemsza (lewy dopływ Przemszy) wypływa na wysokości ok. 376 m n.p.m. na północ od Wolbromia. Lewobrzeżnymi dopływami Białej Przemszy jest Sztoła której źródło znajduje się na płd-zach od osady Polis na wysokości ok. 350 m n.p.m.; Kozi Bród który odprowadza wody z triasowych wzgórz Ostrej Góry i Białej Góry. Powyżej wodowskazu Niwka do Białej Przemszy wpływa jej prawobrzeżny dopływ Bobrek. Biała Przemsza łączy się z Czarną Przemszą powyżej wodowskazu Jęzor. Dalej Przemsza płynie szeroką (2-5 km) doliną o płaskim dnie. Poniżej Wodowskazu Jeleń rzeka wpływa na podmokły, płaski teren. Zlewnię lewostronną odwadnia Byczynka i Kanał Matylda. Poniżej wodowskazu Chełmek Przemsza wpływa do Kotliny Oświęcimskiej i doliny Wisły wysłanej utworami aluwialnymi. Chechło wypływa na północny zachód od Rudna na wysokości około 295 m n.p.m. ze stawów, mokradeł i torfowisk Puszczy Dulowskiej, położonej na terenie Niecki DulowskoChrzanowskiej. W górnym biegu w terenie prawie płaskim dolina jest słabo zarysowana, miejscami podmokła. Ten odcinek jest interesujący przyrodniczo między innymi ze względu na obecność bobrów. Mniej więcej w połowie długości rzeki zlokalizowany jest zalew Chechło - zbiornik zaporowy o powierzchni 54 ha i długości ok. 1,5 km. Na odcinku od przedmieścia Chrzanowa do osady Borowiec dolina biegnie wzdłuż lini dyslokacyjnej przecinającej wapienie, margle i dolomity triasowe. Od Mętkowa wpływa na taras zalewowy Wisły. Lewy brzeg Chechła jest obwałowany. 39 Obszar Nadleśnictwa położony jest w zasięgu Głównych Zbiorników Wód Podziemnych 453 - zb. w ośrodku porowym i 454 - zb. w ośrodku szczelinowo-krasowym (Mapa obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych w Polsce Kraków 1990). 2.2. Typy siedliskowe lasu i występujące na nich drzewostany 2.2.1. Typy siedliskowe lasu W Nadleśnictwie stwierdzono występowanie 19 typów siedliskowych lasu, należących do siedlisk nizinnych i wyżynnych. Dla siedliska LMśw, BMśw wyróżniono warianty uwilgotnienia „świeży‖ i „silnie świeży‖ i zróżnicowano gospodarczy typ drzewostanu. Bory zajmują łącznie 71,35 % powierzchni leśnej, przy czym bory świeże 46,88 %. Lasy mieszane i lasy zajmują 27,75 % powierzchni leśnej, olsy 0,90 %. 2.2.2. Porównanie udziału siedlisk III i IV rewizji urządzania lasu Poniżej w tabeli przestawiono porównanie powierzchni siedlisk według III i IV rewizji Urządzania Lasu. 40 Tabela 10. Zestawienie siedliskowych typów lasu w III i IV rewizji UL. Typ siedl. lasu 1 Bs Bśw Bw Bb BMśw BMw BMb BMwyż LMśw LMw LMwyż LMb Lśw Lwyż Lw Lł Ol OlJ OlJwyż Razem* Obręb Chrzanów Stan na 1.01.2000r Stan na 1.01.2010 r Pow.[ha] [%] Pow.[ha] [%] 2 3 4 5 9,24 0,15 321,98 5,20 227,69 3,58 30,89 0,50 5,50 0,09 3,15 0,05 1578,08 25,48 1623,21 25,53 2781,12 44,92 2306,32 36,28 3,04 0,05 38,4 0,60 52,19 0,82 96,12 1,55 329,86 5,19 983,60 15,89 1347,21 21,19 52,78 0,85 16,65 0,26 26,23 0,41 16,51 0,27 41,72 0,66 83,33 1,35 49,89 0,78 159,83 2,57 191,38 3,01 6,15 0,10 6,01 0,09 61,10 0,99 97,47 1,53 2,49 0,04 1,13 0,02 6191,76 100,00 6358,51 100,00 Obręb Trzebinia Stan na 1.01.2000r Stan na 1.01.2010r Pow.[ha] [%] Pow.[ha] [%] 6 7 8 9 4,39 0,09 762,44 15,53 1051,43 20,30 68,09 1,39 0,80 0,02 1126,28 22,95 790,7 15,27 618,09 12,57 580,49 11,21 25,28 0,49 110,82 2,26 299,04 5,77 539,29 10,99 393,19 7,59 363,69 7,41 489,22 9,45 462,52 9,42 351,64 6,79 0,55 0,01 178,47 3,64 23,02 0,44 485,35 9,89 992,86 19,17 84,49 1,72 118,62 2,29 1,84 0,04 4,48 0,09 98,98 2,02 47,92 0,92 2,80 0,06 10,87 0,21 4908,34 100,00 5179,31 100,00 *- powierzchnia leśna zalesiona i nie zalesiona Siedl. typ lasu 1 Bs Bśw Bw Bb BMśw BMw BMb BMwyż LMśw LMw LMwyż LMb Lśw Lwyż Lw Lł Ol OlJ OlJwyż Razem* Obręb Szczakowa Stan na 1.01.2000r Stan na 1.01.10r Pow.[ha] [%] Pow.[ha] [%] 2 3 4 3390,83 51,76 2914,88 38,83 8,38 0,13 279,19 3,72 3,79 0,06 19,4 0,26 1431,54 21,86 1969,76 26,24 811,87 12,40 1181,69 15,74 226,2 3,01 195,88 2,99 194,21 2,59 540,69 8,26 489,32 6,52 4,27 0,06 4,13 0,05 58,29 0,89 76,16 1,01 2,43 0,04 96,19 1,28 101,52 1,55 37,96 0,51 0,08 0,00 3,79 0,06 12,01 0,16 1,89 0,02 6548,68 100,00 7507,26 100,00 *- powierzchnia leśna zalesiona i nie zalesiona Nadleśnictwo Stan na 1.01.2000r Stan na 1.01.10r Pow.[ha] [%] Pow.[ha] [%] 6 7 8 9 13,63 0,08 4474,87 25,35 4194,00 22,02 107,36 0,61 279,19 1,47 10,09 0,06 22,55 0,12 4135,87 23,43 4383,67 23,02 4211,08 23,86 4068,50 21,36 3,04 0,02 289,88 1,52 110,82 0,63 351,23 1,84 831,29 4,70 917,26 4,82 1887,98 10,70 2325,75 12,21 515,3 2,91 372,56 1,96 30,91 0,16 253,27 1,44 140,90 0,74 571,11 3,24 1138,94 5,98 345,84 1,96 347,96 1,83 8,07 0,05 10,49 0,05 163,87 0,93 157,40 0,83 5,29 0,03 3,02 0,01 10,87 0,06 17648,78 100,00 19045,08 100,00 41 % 30 25 20 15 10 5 III rewizja OlJwyż OlJ Ol Lł Lw Lwyż Lśw LMb LM wyż LMw LMśw BM wyż BMb BMw BMśw Bb IV rewizja Bw Bśw Bs 0 Porównanie powierzchni siedliskowych typów lasu III i IV rewizji u.l. Poniżej w diagramie przedstawiono udział siedliskowych typów lasu w powierzchni Nadleśnictwa i udział gatunków panujących w typach siedliskowych lasu (także Tabela 11), oraz typów siedliskowych z gatunkami panującymi w powierzchni leśnej Nadleśnictwa. 0,83% 5,98% 0,74% 0,16% 0,05% 1,83% Bśw 0,06% Bw Bb 0,01% BMśw BMw 22,02% BMb 1,96% BMwyż 12,21% LMśw LMw 1,47% 0,12% 4,82% LMwyż LMb Lśw Lwyż 1,84% Lw 1,52% 23,02% Lł Ol OlJ 21,36% Udział typów siedliskowych lasu w powierzchni Nadleśnictwa Chrzanów. OlJwyż 42 Tabela 11. Udział gatunków panujących w typach siedliskowych lasu Nadleśnictwa. Siedl. typ lasu 1 Bśw Bw Bb BMśw BMw BMb LMśw LMw LMb Lśw Lw Ol So So.b So.c So.s So.w Md Św Bk Powierzchnia gatunku panującego [ha] / udział [%] w siedllisku 2 3 4 5 6 7 8 3661,66 0,67 65,75 1,37 9,89 0,93 8,76 87,29 0,02 1,57 0,03 0,24 0,02 0,21 160,40 1,99 0,71 57,46 0,71 0,25 22,55 100,00 3429,61 2,08 29,47 5,79 52,45 101,13 78,25 0,05 0,67 0,13 1,20 2,31 2927,62 43,20 10,31 74,99 7,75 6,46 71,97 1,06 0,25 1,84 0,19 0,16 235,09 6,41 10,40 5,94 81,09 2,21 3,59 2,05 570,47 8,83 13,45 1,45 98,80 62,19 0,96 1,47 0,16 10,77 1537,35 0,97 11,99 49,75 4,14 7,72 66,10 0,04 0,52 2,14 0,18 0,33 0,69 1,06 2,23 3,43 62,38 1,90 2,16 21,97 44,27 1,35 1,53 15,59 110,68 27,82 3,64 3,44 2,29 31,80 8,00 1,05 0,99 0,66 23,04 1,62 6,28 1,03 14,64 1,03 3,99 0,65 Db Db.c Kl Wz Lp 9 3,32 0,08 10 28,40 0,68 11 1,69 0,04 24,30 0,55 24,58 0,60 100,97 2,30 6,86 0,17 63,67 6,94 42,66 1,83 10,02 1,09 3,68 0,16 17,84 12,66 27,43 7,88 13,68 9,71 OlJ Lł 1,09 10,39 5,09 48,52 2,70 0,30 0,65 0,03 Js Gb Brz Ol Ol.s Czr Czm 12 13 14 289,25 6,90 113,86 40,78 15 4,85 0,12 16 17 621,53 14,18 839,41 20,63 27,67 9,55 131,32 11,79 494,96 21,28 1,82 5,89 20,13 14,29 86,96 24,99 41,37 26,28 5,41 0,12 83,51 2,05 4,37 1,51 7,15 0,78 152,26 6,55 27,34 88,45 7,54 0,32 0,84 0,60 1,13 37,42 1,65 15,73 81,05 23,29 78,82 50,08 1,89 62,58 2,66 25,36 17,71 0,44 1,23 0,13 9,19 0,40 2,53 0,28 0,91 0,04 Ak Tp Os Wb 18 115,33 2,75 2,23 0,80 19 2,13 0,05 3,27 0,07 1,22 0,03 7,66 0,17 24,88 0,61 0,13 0,01 5,51 0,60 1,98 0,08 2,71 0,78 5,24 3,33 Razem siedl. [ha]/% ** 21 4194,00 22,02 279,19 1,47 22,55 0,12 4383,67 23,02 4068,50 21,36 289,88 1,52 917,26 4,82 2325,75 12,21 30,91 0,16 140,90 0,74 347,96 1,83 157,40 0,83 3,02 0,01 10,49 0,05 43 Siedl. typ lasu 1 BMwyż LMwyż Lwyż So So.b So.c So.s So.w Md Św Bk Powierzchnia gatunku panującego [ha] / udział [%] w siedllisku 2 3 4 5 6 7 8 284,11 0,64 12,95 7,94 80,89 0,18 3,69 2,26 253,45 5,53 67,85 68,04 1,48 18,21 477,04 48,56 10,79 477,23 41,88 4,26 0,95 41,90 Db Db.c 9 15,28 4,35 5,83 1,56 12,00 1,05 10 26,87 7,65 32,01 8,59 3,87 0,34 Kl Wz Lp Js Gb Brz Ol Ol.s Czr Czm Ak Tp Os Wb 11 12 13 15 0,19 0,05 16 17 18 19 3,38 0,30 14 3,25 0,93 7,89 2,12 101,31 8,90 3,38 0,02 2780,73 14,60 33,37 0,18 3,44 0,01 122,18 0,64 44,87 0,24 OlJwyż Łącznie 13757,23 72,24 10,13 0,05 201,71 1,06 21,11 0,11 286,90 1,51 * powierzchnia leśna zalesiona i niezalesiona ** udziały siedlisk 30,54 0,16 797,86 4,19 242,00 1,27 226,36 1,19 6,98 0,03 4,46 41,03 15,62 0,08 4,76 0,42 6,41 58,97 460,67 2,42 Razem siedl. [ha]/% ** 21 351,23 1,84 372,56 1,96 1138,94 5,98 10,87 0,06 19045,08 100,00 44 Tp,Os,Wb 100% Ak Czr, Czm Ols 80% Ol Brz Gb 60% Js Kl, Wz, Lp Dbc 40% Db Bk Św 20% Md Sow Sos, Soc OlJwyż Lwyż LMwyż BMwyż Lł OlJ Ol Lw Lśw LMb LMw LMśw BMb BMśw Bb Bw Bśw BMw Sob 0% So Udział gatunków panujących w typach siedliskowych lasu [TSL] Nadleśnictwa Chrzanów. ha 4500 Tp,Os,Wb 4000 Ak Czr, Czm 3500 Ols Ol 3000 Brz Gb Js 2500 Kl, Wz, Lp Dbc 2000 Db Bk 1500 Św Md 1000 Sow Sos, Soc 500 Sob OlJwyż Lwyż LMwyż Lł OlJ Ol Lw Lśw LMb LMw LMśw BMb BMw BMśw Bb Bw Bśw BMwyż So 0 Udział TSL oraz gatunków w nich panujących w powierzchni leśnej Nadleśnictwa Chrzanów. 45 2.2.3. Charakterystyka drzewostanów Głównym gatunkiem panującym w Nadleśnictwie jest sosna zwyczajna. Drzewostany z panującą sosną zajmują 72,24 % powierzchni leśnej Nadleśnictwa, a zapas ich stanowi 75,06 % całkowitego zapasu. Drzewostany z panującym gatunkiem sosny obcego pochodzenia (sosna wejmutka, czarna, smołowa, banksa) zajmują 1,22% powierzchni leśnej, a zapas ich wynosi 0,72 % zapasu Nadleśnictwa. Udział sosny zwyczajnej na siedliskach borowych mieści się w przedziale od 57,46 % na Bw do 100,00 % na Bb. Na siedliskach lasowych jej udział zawiera się w przedziale od 2,23 % na LMb do 68,04% na LMwyż. W olsach udział sosny osiąga 14,64 %. Według udziału gatunków rzeczywistych (tabela nr Vb) miąższość sosny zwyczajnej wynosi 70,17 % ogólnego zapasu, a powierzchnia przez nią zajęta wynosi 62,09 % powierzchni leśnej zalesionej Nadleśnictwa (tabela nr Va). Z porównania tabel wg gatunków panujących do rzeczywistego udziału masowego sosny zwyczajnej wynika, że rzeczywisty zapas jest mniejszy o 10,15 %, a powierzchnia mniejsza o 4,89 % niż wg gatunku panującego. Z powyższego wnioskować można iż, drzewostany sosnowe są prawie jednorodne, a gatunki domieszkowe mają mały udział w składzie gatunkowym drzewostanów. Taki skład gatunkowy wynika z dominujących w Nadleśnictwie borowych, świeżych typów siedliskowych lasu (ponad 45 % powierzchni leśnej), w których gospodarczym typie drzewostanu udział sosny przewidziany jest w wysokości 60% i więcej (za wyjątkiem BMwyż). Poniżej przedstawiono skróconą charakterystykę stanu lasu. Nadleśnictwo Drzewostany sosnowe (sosny zwyczajnej) zajmują 75,06 % powierzchni leśnej zalesionej i stanowią 75,06 % ogólnego zapasu. Przeciętna zasobność na pow. leśnej 191 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 4,59 m3/ha Drzewostany brzozowe zajmują 14,60 % powierzchni leśnej zalesionej i stanowią 12,40 % ogólnego zapasu. Przeciętna zasobność na pow. leśnej 150 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 4,00 m3/ha Drzewostany bukowe zajmują 4,19 % powierzchni leśnej zalesionej i stanowią 5,85 % ogólnego zapasu Przeciętna zasobność na pow. leśnej 248 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 6,58 m3/ha Drzewostany olchowe (olchy czarnej) zajmują 2,42 % powierzchni leśnej i stanowią 2,51 % ogólnego zapasu. Przeciętna zasobność na pow. leśnej 199 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 3,72 m3/ha Pozostałe gatunki drzew zajmują łącznie 3,73 % powierzchni leśnej Nadleśnictwa, a zapas ich stanowi 4,18 % ogólnego zapasu. 46 ha m3 14000 3000000 Powierzchnia Zapas 12000 2500000 10000 2000000 8000 1500000 6000 1000000 4000 500000 2000 Tp,Os,Wb Ak Czr, Czm Ols Ol Brz Gb Js Kl, Wz, Lp Dbc Db Bk Św Md Sow Sos, Soc Sob 0 So 0 Powierzchniowy i masowy udział gatunków panujących w Nadleśnictwie Chrzanów. Przeciętne dane dla Nadleśnictwa przedstawiają się następująco: Przeciętny wiek drzewostanów wynosi 59 lat Przeciętna zasobność na pow. leśnej 183 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 4,62 m3/ha W obrębach wybrane wskaźniki stanu lasu przedstawiają się następująco: Obręb Chrzanów Drzewostany sosnowe (sosny zwyczajnej) zajmują 80,25 % powierzchni leśnej i stanowią 84,41 % ogólnego zapasu. Przeciętna zasobność na pow. leśnej 220 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 5,08 m3/ha Drzewostany brzozowe zajmują 8,50 % powierzchni leśnej i stanowią 7,79 % ogólnego zapasu. Przeciętna zasobność na pow. leśnej 186 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 4,63 m3/ha Drzewostany bukowe zajmują 1,70 % powierzchni leśnej i stanowią 1,37 % ogólnego zapasu. Przeciętna zasobność na pow. leśnej 163 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 6,42 m3/ha 47 Drzewostany modrzewiowe zajmują 2,03 % powierzchni leśnej i stanowią 0,73 % ogólnego zapasu. Przeciętna zasobność na pow. leśnej 73 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 8,41 m3/ha Drzewostany olchowe zajmują 3,69 % powierzchni leśnej i stanowią 3,22 % ogólnego zapasu. Przeciętna zasobność na pow. leśnej 197 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 3,91 m3/ha Pozostałe gatunki drzew zajmują łącznie 3,83 % powierzchni leśnej obrębu, a zapas ich wynosi 2,48 % ogólnego zapasu. ha m3 5500 1200000 5000 1000000 4500 Powierzchnia 4000 Zapas 800000 3500 3000 600000 2500 2000 400000 1500 1000 200000 500 Tp,Os,Wb Ak Czr, Czm Ols Ol Brz Gb Js Kl, Wz, Lp Dbc Db Bk Św Md Sow Sos, Soc Sob 0 So 0 Powierzchniowy i masowy udział gatunków panujących w obrębie Chrzanów. Przeciętne dane dla obrębu Chrzanów przedstawiają się następująco: Przeciętny wiek 64 lat Przeciętna zasobność na pow. leśnej 209 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 5,13 m3/ha Obręb Trzebinia Drzewostany sosnowe (sosny zwyczajnej) zajmują 70,00 % powierzchni leśnej i stanowią 69,42 % ogólnego zapasu. Przeciętna zasobność na pow. leśnej 229 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 5,14 m3/ha 48 Drzewostany bukowe zajmują 12,25 % powierzchni leśnej i stanowią 14,72 % ogólnego zapasu. Przeciętna zasobność na pow. leśnej 269 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 6,52 m3/ha Drzewostany brzozowe zajmują 8,90 % powierzchni leśnej i stanowią 8,64 % ogólnego zapasu. Przeciętna zasobność na pow. leśnej 217 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 4,04 m3/ha Drzewostany olchowe (olchy czarnej) zajmują 3,27 % powierzchni leśnej i stanowią 3,23 % ogólnego zapasu. Przeciętna zasobność na pow. leśnej 229 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 3,99 m3/ha Pozostałe gatunki drzew zajmują łącznie 5,58 % powierzchni leśnej obrębu, a zapas ich wynosi 3,99 % ogólnego zapasu. m3 ha 4000 900000 3500 800000 Powierzchnia Zapas 3000 700000 600000 2500 500000 2000 400000 1500 300000 1000 200000 500 100000 Powierzchniowy i masowy udział gatunków panujących w obrębie Trzebinia. Przeciętne dane dla obrębu Trzebinia przedstawiają się następująco: Przeciętny wiek 71 lata Przeciętna zasobność na pow. leśnej 229 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 5,27 m3/ha Tp,Os,Wb Ak Czr, Czm Ols Ol Brz Gb Js Kl, Wz, Lp Dbc Db Bk Św Md Sow Sos, Soc Sob 0 So 0 49 Obręb Szczakowa Drzewostany sosnowe (sosny zwyczajnej) zajmują 66,99 % powierzchni leśnej i stanowią 69,00 % ogólnego zapasu. Przeciętna zasobność na pow. leśnej 135 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 3,68 m3/ha Drzewostany brzozowe zajmują 23,69 % powierzchni leśnej i stanowią 23,61 % ogólnego zapasu. Przeciętna zasobność na pow. leśnej 122 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 3,80 m3/ha Pozostałe gatunki drzew (19) zajmują łącznie 9,32 % powierzchni leśnej obrębu a zapas ich wynosi 7,39 % ogólnego zapasu. Pojedynczo żaden z nich nie osiąga 2% udziału. ha m3 5000 700000 Powierzchnia 4500 600000 Zapas 4000 500000 3500 3000 400000 2500 300000 2000 1500 200000 1000 100000 500 Tp,Os,Wb Ak Czr, Czm Ols Ol Brz Gb Js Kl, Wz, Lp Dbc Db Bk Św Md Sow Sos, Soc Sob 0 So 0 Powierzchniowy i masowy udział gatunków panujących w obrębie Szczakowa. Przeciętne dane dla obrębu Szczakowa przedstawiają się następująco: Przeciętny wiek 47 lat Przeciętna zasobność na pow. leśnej 128 m3/ha Spodziewany przyrost bieżący roczny 3,72 m3/ha 50 Tabela 12. Udział powierzchniowy i miąższościowy gatunków panujących. Gatunek panujący 1 So Sob Soc, Sos Sow Md Św Bk Db Dbc Kl. Wz, Lp Js Gb Brz Ol Ols Czr, Czm Ak Tp, Os, Wb Razem Udziały obrębów Obręb Chrzanów Pow. (ha) % Zapas (m3) 2 3 4951,89 84,41 1090623 84,41 0,67 0,01 35 0,00 70,82 1,11 6545 0,51 13,53 0,21 3530 0,27 128,98 2,03 9448 0,73 5,19 0,08 745 0,06 108,19 1,7 17698 1,37 67,06 1,16 8597 0,70 43,99 0,69 7025 0,54 0,34 0,01 0 0,00 5,81 0,09 96 0,01 540,73 8,50 100809 7,79 205,69 3,69 40656 3,22 4,22 0,07 680 0,05 2,53 0,04 0 0,00 0,13 0,00 30 0,00 22,95 0,36 4385 0,34 6172,72 100,00 1290902 100,00 33,57 38,35 Obręb Trzebinia Pow. (ha) % Zapas (m3) 4 5 3511,55 70,00 803249 69,42 15,07 0,29 1660 0,14 62,89 1,21 11558 1,00 20,19 0,39 4385 0,38 632,48 12,25 170332 14,72 86,22 2,00 14755 1,28 74,94 1,45 12360 1,07 2,16 0,04 670 0,05 6,07 0,12 5 0,00 3,38 0,07 665 0,06 461,17 8,90 99970 8,64 162,92 3,27 37306 3,23 0,28 0,01 60 0,01 5039,32 100,00 1156975 100,00 27,41 34,37 Obręb Szczakowa Nadleśnictwo Pow. (ha) Pow. (ha) % % Zapas (m3) Zapas (m3) 6 7 8 9 4702,40 66,99 13165,84 72,24 633127 69,00 2526999 75,06 9,46 0,13 10,13 0,05 1905 0,21 1940 0,06 115,82 1,54 201,71 1,06 9734 1,06 17939 0,53 7,58 0,10 21,11 0,11 840 0,09 4370 0,13 95,03 1,27 286,90 1,51 5262 0,57 26268 0,78 5,16 0,07 30,54 0,16 1195 0,13 6325 0,19 54,55 0,74 795,22 4,19 9135 0,99 197165 5,85 63,86 0,86 217,14 1,27 9644 1,05 32996 0,99 107,43 1,43 226,36 1,19 11535 1,25 30920 0,92 4,48 0,06 6,98 0,03 585 0,07 1255 0,04 3,74 0,05 15,62 0,08 290 0,03 391 0,01 3,38 0,02 665 0,02 1778,83 23,69 2780,73 14,60 217332 23,61 418111 12,40 50,93 0,75 419,54 2,42 5685 0,39 83647 2,51 29,15 0,39 33,37 0,18 2615 0,28 3295 0,10 0,91 0,01 3,44 0,01 40 0,00 40 0,00 122,05 1,63 122,18 0,64 6135 0,67 6165 0,18 21,64 0,28 44,87 0,24 3430 0,37 7875 0,23 7173,02 100,00 18385,06 100,00 918489 100,00 3366366 100,00 39,02 100,00 27,28 100,00 51 [ha] [m3] 20000 4000000 18385,06 18000 Powierzchnia 16000 3366366 Zapas 3500000 3000000 14000 2500000 12000 10000 8000 7173,02 6172,72 1290902 5039,32 2000000 918489 1500000 1156975 6000 1000000 4000 500000 2000 0 0 Chrzanów Trzebinia Szczakowa Nadleśnictwo Powierzchnia leśna i zapas w obrębach i razem w Nadleśnictwie Chrzanów. Szczakowa 7173,02 ha 39,02% Chrzanów 6172,72 ha 33,57% Trzebinia 5039,32 ha 27,41% Udział powierzchniowy obrębów leśnych w ogólnej powierzchni leśnej zalesionej Nadleśnictwa Chrzanów. 52 Szczakowa 918489 m3 27,28% Chrzanów 1290902 m3 38,35% Trzebinia 1156975 m3 34,37% Udział obrębów leśnych w ogólnym zapasie Nadleśnictwa Chrzanów. Charakterystyczna jest różnica udziałów procentowych powierzchniowych i masowych. Największy udział w powierzchni nadleśnictwa ma obręb Szczakowa, ale najmniejszy zapas, co wynika ze specyficznej struktury drzewostanów – I i II klasa stanowią niemal 50% powierzchni obrębu przy zasobności I kl.w. 8 m3/ha, a II kl. w. 81 m3/ha. Generalnie wszystkie obręby charakteryzują się nieskomplikowanym składem gatunkowym – zawsze dominuje sosna zwyczajna, która wraz z innymi gatunkami sosen panuje na ok. 70 do ponad 85% powierzchni. Oprócz sosny jedynie brzoza ma znaczące udziały w każdym obrębie, olcha czarna w Chrzanowie i Trzebini, a buk tylko w Trzebini. Pozostałe gatunki rzadko przekraczają 1% udziału. Tabela 13. Podstawowe parametry drzewostanów stanowiących ponad 1% udziału w powierzchni obrębów i nadleśnictwa. Parametry drzewostanów 1 Chrzanów obręby Trzebinia Szczakowa 2 3 4 Nadleśnictwo 5 drzewostany sosny zwyczajnej powierzchnia 4951,89 3511,55 udział % 80,25 70,00 zapas (brutto) 1090623 803249 udział % 84,41 69,42 zasobność m3 /ha (brutto) 220 229 spodziewany przyrost bieżący roczny m3 /ha 5,08 5,14 drzewostany sosny czarnej powierzchnia 70,82 udział % 1,11 zapas (brutto) 6545 - 4702,40 66,99 633127 69,00 135 3,68 13165,84 72,24 2526999 75,06 191 4,59 96,28 1,28 5709 182,17 0,96 13914 53 Parametry drzewostanów 1 Chrzanów obręby Trzebinia Szczakowa 2 3 4 udział % 0,51 zasobność m3 /ha (brutto) 92 spodziewany przyrost bieżący roczny m3 /ha 7,28 drzewostany modrzewiowe powierzchnia 128,98 62,89 udział % 2,03 1,21 zapas (brutto) 9448 11558 udział % 0,73 1,00 zasobność m3 /ha (brutto) 73 184 3 spodziewany przyrost bieżący roczny m /ha 8,41 7,39 drzewostany bukowe powierzchnia 108,19 632,48 udział % 1,70 12,25 zapas (brutto) 17698 170332 udział % 1,37 14,72 zasobność m3 /ha (brutto) 163 269 spodziewany przyrost bieżący roczny m3 /ha 6,42 6,52 drzewostany dębowe powierzchnia 67,06 86,22 udział % 1,16 2,00 zapas (brutto) 8597 14755 udział % 0,70 1,28 zasobność m3 /ha (brutto) 128 171 spodziewany przyrost bieżący roczny m3 /ha 4,47 6,20 drzewostany dęba czerwonego powierzchnia 74,94 udział % 1,45 zapas (brutto) 12360 udział % 1,07 zasobność m3 /ha (brutto) 165 spodziewany przyrost bieżący roczny m3 /ha 7,60 drzewostany brzozowe powierzchnia 540,73 461,17 udział % 8,50 8,90 zapas (brutto) 100809 99970 udział % 7,79 8,64 zasobność m3 /ha (brutto) 186 217 spodziewany przyrost bieżący roczny m3 /ha 4,63 4,04 drzewostany olchowe powierzchnia 205,69 162,92 udział % 3,69 3,27 zapas (brutto) 40656 37306 udział % 3,22 3,23 zasobność m3 /ha (brutto) 197 229 spodziewany przyrost bieżący roczny m3 /ha 3,91 3,99 Nadleśnictwo 5 0,62 59 3,95 0,41 76 5,60 95,03 1,27 5262 0,57 55 4,95 286,90 1,51 26268 0,78 91 7,04 - 795,22 4,19 197165 5,85 248 6,58 63,86 0,86 9644 1,05 151 3,52 217,14 1,27 32996 0,99 152 4,88 107,43 1,43 11535 1,25 107 4,61 226,36 1,19 30920 0,92 136 5,98 1778,83 23,69 217332 23,61 122 3,80 2780,73 14,60 418111 12,40 150 4,00 - 419,54 2,42 83647 2,51 199 3,72 54 2.2.4. Charakterystyka stanu lasu i zasobów drzewnych 2.2.4.1. Porównanie powierzchni i zasobów drzewnych wg III i IV rewizji Z poniżej przedstawionych tabel wynika, że w Nadleśnictwie powierzchnia leśna uległa zwiększeniu o 1396,30 ha, tj. o 7,9 % w porównaniu do stanu wyjściowego ubiegłego 10 lecia. Największy wzrost powierzchni nastąpił w obrębie Szczakowa – 958,58 ha (14,6 %), w obrębie Trzebinia o 270,97 ha (5,5 %), a w obrębie Chrzanów o 166,75 ha (2,7 %). Powierzchnia leśna nie zalesiona zwiększyła się w całym Nadleśnictwie o 151,24 ha, tj o 27,9%. Masa przestoi na gruntach zalesionych wzrosła o 1144 m3 tj o 13 %. Jest to wynik pozostawiania w drzewostanach pojedynczych drzew i grup drzew wzbogacających bioróżnorodność. Powierzchnia klas odnowienia wzrosła o 352,27 ha (wzrost prawie trzykrotny) co wynika z większego zastosowania rębni „złożonych‖ – głównie dawnych Id i II e. Wielokrotny wzrost powierzchni klasy „do odnowienia‖ wynika głównie z wykonania późną jesienią i zimą 2009 roku cięć gniazdowych, w mniejszym stopniu z nieudanych odnowień w latach poprzednich. W jednostkach bezwzględnych nie jest to dużo gdyż w całym nadleśnictwie zaledwie 71,88 ha (poprzednio 2,15 ha). Szczególną uwagę zwraca nieprzeciętny wzrost powierzchni I i II, a także III a klasy wieku w obrębie Szczakowa, co wynika ze stałego, trwającego od kilkudziesięciu lat „ruchu gruntów‖ związanego z eksploatacją przemysłową – głównie pozyskaniem piasku podsadzkowego, wylesieniami i zalesieniami. Zapas w Nadleśnictwie wzrósł o 764851 m3 tj. o 29,3 %. Zmianę zapasu tłumaczyć można niskim etatem w poprzednim okresie gospodarczym, a w konsekwencji wzrostem przeciętnego wieku z 53 do 59 lat oraz odłożonym przyrostem. Pewne znaczenie ma także zastosowanie innej metody inwentaryzacji zapasu. Obecnie stosowana metoda - za pomocą kołowych powierzchni pomiarowych, z pełnym pomiarem pierśnic, daje przeważnie wyższe wyniki niż poprzednio stosowana, wykorzystująca powierzchnie relaskopowe. W tabelach docelowych III rewizji UL, prognoza zapasu dla Nadleśnictwa przewidywała zapas na koniec okresu gospodarczego w wysokości 2749567 m3 grubizny brutto na powierzchni leśnej zalesionej. Analogiczny zapas stwierdzony na 01.01.2010 jest wyższy o ponad 22 %. Porównanie powierzchni leśnej, zapasu oraz przeciętnej zasobności według podklas wieku dla obrębów i Nadleśnictwa na podstawie danych z III i IV rewizji urządzenia lasu przedstawiają poniższe tabele. 55 Tabela 14. Porównanie powierzchni leśnej, zasobów leśnych i przeciętnej zasobności w III i IV rewizji UL. Obręb Chrzanów Stan na 1 Jedn. 2 Zręby Przest haliz. na gr. płaz. szkół. zal. 3 4 Klasy wieku I II III IV V 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 51-60 61-70 71-80 5 6 7 8 9 10 11 12 81-90 91-100 VI 101120 VII 121140 VIII 141-> KO 16 17 18 13 14 15 KDO Razem pow. zal. Ogółem pow. leśna 19 20 21 Powierzchnia ha 81,80 403,37 452,89 539,81 585,68 501,74 582,72 868,92 707,96 677,17 246,32 449,55 % 1,32 6,51 7,31 8,71 9,46 8,10 9,41 14,03 11,43 10,94 3,98 7,27 01.01 2010 ha 185,79 313,75 460,79 454,58 586,31 563,58 506,98 561,52 808,41 678,70 614,78 332,53 % 4,93 7,25 7,15 różnica- ± ha 2,92 + 103,99 9,23 + 0,63 8,86 + 61,84 7,97 8,83 12,72 − − + 75,74 307,40 100,45 01.01 2000 −89,62 +7,90 −85,23 10,68 9,67 5,23 + + − 1,53 368,46 117,02 78,33 13,03 2,47 6109,96 6191,76 0,21 0,04 98,68 100,00 143,87 14,85 116,18 15,89 6172,72 6358,51 0,23 1,82 + + 1,82 113,71 0,25 + 15,89 97,08 + 62,76 100,00 + 166,75 1,27 2,26 + 65,54 Zapas 01.01 2000 01.01 2010 3 m 101 1555 30 9870 42155 79835 % 0,01 0,14 0,00 0,92 3,92 7,43 m3 2980 % 3 różnica ±m 01.01. 2000 01.01. 2010 3 0,23 + 2939 92790 132550 227415 178570 8,63 12,33 21,16 16,62 156150 52940 83625 14715 2115 300 14,53 4,93 7,79 1,37 0,20 0,03 4477 310 15630 54555 99890 112675 133495 142170 216730 191265 0,34 + 2922 0,02 + 280 1,20 + 5760 4,21 + 12400 7,72 + 20055 8,71 + 19885 14,78 13,33 + + 35115 119445 10,32 + 945 11,00 − 85245 16,76 + 38160 172385 1074615 1074716 99,99 100,00 85405 33755 2975 22310 2875 1290902 1293882 6,60 + 1780 2,61 + 19040 0,23 + 860 1,72 + 22010 0,22 + 2875 99,77 + 216287 100,00 + 219226 176 173 Przeciętna zasobność różnica m /ha 22 78 136 185 227 262 252 230 215 186 188 162 121 m3/ha 1 34 120 170 200 263 253 268 282 280 257 235 200 192 181 209 203 ± m3/ha + 1 + 12 + 42 + 34 + 15 + 36 − 9 + 16 + 52 + 65 + 71 + 49 + 38 + 71 + 171 + 33 + 29 56 Tabela 15. Porównanie powierzchni leśnej, zasobów leśnych i przeciętnej zasobności w III i IV rewizji UL. Obręb Trzebinia Stan na 1 Jedn. 2 Zręby Przest haliz. na gr. płaz. szkół. zal. 3 4 Klasy wieku I II III IV V 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 51-60 61-70 71-80 5 6 7 8 9 10 11 12 81-90 91-100 VI 101120 VII 121140 VIII 141-> KO 16 17 18 13 14 15 KDO Razem pow. zal. Ogółem pow. leśna 19 20 21 Powierzchnia 01.01 2000 01.01 2010 różnica- ha 18,07 162,60 158,11 387,74 586,24 499,53 528,78 699,60 564,19 305,48 333,27 416,37 78,78 47,05 122,53 4890,27 4908,34 % 0,37 3,31 3,22 7,90 11,94 10,18 10,77 14,25 11,49 6,22 6,79 8,48 1,61 0,96 2,50 99,63 100,00 ha 139,99 115,05 238,88 184,96 391,63 602,68 541,92 538,46 682,26 515,13 283,45 395,45 128,32 70,15 294,62 55,99 5039,32 5179,31 % 2,70 2,22 4,61 3,57 7,56 11,64 10,46 10,40 13,18 9,95 5,47 7,64 2,48 1,35 5,69 1,08 − 161,14 + 118,07 + 209,65 ± ha − 47,55 + 121,92 + 80,77 − 202,78 − 194,61 97,30 100,00 − 49,82 − 20,55 + 49,54 + 23,10 + 172,09 67020 71470 84860 18325 13620 15110 868477 868509 14,99 7,72 8,23 9,77 2,11 1,57 1,74 100,00 100,00 54530 107670 143145 145445 196645 153360 79355 106850 34360 22705 69520 12670 2,97 1,96 6,01 1,09 + 103,15 + 13,14 + 55,99 + 149,05 + 270,97 Zapas 3 01.01 2000 01.01 2010 m 32 % 4222 195 2420 21640 63905 0,49 0,02 0,28 2,49 7,36 m3 502 2470 480 8290 19480 % 0,04 0,21 0,04 0,72 1,68 różnica ± m3 01.01. 2000 01.01. 2010 3 + 475 1752 + 285 + 5870 2160 4,71 9375 94130 115195 166185 130180 10,84 9,30 + 13540 13,26 12,37 + 27950 19,13 12,57 20740 16,99 + 66465 13,25 6,86 9,23 + 86340 + 7885 + 21990 + 16035 + 9085 + 54410 + 12670 1156975 1157477 99,96 100,00 + 288498 + 288973 177 177 Przeciętna zasobność różnica m /ha 15 56 109 188 218 238 231 219 214 204 233 289 123 m3/ha 4 34 105 139 178 264 270 288 298 280 270 268 324 236 226 230 223 ± m3/ha + 4 + 19 + 49 + 30 − 10 + 46 + 32 + 57 + 79 + 66 + 66 + 35 + 35 + 113 + 226 + 53 + 46 57 Tabela 16. Porównanie powierzchni leśnej, zasobów leśnych i przeciętnej zasobności w III i IV rewizji UL. Obręb Szczakowa Stan na Zręby Przest haliz. na Jedn. gr. płaz. szkół. zal. 1 2 01.01. 2000 3 4 Klasy wieku 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 51-60 61-70 71-80 81-90 91-100 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 VI 101120 15 I II III IV V VII 121140 16 Ogółem pow. leśna VIII 141-> KO KDO Razem pow. zal. 17 18 19 20 21 Powierzchnia ha 408,9 1089,85 704,36 663,81 1075,94 529,02 498,64 306,04 417,71 332,45 230,44 202,61 57,90 28,85 2,15 6139,77 6548,68 % 6,24 16,64 10,76 10,14 16,42 8,08 7,61 4,67 6,38 5,07 3,52 3,09 0,88 0,44 0,03 93,76 100,00 01.01. 2010 ha 334,24 591,98 1520,82 754,94 680,23 1100,99 510,27 536,67 292,38 427,63 272,33 326,01 53,59 38,71 66,47 7173,02 7507,26 % 4,45 7,89 20,25 10,06 9,06 14,66 6,80 7,15 3,89 5,70 3,63 4,34 0,71 0,52 0,89 95,55 różnica - ± ha 74,67 497,87 + 816,46 + 91,13 395,71 + 571,97 + 11,63 + 230,63 125,33 + 95,18 + 41,89 + 123,40 4,31 + 9,86 + 66,47 60435 83925 56060 34835 27860 5775 3125 15,30 9,10 12,64 8,45 5,25 4,20 0,87 0,47 2,15 100,00 + 1033,25 + 958,58 340 663260 663768 0,05 99,92 100,00 Zapas 3 01.01 2000 m 508 2985 1855 18195 42675 129945 % 0,08 0,45 0,27 2,74 6,43 19,58 01.01 2010 m3 1931 2959 225 16310 44930 71855 188010 113360 128555 72390 110925 65235 72340 13345 6380 11670 918489 920420 % 0,21 0,32 0,02 1,77 4,88 7,81 20,43 12,32 13,97 7,86 12,05 7,09 7,86 1,45 0,69 1,27 99,79 100,00 ± m3 + 1423 26 1630 1885 + 2255 58090 + + 94300 11820 + 68120 11535 + 54865 + 30400 + 44480 + 7570 + 3255 + 11670 + 255229 + 256652 108 101 różnica 93710 101540 14,12 340 Przeciętna zasobność 01.01 2000 01.01 2010 różnica 3 m /ha 26 64 121 177 204 197 201 168 151 138 100 108 m3/ha 11 59 105 170 222 240 248 259 239 222 249 165 176 128 123 ± m3/ha 15 5 16 7 + 18 + 43 + 47 + 91 + 88 + 84 + 149 + 57 + 176 + 20 + 22 58 Tabela 17. Porównanie powierzchni leśnej, zasobów leśnych i przeciętnej zasobności w III i IV rewizji UL. Nadleśnictwo Chrzanów Zręby Przest haliz. na Stan na Jedn. gr. płaz. szkół. zal. 1 2 3 4 Klasy wieku I II III IV V 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 51-60 61-70 71-80 81-90 5 6 7 8 9 10 11 12 13 91100 14 KDO Razem pow. zal. Ogółem pow. leśna 18 19 20 21 VI 101120 VII 121140 VIII >141 KO 15 16 17 Powierzchnia 01.01 2000 01.01 2010 różnica ha 508,78 1655,82 1315,36 1591,36 2247,86 1530,29 1610,14 1874,56 1689,86 1315,10 810,03 1068,53 215,01 88,93 125,00 2,15 17140,00 17648,78 % 2,88 9,41 7,45 9,02 12,74 8,67 9,12 10,62 9,57 7,45 4,59 6,05 1,22 0,50 0,70 0,01 97,12 100,00 ha 660,02 1020,78 2220,49 1394,48 1658,17 2267,25 1559,17 1636,65 1783,05 1621,46 1170,56 1054,36 325,78 123,71 477,27 71,88 18385,06 19045,08 % 3,47 5,36 11,65 7,32 8,71 11,90 8,19 8,59 9,36 8,51 6,15 5,54 1,71 0,65 2,51 0,38 96,53 100,00 ± ha + 151,24 635,04 + 905,13 196,88 589,69 + 736,96 50,97 237,91 + 93,19 14,17 + 110,77 + 34,78 + 352,27 + 69,73 + 1245,06 + 1396,30 106470 273685 280630 349285 454035 392675 279230 159245 196345 38815 18860 15410 340 2606352 2606993 + + 306,36 360,53 Zapas 01.01 2000 01.01 2010 różnica m3 641 8762 2080 30485 % 0,02 0,34 0,08 1,18 4,08 10,50 10,76 13,40 17,42 15,06 10,71 6,11 7,53 1,49 0,72 0,59 0,01 99,98 100,00 m3 5413 9906 1015 40230 118965 226275 408355 390000 416170 485765 455550 316975 264595 81460 32060 103500 15545 3366366 3371779 % 0,16 0,29 0,03 1,19 3,53 6,71 12,11 11,57 12,34 14,41 13,51 9,40 7,85 2,42 0,95 3,07 0,46 99,98 100,00 ± m3 + 477 + 1144 1065 + 9745 + 12495 47410 + 127725 + 40715 37865 + 93090 + + 176320 157730 + 68250 + 42645 + 13200 + 88090 + 15205 + 760014 + 764851 Przeciętna zasobność 01.01 2000 01.01 2010 różnica m3/ha 1 23 67 122 183 217 242 232 212 197 184 181 212 123 158 152 148 m3/ha 1 18 85 136 180 250 254 272 281 271 251 250 259 217 216 183 177 ± m3/ha 0 5 + 18 + 14 3 + 33 + 12 + 40 + 69 + 74 + 67 + 69 + 47 + 94 + 58 + 31 + 29 59 [ha] 2500 III rew izja u l IV rew izja u l 2000 1500 1000 KDO KO VIII VII VI Vb Va IV b IV a III b III a II b II a Ib Ia 0 nie zales. 500 Powierzchniowy udział klas wieku w III i IV rewizji u.l. Nadleśnictwa Chrzanów. 500000 [m 3] 450000 III rew izja u l IV rew izja u l 400000 350000 300000 250000 200000 150000 100000 Masowy udział klas wieku w III i IV rewizji u.l. Nadleśnictwa Chrzanów. KDO KO VIII VII VI Vb Va IV b IV a III b III a II b II a Ib nie zales. 0 Ia 50000 60 m 3/ha 100 zmiana zasobności 90 80 70 60 50 40 30 20 10 p.leśna p. zal. KDO KO VIII VII VI Vb Va IV b IV a III b III a II b II a Ib -10 Ia 0 Zmiany jakie zaszły w zasobności podklas wieku w okresie IV rewizji U.L. 2.3. Drzewostany cenne, obszary chronione, pomniki przyrody i ochrona gatunkowa. Program ochrony przyrody W Nadleśnictwie Chrzanów przeważają drzewostany sosnowe jednogatunkowe lub z domieszką buka, dębu, brzozy. Jest to wynikiem przewagi udziału ubogich i średnio żyznych siedlisk leśnych w nadleśnictwie. W zasięgu Wyżyny Krakowsko Częstochowskiej w leśnictwach Piła Kościelecka i Myślachowice a zwłaszcza w rezerwatach zachowały się fragmenty zbiorowiska buczyny karpackiej oraz dębiny. Część powierzchni Nadleśnictwa (2047,95 ha – 10,19 %) położona jest w zasięgu Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych województwa małopolskiego – Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie oraz Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego. Część gruntów nieleśnych podmokłych; młaki i bagna objętych jest ochroną wewnetrzną, gdzie ochronie podlegają systemy hydrologiczne (tzw., mała retencja) ale też zbiorowiska roślinne i zwierzęta z nimi związane. Taką też ochroną objęte są stanowiska roślin chronionych, cennych i rzadkich, drzewostany zróżnicowane gatunkowo, wiekowo i strukturalnie, miejsca bytowania (stanowiska lęgowe) zwierząt chronionych. 2.3.1. Formy ochrony przyrody Na gruntach Nadleśnictwa położone są obszary objęte formą ochrony żywej i nieożywionej oraz krajobrazu: rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, pomniki przyrody, użytki ekologiczne, ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów. 61 Grunty Nadleśnictwa nie leżą w zasięgu wyznaczonych obszarów Natura 2000 (lista Ministerstwa Środowiska). Inwentaryzacja przyrodnicza wykonana na terenie nadleśnictwa w latach 2006-2007 przez zespół naukowców UŚ Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska wykazała 16 siedlisk przyrodniczych wymienionych w załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. 2.3.1.1. Rezerwaty przyrody Na gruntach Nadleśnictwa położone są 4 rezerwaty przyrody: „Lipowiec‖, „Ostra Góra‖, „Bukowica‖ oraz „Dolina Żabnika‖. W trzech pierwszych ochronie podlega naturalny zespół buczyny karpackiej. W Dolinie Żabnika biocenozy wodne oraz torfowiska niskie i przejściowe ze stanowiskami gatunków chronionych i rzadkich. Ponieważ modernizacji ulega stan posiadania Nadleśnictwa i dostosowuje się go do powszechnej ewidencji, zdecydowano w porozumieniu z Nadleśnictwem o zaktualizowaniu powierzchni w rezerwatach które nie posiadają planów ochrony tj. „Lipowiec‖, „Ostra Góra‖, „Bukowica‖. Nadleśnictwo w stosownym terminie powiadomi właściwą RDOŚ o zmianiach w powierzchni. Zabiegi ochronne w rezerwatach Nadleśnictwo uzgadnia każdorazowo z właściwą RDOŚ. W rez. „Dolina Żabnika‖ (Rozporządzenie Woj.Śląskiego nr 67/07 z dnia 8 listopada 2007r. w sprawie ustanowienia planu ochrony) utrzymano pow. wydzieleń wg planu. Do opisów taksacyjnych wniesiono wskazania gospodarcze z planu ochrony. Wskazania gospodarcze w otulinie rezerwatu zostały uzgodnione z RDOŚ w Katowicach. Rezerwat „Lipowiec” utworzony Zarządzeniem MLiPD z dn.25.11.1959r. (MP1960 nr 8 poz. 41). W rezerwacie ochronie podlegają również ruiny średniowiecznego zamku. Położony jest w obrębie Trzebinia w oddziale 188d, f. Powierzchnia leśna rezerwatu wynosi – 10,81 ha, leśna niezalesiona – 0,58 ha. Łączna powierzchnia rezerwatu wynosi 11,39 ha. Rezerwat „Ostra Góra” utworzony Zarządzeniem MLiPD z dn.25.11.1959r. (MP1960 nr 10 poz. 40). Położony jest w obrębie Trzebinia w oddziale 84a. Powierzchnia leśna rezerwatu wynosi – 7,97 ha. Rezerwat „Bukowica” utworzony Zarządzeniem MOŚZNiL z dn.19.02.1987r. (MP1987 nr 7 poz. 55). Położony jest w obrębie Trzebinia w oddziałach 194 f, 196 a, b,. Powierzchnia leśna rezerwatu wynosi – 22,87 ha, powierzchnia związana z gospodarką leśną – 0,15 ha. Łączna powierzchnia rezerwatu wynosi 23,02 ha. Rezerwat „Dolina Żabnika” utworzony Zarządzeniem MOŚZNiL z dn.14.06.1996r. (MP-1996 nr 41 poz. 398) i Rozporządzeniem Woj.Śląskiego nr 53/07 z dnia 5 października 2007r. Położony jest w obrębie Szczakowa w oddziałach: 158, 159, 160, 161, 164, 165, 167. Otulina rezerwatu jest w oddziałach: 158, 159, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 167. Powierzchnia leśna rezerwatu wynosi – 41,72 ha, powierzchnia związana z gospodarką leśną – 6,27 ha. Łączna powierzchnia rezerwatu wynosi 47,99 ha. Rezerwat posiada zatwierdzoną otulinę o powierzchni 187,79 ha Rezerwat posiada aktualny plan ochrony. 2.3.1.2. Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych Na gruntach Nadleśnictwa w obrębie Trzebinia położone są dwa parki krajobrazowe: Dolinki Krakowskie i Tenczyński PK. 62 -PK Dolinki Krakowskie oddziały: 1, 2, 11-16, 41, 42, 47, 51-57, 82, 83 – 575,76 ha -Tenczyński PK oddziały: 104-127, 127A, 128-133, 135-138, 149, 185-189, 194-200 – 1472,19 ha. W zasięgu parków znajduje się 2047,95 ha gruntów Nadleśnictwa. 2.3.1.3. Obszar chronionego krajobrazu W obrębie Szczakowa położony jest OChK „Dobra Wilkoszyn‖, w oddziałach 196209 – 337,44 ha. Został powołany uchwałą Rady Miasta Jaworzno Nr XL/337/94 z dnia 27.01.1994 r. Powołany został w celu ochrony rzadkich roślin i źródeł wody siarczanowej. 2.3.1.4. Siedliska przyrodnicze – Dyrektywa siedliskowa Inwentaryzacja przyrodnicza wykonana na terenie nadleśnictwa w latach 2006-2007 przez zespół naukowców UŚ Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska wykazała 10 leśnych i 7 nieleśnych siedlisk1 przyrodniczych, wymienionych w Dyrektywie siedliskowej. 9110 Kwaśne buczyny: 9110 1 - Kwaśne buczyny niżowe 9110 2 - Kwaśne buczyny górskie 9130 - Żyzne buczyny 9130 1 - Żyzna buczyna niżowa 9130 3 - Żyzna buczyna górska 9170 - Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny 91D0 - Bory i lasy bagienne: 91D0 1- Brzezina bagienna 91D0 2 - Sosnowy bór bagienny 9190 - Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy 1 Nazewnictwo zgodne z Poradnikami utrzymania i ochrony siedlisk oraz gatunków, wykonanymi na zlecenie Ministerstwa Środowiska 63 - 9190 2 - Kwaśne dąbrowy 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe 91E0 3 - Niżowy łęg jesionowo-olszowy (Łęgi olszowo-jesionowe, wierzbowe i jesionowe) 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe Siedliska nieleśne 3140 - Twardowodne oligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic 4010 – Wilgotne wrzosowiska z wrzoścem bagiennym 6210 – Murawy kserotermiczne (bez istotnego występowania storczyków) 6410 – Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe 6410 1 - Łąki olszewnikowo-trzęślicowe 6510 - Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie 7140 - Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio– Caricetea nigrae 7150 - Obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion 2.3.1.5. Pomniki przyrody Na gruntach Nadleśnictwa rosną drzewa uznane jako pomniki przyrody. Wśród nich najczęściej występują dęby szypułkowe. Za pomnik przyrody uznano też stanowisko sasanki otwartej i dziewięćsiła bezłodygowego. Tabela 18. Pomniki przyrody na gruntach Nadleśnictwa. Nr Zarządzenia Lp. Data 1 1. 2 Rozporz.Woj.mał. Nr 7 z dn. 13.04.2004r 2. 3. 4. 5. 6. 7. Uchwała UG Chełmek 8. X/84/ 2007 z dn. 23.08.2008r 9. Dec. Woj. Kat. Nr 7/97 Z dn. 03.09.1997r Dec. Woj. Kat. 11. XXVII/389/IV/2004 22.10.2004 10. 12. Położenie Obręb leśny oddział 4 Chrzanów 27A a Chrzanów 27A d Chrzanów 27A m Chrzanów 153 c Chrzanów 153 g Chrzanów 153 h Chrzanów 169a Chrzanów 181 b Leśnictwo 5 Kroczymiech Gatunek 6 Lipa drobnolistna 2 szt. Dąb szyp Dąb szyp 2 szt. Gb posp. Mętków Dąb szyp Dąb szyp Dąb szyp 2 szt. Dąb szyp Żarki Chrzanów 182 b Chrzanów 206 m 2 szt. Dąb szyp Jesion wyniosły Dąb szyp Trzebinia 99 f Myślachowice Trzebinia 108 l Dulowa Buk zwycz.. Wiąz 64 Nr Zarządzenia Lp. Data 2 Dec. Woj. Kat. Nr RL-VII-7140/35/81 13. Z dn. 9.12.1981r Położenie Obręb leśny oddział Leśnictwo Gatunek 4 5 Szczakowa 188 k, m, p Szczakowa 6 Pow.pp Sasanka otwarta Dziewięćsił bezłodyg. 1 Dec. Woj. Kat. Nr XLIII/767/2001 14. Z dn. 27.12.2001 Uchwała RM Jaworzno 15. Nr XLIII/770/21 Szczakowa 192 h osada l-ctwa Ciężkowice Szczakowa 298 c Lipa drobnolistna Podłęże Aleja 6szt. Dąb szyp 2 szt Js wyn. Drzewo o wymiarach pomnikowych - Topola sp. oddział 117 g, obręb Chrzanów. 2.3.1.6. Użytki ekologiczne Na gruntach Nadleśnictwa w obrębie Trzebinia w oddziałach 98c, 99d (12,78 ha) położony jest użytek ekologiczny: „Podbuczyna‖. Powołany został Uchwałą Rady Gminy Jaworzno w 2003 r w celu ochrony około 130-letniego starodrzewu bukowego. Położony jest pomiędzy trzebińskimi osiedlami Wodna i Siersza. Wśród różnych gatunków roślin występują tutaj: konwalia majowa, przylaszczka, wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów i storczyki, np. buławnik wielkokwiatowy. 2.3.1.7. Ochrona gatunkowa W lasach Nadleśnictwa występują rośliny, zwierzęta i grzyby (porosty) objęte ochroną gatunkową2. Rośliny objęte ochroną ścisłą np.: języcznik zwyczajny, zawilec wielkokwiatowy, podrzeń żebrowiec, widłaki: jałowcowaty, goździsty, torfowy, rosiczki: pośrednia i okrągłolistna, dziewięćsił bezłodygowy, kosaciec syberyjski, storczyki sp., listera jajowata, wyblin jednolistny, ciemiężyca zielona, sasanka otwarta, wawrzynek wilczełyko, bagno zwyczajne, skrzyp olbrzymi Rośliny objęte ochroną częściową np.: bluszcz pospolity, marzanka wonna, barwinek pospolity, kopytnik pospolity, konwalia majowa Występowanie gatunków objętych ochroną odnotowane jest w opisach taksacyjnych w wydzieleniach w których zauważono gatunek objęty ochroną. Zwierzęta objęte ochroną gatunkową – ścisłą np.: zalotka większa (gatunek z załącznika II), modraszek nausitos oraz modraszek telejus (gatunek z załącznika II), biegacze sp., tęcznik sp., ropuchy: szara, zielona i paskówka, jaszczurki: zwinka i żyworodna, traszka grzebieniasta (gatunek z załącznika II), padalec zwyczajny, żmija zygzakowata, myszołów, jastrząb, błotniak stawowy, bocian biały, bocian czarny, żuraw, dzięcioł sp., ryjówka sp., nietoperz sp., jeż, wiewiórka posp., bóbr europejski (gatunek z załącznika II), wydra (gatunek z załącznika II). 2 Lista gatunków sporządzona na podstawie opisów taksacyjnych, operatu glebowego, planów ochrony rezerwatów, programu ochrony i innych opracowań. 65 Zwierzęta objęte ochroną gatunkową – częściową np.: trzmiel sp., ślimak winniczek, mrówka rudnica, kret. 2.3.1.6. Obiekty wpisane do rejestru zabytków Ruiny zamku „Lipowiec‖ w Babicach gm. Babice – A-7 z 4.04.1968 = A-1584/95 (Kat) L.XII.40-30 z 4.03.1930 oraz st.rej. nr 8 z 6.10.1932 - oddział 188f rezerwat „Lipowiec‖. 2.3.2. Program Ochrony Przyrody Nadleśnictwo Chrzanów posiada opracowany „Program ochrony przyrody‖ według stanu na dzień 1 stycznia 2000 r. Program jest uzupełniony o nowe elementy zinwentaryzowane w czasie IV rewizji UL. Aktualizację wykonało Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej O/Kraków. 2.4. Nasiennictwo selekcyjne i hodowla selekcyjna Nadleśnictwo zadania związane z hodowlą i nasiennictwem selekcyjnym prowadzi w oparciu o „Program zachowania leśnych zasobów genowych i hodowli selekcyjnej drzew w Polsce na lata 2011 – 2035‖. Wg Rozporządzenia MŚ z dnia 25.10.2006r Nadleśnictwo położone jest w 655 regionie pochodzenia leśnego materiału sadzeniowego. Baza nasiennej selekcji populacyjnej w Nadleśnictwie jest różnorodna. Stanowią ją plantacje nasienne, uprawy pochodne i gospodarcze drzewostany nasienne (GDN). Wyłączonych drzewostanów nasiennych i drzew doborowych Nadleśnictwo nie posiada. 2.4.1. Plantacje nasienne Nadleśnictwo posiada 3 plantacje nasienne założone w obrębie Chrzanów w wydzieleniach: 207 n – czereśniowa, t - modrzewiowa, w - bukowa. W przypadku powierzchni w oddz. 207 n wyliczona systemowa, powierzchnia wydzielenia różni się od wykazu przedstawionego przez Nadleśnictwo ponieważ liczona jest powierzchnia produkcyjna i technologiczna razem. Należy przyjąć powierzchnię wyliczoną przez U.L. Ogólna powierzchnia plantacji nasiennych wynosi 14,77 ha. Pochodzenie szczepów: czereśnia – Andrychów, Sucha, Jeleśnia buk – Bielsko modrzew – Prudnik 2.4.2. Uprawy pochodne Nadleśnictwo posiada 4 uprawy pochodne: w obr. Chrzanów 54 i – modrzew pochodzący z Jedwabna, w obr. Szczakowa 289 c, 291 c, 296 b – sosny Taborskie. Ogółem w Nadleśnictwie rejestrowane uprawy pochodne założone zostały na powierzchni 9,46 ha. W przypadku powierzchni 291c wyliczona, systemowa powierzchnia wydzielenia różni się od wykazu przedstawionego przez Nadleśnictwo. Należy przyjąć powierzchnię wyliczoną przez U.L. 2.4.3. Gospodarcze drzewostany nasienne W Nadleśnictwie wyznaczone są 33 gospodarcze drzewostany nasienne, tylko w obrębach Chrzanów i Trzebinia: 28 sosny zwyczajnej – 252,85 ha 4 buka – 50,10 ha 66 1 dęba – 3,65 ha Łączna powierzchnia GDN – 306,60 ha. 2.4.4. Materiał sadzeniowy Nadleśnictwo w ubiegłym okresie gospodarczym posiadało dwie szkółki położone w obrębie Chrzanów - Bobrek i Mętków. Szkółki wydzierżawiono prywatnej firmie produkującej materiał sadzeniowy. Obecnie Nadleśnictwo materiał sadzeniowy sprowadza z Nadleśnictw: Rudy Raciborskie (sosnę), Gidle (dęba i buka) oraz Olkusza – pozostałe gatunki. Produkcja sadzonek, dla Nadleśnictwa Chrzanów, oparta jest na nasionach pozyskanych, zgodnie z regionalizacją nasienną, właściwą dla Nadleśnictwa. 2.5. Charakterystyka stanu lasu i zasobów drzewnych w IV rewizji UL 2.5.1. Szczegółowa charakterystyka w ujęciu tabelarycznym Dla zobrazowania stanu i struktury drzewostanów Nadleśnictwa wykonuje się szereg zestawień tabelarycznych, dla których informacyjną bazą wyjściową są dane taksacyjne zebrane podczas prac terenowych. W wyniku przetworzenia i interpretacji danych tworzy się szereg tabel i zestawień zawierających informacje przyrodnicze i administracyjne. Są to min: Tabela nr III – powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku według głównych (dominujących) funkcji lasu i gatunków panujących, Tabela nr IV – powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku wg typów siedliskowych lasu i gatunków panujących, Tabela nr V a – powierzchniowa tabela klas wieku według rzeczywistego udziału gatunków drzew w typach siedliskowych lasu Tabela nr V b – miąższościowa tabela klas wieku według rzeczywistego udziału gatunków drzew w typach siedliskowych lasu Tabela nr VIII a – tabela klas wieku spodziewanego bieżącego przyrostu miąższości według gatunków panujących– przyrost tablicowy, Zasadnicze informacje zawiera tabela nr IV zamieszczona poniżej. 67 Siedliskowy typ lasu Gatunek panujący Tabela IV . Powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku wg typów siedliskowych i gatunków panujących Nadleśnictwo Chrzanów 1 2 SO Grunty leśne niezalesione do odnowienia w prod. pozopłazo- haliz. ubocz. stałe winy zręby I 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 7 8 9 10 11 12 13 4 1,55 52 15,49 5 6 198,83 BŚW 101-120 121-140 KO KDO 21 22 grunty zalesione grunty zales. i nie zales. 529 1855 15 16 17 18 19 20 300,46 329,27 350,75 229,38 220,85 233,96 166,27 32,60 42,08 8,10 3445,79 3661,66 25 5635 12015 38525 56075 80190 89415 57135 55060 55145 32555 6760 7625 1680 499695 500276 0,67 0,67 0,67 35 35 35 62 14 25 19,07 18,49 65,75 65,75 500 1105 2145 3812 3812 1,37 1,37 1,37 160 160 160 9,89 9,89 9,89 540 540 540 0,93 0,93 0,93 4,52 4,24 8,76 8,76 70 280 350 350 3,32 3,32 3,32 20 44 24 28,19 260 DB.C 280 280 6,68 7,93 13,79 28,40 28,40 160 630 1505 2295 2295 3,86 61,90 115,14 54,82 42,16 4,69 5,33 1,35 289,25 289,25 40 2555 7275 4310 5160 915 1115 300 21714 21714 4,85 4,85 4,85 38,46 57,84 15,51 3,52 115,33 115,33 625 3550 1185 240 5600 5600 1,33 TP OS 91-100 141 i wyżej 286,99 BK AK 81-90 VIII 178,00 ŚW OL 71-80 VII 664,64 MD BRZ 61-70 VI 402,44 SO.WE DB 51-60 Razem V powierzchnia w ha / miąższość w m3 3 SO.B SO.C Drzewostany w klasach i podklasach wieku III IV II Przest. na gr. zal. 0,34 0,63 0,70 1,33 30 125 155 155 0,80 0,80 0,46 Siedliskowy typ lasu Gatunek panujący 68 1 2 Grunty leśne niezalesione do odnowienia w prod. pozopłazo- haliz. ubocz. stałe winy zręby I Przest. na gr. zal. 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 7 8 9 10 11 12 4 5 6 1,55 15,49 198,83 52 529 406,30 14 BMŚW 121-140 16 17 18 19 20 grunty zalesione grunty zales. i nie zales. 15 21 22 24 25 30 1981 2,97 220,85 233,96 166,27 32,60 42,08 8,10 3978,13 4194,00 65 9950 24620 47075 62980 81230 90530 57435 55060 55145 32555 6760 7625 1680 534691 535272 11,99 121,72 23,72 157,43 160,40 955 1490 2485 2485 1,99 1,99 1,99 0,71 0,71 0,71 11,99 40 5,75 9,21 40 9,21 40 13,79 147 18,51 38,74 56,61 113,86 113,86 10 1665 4085 5760 5760 2,23 2,23 2,23 145 145 145 279,19 145,16 62,46 56,61 276,22 1110 3155 4085 8390 8390 7,59 7,59 22,55 13 53 7,59 7,59 22,55 13 5,75 13 0,42 20,81 146 2351 52 60 55 1,69 230,73 40 2,97 55 1,69 356,08 13 53 217,47 377,28 184,85 178,93 304,95 336,47 310,64 311,02 398,93 319,93 277,93 88,24 6,29 81,66 3394,59 3429,61 685 4605 18470 28445 63620 90185 82880 84800 111435 89820 65955 20170 790 13830 678041 678334 2,08 2,08 2,08 270 270 270 26,43 26,43 3,45 10,09 8,50 4,39 5 290 1010 850 SO.S SO.WE 101-120 KDO 334,66 BW BB 13 SO.B SO.C 91-100 KO 359,93 AK SO 81-90 141 i wyżej 388,91 BRZ Razem VIII 383,18 MD SO 71-80 VII 814,48 SO.C Razem 61-70 VI 1,69 LP SO 51-60 Razem V powierzchnia w ha / miąższość w m3 3 25 Razem Drzewostany w klasach i podklasach wieku III IV II 2207 2207 3,04 3,04 3,04 705 705 705 1,99 2,39 1,41 5,79 5,79 150 255 330 795 795 Siedliskowy typ lasu Gatunek panujący 69 1 2 Grunty leśne niezalesione do odnowienia w prod. pozopłazo- haliz. ubocz. stałe winy zręby I Przest. na gr. zal. 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 7 8 9 10 11 12 4 5 6 1,78 BK 295 DB 71-80 45 0,35 91 OL 24 AK 81-90 91-100 101-120 121-140 141 i wyżej 16 17 18 19 20 KO KDO grunty zalesione grunty zales. i nie zales. 13,79 Razem 0,42 147 19,63 8,96 520 194 20,81 146 0,27 2958 72,11 400 1950 13 14 15 21 22 24 25 2,68 52,45 1800 495 2755 2755 0,57 35,21 63,57 101,13 101,13 70 65 2430 7385 10245 10245 1,61 13,65 9,04 24,30 24,30 50 1185 1345 2620 2620 23,83 52,42 17,76 100,97 100,97 3,98 120 1235 6400 2095 705 10600 10600 31,16 67,59 93,92 294,11 45,80 73,60 7,36 4,31 0,13 3,20 621,53 621,53 1375 4740 12775 50200 8045 15260 1810 1000 35 545 95876 95876 1,95 1,91 0,81 0,74 5,41 5,41 40 255 110 130 559 559 3,27 3,27 0,50 0,77 10 50 1,59 0,41 290 290 1,53 165 3,17 0,14 65 1,01 5,85 5,85 265 575 45 280 1165 1165 0,93 0,45 0,43 1,81 1,81 75 45 85 205 205 219,60 453,15 292,23 402,53 702,01 387,61 387,40 318,38 405,32 323,10 277,93 88,24 6,29 84,86 4348,65 4383,67 685 6685 25125 54775 126905 99155 98880 86610 112705 90560 65955 20170 790 14375 806333 806626 245,51 340,23 186,57 90,42 265,27 187,05 299,20 317,22 329,47 189,72 257,99 83,20 32,88 1,92 2826,65 2927,62 40 7935 20935 16075 53760 48230 75720 83605 96040 51345 67465 18755 6925 415 549195 550309 12,91 1,94 18,31 5,77 38,93 38,93 130 2880 1025 200 SO.S SO.WE 5,65 42 52,45 1,78 OS ŚW VIII 13,94 TP MD VII 460 2,98 BRZ BMW 61-70 VI 34,05 40 DB.C SO.C 51-60 Razem V powierzchnia w ha / miąższość w m3 3 MD SO Drzewostany w klasach i podklasach wieku III IV II 4235 4235 4,27 4,27 4,27 935 935 935 10,31 1,83 2,07 6,41 10,31 215 505 1715 2435 2435 74,99 74,99 4007 4007 7,75 7,75 41,28 28,06 1310 2655 4,79 0,67 2,29 Siedliskowy typ lasu Gatunek panujący 70 1 2 Grunty leśne niezalesione do odnowienia w prod. pozopłazo- haliz. ubocz. stałe winy zręby I Drzewostany w klasach i podklasach wieku III IV II Przest. na gr. zal. 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 7 8 9 10 11 12 51-60 4 5 6 BK 2,88 DB 28 2,26 BRZ 54 3,27 OL 1 AK 91-100 101-120 121-140 16 17 18 19 20 KO KDO grunty zalesione grunty zales. i nie zales. 13 14 15 21 22 24 25 2145 6,46 6,46 95 735 830 830 8,03 365 255 1300 125 815 0,85 3,46 1,81 1,08 24,58 24,58 115 545 495 265 3368 3368 4,10 2,76 6,86 6,86 250 295 545 545 74,23 141,37 216,25 289,28 77,68 20,06 10,32 4,23 1,68 2,05 839,41 839,41 1780 11385 27680 45310 18270 4295 2345 1120 325 225 112789 112789 13,50 10,38 21,53 8,25 11,06 9,51 4,40 1,61 83,51 83,51 250 820 4010 1485 2565 2295 1260 360 13046 13046 17,71 17,71 17,71 1605 1605 1605 1,22 1,22 1,22 100 100 100 1,00 1,00 1,00 145 21,11 OS 19,63 8,96 520 194 0,27 72,11 400 2275 126,64 589 1,90 0,87 4095 435 205 259,57 486,69 373,30 382,74 595,41 282,30 334,97 340,16 339,58 193,69 260,04 84,28 40 11740 36395 56530 104650 70590 83485 89420 98455 52485 67690 19020 2,43 4,54 23,11 2,07 15,91 12,38 9,88 21,25 5,98 4,57 175 935 5715 485 3930 2325 2335 4600 1155 800 6,33 19 SO.B BMB 81-90 141 i wyżej 2145 3,15 TP 15 145 145 23,88 23,88 4735 4735 32,88 1,92 3967,53 4068,50 6925 415 700115 701229 108,45 235,09 22474 23063 1,93 4,48 6,41 6,41 415 1130 1545 1545 10,40 10,40 10,40 1995 SO.S BRZ VIII 4,47 OL.S MD VII 1,99 3,32 DB.C SO 71-80 VI powierzchnia w ha / miąższość w m3 3 1205 Razem 61-70 Razem V 1995 1995 2,65 3,29 5,94 5,94 135 185 335 335 4,08 4,48 1,62 4,33 7,00 1,46 4,70 27,67 27,67 95 190 200 910 1455 130 925 3905 3905 Siedliskowy typ lasu Gatunek panujący 71 1 2 Grunty leśne niezalesione do odnowienia w prod. pozopłazo- haliz. ubocz. stałe winy zręby I Przest. na gr. zal. 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 7 8 9 10 11 12 SO 4 5 6 ŚW BK LMŚW DB 61-70 71-80 VIII 81-90 91-100 101-120 121-140 141 i wyżej 16 17 18 19 20 KO KDO grunty zalesione grunty zales. i nie zales. 126,64 589 6,33 34 26,74 90 2,32 20 0,75 13 14 15 21 22 24 25 2,34 0,85 4,37 330 85 435 435 10,20 8,50 27,44 9,07 20,15 21,56 9,88 31,65 5,98 4,57 163,24 289,88 250 550 1465 6625 1940 4560 4380 2335 6595 1155 800 30689 31278 36,54 15,61 8,51 41,25 26,30 47,04 127,31 54,01 69,50 5,93 34,48 71,68 3,25 543,73 570,47 520 1790 1365 9260 7195 14345 40730 14450 20355 1370 9020 15225 560 136205 136295 5,57 3,26 8,83 8,83 6,65 8 630 515 1145 1145 3,35 0,72 1,69 0,29 13,45 13,45 190 200 375 85 858 858 1,45 1,45 1,45 10 6,50 17 20 1,63 15,42 59,75 3,83 6,54 5,13 1645 OL OL.S 10 10 98,80 98,80 16747 16747 85 1540 10930 570 1960 6,46 3,92 20,18 1,81 1,73 15,32 6,25 1,68 6,32 63,67 63,67 515 315 2535 450 255 5125 1740 395 1280 12630 12630 10,02 10,02 10,02 1960 1960 1960 0,17 0,17 0,17 35 35 35 1,99 1,99 1,99 635 635 635 WZ BRZ 4,37 7,91 KL AK VII 20 DB.C CZR VI 1,18 SO.C MD 51-60 Razem V powierzchnia w ha / miąższość w m3 3 OL Razem Drzewostany w klasach i podklasach wieku III IV II 6,99 26,78 10,39 30,98 9,98 10,14 12,99 5,51 15,29 2,27 131,32 131,32 210 1125 1745 5810 3180 2645 3550 1315 3000 525 23105 23105 0,93 0,97 5,25 7,15 7,15 120 195 1210 1525 1525 1,23 1,23 1,23 75 75 75 2,53 2,53 0,13 0,13 2,53 0,13 Siedliskowy typ lasu Gatunek panujący 72 1 2 Grunty leśne niezalesione do odnowienia w prod. pozopłazo- haliz. ubocz. stałe winy zręby I Drzewostany w klasach i podklasach wieku III IV II Przest. na gr. zal. 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 7 8 9 10 11 12 51-60 61-70 71-80 Razem V VI VII VIII 81-90 91-100 101-120 121-140 141 i wyżej 16 17 18 19 20 KO KDO grunty zalesione grunty zales. i nie zales. 21 22 24 25 powierzchnia w ha / miąższość w m3 3 4 5 6 13 14 15 30 1,33 OS 135 710 0,54 LP 90 26,74 Razem SO 4,18 90 1,76 90 9,61 1,04 55,66 6 956 5,60 75 57,88 508 90 90 169,19 42,05 65,45 155,62 61,80 69,50 12,18 41,29 6,32 92,22 5,52 890,52 917,26 730 4590 5845 31810 11425 19205 49405 16485 20355 3110 11060 1280 19435 1085 195895 195985 70,71 59,31 41,54 55,68 65,59 124,19 317,95 290,29 209,05 119,60 15,24 37,92 4,33 1469,28 1537,35 3005 7710 7205 11005 17610 30655 82880 78090 56085 28495 3975 6330 580 334133 335185 0,97 0,97 90 90 4,85 5,31 10,16 10,16 100 625 775 775 1,83 1,83 1,83 390 390 390 SO.S MD LMW ŚW BK DB 99 31,82 9,75 935 1010 25 3,15 198 DB.C 49,75 49,75 640 510 3194 3194 4,14 4,14 225 45 295 295 2,66 7,72 7,72 498 498 7,52 5,81 100 14,15 5,40 2,00 0,14 42,66 42,66 310 730 1860 1310 490 25 4923 4923 0,95 0,60 1,53 0,60 3,68 3,68 105 120 330 175 730 730 0,65 0,65 0,34 KL 0,31 75 3,03 JS BRZ 2,32 0,57 135 4,49 3,00 3,57 5,06 263 8,55 126 845 0,54 43,99 90 2,86 845 0,54 61,66 0,97 50 30 5,51 58,13 SO.B SO.C 30 5,51 2,33 1,61 75 75 0,57 7,54 7,54 165 165 165 11,97 25,86 51,66 45,22 82,21 137,11 47,69 55,74 7,28 16,68 4,99 494,96 494,96 475 2755 7415 8110 17210 31705 11465 12615 1480 4640 595 98591 98591 Siedliskowy typ lasu Gatunek panujący 73 1 2 Grunty leśne niezalesione do odnowienia w prod. pozopłazo- haliz. ubocz. stałe winy zręby I Drzewostany w klasach i podklasach wieku III IV II 11-20 21-30 31-40 41-50 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 4,68 17,82 24,74 22,26 15,06 14,45 15,32 8,15 3,08 17,74 1,51 130 2410 4090 3895 3570 3055 4100 1880 620 5065 270 4,22 4,97 9,19 9,19 680 465 1145 1145 0,91 0,91 0,91 40 40 40 0,33 0,33 2,28 197 1,76 90 9,61 1,04 55,66 6 956 79,43 1466 71-80 81-90 91-100 101-120 121-140 16 17 18 19 20 grunty zales. i nie zales. 21 22 24 25 5,17 152,26 152,26 3060 32342 32342 35 35 1,65 1,65 1,65 205 205 205 132,61 133,45 147,14 170,89 278,92 381,10 355,15 219,41 139,17 16,75 59,77 9,32 2257,68 2325,75 15190 20590 26340 40285 66245 98470 92675 58185 33950 4245 14030 1175 477626 478678 0,69 0,69 0,69 90 90 90 1,06 1,06 1,06 130 130 130 1,82 1,82 1,82 240 240 240 BRZ 27,07 0,27 0,27 27,34 802 40 40 842 30,91 27,07 1,75 1,82 0,27 3,84 802 220 240 40 500 1302 8,39 SO 545 20 6,70 14,46 5,81 4,37 1,37 11,49 9,79 62,38 62,38 1985 3830 1755 1345 295 3155 2160 15070 15070 1,90 1,90 1,90 130 150 150 2,16 2,16 2,16 640 640 640 21,97 21,97 ŚW DB grunty zalesione 4780 MD BK KDO 134,57 SO LMB 61-70 KO 35 WB LŚW 51-60 141 i wyżej 0,33 OS MD VIII 1-10 CZM Razem VII Przest. na gr. zal. OL.S OL VI powierzchnia w ha / miąższość w m3 3 OL Razem Razem V 8,77 13,20 1780 3,71 3475 4,56 4,40 5,17 5255 5255 17,84 17,84 Siedliskowy typ lasu Gatunek panujący 74 1 2 Grunty leśne niezalesione do odnowienia w prod. pozopłazo- haliz. ubocz. stałe winy zręby I Drzewostany w klasach i podklasach wieku III IV II Przest. na gr. zal. 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 7 8 9 10 11 12 51-60 61-70 71-80 4 5 6 320 DB.C Razem 80 7,11 SO 10 SO.C 13 14 15 60 91-100 101-120 121-140 16 17 18 19 20 KO KDO grunty zalesione grunty zales. i nie zales. 21 22 24 25 965 1250 890 3485 3485 13,68 13,68 3010 3010 3010 0,84 0,84 125 125 1,72 0,85 3,28 5,08 9,20 20,13 20,13 130 115 660 1335 1845 4085 4085 140,90 8,39 3,62 0,84 13,33 21,52 19,90 19,54 5,81 4,37 5,77 11,49 26,32 140,90 545 260 125 2215 4635 5460 5165 1755 1345 1545 3155 5535 31820 31820 4,09 3,22 1,49 8,47 14,91 20,79 17,83 13,31 19,46 110,68 110,68 45 455 215 1945 4335 6035 4265 3565 4660 25530 25530 27,82 27,82 27,82 1250 1310 1310 3,64 3,64 3,64 980 980 980 3,44 3,44 2,20 MD 1,24 20 5 ŚW LW 81-90 141 i wyżej 13,68 SO.WE 1,52 18,25 15 288 1,00 0,92 1,37 340 335 0,76 OL 25 2,29 675 675 7,66 27,43 3,51 540 843 1,00 25,58 3,11 11,23 9,49 9,98 0,47 12,08 14,02 86,96 86,96 60 3555 510 2265 2255 2105 75 1560 2940 15325 15325 185 12,12 8,99 19,07 2,61 8,80 5,60 1,18 0,99 7,11 3,10 7,80 3,68 81,05 81,05 925 1320 3045 660 2720 1670 360 325 2245 1040 1465 880 16655 16655 1,31 1,31 1,31 15 25 2,29 2,39 355 BRZ LP VIII 125 BRZ WB VII 0,84 JS OS VI powierzchnia w ha / miąższość w m3 3 60 DB Razem V 165 180 180 1,40 1,40 1,40 150 150 150 1,94 1,94 1,94 420 420 420 Siedliskowy typ lasu Gatunek panujący 75 1 2 Razem Grunty leśne niezalesione do odnowienia w prod. pozopłazo- haliz. ubocz. stałe winy zręby I Przest. na gr. zal. 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 7 8 9 10 11 12 13 10,31 47,42 13,45 50,96 17,53 2280 1780 7335 3685 4 5 6 1,52 18,25 15 288 105 SO.C OL BRZ 11 0,56 11,65 1,23 283 0,56 11,65 283 OLJ JS 11 10 91-100 101-120 121-140 16 17 18 19 20 KO KDO grunty zalesione grunty zales. i nie zales. 21 22 24 25 26,14 39,08 24,35 4,82 24,28 28,41 3,86 19,88 17,70 328,19 347,96 6600 11010 6275 1340 5995 7315 1225 3025 3820 61790 62093 6,36 6,26 0,31 4,75 5,36 23,04 23,04 760 1790 55 1400 1300 5305 5305 1,62 1,62 1,62 190 190 190 6,28 6,28 490 490 1,03 1,03 1,03 75 75 75 41,37 1,44 15,45 11,46 1,65 9,55 1,82 41,37 130 2455 1950 260 2385 415 7606 7606 1,59 7,50 15,78 6,84 14,30 6,61 3,85 2,17 5,30 1,44 66,61 78,82 260 960 2580 1795 4300 1525 1080 575 1850 515 10 SO 15440 15723 4,25 5,24 5,24 470 470 470 8,50 12,04 22,95 31,49 8,49 30,11 8,74 3,85 6,92 10,66 1,44 145,19 157,40 490 1415 3415 5000 2055 8475 1995 1080 1975 3150 515 29576 29859 1,13 1,13 1,13 25 35 35 1,89 1,89 1,89 365 365 365 1,89 3,02 3,02 1,13 Razem LŁ 81-90 141 i wyżej 15 OL OL VIII 14 0,99 OL.S JS 71-80 VII 490 ŚW DB 61-70 VI 6,28 MD Razem 51-60 Razem V powierzchnia w ha / miąższość w m3 3 SO OL Drzewostany w klasach i podklasach wieku III IV II 25 12 400 400 1,09 365 1,09 1,09 165 177 177 5,09 5,09 216 216 1,65 26 1,65 35 0,43 2,23 1,65 61 61 2,66 2,66 Siedliskowy typ lasu Gatunek panujący 76 1 2 Razem SO Grunty leśne niezalesione do odnowienia w prod. pozopłazo- haliz. ubocz. stałe winy zręby I Drzewostany w klasach i podklasach wieku III IV II Przest. na gr. zal. 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 7 8 9 10 11 12 51-60 61-70 71-80 Razem V VI 81-90 91-100 101-120 121-140 16 17 18 19 20 4 5 6 5,09 216 1,65 38 0,15 35 8,11 70 10 1,09 165 13 14 15 BMWYŻŚW 65 grunty zalesione grunty zales. i nie zales. 21 22 24 25 50 415 465 465 2,23 5,40 10,49 50 415 703 919 9,17 24,58 23,66 78,57 50,32 65,78 4,23 10,51 9,03 283,96 284,11 935 4205 4365 20310 12520 17135 1220 1800 1725 64285 64285 0,64 0,64 0,64 240 240 240 5,08 6,11 1,76 12,95 12,95 650 1080 445 2185 2185 7,94 7,94 3,91 160 DB DB.C BRZ 1305 1305 3,10 9,62 2,56 1080 15,28 15,28 260 535 265 1060 1060 5,00 5,16 16,71 26,87 26,87 545 1185 3485 5215 5215 1,93 1,32 3,25 3,25 195 140 0,19 OL 15 0,15 8,11 4,03 24,47 160 2600 4,84 1,44 2,08 260 145 SO 124 MD LMWYŻŚW KDO 0,43 4,03 BK 1,18 2,76 270 46,79 44,69 78,57 50,32 65,78 7145 8560 20310 12520 17135 1220 48,55 14,70 28,60 22,22 66,99 27,15 0,93 8545 2900 7725 6680 20240 7920 115 1,33 0,65 125 75 18,39 25,87 8,51 4,16 0,69 2400 3345 4,23 1705 1375 200 9,03 335 335 0,19 0,19 15 15 351,08 351,23 11,15 3,91 2040 1080 1725 74640 74640 8,45 0,96 22,07 4,47 253,45 253,45 1780 265 3765 1050 61369 61369 3,55 5,53 5,53 645 845 845 6,29 66,67 67,85 1780 11075 11075 5,83 5,83 5,83 1060 1060 1060 13,39 18,62 32,01 32,01 1435 4520 5955 5955 DB DB.C KO powierzchnia w ha / miąższość w m3 3 MD BK VIII 141 i wyżej SO.C Razem VII Siedliskowy typ lasu Gatunek panujący 77 1 2 Grunty leśne niezalesione do odnowienia w prod. pozopłazo- haliz. ubocz. stałe winy zręby I Drzewostany w klasach i podklasach wieku III IV II Przest. na gr. zal. 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 7 8 9 10 11 12 61-70 4 5 6 1,18 Razem 4,84 4,20 81-90 91-100 101-120 121-140 141 i wyżej 16 17 18 19 20 KO KDO grunty zalesione grunty zales. i nie zales. BK 0,25 1,21 10 15 DB 125 21 22 24 25 4,59 1,47 1,83 7,89 7,89 860 430 535 1825 1825 73,16 38,58 24,05 71,15 27,84 0,93 8,45 0,96 28,36 4,47 371,38 372,56 9860 7215 21615 8120 115 1780 265 5545 1050 82129 82129 1,97 12,32 29,30 26,99 23,59 82,51 100,09 35,99 38,26 3,88 22,48 65,75 29,67 477,04 477,04 195 2170 5345 7420 6795 23970 33180 10195 11580 930 5500 18655 6955 132932 132932 3,49 8,91 1,01 13,91 19,21 2,03 48,56 48,56 50 1410 245 3245 5090 650 2,25 10754 10754 8,78 0,80 1,21 10,79 10,79 1725 310 450 2485 2485 3,22 29,82 6,51 14,11 43,78 20,50 12,12 45,37 65,99 46,66 64,42 31,10 41,97 48,37 1,83 475,77 477,23 175 1375 795 1470 9130 5060 3230 16645 27580 17880 27330 11880 16065 11710 410 150860 150885 1,62 6,40 3,98 12,00 12,00 115 1600 1270 DB.C 3030 3030 3,87 3,87 3,87 610 610 610 3,38 GB 5 1,51 1,87 3,38 260 405 665 665 0,96 9,66 4,74 63,89 2,84 16,68 2,54 101,31 101,31 70 1310 770 17250 585 6100 865 26955 26955 OL Razem 0,25 1,21 10 15 281 Razem 22,94 56,57 1,58 1,73 1,45 4,76 4,76 515 860 635 2010 2010 8,70 33,03 19,01 37,10 110,78 136,08 39,35 147,35 170,65 84,52 102,68 34,98 64,45 115,85 32,95 1137,48 1138,94 225 1445 2515 5195 22425 36350 10920 47680 62275 28480 38910 12810 21565 31225 8000 JS OL 15 13330 45 BRZ 14 80,98 1,99 64 13 12455 ŚW OLJWYŻ VIII 385 42 MD Łąc znie VII 3,41 394 SO SO 71-80 VI powierzchnia w ha / miąższość w m3 3 BRZ LWYŻŚW 51-60 Razem V 330301 330326 4,46 4,46 4,46 5 5 5 6,41 1,43 0,42 2,61 1,95 4,56 20 5 465 285 750 775 1,43 0,42 2,61 1,95 9,02 10,87 20 5 1,73 510,15 4,46 5 965,99 1634,88 675,07 697,87 1043,74 465 285 1116,86 1263,77 1566,67 1443,21 1091,39 932,38 276,07 75,42 338,88 43,64 755 780 13165,84 13757,23 Siedliskowy typ lasu Gatunek panujący 78 1 2 Grunty leśne niezalesione do odnowienia w prod. pozopłazo- haliz. ubocz. stałe winy zręby I Drzewostany w klasach i podklasach wieku III IV II Przest. na gr. zal. 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 6 7 8 9 10 11 12 2710 7014 23245 65445 51-60 61-70 71-80 4 5 662 381 6 SO.C 750 424 107685 13 208275 14 VII VIII 81-90 91-100 101-120 121-140 141 i wyżej 16 17 18 19 20 KO KDO grunty zalesione grunty zales. i nie zales. 21 22 24 25 70295 9560 422575 401475 2526999 2530758 0,67 1,93 7,53 10,13 10,13 35 415 1490 1940 1940 0,64 182,17 182,17 79,21 43,60 48,56 10,16 1855 2970 6550 1875 288915 329305 15 SO.S SO.WE 60 MD 278 ŚW 0,25 2,39 10 15 1,52 23,34 15 504 DB.C 1035 240 13914 13914 4,27 3,04 12,23 19,54 19,54 935 705 2385 4025 4025 21,11 2,39 3,48 6,41 3,64 21,11 525 255 835 1715 980 4370 4370 2,32 286,90 286,90 22,43 26,59 21,53 50 3870 6490 3400 5845 5600 26268 26268 1,45 4,60 1,50 8,78 4,79 1,47 2,13 2,29 1,37 2,16 30,54 30,54 300 45 1725 1205 435 790 815 335 640 6325 6325 735 3,22 54,47 8,71 92,02 206,21 32,84 31,86 49,53 66,68 46,66 64,42 40,14 41,97 54,66 1,83 795,22 797,86 175 1810 945 8315 33305 7335 8665 18020 27780 17880 27330 14605 16065 13490 410 197165 197190 8,37 8,86 26,78 44,54 61,87 16,60 7,19 17,27 10,65 3,52 6,32 5,17 217,14 242,00 5645 2990 845 1280 890 365 1765 4420 8985 4110 1290 32996 33515 2,98 36,46 83,60 85,06 17,66 0,60 226,36 226,36 120 2045 10020 14800 3715 175 30920 30920 0,17 0,31 0,82 0,82 35 75 WZ 3,03 36 9,57 1,61 65 110 110 1,99 1,99 1,99 635 635 635 15,62 0,84 0,57 15,62 125 165 391 391 3,38 3,38 1,51 GB 1,87 260 331 0,56 1,43 39,14 20 1090 222 14715 5,19 0,34 BRZ 64185 63,97 45 JS 221855 133,33 411 KL 291705 16,73 35 BK OL VI powierzchnia w ha / miąższość w m3 3 SO.B DB Razem V 665 665 15,02 210,80 425,05 539,10 726,50 306,21 276,95 104,75 77,03 19,07 405 2,52 56,45 21,28 2780,73 2780,73 40 6630 29590 65910 118795 69395 62235 27450 17840 3945 300 11590 4060 418111 418111 5,55 39,51 39,90 75,18 54,37 38,61 49,75 34,36 14,79 6,24 30,15 6,05 19,95 5,13 419,54 460,67 1365 4945 12435 9525 8920 12785 9155 3680 1520 9160 1825 6595 1515 83647 84757 Siedliskowy typ lasu Gatunek panujący 79 1 2 Grunty leśne niezalesione do odnowienia w prod. pozopłazo- haliz. ubocz. stałe winy zręby I Przest. na gr. zal. 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 7 8 9 10 11 12 51-60 61-70 71-80 Razem V VI VII VIII 81-90 91-100 101-120 121-140 141 i wyżej 16 17 18 19 20 KO KDO grunty zalesione grunty zales. i nie zales. 21 22 24 25 powierzchnia w ha / miąższość w m3 3 4 5 6 0,99 OL.S 13 14 15 5,45 26,93 33,37 33,37 755 2540 3295 3295 2,53 2,53 0,91 0,91 0,91 40 40 40 122,18 122,18 6165 6165 2,53 CZR CZM AK 42,41 58,61 17,10 880 3600 1350 240 95 0,63 2,53 3,17 0,84 1,01 8,18 8,18 30 410 575 170 280 1465 1465 0,34 2,72 22,87 6,84 0,87 33,64 33,64 25 240 4305 1265 205 6055 6055 1,65 1,40 3,05 3,05 TP OS 15 WB 1,69 LP Ogółem Drzewostany w klasach i podklasach wieku III IV II 22,94 58,65 3,41 575,02 662 396 36 4319 9906 3,52 0,54 205 150 355 355 0,54 1,94 4,17 4,17 90 420 510 510 1020,78 2220,49 1394,48 1658,17 2267,25 1559,17 1636,65 1783,05 1621,46 1170,56 1054,36 325,78 123,71 477,27 71,88 18385,06 19045,08 1015 40230 118965 226275 408355 390000 416170 485765 455550 316975 264595 81460 32060 103500 15545 3366366 3371779 80 81 [ha] 600000 [m 3] 2500 500000 Pow ierzchnia 2000 Zapas 400000 1500 300000 1000 200000 500 KO KDO 0 >VIII VII VI Vb Va IV b IV a III b III a II a Ib Ia Przes. Niezales. 0 II b 100000 Struktura powierzchniowo-masowa w klasach wieku Nadleśnictwa Chrzanów. [%] 16 Udział pow ierzchni Udział masy 14 12 10 8 6 4 KDO KO >VIII VII VI Vb Va IV b IV a III b III a II b II a Ib Ia Przes. 0 Niezales. 2 Procentowy udział powierzchni i masy klas wieku w powierzchni leśnej Nadleśnictwa Chrzanów. 82 Poniżej zamieszczono diagram w którym porównano udział powierzchniowy gatunków panujących i gatunków rzeczywistych. 14000 [ha] 12000 Udział wg gat. panujących Udział wg gat. rzeczywistych 10000 8000 6000 4000 Porównanie powierzchni leśnej według gatunków panujących i rzeczywistych w Nadleśnictwie Chrzanów. Skład gatunkowy nadleśnictwa Chrzanów można określić jako ubogi, ponieważ mimo 24 gatunków wykazanych jako panujące (wg udziału powierzchniowego) i 27 jako rzeczywiste (wg udziału powierzchniowego) jedynie sosna i brzoza osiągają udziały w wysokości 20 i więcej %, i są składnikami drzewostanów, a nie domieszkami. Z pozostałych gatunków jedynie buk osiąga niekiedy udział od ponad 5 do ponad 10%. Należy zaznaczyć, że w składzie gatunków panujących jest 7 , a w rzeczywistych 8 obcego pochodzenia, co dodatkowo obniża wartość różnorodności gatunkowej. Na niskie bogactwo gatunkowe wskazuje również niewielka różnica między składami wg gatunków panujących i rzeczywistych. Optymalny skład teoretyczny dla nadleśnictwa, obliczony na podstawie powierzchni siedlisk i udziałów procentowych gatunków, wyraźnie określa ograniczenia różnorodności gatunkowej, ponieważ według niego sosna powinna być panująca na 88 % powierzchni. Wynika to z powierzchni siedlisk dla których przewidziano sosnę jako jedyny gatunek (np. Bśw), lub gatunek główny (np. BMśw, LMśw). Syntetyczny skład teoretyczny według gatunków rzeczywistych jest jednak wyraźnie bardziej złożony gdyż, oprócz sosny osiągającej w składzie 5 jest 1 Bk, 1 Db, 1 Md. Jest to oczywiście skład uproszczony, w praktyce odnowienia mogą mieć skład bardziej złożony. Poniżej zamieszczono zestawienie syntetycznych składów gatunkowych aktualnych i teoretycznych dla obrębów i nadleśnictwa. Lp Jkl Os Wb Tp Ak Czm Czr Ol Ols Brz Gb Js Wz Jw. Kl Dbc Db Jd Bk Św Md Sow Sos Soc Sob 0 So 2000 83 Tabela 19. Syntetyczne, aktualne, przeciętne składy gatunkowe - powierzchniowe, wg gatunków panujących i rzeczywistych. Według gatunków panujących Według gatunków rzeczywistych Obręby Ilość gatunków Ilość gatunków w tym obcych 1 Chrzanów Trzebinia Szczakowa Nadleśnictwo Skład syntetyczny 2 18 5 14 3 21 7 24 7 3 8So 1Brz 1pozost. 7So 1Bk 1Brz 1 pozost. 7So 2Brz 1 pozost. 7So 1Brz 2 pozost. w tym obcych Skład syntetyczny 4 25 7 23 6 25 8 27 8 5 7So 1Brz 2 pozost. 6So 1Bk 1Brz 2 pozost. 5So 3Brz 2 pozost. 6So 2Brz 1Bk 1 pozost Tabela 20. Teoretyczne składy gatunkowe – powierzchniowe, wg gatunków rzeczywistych. Teoretyczny skład gatunkowy Teoretyczny skład gatunkowy Obręby syntetyczny procentowy 1 2 Chrzanów 5So 2Db 1Bk 1Md 1 pozost. Trzebinia 4So 2Bk 1Db 1Md 1Jw, Jd 1 inne Szczakowa 6So 1Bk 1Db 1Brz 1 pozost. Nadleśnictwo 5So 1 Bk 1Db 1Md 2pozostałe 3 So 51,47; Db 16,04; Bk 12,52 Md 6,18; Brz, Św, Ol, Js 6,92; Jw, Jd, Kl i in. 6,87 So 41,08; Bk 22,60; Db 11,95; Md 11,19; Brz, Św, Ol, Js 6,82; Jw, Jd, Kl i in. 6,36 So 63,88; Bk 10,70; Db 6,36; Brz 9,08; Md, Św, Ol, Js 7,17 Jw, Jd, Kl i in. 2,81 So 53,43; Bk 14,57; Db11,14; Md 6,85; Brz,Św 7,37; Ol, Js 1,49; Jd, Jw., Kl i inne 5,15 Jakość drzewostanów Ocenie jakości hodowlanej podlega nieco ponad 80% powierzchni drzewostanów nadleśnictwa. Najczęściej nadawano jakość 23 – 43,8 % powierzchni i 22 – 42,3 % powierzchni. Drzewostany najlepszych jakości zajmują nieco ponad 3%, a słabe i wyraźnie złej jakości (gorsze niż 31) stwierdzono na ok. 10% powierzchni 2.5.2. Ocena zgodności składu gatunkowego drzewostanów Ocenę zgodności składu gatunkowego drzewostanów z siedliskiem wykonano zgodnie z § 40 ―Instrukcji Urządzania Lasu‖ w dwu grupach drzewostanów: upraw i młodników do 10 lat oraz pozostałych drzewostanach. 2.5.2.1 Ocena zgodności składu gatunkowego upraw i młodników Ocenę zgodności upraw i młodników wykonano w stosunku do przyjętych składów docelowych ustalonych w poprzedniej rewizji urządzania lasu (tabela nr XI). 84 Tabela 21. Ocena stopnia zgodności upraw i młodników do 10 lat. Stopień zgodności upraw i młodników Chrzanów Obręby Trzebinia Szczakowa Razem Nadleśnictwo ha % ha % ha % ha 1 2 3 4 5 6 7 8 1. Skład zgodny 241,64 77,02 90,79 81,19 556,65 94,03 889,08 2. Skład częściowo zgodny 70,89 22,59 19,23 17,20 28,64 4,84 118,76 3. Skład niezgodny 1,22 0,39 1,81 1,61 6,69 1,13 9,72 Razem 313,75 100,00 111,83 100,00 591,98 100,00 1017,56 W obr. Trzebinia młodnik po rębni złożonej- 170 g, 3,22 ha, jest oceniony w Tabeli nr XII % 9 87,37 11,67 0,96 100,00 Skład nieezgodny; 0,96% 9,72 ha Skład cz. zgodny 11,67% 118,76 ha Skład zgodny 87,37% 889,08 ha Skład zgodny Skład cz. zgodny Skład niezgodny Udział powierzchniowy upraw i młodników według stopni zgodności ze składem docelowym. Ponad 99 % powierzchni Ia klasy wieku to uprawy i młodniki o składzie docelowym zgodnym i częściowo zgodnym. Uprawy niezgodne zajmują minimalną powierzchnię – 9,72 ha, tj. 0,96% powierzchni. Uprawy i młodniki o składzie niezgodnym: Obr. Chrzanów – 17 f , 189 d – olcha na BMw. Obr. Trzebinia – 106 h, 143 p – olcha na LMw, brzoza na BMw. Obr. Szczakowa – 187 c, 234 b, 294 h, 307 d – brzoza z osiką na BMśw, Bśw, BMw, LMw. Uprawy i młodniki na gruntach porolnych i zrekultywowanych nigdy nie są zaliczane do grupy niezgodnych niezależnie od składu. Zostały zaliczone do zgodnych lub częściowo zgodnych na podstawie obecności (lub nie-) głównego gatunku docelowego. Młodniki i uprawy po rębniach złożonych (tabela nr XII) zajmują powierzchnię 272,86 ha. Przeciętny procent pokrycia wynosi około 48 % a przeciętna jakość hodowlana określona cechą zdrowotności oraz cechą wzrostu i rozwoju została określona jako dobra 22. 85 2.5.2.2. Ocena zgodności składu gatunkowego drzewostanów wszystkich klas wieku Poniżej dla scharakteryzowania stanu lasu zestawiono w tabeli powierzchnię drzewostanów, według stopni zgodności składu gatunkowego z przyjętym na I KTG gospodarczym typem drzewostanu – GTD. Tabela 22. Ocena zgodności składu gatunkowego drzewostanów. Stopień zgodności upraw i młodników Chrzanów ha 2 1514,28 4185,46 472,98 6172,72 1 Skład zgodny Skład częściowo zgodny Skład niezgodny Razem Obręby Trzebinia % ha 3 4 24,53 1807,60 67,81 2634,75 7,66 596,97 100,00 5039,32 Szczakowa % ha 5 6 35,87 4228,73 52,28 2353,04 11,85 591,25 100,00 7173,02 % 7 58,96 32,80 8,24 100,00 Razem Nadleśnictwo ha % 8 9 7550,61 41,07 9173,25 49,90 1661,20 9,03 18385,06 100,00 9,03% 1661,20 ha 41,07% 7550,61 ha 49,9% 9173,25 ha Skład zgodny Skład cz. zgodny Skład niezgodny Udział powierzchniowy drzewostanów wszystkich klas wieku według stopni zgodności ze składem docelowym. W Nadleśnictwie Chrzanów ponad 90% powierzchni leśnej zalesionej zajmują drzewostany o składzie gatunkowym zgodnym i częściowo zgodnym z docelowym. Drzewostany niezgodne: 1. Drzewostany z panującymi gatunkami obcymi, niezależnie od siedliska 2. Sosnowe na Lwyż, LMwyż, Ol, Lw, Lśw, LMb 3. Brzozowe na wszystkich siedliskach, oprócz LMb i BMb 4. Drzewostany z panującymi gatunkami przewidzianymi jako domieszkowe, np. Św, Md, niezależnie od siedliska 5. Drzewostany z panującymi naturalnymi domieszkami drzewostanów – Os, Wb, Czm 6. Drzewostany z panującymi gatunkami przypadkowymi – Olsz na LMw, Bk na BMśw (pochodzący ze sztucznych podsadzeń podokapowych) 86 3. Charakterystyka warunków ekonomicznych Nadleśnictwo należy do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach. Obszar Nadleśnictwa położony jest w zasięgu administracyjnym województw: małopolskiego i śląskiego. Zasięgiem obejmuje 6 powiatów: trzy w województwie małopolskim – chrzanowski, olkuski, oświęcimski i trzy województwa śląskiego – m. Jaworzna, m Sosnowiec i będziński. Ogółem w zasięgu terytorialnym nadleśnictwa położonych jest 12 gmin miejskich i wiejskich oraz dwa miasta na prawach powiatu. Poniżej w tabeli przedstawiono zestawienie lasów znajdujących się w terytorialnym zasięgu Nadleśnictwa (BULiGL, Dane statyst.2008 www.stat.gov.pl). 87 Wzór nr 7. Zestawienie powierzchni lasów znajdujących się w terytorialnym zasięgu Nadleśnictwa. Lasy stanowiące własność Skarbu Państwa Województwo Gmina (część gminy) Pow. ogólna km2 * 1 2 W zarządzie LP urządzane2 nadleśnictwo** Pozostałe pow. [m ] pow [ar] Razem w zarz. LP Poz. Skarb Państwa Razem Skarb Państwa pow. [ha]* Lasy nie stanowiące własności Skarbu Państwa własność osób fizycznych własność gmin * 9 10 Razem nie st.wł. Skarbu Państwa Lasy współw. Skarbu Państwa i osób fizycz1 Ogółem lasy* 11 12 13 Powierzchnia [ha] 3 4 5 6 7 8 Lesistość* % 14 Województwo małopolskie /12/ Powiat chrzanowski /03/ Gmina Babice /022/ 55 1867,4060 1867,40 1867,40 1867,40 178,00 59,40 237,40 2104,80 38,27 Miasto Chrzanów /34/ 38 1557,6155 1557,66 1557,66 1557,66 123,00 14,8 137,80 1695,46 44,62 Gmina Chrzanów /35/ 41 842,1831 842,15 842,15 842,15 174,00 120,30 294,30 1136,45 27,72 Miasto Libiąż /44/ 36 1587,9854 1587,99 1587,99 1587,99 48,00 5,10 53,10 1641,09 45,58 Gmina Libiąż /45/ 21 682,9470 682,95 682,95 682,95 46,00 2,00 48,00 730,95 34,80 Miasto Trzebinia /54/ 32 877,1207 877,14 877,14 877,14 34,00 7,70 41,70 918,84 28,71 Gmina Trzebinia /55/ 73 3222,5047 3222,46 3222,46 3222,46 442,00 24,70 466,70 3689,16 50,53 Gmina Bukowno /11/ 65 2871,2938 2871,28 883,42 3754,70 3754,70 574,90 25,10 600,00 4354,70 67,00 Gmina Bolesław /32/ 41 47,1500 47,15 1161,85 1209,00 1209,00 327,00 4,90 331,90 1540,90 37,58 Miasto Chełmek /34/ 8 162,1751 162,17 162,17 162,17 0,00 13,50 13,50 175,67 21,90 Gmina Chełmek /35/ 19 854,4734 854,49 854,49 854,49 35,70 17,70 53,40 865,00 45,68 153 4798,0456 4798,01 4798,01 4798,01 520,00 404,90 924,90 5722,91 37,40 91 316,1251 316,16 1047,70 1047,70 415,00 67,60 482,60 1530,30 16,82 Powiat olkuski /12/ Powiat oświęcimski /13/ Województwo śląskie /24/ Powiat m. Jaworzno /68/ Miasto Jaworzno /11/ Powiat m. Sosnowiec /75/ Gmina Sosnowiec /11/ Powiat będziński /01/ 731,54 88 Lasy stanowiące własność Skarbu Państwa Województwo Gmina (część gminy) Pow. ogólna km2 * 1 2 W zarządzie LP urządzane2 nadleśnictwo** Pozostałe pow. [m ] pow [ar] Razem w zarz. LP Poz. Skarb Państwa Razem Skarb Państwa pow. [ha]* Lasy nie stanowiące własności Skarbu Państwa własność osób fizycznych własność gmin * 9 10 Razem nie st.wł. Skarbu Państwa Lasy współw. Skarbu Państwa i osób fizycz1 Ogółem lasy* 11 12 13 Powierzchnia [ha] Gmina Sławków /81/ Razem 3 4 37 234,9848 235,02 710 19922,0102 19922,03 5 2776,81 6 7 8 % 235,02 235,02 139,98 22698,84 22698,84 3057,58 * - cała pow. gmin, cała pow. lasów w gminie Dane statystyczne www.stat.gov.pl **- powierzchnia leśna (dane BULiGL 2010r), Lesistość* 767,70 14 139,98 375,00 10,13 3825,28 26481,23 37,30 89 Podział administracyjny w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa. Lasy Nadleśnictwa położone są w 202 kompleksach. Przeważają kompleksy małe do 20 ha - 152 kompleksy o łącznej powierzchni 441,9538 ha. W ogólnej ilości kompleksów jest to ponad 75%, ale w powierzchni Nadleśnictwa jedynie ok. 2,2 %. Kompleksy o powierzchni od 20 do 200 ha stanowią 18,8% z ogólnej liczby kompleksów, a ich powierzchnia 11,5%. Kompleksów dużych, od 200 do 2000 ha jest 9, a ich powierzchnia stanowi ok. 35%. Kompleksów o pow. ponad 2000 ha jest 3, ale zajmują ponad 51% powierzchni nadleśnictwa. Kompleksy leśne Nadleśnictwa otoczone są głównie gruntami nieleśnymi stanowiącymi własność prywatną. W lasach Nadleśnictwa położone są liczne enklawy i półenklawy. Są to grunty rolne, lasy innych własności, tereny osiedlowe i przemysłowe. Przykładem enklawy osiedlowej i rolnej jest wieś Płoki (od SE odgrodzona przez lasy innych własności). Enklawą jest również elektrownia Siersza wraz z Osiedlem Energetyków należącym do miasta Trzebinia. Typową enklawą jest także las prywatny w oddz. 2, w obr. Trzebinia. Skomplikowany układ kompleksów leśnych i enklaw jest wynikiem wzmożonej antropopresji rozpoczętej w końcu XVIII w, i trwającej de facto do dziś. W dalszym ciągu zachodzi przekazywanie powierzchni leśnej na rzecz przemysłu i infrastruktury i odwrotnie odzyskiwanie powierzchni leśnej po rekultywacji. 90 Tabela 23. Wielkość i liczba kompleksów leśnych Nadleśnictwa Chrzanów. Wielkość kompleksów [ha] 1 poniżej 1.00 1.01 - 5.00 5.01 - 20.00 20.01 - 100.00 100.01 - 200.00 200.01 - 500.00 500.01 - 2000.00 ponad 2000.00 R a z e m. Nadleśnictwo ilość kompleksów 2 79 45 28 31 7 2 7 3 202 pow. [ha] 3 27,4364 109,8780 304,6394 1323,1936 995,7539 618,9710 6455,4949 10270,7366 20106,1038 Sprzedaż drewna. Obecnie większość masy drzewnej jest zbywana za pośrednictwem aukcji internetowych. Pewna część jest sprzedawana lokalnym, drobnym odbiorcom. Komunikacja Sieć publicznych szlaków komunikacyjnych jest dobrze rozwinięta. Do ważniejszych dróg należą np.: odcinek autostrady A-4, droga krajowa Kraków – Chrzanów, drogi powiatowe i gminne: Babice – Chełmek, Chrzanów - Libiąż, Lgota - Trzebinia. Poza tymi ważniejszymi szlakami, sieć dróg lokalnych jest gęsta i umożliwia dojazd do wszystkich kompleksów leśnych Nadleśnictwa. Przez obszar Nadleśnictwa przebiegają linie kolejowe: Kraków – Katowice, Trzebinia – Dąbrowa Górnicza, Trzebinia - Oświęcim. W Trzebini znajduje się węzeł kolejowy. Sieć dróg leśnych jest w zasadzie dobrze rozbudowana i w sposób zadawalający pozwala poruszać się w kompleksach leśnych. Część dróg wymaga modernizacji. Prace związane z użytkowaniem lasu, hodowlą i ochroną zlecane są Zakładom Usług Leśnych. 91 Tabela nr XIXa. Ekonomiczne wskaźniki gospodarki leśnej. Wyszczególnienie Lp. 1 1. 2. 3. 2 Powierzchnia leśna* [ha](stan na 1.01 pierwszego roku obowiązywania planu Ul bez grunt związ ) Zapas drzewny na powierzchni leśnej [m3] (stan na 1.01.pierwszego roku obowiązywania planu UL) Zasobność drzewostanów [m3/ ha] (stan na 1.01.pierwszego roku obowiązywania planu UL) Ubiegły okres gospodarczy Plan na bieżący okres gospodarczy 3 4 17648,7860 19045,0054 2606993 3371779 148 177 53 59 145710 127642 188014 206083 333724 333725 61,7 1181942 6,7 9,0 14,6 23,6 16,0 35,3 311972 4. Przeciętny wiek drzewostanów Wartość drzewostanów (wg tablic)-[tys. zł] Wartość Wartość gruntów leśnych (20% wartości majątku drzewostanów) – [tys.zł] 5. Nadleśnictwa Wartość środków trwałych – [tys.zł] Razem Etat 10-letni (grubizna netto) / 6. wykonanie (grubizna netto) Użytki rębne** – [m3] netto Użytki przedrębne – [m3 ]netto Razem użytki główne – [m3]netto Udział użytków przedrębnych [%] Okresowy przyrost [m3] 7. w 10-leciu (brutto) przeciętnie [m3/ha /rok] Wskaźniki Użytkowanie rębne m3/ha pow. les. /rok gospodarki Użytkowanie przedrębne m3/ha pow. les. /rok Razem użytkowanie główne m3/ha pow. les. /rok 8. zasobami (grubizna Użytkowanie główne % zasobów /rok brutto) Użytkowanie główne % przyrostu /rok Przeciętne roczne przychody Nadleśnictwa 9. (z ostatnich trzech lat , bez dopłat z funduszu leśnego) [tys.zł] Przeciętne roczne koszty Nadleśnictwa ogółem 10. (z ostatnich trzech la ,bez funduszu leśnego) [tys.zł] w tym podatek leśny 11. Przeciętny roczny wynik finansowy [tys.zł] (netto) 12. Wskaźnik rentowności (9:10) [%] Udział powierzchni prawnie wyłączonych z użytkowania 13. rębnego [%] (udział w powierzchni leśnej) 14. Udział lasów ochronnych [%] (udział w powierzchni leśnej) Udział gospodarstwa przebudowy [%] 15. (udział w powierzchni leśnej) Powierzchnia lasów nadzorowanych [ha] 16. % udziału w powierzchni lasów Nadleśnictwa 260125 572097 45,5 849750 4,5 4 559,0 7 302,0 216,0 − 4 460,4 − 61,08 * - powierzchnia leśna zalesiona i niezalesiona bez związanej z gosp. leśną ** - łącznie z 5% przyrostem, niezal. na etat i przygodne 0,47 0,44 99,53 97,44 0,00 0,07 1230 6,97 1230 6,46 92 4. Ocena zmian stanu zasobów drzewnych Analizę zmian stanu zasobów drzewnych w minionych okresach gospodarczych przeprowadzono w oparciu o tabele klas wieku. Podstawą oceny zmian stanu zasobów drzewnych są wskaźniki zasobności (w [m3/ha]) obliczone w oparciu o tabele klas wieku dla obrębów i nadleśnictwa. Poniżej w formie skróconej przedstawiono ogólny zapas drzewostanów oraz przeciętną zasobność na 1 ha powierzchni leśnej w obrębach i razem na podstawie tabel powierzchniowo miąższościowych. Tabela 24. Podstawowe dane dotyczące zasobów Nadleśnictwa. Obręby Chrzanów Trzebinia Szczakowa Stan Pow. Pow. Razem Pow. leśna [ha] Zapas [m3] Zasob [m3/ha] leśna [ha] Zapas [m3] Zasob [m3/ha] leśna [ha] Zapas [m3] Zasob [m3/ha] Pow. leśna [ha] Zapas [m3] Zasob [m3/ha] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 II rewizja 6135,45 730430 126 4882,85 667322 138 6709,89 380784 71 17628,19 1778536 112 III rewizja 6191,76 1074716 173 4882,85 868509 177 6548,68 663768 101 17648,78 2606993 148 IV rewizja 6358,51 1293882 203 5179,31 1157477 223 7507,26 920420 123 19045,08 3371779 177 Dot. pow. leśnej zalesionej i niezalesionej Z powyższego zestawienia wynika, że w czasie od III do IV rewizji u.l. nastąpił wzrost zapasu tak w obrębach jak i Nadleśnictwie. Na 1 stycznia 2010 r. zasobność na powierzchni leśnej wynosi odpowiednio: obręb Chrzanów 203 m3/ha, obręb Trzebinia 223 m3/ha, obręb Szczakowa 123 m3/ha. Zasobność w Nadleśnictwie wynosi 177 m3/ha. W ciągu ubiegłego okresu gospodarczego całkowity zapas w Nadleśnictwie wzrósł o 13,64 %. Dodać należy że wzrósł także średni wiek z 53 do 59 lat. Poniżej w tabelach nr XIII, dla obrębów i nadleśnictwa, zestawiono wskaźniki porównania stanu zasobów drzewnych w kolejnych planach urządzenia gospodarstwa leśnego. 93 Tabela nr XIII. Porównanie powierzchni leśnej i zasobów drzewnych w kolejnych planach urządzenia lasu i prognozie. Obręb Chrzanów Stan na Jedn. Lp. Wskaźnik II rewizja 1 2 1 Powierzchnia leśna zalesiona i nie zalesiona 2 Zapas Przeciętna zasobność d-stanów brutto w podklasach wieku 3 II a 4 II b 5 III a 6 III b 7 IV a 8 IV b 9 Va 10 Vb 11 VI 12 VII i starsze 13 KO 14 KDO Przeciętna zasobność na 1 ha (pow. leśnej zalesionej i 15 niezal.) 16 Przeciętny wiek drzewostanów Spodziewany bieżący roczny przyrost d-stanów na 1 17 ha-- tablicowy Spodziewany bieżący roczny przyrost d-stanów na 1 18 ha-- zredukowany Przeciętna miąższość użytków rębnych na 1 ha pow. 19 leś. (za okres ubiegły) Przeciętna miąższość użytków przedrębnych na 1 ha 20 (za okres ubiegły) Uzyskany w ubiegłym okresie bieżący roczny przyrost 21 d-stanów na 1 ha 4 III rewizja 3 ha m3 6135,45 730430 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 65 163 147 182 177 183 173 154 154 120 58 47 78 136 185 236 262 252 231 215 186 188 162 121 120 170 200 263 253 268 282 280 257 231 192 181 m3 119 174 203 lat 53 57 64 4,8 5,1 m3 5 IV rewizja 6191,76 1074716 6 6358,51 1293882 m3 m3 0,5 0,5 1,4 m3 0,4 0,4 2,2 6,4 6,5 m3 31.12.19 7 6358,51 1305847 205 94 Tabela nr XIII. Porównanie powierzchni leśnej i zasobów drzewnych w kolejnych planach urządzenia lasu i prognozie. Obręb Trzebinia Stan na Jedn. Lp. Wskaźnik 1 2 1 Powierzchnia leśna zalesiona i nie zalesiona 2 Zapas Przeciętna zasobność d-stanów brutto w podklasach wieku 3 II a 4 II b 5 III a 6 III b 7 IV a 8 IV b 9 Va 10 Vb 11 VI 12 VII i starsze 13 KO 14 KDO Przeciętna zasobność na 1 ha (pow. leśnej zalesionej i 15 niezal.) 16 Przeciętny wiek drzewostanów Spodziewany bieżący roczny przyrost d-stanów na 1 17 ha-- tablicowy Spodziewany bieżący roczny przyrost d-stanów na 1 18 ha-- zredukowany Przeciętna miąższość użytków rębnych na 1 ha (za 19 okres ubiegły) Przeciętna miąższość użytków przedrębnych na 1 ha 20 (za okres ubiegły) Uzyskany w ubiegłym okresie bieżący roczny przyrost 21 d-stanów na 1 ha 3 ha m3 II rewizja III rewizja IV rewizja 4 5 6 4882,85 667322 4908,34 868509 5179,31 1157477 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 57 120 168 187 188 190 185 189 176 172 112 137 56 109 188 218 238 231 219 214 204 233 123 105 139 178 264 270 288 298 280 270 287 236 226 m3 137 177 223 lat 58 63 71 4,8 5,3 3 m m3 m3 1,6 1,0 0,9 m3 0,6 0,5 1,2 5,5 8,0 m3 31.12.19 7 5179,31 1176420 227 95 Tabela nr XIII. Porównanie powierzchni leśnej i zasobów drzewnych w kolejnych planach urządzenia lasu i prognozie. Obręb Szczakowa Stan na Jedn. Lp. Wskaźnik 1 2 1 Powierzchnia leśna zalesiona i nie zalesiona 2 Zapas Przeciętna zasobność d-stanów brutto w podklasach wieku 3 II a 4 II b 5 III a 6 III b 7 IV a 8 IV b 9 Va 10 Vb 11 VI 12 VII i starsze 13 KO 14 KDO Przeciętna zasobność na 1 ha (pow. leśnej zalesionej i 15 niezal.) 16 Przeciętny wiek drzewostanów Spodziewany bieżący roczny przyrost d-stanów na 1 17 ha-- tablicowy Spodziewany bieżący roczny przyrost d-stanów na 1 18 ha-- zredukowany Przeciętna miąższość użytków rębnych na 1 ha (za 19 okres ubiegły) Przeciętna miąższość użytków przedrębnych na 1 ha 20 (za okres ubiegły) Uzyskany w ubiegłym okresie bieżący roczny przyrost 21 d-stanów na 1 ha II rewizja III rewizja IV rewizja 4 5 6 3 ha m3 6709,89 380784 6548,68 663768 7507,26 920420 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 50 89 130 147 129 125 110 107 74 82 71 101 64 121 177 204 197 201 168 151 138 100 59 105 170 222 240 248 259 239 222 214 176 m3 57 101 123 lat 42 42 47 4,0 3,7 3 m m3 m3 1,4 0,5 0,3 m3 0,5 0,3 0,7 5,2 3,2 m3 31.12.19 7 7507,26 1018728 136 96 Tabela nr XIII. Porównanie powierzchni leśnej i zasobów drzewnych w kolejnych planach urządzenia lasu i prognozie. Nadleśnictwo Chrzanów Stan na Jedn. Lp. Wskaźnik 1 2 1 Powierzchnia leśna zalesiona i nie zalesiona 2 Zapas Przeciętna zasobność d-stanów brutto w podklasach wieku 3 II a 4 II b 5 III a 6 III b 7 IV a 8 IV b 9 Va 10 Vb 11 VI 12 VII i starsze 13 KO 14 KDO Przeciętna zasobność na 1 ha (pow. leśnej zalesionej i 15 niezal.) 16 Przeciętny wiek drzewostanów Spodziewany bieżący roczny przyrost d-stanów na 1 17 ha-- tablicowy Spodziewany bieżący roczny przyrost d-stanów na 1 18 ha-- zredukowany Przeciętna miąższość użytków rębnych na 1 ha (za 19 okres ubiegły) Przeciętna miąższość użytków przedrębnych na 1 ha 20 (za okres ubiegły) Uzyskany w ubiegłym okresie bieżący roczny przyrost 21 d-stanów na 1 ha II rewizja III rewizja IV rewizja 4 5 6 3 ha m3 17628,19 1778536 2606993 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 55 103 147 175 169 170 160 153 156 121 102 124 67 122 183 217 242 232 212 197 184 181 123 152 85 136 180 250 254 272 281 271 251 252 217 216 m3 101 148 177 lat 51 53 59 4,5 4,6 3 m 17648,78 19045,08 3371779 31.12.19 7 19045,08 3500995 183 m3 m3 1,6 0,7 0,8 m3 0,6 0,6 1,4 6,0 5,1 m3 Z powyższej tabeli dla Nadleśnictwa wynika, że nastąpił wzrost przeciętnej zasobności w podklasach wieku. Wzrósł też o 6 lat przeciętny wiek drzewostanów i wynosi obecnie 59 lat. Spodziewany bieżący przyrost jest wyższy niż w poprzednim okresie gospodarczym. Stan zdrowotny drzewostanów i stan sanitarny lasu jest dobry. Szkody od zwierzyny płowej są gospodarczo znośne, choć niekiedy znaczne. Podlegają monitorowaniu i ograniczaniu zgodnie z zasadami gospodarki leśnej. Wzrost zasobów i średniego wieku drzewostanów w Nadleśnictwie pozwala na wzrost planowanych zadań w bieżącym okresie gospodarczym.. 97 5. Analiza oddziaływania na środowisko Ponieważ na terenie Nadleśnictwa Chrzanów nie występują obszary o statusie Natura 2000, nie jest wymagana procedura strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Jednak ze względu na to że w najbliższym sąsiedztwie gruntów Nadleśnictwa występują obszary Natura 2000: PLB 120005 Dolina dolnej Skawy i PLH 120091 Armeria, oraz dwa proponowane obszary ochrony siedliskowej – „Łąki w Sławkowie‖ i „Kompleks łąk w Jaworznie – Ciężkowicach‖, została zlecona i wykonana „Analiza oddziaływania na środowisko projektu planu urządzenia lasu nadleśnictwa Chrzanów‖ 6. Przyjęcie proponowanych celów, zasad, zadań i sposobów realizacji gospodarki leśnej w przyszłym okresie gospodarczym Ogólnie zasady prowadzenia gospodarki leśnej określa „Polityka leśna państwa‖ przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 22. IV.1997 roku. Celem polityki leśnej jest wyznaczenie działań kształtujących stosunek człowieka do lasu, zmierzających do zachowania (w zmieniającej się rzeczywistości przyrodniczej i społeczno-gospodarczej) warunków do trwałej wielofunkcyjności lasów, ich wszechstronnej użyteczności i ochrony oraz roli w kształtowaniu środowiska przyrodniczego, zgodnie z obecnymi i przyszłymi oczekiwaniami społeczeństwa. Realizacja celów i zadań polityki leśnej wymaga opracowania długookresowych programów wykonawczych, które określą niezbędne rozwiązania gospodarcze, organizacyjne, ekonomiczne i prawne. Wielofunkcyjna rola lasów w gospodarce, przyrodzie i życiu człowieka wymaga prowadzenia gospodarki leśnej w sposób zrównoważony nie tylko wewnętrznie, tj. profesjonalnie, racjonalnie i zgodnie z prawami natury, lecz także zewnętrznie w całej strefie wpływów lasu na środowisko przyrodnicze, gospodarkę i warunki życia ludzi. Leśnictwo wielofunkcyjne w Polsce oparte zostało o przyrodnicze podstawy rozwoju tj. regionalizację przyrodniczo-leśną uwzględniającą zmienność warunków naturalnych, typologię leśną (wyróżnienie siedliskowych typów lasu), naturalny zasięg występowania lasotwórczych gatunków drzew, a także rozpoznane aktualne i potencjalne zespoły roślinne. Podstawy przyrodnicze rozwoju leśnictwa, zasada trwałości lasu i ciągłości jego wielostronnych funkcji są zrębem na którym opierają się zadania leśnictwa; urządzanie, hodowla, ochrona, użytkowanie lasu. Plan urządzenia lasu spełnia rolę łącznika w przenoszeniu na poziom lokalny średniookresowych celów gospodarowania określonych dla nadleśnictwa, wyznacza też sposoby realizacji tych celów. Stanowi podstawę prowadzenia racjonalnej gospodarki leśnej w nadleśnictwie. Opracowywany dla Nadleśnictwa Chrzanów projekt planu urządzenia lasu oparty jest o obowiązujące przepisy prawne tj. Ustawę o lasach z dnia 28 września 1991 r. z póżniejszymi zmianami oraz Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005r., w sprawie zasad szczegółowego sporządzania planu urządzenia lasu. Oparty jest także o Instrukcję Urządzania Lasu, Zasady Hodowli Lasu a także inne przepisy zawarte w obowiązujących instrukcjach Lasów Państwowych. Projekt planu uwzględnia hodowlane cele produkcji leśnej zgodne z warunkami przyrodniczymi i możliwościami produkcyjnymi siedlisk wyrażonymi w przyjętych gospodarczych typach drzewostanów. W projekcie planu zachowana jest trwałość w utrzymaniu i powiększaniu zasobności i różnorodności biologicznej lasów poprzez zastosowanie zasad regulacji rozmiaru pozyskania drewna. Jednostki regulacji użytkowania rębnego, czyli gospodarstwa wyznaczono w celu pełnego wykorzystania zdolności produkcyjnych siedlisk oraz w dążeniu do zwiększenia bogactwa gatunkowego i urozmaicenia struktury drzewostanów. Dla każdego z gospodarstw ustalono zasady regulacji rozmiaru pozyskania drewna oraz pośrednio okres odnowienia. Zasady te 98 zmierzają do unaturalnienia lasu oraz utrzymania i powiększania jego zasobności i różnorodności biologicznej. Do podstawowych zadań gospodarki leśnej zawartych w projekcie planu i realizowanych na poziomie nadleśnictwa należą: - racjonalne wykorzystanie zasobów leśnych (przyjęcie optymalnych etatów użytkowania, wskaźnika intensywności cięć pielęgnacyjnych) i realizacja celów hodowlanych, - przebudowa drzewostanów w kierunku zwiększenia ich różnorodności biologicznej i dostosowania do siedliska (przyjęcie w planowaniu hodowlanym zróżnicowanych typów gospodarczych lasu – GTD - uwzględniających różnorodność warunków siedliskowych, przyjęcie w planowaniu cięć rębnych rębni złożonych, dających możliwość wyhodowania zróżnicowanych wiekowo i gatunkowo drzewostanów, wprowadzanie podsadzeń, prowadzenie cięć pielęgnacyjnych), - kształtowanie biologicznie odporniejszych wielofunkcyjnych lasów o wzbogaconym składzie gatunkowym oraz zróżnicowanej strukturze wiekowej i wysokościowej, - przeciwdziałanie degradacji ekosystemów leśnych oraz odtwarzanie lasów na terenach zdegradowanych i zniekształconych działalnością człowieka (zalesianie gruntów wylesionych, wyłączonych z produkcji leśnej), - utrzymanie funkcji retencyjnych lasu (kształtowanie stosunków wodnych poprzez popieranie i chronienie przed zanikaniem różnego rodzaju śródleśnych oczek wodnych, bagienek, torfowisk), których istnienie wpływa na spłaszczenie amplitudy wahań poziomu wód gruntowych, powoduje przemieszczanie się mgieł i tworzenie rosy. Śródleśne zbiorniki wodne są też naturalnymi pojnikami i kąpieliskami dla ptaków i zwierzyny. - wczesne wykrywanie i rozpoznawanie potencjalnych zagrożeń biotycznych i ich ograniczanie przez stosowanie biologicznych i biotechnicznych metod ochrony lasu, - edukacja ekologiczna zwłaszcza miejscowej społeczności, promocja przyrodniczych wartości lasu, zasad nowoczesnej gospodarki leśnej i ochrony lasu, utrzymanie i rozbudowa infrastruktury turystycznej (przedstawiono w Programie Ochrony Przyrody). W projekcie planu na przyszły okres gospodarczy przedstawiono wytyczne gospodarowania i zestawienie zadań zmierzających do realizacji powyższych celów. Określono je na podstawie zinwentaryzowanego stanu lasu, zasobów leśnych, dotychczas stosowanych sposobów zagospodarowania, roli lasów w rozwoju społeczno-gospodarczym regionu, położenia w krajobrazie, akceptacji lokalnej społeczności dla przedsięwzięć z zakresu trwale zrównoważonej gospodarki leśnej oraz zadań wynikających z Programu Ochrony Przyrody. Do projektu planu sporządzona została „Prognoza oddziaływania na środowisko planu urządzenia lasu‖. 6.1. Przyjęty podział lasów ochronnych Podział na kategorie ochronności Nadleśnictwa Chrzanów przyjęty został zgodnie z Decyzją Ministra Środowiska nr BOA-lpb-73/1802/2000 z dnia 30 listopada 2000r., oraz Decyzją Ministra Środowiska nr DL-lpn-0233-1/13682/10/jl z dnia 17 marca 2010r. i weryfikowany o ustalenia Planu Urządzania Lasu na lata 2010-2019. Kategorią ochronności objętych zostało 97,44% (18558,39 ha) powierzchni leśnej Nadleśnictwa. Główną kategorią ochronności jest kategoria „lasy trwale uszkodzone na skutek działalności przemysłu‖. Niewielka powierzchnia ujęta została w kategorii „lasy mające znaczenie dla obronności i bezpieczeństwa państwa‘ (§ 25 IUL). Ponadto, w lasach ochronnych spełniających określone funkcje przyrodniczo-społeczne wyszczególniono dodatkowe kategorie. Szczegółowe przyporządkowanie wydzieleń umieszczone zostanie w Opisaniu ogólnym. 99 Uwzględniając powyższe podział na kategorie ochronności przedstawia się następująco: Obręb Chrzanów Lasy ochronne Lasy gospodarcze Ogółem obręb Chrzanów 6216,74 ha 141,77 ha 6358,51 ha Obręb Trzebinia Rezerwaty „Ostra Góra‖ oddział: 84 a „Lipowiec‖ oddział: 188 d, f „Bukowica‖ oddziały: 194 f, 196 a, b Lasy ochronne Lasy gospodarcze Ogółem obręb Trzebinia 42,23 ha 5068,67 ha 68,41 ha 5179,31 ha Obręb Szczakowa Rezerwat „Dolina Żabnika‖ oddziały: 158d, 159fj, 160d-h, 161b, c, f, 164a, c-f, 165a, 167b Lasy ochronne Lasy gospodarcze Ogółem obręb Szczakowa 41,72ha 7272,98 ha 192,56 ha 7507,26 ha Razem kategorie ochronności - Nadleśnictwo Rezerwaty 83,95 ha Razem lasy ochronne 18558,39 ha Lasy gospodarcze 402,74 ha Ogółem Nadleśnictwo Chrzanów 19045,08 ha 0,44 % 97,45 % 2,11 % 100,00 % 100 97,45 % 18558,39 ha Rezerwaty Lasy Ochronne Lasy gospodarcze 2,11 % 402,74 ha 0,44 % 83,95 ha Udział powierzchniowy lasów objętych kategorią ochronności. 6.2. Przyjęty podział na gospodarstwa Podział na gospodarstwa przyjęto w oparciu o Instrukcję Urządzania Lasu §82 zgodnie z decyzją I Komisji Techniczno-Gospodarczej Nadleśnictwa Chrzanów przedstawia się następująco: specjalne (S), lasów ochronnych (O), zrębowe w lasach gospodarczych (GZ), przerębowo-zrębowe w lasach gospodarczych (GPZ), przebudowy w lasach ochronnych i gospodarczych (R). W gospodarstwie specjalnym zgrupowane zostały drzewostany pełniące specyficzne funkcje ochronne w lasach, co wiąże się ze szczególnym sposobem realizacji zadań gospodarki leśnej. Gospodarstwo lasów ochronnych utworzone zostało z lasów objętych kategorią ochronności, z wyłączeniem zaliczonych do gospodarstwa specjalnego, lub do gospodarstwa przebudowy. Do gospodarstwa zrębowego zaliczone zostały te drzewostany w lasach gospodarczych w których przyjęto zrębowy sposób zagospodarowania, zaś do gospodarstwa przerębowozrębowego te drzewostany w których przyjęto sposób zagospodarowania rębniami częściowymi lub gniazdowymi. Z uwagi na małe powierzchnie lasów gospodarczych, dla obrębu Chrzanów i Trzebinia przyjęto w całości gospodarstwo przerębowo-zrębowe, zaś dla obrębu Szczakowa gospodarstwo zrębowe. 101 Gospodarstwo przebudowy utworzone zostało z drzewostanów o składzie gatunkowym niezgodnym z GTD, niskiej jakości, o niskim zadrzewieniu, które zaprojektowano do przebudowy za pomocą rębni. Poniżej w tabelach przedstawiono podział na gospodarstwa. Obręb Chrzanów Gospodarstwo Powierzchnia leśna [ha] 1 2 I-gospodarstwo specjalne Lasy na siedliskach bagiennych i łęgowych (Bb, BMb, LMb, LŁ) 73,79 Lasy o szczególnym znaczeniu dla obronności i bezpieczeństwa państwa, oddziały: 185d, 186i,j,k,m,n,o, 187a, 192h, 193a,c,d,f,g,h,i, 194a,b, 200b, 201b 49,23 Lasy znajdujące się w strefie destrukcyjnej działalności szkód górniczych 1479,01 (oddziały: 95-98, 98A, 99-101, 101A, 102, 102A, 107, 122-127, 127A, Bez siedlisk 128-131, 131A, 132, 132A, 133, 133A, 137-148, 191, 198-200, 204-206) bagiennych 50,37 ha i lasów obronnych 2,13 ha Razem gospodarstwo specjalne II-gospodarstwo lasów ochronnych tworzone w lasach zaliczonych do lasów 1602,03 ochronnych poza drzewostanami, które zaliczono do gospodarstwa specjalnego i gospodarstwa przebudowy 4697,84 III-gospodarstwo zrębowe w lasach gospodarczych na siedliskach: Bśw, Bw, BMśw, BMw, LMw, Ol poniżej 100 ha włączono do gosp.przer-zręb. IV- gospodarstwo przerębowo-zrębowe w lasach gospodarczych na siedliskach: LMśw, Lśw, Lw, OlJ V-gospodarstwo przebudowy w drzewostanach które wymagają przebudowy w najbliższym okresie gospodarczym Razem Obręb 52,71 5,93 6358,51 Pow. leśna zalesiona i niezalesiona Obręb Trzebinia Gospodarstwo Powierzchnia leśna [ha] 1 2 I-gospodarstwo specjalne Rezerwaty – w oddziałach: 188d, f (Lipowiec), 84a (Ostra Góra), 194f, 196a,b (Bukowiec) Lasy stanowiące ostoję zwierząt objętych ochroną gatunkową (ostoja bobra)- w oddziałach: 111c, 112b,g,h,j, 113i, k, 115d,g,j,l, 119d,f,g, 121a,k,p,123d,j,k,l, 128a,b,c,f,g,h, 129a,b,c,f,i,l, 130a, 132c,d,f,g,h, 133c,135a,b, 136j,l,n,o,p 42,23 112,41 bez siedlisk bagiennych o powierzchni 11,29 ha Lasy na siedliskach bagiennych i łęgowych (BMb, LMb, LŁ) 30,31 Lasy masowego wypoczynku w oddziałach:146-148 51,24 Lasy znajdujące się w strefie destrukcyjnej działalności szkód górniczych 218,07 bez siedlisk w oddziałach: 90-100, 193h,i,j,k 102 Gospodarstwo 1 Powierzchnia leśna [ha] 2 bagiennych o powierzchni 1,07ha Razem gospodarstwo specjalne 454,26 II-gospodarstwo lasów ochronnych tworzone w lasach zaliczonych do lasów ochronnych poza tymi drzewostanami, które zaliczono do gospodarstwa specjalnego i gospodarstwa przebudowy III-gospodarstwo zrębowe w lasach gospodarczych na siedliskach: Bśw, Bw, BMśw, BMw, LMw, Ol IV- gospodarstwo przerębowo-zrębowe w lasach gospodarczych na siedliskach: LMśw, Lśw, Lw, OlJ Razem Obręb 4672,97 mała pow.-włączono do gosp. przer. -zręb. 52,08 5179,31 Pow. leśna zalesiona i niezalesiona Obręb Szczakowa Gospodarstwo Powierzchnia leśna [ha] 1 2 I-gospodarstwo specjalne Rezerwat – Dolina Żabnika w oddziałach: 158d, 159f-j, 160d-h, 161b, c, f, 164a, c-f, 165a, 167b 41,72 Otulina rezerwatu – w oddziałach: 158a-c, 159a-d, 160a-c, i,j, 161a,d, 162a-d, 163a,b, 164b,g,h, 165b,c, 167a,c,d 187,79 Lasy na siedliskach bagiennych i łęgowych (Bb, BMb, LMb) 249,73 Lasy na powierzchniach badawczych (pow. dendrom. IBL) w oddz. 176 j 0,57 Lasy znajdujące się w strefie destrukcyjnej działalności szkód górniczych 767,72 Bez siedlisk w oddziałach: 207-209, 212-222, 280-291, 293-297, 299-303, 305-309 bagiennych o powierzchni 145,61 ha Razem gospodarstwo specjalne 1247,53 II-gospodarstwo lasów ochronnych tworzone w lasach zaliczonych do lasów ochronnych poza drzewostanami, które zaliczono do gospodarstwa specjalnego i gospodarstwa przebudowy III-gospodarstwo zrębowe w lasach gospodarczych na siedliskach: Bśw, Bw, BMśw, BMw, LMw, Ol IV- gospodarstwo przerębowo-zrębowe w lasach gospodarczych na siedliskach: LMśw, Lśw, Lw, OlJ V-gospodarstwo przebudowy w drzewostanach które wymagają przebudowy w najbliższym okresie gospodarczym Razem Obręb 6150,28 100,68 mała pow.-włączono do gosp. zręb. Pow. leśna zalesiona i niezalesiona Ogółem podział na gospodarstwa w Nadleśnictwie przedstawia się następująco: 8,77 7507,26 103 Gospodarstwo specjalne (S) Gospodarstwo lasów ochronnych (O) Gospodarstwo zrębowe w lasach gospodarczych (GZ) Gospodarstwo przerębowo-zrębowe w lasach gospodarczych (GPZ) Gospodarstwo przebudowy w lasach ochronnych i gospodarczych (R) Ogółem Nadleśnictwo 3303,82 ha 17,35 % 15521,09 ha 81,50 % 0,53 % 100,68 ha 0,55 % 104,79 ha 0,07 % 14,70 ha 19045,08 ha 100,00 % lasów ochronnych(O) specjalne (S) przerębow o-zrębow e(GPZ) 81,50% zrębow e(GZ) 15521,09 ha przebudow y 0,07% 14,70 ha 0,53% 100,68 ha 0,55% 17,35% 3303,82 ha 104,79 ha Udział powierzchniowy gospodarstw w powierzchni leśnej Nadleśnictwa Chrzanów. 6.3. Projektowany etat użytkowania rębnego oraz orientacyjny rozmiar użytkowania przedrębnego 6.3.1. Wieki rębności Zgodnie z Zarządzeniem Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych, dotyczącym zmian w Instrukcji Urządzania Lasu, Nr 36/ 2004 z dnia 19 maja 2004 r, w całym Nadleśnictwie przyjęto następujące wieki rębności dla głównych gatunków drzew leśnych: dla sosny posp., modrzewia 110 lat dla sosny wejmutki 60 lat dla buka 140 lat dla dęba 160 lat Dla pozostałych gatunków przyjęto następujące wieki rębności: dla sosny czarnej, sosny smołowej dla świerka, jesiona, wiąza dla brzozy, olchy, jawora, klona, akacji, graba, dęba czerwonego, lipy, czereśni dla osiki dla topoli, olchy szarej, sosny banksa, olchy odroślowej, czeremchy, wierzby 110 lat 100 lat 70 lat 60 lat 40 lat 104 6.3.2. Użytki rębne zaliczone na poczet etatu Obliczenia etatów dokonano zgodnie z IUL. Etaty obliczono obrębami dla poszczególnych gospodarstw. Etaty obliczono jako etaty miąższościowe w m3 grubizny brutto. Dla gospodarstwa zrębowego obliczono również etaty powierzchniowe. Gospodarstwo przerębowo-zrębowego wyróżniono w obrębie Chrzanów i Trzebinia. Z uwagi na nie spełniony warunek zajmowanej powierzchni (IUL 1.1.2 §82) gospodarstwa zrębowego nie wyróżniono. Z podobnych przyczyn nie wyróżniono gospodarstwa przerębowo-zrębowego w obrębie Szczakowa. W gospodarstwach: O, GZ, obliczono roczne etaty wg dojrzałości drzewostanów, a dla gospodarstwa GZ również roczne etat wg zrównania średniego wieku. Z porównania etatu wg zrównania średniego wieku i etatów wg dojrzałości drzewostanów w gospodarstwach GZ i GPZ określono tzw. etat optymalny. Dla gospodarstwa specjalnego etatu nie oblicza się. Wielkość planowanego użytkowania rębnego wynika z sumy stwierdzonych na gruncie potrzeb hodowlanych drzewostanów, realizowanych w postaci różnych form użytkowania rębnego, zapewniającego ciągłe spełnianie przez nie funkcji, dla których zostało powołane. W gospodarstwie lasów ochronnych przyjęto etat z potrzeb hodowlanych weryfikowany wyliczonymi etatami wg dojrzałości. Przyjęcie tego etatu wynika ze stanu drzewostanów, możliwości lokalizacji cięć rębnych i z możliwości zachowania ładu przestrzennego. W gospodarstwie przebudowy przyjęto etat z potrzeb hodowlanych, który stanowi 100 % wyliczonego etatu wg potrzeb przebudowy (wzór nr 3). W lasach gospodarczych nie przewiduje się użytkowania rębnego, a etaty są obliczone z przyczyn formalnych. Tabela nr XIV. Zestawienie obliczonych i przyjętych miąższościowych etatów użytkowania rębnego. Obręb Chrzanów Obliczenia cząstkowe (średnio na rok) etaty wg dojrzałości drzewostanów Gospodarstwo z ostatniej klasy wieku etat wg etat zrównania średniego optymalny wieku z dwóch ostatnich klas wieku * etat z potrzeb przebudowy etat wg okresów uprząt. w KO i KDO Etat z potrzeb hodowl. na okres obowiąz. planu 10 lat 7 8 Etat prop. na okres obowiąz. planu m3 brutto/ ha 1 specjalne (S) w lasach ochronnych (O) przerębowozrębowe w lasach gospodarczych (GPZ) przebudowy w lasach ochronnych i gospodarczych (R) Razem Przyjęty etat III rewizji ul. 2 3 4 5 6 9 X X X X X 389 39362 39362 15930 16322 X X X 1244 129637 129637 38 33 103 38 X 0 0 0 X X X X 84 0 382 382 15968 16355 X X 84 1633 169381 169381 67720 105 Tabela nr XIV. Zestawienie obliczonych i przyjętych miąższościowych etatów użytkowania rębnego. Obręb Trzebinia Obliczenia cząstkowe (średnio na rok) etaty wg dojrzałości drzewostanów Gospodarstwo etat wg etat z etat zrównania optymalny potrzeb z ostatniej z dwóch średniego przebudoklasy ostatnich klas wieku wy wieku wieku * etat wg okresów uprząt. w KO i KDO Etat z potrzeb hodowl. na okres obowiąz. planu 10 lat 7 8 Etat prop. na okres obowiąz. planu m3 brutto/pow. ha 1 2 specjalne (S) w lasach ochronnych (O) przerębowozrębowe w lasach gospodarczych Razem 3 4 5 6 9 X X X X X 464 11042 11042 16140 16528 X X X 4152 116348 116348 101 127 80 101 X 0 0 0 16241 16655 X X 0 4616 127390 127390 Przyjęty etat III rewizji ul. 57833 Tabela nr XIV. Zestawienie obliczonych i przyjętych miąższościowych etatów użytkowania rębnego. Obręb Szczakowa Obliczenia cząstkowe (średnio na rok) etaty wg dojrzałości drzewostanów Gospodarstwo etat wg etat z etat zrównania optymalny potrzeb z ostatniej z dwóch średniego przebudoklasy ostatnich klas wieku wy wieku wieku * etat wg okresów uprząt. w KO i KDO Etat z potrzeb hodowl. na okres obowiąz. planu 10 lat 7 8 Etat prop. na okres obowiąz. planu m3 brutto/pow. ha 1 specjalne (S) w lasach ochronnych (O) zrębowe w lasach gospodarczych przebudowy w lasach ochronnych i gospodarczych (R) Razem 2 3 4 5 6 X X X X X 116 18686 18686 9161 8352 X X X 604 56482 56482 0 0,00 12 0,06 50 0,28 12 0,06 X X 0 0,00 0 X X X X 70 0 937 937 9161 8364 X X 70 720 76105 76105 41279 41312 154 6969 372876 Przyjęty etat III rewizji u.l. Razem n-ctwo 9 61276 Przyjęty etat III rewizji U.L. 186829 Przyjęty etat IV rewizji U.L. 372876 372876 Łączna miąższość proponowanych użytków rębnych (grubizna netto wg wz. nr 6) wynosi na 10 - lecie: Obręb Chrzanów - 133412 m3 Obręb Trzebinia - 100979 m3 Obręb Szczakowa - 59544 m3 Łącznie 293935 m3 106 Do etatów użytków rębnych doliczony został ich spodziewany przyrost w wysokości 5 % masy użytków rębnych: Etat netto 293935 m3 + przyrost 14697 m3 = 308632m3 Niezaliczone na etat 3340 m3 Ogółem grubizny netto 311972 m3 Wykaz projektowanych cięć użytkowania rębnego był szczegółowo analizowany z przedstawicielami RDLP i Nadleśnictwa Chrzanów pod kątem potrzeb hodowlanych, aktualnego stanu drzewostanów i możliwości przebudowy. 6.3.3. Użytki rębne nie zaliczone na poczet etatu W bieżącym okresie gospodarczym przewidziano uprzątnięcie nasienników, przestojów i przedrostów oraz zadrzewień na powierzchni nieleśnej (łącznie z gruntami związanymi z gospodarką leśną). Poniżej w tabeli zestawiono użytki rębne nie zaliczone na poczet obliczonego etatu. Tabela 25. Zestawienie użytków rębnych nie zaliczonych na poczet obliczonego etatu. Obręby Razem Chrzanów Trzebinia Szczakowa Rodzaj użytku Grubizna m3 brutto / netto 1 Uprzątnięcie płazowin Uprzątniecie nasienników, przestojów i przedrostów Uprzątnięcie drzew z zadrzewień Ogółem 2 490 384 259 203 950 724 1699 1311 3 423 336 485 372 908 708 4 52 38 1032 794 646 489 1730 1321 542 422 1714 1333 2081 1585 4337 3340 Uprzątnięcie drzew z zadrzewień dotyczy wyłącznie gruntów związanych z gospodarką leśną (linie projektowane). Projektuje się poszerzenie tych linii na łącznej powierzchni 22,36 ha (obręb Chrzanów – 2,86 ha, obręb Trzebinia – 2,23 ha obręb Szczakowa – 17,27 ha), co uwidoczniono w opisach taksacyjnych i w tabeli nr XVII. Zaprojektowano do usunięcia 17,30 % masy zinwentaryzowanych przestojów. Przestoje te spełniły swoją rolę jako nasienniki i drzewa osłonowe wprowadzonych odnowień. Ogólny rozmiar użytków rębnych (zaliczonych i nie zaliczonych na etat) na bieżący okres gospodarczy wynosi: Obręb Chrzanów 141394 m3 grubizny netto Obręb Trzebinia 106736 m3 grubizny netto Obręb Szczakowa 63842 m3 grubizny netto Razem Nadleśnictwo 311972 m3 grubizny netto 107 6.3.4. Powierzchniowy i orientacyjny miąższościowy etat cięć użytkowania przedrębnego Etat cięć użytkowania przedrębnego w wymiarze powierzchniowym ustalony został na podstawie zestawienia zbiorczego powierzchni drzewostanów zaprojektowanych do użytkowania przedrębnego we wskazaniach gospodarczych. Etat w wymiarze miąższościowym ustalony został orientacyjnie w m3 grubizny netto na 10 lecie. Orientacyjną wysokość miąższości grubizny (obrębami) obliczono: na podstawie rozmiaru użytkowania za ostatnie 10 lat, biorąc pod uwagę pozyskaną miąższość z cięć pielęgnacyjnych, sanitarnych i przygodnych, uwzględniając spodziewany bieżący roczny przyrost miąższości (tab. nr VIIIa) i powierzchnię drzewostanów zaprojektowanych do cięć pielęgnacyjnych (tab.nr XVI). Poniżej w tabeli przedstawiono wyliczony rozmiar użytków przedrębnych na obecny okres gospodarczy w oparciu o wskaźniki wydajności cięć pielęgnacyjnych wyliczone dla całego, ubiegłego okresu gospodarczego, oraz w wysokości połowy bieżącego przyrostu drzewostanów przewidzianych do użytkowania przedrębnego. Tabela 26. Obliczenie wskaźnika rozmiaru użytkowania przedrębnego. Kategoria użytkowania 1 Projekt. pow. cięć ha 2 Według Według wykonania wykonania z 10 lat [netto] z 5 lat [netto] m3/ha etat m3 m3/ha etat m3 3 4 5 6 Obręb Chrzanów Max. etat 50% bieżącego przyrostu [netto] etat m3 7 Proponowany etat na 10-cio lecie [netto] m3/ha etat m3 8 9 Czyszczenia Trzebieże Razem 157,91 2446,53 2604,44 44,03 114670 Obręb Trzebinia 108960 38,4 100010 Czyszczenia Trzebieże Razem 42,90 2563,71 2606,61 18,50 48240 Obręb Szczakowa 90360 34,6 90188 Czyszczenia Trzebieże Razem 76,86 2949,47 3026,33 14,26 43172 Nadleśnictwo Chrzanów 97880 23,1 69927 Czyszczenia Trzebieże Razem 277,67 7959,71 8237,38 25,01 297200 31,6 260125 206082 Proponuje się przyjąć miąższościowy etat cięć użytkowania przedrębnego w Nadleśnictwie, w rozmiarze 260125 m3 (netto), co stanowi 43,76 % przyrostu miąższości drzewostanów nie objętych użytkowaniem rębnym – przy zróżnicowaniu w poszczególnych obrębach. Spodziewany bieżący 10 letni przyrost netto miąższości drzewostanów nie objętych użytkowaniem rębnym wynosi 594400 m3. 108 6.3.5. Proponowany rozmiar użytkowania głównego Tabela 27. Proponowany rozmiar użytkowania głównego na bieżący okres gospodarczy. Obręb nadleśnictwo 1 Obręb Chrzanów Obręb Trzebinia Obręb Szczakowa Razem n-ctwo Zaliczone na etat Razem Nie 5% użytki Użytki spodziew. Masa z 5 % zalicz. rębne z na etat rębne przyrostu przyrostem przyrostem masy netto Masa grubizny brutto [m3] / Masa grubizny netto [m3] 2 169381 133412 127390 100979 76105 59544 372876 293935 3 4 5 6 Użytki przedręb Razem użytk. główne 7 8 6671 140083 1311 141394 100010 241404 5049 106028 708 106736 90188 196924 2977 62515 1321 63842 69927 133769 14697 308632 3340 311972 127642 260125 206082 572097 333724 Pozyskano w ubiegłym okresie gospodarczym Przeciętna roczna miąższość netto projektowanych użytków głównych wynosi: w obrębie Chrzanów 24140 m3 tj. 3,80 m3/ha w obrębie Trzebinia 19692 m3 tj. 3,80 m3/ha w obrębie Szczakowa 13377 m3 tj. 1,78 m3/ha w Nadleśnictwie 57209 m3 tj. 3,00 m3/ha Całkowity maksymalny rozmiar użytkowania głównego wraz z 5-cio procentowym spodziewanym przyrostem w Nadleśnictwie Chrzanów wynosi 572097 m3 grubizny netto. 6.4. Wytyczne w zakresie użytkowania rębnego i przedrębnego 6.4.1. Użytkowanie rębne W oparciu o wytyczne Zasad Hodowli Lasu i ustalenia I Komisji Techniczno Gospodarczej przyjęto następujące zasadnicze sposoby użytkowania rębnego: Rębnię I b - zupełną pasową o powierzchni manipulacyjnej do 4 ha na siedliskach Bśw, Bw, BMśw2, BMw, Ol, z nawrotem cięć 4-5 lat. Rębnię III a – gniazdową zupełną na siedliskach BMśw1, BMwyż, LMśw1, LMśw2, LMw z okresem odnowienia 11-15 lat, głównie przy przebudowie drzewostanów sosnowych i brzozowo-sosnowych. Rębnię III b – gniazdową częściową na siedlisku LMwyż, Lśw, Lwyż, Lw, OlJ, OLJwyż Przyjęto okres odnowienia 20 lat. Jako rębnie zastępcze przyjęto: Rębnię II – częściową, na siedlisku LMśw1, LMśw2, LMw, LMwyż, OlJ, OLJwyż z krótkim okresem odnowienia 10-20 lat, a na siedlisku Lśw, Lwyż, Lw z długim okresem odnowienia 20-30 lat Rębnię IVd – stopniową, na siedlisku LMwyż, Lwyż z okresem odnowienia 25lat Rębnię I b – na siedlisku BMśw1, BMwyż 109 Tabela nr XV. Zestawienie powierzchni manipulacyjnej użytków rębnych według rodzajów rębni w gospodarstwach. Obręb Chrzanów Gospodarstwo Rębnie zupełne 1 2 specjalne (S) w lasach ochronnych (O) przebudowy w lasach gospodarczych i ochronnych (R) Razem obręb Rębnie częściowe. gniazdowe i stopniowe cięcia cięcia razem uprzątające pozostałe Powierzchnia [ha] 3 109,52 387,33 21,54 60,28 496,85 81,82 Rębnia przerębowa Ogółem 6 7 4 5 61,99 267,99 83,53 328,27 193,05 715,60 5,93 5,93 5,93 335,91 417,73 914,58 Obręb Trzebinia Rębnie częściowe. gniazdowe i stopniowe cięcia cięcia razem uprzątające pozostałe Powierzchnia [ha] Rębnie zupełne Gospodarstwo 1 2 specjalne (S) w lasach ochronnych (O) Razem obręb 12,63 215,31 227,94 3 4 5 18,21 115,97 134,18 60,44 522,86 583,30 78,65 638,83 717,48 Rębnia przerębowa* Ogółem 6 7 91,28 854,14 945,42 Obręb Szczakowa Rębnie zupełne Gospodarstwo 1 Rębnie częściowe. gniazdowe i stopniowe Rębnia cięcia cięcia przerębowa* razem uprzątające pozostałe Powierzchnia [ha] 2 specjalne (S) w lasach ochronnych (O) przebudowy w lasach gospodarczych i ochronnych (R) Razem obręb 3 8,71 43,01 50,24 192,60 7,50 250,34 51,72 6 Ogółem 4 5 43,62 181,06 52,33 224,07 102,57 416,67 7 1,27 1,27 8,77 225,95 277,67 528,01 Nadleśnictwo Chrzanów Gospodarstwo 1 Specjalne W lasach ochronnych Przebudowy Ogółem Rębnie zupełne 2 Rębnie częściowe. gniazdowe i stopniowe Rębnia cięcia cięcia przerębowa* razem uprzątające pozostałe Powierzchnia [ha] 3 4 172,39 795,24 7,50 48,46 219,26 166,05 971,91 7,20 975,13 267,72 5 6 Ogółem 7 214,51 1191,17 7,20 386,90 1986,41 14,70 1145,16 1412,88 2388,01 110 Użytkowanie rębne zaprojektowano w oparciu o aktualne potrzeby hodowlane drzewostanów, kierując się ich wiekiem, jakością i położeniem w szeregu ostępowym. Wszystkie pozycje planu cięć uzgodniono z przedstawicielami RDLP i Nadleśnictwa. Opracowany wykaz cięć określa maksymalną wielkość użytkowania rębnego, z uwzględnieniem ładu czasowego i przestrzennego, a przydział drzewostanów do użytkowania przewidziano w następującej kolejności: drzewostany do przebudowy, drzewostany przeszłorębne, drzewostany rębne, W uzasadnionych przypadkach do użytkowania rębnego przeznaczono drzewostany bliskorębne (zblokowane, duże powierzchnie). Poniżej w tabeli przedstawiono projektowany zasadniczy i zastępczy sposób użytkowania rębnego – dobór rębni do siedliskowego typu lasu. Tabela 28. Przyjęty sposób użytkowania lasu. Proponowana rębnia Siedliskowy Typ Lasu Gospodarczy typ drzewostanu zasadnicza zastępcza 1 2 4 5 So So So Bk-So Db-So Db-So Brz-So Bk-Md-So Md-Bk- So Md-Db- So Db-So Brz-Ol Db-Md-Bk Bk-Db Md-Db-Bk Ol-Db Ol-Db Ol Js-Ol Js-Ol Ib Ib III a Ib Ib III a III a III a III a Ib III a III a II, I b II II II III b III b III b III b Ib III b IIIb II, IVd II II, IVd II II II Bśw Bw Bb BMśw 1 BMśw 2 BMw BMb BMwyż LMśw 1 LMśw 2 LMw LMb LMwyż Lśw Lwyż Lw Lł Ol OlJ OlJ wyż Drzewostany rębne nie objęte planem cięć użytków rębnych, w zasadzie nie zostały projektowane do użytkowania przedrębnego, poza nielicznymi wyjątkami gdzie projektowanie zabiegu TP było uzasadnione stanem drzewostanu. Drzewostany nie objęte planem cięć użytków rębnych i planem cięć użytkowania przedrębnego zostaną przedstawione w formie „Wykazu drzewostanów bez wskazówek gospodarczych‖ i umieszczone w kolejności po „Wykazie drzewostanów zaprojektowanych do użytkowania przedrębnego‖. Będą to całe wydzielenia lub pozostałe części wydzieleń nie objętych w całości „Wykazem projektowanych cięć rębnych‖. 111 Tabela nr XVII. Zestawienie łączne etatu użytków głównych według kategorii cięć. Obręb Chrzanów Powierzchnia – ha Łącznie użytki rębne ze spodziew. przyrostem do odnowienia 1 I. Użytki rębne: A. Zaliczone na poczet przyjętego etatu Spodziewany przyrost 5% miąższości użytków rębnych Cięcia* (manipulacyjna) Kategoria cięć Orientacyjna miąższość wg. gatunków drzew 2 3 4 632,45 122010 914,58 So. Md Św Jd. Dg Db. Js. Kl. Wz. Jw. Bk Gb 632,45 8,66 8,66 B. Nie zaliczone na poczet przyjętego etatu 1. uprzątnięcie płazowin 2. uprzątnięcie nasienników i przestojów 3. pozostałe 21,59 Razem nie zaliczone 30,25 8,66 Razem użytki rębne 944,83 641,11 11 12 Brz Razem miąższość grubizny m3 netto 5 6 7 8 9 10 13 7155 4247 6101 914,58 Ol Os. Tp. Wb. Lp. in. 358 128111 212 6671 7513 4459 140083 316 192 133412 68 384 203 8 1 1 1 32 19 15 724 850 8 349 20 84 1311 128961 8 7862 4479 84 141394 658 w tym: użytki rębne w rezerwatach II. Użytki przedrębne A. Czyszczenia B. Trzebieże – razem w tym TW TP Razem użytki przedrębne w tym: uż. przedrębne w rezerwatach Ogółem użytki główne (I+II) w tym: w rezerwatach 157,91 2446,53 812,37 1634,16 X X X X X X X X X 2604,44 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 3549,27 641,11 100010 241404 * - rzeczywista powierzchnia manipulacyjna bez uwzględnienia powtórzeń (nawrotów) w 10 leciu – I nawrót. 112 Tabela nr XVII. Zestawienie łączne etatu użytków głównych według kategorii cięć. Obręb Trzebinia 1 I. Użytki rębne: A. Zaliczone na poczet przyjętego etatu Spodziewany przyrost 5% miąższości użytków rębnych Łącznie użytki rębne ze spodziew. przyrostem B. Nie zaliczone na poczet przyjętego etatu 1. uprzątnięcie płazowin 2. uprzątnięcie nasienników i przestojów 3. pozostałe Razem nie zaliczone Razem użytki rębne do odnowienia Kategoria cięć cięcia* (manipulacyjna) Powierzchnia – ha 2 3 945,42 945,42 470,08 470,08 10,68 10,68 956,10 470,08 Orientacyjna miąższość wg. gatunków drzew So. Md Św Jd. Dg Db. Js. Kl. Wz. Jw. Bk Gb Brz Ol Os. Tp. Wb. Lp. in. 11 12 Razem miąższość grubizny m3 netto 4 5 6 7 8 9 10 13 70453 516 44 6995 14707 8264 101979 3523 26 2 350 735 413 5049 73976 542 46 7345 15442 8677 106028 326 10 243 569 90 100 39 39 7445 15481 74545 542 46 336 372 708 8677 106736 w tym: użytki rębne w rezerwatach II. Użytki przedrębne A. Czyszczenia B. Trzebieże – razem w tym TW TP Razem użytki przedrębne w tym: uż. przedrębne w rezerwatach Ogółem użytki główne (I+II) w tym: w rezerwatach 42,90 2563,71 467,23 2096,48 X X X X X X X X X 2606,61 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 3562,71 470,08 90188 196924 * - rzeczywista powierzchnia manipulacyjna bez uwzględnienia powtórzeń (nawrotów) w 10 leciu – I nawrót. 113 Tabela nr XVII. Zestawienie łączne etatu użytków głównych według kategorii cięć. Obręb Szczakowa 1 I. Użytki rębne: A. Zaliczone na poczet przyjętego etatu Spodziewany przyrost 5% miąższości użytków rębnych Łącznie użytki rębne ze spodziew. przyrostem B. Nie zaliczone na poczet przyjętego etatu 1. uprzątnięcie płazowin 2. uprzątnięcie nasienników i przestojów 3. pozostałe Razem nie zaliczone Razem użytki rębne do odnowienia Kategoria cięć cięcia* (manipulacyjna) Powierzchnia – ha 2 3 528,01 345,33 528,01 345,33 1,55 1,55 Orientacyjna miąższość wg. gatunków drzew So. Md Św Jd. Dg Db. Js. Kl. Wz. Jw. Bk Gb Ol Os. Tp. Wb. Lp. in. 10 11 12 13 Brz Razem miąższość grubizny m3 netto 4 5 6 7 8 9 50562 659 624 5673 1491 535 59544 2527 33 31 284 75 27 2977 53089 692 655 5957 1566 562 62521 38 38 456 8 38 14 24 254 794 16,65 18,20 1,55 237 693 8 38 17 17 227 241 8 32 292 489 1321 546,21 346,88 53782 700 693 17 6198 1598 854 63842 w tym: użytki rębne w rezerwatach II. Użytki przedrębne A. Czyszczenia B. Trzebieże – razem w tym TW TP Razem użytki przedrębne w tym: uż. przedrębne w rezerwatach Ogółem użytki główne (I+II) w tym: w rezerwatach 76,86 2949,47 923,54 2025,93 X X X X X X X X X 3026,33 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 3572,54 346,88 69927 133769 * - rzeczywista powierzchnia manipulacyjna bez uwzględnienia powtórzeń (nawrotów) w 10 leciu – I nawrót. 114 Tabela nr XVII. Zestawienie łączne etatu użytków głównych według kategorii cięć. Nadleśnictwo Chrzanów 1 I. Użytki rębne: A. Zaliczone na poczet przyjętego etatu Spodziewany przyrost 5% miąższości użytków rębnych Łącznie użytki rębne ze spodziew. przyrostem B. Nie zaliczone na poczet przyjętego etatu 1. uprzątnięcie płazowin 2. uprzątnięcie nasienników i przestojów 3. pozostałe Razem nie zaliczone Razem użytki rębne do odnowienia Kategoria cięć cięcia* (manipulacyjna) Powierzchnia – ha 2 3 Orientacyjna miąższość wg. gatunków drzew So. Md Św Jd. Dg Db. Js. Kl. Wz. Jw. Bk Gb Brz Os. Tp. Wb. Lp. in. Ol Razem miąższość grubizny m3 netto 4 5 6 2388,01 1447,86 243025 1175 7 8 9 10 11 12 13 668 6995 27535 14002 535 293935 59 33 350 1377 700 27 14697 2388,01 1447,86 255176 1234 701 7345 28912 14702 562 308632 106 422 255 1333 12155 10,21 10,21 316 974 8 46 8 46 2447,14 1458,07 257288 1242 747 48,92 59,13 1138 10,21 2112 10 15 25 107 298 27 15 1585 117 629 52 376 3340 7462 29541 14754 938 311972 w tym: użytki rębne w rezerwatach II. Użytki przedrębne A. Czyszczenia B. Trzebieże – razem w tym TW TP Razem użytki przedrębne 277,67 7959,71 2203,14 5756,57 X X X X X X X X X 8237,38 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X w tym: uż. przedrębne w rezerwatach Ogółem użytki główne (I+II) w tym: w rezerwatach 10684,52 1458,07 * - rzeczywista powierzchnia manipulacyjna bez uwzględnienia powtórzeń (nawrotów) w 10 leciu – I nawrót. 260125 572097 115 6.4.2. Użytkowanie przedrębne Celem użytkowania przedrębnego jest pielęgnowanie lasu poprzez cięcia które winny przyczynić się do osiągnięcia jakościowo lepszej produkcji drewna, zwiększyć odporność drzewostanów na szkodliwe czynniki biotyczne i abiotyczne, regulować skład gatunkowy oraz wzmóc zdolność produkcyjną siedlisk. Plan cięć użytków przedrębnych stanowią ustalone na gruncie wskazówki gospodarcze przeniesione do opisów taksacyjnych. Plan cięć użytków przedrębnych stanowi osobny wykaz. W opisaniu ogólnym zamieszczone zostanie zestawienie zbiorcze powierzchni drzewostanów (I nawrót) zaprojektowanych do użytkowania przedrębnego według rodzajów cięć i gatunków panujących (tabela nr XVI). Wielkość użytkowania przedrębnego (masa) będzie podana globalnie dla obrębów na podstawie wyliczonych wskaźników (§ 94 IUL), i przyjęta przez II Naradę Techniczno – Gospodarczą. Wielkość użytkowania przedrębnego w pododdziałach uzależnia się od aktualnych potrzeb hodowlanych drzewostanów. Zabieg czyszczeń późnych (CP) projektowano w młodnikach w których należy usuwać drzewka niepożądane, wadliwe i przedrosty. Celem tego zabiegu jest utrzymanie zwarcia, popieranie różnorodności gatunkowej młodnika zgodnej z przyjętym GTD, kształtowanie form zmieszania oraz wyhodowanie drzew o możliwie jak najlepszej jakości. We wskazaniach gospodarczych nie zaznaczano ilości nawrotów, gdyż do każdego młodnika należy podejść indywidualnie i o ilości nawrotów decyzję podejmie gospodarz terenu. W drzewostanach młodszych (na przejściu I do II klasy wieku) zróżnicowanych wiekowo i gatunkowo (różna dynamika wzrostu), a także przy spowolnionym wzroście projektowano dwa zabiegi: CP i TW, lub CP-P i TW. W drzewostanach II klasy wieku projektowano trzebież wczesną (TW). W drzewostanach starszych projektowano zabieg trzebieży późnej (TP). Kierunek selekcyjny (selekcja pozytywna) w trzebieżach wyraża się w wyborze i popieraniu odpowiedniej liczby drzew najlepszej jakości. Zasady wykonywania cięć pielęgnacyjnych w aspekcie hodowlanym przedstawione są w ZHL z 2002 r. Drzewostany starszych klas wieku o równomiernym zwarciu, lub w których zabieg trzebieży wykonano w ostatnich latach, nie ujęto do planu użytków przedrębnych. Nie ujęto także w znacznej mierze drzewostanów które w całości nie objęto planem użytkowania rębnego, drzewostanów przejętych z PFZ położonych wśród lasów własności prywatnej, oraz drzewostanów położonych w rezerwatach. Będą one umieszczone w odrębnych wykazach drzewostanów nie objętych użytkowaniem głównym. Powierzchnia ich wynosi: w obrębie Chrzanów (bez I klasy wieku) w obrebie Trzebinia w obrębie Szczakowa Razem 1344,71 ha 972,51 ha 1244,34 ha 3561,56 ha Ustalenie wysokości etatu użytków przedrębnych przedstawiono w pkt. 6.3.4. 116 6.5. Wytyczne w zakresie techniki hodowli lasu Zgodnie z decyzją I KTG przyjęto następujące gospodarcze typy drzewostanów (GTD) oraz ramowe składy gatunkowe odnowień w zależności od siedliskowego typu lasu, które przedstawiono poniżej w tabeli. Tabela 29. Ramowe składy odnowień. Rębnia Typ Gospodarczy typ Siedliskowy Ramowy skład gatunkowy odnowień drzewostanu zasadnicza zastępcza Lasu 1 2 Bśw Bw Bb BMśw 1 BMśw 2 BMw BMb BMwyż LMśw 1 LMśw 2 So So So Bk-So Db-So Db-So Brz-So Bk-Md-So Md-Bk- So Md-Db- So LMw Bk-Db-So LMb Brz-Ol LMwyż Db-Md-Bk Lśw Bk-Db Lwyż Md-Db-Bk Lw Lł Ol OlJ OlJ wyż Ol-Db Ol-Db Ol Js-Ol Js-Ol 3 4 5 So 80, Brz i inne 20 So 60, Brz, Św i inne 40 So 70, Brz 10 Św 10, inne 10 So 60, Bk 30, Md i inne 10 So 60, Db 30, Md i inne 10 So 60, Db 20, Św 10, inne 10 So 50, Brz 30, Ol 10, Db i inne 10 So 40, Md 30, Bk 20, inne 10 So 40, Bk 30, Md 20, Jd, Jw, inne 10 So 40, Db 30, Md 20, Jd, Jw, inne 10 So 40, Db 30, Bk 10, Md 10, Św, Jd, Jw, Wz i inne 10 Ol 60, Brz 20, So, Św i inne 20 Bk 50, Md 20, Db 20, Kl, Jw, Jd, Lp i inne10 Db 40, Bk 40, Md 10, Lp, Jw, Jd i inne 10 Bk 50, Db 20, Md 20, Jd, Jw, Lp i inne10 Db 60, Ol 30, Jw, Jd, Wz, Lp i inne 10 Db 60, Ol 30, Jw, Jd, Wz, Lp i inne 10 Ol 90, Js, Db, Wz, Brz i inne 10 Ol 50, Js 30, Db, Wz i inne 20 Ol 50, Js 30, Db, Wz i inne 20 Ib Ib III a Ib Ib III a III a III a Ib III a III a II, I b II II III a II III b II, IVd III b II III b II, IVd III b Ib III b III b II II II Powyższe składy mają charakter ramowy. Przy odnowieniach dopuszcza się zmiany, w składzie odnowień do 20%, uwzględniające istniejący młode pokolenie i lokalne warunki mikrosiedliskowe. Drzewostany z nieudanymi odnowieniami na gniazdach (pojedyncze przypadki np. oddz. 48i w obrębie Chrzanów, gdzie nie uzyskano 30% odnowienia) kwalifikowano do klasy „do odnowienia”, były też przypadki, że rezygnowano z ponownego odnawienia gniazd (trudności w odnowieniu generujące dodatkowe koszty, oraz powodujące przesunięcie cięcia uprzątającego o 15 lat) i przeznaczono drzewostan do użytkowania rębnią zupełną. Drzewostany użytkowane rębnią IIIa (dawna Id) z udanym odnowieniem zaliczono do klasy odnowienia, zaś przed odnowieniem gniazd do klasy do odnowienia, wg zasad Instrukcji Urządzania Lasu. Na powierzchniach przeznaczonych do odnowień, zalesień i dolesień projektowano melioracje agrotechniczne oprócz powierzchni na których zabieg melioracji wykonano w 2009 r. 117 W jednym przypadku na BMw w wydz. 107d w obrębie Chrzanów zaprojektowano melioracje wodne. W nowozakładanych uprawach zarówno na powierzchniach otwartych jak i pod okapem przewidziano poprawki w wysokości 20% od sumarycznej powierzchni projektowanych upraw. Odnowienie wyprzedzające (wprowadzenie drugiego piętra) zaprojektowano w wydzieleniu 106c obręb Chrzanów w drzewostanie So 75l o zwarciu luźnym. Przy odnawianiu zrębów zaległych i zrębów bieżących (pierwsza działka) projektowano zabieg czyszczeń wczesnych. Nie projektowano zabiegu CW na drugich działkach. Zabieg czyszczeń wczesnych (CW) winien być także wykonywany w uprawach złożonych z gatunków o różnej dynamice wzrostu. Celem zabiegu jest uzyskanie pożądanego składu gatunkowego uprawy i form zmieszania oraz szybkie doprowadzenie do zwarcia. Nawrotów czyszczeń nie projektowano, Nadleśnictwo zabiegi te winno wykonywać według potrzeb. Przy cięciach uprzątających w drzewostanach użytkowanych rębniami złożonymi, przyjęto wysokość strat w istniejącym młodym pokoleniu na poziomie 20%. Przy rębni IIIa strat nie uwzględniono. Zestawienie projektowanych zadań z zakresu hodowli lasu zamieszczone będzie w elaboracie w formie tabeli (tabela nr XVIII) i wykazu szczegółowego w tomie III dla poszczególnych obrębów. Na siedlisku OlJ i OlJwyż w składzie GTD przewidziano Js. Proponuje się zamiennie stosować olchę czarną do czasu ustąpienia „zamierania pędów jesiona‖ i cofnięcia zakazu jego stosowania w odnawianiu powierzchni leśnych. Plan hodowli stanowią ustalone na gruncie wskazówki gospodarcze przeniesione do opisów taksacyjnych. Plan ujęty jest w oddzielne wykazy sporządzone dla obrębów leśnych „Wykazy projektowanych wskazań gospodarczych z zakresu hodowli lasu‖. W opisaniu ogólnym zamieszczone zostanie zestawienie zbiorcze wskazań gospodarczych z zakresu hodowli lasu (tabela nr XVIII). Należy przypomnieć, że pod terminem „odnowienie” rozumie się również uznanie odnowień naturalnych, i to zarówno przy rębniach opartych na odnowieniu naturalnym jak i sztucznym. Tabela 30. Projektowany rozmiar prac z zakresu hodowli lasu na bieżący okres gospodarczy. Obręb Rodzaj czynności Chrzanów 1 Odnowienie powierzchni leśnej niezalesionej, w tym: Odnowienie zrębów Odnowienie halizn Odnowienie płazowin Zalesienia gruntów nieleśnych Odnowienie projekt. zrębów zupełnych Razem na powierzchni otwartej Projektowane odnow. przy rębniach częściowych Podsadzenia produkcyjne Dolesienia luk i przerzedzeń Razem odnowienia pod osłoną 2 Trzebinia Szczakowa Powierzchnia [ha] 3 4 Razem 5 43,69 13,15 24,75 81,59 18,17 4,13 21,39 1,71 496,85 542,25 139,03 1,13 19,57 159,73 11,33 1,82 227,94 241,09 251,86 9,59 261,45 23,20 1,55 245,80 270,55 99,53 16,74 116,27 29,50 29,15 22,94 1,71 970,59 1053,89 490,42 1,13 45,90 537,45 118 Obręb Rodzaj czynności 1 Razem odnowienia i zalesienia Poprawki i uzupełnienia w istniejących uprawach i młodnikach Poprawki i uzupełnienia na gruntach projektowanych do odnowienia i zalesienia Razem poprawki i uzupełnienia Ogółem odnowienia, zalesienia, poprawki i uzupełnienia Wprowadzanie podszytów Pielęgnowanie gleby Pielęgnowanie upraw (CW) Pielęgnowanie młodników (CP) Razem pielęgnowanie Nawożenie Melioracje agrotechniczne Melioracje wodne Razem melioracje Chrzanów 2 701,98 Trzebinia Szczakowa Powierzchnia [ha] 3 4 502,54 386,82 Razem 5 1591,34 19,59 4,28 18,72 42,59 131,27 97,90 72,40 301,57 150,86 102,18 91,12 344,16 852,84 604,72 477,94 1935,50 789,59 736,83 530,44 2056,86 686,34 12,73 699,07 541,84 533,26 334,46 1409,56 487,42 487,42 442,55 445,24 1957,88 2845,67 400,99 400,99 1773,98 1715,33 2822,78 6312,09 1574,75 12,73 1587,48 W porównaniu do ubiegłego okresu gospodarczego o 96,01 ha (ok. 10%) zwiększyła się wielkość powierzchni otwartych projektowana do odnowienia (poprzedni plan – 957,88 ha). W tej grupie czynności nastąpiła niewielka zmiana, natomiast zdecydowane zwiększenie wystąpiło w grupie odnowień pod osłoną. W porównaniu do poprzedniego okresu gospodarczego jest to zwiększenie ponad trzy i pół – krotne ( o ponad 390 ha). Taki wzrost jest spowodowany głównie szerokim zastosowaniem rębni „złożonych‖ gdyż takie były potrzeby hodowlane. W porównaniu do ubiegłego okresu gospodarczego o 37% zwiększyła się powierzchnia zabiegów pielęgnacyjnych. Jest to spowodowane głównie większą powierzchnią cięć rębnych, a co za tym idzie powierzchni do odnowienia. Powierzchnia planowana do odnowienia w bieżącym okresie gospodarczym jest dość znaczna, wynosi ok. 159 ha/rok. Jest to dosyć znaczna powierzchnia, należy jednak wykorzystać odnowienia naturalne i to zarówno gatunków cienioznośnych, jak i sosny (niezależnie od rodzaju rębni), o ile jakość drzewostanów i cele przebudowy pozwalają na to. Część powierzchni do odnowienia planowana na pierwszy rok obowiązywania planu została przygotowana w jesieni ostatniego roku obowiązywania poprzedniego planu urządzenia lasu, stąd mniejsza powierzchnia melioracji agrotechnicznych zaplanowanych do wykonania w bieżącym okresie gospodarczym. Powierzchnia do odnowienia po rębni zupełnej jest mniejsza od powierzchni manipulacyjnej o 4,54 ha, ponieważ w obrębie Szczakowa taka powierzchnia (35d, 36d) ma być przekazana do wylesienia pod piaskownię. W uzasadnionych przypadkach należy stosować pełne grodzenie upraw lub gniazd, albo w ramach uprawy grodzić kępy gatunków domieszkowych – cennych. Materiał sadzeniowy niezbędny do wykonania prac odnowieniowych Nadleśnictwo sprowadza z Nadleśnictw Rudy Raciborskie, Kłobuck i inne. 119 6.6. Prognoza zasobów drzewnych na koniec okresu gospodarczego. Dla utrzymania ciągłości produkcji leśnej ważnym jest stałe powiększanie zapasu drzewostanów na pniu. Zgodnie z §123 IUL obliczono orientacyjną spodziewaną na koniec okresu gospodarczego wielkość zasobów miąższości grubizny drzewostanów. Przy proponowanym rozmiarze użytkowania prawdopodobny zapas końcowy będzie wynosił: Vk = Vp + Zv - U gdzie: Vk – to zapas na koniec okresu gospodarczego, Vp - to zapas na początek okresu gospodarczego (tabela nr III, pow. zal.), Zv – to spodziewany przyrost miąższości grubizny na 10-lecie (tabela nrVIIIa), U – planowany rozmiar użytkowania brutto (wzór nr 8) Wyliczony, prawdopodobny zapas na koniec okresu dla Nadleśnictwa wyniesie: Vk = 3366366 m3 + 849750 m3 – 715121 = 3500995 m3 Zapas na koniec okresu gospodarczego wynosił będzie około 3500995 m3 grubizny brutto i nastapi jego wzrost o około 4 %. 5.7. Użytkowanie uboczne lasu Nadleśnictwo użytkowanie uboczne lasu ogranicza do pozyskania wg potrzeb choinek głównie sosnowych z podszytów przy okazji wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych (CW, CP). 6.7.1. Użytki rolne Użytki rolne Nadleśnictwo dzierżawi. Tabela 31. Użytki rolne. Obręb 1 Obręb Chrzanów Obręb Trzebinia Obręb Szczakowa Razem Role Sady 2 3 19,79 4,78 9,78 34,35 Powierzchnia (ha) Łąki* Pastwiska* 4 0,88 2,13 0,20 3,21 5 18,13 4,97 3,52 26,62 Razem 6 9,92 13,72 3,84 27,48 48,72 25,60 17,34 91,66 * łąki i pastwiska trwałe. 6.7.2. Gospodarka łowiecka Na obszarze Nadleśnictwa położonych jest 16 obwodów łowieckich, które dzierżawi 11 kół łowieckich. Obwody położone są w zasięgu dwu rejonów hodowlanych: K-I – Siewierz, K-II Lasy Pszczyńskie. Gospodarka łowiecka w kołach prowadzona jest w oparciu o roczne plany łowieckie. Nadzór nad obwodami nr 30, 38, 39 prowadzi N-ctwo Olkusz, nr 57 prowadzi N-ctwo Krzeszowice, nr 129 N-ctwo Siewierz pozostałe nadzoruje Nadleśnictwo Chrzanów. 120 Tabela 32. Wykaz kół łowieckich Lp. Nazwa koła łowieckiego Nr obwodu 1 2 3 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Jedność Bolesław Sokół Olkusz Jedność 1 Bolesław Sarna 2 Czatkowice Słonka w Trzebini Bażant 3 OHZ 2 Dulowa Łoś 5 Diana Żuraw Daniel 12. 13. 14. 15. 16. Cietrzew Grzywacz Jawor Słonka w Jaworznie Górnicze Razem Pow. ogólna obwodu [ha] 4 Woj. małopolskie 30 38 39 57 58 59 74 75 79 80 81 Woj. Śląskie 46 129 135 136 145 5248 3741 5118 5115 3949 4039 3340 4933 8607 6621 3629 Udział gruntów Nctwa [ha] 5 219,20 28,55 745,66 3,27 732,62 1853,60 1201,79 2725,01 1471,66 2712,92 1040,62 2148,99 181,12 3001 1580,16 6551 2506,25 7155 954,72 20106,14 Rejon 6 K I-Siewierz K II-Lasy Pszczyńskie 4021 K I -Siewierz Poniżej przedstawiono stan zwierzyny według inwentaryzacji na 15.03.2009 r, oraz stan urządzeń łowieckich. Gatunek Ilość sztuk. Rodzaj urządzeń łowieckich. 1 Łosie – byki Klępy Łoszaki Razem łosie Jelenie - byki Łanie Cielęta Razem jelenie Kozły Kozy Koźlęta Razem sarny Daniele – byki łanie cielaki 2 1 4 2 7 76 91 40 207 542 717 320 1579 25 28 15 121 Gatunek Rodzaj urządzeń łowieckich. Ilość sztuk. 1 2 Razem daniele Dziki Urządzenia łowieckie Paśniki Magazyny paszy Ambony Poletka łowieckie* [ha] Remizy** [ha] 68 557 188 3 75 3,97 1,28 * - literowane i nieliterowane ** - nieliterowane W tabeli poniżej przedstawiono realizację planu odstrzału za ostatnie 3 lata okresu gospodarczego. Rok 1 Plan 2 07/08 08/09 09/10 31 33 49 Jeleń Wyk. % 3 4 27 87,1 29 87,9 47 92,2 Plan 5 12 12 12 Daniel Wyk. % 6 7 Plan 8 9 75,0 284 9 75,0 313 8 66,7 350 Sarna Wyk. 9 % 10 Plan 11 281 100 254 313 100 313 350 100 494 Dzik Wyk. 12 % 13 226 88,8 313 100 379 76,7 Plan odstrzału jeleniowatych realizowany jest w ponad 85%, utrzymana jest właściwa struktura płciowa jeleniowatych. W Nadleśnictwie zinwentaryzowano 6 wydzieleniowych poletek łowieckich o łącznej powierzchni 3,41 ha i 4 nieliterowane o łącznej powierzchni 0,56 ha. Wszystkie poletka leżą na powierzchni leśnej. Wszystkie remizy – 7, o powierzchni 1,28 ha na powierzchni leśnej są nieliterowane. Pełny wykaz poletek łowieckich umieszczono poniżej. Obr. Chrzanów Poletka wydzieleniowe 17 c 0,54 ha Remizy 92 g 0,15 ha Obr. Trzebinia Poletka wydzieleniowe 51 b 0,25 ha 52 g 1,43 ha 120 d 0,42 ha 120 o 0,50 ha Poletka nieliterowane 124 g 0,10 ha Remizy 96 g 0,35 ha 122 Obr. Szczakowa Poletka wydzieleniowe 296 g 0,27 Poletka nieliterowane 33 b 0,20 ha 0,10 ha 207 f 0,16 ha Remizy 172 g 0,10 ha 174 i 0,20 ha 0,10 ha 0,20 ha 0,18 ha Zadania Nadleśnictwa dotyczące ochrony lasu przed zwierzyną będą przedstawione w rozdziale „Wytyczne w zakresie ochrony lasu‖. 5.8. Wytyczne w zakresie ochrony lasu Wytyczne z zakresu ochrony lasu oparto na następujących dokumentach: - „Instrukcji urządzania lasu‖ z r. 2003, - „Instrukcji ochrony lasu‖ z r. 2004, - ustaleniach I Komisji Techniczno Gospodarczej dla Nadleśnictwa (protokół I KTG), - opisach taksacyjnych urządzeniowych prac terenowych, - materiałach i danych Zespołu Ochrony Lasu, - doświadczeniu i obserwacjach Nadleśnictwa i Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych oraz Inspekcji Lasów Państwowych. W oparciu o obowiązujące przepisy w lasach Nadleśnictwa prowadzony jest stały monitoring poprzez: poszukiwania na stałych partiach kontrolnych – do jesiennych poszukiwań szkodników pierwotnych sosny (162 powierzchnie, wg stanu na 1 stycznia 2010 r.; obręb Chrzanów 68 pow., obręb Trzebinia 48 pow., obręb Szczakowa 46 pow.), wykładanie pułapek feromonowych (śred. rocz - brudnica mniszka 53 szt., cetyniec większy 344 szt., strzygonia choinówka 4 szt., kornik drukarz 21 szt., drwalnik 15 szt., krobik mniejszy 1 szt., zwójki 72 szt.), zakładanie pułapek lepowych – przypłaszczek granatek, sporadycznie obserwację stanu lasu, szczególnie przy wyznaczaniu posuszu czynnego, obserwacje na stałych powierzchniach obserwacyjnych (SPO) – do 2004 r. Obecnie prowadzony w ramach wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasu, kontrolę populacji brudnicy mniszki, poprzez liczenie samic na transektach w okresie kulminacji rójki. 6.8.1. Ocena zdrowotnego i sanitarnego stanu lasu Znaczący udział sosny pospolitej w drzewostanach Nadleśnictwa (panująca na ponad 70% powierzchni) powoduje, że podejmowane działania ochronne w głównej mierze dotyczą tego właśnie gatunku. 123 Stan zdrowotny Na podstawie „Hylopatologicznej charakterystyki Nadleśnictwa Chrzanów oraz wskazań z zakresu ochrony lasu‖ (informacja ZOL w Opolu – 2009r.) oraz z przeprowadzonej w toku prac urządzeniowych w 2009r. oceny stanu zdrowotnego można stwierdzić, że stan zdrowotny lasów jest dobry. Obszar Nadleśnictwa leży w zasięgu emisji przemysłowych pochodzących ze źródeł zanieczyszczeń zlokalizowanych na obszarze Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego oraz lokalnych. W wyniku przeprowadzonej w roku 1994 inwentaryzacji uszkodzeń przemysłowych ustalono II strefę, średnich uszkodzeń przemysłowych. Obejmuje ona 95,73 % powierzchni leśnej Nadleśnictwa. III strefa uszkodzeń przemysłowych zlokalizowana została w oddziałach 27-29 w obrębie Trzebinia oraz w oddziałach 235-237, 242-244, 249252, 262-279, 292, 298, 304 w obrębie Szczakowa. W ostatnich latach obserwuje się (dane statystyczne WIOŚ) tendencję zmniejszania się ilości zanieczyszczeń. Zmniejsza się także toksyczność zanieczyszczeń. Lokalnie, na niewielkich powierzchniach (po wyrobiskach np. 91f, 96b Obręb Trzebinia), powstały trwale zawodnione zapadliska i powierzchnie podmokłe. Część z nich wykorzystywana jest jako stawy (obręb Chrzanów), część zakwalifikowano do innych wylesień (tam gdzie poziom wód gruntowych jest niestabilny) a część została pozostawiona do naturalnej sukcesji. Nie stanowią one ognisk gradacyjnych. Podobna sytuacja, ale powstała w wyniku działalności bobrów ma miejsce w leśnictwie Dulowa. Rola szkodników owadzich w kształtowaniu predyspozycji chorobowej i stanu zdrowotno-sanitarnego lasu Nadleśnictwa jest drugorzędna. Niemniej jednak w latach 20022003 wystąpiło lokalnie b. silne ognisko gradacyjne osnuii czerwonogłowej w drzewostanach sosnowych leśnictwa Żarki. A do roku 2002 notowano wzmożone występowanie zwójki zieloneczki i towarzyszących jej innych foliofagów dęba. Populacje szkodników monitorowane są na bieżąco. Stosowane są działania profilaktyczne i prewencyjne. Stan sanitarny Stan sanitarny drzewostanów, dzięki podejmowanym przez służby leśne Nadleśnictwa intensywnym działaniom polegającym na bieżącym usuwaniu posuszu, wiatrołomów, wywrotów oraz porządkowaniu zrębów, utrzymywany jest na dobrym poziomie. Konieczność wykonywania cięć sanitarnych powodowana jest zarówno przyczynami zdrowotnymi jak też czynnikami przyrodniczymi (działalność bobrów), klimatycznymi (wiatry, sadz, okiść) i przez działalność człowieka (wyrobiska, zalewiska, leje depresyjne). Udział drewna z cięć sanitarnych (posusz i wiatrołomy), w ogólnej masie pozyskanego drewna, wyniósł 39,30 %, co daje 0,74 m3/ha/1 rok. Nasilenie cięć nastąpiło w 2005r po katastrofalnym wiatrołomie w listopadzie 2004r. W wyniku szkód masa drewna pozyskanego z cięć sanitarnych wzrosła aż do 98,82% ogólnego pozyskania. Udział posuszu w masie drewna pozyskanego w cięciach sanitarnych w ubiegłym okresie gospodarczym wyniósł 7,02 %. Drewno pozyskane w cięciach sanitarnych było generalnie bez oznak żerowania szkodliwych owadów co świadczy o terminowym usuwaniu potencjalnych źródeł rozmnoży tych szkodników. O dobrym poziomie stanu sanitarnego lasu wskazują znikome masy posuszu pozostające w lesie rejestrowane na koniec września każdego roku. Porządkowanie sanitarne wykonywane było prawidłowo. 124 Tabela 33. Udział pozyskania z cięć sanitarnych. Cięcia sanitarne Rok Posusz iglasty liściasty ogółem [m3] [m3] Wiatrołomy [m3] Ogółem [m3] % [m3] Udział cięć sanitarnych w pozyskaniu grubizny [%] Posusz rejestrowany w lesie na koniec września [m3] Pozysk. grubizny ogółem 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 2000 1383 564 2157 3020 5177 3,94 20988 24,67 689 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 R-m 1351 1636 1701 1501 756 3031 3858 2461 1756 19434 242 250 369 235 103 603 629 472 310 3777 1593 1886 2070 1736 859 3634 4487 2933 2066 23421 3178 2870 3984 5743 58588 14499 8912 4033 2892 107719 4771 4756 6054 7479 59447 18133 13399 6966 4958 131140 3,64 3,63 4,62 5,70 45,33 13,83 10,22 5,31 3,78 100,00 23327 35225 34250 36060 60158 40285 36703 28013 18716 333725 20,45 13,50 17,68 20,74 98,82 45,01 36,51 24,87 26,49 39,30 651 1035 419 939 1746 1339 1257 584 1254 9913 6.8.2. Aktualne zagrożenia lasu przez zespół czynników abiotycznych i biotycznych Poniżej w tabelach przedstawiono wyciag z ewidencji szkód spowodowanych przez czynniki biotyczne i abiotyczne w latach 2000-2008. Tabela 34. Wyciag z ewidencji szkód spowodowanych przez czynniki biotyczne i abiotyczne w latach 2000-2008. Rok 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Rok Choinek szary Miechun świerko wiec 0,80/1,6/1,6 Namiot nik czeremsz aczek Osnu Zawod ja czer Szeli nca Zwójki Zwójki wono niaki świerko dębowe sosnowe głowa. wa Występowanie/zwalczanie (ha) 41/41 0,70/96/27/27 90/90 28/28 1,5/90/90 1/1 23/23 11/11 11/11 Czynniki abiotycz ne Osutki sosny Rdze na igłach/li sciach Zamiera Mączniak nie pędów dębu sosny 40/- Skrętak sosny Rdza kory sosny zwycz.. Bóbr 30 1 11 7 80 rak modrzewia Gryzo nie (inne) Jeleniowate 16/26/1 19/7 21/10 63/8 94/115 85/113 32/125 36/30 0,20/- zgorzel kory, pomór topoli Zając 11/6/- zamieranie brzozy Występowanie/zwalczanie (ha) 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2,00 10,00 43,00 91,00 98,00 374,00 54,00 101,00 29,00 66,00 482,00 6,00 0,40 20,00 102,00 17,00 12,00 8,00 15,00 1,00 0,60 24,00 42,00 1,50 20,00 125 Rok Zamiera nie buka 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Zamiera nie dębów Zamier anie jesiona 50,00 60,00 40,00 20,00 80,00 Opień kowa zgnilizna korzeni Występowanie/zwalczanie (ha) Zamiera nie innych gatunków 0,30 wz 14,00 sow 3,50 1,50 30,00 15,00 sow Szkody powodowane przez czynniki abiotyczne Zakłócenia stosunków wodnych Lokalne szkody od podtopień miały miejsce w wyniku braku drożności rowów lub kanałów np. kanału Janina w leśnictwie Żarki, a także w sąsiedztwie stawów w oddz. 48, 49, 49A, w obr. Chrzanów, użytkowanych przez PZW. Dość powszechne są zabagnienia terenu w sąsiedztwie autostrady gdzie połączenie przepływu wody pod nasypem działa niesprawnie np. w szeregu oddziałów 6 – 21 w obr. Chrzanów. Trwałe podtopienia (choć następuje tam wahanie lustra wody) miały miejsce w przypadku zapadlisk powstałych w wyniku działalności górniczej i wyrobisk po odkrywkowym wydobyciu kamienia i piasku. W wyniku postępującego wydobycia dolomitu w kopalni odkrywkowej „Żelatowa‖ (obr. Trzebinia) okoliczne oddziały znalazły się w strefie leja depresyjnego, co widoczne jest szczególnie na dębach – mają wzrost wyraźnie karłowaty. Wpływ leja depresyjnego jest również widoczny w zachodniej części oddz. 176 (obr. Chrzanów), przy nieczynnym kamieniołomie. Jednak szczególnie drastyczne zaburzenia stosunków wodnych: od skrajnego przesuszenia do stagnowania wody na powierzchni, występują w obrębie Szczakowa na obszarze czynnej lub zakończonej eksploatacji piasku. Wiatry W ubiegłym okresie gospodarczym zanotowano też szkody od wiatru. W listopadzie 2004r były one szczególnie dotkliwe. Wystąpiły głównie w obrębie Chrzanów, w mniejszym stopniu w pozostałych obrębach. Huraganowy wiatr powalił łącznie 58 588 m3 grubizny netto, tj ponad 10 razy więcej niż roku 2003, i ok. 5 razy więcej niż wynośi średnia, roczna masa wiatrołomów. Prace związane z uprzątnięciem drzew uszkodzonych nie ograniczyły się do roku „klęski‖, były również wykonywane w latach następnych. Gradobicie, okiść, szadź, niskie temperatury Lokalnie na niewielką skalę występują szkody od ww. czynników, np. wiosną 2009 r powszechnie wystąpiły w uprawach wszystkich gatunków szkody od przymrozków późnych. Pożary Najczęstszymi przyczynami powstawania pożarów było nieostrożne obchodzenie się z ogniem, wypalanie traw w sąsiedztwie lasów, podpalenia oraz zaprószenia ognia. Ogólna powierzchnia objęta pożarami w ubiegłym okresie gospodarczym wyniosła około 204,43ha, a przeciętna powierzchnia pożaru 2,22 ha. 126 Szkody powodowane przez czynniki biotyczne Choroby grzybowe Największe spektrum chorób grzybowych odnotowano w szkółkach – obecnie zlikwidowanych lub wydzierżawionych. Były to typowe zagrożenia dla materiału szkółkarskiego. W Nadleśnictwie zanotowano: w szkółkach: zgorzel siewek, choroby osutkowe, opadzinę modrzewia, rdze na igłach, skrętaka sosny, zamieranie pędów sosny i innych gatunków - chorobę jesiona, mączniaka dęba. w uprawach i młodnikach oraz w drzewostanach starszych: opieńkową zgniliznę korzeni, choroby osutkowe, zamieranie pędów sosny, skrętaka sosny, mączniaka dęba i zamieranie pędów jesionu, raka modrzewia, zamieranie innych gat. drzew, zamieranie brzozy, rdzę na igłach sosny wejmutki, rdzę kory sosny zwyczajnej, zgorzel kory (pomór topoli). Wśród patogenów grzybowych większe areały rejestrowanych uszkodzeń w 10 leciu dotyczą zamierania dębów (około 170 ha), mączniaka dęba (około 137 ha), zamierania buka (około 80 ha), opieńkowej zgnilizny korzeni (około 80 ha) oraz huby korzeniowej (około 50 ha). Szkodniki owadzie szkodniki systemów korzeniowych W Nadleśnictwie nie ma zagrożenia ze strony szkodników korzeni. szkodniki upraw i młodników Zagrożenie dla upraw i młodników stanowi przede wszystkim szeliniak sosnowiec, mniejsze znaczenie mają zwójki sosnowe, choinek szary i miechun świerkowiec. W ostatnich 10 latach powierzchnia na której podejmowano zabiegi profilaktyczne i ochronne wyniosła 176,0 ha najwięcej w 2000 r. - 41,00 ha. Na terenie Nadleśnictwa odnotowano też niewielkie (w 2004r. - 0,20 ha) szkody od gryzoni (nornice, karczownik, myszy). szkodniki pierwotne i nękające w drzewostanach starszych Szkodniki nękające i pierwotne mające znaczenie gospodarcze to: osnuja czerwonogłowa, osnuja gwiaździsta, zwójka zieloneczka i towarzyszące jej inne foliofagi. Notowano także szkody powodowane przez zawodnicę świerkową. Największe zagrożenie dla lasów Nadleśnictwa stanową osnuje. Jesienne poszukiwania szkodliwych owadów, na niewielkich powierzchniach ujawniają powtarzające się okresowo zagrożenie ze strony tych owadów. Stany zagrożenia od osnui czerwonogłowej wystapiły w latach 2002 i 2003. Wykonano wówczas opryski z powietrza na obszarze 90 ha. Zagrożenia od osnui gwiaździstej w tym 10 leciu nie notowano. W ubiegłym okresie gospodarczym odnotowane zostały również szkody spowodowane przez zwójkę zieloneczkę i towarzyszące jej foliofagi na pow. około 212 ha w ciągu 10 lecia. szkodniki wtórne Ze szkodników wtórnych (kambio i ksylofagów) znaczenie gospodarcze miały: cetyńce, przypłaszczek granatek. Podejmowane przez Nadleśnictwo działania ochronne, utrzymanie na wysokim poziomie higieny lasu ograniczyły rzeczywiste zagrożenie ze strony tych owadów. Zwalczanie realizowano poprzez wykładanie pułapek klasycznych i feromonowych. 127 Występowanie szkodników wtórnych ograniczano poprzez: korowanie surowca drzewnego i terminowe wywożenie z lasu, ew. oprysk chemiczny drewna stosowego przestrzeganie zasad higieny lasu, wyszukiwanie i usuwanie drzew trocinkowych, terminowe ich korowanie lub wywiezienie drewna poza strefę zagrożenia, wykładanie pułapek feromonowych. Zakres prac ochronnych podejmowanych przez Nadleśnictwo w odniesieniu do tej grupy szkodników należy uznać za wystarczający. Prace te należy kontynuować w najbliższym okresie gospodarczym. Szkody powodowane przez zwierzynę Podczas inwentaryzacji urządzeniowej stwierdzono występowanie szkód w uprawach i młodnikach (spałowanie i zgryzanie) od zwierzyny płowej. Szkody w Ia klasie wieku w Nadleśnictwie wyniosły 13,2 %. W II klasie wieku zanotowano minimalne uszkodzenia na poziomie 4,6 %. Poniżej w tabeli przedstawiono dane obrazujące natężenie uszkodzeń oraz powierzchnię objętą szkodami. Tabela nr 35. Powierzchnia upraw i młodników uszkodzonych przez zwierzynę płową. Obręb 1 *Powierzchnia [ha] Klasa wieku do 10 % 11-25 % 2 3 4 Ia Ib IIa IIb 26-60 % > 60 % 5 6 Razem 7 Procent Powierzchnia uszkodzeń podklasy wieku w podklasie [ha] wieku [%] 8 40,72 23,57 21,62 7,76 93,67 313,75 12,94 36,06 8,71 57,71 460,79 Chrzanów 2,54 9,59 3,76 15,89 454,58 12,58 12,58 586,31 56,20 81,80 34,09 7,76 179,85 1815,43 Razem Ia 1,56 13,34 9,20 3,13 27,23 115,05 Ib 49,84 6,28 56,12 238,88 Trzebinia IIa 1,16 43,73 2,28 1,74 48,91 184,96 IIb 48,25 8,15 56,40 391,63 2,72 155,16 25,91 4,87 188,66 930,52 Razem Ia 3,33 0,58 9,48 13,39 591,98 5,80 1,91 7,71 Ib 1520,82 Szczakowa 6,05 6,05 IIa 754,94 IIb 680,23 9,38 6,38 11,39 27,15 3547,97 Razem Ia 45,61 37,49 40,30 10,89 134,29 1020,78 12,94 91,70 16,90 Ib 2220,49 - 121,54 Nadleśnictwo 9,75 53,22 6,04 IIa 1,74 70,85 1394,48 IIb 60,83 8,15 68,98 1658,17 68,30 243,34 71,39 12,63 395,66 6293,92 Razem nadleśnictwo * całkowita powierzchnia wydzieleń na której wystąpiły uszkodzenia od zwierzyny. 9 29,9 12,5 3,5 2,1 9,9 23,7 23,5 26,4 14,4 20,3 2,3 0,5 0,8 13,2 5,5 5,1 4,2 6,3 128 Powierzchnia zinwentaryzowanych uszkodzeń wyniosła ogółem 6293,92 ha w I i II klasie wieku. Szkody do 25% wystąpiły na powierzchni 311,64 ha i w powierzchni objętej szkodami stanowią 78,8%. Szkody powyżej 25/% wystąpiły na powierzchni 84,02 ha co stanowi 21,2% w Nadleśnictwie. Nadleśnictwo szkody od zwierzyny ogranicza poprzez: chemiczne zabezpieczanie sadzonek (rocznie około 105 ha), mechaniczne zabezpieczanie sadzonek (palikowanie rocznie około 13 ha), grodzenie gniazd, cennych domieszek, a także całych upraw (rocznie około 8 ha). 6.8.3. Profilaktyka i przeciwdziałanie powstawaniu szkód powodowanych przez czynniki abiotyczne i biotyczne Profilaktyka jest jedną z podstawowych metod ochrony lasu. Monitoring i działania profilaktyczne prowadzone przez Nadleśnictwo, wykonywane są odpowiednio wcześnie by zminimalizować lub ograniczyć całkowicie oddziaływanie patogenów lub szkodników owadzich na ekosystem leśny. Kontrola i prognozowanie zagrożenia lasu poprzez wdrożenie zaleceń i działań ochronnych pozwala na bieżąco uchwycić zmiany w populacjach szkodników. Stwarza też możliwość wyboru optymalnych i dostosowanych do lokalnych potrzeb metod postępowania ochronnego. Stosowane zabiegi powinny zapewniać stan równowagi i możliwie swobodny przebieg procesów ekologicznych. Metody ochrony winny mieć jak jak najmniejsze skutki uboczne dla ekosystemów przy zapewnieniu wysokiej efektywności i zachowaniu różnorodności biologicznej. ograniczenie szkód powodowanych przez czynniki abiotyczne W wyniku działania czynników abiotycznych (wiatr, grad, okiść, powodzie z podtopieniami itp) dochodzic może do zamierania pojedynczch drzew i drzewostanów, zniszczenia upraw. Zapobiegać tym zjawiskom można poprzez działania wchodzące w zakres urządzania i hodowli lasu. Dla zapewnienia stabilności drzewostanów należy dążyć do zgodności składów gatunkowych z wymogami siedliska, Przebudowywać osłabione i narażone na wiatry drzewostany, W obniżeniu szkód od wiatru pomocnym jest przestrzeganie ładu przestrzennego w użytkowaniu rębnym, Należy także terminowo i racjonalnie wykonywać cięcia pielęgnacyjne młodników i drągowin, dla uniknięcia nadmiernego przegęszczenia drzewostanów, Inwentaryzować szkody powodowane przez czynniki abiotyczne, a informacje przekazywać do ZOL i RDLP Na siedliskach wilgotnych, z wysokim poziomem wód gruntowych należy utrzymywać w sprawności rowy aby spełniały zadania melioracyjne. ograniczenie szkód powodowanych przez czynniki biotyczne ograniczenie szkód powodowanych przez grzyby W Nadleśnictwie nie miały znaczenia gospodarczego. W przypadku powstawania szkód podejmować działania ograniczające, zgodnie z zaleceniami podanymi przez ZOL, IBL lub RDLP. 129 ograniczenie szkód powodowanych przez owady szkodniki systemów korzeniowych W działaniach prognostycznych oceny zagrożenia ze strony szkodników systemów korzeniowych należy określić miejsca potencjalnie zagrożone, prowadzić monitoring oraz stosować działania profilaktyczne dostosowane do cyklu rozwojowego szkodnika i w razie konieczności wykonywać działania ratownicze (orka, siew roślin antyfidantnych, opryski imago i preparaty doglebowe). Kontrole populacji należy wykonywać (najlepiej w sierpniu) na powierzchniach przeznaczonych do odnowień i w razie stwierdzenia zagrożenia zastosowac się do zaleceń ZOL-u. Należy również przygotować glebę pod uprawę wykonując pełną orkę. W najbliższym okresie gospodarczym Nadleśnictwo planuje do zalesienia grunt porolny w wydz. 7 h na pow. ???? ha w obrębie Chrzanów. szkodniki upraw i młodników Należy monitorować występowanie szkodników, inwentaryzować nasilenie uszkodzeń, a zebrane tą drogą informacje przekazywać do ZOL i RDLP. Zabiegi ochronne i ratownicze powinny być stosowane niezwłocznie, zgodnie z zaleceniami RDLP i ZOL. W celu zwalczania szeliniaka sosnowca należy stosować (ZOL): szczepienie pniaków bezpośrednio po wykonanych cięciach preparatem PgIBL, stosować, w miarę możności, przelegiwanie zrębów, stosować awansowe przygotowanie gleby, wykładanie pułapek na owada: - w celu zatrzymania nadchodzących chrząszczy na świeżo zakładane uprawy, pułapki należy wykładać przede wszystkim na jej obrzeżu, - w sytuacji stwierdzenia występowania chrząszczy wewnątrz uprawy należy tam dodatkowo lokować pułapki, do odnowień przede wszystkim materiał 1-roczny, a tam gdzie to możliwe uprawy wyprowadzać z siewu, kontrolować założone uprawy, chrząszcze szeliniaka niszczyć, a pozostałe odłowione owady wypuszczać, odchwaszczać uprawy (pielęgnacja), wykonywanie chemicznych zabiegów ograniczających w przypadku stwierdzenia silnego zagrożenia uprawy (> 15 osobników/pułapkę). szkodniki drzewostanów starszych Zakres prac ochronnych podejmowanych przez Nadleśnictwo należy uznać za wystarczający. Należy kontynuować działania już prowadzone przez Nadleśnictwo w tej grupie szkodników. szkodniki pierwotne Przeważające na terenie Nadleśnictwa drzewostany z panującą sosną, często monolity, są narażone na masowe pojawy pierwotnych szkodników owadzich. Dlatego też należy szczególnie starannie: monitorować stan populacji szkodników poprzez poszukiwania na stałych partiach kontrolnych, na transektach oraz poprzez wykładanie pułapek feromonowych, zgodnie z zaleceniami Instrukcji Ochrony Lasu, oraz na bieżąco 130 rejestrować szkody spowodowane żerami szkodników pierwotnych i sygnalizować o zagrożeniach ZOL i RDLP. przeprowadzać zabiegi ratownicze w uzgodnieniu z ZOL i RDLP szkodniki wtórne. monitoring populacji szkodników wtórnych przy pomocy pułapek klasycznych i feromonowych, w oparciu o ocenę stanu sanitarnego lasu, przestrzeganie zasad higieny lasu, poprzez terminowe usuwanie posuszu czynnego, terminowe wywożenie poza strefę zagrożenia pozyskanego surowca, nie dopuszczenie do wylotu szkodników z pozostałości pozrębowych, korowanie pni, wyszukiwanie i usuwanie drzew trocinkowych, terminowe ich korowanie lub wywiezienie drewna poza strefę zagrożenia. w razie ostrzegawczego pojawu szkodników zwiększyć liczbę pułapek klasycznych i feromonowych, wyznaczyć i usuwać drzewa trocinkowe, korować surowiec przelegujący przez dłuższy czas w lesie. szkody od zwierzyny Dla ograniczenia szkód od zwierzyny należy nadal: corocznie inwentaryzować rozmiar i nasilenie szkód utrzymywać stan zwierzyny płowej oraz strukturę płciową na właściwym poziomie poprzez egzekwowanie wykonania planowych odstrzałów ustalonych w planach łowieckich, kontynuować zabezpieczanie upraw środkami mechanicznymi i chemicznymi (repelenty, paliki, osłony drzewek, grodzenie), dążyć do poprawy warunków bytowania zwierzyny (ochrona ostoi, odpowiednie zagospodarowanie poletek łowieckich, racjonalne wykorzystywanie łąk śródleśnych, dokarmianie zwierzyny, zapewnienie odpowiedniej liczby lizawek itp.) szkody od gryzoni Na terenie Nadleśnictwa odnotowano niewielkie szkody od gryzoni (myszowate). Brak jest prostych i skutecznych metod zwalczania gryzoni. Należy jednak dążyć do przywracania równowagi biocenotycznej w układach drapieżca – roślinożerca. sposobem ograniczenia populacji gryzoni jest protegowanie ptaków drapieżnych, stwarzając im dogodne warunki do bytowania poprzez urządzanie podestów na gniazda, budowę czatowni. ograniczenie szkód powodowanych przez oddziaływanie przemysłu Przemysł oddziaływuje ujemnie na las przez uszkodzenie aparatu asymilacyjnego, skażenie gleby i wód, także przez zmianę stosunków wodnych i inne. Działania ochronne podejmowane przez służby leśne jedynie łagodzą skutki ujemnego oddziaływania przemysłu. Polegają głównie na podtrzymaniu biologicznej odporności lasów poprzez m.in. utrzymanie właściwego stanu sanitarnego, przebudowę drzewostanów, dostosowanie składów gatunkowych odnowień do siedlisk ochrona pożytecznej fauny Ograniczeniu liczby szkodników sprzyjają również metody biologiczne obejmujące działania związane z protegowaniem pożytecznej fauny. Sprzyja temu wspieranie i zachowanie odpowiednio dużej liczby ptaków, także ochrona ryjówek, mrówek, jeży, nietoperzy oraz innych zwierząt żywiących się owadami. Utrzymanie odpowiedniej liczby 131 skrzynek lęgowych (dla ptaków i nietoperzy), właściwa ich lokalizacja, pozostawianie drzew dziuplastych, wprowadzanie gatunków owocodajnych i nektarodajnych, zagospodarowanie i odtworzenie enklaw śródleśnych (łąk, bagienek), w sposób naturalny wpływa na poprawę różnorodności gatunkowej pożytecznej fauny (poprawia warunki jej bytowania), a co za tym idzie zwiększą biologiczną odporność lasów. Dotychczasowe działania profilaktyczne podejmowane przez Nadleśnictwo mające na celu zwiększenie biologicznej odporności lasu polegają na wspomaganiu pożytecznej fauny poprzez: zimowe dokarmianie ptaków; rozwieszanie skrzynek lęgowych; czyszczenie starych skrzynek lęgowych; pozostawianie przestoi w biogrupach; zakładanie remiz Należy nadal prowadzić działania związane z utrzymaniem i wspomaganiem bioróżnorodności lasów (flory i fauny) oraz środowiska leśnego. W ochronie lasu priorytet mają działania profilaktyczne, a w zabiegach ochronnych nadal pierwszeństwo mają metody biologiczne i mechaniczne ograniczające szkody. mapa przeglądowa ochrony lasu Zagadnienia ochrony lasu znajdą odzwierciedlenie na mapie przeglądowej „Ochrony lasu‖ w skali 1: 25000 na której zamieszczone będą między innymi: stałe partie kontrolne do jesiennych poszukiwać szkodników sosny, obszary zagrożenia masowym występowaniem szkodników pierwotnych, obszary zagrożone lub opanowane przez szkodniki wtórne, obszary masowo uszkadzane przez zwierzynę płową, drzewostany uszkodzone przez czynniki abiotyczne, drzewostany na gruntach porolnych. 6.9. Plan ochrony przeciwpożarowej – kierunkowe wytyczne z zakresu ochrony przeciwpożarowej Zadania dotyczące ochrony przeciwpożarowej ustalone zostały w oparciu o wytyczne zawarte w: Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 22 marca 2006r., w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczania przeciwpożarowego lasów, Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r, w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, Instrukcji urządzania lasu 2003r. 6.9.1. Obliczenie kategorii zagrożenia pożarowego dla Nadleśnictwa Obliczenia dokonano na podstawie załącznika Rozporządzenia MŚ z dnia 22 marca 2006r. W wyniku tych obliczeń stwierdzono, że lasy Nadleśnictwa Chrzanów należą do I kategorii –dużego zagrożenia pożarowego. Przy ustalaniu kategorii zagrożenia pożarowego uwzględniono: a) procentowy udział siedlisk i klas wieku. udział siedlisk borowych (Bśw, BMśw) — 45 %, udział powierzchni drzewostanów I i II klasy wieku — 34,2 %, b) średnioroczną ilość pożarów w Nadleśnictwie (za lata 2000-2009) – 46,6 132 c) wartość współczynnika „k‖ (dla miesięcy od kwietnia do października) mieści się w przedziale 1,4 ≤ k ≤ 1,8 przy liczbie m-cy z wartością k<1,2 równą 2. d) emisje przemysłowe – wskaźnik zanieczyszczeń powietrza (średnia z okresu ostatnich 5 lat) liczony ze wzoru Wz =Sśr SO2 * Sśr NO2 * Lm SO2> 10 wynosi poniżej 644. Wz Sśr SO2 Sśr NO2 Lm SO2 > 10 - wskaźnik zanieczyszczeń powietrza - średnie stężenie siarki w ostatnich 5 latach - średnie stężenie azotu w ostatnich 5 latach - liczba miesięcy ze stężeniem siarki większym od 10μg/m3 Zestawienie wyliczonych wskaźników. Wskaźnik Wyliczona wartość wskaźnika Ilość punktów 1 2 3 Średnia ilość pożarów w Nadleśnictwie > 10,0 25 Procentowy udział siedlisk i klas wieku 31-60 / 31-45 5 1,4≤k≤1,8 5 < 644 0 Współczynnik „k‖ Wskaźnik zanieczyszczeń powietrza Razem 35 Z powyższego zestawienia wynika, że lasy Nadleśnictwa Chrzanów (suma punktów 35) należą do I kategorii-dużego zagrożenia pożarowego. 6.9.2. Ocena potencjalnego zagrożenia obszaru leśnego zróżnicowania wynikającego z uwarunkowań lokalnych oraz jego W ubiegłym okresie gospodarczym (2000-2009) na terenie Nadleśnictwa zanotowano 466 pożarów lasu na łącznej powierzchni 207,53 ha. Średnia powierzchnia pożaru wyniosła 0,45 ha. Najczęstszymi przyczynami powstawania pożarów było podpalanie i nieostrożność przebywających na terenie lasu ludzi. Do czynników wpływających na zagrożenie pożarowe obszarów leśnych Nadleśnictwa należą: a) sieć szlaków komunikacyjnych przebiegających przez Nadleśnictwo: kolejowe: Kraków – Katowice, Trzebinia –Dąbrowa Górnicza, Trzebinia Oświęcim. drogowe: odcinek autostrady A-4, drogi krajowe: Kraków – Trzebinia – Chrzanów, Kraków – Alwernia – Chełmek, oraz szereg innych, lokalnych. b) skład gatunkowy drzewostanów – drzewostany iglaste zajmują 75,13 % powierzchni w tym sosna zwyczajna 72,24 % powierzchni leśnej, a I i II klasa wieku zajmują 34,2% powierzchni leśnej Nadleśnictwa. c) udział siedlisk Bśw, BMśw – wymienione siedliska zajmują 45 % powierzchni leśnej Nadleśnictwa. 133 Największe zagrożenie pożarowe występuje w miesiącach marcu i kwietniu (wiosenne wypalanie traw) oraz w upalne lato i suchą jesień, gdyż występuje wtedy duża penetracja lasów przez turystów i zbieraczy płodów runa leśnego (grzybów, malin i borówek). Nadleśnictwo corocznie zatwierdza „Sposób postępowania na wypadek pożaru‖ z właściwymi komendami Państwowej Straży Pożarnej. 6.9.3. Ocena sprawności interwencyjnego systemu obserwacyjnego - alarmowego i 6.9.3.1. System obserwacyjno-alarmowy W lasach Nadleśnictwa Chrzanów w obrębie Chrzanów położone są dwie wieże obserwacyjne o konstrukcji kominowej - betonowej: w leśnictwie Kroczymiech- oddział 4a oraz w leśnictwie Żarki – oddział 123l. Trzecia wieża znajduje się poza gruntami Nadleśnictwa w leśnictwie Ciężkowice. Dostrzegalnie są odpowiednio wyposażone (radiotelefon, telefon, lornetka, kątomierz, zestaw map Nadleśnictwa z naniesionymi wieżami i podziałką kątową). Obsługują ją doświadczeni pracownicy. W zależności od potrzeb, w wyznaczonych godzinach dyżur na nich prowadzi obserwator. W okresie szczególnego zagrożenia (III stopień) teren Nadleśnictwa patrolowany jest przez samoloty z bazy lotniczej Brynek, Polska Nowa Wieś i Rudniki koło Częstochowy. Nadleśnictwo nie wystawia patroli naziemnych. Strażnicy leśni i służba leśna w okresie wiosenno-letnim kontrolują parkingi i miejsca o dużym natężeniu ruchu turystycznego. W leśnictwie Kroczymiech funkcjonuje stacja prognostyczna (meteorologiczna), dostarczająca dane do RDLP gdzie jest ustalany stopień zagrożenia pożarowego i powoływane, lub odwoływane dyżury przeciwpożarowe w nadleśnictwie. Nadleśnictwo Chrzanów jako jednostka administracyjna lasów Państwowych, stanowi część systemu alarmowo-dyspozycyjnego RDLP Katowice. Zaliczone zostało do strefy prognostycznej 40. Punkt Alarmowo-Dyspozycyjny PAD znajduje się w siedzibie nadleśnictwa w wydz. 27a. Punkt wyposażony jest według zaleceń Instrukcji Ochrony Przeciwpożarowej Obszarów Leśnych. W PAD w godzinach pracy dyżuruje pracownik sekretariatu. W okresie zagrożenia pożarowego od godziny 15.00 oraz w dni wolne od pracy, dyżury pełnią przeszkoleni pracownicy ZUL obsługujących Nadleśnictwo. Ustalone są również dyżury „pod telefonem‖ pełnione przez kadrę kierowniczą Nadleśnictwa przy ogłoszonym II stopniu zagrożenia. 6.9.3.2. Ocena wyposażenia w sprzęt Nadleśnictwo posiada dwie bazy sprzętu pożarowego; w leśnictwie Kroczymiech w wydz. 57 o, oraz w leśnictwie Szczakowa wydz. 187 kx. Każde leśnictwo jest wyposażone w podręczny sprzęt gaśniczy, a także w telefony stacjonarne, leśniczowie posiadają także telefony komórkowe. Niektóre samochody służbowe mają również zainstalowane radiotelefony. W razie otrzymania wiadomości o pożarze, bezpośrednio z terenu, lub z PAD, leśniczy przystępuje do akcji gaśniczej w ramach swoich obowiązków. Bazy przeciwpożarowe wyposażone są zgodnie z obowiązującymi wytycznymi i przepisami w tym zakresie. Nadleśnictwo dysponuje samochodami terenowymi, natomiast ciągniki oraz pługi, pomocne w akcjach gaszenia pożarów, znajdują się w dyspozycji ZUL. 134 Na podstawie umów z prywatnymi firmami usługowymi (ZUL) Nadleśnictwo dysponuje ich pracownikami i sprzętem podczas akcji gaśniczej. 6.9.3.3. Zasięgi jednostek straży pożarnych 1) a) b) c) Nadleśnictwo położone jest w zasięgu jednostek straży pożarnej: Wojewódzkiej Komendy Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej (KPPSP) w Chrzanowie Jednostki ratowniczo – gaśniczej (JRG) w Chrzanowie, Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej (KMPSP) w Olkuszu Jednostki ratowniczo – gaśniczej (JRG) w Olkuszu Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej (KPPSP) w Oświęcimiu Jednostki ratowniczo – gaśniczej (JRG) w Oświęcimiu 2) Wojewódzkiej Komendy Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach d) Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej (KMPSP) w Jaworznie Jednostki ratowniczo – gaśniczej (JRG) w Jaworznie f) Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej (KPPSP) w Sosnowcu Jednostki ratowniczo – gaśniczej (JRG) w Sosnowcu g) Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej (KPPSP) w Będzinie Jednostki ratowniczo – gaśniczej (JRG) w Będzinie Zestawienie Ochotniczych Straży Pożarnych (OSP) w miejscowościach leżących na obszarze działania Nadleśnictwa. 1. OSP Chełmek 2. OSP Gorzów 3. OSP Bobrek 4. OSP Rozkochów 5. OSP Zagórze 6. OSP Balin 7. OSP Płaza 8. OSP Libiąż 9. OSP Moczydło 10. OSP Bolęcin 11. OSP Psary 12. OSP Myślachowice 13. OSP Luszowice 14. OSP Regulice 15. OSP Jankowice 16. OSP Mętków 17. OSP Gromiec 18. OSP Żarki 19. OSP Dulowa 20. OSP Lgota 21. OSP Młoszowa 22. OSP Płoki 23. OSP Siersza 24. OSP Trzebinia 25. OSP Bukowno Stare 26. OSP Bukowno 27. OSP Bukowno Bór 135 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. OSP Krzykawa OSP Podlipie OSP Byczyna OSP Ciężkowice OSP Długoszyn OSP Dąbrowa Narodowa OSP Jeleń OSP Sławków 6.9.4. Ocena dostępności terenów leśnych Sieć dróg ułatwiających dostęp do poszczególnych kompleksów leśnych, jak również ułatwiających poruszanie się w ich obszarze, jest w zasadzie wystarczająca. Drogi asfaltowe przecinające kompleksy leśne także udostępniają lasy na wypadek zagrożenia pożarowego. Drogi gruntowe umożliwiające poruszanie się wewnątrz kompleksów leśnych, należy utrzymywać w dobrym stanie technicznym, tak aby zapewniały przejazd pojazdów uczestniczących w akcji gaśniczej. Część dróg gruntowych, wewnątrz lasów wymaga przystosowania do przejazdu dużych jednostek gaśniczych. Drogi powinny być oznakowane. Modernizowane i nowo budowane drogi winny spełniać parametry określone w Rozporządzeniu MŚ z dnia 22 marca 2006r. §7 i 8. Przy określaniu sieci należy brać pod uwagę istniejące drogi własne i publiczne. Drogi pożarowe są kontrolowane przez inspektorów straży pożarnej. Na mapie ochrony przeciwpożarowej zaznaczone zostaną drogi udostępniające las na wypadek pożaru oraz opisane zostaną numery dróg ppoż. wewnątrz kompleksów leśnych. 6.9.5. Ocena stanu zaopatrzenia w wodę Zaopatrzenie w wodę na wypadek pożaru zapewniają punkty czerpania wody oraz sieć hydrantów na obszarze działania Nadleśnictwa. Na gruntach Nadleśnictwa jest 7 punkty czerpania wody, w sąsiedztwie 2, są one kontrolowane przez inspektorów straży pożarnej. Dla wyliczonej I kategorii zagrożenia pożarowego jest to wystarczająca ilość. Nadleśnictwo nie przewiduje budowy nowych zbiorników ppoż. Poniżej wyszczególniono spełniajace wymogi Instrukcji punkty czerpania wody położone na gruntach Nadleśnictwa i przyległych: Obręb Chrzanów Punkty czerpania wody oddział: 48 a, 140 m, 145 c, 149 c oraz w sąsiedztwie oddz. 102A – stawy w Młynach, 204 – staw „Rzepka‖ Obręb Szczakowa Punkty czerpania wody oddział: 70 d, 214 l, 289 d Ponadto, na gruntach LP i w sąsiedztwie usytuowane są hydranty. Lokalizacja ich przedstawiona jest na mapie ochrony przeciwpożarowej. Do zadań Nadleśnictwa służących do utrzymania zaopatrzenia w wodę należy: utrzymanie w dobrym stanie technicznym dróg dojazdowych do punktów czerpania wody. Drogi powinny umożliwiać przejazd pojazdów bez zawracania lub kończyć się placem manewrowym umożliwiającym zawracanie; 136 oznakowanie punktów czerpania wody oraz dróg dojazdowych do nich; zabezpieczenie punktów czerpania wody przed zamarznięciem lub zamulaniem poprzez zbudowanie w miarę potrzeb studzienek ssawnych lub innych urządzeń umożliwiających stały pobór wody; zapewnienie stałego dostępu do istniejącej sieci hydrantów spełniającej wymogi przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego; zbudowanie zastawek w miarę potrzeb na rowach melioracyjnych. 6.9.6. Analiza potrzeb Nadleśnictwa w zakresie infrastruktury technicznej ochrony przeciwpożarowej Nadleśnictwo Chrzanów posiada sprawny system obserwacyjno - alarmowy oraz odpowiedni zestaw środków technicznych. Istniejący system obserwacyjno - alarmowy umożliwia szybkie wykrycie pożaru i jego lokalizację, a zestaw środków technicznych jakimi dysponuje Nadleśnictwo wraz z państwową i ochotniczą strażą pożarną umożliwia szybkie dotarcie do pożaru i jego ugaszenie. 6.9.7. Zalecenia w zakresie profilaktyki przeciwpożarowej a) Działania hodowlane: w uprawach zakładanych na terenach o podwyższonym ryzyku powstania pożaru wprowadzać należy maksymalną ilość gatunków domieszkowych i pomocniczych w wielorzędowej formie zmieszania; w przypadku dużych powierzchni odnawianych (powyżej 6 ha) stosować podział powierzchniowy na mniejsze części wielorzędowymi pasami gatunków domieszkowych i pomocniczych; na obszarach bezpośrednio przyległych do dróg publicznych o natężonym ruchu i linii kolejowych – przygotowanie gleby należy wykonywać równolegle do źródła zagrożenia (na odległość 30m), a w ramach pielęgnacji – systematycznie wykaszać trawy; przy odnowieniach i zalesieniach – projektować i zakładać szlaki zrywkowe; przy prowadzeniu cięć pielęgnacyjnych – pozostałe gałęzie lub całe drzewa należy usuwać na odległość bezpieczną od torów kolejowych i dróg. Należy stosować odpowiedni termin wykonywania cięć w młodnikach. b) Zakładanie pasów przeciwpożarowych W Nadleśnictwie pasy ppoż. założone zostały zgodnie z Rozporządzeniem MŚ z dnia 22 marca 2006r. w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów. Pasy przeciwpożarowe typu A zakładane są od dróg publicznych i torów kolejowych. Ich szerokość oczyszczona z materiałów łatwopalnych wynosi 30m. Pasy typu B w przypadku Nadleśnictwa Chrzanów będą zakładane jedynie przy miejscach zagospodarowanych turystycznie o dużym natężeniu tego ruchu (miejsca postoju, biwaki). Szczegółowe ustalenia dotyczące wykonania pasów, Nadleśnictwo dokonało w uzgodnieniu z właściwym miejscowo komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej. c) Prowadzenie działalności informacyjnej i ostrzegawczej Na całym obszarze działania Nadleśnictwo Chrzanów prowadzi szeroko rozwiniętą działalność dydaktyczno – propagandową. Działalność ta prowadzona jest w różnych formach poprzez np.: pogadanki, prelekcje, rozpowszechnianie ulotek, rozwieszanie tablic 137 ostrzegawczo – informacyjnych. Nadleśnictwo współpracuje z lokalnymi ruchami ekologicznymi i samorządami terytorialnymi w zakresie podniesienia świadomości dotyczącej ochrony przeciwpożarowej. Integralną częścią ‖Planu ochrony przeciwpożarowej‖ będzie wykonana dla Nadleśnictwa ―Mapa sytuacyjna ochrony przeciwpożarowej‖ w skali 1:50 000 na której przedstawione zostaną; wieże ppoż. i ich zasięgi, punkty czerpania wody, hydranty, zbiorniki ppoż., naturalne cieki i zbiorniki wodne drogi dostępne dla straży pożarnych, bazy sprzętu ppoż., zasięgi jednostek gaśniczych. 6.10. Wytyczne w zakresie zagospodarowania turystycznego Nadleśnictwo położone jest w regionie przemysłowym. Chociaż przemysł wywarł ogromny wpływ na krajobraz to zachowały się obszary wartościowe pod względem krajoznawczym i przyrodniczym. W zasięgu terytorialnym położone są: miejscowości atrakcyjne pod względem turystycznym jak np. Wygiełzów i Babice; zalewy –kąpieliskanp. Chechło, puszcza Dulowska Dla przybliżenia odwiedzającym walorów przyrodniczych lasów Nadleśnictwa, oraz zaznajomienia z tematykę leśną i ekologiczną wytyczono ścieżkę edukacyjną w leśnictwie Dulowa. Przez lasy Nadleśnictwa przebiegają również szlaki turystyczne utrzymywane przez PTTK, np. żółty przez „Lipowiec‖ i „Bukowicę‖, czerwony doliną Wisły. Drogi i linie oddziałowe są generalnie dostępne dla ruchu rowerowego, pomijając okresowe, lokalne zakazy. Są również liczne, wytyczone specjalnie ścieżki rowerowe. W lasach Nadleśnictwa znajdują się miejsca martyrologii związane z najnowszą historią Polski z czasów I i II wojny światowej, pojedyncze groby i cmentarze, umocnienia wojenne oraz tablice upamiętniające istotne dla miejscowej społeczności zdarzenia: Baza noclegowa oparta jest na kwaterach prywatnych, domach wycieczkowych, polach biwakowych i hotelach. Lasy z uwagi na bliskość miast są miejscem wypoczynku sobotnio-niedzielnego. Podczas prac urządzeniowych zinwentaryzowano: Obręb Chrzanów Miejsca turystyczne oddział: 12 b, 34Aj, 120g, Wiata: 57 r Obręb Trzebinia Miejsca turystyczne – 121h, i,154a Miejsce postojowo-wypoczynkowe: 16 h Obręb Szczakowa Miejsca turystyczne oddział: 64 a Parking: 50 c Szerzej zagadnienia zagospodarowania rekreacyjnego omówione są w Programie Ochrony Przyrody. Przebieg szlaków i ścieżek turystycznych, ścieżek rowerowych, ścieżki konnej, leśnej ścieżki edukacyjnej, oraz miejsca postoju i lokalizacji urządzeń turystycznych, miejsca pamiątkowe uwidocznione będą na mapie sytuacyjno-przeglądowej funkcji lasu oraz mapach stanowiących załączniki do Programu Ochrony Przyrody. 138 6.11. Potrzeby w zakresie budownictwa ogólnego, drogowego i wodnego Niezbędnym warunkiem realizacji wielofunkcyjnych zadań Nadleśnictwa jest odpowiednia infrastruktura techniczna. Sieć dróg w obrębach jest w zasadzie wystarczająca lecz ich stan techniczny nie zawsze jest dobry. Niektóre partie lasu na siedliskach wilgotnych i podmokłych są trudno dostępne. Na 2010r. planowane jest wykonanie 2,5 km dróg, min. dróg pożarowych w obr. Szczakowa. Planowane remonty dróg w ubiegłym okresie gospodarczym zostały zrealizowane. Drogi istniejące należy w miarę dostępnych środków modernizować i utrzymywać w dobrym stanie technicznym. Sieć rowów melioracyjnych jest w zasadzie wystarczająca. W ramach istniejącej sieci rowów należy maksymalnie wykorzystać możliwości melioracyjne poprzez utrzymywanie rowów w sprawności technicznej. Budowa nowych rowów jest w zasadzie ograniczona dla potrzeb konkretnej uprawy w ramach melioracji wodnych. Nadleśnictwo w ubiegłym okresie gospodarczym zrealizowało budowę leśniczówki w leśnictwie Dulowa. W bieżącym okresie gospodarczym planuje się budowę nowych siedzib leśnictw – Mętków i Ciężkowice. Remonty bieżące wykonywane będą w miarę dostępnych środków. Potrzeby w zakresie infrastruktury technicznej i budownictwa ogólnego Nadleśnictwo określa na bieżąco i realizuje w miarę dostępnych środków finansowych. 6.12. Podział administracyjny na leśnictwa Nadleśnictwo podzielone zostało na 12 leśnictw. Podział administracyjny przyjęto zgodnie z propozycją Nadleśnictwa. W porównaniu do ubiegłego okresu gospodarczego likwidacji uległo poprzez połączenie z innymi leśnictwami 7 leśnictw. Reorganizacja leśnictw związana była z dążeniem do obniżania kosztów własnych Nadleśnictwa. 139 140 Tabela nr 36. Podział na leśnictwa. Leśnictwo 1 Oddziały 2 Osada służb. oddział 3 Leśna zal. 4 niezal 5 Powierzchnia [ha] Związ. Leśna Razem gosp. leśną razem 6 7 8 Nieleśna Razem 9 10 Obręb Chrzanów 1-4, 4A, 6-13, 27, 27A, 28, 28A, 29, 29A, 30, 30A, 31, 31A, 3257 o 1 Kroczymiech 34, 34A, 41, 41A, 42-48, 56, 56A, 57, 57A, 58-59, 59A, 6465, 71-76, 76A, 77-90 5, 14-20, 20A, 21-26, 35-39, 39A, 40, 40A, 49, 49A, 50-52, 52A, 53-55, 60, 60A, 61-63, 63A, 63B, 66-69, 69A, 69B, 102B h 2 Chełmek 69C, 91-94, 94A, 95-98, 98A, 99-101, 101A, 102, 102A, 102B, 107 71A, 113-122, 125-126, 134172 c 3 Mętków 140, 144-146, 149-176 70, 103, 105-106, 108-109, 123124, 127, 127A, 128-131, 131A, 129 n 4 Żarki 132, 132A, 133, 133A, 141-143, 147-148, 177-196, 198-207 Razem obręb 1-4, 4A, 5-20, 20A, 21-27, 27A, 28, 28A, 29, 29A, 30, 30A, 31, 31A, 32-34, 34A, 35-39, 39A, 40, 40A, 41, 41A, 42-48, 49, 49A, 50-52, 52A, 53-56, 56A, 57, 57A, 58, 59, 59A, 60, 60A, 61-63, 63A, 63B, 64-69, 69A, 69B, 69C, 71, 71A, 72-76, 76A, 77-94, 94A, 9598, 98A, 99-101, 101A, 102, 102A, 102B, 103, 105109, 113-127, 127A, 128-131, 131A, 132, 132A, 133, 133A, 134-196, 198-207 1593,52 15,82 1609,34 72,53 1681,87 15,15 1697,12 1584,86 71,38 1656,24 96,43 1752,67 11,10 1763,77 1527,72 24,68 1552,40 52,93 1605,33 3,94 1609,27 1466,62 73,91 1504,53 54,31 1594,84 27,22 1622,06 6172,72 185,79 6358,51 276,30 6634,81 57,41 6692,22 141 Leśnictwo Oddziały 1 2 Osada służb. oddział 3 Leśna zal. 4 niezal 5 Powierzchnia [ha] Związ. Leśna Razem gosp. leśną razem 6 7 8 Nieleśna Razem 9 10 Obręb Trzebinia 1-25, 25A, 26-33,33A, 34-35, Myślachowice 35A, 35B, 36-41, 43-46, 50, 50 i 62-81, 90-100, 103 42, 47-49, 51-61, 82-89, 1016 Dulowa 102, 104-127, 127A, 128-130, 104 m 132-133, 135-138 Piła 131, 134, 139-143, 143A, 1447 152 m Kościelecka 202 1-25, 25A, 26-33, 33A, 34, 35, 35A, 35B, 36Razem obręb 127, 127A, 128-143, 143A, 144-202 5 Obręb Szczakowa 9-62 8 Sławków 9 Bukowno 10 Ciężkowice 11 Szczakowa 12 Podłęże 1-8, 63-96, 100, 104-117, 119121 97-99, 101-103, 118, 122-138, 150-182 139-149, 183-194, 196-232, 238-241, 245-247, 253-261 233-237, 242-244, 248-252, 262-312 1-194, 196-312 Razem obręb Nadleśnictwo - razem 1683,50 87,07 1770,57 107,56 1878,13 15,53 1893,66 1718,50 39,67 1758,17 51,79 1809,96 5,10 1815,06 1637,32 13,25 1650,57 60,40 1710,97 25,54 1736,51 5039,32 139,99 5179,31 219,75 5399,06 46,17 5445,23 187 kx Dom prywatny 1320,54 92,45 1412,99 47,75 1460,74 3,87 1464,61 1461,55 76,43 1537,98 75,09 1613,07 1,68 1614,75 192 h 1399,54 29,03 1428,57 62,83 1491,40 2,73 1494,13 187 kx 1600,70 23,95 1624,65 76,95 1701,60 35,33 1736,93 298 c 1390,69 112,38 1503,07 118,28 1621,35 36,92 1658,27 7173,02 18385,06 334,24 660,02 7507,26 19045,08 380,90 7888,16 876,95 19922,03 80,53 184,11 7968,69 20106,14 142 7. Lasy innej własności Nadleśnictwo prowadzi nadzór nad lasami innej własności na powierzchni 1230 ha, zlecony przez starostwa powiatowe: chrzanowskie i oświęcimskie. Bezpośredni nadzór prowadzą leśniczowie w ramach swoich zasięgów terytorialnych. 8. Inne zagadnienia. Plan urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Chrzanów został opracowany na okres gospodarczy od 1. I. 2010 r. do 31. XII. 2019 r. i składał się będzie z następujących części: Tom I - Opisanie ogólne (elaborat), w trzech egzemplarzach - dla Nadleśnictwa, RDLP i DGLP. W skład tomu I wchodzą też tematyczne mapy przeglądowe w skali 1:25000 drzewostanów, siedlisk, cięć, ochrony lasu, funkcji lasu i zagrożenia środowiska leśnego selekcji i nasiennictwa gospodarki łowieckiej, zagospodarowania rekreacyjnego oraz mapy sytuacyjno- przeglądowe w skali 1: 50 000, obszaru w granicach terytorialnego zasięgu nadleśnictwa, ochrony przeciwpożarowej Tom II - Opisy taksacyjne - szczegółowe dane z inwentaryzacji lasu w dwóch egzemplarzach: dla Nadleśnictwa i RDLP. W skład tomu II wejdą (oddzielnie dla każdego obrębu) opisy taksacyjne oraz wykazy przewidziane instrukcją UL. Tom III - „Plany cięć rębnych” - (oddzielnie dla każdego obrębu) w 2 egzemplarzach - dla Nadleśnictwa i RDLP W skład tomu III wejdą: wykaz projektowanych cięć rębnych, wykaz drzewostanów projektowanych do użytkowania przedrębnego, wykaz drzewostanów bez wskazówek gospodarczych oraz szereg tabel związanych z planem zagospodarowania lasu a wymaganych przez obowiązującą instrukcję UL. Tom IV – „Program ochrony przyrody” opracowany i zaktualizowany przez BULiGL w 3 egzemplarzach, po jednym dla Nadleśnictwa, RDLP i DGLP, a także 2 kopie na nośniku CD oraz mapy do POP sporządzone przez BULiGL Uzupełnieniem planu urządzeniowego będą następujące materiały kartograficzne: 143 1. Komplet map gospodarczych „czyste‖ w skali 1: 5 000 w 2-ch egzemplarzach 2. „Czyste‖ mapy przeglądowe i sytuacyjno-przeglądowe Leśna Mapa Numeryczna wykonywana została przy zastosowaniu aplikacji LEMAN działającej w środowisku oprogramowania Arc View. Na jej bazie sporządzono wydruki map w tradycyjnej formie. Leśna Mapa Numeryczna w połączeniu bazą danych opisowych SILP tworzy System Informacji Przestrzennej (SIP). Przy użyciu odpowiednich narzędzi (przeglądarka MAPNIK) jest możliwe wykonanie szeregu analiz przestrzennych przydatnych w realizacji planów UL w Nadleśnictwie. Sporządził Jan Górniak