Savoir-vivre na co dzień – dobre maniery w domu i w szkole

dla nauczyciela
Savoir-vivre na co dzień
Savoir-vivre na co dzień
– dobre maniery w domu i w szkole
Korelacja międzyprzedmiotowa: język polski, godzina wychowawcza.
JĘZYK POLSKI/GODZINA WYCHOWAWCZA
Podstawa programowa:
• Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji – czytanie i słuchanie. Uczeń:
- rozpoznaje formy gatunkowe (zaproszenie, życzenia i gratulacje, zawiadomienie i ogłoszenie,
instrukcję – w tym przepis).
• Tworzenie wypowiedzi – mówienie i pisanie. Uczeń:
- dostosowuje sposób wyrażania się do oficjalnej i nieoficjalnej sytuacji komunikacyjnej oraz
do zamierzonego celu. Uczeń świadomie posługuje się różnymi formami językowymi oraz
(w wypowiedzi ustnej) mimiką, gestykulacją, postawą ciała.
Temat
Kultura osobista na co dzień – stosownie w kontaktach z innymi
(troska o maniery)
Cele lekcji w Na lekcji dowiesz się:
języku ucznia - czym jest savoir-vivre oraz w jakich sytuacjach ważna jest znajomość zasad etykiety (prawidłowego zachowania),
- co to jest precedencja (pierwszeństwo) oraz w stosunku do kogo
powinniśmy ją stosować,
- w jaki sposób mieszkańcy Unii Europejskiej witają się ze sobą i jakich zwrotów grzecznościowych używają (wybrane przykłady),
- co to jest netykieta oraz jak w sposób właściwy używać telefonu
komórkowego,
- na co należy zwrócić uwagę będąc gospodarzem przyjęcia i jak zachowywać się w roli gościa.
Kryteria
Po lekcji:
do oceny
- wyjaśnisz, w jaki sposób zachowuje się osoba dobrze wychowana
(„nacobezu”) oraz jakie mogą być konsekwencje braku kultury osobistej,
- wskażesz, kogo, w jakiej kolejności należy powitać, komu ustąpić
miejsca, kogo przepuścić przez drzwi,
- wskażesz, na co należy zwrócić uwagę jadąc za granicę – jakie zasady zachowania obowiązują w wybranym kraju UE,
- wyjaśnisz, jakich zwrotów pożegnalnych używać w mailu oraz jak
właściwie posługiwać się telefonem komórkowym,
- opiszesz obowiązki i przywileje gospodarzy oraz gości na przyjęciu.
Pytanie
kluczowe
W jaki sposób savoir-vivre wpływa na nasze codzienne życie?
Metody
Burza mózgów, dyskusja, quiz, scenki, mapa myśli, praca z komputerem, konkurs, projekt grupowy.
Materiały
Karty pracy, źródła informacji (Internet), mapa Unii Europejskiej.
dydaktyczne
118
Być odpowiedzialnym Europejczykiem
180 minut
Savoir-vivre na co dzień
dla nauczyciela
I lekcja – przebieg
Część wstępna Czynności organizacyjne
Część
nawiązująca
2 minuty
Wprowadzenie do tematu: uczniowie podają skojarzenia ze sło- 13 minut
wem „savoir-vivre” – jeden z uczniów zapisuje skojarzenia na tablicy
w formie asocjogramu.
Następnie uczniowie w grupach próbują znaleźć odpowiedź na pytania: Czym jest i czemu służy savoir-vivre, co to znaczy być dobrze wychowanym? Kim jest taka osoba – co wyróżnia (jakie cechy) człowieka
dobrze wychowanego? Nauczyciel podsumowuje dyskusję.
Rozdanie uczniom celów lekcji i kryteriów oceny (może być na ekranie).
Część
właściwa
Uczniowie otrzymują kartę pracy nr 1 (Na początek… magiczne 10 minut
słowa) i wykonują zadanie nr 1 – uzupełniają fragmenty wierszy.
Nauczyciel, wykorzystując informacje dodatkowe, może zaprezentować uczniom wiersze, z których pochodzą wybrane fragmenty.
Można też wykorzystać wiersze w konkursie recytatorskim z elementami gry aktorskiej.
Następnie nauczyciel wprowadza uczniów w zagadnienie pre- 15 minut
cedencji (pierwszeństwa) – wyjaśnia, na czym ona polega i kiedy
znajduje zastosowanie. Uczniowie rozwiązują zadanie nr 2 (prawda/fałsz) i 3 (kolejność powitania).
Podsumo­
wanie
Nauczyciel podsumowuje/ocenia pracę uczniów.
5 minut
II lekcja – przebieg
Część wstępna Czynności organizacyjne
Część
nawiązująca
2 minuty
Wprowadzenie do tematu: nauczyciel pyta uczniów o ich doświad- 8 minut
czenia związane z zagranicznymi podróżami. Czy zaobserwowali jak witają się ludzie w innych krajach? Jakich słów używają i co
w tym czasie robią? Jak wygląda takie powitanie? Czy jest w nim
coś szczególnego i innego od powitania w Polsce? Jak wygląda powitanie w Polsce – jak witają się ludzie młodzi i jak witają się osoby
starsze?
Rozdanie uczniom celów lekcji i kryteriów oceny (może być na ekranie).
Część
właściwa
Każdy z uczniów zapoznaje się z zadaniem nr 1 na karcie pracy nr 15 minut
2 (Etykieta w krajach Unii Europejskiej) i próbuje przyporządkować sposób powitania do konkretnego kraju. Następnie porównuje
swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów, wyjaśniając, dlaczego przyporządkował wybraną formę powitania do danego kraju.
Nauczyciel przekazuje uczniom rozwiązanie zadania oraz wyjaśnia,
jak wygląda prawidłowy uścisk dłoni. Uczniowie mogą przećwiczyć
prawidłowy uścisk dłoni.
Nauczyciel wprowadza uczniów do zadania nr 2 na karcie pracy 15 minut
nr 2, zadając pytanie: Jak powinniśmy zwracać się do osób dorosłych/
do osób starszych? Co wypada robić, a czego nie należy? Następnie
uczniowie (bazując na własnym doświadczeniu/korzystając z Internetu) uzupełniają zadanie.
Być odpowiedzialnym Europejczykiem
119
dla nauczyciela
Savoir-vivre na co dzień
Podsumo­
Nauczyciel podsumowuje/ocenia pracę uczniów. Zadanie domo- 5 minut
wanie
we: zadanie nr 3/karta pracy nr 2.
III lekcja – przebieg
Część wstępna Czynności organizacyjne (w tym krótkie omówienie zadania do- 5 minut
mowego – zasady zachowania w danym kraju Unii Europejskiej).
Część
nawiązująca
Wprowadzenie do tematu: uczniowie starają się odpowiedzieć na 5 minut
pytanie: Jak można komunikować się z innymi, jeżeli nie jest możliwe
spotkanie twarzą w twarz (burza mózgów)? Które formy są tradycyjne, a które nowoczesne? Jak komunikowali się ludzie dawniej, a jak to
robią teraz? W jakich sytuacjach wykorzystuje się poszczególne formy
komunikacji?
Rozdanie uczniom celów lekcji i kryteriów oceny (może być na ekranie).
Część
Uczniowie otrzymują od nauczyciela kartę pracy nr 3 (Komunikacja 5 minut
właściwa
pośrednia – e-mail i telefon) i rozwiązują zadanie nr 1. Następnie
pod okiem nauczyciela prezentują/ porównują efekty swojej pracy.
Wykorzystując informacje z Internetu, uczniowie wyjaśniają, czym 10 minut
jest netykieta, a następnie w 2-osobowych zespołach przygotowują
słownikową definicję tego pojęcia dla swoich młodszych kolegów
– zadanie nr 2. Nauczyciel, wykorzystując informacje dodatkowe,
przekazuje uczniom najważniejsze normy dotyczące netykiety.
W tym miejscu warto wspomnieć uczniom o kluczowych zasadach
bezpiecznego komunikowania się i zachowania w sieci.
Uczniowie starają się odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących ko- 15 minut
munikacji przez telefon. Następuje dyskusja grupowa nad zasadami
korzystania z telefonu komórkowego. Potem w dwuosobowych zespołach wybrani uczniowie prezentują przed klasą, jak powinna wyglądać prawidłowa rozmowa telefoniczna (powitalne, pożegnalne
formuły grzecznościowe).
Podsumo­
wanie
Nauczyciel podsumowuje/ocenia pracę uczniów.
5 minut
IV lekcja – przebieg
Część wstępna Czynności organizacyjne.
Część
nawiązująca
2 minuty
Wprowadzenie do tematu: nauczyciel pyta uczniów, jakie znają ro- 13 minut
dzaje przyjęć. Każda para uczniów otrzymuje od nauczyciela dwie
karteczki samoprzylepne z prośbą o zapisanie na jednej z nich, w kilku punktach, jak powinni zachowywać się gospodarze (obowiązki
i przywileje gospodarzy), a na drugiej, w kilku punktach, jak powinni zachowywać się goście (obowiązki i przywileje gości). Następnie
nauczyciel prosi jednego z uczniów o zebranie karteczek i wspólne
sporządzenie „mapy myśli” na tablicy.
Rozdanie uczniom celów lekcji i kryteriów oceny (może być na ekranie).
Część
Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy nr 4 (Zapraszamy do sto- 15 minut
właściwa
łu). Następnie dzieli ich na 4-osobowe zespoły, w których uczniowie rozwiązują zadanie nr 1. Wygrywa drużyna, która najszybciej
i prawidłowo przygotuje nakrycie stołu. W miarę możliwości zadanie to można wykonać z wykorzystaniem prawdziwej zastawy
120
Być odpowiedzialnym Europejczykiem
Savoir-vivre na co dzień
Część
właściwa
dla nauczyciela
(np. w szkolnej stołówce). Po sprawdzeniu i omówieniu rozwiązania
uczniowie przechodzą do zadania nr 2. Przyporządkowują opis do
rysunku i wyjaśniają, w jakich sytuacjach przydaje się wiedza o „mowie sztućców”.
Następnie uczniowie rozwiązują zadanie nr 3 (karta pracy nr 4). Roz- 10 minu
wiązanie omawiane jest na forum klasy. Uczniowie wspólnie wymieniają inne potrawy, które można jeść rękoma.
Podsumo­
wanie
Nauczyciel podsumowuje/ocenia pracę uczniów.
5 minut
Wszystkie załączniki do pobrania ze strony projektu.
Być odpowiedzialnym Europejczykiem
121