Zał. nr 1 do uchwXXXVI-238-09 Radzyń

Załącznik nr 1 do Uchwały XXXVI/238/09
Rady Miejskiej w Sławie
z dnia 26 lutego 2009 roku.
PLAN ODNOWY
MIEJSCOWOŚCI RADZYŃ
W GMINIE SŁAWA
NA LATA 2008 - 2014
I. Charakterystyka miejscowości Radzyń
1. PołoŜenie w układzie administracyjnym
Radzyń to wieś sołecka leŜąca w województwie lubuskim, w powiecie wschowskim,
w gminie Sława. Jest jedną z 21 wsi sołeckich wyodrębnionych w podziale administracyjnym
gminy Sława. Powierzchnia sołectwa Radzyń wynosi
581 ha. Miejscowość Radzyń
zlokalizowana jest nad zatoką Radzyńską w południowo-wschodniej części Jeziora
Sławskiego, przy drodze wojewódzkiej nr 318 na trasie Sława-Lubięcin, w odległości 3 km
od Sławy. Miejscowość naleŜy do parafii Sława. Głównym ośrodkiem administracyjnym
gminy jest miasto Sława gdzie mieści się siedziba władz gminy.
ryc.1. Sołectwa gminy Sława.
2
2. PołoŜenie geograficzne
Według podziału fizyczno-geograficznego Europy wg Kondrackiego (Kondracki 1998).
Radzyń znajduje się na terenie zwanym Pojezierzem Sławskim.
Lokalizacja topograficzna wg Kondrackiego przedstawia się następująco:
obszar – Europa Zachodnia (3)
prowincja – NiŜ Środkowo-Europejski (31)
podprowincja – Pojezierza Południowobałtyckie (315)
makroregion – Pojezierze Leszczyńskie (315.8)
mezoregion – Pojezierze Sławskie (315.81)
ryc.2.Gmina Sława.
Ukształtowanie terenu gminy Sława związane jest z lądolodem skandynawskim, który
ok. 20 tys. lat temu nasunął się na te obszary. Był to okres zlodowacenia bałtyckiego
(vistulian) najmłodszego geologicznie na NiŜu Polskim. W związku ze zlodowaceniem obszar
ten niemal w całości pokrywają utwory piaszczyste, ilaste oraz gliniaste. Gleby
charakteryzują się niską bonitacją. PrzewaŜa krajobraz młodoglacjalny typu pagórkowatego
3
pojeziernego. WyróŜniamy tu moreny czołowe, moreny denne, sandry, wydmy kopalne,
szerokie płaskodenne doliny, terasy. Dna depresji zajmują liczne jeziora. Północna część
gminy to płaski, bezleśny teren, pocięty licznymi rowami melioracyjnymi. Dna szerokich
dolin zajmują łąki.
3. Historia miejscowości
Radzyń to wieś o średniowiecznym rodowodzie. Pierwsze wzmianki źródłowe
pochodzą z roku 1477, kiedy to Jan Ŝagański nadał w lenno Melchiorowi von Rechenberg
wieś Radichen (dziś Radzyń). Na terenie wsi i w jej okolicach znajduje się wiele stanowisk
archeologicznych m.in. cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich z V w. n.e.,
średniowieczna osada z XI-XII w. Świadczy to niewątpliwie o upodobaniu sobie tego miejsca
przez ludność takŜe w czasach przedhistorycznych. Nazwa miejscowości prawdopodobnie
pochodzi od koła młyna wodnego, który mieścił się między Jeziorem Pluszne a Jeziorem
Sławskim. Niemiecka nazwa ,,Radchen” jest formą zdrobnienia od niemieckiego słowa
oznaczającego właśnie koło i oznacza ,,kółko”. W okresie międzywojennym funkcjonował
we wsi wiatrak, który nie dotrwał do naszych czasów. W centrum wsi przy drodze znajduje
się kapliczka Maryjna z XIX w. W Radzyniu znajduje się 18 obiektów wpisanych na listę
ewidencji konserwatorskiej, które podlegają ochronie w zakresie ich architektury
zewnętrznej. Miejscowość naleŜy do parafii rzymsko-katolickiej w Sławie.
4. Przyroda
Bogactwem tego terenu są lasy i jeziora. W obrębie miejscowości znajdują się dwa
jeziora: Jezioro Sławskie o powierzchni 855 ha, głębokość 12,5 m, zaliczane do wód III klasy
czystości, oraz niewielkie Jezioro Plusze o powierzchnia 9,5 ha, głębokość 4,4 m i zaliczane
do I klasy czystości wód. Znajdują się tu takŜe liczne stawy - wyrobiska po złoŜach torfu
i kredy jeziornej - stanowiące ostoję dla zwierzyny i ptactwa wodno-błotnego. Stawy
te zasiedliła kolonia mewy śmieszki oraz bobry. Teren ten przecinają dwie rzeczki:
Radzyńska
Struga
–
odwadniająca
Jezioro Pluszne,
Cienica
–
łącząca
Jeziora
Tarnowskie z Jeziorem Sławskim. Znajdują się tu takŜe liczne torfowiska – stanowiące
naturalne zbiorniki retencyjne. Na pn.-zach. od Radzynia rozpościerają się rozległe lasy,
przewaŜnie sosnowe, bogate w runo leśne i w zwierzynę łowną. Znajdujemy tu takŜe gatunki
rzadkie takie jak jenot czy borsuk.
4
5. Klimat
Pojezierze Sławskie charakteryzuje się łagodnym klimatem. PołoŜone na zachodzie
kraju, poddane jest wpływom wilgotnych mas powietrza znad Atlantyku, co sprawia,
iŜ klimat ma cechy oceaniczne - łagodne i krótkie zimy, lata natomiast nie są upalne. Średnia
roczna temperatura powietrza wynosi 8,1 stopni Celsjusza. Opady są tutaj niskie, ok. 500 mm
rocznie. Lato (średnia temperatura powietrza w ciągu doby powyŜej 15 stopni) trwa około
100 dni, jest najdłuŜsze w naszym województwie. Okres wegetacyjny - 220 dni, naleŜy
do najdłuŜszych w Polsce, w przeciwieństwie do okresu zalodzenia jezior wynoszący ok. 65
dni (najkrótszy w Polsce).
6. Ludność i gospodarka
Radzyń zamieszkuje 331 mieszkańców. Dziś Radzyń jest miejscowością letniskową.
Niska jakość gleb na tym terenie (w strukturze klas bonitacyjnych przewaŜają gleby klasy V
i VI) spowodowała odchodzenie miejscowej ludności od uprawy ziemi, w związku z czym
następuje przekwalifikowywanie gruntów rolnych na działki rekreacyjne, a co za tym idzie
rozwój branŜy turystycznej. Na terenie Radzynia znajduje się ok. 600 działek letniskowych.
Nad brzegami Jeziora Sławskiego w obrębie Radzynia zlokalizowanych jest 5 ośrodków
wczasowych
m.in.
Ośrodek
Wypoczynkowy
,,Igiełka”,
Ośrodek
Rekreacyjno
–
Wypoczynkowy ,,Wratislavia”, Ośrodek Szkoleniowo - Wypoczynkowy Wiktoria Król,
Ośrodek Wypoczynkowy ,,Zacisze”, Ośrodek Szkolno-Wypoczynkowy ,,Janówka”. Mieści
się tam równieŜ Europejska Klinika Rehabilitacyjno-Szkoleniowa ,,Victoria” specjalizująca
się w krioterapii. W miejscowości znajduje się takŜe stacja badawcza Instytutu Meteorologii i
Gospodarki Wodnej w Poznaniu, gdzie od lat '70 prowadzi się badania nad obiegiem wody w
przyrodzie.
Źródłem utrzymania mieszkańców Radzynia jest praca w zakładach poza
miejscowością,
renty,
emerytury.
Część
mieszkańców utrzymuje się z
zasiłków
dla bezrobotnych. Ponadto w Radzyniu funkcjonują cztery sklepy przemysłowo – spoŜywcze,
dwie smaŜalnie ryb: ,,Pod Sandaczem”, ,,Złoty Pstrąg” oraz bar. Rok rocznie w okresie letnim
organizowane są
rozgrywki piłki noŜnej pod nazwą ,,Radzyń kontra reszta świata”.
Od 2007 roku w Radzyniu na Ośrodku wypoczynkowym ,,Wratislavia” odbywa się Sławski
Festiwal Blues’owy pod nazwą ,,Las, woda, blues”.
5
7. Opis infrastruktury
Miejscowość nie jest podłączona do sieci wodno-kanalizacyjnej. Mieszkańcy
zaopatrują się w wodę z ujęć na posesjach prywatnych. Ośrodki wczasowe takŜe posiadają
własne ujęcia wody. Gospodarka ściekowa ośrodków wczasowych oparta jest na punktowym
zbieraniu ścieków w zbiornikach bezodpływowych, a następnie na wywoŜeniu ich
do Oczyszczalni Ścieków w Sławie. Zaopatrzenie w energię elektryczną odbywa się
za pomocą Głównego Punktu Zasilania (GPZ) zlokalizowanego w Sławie. Przez Radzyń
przebiega droga wojewódzka nr 318 Sława – Lubięcin. W Radzyniu znajdują się dwa
przystanki autobusowe.
W miejscowości znajduje się plac zabaw oraz teren przeznaczony
do urządzenia boiska sportowego i placu spotkań.
8. Szlaki turystyczne
Przez Radzyń przebiegają dwa szlaki piesze znakowane:
Szlak zielony: Sława - Głuchów - Jodłów - Józefów - Świętobór – Konotop – 20 km;
Szlak Ŝółty: Sława – Radzyń – Jeziorna – Mesze – Lubiatów – Ciosaniec – Świętno – 31 km.
9. Ogólna charakterystyka gminy Sława
Gmina Sława to gmina miejsko-wiejska. PołoŜona w południowo-wschodniej części
województwa lubuskiego
na Pojezierzu Sławskim. Obszar gminy zajmuje 326,8 km,
co stanowi 2,34% powierzchni województwa. Gmina Sława leŜy na południowo-wschodnich
krańcach regionu lubuskiego; na północy sąsiaduje z województwem wielkopolskim,
a na południu z województwem dolnośląskim. Obszar ten połoŜony jest na przeciętnej
wysokości od 60 do 80 m n.p.m. Gmina Sława usytuowana jest w odległości 120 km
od granicy z Niemcami, 60 km od Zielonej Góry - waŜnego dla tego regionu ośrodka
administracyjnego
(siedziba
wojewódzkich
władz
samorządowych),
przemysłowego
i akademickiego. Przez teren gminy nie przebiega Ŝadna z dróg krajowych, ale gmina
połoŜona jest w bezpośrednim sąsiedztwie drogi krajowej nr 35 oraz nr 12. Łączna długość
dróg wojewódzkich nr 278 oraz nr 318 wynosi 26 km. Długość dróg powiatowych wynosi 64
km. Drogi gminne to 149 km z przewagą dróg gruntowych. Dobra sieć dróg umoŜliwia
połączenie komunikacyjne ze Wschową - 21 km, Lesznem - 40 km, Głogowem - 26 km.
W centralnej części gminy znajduje
się
miasto
Miejską Jeziora Sławskiego.
6
Sława,
zlokalizowane
nad
Zatoką
W centralnej części gminy znajduje się miasto Sława, połoŜone nad Zatoką Miejską Jeziora
Sławskiego.
Według podziału administracyjnego gmina Sława naleŜy do
powiatu
wschowskiego. Szczególne walory przyrodnicze Pojezierza Sławskiego z największym
w województwie
krajobrazowych
Jeziorem Sławskim stanowią o duŜych wartościach turystycznogminy. Jezioro Sławskie – dawniej zwane śląskim morzem – jest
największym jeziorem w makroregionie Pojezierza Leszczyńskiego. Jego powierzchnia
wynosi 855 ha. Akwen ten cechuje jeden z najdłuŜszych sezonów kąpielowych w Polsce.
Sezon kąpielowy trwa od maja do września Sława moŜe poszczycić się prawie 700-letnią
historią. JuŜ w 1312 wymieniana w dokumentach ksiąŜąt Głogowskich jako miasto. Do dziś
przetrwał średniowieczny układ przestrzenny miasta. Od wieków miasto pełniło funkcję
osady targowej, dziś Sława łączy w sobie historię zapisaną w architekturze z dynamicznie
rozwijającą się nowoczesnością. Do najwaŜniejszych, godnych uwagi miejsc moŜna zaliczyć:
kościół parafialny pw. Św. Michała Archanioła
na terenie Parku Miejskiego; neoklasycystyczny
pochodzący z XIV w. znajdujący się
kościół
pw. Miłosierdzia BoŜego
pochodzący z XIX w. usytuowany w centralnej części rynku; oraz zespół pałacowy (XVIIIw.)
wraz z kompleksem parkowym tworzy dziś Park Miejski, który jest jednym z większych
Parków w województwie lubuskim. Obejmuje on powierzchnię ok. 45 ha. Cały kompleks
parkowy poprzecinany jest siecią licznych ścieŜek i mostków nad kanałami, co zapewnia
dobrą komunikację. Podstawowymi walorami turystycznymi regionu jest środowisko
geograficzno-przyrodnicze. Wokół Jeziora Sławskiego zlokalizowanych jest ok. 40
ośrodków
wypoczynkowych
dysponujących
wieloma
miejscami
noclegowymi
w pokojach o zróŜnicowanym standardzie oraz liczne pola namiotowe. Istniejące
uwarunkowania sprzyjają uprawianiu turystyki w róŜnych jej formach. Niewątpliwie duŜym
atutem gminy jest malownicze połoŜenie wśród lasów i licznych jezior. Prawie 50% gminy
porośnięta jest lasami co w połączeniu z licznymi jeziorami stanowi o wyjątkowej
atrakcyjności turystycznej tego miejsca. Do najciekawszych atrakcji gminy naleŜą min.: rejs
stateczkiem ,,Lubuszanin II” po wodach Jeziora Sławskiego, zjeŜdŜalnia wodna
(70m)
znajdująca się na terenie Ośrodka Sportu i Rekreacji w Sławie, Kolej Drezynowa, która
oferuje przejazdy drezyną ręczną, liczne ścieŜki rowerowe i piesze, ścieŜka konna
w Lubiatowie (8km), ścieŜka edukacyjna pn. ,,Lekcja Biologii”. W sezonie letnim Ośrodek
Sportu i Rekreacji jest miejscem wielu imprez sportowo - muzyczno - rekreacyjnych,
prowadzi
okazjonalne
Carawaningowe
festyny,
oraz
Ogólnopolski
Międzynarodowe
7
Mityng
BrydŜowy,
Zawody
w
Lubuskie
Zloty
Triathlonie;
w pierwszy weekend sierpnia rok rocznie odbywają się obchody święta miasta. Z tej okazji
organizowane są liczne koncerty oraz rozgrywki sportowe (Turniej Tenisa Ziemnego, regaty,
rozgrywki piłkarskie, itp.). Znajdują się tu liczne kluby Ŝeglarskie. Gmina ma zróŜnicowany
charakter funkcjonalno-przestrzenny. Istotne znaczenie odgrywają zarówno rolnictwo
i leśnictwo
oraz
funkcje
usługowe związane szczególnie z turystyką i działalności
produkcyjne. UŜytki rolne na terenie gminy zajmują ok. 40%
powierzchni gruntów.
W gminie znajduje się 7 zakładów mięsnych, kilka przedsiębiorstw zajmujących się
produkcją pieczarek na duŜą skalę, gorzelnie, Gospodarstwo Rybackie. Gmina Sława
utrzymuje stosunki partnerskie z niemieckim miastem Luckau, oraz z belgijskim
miasteczkiem Esneux. Realizowana jest współpraca partnerska głównie w sferze kulturalnej.
Na terenie gminy zarejestrowanych jest 27 organizacji pozarządowych.
8
II. Inwentaryzacja zasobów
Środowisko przyrodnicze
-wody powierzchniowe
-Jezioro Sławskie, Jezioro Pluszne, rzeczka
Cienica, Radzyńska Struga, stawy;
-drogi
-przez wieś przebiega droga wojewódzka nr
318;
-gleby
-gleby słabe, piaszczyste, w większości klasy
V i VI w strukturze klas bonitacyjnych;
Środowisko kulturowe
-architektura wiejska
-w większości budownictwo jednorodzinne,
sporadycznie stara zabudowa, gospodarstwa;
-miejsca, osoby, przedmioty kultu
-kapliczka przydroŜna z XIX w.
Mieszkańcy, kapitał społeczny
-autorytet
-sołtys;
-przedsiębiorcy
-właściciele sklepów, smaŜalni, Ośrodków
Wypoczynkowych;
Obiekty i tereny
-place spotkań
-brak takiego miejsca;
-sport i rekreacja
-świetlica wiejska (do remontu), plac zabaw;
9
III. Ocena mocnych i słabych stron
Mocne strony
MoŜliwości
1. Środowisko naturalne-lasy, jeziora;
1. Miejscowość uzdrowiskowa;
2. Czyste powietrze;
2. Rozwój turystyki, agroturystyki;
3. PołoŜenie geograficzne;
3. Uporządkowanie gospodarki wodno-
4. Rozwinięta baza turystyczna;
ściekowej;
5. Telefonia stacjonarna;
4. Pozyskiwanie środków z Unii
6. Brak przemysłu;
Europejskiej;
7. Budownictwo mieszkaniowe
jednorodzinne;
Słabe strony
ZagroŜenia
1. Słabe gleby;
1. Degradacja środowiska;
2. Słaby standard bazy noclegowej;
2. Migracja młodzieŜy związana
3. Niewystarczające wykorzystanie
z edukacją i poszukiwaniem pracy;
atrakcji turystycznych;
3. Niska świadomość ekologiczna
4. Znaczne zanieczyszczenie Jeziora
społeczeństwa.
Sławskiego;
5. Brak sieci kanalizacyjnej;
6. Brak sieci wodociągowej;
7. Brak miejsca do spotkań
mieszkańców wsi;
8. Zły stan techniczny świetlicy
wiejskiej;
9. Brak integracji we wsi;
10. Zły stan dróg w miejscowości;
11. Brak boiska.
1
IV. Identyfikacja występujących problemów
Jednym
z
podstawowych
problemów
miejscowości
są
niewątpliwie
braki
w infrastrukturze. W szczególności chodzi tu o problemy związane z brakiem sieci wodnokanalizacyjnej. Ścieki odprowadzane są do przydomowych bezodpływowych zbiorników,
które nie zawsze spełniają normy. NaleŜy pamiętać, Ŝe Radzyń leŜy w zlewni Jeziora
Sławskiego. Wszelkiego rodzaju nieprawidłowości w składowaniu ścieków powodują
przesiąkanie nieczystości do wód jeziora. Budowa sieci wodno-kanalizacyjnej podniesie
standard Ŝycia mieszkańców, wyeliminuje źródło zanieczyszczeń, wpłynie na jakość wód
Jeziora Sławskiego.
Istnieje potrzeba poprawy nawierzchni oraz bezpieczeństwa drogi wojewódzkiej
nr 318 przebiegającej przez wieś. Jej stan jest niezadowalający, dziurawa, popękana
nawierzchnia, w szczególności chodzi o niebezpieczny zakręt tuŜ za kapliczką. Przez
miejscowość przebiegają dwa szlaki turystyczne, wąska jezdnia, brak chodnika oraz
niewielkie pobocze stwarzają zagroŜenie dla bezpieczeństwa turystów, a takŜe mieszkańców.
Kolejnym problemem jest brak miejsca do spotkań mieszkańców. Miejsce takie
odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu Ŝycia społecznego. W Radzyniu istnieje świetlica
wiejska, jej obecny stan nie pozwala na uŜytkowanie. Obiekt ten wymaga gruntownej
modernizacji.
V. Planowane kierunki rozwoju
●
Poprawa standardu Ŝycia mieszkańców miejscowości;
●
Rozwój infrastruktury publicznej: sieć wodno-kanalizacyjna;
●
Rozwój infrastruktury sportowo – rekreacyjnej
- boisko sportowe,
- sala wiejska,
- zagospodarowanie plaŜy nad jeziorem Plusznym;
●
Powołanie Ochotniczej StraŜy PoŜarnej;
●
Poprawa wizerunku wsi.
1
VI. Planowane zadania w perspektywie 7 lat
Lp Planowane
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
zadania
Wartość
Źródła
inwestycji
finansowania
(w zł)
1.
Zagospodarowanie
X
placu przy boisku
2.
Remont świetlicy
X
wiejskiej
3.
50% PROW
50% BudŜet
Gminy
100 000,00 50% PROW
50% BudŜet
Gminy
40 000,00 50% PROW
50% BudŜet
Gminy
30 000,00
X
Boisko
X
1
X