PropozycjeTematowMtPol20112012 nowe

V LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE
IM. STEFANA ŻEROMSKIEGO W GDAŃSKU
PROPOZYCJE TEMATÓW Z JĘZYKA POLSKIEGO
DO MATURY WEWNĘTRZNEJ
W ROKU SZKOLNYM 2011/2012
A. LITERATURA
1. Reinterpretacje dawnych mitów w literaturze późniejszych epok. Analizując
wybrane przykłady, wskaż celowość tego zabiegu literackiego.
2. Spór tradycji
współczesnej.
z
nowoczesnością.
Przeanalizuj
wybrane
dzieła
literatury
3. Autorytaryzm, dyktatura, despotyzm – przeanalizuj różne przedstawienia
niedemokratycznej władzy w literaturze XX w.
4. Teksty hymniczne z różnych epok. Porównaj na podstawie wybranych utworów
literackich.
5.
„Są takie motywy, które poeci podają sobie jakby z rąk do rąk” /A. Kamieńska/.
Przedstaw dzieje wybranego toposu literackiego na przykładzie utworów
poetyckich różnych epok literackich.
6. Konflikty tragiczne w literaturze dawnej i współczesnej. Omów, odwołując się do
wybranych tekstów literackich.
7.
Symbolika żywiołów. Interpretując wybrane teksty literackie, przedstaw bogactwo
znaczeń jednego z żywiołów natury (wody, ognia, powietrza, ziemi).
8. Początek i koniec opowieści. Na wybranych przykładach zbadaj znaczenie scen
początkowych i końcowych dla struktury i sensów dzieła literackiego.
9. Zaprezentuj literackie ujęcie problemu zła w wybranych utworach różnych epok.
10. Przeanalizuj wpływ filozofii A. Schopenhauera, F. Nietzschego i H. Bergsona na
wybrane dzieła literatury przełomu XIX i XXw. oraz początku XXw.
11. Różne ujęcia motywu ofiary i ofiarowania w literaturze. Przeanalizuj na wybranych
przykładach.
12. Motyw zbrodni i kary w wybranych utworach literatury wysokiej i powieści
kryminalnej. Porównaj jego funkcje w wybranych utworach.
13. Kobieta jako bohaterka tekstów literackich. Omów temat na wybranych
przykładach.
14. Kobiety poetki i ich liryka. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych
przykładów różnych epok.
15. Motywy franciszkańskie w polskiej poezji. Omów, odwołując się do wybranych
przykładów.
16. Magia i alchemia - ich wpływ na dzieje bohaterów literackich. Przedstaw na
wybranych przykładach.
17. Topos teatrum mundi w literaturze polskiej i światowej. Porównaj różne ujęcia
tematu, odwołując się do wybranych tekstów literackich.
18. Rosja w oczach polskich pisarzy różnych epok. Porównaj, jak opisują i oceniają
kraj i społeczeństwo wybrani autorzy w swoich dziełach.
19. Jednostka uwikłana w historię. Przedstaw problem, odwołując się do przykładów
z literatury.
20. „Pamiętajcie o ogrodach, przecież stamtąd przyszliście...” /J. Kofta/. Przedstaw
literackie opisy ogrodów w wybranych tekstach.
21. Polaków portret własny. Prawda, mit i stereotyp w literaturze polskiej. Rozważ
problem na wybranych przez siebie przykładach.
22. Tytuł jako klucz interpretacyjny dzieła. Omów różne aspekty zagadnienia na
podstawie wybranych przykładów.
23.
Konflikty pokoleniowe bohaterów literackich. Omów problem na wybranych
przykładach literatury polskiej.
24. Ironia i karykatura jako zasada kreacji świata i bohatera. Omów na wybranych
przykładach.
25. Znaczenie przestrzeni sakralnej w życiu bohaterów literackich. Zbadaj artystyczne
sposoby jej kreowania w wybranych utworach.
26. Literackie eksperymenty z czasem. Interpretując wybrane przykłady prozy polskiej
i obcej, wyjaśnij mechanizm manipulacji czasem.
27. Zawód-reporter. Przedstaw zagadnienie na przykładzie dorobku wybranego
reportażysty.
28. Realizm magiczny. Przedstaw tę konwencję opisywania świata na przykładzie
współczesnej prozy polskiej lub iberoamerykańskiej.
29. Sny i widzenia jako sposoby przedstawiania rzeczywistości wewnętrznej. Omów
temat na wybranych przykładach literackich z różnych epok.
30. Anioły, diabły, demony, czarownice... Przedstaw świat fantastyczny w wybranych
dziełach literackich i zbadaj jego wpływ na świat ludzki.
31. Artysta jako bohater literacki. Dokonaj analizy porównawczej kreacji postaci w
wybranych dziełach.
32. Obrazy biesiad utrwalone w dziełach literackich różnych epok. Przedstaw na
wybranych przykładach.
33. „Poloneza czas zacząć...” Przedstaw literackie obrazy tańca i tancerzy na
wybranych przykładach literackich.
34. Funkcje parafrazy i trawestacji w dziełach literackich różnych epok. Analiza
porównawcza wybranych przykładów.
35. Nawiązania i polemiki, dialogi pomiędzy epokami. Zaprezentuj zjawisko na
wybranych przykładach z literatury.
36. Piękna i niepokojąca. Rożne ujęcia motywu natury w literaturze wybranych epok.
Omów na wybranym materiale literackim.
37. Potomkowie Don Kichota. Przedstaw literackie kreacje marzycieli i idealistów
różnych epok, odwołując się do wybranych dzieł literackich.
38. Bohater z książką w ręku. Przedstaw rolę literatury w życiu wybranych bohaterów
literackich.
39. Przedmioty cenne i miłe sercu drobiazgi - świat rzeczy w literaturze. Omów
sposoby ich przedstawiania i funkcje, jakie pełnią w wybranych utworach.
40. Metamorfozy bohaterów literackich. O wpływie doświadczeń życia na
kształtowanie się osobowości bohatera. Zaprezentuj na wybranych przykładach.
41.
Literatura feministyczna i jej wyznaczniki. Zaprezentuj wybrane utwory.
42. Pieniądze jako wartość i antywartość. Omów na przykładach wybranych utworów
literackich.
43. Liryka maski. Przedstaw sposoby kreacji bohatera „zamaskowanego” na
wybranym materiale literackim.
44. Wielki - mały człowiek, czyli literackie historie upadku i odkupienia. Zaprezentuj
na wybranych przykładach.
45. W Heraklitowej rzece czasu. Przemijanie jako temat literacki. Omów na
wybranych przykładach z literatury pięknej.
46. Bagaż pamięci. Omów funkcje, formy i znaczenie czasu minionego dla
bohaterów na podstawie wybranych dzieł literackich.
47. Genius loci Gdańska. Porównaj przedstawienia miasta w wybranych utworach
różnych autorów.
48. Omów stosunek do legendy napoleońskiej wybranych twórców literatury polskiej
na podstawie ich dzieł.
49. Kontrast jako sposób widzenia rzeczywistości. Zaprezentuj na wybranych
przykładach literackich.
50. Różne oblicza Makbeta – wizerunek zbrodniarza utrwalony na kartach literatury.
Zaprezentuj różne motywy, które prowadzą człowieka na ścieżkę zbrodni.
51. Lalki, kukiełki, marionetki… Przedstaw literackie ujęcia motywu na wybranym
przykładzie oraz omów funkcję, jaką pełnią.
52. Biografia twórcy jako klucz do rozumienia jego twórczości. Zbadaj na
wybranym przykładzie.
53.
Przywracanie pamięci - portrety gdańszczan utrwalone w literaturze. Omów na
wybranym przykładzie.
54. Apokryfy w literaturze staropolskiej i współczesnej.
B. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI.
1.
Między science fiction a fantasy. Przyszłość jako parabola współczesności –
zaprezentuj na wybranych przykładach dzieł literackich i filmowych.
2. Od antycznych herosów do filmowych idoli popkultury. Przedstaw świat wartości
dawnych i współczesnych bohaterów (filmu, komiksu lub gier komputerowych).
3. Obraz dworku polskiego w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych
przykładach.
4. Literatura i sztuka XX w. jako odkrywanie i przedstawianie ciała ludzkiego.
Zaprezentuj temat, odwołując się do różnych dzieł.
5. Omów zjawisko kiczu, analizując wybrane
plastycznych, filmowych lub muzycznych.
przykłady
dzieł
literackich,
6. Portret cygana i dandysa w kulturze i literaturze. Przedstaw na wybranych
przykładach.
7. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (malarskie,
rzeźbiarskie lub filmowe).
8. Świat gier komputerowych a literatura fantasy. Zbadaj wzajemne wpływy na
wybranych przykładach.
9. Martwa natura z..... Przedstaw obrazy materii nieożywionej w wybranych dziełach
literackich i plastycznych, zwracając uwagę na kulturową rolę przynajmniej
jednego elementu.
10. Dawny świat Żydów polskich. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach
literackich i malarskich.
11. Funkcje rekwizytów i przedmiotów znaczących w literaturze i w teatrze. Dokonaj
analizy na wybranych przykładach.
12. Sceny z życia prowincji. Omów specyfikę życia mieszkańców „na obrzeżach
świata” na podstawie wybranych dzieł literackich, filmowych lub malarskich.
13. Omów funkcje obyczajów i obrzędów na wybranych przykładach z literatury i
sztuki.
14. Motywy faustyczne w literaturze i sztuce. Zaprezentuj przykłady kulturowych
inspiracji i nawiązań do dzieła Goethego.
15. Metropolis – filmowe i literackie obrazy miast. Przedstaw na wybranych
przykładach.
16. Polski inteligent jako bohater literatury i filmu. Omów na wybranych przykładach.
17. Literatura i kino wobec ginących kultur lub dawnych cywilizacji. Omów na
wybranych przykładach.
18. Fantastyka i groza na srebrnym ekranie. Przedstaw temat, porównując wybrane
przykłady z literatury i filmu.
19. Literackie i malarskie przestrzenie. Dokonaj prezentacji ciekawych miejsc,
odwołując się do różnorakich przykładów.
20. Obraz w obrazie, teatr w teatrze, film w filmie. Przedstaw na wybranych
przykładach dzieł formy autorefleksji twórców nad aktem twórczym.
21.
Kultura średniowiecza źródłem inspiracji dla współczesnej literatury i filmu.
Zaprezentuj na wybranych przykładach.
22. Motywy biblijne w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na wybranych
przykładach.
23. Karnawalizacja świata w literaturze i sztuce. Przedstaw rożne ujęcia tego
zjawiska w literaturze i sztuce.
24. Problemy filmowej adaptacji. Porównaj film z jego literackim pierwowzorem, oceń
adaptację.
25. Aktorzy w roli Hamleta (lub innego bohatera Szekspira). Przedstaw znane Ci
interpretacje sceniczne postaci w wybranych spektaklach lub filmach.
26. „Pora umierać” - starość w literaturze i sztuce. Omów sposoby jej przedstawiania
i funkcje w wybranych utworach.
27. Zwierzęta w literaturze i sztuce. Analiza wybranych dzieł literackich i malarskich.
28. Na dachu świata - symbolika gór w kulturze. Omów na wybranych przykładach.
29. „Zmierzch bogów”. Przedstaw schyłek świata arystokracji na podstawie
wybranych dzieł literatury i filmu.
30. Symbolika barw w literaturze i sztuce. Omów na wybranych tekstach kultury.
31. Metody budowania nastroju w literaturze i przedstawieniu teatralnym. Dokonaj
analizy wybranych dzieł.
32. Motyw domu rodzinnego w literaturze i filmie. Zaprezentuj na wybranych
przykładach.
33. Wizerunek wampira w dziełach kultury. Przedstaw na wybranych przykładach.
34. Jak z problemem niesceniczności dramatów romantycznych poradzili sobie różni
reżyserzy? Przedstaw wybrane inscenizacje dramatów romantycznych w polskim
teatrze.
35. Motywy folklorystyczne w literaturze, sztuce i muzyce. Omów na wybranych
przykładach.
36. Karierowicz w literaturze i filmie XX wieku. Dokonaj analizy wybranych
przykładów.
37. Kostium postaci literackich i malarskich jako źródło wiedzy o człowieku i epoce, w
której żył. Przedstaw na przykładach reprezentujących różne epoki.
38. Poetyka oniryzmu
w literaturze i sztuce. Scharakteryzuj na wybranych
przykładach dzieł sztuki z danej epoki.
39. Określ rolę inspiracji malarskich w twórczości wybranego artysty (pisarza lub
reżysera).
40. Realia życia w PRL-u w tragikomicznym ujęciu filmowym i literackim. Zinterpretuj
wybrane dzieła, zwracając uwagę na wyznaczniki poetyki groteski.
41. Malarskie, muzyczne i literackie impresje na temat pór roku. Przedstaw
zagadnienie na podstawie wybranych tekstów kultury.
42. Sztuka i literatura na usługach rządzących. Scharakteryzuj
przykładach z różnych okresów historycznych.
na wybranych
43. Twórcy, którzy rzucili wyzwanie konwenansom swojej epoki. Przedstaw na
podstawie wybranych przykładów z różnych dziedzin sztuki.
44. Komiks – świat „przerysowany”. Zaprezentuj specyfikę świata przedstawionego i
narracji w komiksie, odwołując się do wybranych przykładów.
45. Sceny batalistyczne w literaturze, malarstwie
porównawczej wybranych przykładów.
i filmie. Dokonaj
analizy
46. Muzyka w literaturze. Zaprezentuj literackie sposoby opisu dzieł muzycznych i
słyszenia dźwięków na wybranych przykładach.
47. Album starych fotografii. Historia rodu zapisana w listach, dokumentach,
zdjęciach, wspomnieniach. Zaprezentuj na przykładzie dziejów własnej rodziny
lub wybranej sagi rodzinnej.
48. Rewolucje młodości wczoraj i dziś. Porównaj manifesty buntowników i formy
buntu przedstawione w literaturze, filmie lub muzyce.
49. Album starych fotografii. Historia rodu zapisana w listach, dokumentach,
zdjęciach, wspomnieniach. Zaprezentuj na przykładzie dziejów własnej rodziny
lub wybranej sagi rodzinnej.
C. ZAGADNIENIA JĘZYKOWE
1. Omów rolę zapożyczeń z języka angielskiego w zasobach leksykalnych
współczesnej polszczyzny na wybranych przykładach.
2. Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów. Przedstaw wybrane sposoby
przekonywania do swoich poglądów adwersarzy na podstawie analizy
wybranych fragmentów dyskusji bohaterów literackich.
3. Objaśnij etymologię nazwisk kaszubskich na wybranych przykładach.
4. Perswazyjna funkcja języka w tekstach propagandy politycznej. Omów na
wybranych przykładach.
5. Poezja jako laboratorium językowe. Nurt lingwistyczny
współczesnej. Omów na wybranych przykładach.
w
literaturze
6. Listy kochanków. Zbadaj język miłości na przykładach tekstów z wybranych
epok literackich.
7. Humor i satyra w tekstach piosenek współczesnych zespołów muzycznych.
8.
Stylizacja modlitewna w utworach poetów wojennych, jej odmiany i funkcje.
Omów na przykładach trzech wybranych twórców.
9. Stereotypy w wybranych komunikatach językowych. Omów na wybranych
przykładach.
10. Język reklamy i jego funkcja. Zaprezentuj na wybranym materiale językowym.
11. „Daj, ać ja pobruszę, a Ty poczywaj”. Ślady obyczajowości zapisane w
etymologii wyrazów i frazeologizmach współczesnej polszczyzny. Omów na
wybranych przykładach.
12. Magia i tabu zapisane w języku. Omów na wybranych przykładach.
13. Bohaterowie mówią różnymi językami. Analiza wypowiedzi stylistycznych
wybranych postaci literackich. Omów na wybranych przykładach.
14. Innowacje językowe i różne kryteria ich oceny. Zaprezentuj na wybranych
przykładach.
15. Zjawisko nowomowy w państwach totalitarnych. Omów na wybranym
materiale językowym.
16. Różne środowiska, różne sposoby komunikowania się. Dokonaj analizy
materiału językowego dwóch wybranych środowisk.
17. Język jako instrument walki o władzę. Dokonaj analizy językowej wybranych
materiałów kampanii wyborczej.
18. Język a płeć. Zbadaj zależność pomiędzy płcią a sposobem wysławiania się
na podstawie analizy wybranych sytuacji językowych.
19. Metaforyka tytułów prasowych. Zanalizuj wybrane przykłady i oceń trafność
posłużenia się środkami poetyckimi.
20. Językowy obraz świata i człowieka. Dokonaj analizy zgromadzonych
związków frazeologicznych dotyczących wybranego przez Ciebie tematu.