BIP 150.indd - Biuletyn AGH

data dotyczą mikro i nanomechaniki oraz mikro
i nanorobotów.
Profesor Giergiel ma wielkie zasługi jako organizator nauki. Jest on twórcą własnej oryginalnej szkoły naukowej, którą utworzył równolegle w AGH i Politechnice Rzeszowskiej. Szkoła
ta ma swoją bardzo wyrazistą tożsamość w zakresie badań naukowych, prac inżynierskich
oraz kształceniu w obszarze robotyki i mechatroniki, a także w zakresie identyfikacji układów
mechanicznych. Na jego pracach z zakresu dynamiki maszyn wychowało się już kilka pokoleń
pracowników. Nie sposób nie wspomnieć o inicjatywie i organizacji od kilku lat w AGH oraz
Politechnice Rzeszowskiej seminariów naukowych o zasięgu ogólnopolskim. Na seminariach
tych wygłaszane są referaty najwybitniejszych
polskich uczonych. Z inicjatywy Profesora realizowane są projekty badawcze finansowane zarówno przez Komitet Badań Naukowych, Unię
Europejską jak i bezpośrednio przez przemysł.
Jest współtwórcą nowego kierunku kształcenia
Automatyka i Robotyka.
Profesor Giergiel jest także zaangażowanym
i ofiarnym nauczycielem akademickim i wychowawcą kadr naukowych. Wypromował 250 magistrów inżynierów, recenzował ponad 300 roz-
praw doktorskich i habilitacyjnych oraz wniosków profesorskich. Osobiście wypromował
siedemnastu doktorów, wychował czterech profesorów tytularnych i sześciu profesorów uczelnianych.
Swój dorobek naukowy opublikował w ponad 350-ciu pracach naukowych, w tym w trzydziestu monografiach i podręcznikach oraz
w siedmiu patentach. Prace te były publikowane w czasopismach PAN, Słowackiej Akademii
Nauk, Zeszytach Naukowych AGH, materiałach
konferencyjnych w kraju i za granicą między innymi w USA, Niemczech, ZSRR, CSRR, na Węgrzech i we Francji.
Jest członkiem Komitetu Mechaniki PAN,
członkiem Komitetu Teorii Maszyn i Mechanizmów PAN, był członkiem Komitetu Budowy
i Eksploatacji Maszyn PAN, Komitetu Transportu
PAN. Jest przewodniczącym Sekcji Dynamiki
Układów Komitetu PAN, członkiem American Society of Mechanical Engineerings, członkiem honorowym The American Biographical Institute.
Był także Radnym Miasta Krakowa i przez
dwie kadencje Zastepcą Przewodniczącego
Komisji Gospodarki Komunalnej i Łączności.
Jest także Przewodniczącym Rady Naukowej
Ministerstwa Gospodarki Materiałowej w War-
szawie, jak również był przez dwie kadencje
członkiem Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej do
spraw stopni i tytułów naukowych oraz członkiem Zespołu Naukowo-Dydaktycznego MEN.
W czasie prawie 50-letniej pracy w AGH i 5-letniej na Politechnice Rzeszowskiej był wielokrotnie nagradzany Nagrodami Ministra, Rektora oraz wysokimi odznaczeniami państwowymi
takimi jak: Medal Komisji Edukacji Narodowej,
Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Oficerski, Krzyż Kawalerski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, odznaka Zasłużonego Nauczyciela
PRL oraz uczelnianymi: Medal Zasłużony dla
Politechniki Bratysławskiej, Odznaka Zasłużony
dla Politechniki Rzeszowskiej i Złoty Medal 85-lecia AGH.
Profesor Giergiel ma także duże zasługi dla
Wydziału Mechanicznego Politechniki Łódzkiej.
Dla Rady Wydziału Mechanicznego opracował
dwadzieścia jeden recenzji prac habilitacyjnych, prac doktorskich oraz wniosków na tytuł
profesora i stanowisko profesora nadzwyczajnego. Ta współpraca trwa od lat siedemdziesiątych i dotyczy również organizacji konferencji
i seminariów naukowych oraz działalności
w sekcji Dynamiki Układów Komitetu Mechaniki
Polskiej Akademii Nauk.
Czynić sobie ziemię poddaną – znaczy respektować jej prawa, prawa natury. W tej dziedzinie w trudzie umiejętnego opanowania sił przyrody i mądrego gospodarowania jej zasobami nauka ma wielkie zadanie do spełnienia.
Jan Paweł II, Lublin 1987 r.
Prof. dr hab. dr hc Politechniki de Mons, AGH, inż.
Antoni Stanisław Kleczkowski
(1922–2006)
Rektor Akademii Górniczo-Hutniczej im. St. Staszica
w Krakowie – 1981–1987
19 stycznia 2006 roku odszedł z grona społeczności akademickiej Profesor, którego dokonania badawcze, dydaktyczne i wychowawcze
wypełniały kryteria określone w homilii Ojca
Świętego. Przyrodnik, geolog, hydrogeolog,
twórczy do końca swych dni, takim był Profesor
Kleczkowski – umiłował ziemię i wodę z nią
związaną. Poznawał je, ujarzmiał jej żywioły,
rozpoznawał zasoby, tworzył zasady racjonalnego gospodarowania, wreszcie chronił je
przed degradacją i nadmiernym wykorzystaniem. Czynił to zwykle z przyjaznym uśmiechem
i życzliwością, zjednując swoją osobowością
rzesze uczniów i współpracowników, zarażając
ich swoimi przemyśleniami i ideami. Z tych też
względów wszyscy, którym było dane być słuchaczami Jego wykładów i wystąpień, wszyscy,
których promował (magistranci, doktoranci) lub
recenzował zostali „zarażeni” dążeniami do pogłębiania swej wiedzy, doskonalenia umiejętności zawodowych i badawczych. Był spolegliwym Nauczycielem, Mistrzem, Przyjacielem.
Takim też okazał się pełniąc funkcję Rektora
naszej Uczelni w trudnych latach 1981–1987,
szczególnie, kiedy chronił pracowników i stu-
4
dentów przed represjami stanu wojennego. Należy podkreślić, że był pierwszym po wojnie
Rektorem wybranym w 1981 r. w wolnych demokratycznych procedurach. Wiem, jako szef
Komitetu Wyborczego z ramienia KZ „Solidarność”, że Kolegium Elektorów wybrało Go prawie jednogłośnie. W swych decyzjach wspierał
się opiniami Wysokiego Senatu AGH, wolą
przedstawicielskich organów pracowników
i studentów uczelni. Z Jego inicjatywy powołany
został Konwent Seniorów (byli Rektorzy, emerytowani profesorowie), który do dzisiaj wspiera
radą kolejnych włodarzy naszej Uczelni.
Profesor Antoni S. Kleczkowski urodził się
5 maja 1922 r. w Poznaniu, w rodzinie profesorskiej. Atmosfera domowa (ojciec, profesor germanistyki; matka, nauczycielka) oraz Gimn. Sobieskiego ukształtowały jego humanistyczne
myślenie oraz filozoficzne traktowanie świata
i przyrody. Działania wojenne zakłóciły normalny tok edukacyjny i dopiero w 1945 r. rozpoczął
studia na Wydziale Hutniczym, przenosząc się
rok później na nowo otwarty Wydział Geologiczno-Poszukiwawczy ówczesnej Akademii Górniczej. Czynnie włączył się w działania Stowa-
rzyszenia Studentów AG i innych organizacji,
a studiując na drugim roku został młodszym
asystentem w Zakładzie Mineralogii i Petrografii. Podjął też studia na Wydziale Filozoficznym
Uniwersytetu Jagiellońskiego. W roku 1950
ukończył studia w Akademii Górniczo-Hutniczej, a w następnym w Uniwersytecie. Pierwsze publikacje Profesora zostały wydane już
w 1948 r.
Pozostając wierny zainteresowaniom przyrodniczym związał się na stałe z naszą Uczelnią
pracując kolejno pod kierunkiem takich Mistrzów jak profesorowie: Andrzej Bolewski, Hen-
BIP 150 – luty 2006 r.
ryk Świdziński i Walery Goetel. Ostatecznie Jego zainteresowania badawcze skierowały się
jednak ku geologii inżynierskiej a później hydrogeologii. Wyraźnie ewaluował od geologii ogólnej ku stosowanej, co skutkowało także podjęciem współpracy badawczej i organizacyjnej
z profesorem R. Krajewskim.
Niejako „po drodze”, w 1958 r. uzyskał stopień naukowy kandydata nauk geologicznych
i w 1963 r. doktora habilitowanego. W 1964 r.
został docentem organizując, i stając na czele,
Katedry Hydrogeologii AGH (1967). Od 1974 r.
objął funkcję dyrektora Instytutu Hydrogeologii
i Geologii Inżynierskiej.
W 1972 r. uzyskał tytuł naukowy profesora
nadzwyczajnego a w 1979 r. profesora zwyczajnego nauk technicznych. W tymże roku został
wybrany członkiem korespondentem PAN, by
od 1989 r. stać się członkiem rzeczywistym.
Z chwilą reaktywacji Polskiej Akademii Umiejętności stał się także członkiem czynnym tej korporacji.
Przez cały ten czas ściśle współpracował
z przemysłem wydobywczym współtworząc
z profesorami R. Krajewskim i Z. Wilkiem hydrogeologię górniczą.
Nie zaniedbywał badań podstawowych
w zakresie hydrogeologii, takich jak hydrogeochemia, badania regionalne, rozpoznanie parametrów hydrogeologicznych skał i gruntów
czy kartografia hydrogeologiczna. Wiele uwagi
poświęcił także zagadnieniom ustalania zasobów wód podziemnych, gospodarki nimi oraz
ochroną przed ich degradacją. Takie szerokie
spektrum zainteresowań badawczych Profesora „skutkowało” przyciąganiem do swojego zespołu coraz to nowych adeptów nauk geologicznych, że wymienię tylko obecnie już profesorów: Stanisława Witczaka, Stanisława Mularza, Andrzeja Szczepańskiego, Jadwigę Szczepańską, Jacka Motykę. Do grona Jego najbliższych współpracowników i wychowanków zaliczyć należy także profesora Vu-Ngoc-Ky
i doc. Zdzisława Śmietanskiego (pierwszy doktorant Profesora).
Profesor Kleczkowski był dla nas Nauczycielem, Mistrzem i spolegliwym Przyjacielem. Z nieporównaną łatwością wprowadzał nas w atmosferę nieustającej pracy nad sobą, koniecznego
szerokiego spojrzenia na badane zjawiska, wielokierunkowej oceny rejestrowanych zmian środowiskowych. To dało podstawy do stworzenia
krakowskiej szkoły, a później i polskiej, hydrogeologii.
Gdy w 1992 r. osiągnął wiek emerytalny, Jego uczniowie i współpracownicy zorganizowali
ogólnopolską sesję naukową pod jakże znamiennym tytułem „W służbie polskiej geologii”.
Najbliżsi Mu zaprezentowali sylwetkę i dokonania Profesora (R. Krajewski , Z. Wilk, S. Witczak, J. Szczepańska, A. Szczepański), współpracownicy z innych ośrodków naukowych
(Warszawa, Poznań, Śląsk, Wrocław, Gdańsk)
oraz doktoranci przedstawili rezultaty swoich
aktualnych dokonań. Wreszcie Dostojny Jubilat
zestawił swoje publikacje z lat 1948–1991 oraz
przedstawił, z wrodzoną swadą, swoją naukową autobiografię. Zainteresowanych odsyłam
do wydanego przez AGH w roku 1992 tomu poświęconego 70-leciu urodzin Profesora Antoniego S. Kleczkowskiego i 45-leciu pracy dla polskiej geologii. To właśnie dokumentacja krakowskiej szkoły hydrogeologii.
Najpełniejszym zwieńczeniem dokonań Profesora i stworzonej przez Niego szkoły było
opracowanie „Mapy obszarów głównych zbiorników wód podziemnych w Polsce wymagających szczególnej ochrony” oraz podręczników
„Ochrona wód podziemnych w Polsce. Stan
i kierunki badań” oraz „Główne zbiorniki wód
podziemnych w Polsce”. Dzieła te powstały
w efekcie prac badawczych zainicjowanych i koordynowanych przez Profesora Kleczkowskiego
w latach 1985-1990 a prowadzonych przez zespoły badawcze z ponad 20 ośrodków, w których wzięło udział ponad 200 hydrogeologów.
Profesor Kleczkowski wypromował 180 absolwentów i 15 doktorów; 10 z nich habilitowało
się z Jego recenzenckim udziałem, a 8 uzyskało
tytuły profesorskie. Opublikował ponad 300
prac naukowych (w tym 95 książek, monografii,
map) o zróżnicowanej tematyce: ponad 53%
hydrogeologicznej, ponad 25% z historii nauk,
ok. 5% geologicznej, ok. 2% geologiczno-inżynierskiej. Resztę stanowiły prace popularno-naukowe, recenzje, omówienia, polemiki i komentarze. Już po przejściu na emeryturę kierował
dwoma projektami badawczymi zakończonymi,
jak to zwykle u Profesora bywało, wydaniem
monografii.
Jeszcze w maju 2005 r. złożył u Jego Magnificencji manuskrypt albumu studni, których fotografie gromadził przez wiele lat, wraz z obszernymi komentarzami. Podejmiemy próbę wydania unikalnego dzieła Profesora.
Te dokonania oraz osiągnięcia praktyczne
w rozwiązywaniu problemów hydrogeologicznych w górnictwie podziemnym, odkrywkowym
i otworowym oraz gospodarowaniu zasobami
wód podziemnych i ich ochronie owocowały
wyborem lub powołaniem Profesora do Polskiej
Akademii Nauk, Polskiej Akademii Umiejętności, wielu krajowych i zagranicznych towarzystw
naukowych i Rad Naukowych oraz powierzeniem Mu funkcji Przewodniczącego Państwowej
Rady Ochrony Środowiska czy też Komisji Dokumentacji Hydrogeologicznych.
Osobowość i osiągnięcia twórcze Profesora
owocowały także uzyskaniem tytułów doktora
honorowego Ecole Polytechnique de Mons
(1987) i Akademii Górniczo-Hutniczej (1994)
oraz wielu odznaczeń państwowych, resortowych, regionalnych i zawodowych.
Jak sam Profesor napisał (W służbie polskiej
geologii, AGH 1992, s. 313) późno dowiedział
się, iż najczęściej kierował się maksymą Jana
XXIII: „Wszystkiego wysłuchać, dużo zapomnieć, mało poprawić – moderata durant”.
Andrzej Szczepański
Jego Magnificencji Rektorowi Akademii Górniczo-Hutniczej
prof. zw. dr hab. inż. Antoniemu Tajdusiowi,
Panu Kanclerzowi Akademii Górniczo-Hutniczej
mgr inż. Henrykowi Zioło,
prof. dr hab. inż. Jadwidze Szczepańskiej
i dr hab. inż., prof. AGH Stanisławowi Witczakowi
z Zakładu Hydrogeologii i Ochrony Wód
najserdeczniejsze wyrazy podziękowania za wszelkie trudy, najlepszą wolę i serce okazane naszemu Mężowi
i Ojcu prof. zw. dr hab. inż. Antoniemu Kleczkowskiemu, b. rektorowi AGH, z okazji organizacji Mszy Świętej
i uroczystego, pięknego pogrzebu w Alei Zasłużonych – ostatniej Jego drogi – składają
Żona Krystyna i Syn Piotr z rodziną
BIP 150 – luty 2006 r.
5