2012 z uwzględnieniem lat 2013-2016

Transkrypt

Prognoza oddziaływania na środowisko
projektu
Programu Ochrony Środowiska
dla Miasta i Gminy Warka
na lata 2009 - 2012
z uwzględnieniem lat 2013-2016
Wykonawca opracowania:
PPUH „BaSz” mgr inż. Bartosz Szymusik
26-200 Końskie ul. Polna 72
tel./fax (0-41) 372 49 75 e-mail [email protected]
Miasto i Gmina Warka
2009
Prognoza oddziaływania na środowisko „Programu ochrony środowiska dla Miasta i Gminy Warka na lata 2009 – 2012
z uwzględnieniem lat 2013-2016”
Spis treści
Wprowadzenie .................................................................................................................... 3
1.1. Podstawa prawna i cel Prognozy .................................................................................... 3
1.2. Zawartość projektu POŚ dla Miasta i Gminy Warka ..................................................... 4
1.3. Powiązanie projektu POŚ z innymi dokumentami ...................................................... 7
2. Analiza stanu środowiska na terenie miasta i gminy .......................................................... 8
2.1. Ogólna charakterystyka miasta i gminy Warka .............................................................. 8
2.2. Stan gleb .......................................................................................................................... 9
2.3. Ocena jakości wód podziemnych .............................................................................. 10
2.4. Zasoby wód powierzchniowych ................................................................................ 10
2.5. Ocena jakości wód powierzchniowych ..................................................................... 11
2.6. Ocena jakości powietrza ............................................................................................ 12
2.7. Zasoby przyrodnicze.................................................................................................. 12
2.8. Obszary Natura 2000 ..................................................................................................... 13
2.8. Hałas i promieniowanie elektromagnetyczne ............................................................ 15
2.9. Gospodarka odpadami ............................................................................................... 16
3. Problemy ochrony środowiska na terenie gminy Warka istotne z punktu widzenia projektu
POŚ dla Miasta i Gminy Warka ............................................................................................... 17
4 Cele ochrony środowiska uznane za priorytetowe na szczeblu międzynarodowym,
krajowym i regionalnym oraz zakres i sposoby ich uwzględnienia w „Programie...” identyfikacja, analiza i ocena. .................................................................................................. 22
5. Identyfikacja i ocena potencjalnych oddziaływań na środowisko zadań ujętych w projekcie
POŚ dla Miasta i Gminy Warka ............................................................................................... 24
5.1. Działania zawarte w „Programie Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Warka” ...... 24
5.2. Wpływ przedsięwzięć na środowisko ............................................................................... 27
5.3. Przewidywane znaczące oddziaływanie na środowisko ................................................... 33
5.4. Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko w tym na obszar Natura 2000
planowanych inwestycji na terenie gminy Warka.................................................................... 42
5.4.1. Oddziaływanie planowanych inwestycji na obszary chronione Natura 2000 ................ 43
5.5. Oddziaływanie planowanych przedsięwzięć na Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina
rzeki Pilicy i Drzewiczki” ........................................................................................................ 51
5.6. Oddziaływanie planowanych przedsięwzięć na pomniki przyrody .................................. 51
6. Propozycje rozwiązań służących zapobieganiu, ograniczaniu lub kompensacji
przyrodniczej negatywnych oddziaływań na środowisko w związku z realizacją projektu POŚ
dla Miasta i Gminy Warka ....................................................................................................... 51
7. Analiza rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zaproponowanych w projekcie POŚ .... 52
8. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektu POŚ dla
Miasta i Gminy Warka ............................................................................................................. 52
9. Niedostatki i braki materiałów utrudniające ocenę szkodliwego oddziaływania na
środowisko ustaleń projektowanego dokumentu ..................................................................... 53
10. Metody wykorzystane przy opracowaniu prognozy i analizie realizacji POŚ ................... 53
11. Metody analizy realizacji postanowień projektu POŚ ...................................................... 53
12. Oddziaływania transgraniczne związane z realizacją projektu POŚ dla Miasta i Gminy
Warka ....................................................................................................................................... 53
13. Streszczenie w języku niespecjalistycznym ....................................................................... 54
1.
2
1. Wprowadzenie
1.1. Podstawa prawna i cel Prognozy
Podstawę prawną sporządzenia niniejszej „Prognozy oddziaływania na środowisko projektu
Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Warka na lata 2009-2012
z uwzględnieniem lat 2013-2016” jest art. 46 ustawy z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 Nr 199, poz. 1227).
Artykuł ten zobowiązuje organy administracji opracowujące projekty polityk, strategii,
planów lub programów obowiązek przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny
oddziaływania na środowisko skutków realizacji tych dokumentów. Związane jest to ze
stosowaniem w prawodawstwie polskim postanowień Dyrektywy 2001/42/WE z 27 czerwca
2001 roku w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko.
Zawartość niniejszej Prognozy wynika z art. 51 wspomnianej ustawy o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 Nr 199, poz. 1227) oraz uzgodnień
dotyczących zakresu i szczegółowości informacji, jakie powinny być zawarte w Prognozie,
dokonanych przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie w piśmie
z dnia 9 grudnia 2009 r. znak RDOŚ-14-WOOŚ-I-DC-0713-148/09, jak również
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Warszawie, określonych pismem
z dnia 4 grudnia 2009 r. znak ZNS. 711-2721-1/09.DB. „Prognoza oddziaływania na
środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Warka” powinna:
1) zawierać:
a) informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego
powiązaniach z innymi dokumentami,
b) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy,
c) propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień
projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania,
d) streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym,
e) imię i nazwisko osoby lub osób sporządzających prognozę.
2) określać, zanalizować i oceniać:
a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku
realizacji projektowanego dokumentu,
b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem,
c) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji
projektowanego Programu,
d) cele ochrony środowiska ustawione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym
i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego programu, oraz sposoby,
w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas
opracowania Programu,
e) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie,
pośrednie,
wtórne,
skumulowane,
krótkoterminowe,
średnioterminowe
i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne a w szczególności na
ludzi, rośliny, wodę, powietrze z uwzględnieniem zależności między tymi elementami
środowiska i między oddziaływaniami na te elementy.
3
3) przedstawiać:
a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą
negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji
projektowanego dokumentu,
b) rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie
wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do
tego wyboru oraz wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania
napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej
wiedzy.
4) wpływ założeń i planowanych przedsięwzięć uwzględnionych w przedmiotowych
dokumentach na wszystkie formy ochrony przyrody a w szczególności ocenę
i wpływ oddziaływania założeń na:
a) obszar specjalnie chroniony ptaków Natura 2000 „Dolina Pilicy PLB 14003”, „Dolina
Środkowej Wisły” PLB 140016
b) projektowany obszar zgodnie z Dyrektywą Siedliskową „Dolina Dolnej Pilicy PLH
140016” z uszczegółowieniem siedlisk przyrodniczych i gatunków wymienionych
w załączniku dyrektywy
c) obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina rzeki Pilicy i Drzewiczki”
1.2. Zawartość projektu POŚ dla Miasta i Gminy Warka
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Warka opracowany jest zgodnie
z obowiązującym w czasie tworzenia Programu art. 14 ust. ustawy Prawo ochrony środowiska
i określa w szczególności:
• cele ekologiczne,
• priorytety ekologiczne,
• kierunki działań,
• rodzaj i harmonogram działań proekologicznych,
• środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne
i środki finansowe.
Projekt „Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Warka”, będący drugą edycją
dokumentu programowego określającego zadania w zakresie ochrony środowiska
na terenie Gminy Warka i stanowiący aktualizację dokumentu przyjętego w 2004 r., należy
postrzegać jako potrzebę dopasowania celów, priorytetów i kierunków działań do obecnego
stanu środowiska i wymagań wynikających z nowych przepisów ochrony środowiska UE oraz
aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej gminy i planów rozwojowych w tym zakresie.
W związku z powyższym projekt „Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy
Warka” składa się z następujących rozdziałów:
PODSTAWY PRAWNE GMINNEGO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA
Przedstawiono tutaj podstawy prawne opracowania gminnego programu ochrony środowiska.
Rozdział I
MIASTO I GMINA WARKA
W rozdziale tym przedstawiono strukturę dokumentu projektu „Programu...” i metodykę jego
sporządzenia, a także ogólną charakterystykę Miasta i Gminy Warka.
Rozdział II
DIAGNOZA AKTUALNEGO STANU ŚRODOWISKA
4
W rozdziale przedstawiono aktualny stan w zakresie poszczególnych elementów środowiska
oraz uciążliwości, zagrożenia i najważniejsze problemy. Stan środowiska stanowi bazę dla
formułowania celów ekologicznych i kierunków działań zmierzających do jego poprawy.
Rozdział III
CELE I ZADANIA W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA W MIEŚCIE I GMINIE WARKA
Rozdział ten ujmuje uwarunkowania projektu „Programu ...”, tj. zewnętrzne wynikające przede
wszystkim z Polityki Ekologicznej Państwa, Strategii Rozwoju Województwa Mazwieckiego,
Program
Ochrony
Środowiska
Województwa
Mazowieckiego
na
lata
2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy do 2014 r. oraz wynikające z wojewódzkich
i powiatowych opracowań programowych i planistycznych, jak również uwarunkowania
wewnętrzne wynikające z dokumentów programowych i planistycznych opracowanych dla
Miasta i Gminy Warka.
Zawiera przeprowadzoną analizę SWOT w sferze ekologicznej dla Gminy Warka oraz
wyznaczone główne kierunki działań w zakresie ochrony środowiska wynikające
z aktualizacji diagnozy stanu środowiska.
W rozdziale określone zostały cele strategiczne i cele operacyjne oraz programy działania w
poszczególnych obszarach.
Rozdział IV
PLAN DZIAŁAŃ NA LATA 2009-2012
Działania priorytetowe zostały zdefiniowane na podstawie analizy aktualnego stanu środowiska.
W rodziale przedstawiono założenia planu działań na lata 2009 - 2012
w odniesieniu do poszczególnych dziedzin ochrony środowiska.
Rozdział V
ZARYS PLANU DZIAŁAŃ NA LATA 2013-2016
Rozdzial zawiera głowne założenia planu działań na lata 2013 - 2016, w odniesieniu do
poszczególnych dziedzin ochrony środowiska.
Rozdział VI
ZADANIA PRIORYTETOWE W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA NA LATA 2009 2012 I ZADANIA NA LATA 2013 - 2016 W UKŁADZIE CELÓW STRATEGICZNYCH
I CELÓW OPERACYJNYCH
W rozdziale przedstawiono listę przedsięwzięć priorytetowych, planowanych do realizacji
w układzie celów strategicznych, celów operacyjnych oraz proponowanych programów
działania w poszczególnych obszarach. Programom zostały przyporządkowane szczegółowe
zadania, planowane do realizacji, jako zadania priorytetowe (na lata 2009-2012) oraz zadania
długookresowe (na lata 2013-2016).
Rozdział VII
ZARZĄDZANIE OCHRONĄ ŚRODOWISKA
W rozdziale przedstawiono ogólne zasady zarządzania ochroną środowiska, w tym zarządzanie
ochroną środowiska na szczeblu gminy.
Rozdział VIII
WDRAŻANIE PROGRAMU
W rozdziale przedstawiono koszty realizacji projektu „Programu…”, wg poszczególnych
dziedzin ochrony środowiska. Koszty wraz z potencjalnymi źródłami finansowania podano dla
dwóch okresów, tj.: 2009-2012 i 2013 – 2016.
Rozdział IX
MONITORING
W rozdziale przedstawiono strukturę zarządzania projektem „Programu …”, monitoring
i harmonogram procesu jego wdrażania.
5
„Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Warka” podporządkowuje się zapisom i
celom „Programu Ochrony Środowiska dla Województwa Mazowieckiego na lata 20072011”, którego misją jest:
„OCHRONA WALORÓW PRZYRODNICZYCH I POPRAWA STANDARDÓW
ŚRODOWISKA”
W projekcie POŚ dla Miasta i Gminy Warka przyjęto 2 cele strategiczne (główne) oraz
zdefiniowano 9 celów operacyjnych, w ramach których wyznaczono programy działania.
Cele i priorytety sformułowane w projekcie POŚ dla Miasta i Gminy Warka:
Cele strategiczne
Cele operacyjne
Programy
Program popularyzacji energii
Rozwój gospodarczy nie
odnawialnej
wpływający negatywnie na
i technologii przyjaznych
środowisko naturalne
środowisku
Rozwój ekologicznego
Program rozwoju
rolnictwa
i
przetwórstwa
ekologicznego rolnictwa
I
i przetwórstwa rolnego
Rozwój gospodarczy gminy
wykorzystujący walory
Rozwój agroturystyki
Program wspierania rozwoju
środowiska naturalnego
i ekoturystyki
agroturystyki i gospodarstw
ekologicznych
Program regulacji cieków
Podniesienie walorów
wodnych i zagospodarowania
przyrodniczych
terenów położonych w ich
i krajobrazowych gminy
otoczeniu
Program wodociągowania
Program budowy sieci
Budowa systemów
kanalizacji sanitarnej
infrastruktury technicznej
Program gazyfikacji
i termomodernizacji
budynków
Program budowy
Poprawa funkcjonowania
i modernizacji dróg
systemów komunikacyjnych Program rozwoju
II
infrastruktury komunikacyjnej
Czyste środowisko
Program selektywnej zbiórki
Rozbudowa
odpadów
i usprawnienie systemu
Program likwidacji dzikich
gospodarki odpadami
wysypisk
Ochrona zasobów leśnych
Program ochrony lasów
Program zalesień
Wysoka świadomość
Program edukacji
ekologiczna mieszkańców
ekologicznej
Dla osiągnięcia wyznaczonych celów opracowano programy działania w poszczególnych
obszarach i przyporządkowano im szczegółowe zadania, planowane do realizacji jako zadania
priorytetowe (na lata 2009-2012) oraz zadania długookresowe (na lata 2013-2016).
Sformułowano następujące działania:
■ ograniczenie
emisji
zanieczyszczeń
ze
źródeł
punktowych,
liniowych
i powierzchniowych,
6
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
zmniejszenie zapotrzebowania na energię - termomodernizacja budynków, modernizacja
źródeł ciepła,
popularyzacja ekologicznych źródeł energii - budowa sieci gazociągowych, modernizacja
sieci elektroenergetycznych, popularyzacja odnawialnych źródeł energii,
modernizacja systemu komunikacyjnego gminy w celu zmniejszenia emisji spalin,
modernizacja dróg (poprawa stanu nawierzchni),
tworzenie pasów zieleni ochronnej wzdłuż szlaków komunikacyjnych (koordynacja
działań wynikających z programu zalesień),
racjonalizacja gospodarki wodnej na terenie gminy oraz rozbudowa sieci
wodociągowych na terenach przeznaczonych pod inwestycje,
budowa systemów kanalizacji sanitarnej na terenie gminy Warka wraz
z oczyszczalnią, modernizacja i rozbudowa istniejących oczyszczalni oraz
przepompowni,
prowadzenie kontroli eksploatacji zbiorników bezodpływowych i ich likwidacja
w przypadku podłączenia do kanalizacji zbiorczej,
propagowanie
wśród
rolników
zasad
prawidłowego
postępowania
z nawozami i środkami ochrony roślin,
ograniczanie spływu zanieczyszczeń obszarowych z terenów rolniczych i sadowniczych,
usprawnienie odbioru odpadów komunalnych poprzez objęcie selektywną zbiórką
odpadów wszystkich mieszkańców miasta i gminy,
zorganizowanie sprawnego systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych oraz
wielkogabarytowych z terenu gminy,
opracowanie i rozpoczęcie realizacji programu usuwania wyrobów zawierających azbest,
prowadzenie działań w celu likwidacji dzikich wysypisk odpadów,
prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych w społecznościach lokalnych
w zakresie właściwego postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów,
objęcie ochroną i zwiększanie zasobów leśnych (przeciwdziałanie powstawaniu dzikich
wysypisk, wypalaniu traw), jak również możliwość wykorzystania tych terenów dla
rozwoju turystyki.
1.3. Powiązanie projektu POŚ z innymi dokumentami
„Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Warka” zgodnie z art. 17 ust.
1 ustawy Prawo Ochrony Środowiska opracowywany jest w celu realizacji Polityki
Ekologicznej Państwa.
„Prognozę Oddziaływania Projektu POŚ dla Miasta i Gminy Warka” wykonano
z wykorzystaniem następujących materiałów sporządzonych na poziomie krajowym,
wojewódzkim i powiatowym:
• Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016,
Ministerstwo Środowiska – Warszawa 2008r.,
• Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010 – Ministerstwo Środowiska, 2006 r.,
• Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015,
• Narodowa Strategia Spójności (Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia)
2007-2013,
• Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektyw na
lata 2007-2010,
• Projekt Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2007-2010 z uwzględnieniem
perspektyw na lata 2011-2014,
• Narodowa Strategia Ochrony Środowiska na lata 2007-2015 – Ministerstwo
Środowiska, 2000 r.,
7
• Natura 2000 – Europejska Sieć Ekologiczna, Ministerstwo Środowiska, Warszawa
2002 r.,
• Polityka Energetyczna Polski do roku 2025,
• Polityka Leśna Państwa,
• Program Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego na lata 2007 – 2010,
• Strategia Rozwoju Lokalnego Powiatu Grójeckiego na lata 2004-2020,
• Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Grójeckiego na lata 2008 – 2011,
• Sprawozdanie z realizacji Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Warka
za lata 2004 – 2006,
• Plan Rozwoju Lokalnego dla Miasta i Gminy Warka na lata 2005 – 2013,
• Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Warka.
Priorytety i zadania objęte projektem POŚ dla Miasta i Gminy Warka realizują cele
środowiskowe ujęte w dokumentach strategicznych w zakresie ochrony środowiska zarówno
na szczeblu krajowym, wojewódzkim jak i powiatowym.
2. Analiza stanu środowiska na terenie miasta i gminy
2.1. Ogólna charakterystyka miasta i gminy Warka
Gmina miejsko-wiejska Warka usytuowana jest w obrębie województwa mazowieckiego, we
wschodniej części powiatu grójeckiego. Sąsiednimi jednostkami administracyjnymi dla gminy
Warka są:
• od północy - gminy: Wilga (pow. garwoliński), Sobienie-Jeziorany (pow. otwocki), Góra
Kalwaria (pow. piaseczyński),
• od wschodu - gminy: Grabów, Magnuszew (powiat kozienicki),
• od południa - gminy: Promna, Stromiec, Białobrzegi (pow. białobrzeski),
• od zachodu - gminy: Chynów, Jasieniec (pow. grójecki).
Miasto Warka leży u zbiegu tras samochodowych do Warszawy, Tarnobrzega, i Kozienic,
przy trasie kolejowej Warszawa - Zakopane. Odległość od stolicy wynosi 56 km.
Według danych GUS (na 31.XII. 2008 r.) obszar gminy Warka wynosi 202 km2
( 20 227 ha), co stanowi 15,9% ogólnej powierzchni powiatu grójeckiego.
Gminę miejsko-wiejską Warka stanowi miasto Warka oraz 45 sołectw, z których największe
to:
• Warka,
• Laski,
• Nowa Wieś,
• Konary,
• Michalczew,
• Piaseczno,
• Stara Warka.
Zgodnie z podziałem fizyczno-geograficznym miasto i gmina Warka położone są w obrębie
dwóch mezoregionów (Równiny Warszawskiej, Doliny Środkowej Wisły) i mikroregionu
(Doliny Dolnej Pilicy). Jednostki te należą do makroregionu Niziny Środkowomazowieckiej
w krajobrazie której dominują bezjeziorne równiny denudacyjne zbudowane z glin
morenowych i piasków, ze żwirowymi ostańcami moren i kemów starszych zlodowaceń. W
morfologii zaznaczają się ponadto rozległe, kotlinowe obniżenia oraz tarasy dolin rzecznych
Wisły i Pilicy, urozmaicone występowaniem wydm. Granicę pomiędzy Równiną
Warszawską, a Dolinami Środkowej Wisły i Dolnej Pilicy wyznaczają wysokie skarpy,
ograniczające odpowiednio od zachodu i północy formy dolinne.
8
Gmina ma charakter rolniczo-przemysłowy. Miasto Warka stanowi ośrodek usługowoprodukcyjny, natomiast w pozostałej części gminy rolnictwo pozostaje podstawowym
sektorem gospodarki – istotna jest również specjalizacja tego terenu w kierunku
sadowniczym.
Na terenie miasta i gminy Warka mieszka 18 832 osób, a wskaźnik średniej gęstości
zaludnienia wynosi 93 os/km2 (zgodnie z danymi GUS na dzień 31.12.2008 r.). Pozytywnym
zjawiskiem w sferze demografii jest utrzymujący się w ostatnich latach dodatni przyrost
naturalny, jednak ujemne saldo migracji w ruchu wewnętrznym powoduje, że liczba
mieszkańców systematycznie maleje.
2.2. Stan gleb
Na stan gleb ma wpływ wiele czynników m.in.: procesy erozyjne, emisja gazów i pyłów,
prowadzona gospodarka rolna (nawożenie, stosowanie środków ochrony roślin). Duże
znaczenie ma również świadomość ekologiczna użytkowników gruntów.
Na obszarze gminy Warka dominują gleby autogeniczne z rzędu brunatnoziemnych brunatne kwaśne i wyługowane, wytworzone z utworów gliniastych. Charakteryzują się one
korzystnymi stosunkami wodnopowietrznymi, wysoką odpornością na degradację, a tym
samym wysokimi walorami produkcyjnymi. Znaczne obszary na terenie gminy zajmują gleby
z rzędu bielicoziemnych - bielicowe oraz gleby pseudobielicowe, o dobrej kulturze, ale nieco
gorszych wartościach produkcyjnych, wytworzone z glin piaszczystych, piasków
słabogliniastych i piasków luźnych. W dolinach rzecznych (Wisła, Pilica, Czarna) oraz
w zagłębieniach bezodpływowych występują gleby hydrogeniczne z rzędu bagiennych torfowe, cechujące się czynnym procesem gromadzenia osadów organicznych oraz
z rzędu pobagiennych - murszowotorfowe, wykształcone z osadów mineralnych
i organicznych. Z uwagi na trwałą lub okresową podmokłość, gleby te tworzą obecnie
głównie użytki zielone. Z dolinami rzecznymi związane jest również występowanie gleb
napływowych – aluwialnych mad.
Według klasyfikacji bonitacyjnej na terenie gminy w przewadze występują gleby orne dobrej
i średniej jakości, zaliczane do klas I-IV, które zajmują ponad 70 % powierzchni całego
areału gruntów użytkowanych rolniczo. Najlepsze wykształciły się centralnej i wschodniej
części, w okolicach miejscowości: Dębnowola, Gąski, Piaseczno, Laski, Wichradz i Wrociszew.
Ziemie o stosunkowo najgorszych parametrach występują natomiast w południowo-zachodniej
części obszaru, w rejonie wsi Borowe, Ostrówek, Michalczew, Brzezinki, Ostrołęka, Budy
Opożdżewskie, Kazimierków, Branków, Michałów Górny i Dolny. W strukturze bonitacyjnej
użytków zielonych przeważają klasy III i IV.
Na terenie miasta i gminy Warka bezpośredni monitoring gleb nie jest prowadzony. Jednak
według badań lokalnych tutejsze grunty wykazują zanieczyszczenie metalami ciężkimi. Są to
ziemie, o dużych zdolnościach sorpcyjnych, charakteryzujące się wysoką żyznością, których
znaczne zakwaszenie stwarza dobre warunki do akumulacji metali i innych zanieczyszczeń.
Analizy pokazują, iż w glebach występują podwyższone zawartości przede wszystkim cynku,
kadmu, miedzi, niklu i ołowiu, których obecność należy wiązać z preparatami stosowanymi
w celu ochrony roślin, głównie plantacji drzew owocowych. Na zwiększone stężenia metali
ciężkich narażone są dodatkowo gleby występujące w sąsiedztwie dróg oraz w rejonach
miejskich, co związane jest z emisją spalin samochodowych i emisjami przemysłowymi.
Powyższe zanieczyszczenia nie stanowią jednak większego zagrożenia dla jakości gleb,
ponieważ notowane są jedynie podwyższone wartości, nie przekraczające dopuszczalnych
poziomów.
9
2.3. Ocena jakości wód podziemnych
Gmina Warka zajmuje obszar usytuowany w południowej części południowomazowieckiego
regionu hydrogeologicznego. Głównym elementem regionu jest niecka mazowiecka, w której
obrębie wyróżnia się dwa użytkowe piętra wodonośne: trzeciorzędu i czwartorzędu.
Wodonośność kredy górnej jest słabo rozpoznana.
Omawiany obszar położony jest w zasięgu dwóch głównych zbiorników wód podziemnych:
GZWP 222 – czwartorzędowego zbiornika Dolina rz. śr. Wisła (Warszawa-Puławy),
GZWP 215 – trzeciorzędowego zbiornika Subniecka Warszawska.
Poza poziomami użytkowymi na terenie gminy eksploatowane są także płytkie wody
gruntowe związane z soczewkami i przewarstwieniami piaszczystymi występującymi
w strefie przypowierzchniowej. Są one ujmowane płytkimi studniami wierconymi i studniami
kopanymi.
Na podstawie badań w latach 2004-2007 stwierdzono: pogorszenie się jakości wód w punkcie
pomiarowym nr 32 (Warka) z II klasy w 2006 r. do III klasy w 2007 r. - ze względu na
zanieczyszczenie związkami żelaza; w punkcie pomiarowym nr 242 Michałów k/Warki nie
stwierdzono zmiany jakości wód – zarówno w 2006 r. jak i w 2007 r. stwierdzono tam wody
III klasy. Według klasyfikacji WIOŚ badane wody podziemne w gminie Warka mieściły się
w III klasie jakości, czyli są to wody zadowalającej jakości.
Na terenie gminy Warka nadzór nad jakością wody do spożycia w wodociągach publicznych
sprawuje powiatowa stacja sanitarno-epidemiologiczna w Grójcu. W 3 wodociągach
stwierdzono przekroczenie wartości fizycznych jakości wody, co stanowi 50% wszystkich
kontrolowanych obiektów. W wodociągu - Piaseczno, stwierdzono przekroczenie dwóch
parametrów (barwa, mętność), natomiast pojedyncze parametry przekroczone były
w wodociągach Warka i Dębnowola. We wspomnianych 3 wodociągach stwierdzono również
brak zgodności parametrów chemicznych z normatywami. We wszystkich tych obiektach
wodociągowych wystąpiło przekroczenie normatywów sanitarnych dotyczących jakości wody
w zakresie wartości manganu, w dwóch przekroczenie żelaza. W wyniku kontroli jakości
wody w 2007 r. stwierdzono, że we wszystkich obiektach wodociągowych na terenie gminy
woda spełniała normatywy w zakresie bakteriologicznym. Najbardziej narażone na
zanieczyszczenia są wody gruntowe występujące płytko i bez izolacji.
2.4. Zasoby wód powierzchniowych
Obszar miasta i gminy Warka leży w zlewni rzeki Pilicy (południowa część) i Jeziorki
(północna część), w dorzeczu Wisły. Podstawowym elementem sieci hydrograficznej na
terenie miasta i gminy jest rzeka Pilica, płynąca w południowej części gminy, miejscami
wzdłuż jej granicy i odprowadzająca wody w kierunku północno-wschodnim. Dział wodny II
rzędu pomiędzy Pilicą a Jeziorką w granicach gminy Warka biegnie równolegle do biegu
Pilicy, na wysokości Kazimierkowa.
Wisła
Wisła, odwadniająca na całej swojej długości teren 194 424 km2, jest największym ciekiem
powierzchniowym w obrębie omawianego terenu. Rzeka płynie we wschodniej części gminy,
stanowiąc jej naturalną granicę. Dolina rzeki jest tu asymetryczna - lewy brzeg wysoki, ponad
20-metrowy i bardzo stromy. Szerokość koryta waha się od 500 do 750 m. Rzędne Wisły
wynoszą ok. 95 - 93 m n.p.m. Wisła charakteryzuje się dużą zmiennością stanów
i przepływów. W czasie jednego roku różnica poziomów zwierciadła wody może dochodzić do 8
metrów. Rzeka zasilana jest wodami opadowymi i roztopowymi. Wezbrania wody przypadają
na miesiące wiosenne: marzec-maj, najmniej zasobny w wodę jest wrzesień. W okresie
listopad - marzec na Wiśle obserwowane jest silne zlodzenie. Wielkość przepływu wody
10
w Wiśle waha się w szerokim zakresie: od ~200 do ~7 500 m3/s. Średni przepływ w rzece na
podstawie wieloletnich informacji wynosi ok. 560 m3/s, przy czym dynamika przepływu
(prędkość) zmienia się na całej jej szerokości.
Pilica
Pilica jest silnie meandrującą rzeką II rzędu, o długości 319 km, odwadniającą południową
część gminy Warka. Swój początek rzeka bierze we wschodniej części Wyżyny KrakowskoCzęstochowskiej, na wysokości 504 m n.p.m. Rzeka odwadnia obszar 9273 km2 i jest
najdłuższym lewostronnym dopływem Wisły. Od Nowego Miasta nad Pilicą płynie
w szerokiej (do 4 km), asymetrycznej dolinie, z licznymi rowami melioracyjnymi korytem
osiągającym 100-200m. Ujście rzeki wielokrotnie ulegało zmianom. Obecnie Pilica wpływa
do Wisły na 457 km jej biegu, obwałowanym przekopem ok. 1 km na północ od Mniszewa
(sąsiednia gm. Magnuszew). Dorzecze Pilicy to gęsta sieć bezimiennych strumieni i dużych
rzek, z których największe to Mogielanka, Drzewiczka, Rokitna i Dylewka, płynące
w granicach gmin Nowe Miasto nad Pilicą, Mogielnica i Goszczyn. W granicach gminy
Warka płyną mniejsze dopływy Pilicy: Strzyżynka (2 km) i Dyga (5,1 km).
Czarna (Cedron)
Rzeka Czarna, lewostronny dopływ Wisły, odwadnia wschodnią część powiatu grójeckiego
(gminy Chynów, Jasieniec, Warka). Swój początek bierze w rejonie miejscowości
Wierzchowina, na wysokości ok. 145 m n.p.m. i płynie w kierunku północno-wschodnim.
W 1973 roku przekopano kanał, łączący ją z Jeziorką, co spowodowało zasadnicze zmiany
w dorzeczu. Część wód Czarnej odcięto i przerzucono do Jeziorki, część natomiast płynie
bezpośrednio do Wisły, do której wpada w rejonie Królewskiego Lasu. Czarna jest rzeką II
rzędu, o szerokości koryta ok. 5-15 m, odwadniającą obszar 230 km2w granicach powiatu
grójeckiego płynie na odcinku 32,5 km, gdzie jest całkowicie uregulowana. Geneza jej
nieregularnej doliny związana jest z wytopiskami po bryłach martwego lodu. Różnice stanów
wody w rzece dochodzą do 1,3 m. Najwyższe stany w rzece notowane są wiosną w kwietniu
(okres roztopów), najniższe natomiast w lipcu.
Sieć hydrograficzną gminy tworzą ponadto liczne mniejsze strumienie i rzeki. Występuje tu
szereg drobnych zagłębień bezodpływowych - oczek wodnych, a na obszarach zatorfionych
i terenach podmokłych, jak również w dolinach rzecznych (zwłaszcza Pilicy), znajdują się
liczne rowy melioracyjne.
2.5. Ocena jakości wód powierzchniowych
W 2007 r. WIOŚ w Warszawie prowadził badania powierzchniowych wód płynących na
terenie województwa mazowieckiego w wyznaczonych punktach pomiarowo-kontrolnych.
W wyniku przeprowadzonych badań monitoringowych (3 ppk) stwierdzono, że stan jakości
wód na obszarze gminy Warka w 2007 roku uwzględniający wskaźniki fizyczne, chemiczne
i biologiczne przedstawia się następująco:
• brak wód bardzo dobrej (I klasa) i dobrej jakości (II klasa),
• wody zadowalającej jakości (klasa III) wystąpiły w 2 badanych przekrojach
pomiarowych.
W 1 ppk nie dokonano oceny ze względu na brak przepływu w ciągu roku.
Ocena przydatności wód do bytowania ryb w warunkach naturalnych wskazuje, że
w ppk zlokalizowanym na terenie gminy Warka nie były dotrzymane normy jakości
wymagane dla prawidłowego rozwoju ryb łososiowatych i karpiowatych.
O negatywnej ocenie zdecydowały przede wszystkim wskaźniki tlenowe (BZT5 i tlen
rozpuszczony), biogenne (azotyny, azot amonowy, fosfor ogólny) oraz całkowity chlor
pozostały.
11
2.6. Ocena jakości powietrza
Na terenie miasta i gminy Warka stała kontrola zanieczyszczeń powietrza prowadzona jest
przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną, której punkt stałego monitoringu
powietrza, pod względem zawartości pyłów, znajduje w mieście Warka. Ponadto w położonej
w pobliżu gminie Belsk Duży zlokalizowana jest automatyczna stacja PAN-u, gdzie
wykonuje się ciągłe pomiary jednogodzinne. Stacja ta wchodzi w skład sieci podstawowej,
której zadaniem jest śledzenie zmian stężeń wybranych składników zanieczyszczeń w
powietrzu.
Główne źródła emisji zanieczyszczeń powietrza na terenie gminy Warka stanowią lokalne
kotłownie, paleniska domowe oraz transport samochodowy.
W wyniku rocznej oceny jakości powietrza za 2007 r. dla zanieczyszczeń mających określone
poziomy dopuszczalne standardy emisyjne na terenie strefy kozienicko-grójeckiej były
dotrzymane.
Dla zanieczyszczeń mających określone poziomy docelowe w wyniku rocznej oceny jakości
powietrza za 2007 r. obszar całego województwa mazowieckiego (wszystkie strefy) otrzymał
klasę C ze względu na przekroczenie poziomu docelowego dla benzo/a/pirenu według
kryterium ochrony zdrowia. Poza tym na obszarze województwa (strefa mazowiecka)
wystąpiło również przekroczenie poziomu docelowego dla ozonu według kryterium ochrony
zdrowia (stacja Granica-KPN). Na stacji Belsk poziomy stężeń ozonu osiągnęły poziom
docelowy. W wyniku klasyfikacji, strefa mazowiecka otrzymała klasę C. W związku
z powyższym istnieje ustawowy wymóg (art. 91, pkt 5 ustawy Poś) opracowania Programów
Ochrony Powietrza:
• dla benzo/a/pirenu (cały obszar województwa),
• dla ozonu (strefa mazowiecka).
Dla pozostałych zanieczyszczeń, dla których określone są poziomy docelowe (arsen, kadm,
nikiel oznaczane w pyle PM10) normy były dotrzymane.
2.7. Zasoby przyrodnicze
Według danych GUS na koniec 2008 roku na terenie gminy Warka grunty leśne obejmują obszar
2 300,4 ha, a w tym same lasy zajmują powierzchnie liczącą 2 274,2 ha. Wskaźnik lesistości dla
gminy (liczony łącznie dla miasta i gminy) jest niski - wynosi około 11%. Pod względem
własności blisko 60% stanowią lasy Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych, a ponad
40% stanowią lasy prywatne.
Na terenie gminy Warka występuje kilka zwartych, stosunkowo dużych kompleksów leśnych
(o pow. 100 ha):
na zachód od miejscowości Ignacówka,
w rejonie Woli Palczewskiej,
w rejonie Gośniewic,
Las Dębnowolski i Las Gąsecki w rejonie Gąsek,
w rejonie Michalczewa.
Ponadto na terenie gminy znajduje się kilka mniejszych kompleksów leśnych
o powierzchni nie przekraczającej 50 ha, położonych w rejonach doliny Wisły oraz doliny
Pilicy i jej dopływów.
Główne typy siedliskowe występujące w wymienionych kompleksach leśnych stanowią:
• las mieszany świeży – 60%;
• bór mieszany świeży – 25%;
• bór świeży - 10%,
• olsy i inne - 5%.
12
Powierzchnia obszarów prawnie chronionych występujących na terenie gminy Warka wynosi
wg GUS 5 313 ha (wg stanu na 31.12.2008 r.). Do najcenniejszych przyrodniczo obszarów
i obiektów na terenie gminy, objętych ochroną należą:
• Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Pilicy i Drzewiczki”, o całkowitej powierzchni
63 422 ha,
• Obszar Natura 2000 „Dolina Pilicy” PLB 140003 i „Dolina Środkowej Wisły” PLB
140004
• 5 pomników przyrody:
dąb szypułkowy w Murowance na działce leśnej (35),
2 dęby szypułkowe w Warce na terenie zabytkowego parku Winiary (38),
jesion wyniosły w Michałowie Górnym (43),
dąb szypułkowy w Warce na terenie zabytkowego parku Winiary (206).
Ponadto na omawianym terenie zlokalizowany będzie obecnie projektowany obszar Natura
2000 „Dolina Dolnej Pilicy” (PLH 140016.
W Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Warka
wskazano do objęcia ochroną następujące tereny:
- Rezerwat roślin kserotermicznych „Stara Warka” (na terenie PK),
- Rezerwat ornitologiczny „Ławice Podgórzyckie”,
- Park Krajobrazy „Dolina Dolnej Pilicy”,
2.8. Obszary Natura 2000
Dolina Pilicy (PLB140003)
Obszar obejmuje 80-cio kilometrowej długości odcinek Pilicy, od Inowłodza do ujścia rzeki
do Wisły. Koryto rzeki ma szerokość do 150 m, a dolina nie przekracza 5 km szerokości.
Pilica silnie meandruje, tworząc liczne starorzecza, wyspy, ławice i łachy piaskowe. Północny
skraj ostoi wyznacza skarpa, o względnej wysokości ok. 20 m., miejscami porośnięta
murawami kserotermicznymi. Część południowa ostoi jest płaska, w wielu miejscach
porośnięta głównie lasami iglastymi. Znaczną część doliny zajmują łąki i pastwiska. Niegdyś
były to tereny zalewowe, lecz od czasu utworzenia Zbiornika Sulejowskiego, który
zmniejszył przepływ wody w rzece o jedna czwartą, wylewy zdarzają się sporadycznie.
W wielu miejscach spotyka się zarastające wierzbą i olszą lub zabagniające się obniżenia
terenu. Zarastanie zaroślami wierzbowymi obserwuje się również na części zmeliorowanych
łąk, których obecnie się nie użytkuje. Największe torfowisko, zwane Błotami Brudzewskimi,
znajduje się w połudnowo-zachodniej części ostoi. W rejonie miejscowość Promna, znajduje
się natomiast kompleks torfianek, a teren pomiędzy Gapinem a Grzmiącą porasta największy
w ostoi kompleks leśny, w którym m.in. spotyka się siedliska łęgowe i olsy. Obszar jest
uznawany za ostoje ptasią o randze krajowej. Stwierdzono tu występowanie 32 gatunków
ptaków wymienianych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Jest to również miejsce
występowania 11 gatunków ptaków wpisanych do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt.
Ostoja ma duże znaczenie dla ptaków środowisk podmokłych. Odnotowano tu lęgi aż 56
gatunków ptaków związanych z takimi terenami. Na terenie ostoi do lęgów przystępuje ok.
7-10% krajowej populacji sieweczki obrożnej, 5-10% populacji piskliwca, 5% krwawodzioba,
2-4,5% dudka, ok. 2% rycyka i przynajmniej 1% krajowej populacji: bataliona, bączka, bąka,
błotniaka stawowego, cyranki, czernicy, gąsiorka, lelka, nurogęsia, podróżniczka, rybitwy
białoczelnej, rybitwy czarnej, sieweczki rzecznej, trzmielojada i zimorodka. W znacznych
zagęszczeniach występują też bociany białe i czarne, krzyżówki, załuszniki, błotniaki łąkowe
derkacze, jarzębatki kropiatki, lerki i świergotki polne. Ponadto w granicach obszaru
odnotowano występowanie 2 gatunków ssaków i 6 gatunków ryb znajdujących się
w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej. Stwierdzono też 575 gatunków roślin
13
naczyniowych, z których 18 podlega ochronie prawnej. Na terenie ostoi występuje 9 siedlisk
z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej.
„Dolina Środkowej Wisły” (PLB 140004)
Dolina stanowi długi, zachowujący naturalny charakter rzeki roztokowej odcinek Wisły
pomiędzy Dęblinem a Płockiem, z licznymi wyspami (od łach piaszczystych po dobrze
uformowane wyspy porośnięte roślinnością zielną). Największe z wysp są pokryte zaroślami
wierzbowymi i topolowymi. Brzegi rzeki wraz z terasą zalewową zajmują intensywnie
eksploatowane zarośla wikliny, łąki i pastwiska, na których wypasane są duże stada bydła.
Pozostały tu również fragmenty dawnych lasów łęgowych. Ostoja ptasia o randze
europejskiej E 46 - występują tu co najmniej 22 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy
Ptasiej, 9 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). Bardzo ważna ostoja ptaków wodnobłotnych - gniazduje 40-50 gatunków. W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1%
populacji krajowej następujących gatunków ptaków: brodziec piskliwy, krwawodziób, mewa
czarnogłowa, mewa pospolita, ostrygojad (PCK), płaskonos, podgorzałka (PCK),
podróżniczek (PCK), rybitwa białoczelna (PCK), rybitwa rzeczna, sieweczka obrożna (PCK),
sieweczka rzeczna (PCK), śmieszka, zimorodek; w stosunkowo wysokim zagęszczeniu
występuje bocian czarny, czajka i rycyk. W okresie wędrówek w stosunkowo wysokim
zagęszczeniu występuje bocian czarny (do 245 osobników). W okresie zimy występuje
conajmniej 1% populacji szlaku wędrówkowego czapli siwej i krzyżówki; w stosunkowo
wysokimzagęszczeniu zimuje gągoł i bielczek; ptaki wodno-błotne występują zimą w
koncentracjach powyżej 20 000 osobników. Obszar bardzo ważny dla ptaków zimujących i
migrujących. Występują następujące formy ochrony:
- Rezerwat Przyrody: Kępa Antonińska (475,0 ha), Kępa Rakowska (120,0 ha), Kępa
Wykowska (248,0 ha), Kępy Kazuńskie (544,3 ha), Łachy Brzeskie (476,3 ha),
Ławice Kiełpińskie (803,0 ha), Ławice Troszyńskie (114,0 ha), Ruska Kępa (15,3 ha),
Wikliny Wiślane (340,5 ha), Wyspy Białobrzeskie (140,0 ha), Wyspy Kobylnickie
(projekt), Wyspy Zakrzewskie (310,0 ha), Wyspy Zawadowskie (530,0 ha), Zakole
Zakroczymskie (528,4 ha),
- Obszar Chronionego Krajobrazu: Doliny Rzeki Pilicy i Drzewiczki, GostynińskoGąbiński, Nadwiślański I, Nadwiślański II, Nadwiślański III, Warszawski.
Projektowany obszar Dolina Dolnej Pilicy (PLH140016)
Obszar obejmuje 80- kilometrowy, równoleżnikowo biegnący odcinek doliny Pilicy, szeroki
na 1-5 km, pomiędzy Inowłodzem a Ostrówkiem-Mniszewem (ujście do Wisły) oraz dolinę
Drzewiczki. Północną granicę obszaru stanowi stroma skarpa, o wysokości względnej do 20
m, miejscami pokryta roślinnością kserotermiczną. Część południowa doliny Pilicy jest
płaska, w znacznym stopniu pokryta lasami. Rzeka na tym odcinku meandruje, tworząc liczne
wysepki, łachy i ławice piasku. Niskie wyspy są nagie, wyższe porośnięte zaroślami
wierzbowymi. Koryto Pilicy ma tu szerokość 100-150 m i łączy się z licznymi starorzeczami,
zarośniętymi w różnym stopniu. Po wybudowaniu w 1973 r. zbiornika Sulejowskiego
przepływ wody w rzece zmniejszył się o około 25%. Naturalne zalewanie doliny
podczas wezbrań powodziowych należą do rzadkości, co ma wpływ na zmniejszenie
nawodnienia doliny. Terasa zalewowa jest częściowo zmeliorowana, dominują na niej łąki
i pastwiska o różnym stopniu wilgotności, zbiorowiska turzyc i trzcin. Wilgotne zagłębienia
terenu porośnięte są wierzbami i olszą. Część łąk i pastwisk, w tym zmeliorowanych, na
skutek braku użytkowania porasta krzewami i drzewami lub zabagnia się. W części
południowo-zachodniej na powierzchni kilkuset ha rozciągają się tzw. Błota Brudzewskie,
największe torfowisko w dolinie, zmeliorowane i osuszone w znacznej części w poprzednich
latach. Na południu, w okolicy miejscowości Promna, występuje kompleks trofianek (ponad
14
16 ha). Na obrzeżu obszaru, po południowej stronie rzeki pomiędzy Gapinem i Grzmiącą
rozciąga się największy i najcenniejszy kompleks leśny obejmujący zróżnicowane siedliska
leśne, od boru świeżego poprzez lasy łęgowe do olsu jesionowego. W okolicach Duckiej Woli
znajduje się kompleks leśny Majdan. Są to głownie lasy sosnowe na piaszczystych glebach
oraz płaty drzewostanów liściastych z olszą i dębem, zajmujące bogate siedliska grądowe
i bagienne. Dominującym typem użytkowania ziemi są tereny związane z rolnictwem, a lasy
zajmują niewiele ponad 20% obszaru.
Zróżnicowana pod względem składu i wilgotności gleba, a także ekstensywne użytkowanie
użytków zielonych stworzyły bardzo ciekawy, mozaikowy układ siedlisk, poczynając od
kserotermicznych po bagienne. W ostoi utrzymują się duże kompleksy łąk. Obszar obejmuje
pozostałości naturalnych lasów "spalskich", z których najcenniejsze są płaty starych dąbrów.
W dolinie dobrze zachowały się także lasy łęgowe. Z tego obszaru podawanych jest 10 typów
siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG i 9 gatunków z Załącznika II tej
dyrektywy. Ostoja charakteryzuje się bogatą florą - stwierdzono tu występowanie 575
gatunków roślin naczyniowych, w tym rzadkie, zagrożone i prawnie chronione. Dolina jest od
1984 r. zasiedlona przez bobry, a od połowy lat 1990. przez wydry. Pilica jest jedną
z ważniejszych w Polsce rzek z punktu widzenia ochrony ichtiofauny (występuje tu 7
gatunków ryb z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG). Ostoja w znacznej części
pokrywa się z OSOP Dolina Pilicy. Jest to ważna ostoja ptasia o randze krajowej K68.
Występują tu co najmniej 32 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Rady 79/409/EWG,
oraz 6 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt.
2.8. Hałas i promieniowanie elektromagnetyczne
Źródłem hałasu na terenie gminy jest przede wszystkim transport drogowy. Na poziom hałasu
drogowego ma wpływ szereg czynników związanych z ruchem pojazdów i parametrami
drogi.
Do najważniejszych z nich należą:
- natężenie ruchu związane bezpośrednio ze znaczeniem drogi w układzie
komunikacyjnym,
- struktura ruchu (udział pojazdów ciężkich i hałaśliwych),
- średnia prędkość pojazdów i ich stan techniczny,
- płynność ruchu,
- rodzaj i stan nawierzchni.
Na wzrost hałasu drogowego wpływają przede wszystkim problemy komunikacyjne, m.in.
brak obwodnic w miastach, gdzie ruch tranzytowy nakłada się z ruchem lokalnym oraz
nieprzystosowanie nawierzchni do występującego obecnie natężenia ruchu i obciążenia (duży
udział pojazdów ciężarowych powoduje szybkie niszczenie nawierzchni), a tempo
modernizacji i budowy nowych dróg nie może nadążyć za wzrostem liczby pojazdów.
Z układu dróg tworzących ciągi komunikacyjne na obszarze gminy, największą uciążliwość
hałasową drogi wojewódzkie o dużym natężeniu ruchu (drogi nr 730 i 731).
Hałas kolejowy jest najłatwiej tolerowanym hałasem komunikacyjnym. Najbardziej
odczuwalny jest wzdłuż linii kolejowych oraz w pobliżu stacji kolejowych, szczególnie
w porze nocnej.
Hałas przemysłowy obejmuje zarówno dźwięki emitowane przez różnego rodzaju maszyny
i urządzenia, a także części procesów technologicznych oraz instalacje i wyposażenie zakładów
przemysłowych, rzemieślniczych i usługowych. Do tego rodzaju hałasu zalicza się także dźwięki
emitowane przez urządzenia obiektów handlowych (wentylatory, urządzenia klimatyzacyjne).
Hałas przemysłowy ma mniejsze znaczenie, ze względu na jego lokalny charakter.
15
Źródłem hałasu są także linie przesyłowe wysokiego napięcia. Hałas powstaje również na
terenie stacji elektroenergetycznych najwyższych napięć w związku ze stosowaniem
sprężarek do napędu łączników i transformatorów.
Ze względu na niewielkie rozmiary źródeł hałasu przemysłowego nie stwarza on większych
problemów mieszkańcom gminy.
Głównym źródłem promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego na terenie gminy
Warka jest terenowa sieć elektroenergetyczna, na którą składają się linie napowietrzne
wysokiego napięcia oraz linie średniego napięcia.
Na obszarze gminy usytuowane są również punktowe źródła promieniowania
elektromagnetycznego - stacje bazowe telefonii komórkowej różnych operatorów. Uciążliwość
masztów telefonii komórkowej oraz linii wysokiego napięcia mieści się w ich strefach
ochronnych.
W 2007 r. WIOŚ w Warszawie przeprowadził pomiary natężenia PEM na terenie
województwa mazowieckiego. Przy wyznaczaniu punktów pomiarowych brano pod uwagę
przede wszystkim rozmieszczenie podstawowych źródeł PEM oraz gęstość zaludnienia
poszczególnych obszarów. Punkty pomiarów zostały ustalone w centralnej części miasta
Warszawa. Poza Warszawą na terenie województwa zgodnie z planem pomiary wykonano w
3 dużych miastach: w Ciechanowie, w Ostrołęce i w Siedlcach.
Analiza wyników pomiarów wykazuje, że występujące w środowisku poziomy pól
elektromagnetycznych są mniejsze od dopuszczalnych poziomów (maksymalnie 30%
dopuszczalnego poziomu) i nie powinny zagrażać środowisku i zdrowiu ludzi.
2.9. Gospodarka odpadami
Odpady komunalne
W gminie Warka zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych objętych jest 100%
mieszkańców. Podstawowym procesem unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie
gminy jest ich składowanie na składowiskach odpadów.
Na terenie gminy funkcjonuje składowisko odpadów komunalnych zlokalizowane w Warce
przy ul. Fabrycznej 41. Właścicielem składowiska jest gmina Warka, natomiast zarządza nim
Zakład Usług Komunalnych (ZUK) z Warki. Na składowisko to trafiają wszystkie odpady
komunalne zebrane z terenu gminy. Dodatkowo składowane są tam między innymi odpady
powstające na oczyszczalni ścieków.
Zbiórka i transport odpadów komunalnych realizowana jest w sposób zorganizowany przez
wyspecjalizowane firmy - ZUK z Warki, Przedsiębiorstwo Wywozu Nieczystości Stałych
ALMAX Sp. z o. o., z Radomia oraz firmę Paprocki Tadeusz „EKO-MAX” Wywóz
Nieczystości Stałych z Warki.
Przeważającą większość zbieranych na obszarze gminy odpadów komunalnych stanowią
odpady komunalne zmieszane (gromadzone przez mieszkańców w pojemnikach
rozmieszczonych przy posesjach oraz kontenerach KP-7). Selektywna zbiórka odpadów jest
prowadzona w niewielkim stopniu. Na terenie gminy rozstawionych jest 6 kontenerów do
selektywnej zbiórki tworzyw sztucznych. Zbiórka surowców wtórnych prowadzona jest
systemem pojemnikowym („na donoszenie”). Do tego celu wykorzystywane są pojemniki
o wszystkich dostępnych pojemnościach od 110 dm3 do kilku m3. Pojemniki ustawiane są
w zestawach na różne surowce, w stałych, łatwo dostępnych dla mieszkańców punktach, np.
przy szkołach, urzędach.
16
Odpady niebezpieczne
Na terenie gminy Warka nie funkcjonuje dotychczas żadne składowisko ani odrębny system
selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych
Nie funkcjonuje system zbiórki olejów ze źródeł rozproszonych, brak również stacji
demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz zakładów przetwarzania zużytego
sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
W gminie nie ma zorganizowanego gminnego punktu zbiórki odpadów niebezpiecznych
GPZON.
Na terenie gminy nie jest prowadzona zbiórka selektywna odpadów niebezpiecznych
wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych (np. przeterminowane leki, farby, lakiery,
zużyte baterie, świetlówki). Odpady niebezpieczne występujące w strumieniu odpadów
komunalnych, zbierane są w punktach zbiórki, które stanowią głównie sklepy oraz szkoły,
apteki itp. W tych obiektach umieszczone są specjalnie przygotowane do tego celu
oznakowane pojemniki. Odbiór odbywa się przez firmę specjalistyczną posiadającą
odpowiednie decyzje.
Odpady z sektora gospodarczego
Odpady powstające w sektorze gospodarczym stanowią największy strumień odpadów
wytwarzanych w mieście i gminie Warka. Na podstawie danych dla całego powiatu
grójeckiego szacuje się, że sektor sadownictwa i przetwórstwa żywności dostarcza ok. 60%
odpadów produkowanych ogółem.
Największym wytwórcą odpadów przemysłowych na obszarze gminy Warka jest Grupa
Żywiec S.A. Browar w Warce.
Na terenie gminy nie ma składowiska odpadów przemysłowych. Wytwórcy tych odpadów
organizują ich wywóz we własnym zakresie.
3. Problemy ochrony środowiska na terenie gminy Warka istotne z punktu widzenia
projektu POŚ dla Miasta i Gminy Warka
• Degradacja gleb i powierzchni ziemi
Jednym z objawów degradacji rolniczej gleb jest ich zakwaszenie. Przy dość intensywnym
użytkowaniu rolniczym gleby na terenie gminy wykazują obecnie znaczny stopień
zakwaszenia (pH poniżej 5,5). Ponad 60 % gleb na obszarze gminy stanowią gleby
o odczynie kwaśnym i bardzo kwaśnym (pH <5,5).
Znaczącą rolę w ich zakwaszeniu odgrywają warunki naturalne np. geologiczne (znaczny
udział utworów piaszczystych). Zjawisko to pogłębia działalność człowieka, przede
wszystkim rolnicze użytkowanie gleb - nawożenie mineralne.
Zakwaszenie jest niekorzystnym czynnikiem z punktu wydajności i jakości plonów, gdyż
prowadzi do obniżenia wartości produkcyjnych gleb (zwłaszcza ubogich w substancje
pokarmowe).
Poza zakwaszeniem na jakość gleb na terenie gminy Warka wpływ mają również:
• zmiany stosunków wodnych,
• erozja,
• zmiana struktury.
Zmiany stosunków wodnych
Zmiany te należą do przekształceń antropogenicznych, związanych z procesem przesuszenia,
a tym samym zahamowaniem procesu akumulacji substancji organicznej. Ulegają im głównie
gleby trwałych użytków zielonych, wśród których fragmentami występują obecnie na
17
obszarze gminy pobagienne gleby torfowo-murszowe i murszowo-mineralne. Gleby te
wykształciły się pod wpływem sztucznego obniżenia, poprzez zabiegi melioracyjne, poziomu
zwierciadła wód gruntowych, co spowodowało wiele przeobrażeń natury fizycznej,
chemicznej i biologicznej, składających się na proces murszenia torfów, a tym samym
mineralizację materii organicznej.
Erozja
Obszar miasta i gminy Warka charakteryzuje falistą rzeźba terenu, miejscami nisko
pagórkowata, która sprzyja rozwojowi procesów erozyjnych. Należą one jednak do
umiarkowanych i związane są najczęściej z erozją wietrzną, nasilającą się szczególnie
w okresie wiosennym. Narażone są na nią głównie gleby piaszczyste, często przesuszone.
Z uwagi na stosunkowo słaby charakter erozji, tutejsze gleby pomimo ubytku substancji
glebowej, szybko się regenerują. Wymagają jednak odpowiednich zabiegów
przeciwerozyjnych (jak np.: fitomelioracje przeciwdziałające spływom powierzchniowym
i procesom eolicznym, kształtowanie mikrorzeźby terenu, czy odpowiedni dobór roślin, które
zapobiegają dalszemu pogarszaniu właściwości bio-fizykochemicznych gleb, a tym samych
ich wartości produkcyjnych).
Erozja wodna, objawiającą się wyraźnym zmniejszeniem miąższości poziomu próchniczego
na skutek żłobienia i wymywania cząstek spławialnych pokrywy glebowej, występuje
lokalnie, głównie na terenach dolinnych i przystokowych.
Główne zagrożenia i problemy:
naturalne zagrożenie gleb procesami erozyjnymi;
zakwaszenie gleb obniżające ich przydatność rolniczą;
degradacja powierzchni ziemi spowodowana przemysłem, rozbudową infrastruktury
technicznej zaopatrzenia w energię, wodę i gaz a także rozbudową sieci drogowej;
lokalne zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi głównie w sąsiedztwie głównych
szlaków komunikacyjnych.
związana z eksploatacją surowców ingerencja w środowisko naturalne powodująca jego
zanieczyszczenie lub zubożenie jego walorów.
• Zagrożenia wód podziemnych i powierzchniowych
Podstawowym elementem sieci hydrograficznej na terenie miasta i gminy jest rzeka Pilica,
płynąca w południowej części miasta i gminy, miejscami wzdłuż jej granicy i odprowadzająca
wody w kierunku północno-wschodnim.
Sieć hydrograficzną gminy tworzą ponadto liczne mniejsze strumienie i rzeki. Na
omawianym obszarze występuje także szereg drobnych zagłębień bezodpływowych - oczek
wodnych, a na obszarach zatorfionych i terenach podmokłych, jak również w dolinach
rzecznych (zwłaszcza Pilicy), znajdują się liczne rowy melioracyjne.
Poza poziomami użytkowymi – piętrami wodonośnymi trzeciorzędu i czwartorzędu na terenie
gminy eksploatowane są także płytkie wody gruntowe związane z soczewkami
i przewarstwieniami piaszczystymi występującymi w strefie przypowierzchniowej.
Na stan jakości wód rzek na terenie gminy Warka wpływają głównie takie czynniki jak:
• prowadzona na dużą skalę w gminie działalność rolnicza, w tym głównie sadownictwo,
• nieuregulowana gospodarka ściekowa na terenach wiejskich,
• zrzut ścieków z oczyszczalni komunalnych,
• składowisko odpadów komunalnych,
• trasy transportu drogowego oraz obiekty infrastruktury transportowej (głównie stacje
paliw),
18
•
działalność zakładów przemysłowych.
Zagrożeniem dla jakości wód w rzekach i zbiornikach wodnych są m.in. odprowadzane do
nich nie oczyszczone lub niewłaściwie oczyszczone ścieki komunalne i przemysłowe
Dużym niebezpieczeństwem dla czystości wód powierzchniowych, a także podziemnych są
ścieki odprowadzane bez oczyszczania z gospodarstw indywidualnych w miejscowościach
nieskanalizowanych. Zagrożenie stanowią również tzw. zanieczyszczenia obszarowe zanieczyszczenia spływające do cieków powierzchniowych wraz z wodami opadowymi
w sposób niezorganizowany z gruntów ornych, sadów, użytków zielonych, obszarów leśnych
czy wysypisk nie spełniających wymagań ochrony środowiska. Ważnym źródłem
przyczyniającym się do degradacji zbiorników są także wody opadowe, które spłukując
powierzchnię dopływają do zbiorników wraz z zanieczyszczeniami.
Do głównych źródeł zanieczyszczeń istniejących na terenie gminy Warka należą:
- nieszczelne szamba;
- nielegalne odprowadzanie ścieków socjalno-bytowych bezpośrednio do gruntu (do
nieczynnych studni kopanych, rowów przydrożnych, na pola itp.);
- odprowadzanie ścieków do istniejącej sieci rowów melioracyjnych bądź cieków
wodnych;
- stosowanie nawozów chemicznych, w miejscach gdzie wody gruntowe zalegają płytko
pod powierzchnią terenu oraz gruntach o większych spadkach w kierunku cieków
wodnych,
- niekorzystny
wpływ ładunku zanieczyszczeń pochodzących ze spływów
powierzchniowych,
- odprowadzanie do wód i do ziemi ścieków z obiektów prowadzących działalność
produkcyjną, zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego.
• Powietrze atmosferyczne
Stan powietrza w rejonie miasta i gminy Warka związany jest z ilością zanieczyszczeń
emitowanych głównie przez:
• źródła tzw. emisji niskiej, emitory do 40 m n.p.t.:
lokalne kotłownie,
indywidualne systemy grzewcze,
• szlaki komunikacyjne;
• zakłady przemysłowe m. in.:
- Browary „WARKA”,
- STEINHAUSER Polska Sp. z o.o.,
• obiekty gospodarki komunalnej :
- oczyszczalnie ścieków w Warce i Konarach,
- składowisko odpadów w Warce.
Na stan czystości powietrza w gminie Warka wpływa głównie emisja niska, pochodząca
z lokalnych kotłowni i pieców węglowych używanych w indywidualnych gospodarstwach
domowych. W wielu gospodarstwach spala się w nich także różnego rodzaju materiały
odpadowe, w tym odpady komunalne, które mogą być źródłem emisji dioksyn, ponieważ
proces spalania jest niepełny i zachodzi w niższych temperaturach. Głównym paliwem jest
węgiel o różnej jakości i różnym stopniu zasiarczenia. Lokalne systemy grzewcze i piece
domowe praktycznie nie posiadają jakichkolwiek urządzeń ochrony powietrza. Wielkość
emisji z tych źródeł jest trudna do oszacowania i wykazuje zmienność sezonową (związaną
19
z okresem grzewczym - bardzo duże wielkości stężeń benzo/a/pirenu występują w okresie
grzewczym, natomiast w okresie letnim, mają wielkości poniżej granicy oznaczalności).
Do wzrostu zanieczyszczeń powietrza na terenie gminy przyczyniają się również zakłady
przemysłowe stanowiące źródła emisji zorganizowanej. Największe nagromadzenie zakładów
przemysłowych na terenie gminy występuje w Warce.
Na jakość powietrza wpływa również emisja, której źródło stanowią środki transportu. Emisja
komunikacyjna stwarza zagrożenie zwłaszcza w pobliżu dróg o dużym natężeniu ruchu
kołowego i ma niekorzystny wpływ na uprawy polowe. Zanieczyszczenia komunikacyjne
(tlenek i dwutlenek węgla, tlenki azotu, węglowodory, pyły z metalami ciężkimi) pogarszają
jakość powietrza atmosferycznego, a także wpływają na wzrost poziomu stężenia ozonu
w troposferze.
Dążąc do ograniczenia emisji zanieczyszczeń gmina oraz poszczególne podmioty
organizacyjne podejmują różnego rodzaju działania. Stosowane metody to: budowa
i eksploatacja urządzeń ochrony powietrza, stosowanie paliw o większej wartości opałowej
i niższej zawartości siarki i popiołu, modernizacje kotłowni polegające na zastąpieniu źródeł
opalanych węglem na źródła opalane olejem czy gazem płynnym.
Oprócz źródeł lokalnych znaczący wpływ na jakość powietrza atmosferycznego w gminie
mają także ponadregionalne zanieczyszczenia gazowe i pyłowe pochodzące z dużych
ośrodków przemysłowych (głównie z aglomeracji warszawskiej).
Zanieczyszczenia komunikacyjne związane ze wzrostem ruchu samochodowego.
Lokalna uciążliwość niskiej emisji: małe kotłownie i indywidualne paleniska domowe
wykorzystujące węgiel złej jakości.
Emisja z zakładów z procesu technologicznego i energetycznego spalania paliw.
-
• Zasoby przyrodnicze
W gminie Warka stopień lesistości jest niski. Najcenniejsze przyrodniczo tereny na obszarze
gminy objęte są ochroną prawną w ramach Obszaru Chronionego Krajobrazu „Dolina Pilicy
i Drzewiczki” oraz tereny objęte siecią Natura 2000 „Dolina Środkowej Wisły” i „Dolina
Pilicy” oraz obszar projektowany „Dolina Dolnej Pilicy”.
Lasy chronią gleby przed zmywaniem i wyjałowieniem przez wody opadowe, regulują
stosunki wodne w zakresie retencjonowania wód podziemnych i powierzchniowych, a także
zmniejszają ich spływ powierzchniowy. Stwarzają również korzystne warunki rekreacyjne
i topoklimatyczne.
Realizacja strategicznych planów rozwoju gminy musi uwzględniać uwarunkowania
środowiskowe.
Wskazane jest kontynuowanie akcji zalesiania gruntów słabych klas bonitacyjnych na terenie
gminy, czemu towarzyszyć będzie:
poprawa warunków hydrologicznych gleb,
zapobieganie stepowieniu krajobrazu,
zwiększenie bioróżnorodności krajobrazu,
wiązanie dwutlenku węgla i gazów przemysłowych z powietrza,
ograniczenie rozdrobnienia kompleksów leśnych.
problemy z realizacją decyzji określających zadania w lasach nie stanowiących
własności Skarbu Państwa;
zagrożenie pożarowe lasów;
20
-
organizacja zabezpieczenia obszarów leśnych prywatnej własności;
defraudacje leśne;
duże zaśmiecanie terenów leśnych;
retencjonowanie wody na terenach leśnych wszystkich form własności;
turystyczne i rekreacyjne zagospodarowanie lasów.
• Hałas
Najbardziej uciążliwym źródłem hałasu na obszarze gminy Warka jest komunikacja drogowa.
Problem ten dotyczy przede wszystkim miasta Warka, a także miejscowości usytuowanych
w pobliżu dróg, szczególnie o dużym natężeniu ruchu.
Duże natężenie ruchu pojazdów występuje przede wszystkim na drogach wojewódzkich:
Warszawa – Warka – Białobrzegi (nr 731) oraz Grójec – Warka – Kozienice (nr 730).
Hałas drogowy jest zjawiskiem o tendencjach wzrostowych, uzależnionym od takich
czynników jak: wskaźnik presji motoryzacji, gęstość sieci dróg i odległość terenów stale
zamieszkiwanych od dróg o dużym natężeniu. Środki transportu są ruchomymi źródłami
hałasu decydującymi o parametrach klimatu akustycznego przede wszystkim na terenach
zurbanizowanych.
Z uwagi na wzrastającą liczbę pojazdów i zwiększające się natężenie ich ruchu można
przyjąć, że na terenie gminy utrzymywać się będzie tendencja wzrostowa natężenia hałasu
związanego z ruchem kołowym. Należy jednak podkreślić, że wzrost natężenia hałasu nie jest
wprost proporcjonalny do wzrostu natężenia ruchu samochodowego i rośnie wolniej. Wynika
to głównie z poprawy jakości użytkowanych samochodów.
- niekorzystne zjawisko rozszerzania się obszarów zagrożonych hałasem samochodowym.
- brak inwentaryzacji obszarów, na których występują przekroczenia wartości normatywnych
hałasu w środowisku, a w szczególności obszarów, na których przekroczone są wartości
progowe hałasu w środowisku.
• Gospodarka odpadami
Gmina Warka nie posiada na swym obszarze składowisk odpadów przemysłowych
i niebezpiecznych. Każdy z wytwórców odpadów niebezpiecznych bądź przemysłowych
organizuje ich wywóz we własnym zakresie.
Odpady komunalne zbierane z terenu miasta i gminy deponowane są na składowisku
odpadów komunalnych zlokalizowanym na obszarze gminy – w Warce, którego zamknięcie
planowane jest na rok 2012.
Głównymi problemami w zakresie zbiórki odpadów komunalnych są nadal:
- wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów na terenie gminy i objęcie nią wszystkich
mieszkańców gminy;
- zmniejszanie ilości składowanych odpadów ulegających biodegradacji;
- zorganizowanie zbiórki odpadów niebezpiecznych zawartych w strumieniu odpadów
komunalnych oraz odpadów wielkogabarytowych.
Pozostałe działania, korzystne z punktu widzenie stanu czystości środowiska oraz
podniesienia atrakcyjności gminy to: podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców,
pełna likwidacja dzikich wysypisk oraz zapobieganie ich ponownemu powstawaniu.
- zbyt niski poziom selektywnej zbiórki odpadów komunalnych,
21
-
brak selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu
odpadów komunalnych;
brak selektywnej zbiórki odpadów nietypowych: wielkogabarytowych, budowlanych,
niebezpiecznych i innych,
składowanie odpadów jako dominujący proces unieszkodliwiania odpadów,
występowanie „dzikich wysypisk”
zbyt niski poziom świadomości ekologicznej społeczeństwa.
słabo funkcjonujący system selektywnego zbierania odbioru odpadów ulegających
biodegradacji,
zbyt wolno przebiegający proces wycofywania z użytkowania urządzeń
zawierających PCB oraz wyrobów zawierających azbest.
4. Cele ochrony środowiska uznane za priorytetowe na szczeblu międzynarodowym,
krajowym i regionalnym oraz zakres i sposoby ich uwzględnienia w „Programie...”
- identyfikacja, analiza i ocena.
Do ustalenia celów projektu „Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Warka”,
prócz zdefiniowanych w jego części diagnostycznej problemów środowiskowych
i priorytetów ekologicznych posłużyły wymienione już uprzednio trzy główne i uzupełniające
się nawzajem dokumenty polityki krajowej.
Projekt „Programu...” nie definiuje własnego celu głównego ochrony środowiska
przyrodniczego, przyjmując jako wiążące dla regionu, cele „Polityki Ekologicznej Państwa”
(w zakresie odnoszącym się do regionu) na wszystkich szczeblach zarządzania.
Ustala też, że zasadą stanowiącą nadrzędne kryterium rozwiązań strategicznych powinna być
konstytucyjna zasada zrównoważonego rozwoju, którą należy stosować wraz z zasadami
pomocniczymi i konkretyzującymi.
Uwzględniając fakt, że powołane powyżej dokumenty krajowe w dużej mierze
przyswoiły już cele i założenia europejskiej i światowej polityki ekologicznej można z dużym
prawdopodobieństwem przyjąć, że:
cele ochrony środowiska w mieście i gminie Warka oraz zasady realizacji tych celów są
w najwyższym stopniu zbieżne z odpowiadającymi im celami oraz zasadami polityki
ekologicznej ustanowionymi na poziomie międzynarodowym i krajowym.
„Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego…” ustala natomiast jako podstawowy cel
w tej sferze polityki: Wzrost atrakcyjności województwa fundamentem zintegrowanego
rozwoju w sferze społecznej, gospodarczej i przestrzennej, któremu towarzyszą cele
warunkujące:
- przyspieszenie rozwoju bazy ekonomicznej i wzrostu innowacyjności województwa,
- ochrona i racjonalne wykorzystanie zasobów przyrody i dóbr kultury,
- rozwój systemów infrastruktury technicznej i społecznej,
- aktywizacja rolnictwa i wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich.
Cele te uwzględniają więc kryterium zrównoważonego rozwoju. Można stwierdzić, że
przyjęte w „Programie...” cele ochrony środowiska oraz towarzyszące mu zasady realizacji są
w wystarczającym stopniu zgodne z odpowiadającymi im celami i priorytetami polityki
ekologicznej ustanowionymi w „Strategii rozwoju województwa...”.
Prócz nadrzędnych kryteriów polityki ekologicznej w projekcie „Programu....” określono
również cele i priorytety ekologiczne, odnoszące się do zagadnień ochrony środowiska,
posiadających kluczowe znaczenie dla gminy Warka. Poniżej zestawiono priorytety
ekologiczne w aspekcie zgodności z odpowiadającymi im priorytetami regionalnymi
i krajowymi.
22
Podstawę do sformułowania gminnych priorytetów ekologicznych stanowiła ocena stanu
i tendencji zmian w zakresie poszczególnych komponentów środowiska i uciążliwości oraz
analiza zagrożeń w świetle przyszłościowego rozwoju społeczno-gospodarczego gminy
Warka, przy równoczesnym uwzględnieniu wymagań w zakresie ochrony środowiska
i racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych.
Wśród najważniejszych kryteriów, branych pod uwagę przy formułowaniu priorytetów
w skali gminy, należy wymienić:
1. Wymogi wynikające z ustawy "Prawo ochrony środowiska", ustawy o odpadach
i ustawy "Prawo Wodne" oraz innych ustaw komplementarnych;
2. Zgodność z celami zawartymi w Polityce Ekologicznej Państwa;
3. Zgodność z priorytetami ujętymi w "Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego
do roku 2020" oraz innymi wojewódzkimi dokumentami strategicznymi;
4. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Grójeckiego na lata 2008-2011
z uwzględnieniem perspektywy na lata 2012-2015, Grójec, październik 2008;
5. Plan Rozwoju Lokalnego dla Miasta i Gminy Warka na lata 2005 – 2013;
6. Skala dysproporcji pomiędzy aktualnym stanem środowiska, a wymaganym przez
prawo.
Biorąc pod uwagę powyższe kryteria sformułowano następującą listę działań
priorytetowych w następujących obszarach:
Ochrona przyrody
bieżąca ochrona istniejących obszarów leśnych i zalesienia nieużytków,
prowadzenie prawidłowej i racjonalnej przyrodniczo i społecznie gospodarki
leśnej,
likwidacja dzikich wysypisk,
edukacja ekologiczna,
wykorzystanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych dla rozwoju
agroturystyki,
uwzględnianie wymagań ochrony przyrody w strategiach rozwoju poszczególnych
sektorów gospodarki oraz w planach rozwoju lokalnego.
Ochrona powietrza
modernizacja kotłowni z tradycyjnych na ekologiczne (olejowe, gazowe i in.),
edukacja ekologiczna (wyeliminowanie spalania odpadów komunalnych
w gospodarstwach domowych, możliwości oszczędzania energii),
popularyzacja termomodernizacji budynków i termomodernizacja budynków
użyteczności publicznej,
gazyfikacja gminy,
poprawa funkcjonowania infrastruktury drogowej (budowa obejść, modernizacja
dróg).
Ochrona wód
rozbudowa sieci kanalizacyjnej,
budowa i modernizacja oczyszczalni ścieków komunalnych oraz przemysłowych,
poprawa gospodarki wodno-ściekowej poprzez propagowanie i wspieranie
budowy przydomowych oczyszczalni ścieków, gdzie z przyczyn ekonomicznych
i technicznych nie jest możliwa budowa zbiorczych systemów odprowadzania
ścieków,
kontrola procesu wywożenia nieczystości z szamb,
likwidacja nielegalnej działalności związanej z odprowadzaniem ścieków do wód
powierzchniowych, nieużywanych studni, na pola,
23
ograniczanie spływu zanieczyszczeń obszarowych z terenów rolniczych
i sadowniczych.
Gospodarka odpadami
wprowadzenie w gminie selektywnej zbiórki odpadów,
edukacja ekologiczna (likwidacja dzikich wysypisk, podniesienie świadomości
społecznej w zakresie gospodarki odpadami),
osiągnięcie zakładanych limitów odzysku surowców wtórnych,
rozwiązanie problemu zbierania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.
Zmniejszenie hałasu
- modernizacja systemu drogowego i stanu nawierzchni dróg na terenie gminy,
propagowanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych zapobiegających
powstawaniu i przenikaniu hałasu do środowiska.
Popularyzacja i wykorzystanie źródeł energii odnawialnej
-
5. Identyfikacja i ocena potencjalnych oddziaływań na środowisko zadań ujętych
w projekcie POŚ dla Miasta i Gminy Warka
5.1. Działania zawarte w „Programie Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Warka”
Po analizie projektu „Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Warka” na
podstawie listy działań priorytetowych zidentyfikowano rodzaje przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko. Wszystkie przedsięwzięcia charakteryzują się
ograniczonym terytorialnie oddziaływaniem na środowisko, głównie lokalnym. Ich
oddziaływanie będzie skutkowało poprawą stanu środowiska na danym terenie.
Poniżej przedstawiono listę przedsięwzięć priorytetowych w gminie Warka na lata 2009-2012
oraz zadań na lata 2013-2016:
Opis przedsięwzięcia
Jednostka
odpowiedzialna
Opracowanie oraz wdrożenie programu popularyzacji
1.
Burmistrz MiG Warka
energii odnawialnej i technologii przyjaznych środowisku
Opracowanie oraz wdrożenie programu ulg i zachęt dla
2.
osób i firm stosujących technologie przyjazne dla
Burmistrz MiG Warka
środowiska
3.
Popularyzacja alternatywnych źródeł energii
Burmistrz MiG Warka
4.
Rozwój energetyki odnawialnej na szczeblu lokalnym
Inwestorzy
Popularyzacja ekologicznego rolnictwa, zdrowej żywności, Burmistrz MiG Warka
5.
promocja istniejących gospodarstw
MODR
Poprawa jakości produktów w gospodarstwach
6.
Rolnicy
ekologicznych – uzyskanie odpowiednich certyfikatów
Opracowanie i wdrożenie gminnego programu wspierania
7.
Burmistrz MiG Warka
rozwoju agroturystyki
Wspieranie tworzenia nowych gospodarstw
8.
Burmistrz MiG Warka
agroturystycznych
Zagospodarowanie brzegów Pilicy – budowa plaży
ZUK
9.
miejskiej
WIiR
Zagospodarowanie brzegów Pilicy – budowa przystani
10.
WIiR
kajakowej wraz z potrzebną infrastrukturą
11. Zagospodarowanie przestrzenne Parku na Winiarach
WIiR
12. Wyznaczenie nowych szlaków pieszych i rowerowych
WIiR
24
13.
Wyznaczenie trasy turystycznej na terenie Warki
14.
Działania promocyjne turystyki
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
Opracowanie analizy technicznej dla nowych zbiorników
retencyjnych
Budowa studni nr 8 (dodatkowa) dla Warki oraz sieci do
stacji uzdatniania wody
Wymiana sieci wodociągowych i przyłączy przy
pl. S. Czarnieckiego
Rozbudowa sieci wodociągowej z ujęcia w Bończy –
w kierunku: Parczew, Zastruże, Budy Michałowskie,
Wrociszew, Branków
Budowa stacji uzdatniania wody w Konarach i sieci
wodociągowej w kierunku Pogórzyc, Magierowej Woli,
Ostrówka i Przylotu
Rozbudowa sieci wodociągowej od ujęcia w Pilicy
w kierunku Ostrołęki i Grażyny
Modernizacja przepompowni Nr 2 w Warce przy
ul. Filtrowej
Budowa sieci kanalizacyjnej we wsiach: Podgórzyce,
Magierowa Wola, Ostrówek, Przylot, Dębnowola
i Klonowa Wola (północna część gminy)
23.
Budowa sieci kanalizacyjnej w m. Laski
24.
Budowa sieci kanalizacyjnej w m. Grzegorzewice
25.
Budowa sieci kanalizacyjnej we wsiach: Pilica, Ostrołęka,
Grażyna, Kalina, Piaseczno
26.
27.
Budowa sieci kanalizacyjnej w miejscowościach: Zastruże,
Bończa, Parczew, Michałów Górny i Dolny, Michałów
Parcela, Branków
Modernizacja i rozbudowa kanalizacji deszczowych oraz
odwodnień na terenie miasta Warka
28.
Modernizacja i rozbudowa oczyszczalni w Konarach
29.
Rozbudowa oczyszczalni w Warce do wartości
Q= 15 000m3/d
30.
Budowa oczyszczalni w miejscowości Bończa
31.
32.
33.
34.
Modernizacja sieci i węzłów cieplnych w Warce na
Os. 35-Lecia
Termomodernizacja budynków ogrzewanych z kotłowni
gazowych komunalnych
Termomodernizacja ZOZ-u w Warce
Docieplenie bloków mieszkań komunalnych w Warce
25
WIiR
Burmistrz MiG Warka
WIiR
WZMiUW
Burmistrz MiG Warka
Burmistrz MiG Warka
ZUK / WIiR
Burmistrz MiG Warka
ZUK / WIiR
Burmistrz MiG Warka
ZUK / WIiR
Burmistrz MiG Warka
ZUK / WIiR
Burmistrz MiG Warka
ZUK / WIiR
Burmistrz MiG Warka
ZUK / WIiR
Burmistrz MiG Warka
ZUK / WIiR
Właściciele
Burmistrz MiG Warka
ZUK / WIiR
Właściciele
Burmistrz MiG Warka
ZUK / WIiR
Właściciele
Burmistrz MiG Warka
ZUK / WIiR
Właściciele
Burmistrz MiG Warka
ZUK / WIiR
Właściciele
Burmistrz MiG Warka
WIiR
Burmistrz MiG Warka
ZUK / WIiR
Burmistrz MiG Warka
ZUK / WIiR
Burmistrz MiG Warka
ZUK / WIiR
Właściciele
Burmistrz MiG Warka
ZUK / WIiR
Burmistrz MiG Warka
ZUK / WIiR
WIiR
WGKiM
(10 bloków)
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
Modernizacja dróg powiatowych na terenie gminy
Zarząd Powiatu
Wydział Dróg
Budowa i modernizacja infrastruktury drogowej przy
Zarząd Powiatu
drogach powiatowych na terenie gminy
Modernizacja dróg gminnych o nawierzchni asfaltowej
WIiR
Budowa i modernizacja infrastruktury drogowej przy
WIiR
drogach gminnych
Budowa ulic w mieście Warka (ul. Św. Ducha,
E.Orzeszkowej, M.Konopnicjkiej, Tęczowej, Parkowej,
WIiR
Pruskiej, Wyszyńskiego, Malowniczej)
Budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury drogowej
(chodniki, zatoki przystankowe, parking na Pl. I Pułku
WIiR
Lotnictwa Myśliwego)
Popularyzacja i wprowadzenie selektywnej zbiórki
Burmistrz MiG Warka
odpadów komunalnych na terenie miasta i gminy
Rozszerzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów
Burmistrz MiG Warka
w Warce, w tym zakup pojemników do zbiórki surowców
Przedsiębiorcy
wtórnych oraz do zbiórki odpadów niebezpiecznych
Zorganizowanie Punktu Zbiórki Odpadów
Burmistrz MiG Warka
Wielkogabarytowych
Inwestorzy
Burmistrz MiG Warka
Zorganizowanie Punktu Zbiórki Odpadów Budowlanych
Inwestorzy
Organizacje odzysku
Utworzenie nowej infrastruktury technicznej -sieć punktów
olejów odpadowych
zbierania olejów odpadowych
Przedsiębiorcy
Wprowadzający sprzęt,
organizacje odzysku
Utworzenie nowej infrastruktury technicznej - sieć punktów
zużytych baterii
zbierania zużytych baterii i akumulatorów
i akumulatorów,
przedsiębiorcy,
Wprowadzający sprzęt,
Utworzenie nowej infrastruktury technicznej (sieć punktów
organizacje odzysku
zbierania, zakładów przetwarzania, zakładów recyklingu
sprzętu elektrycznego
i elektronicznego,
i innych niż recykling procesów odzysku) do
zagospodarowania zużytego sprzętu elektrycznego
przedsiębiorcy,
i elektronicznego
Samorząd
Województwa
Tworzenie Regionalnego Zakładu Gospodarki Odpadami
Inwestor
Rozbudowa i modernizacja składowiska w Warce
Burmistrz MiG Warka
Zamknięcie i rekultywacja składowiska odpadów
ZUK
komunalnych w Warce
Burmistrz MiG Warka
Realizacja programu usuwania wyrobów zawierających
Gmina Właściciele
azbest
budynków
Inwentaryzacja „dzikich wysypisk”
Burmistrz MiG Warka
Likwidacja i rekultywacja „dzikich wysypisk”
Burmistrz MiG Warka
Bieżąca konserwacja i ochrona prawnie objętych ochroną
Nadleśnictwo
form przyrody na terenie gminy
Burmistrz MiG Warka
Prowadzenie edukacji ekologicznej w zakresie ochrony
Placówki oświatowe
26
lasów
56.
Ścisła ochrona istniejących zasobów leśnych
57.
Zalesianie gruntów prywatnych na terenie gminy Warka
Kontynuacja działań edukacyjnych z zakresu ekologii dla
dzieci i młodzieży
Edukacja ekologiczna dorosłych – ulotki informacyjne,
organizowanie seminariów, warsztatów
58.
59.
Burmistrz MiG Warka
Nadleśnictwo
Burmistrz MiG Warka
Właściciele
Burmistrz MiG Warka
Burmistrz MiG Warka
5.2. Wpływ przedsięwzięć na środowisko
Dla wszystkich przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych
uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu
o oddziaływaniu na środowisko (DZ. U. 2004 Nr 257 poz. 2573 z późniejszymi zmianami)
nakładają obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i sporządzenia
raportu o oddziaływaniu na środowisko dla przedsięwzięcia, które mogą oddziaływać na
środowisko mogą mieć nałożony obowiązek przeprowadzenia oceny i sporządzenia raportu.
Raporty oddziaływania na środowisko dot. poszczególnych zadań inwestycyjnych mogą
wskazywać działania wariantowe.
Wymienione w powyższej tabeli działania wynikają w większości z konieczności
spełniania zarówno krajowych wymagań prawnych, jak i wymagań międzynarodowych m. in.
wynikających ze wstąpienia Polski w struktury Unii Europejskiej.
27
Matryca wpływów zagadnień na poszczególne elementy ochrony środowiska
+
*
+
+
*
*
+
+/-
*
+
*
+
*
+
*
*
+
*
*
+
+/-
*
+
*
+
*
+
*
*
+
*
*
+
+/-
*
+
*
+
*
+
*
*
+
*
*
+
*
*
+
*
*
+
*
+/-
*
*
*
*
+
*
*
+
*
*
+
*
+/-
*
*
*
*
+
+/-
*
+
*
*
+
*
+/-
*
*
*
*
+
+/-
*
+
*
*
+
*
+/-
*
*
*
*
+
+/-
*
+
*
*
+
*
+/-
*
*
*
*
+
+/-
*
+
*
*
+
*
+/-
*
*
*
*
+
+/-
*
+
*
*
+
*
+/-
*
*
*
*
+
Dobra
materialne
*
Zabytki
+
Zasoby
naturalne
*
Klimat
+
Krajobraz
Powierzchnia
ziemi
Budowa studni nr 8 (dodatkowej) dla Warki oraz
sieci uzdatniania wody
Wymiana sieci wodociągowych i przyłączy przy
Rozbudowa sieci wodociągowej z ujęcia
w Bończy – w kierunku: Parczew, Zastruże, Budy
Michałowskie, Wrociszew, Branków
Rozbudowa sieci wodociągowej od ujęcia
w Pilicy w kierunku Ostrołęki i Grażyny
Budowa stacji uzdatniania wody w Konarach
i sieci wodociągowej w kierunku Pogórzyc,
Magierowej Woli, Ostrówka i Przylotu
Budowa przepompowni nr 2 w Warce przy ul.
Filtrowej
Budowa sieci kanalizacyjnej we wsiach:
Podgórzyce, Magierowa Wola, Ostrówek, Przylot,
Dębnowola i Klonowa Wola (północna część
gminy)
Powietrze
Ochrona wód
Wody
Docieplenie bloków mieszkań komunalnych
w Warce (10 bloków)
*
Rośliny
Termomodernizacja ZOZ-u w Warce
*
Zwierzęta
Termomodernizacja budynków ogrzewanych
z kotłowni gazowych komunalnych
Ludzie
Modernizacja sieci i węzłów cieplnych w Warce na
Os. 35-Lecia
Różnorodnoś
ć biologiczna
Ochrona
powietrza
Kierunek działań
Obszary
Natura 2000
Zagadnienie
+
+
*
*
+/+/-
*
*
*
*
*
*
*
*
+
+
+/-
*
+
*
*
+
*
+/-
*
*
*
*
+
+/-
*
+
*
*
+
*
+/-
*
*
*
*
+
+/-
*
+
*
*
+
*
+/-
*
*
*
*
+
+
*
+
*
*
+
*
*
*
*
*
*
+
+
*
+
*
*
+
*
*
*
*
*
*
+
+
*
+
*
*
+
*
*
*
*
*
*
+
+/-
*
+
+/-
+/-
+/-
*
*
+
*
*
*
+
+/-
*
+
*
*
*
+/-
*
*
+/-
*
*
+
+/-
*
+
*
*
*
+/-
*
*
+/-
*
*
+
+/-
*
+
*
*
*
+/-
*
*
+/-
*
*
+
+/-
*
+
*
*
*
+/-
*
*
+/-
*
*
+
Rośliny
29
Dobra
materialne
*
*
Zabytki
*
*
Zasoby
naturalne
Powierzchnia
ziemi
+
+
Klimat
Powietrze
*
*
Krajobraz
Wody
*
+/-
Zwierzęta
Ludzie
Budowa sieci kanalizacyjnej w m. Laski
Budowa sieci kanalizacyjnej w Grzegorzewicach
Budowa sieci kanalizacyjnej we wsiach: Pilica,
Ostrołęka, Grażyna, Kalina, Piaseczno
Budowa sieci kanalizacyjnej w miejscowościach:
Zastruże, Bończa, Parczew, Michałów Górny
i Dolny, Michałów Parcela, Branków
Modernizacja i rozbudowa kanalizacji deszczowych
oraz odwodnień na terenie miasta Warka
Modernizacja i rozbudowa oczyszczalni
w Konarach
Rozbudowa oczyszczalni w Warce do wartości
Q= 15 000m3/d
Budowa oczyszczalni w miejscowości Bończa
Zagospodarowanie brzegów Pilicy – budowa plaży
miejskiej oraz przystani kajakowej wraz z potrzebną
infrastrukturą
Modernizacja dróg powiatowych na terenie gminy
Modernizacja dróg gminnych o nawierzchni
asfaltowej
Budowa i modernizacja infrastruktury drogowej
przy drogach powiatowych na terenie gminy
Budowa i modernizacja infrastruktury drogowej
przy drogach gminnych
Różnorodnoś
ć biologiczna
Zmniejszenie
hałasu
Kierunek działań
Obszary
Natura 2000
Zagadnienie
*
+/-
*
*
+/-
*
*
+
+/-
*
+
*
*
*
+/-
-
-
+/-
*
*
+
*
*
+
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
+
*
+
+
+
+
+
+
+
+
*
*
*
+
*
+
+
+
+
+
+
+
+
*
*
*
+
*
+
+
+
+
+
+
+
+
*
*
*
*
*
+
*
*
*
*
+
*
*
*
*
*
*
*
+
*
*
*
*
+
*
*
*
*
*
*
*
+
+
+
*
+
+
*
*
*
*
*
+
*
+
+
+
*
*
+
+
*
+
*
*
+
+
+
+
+
*
*
+
+
*
+
*
*
Rośliny
30
Dobra
materialne
*
Zabytki
*
Zasoby
naturalne
Powierzchnia
ziemi
+
Klimat
Powietrze
*
Krajobraz
Wody
+/-
Zwierzęta
Ludzie
Ochrona
przyrody
Budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury
drogowej (chodniki, zatoki przystankowe, parking
na Pl. I Pułku Lotnictwa Myśliwego)
Budowa ulic w mieście Warka (ul. Św. Ducha,
E.Orzeszkowej, M.Konopnicjkiej, Tęczowej,
Parkowej, Pruskiej, Wyszyńskiego, Malowniczej)
Popularyzacja i wprowadzenie selektywnej zbiórki
odpadów komunalnych na terenie miasta
i gminy
Rozbudowa i modernizacja składowiska w Warce
Tworzenie Regionalnego Zakładu Gospodarki
Odpadami
Zamknięcie i rekultywacja składowiska odpadów
komunalnych w Warce
Utworzenie nowej infrastruktury technicznej -sieć
punktów zbierania olejów odpadowych, zużytych
baterii i akumulatorów oraz zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego
Zorganizowanie Punktu Zbiórki Odpadów
Wielkogabarytowych oraz Punktu Zbiórki Odpadów
Budowlanych
Realizacja programu usuwania wyrobów
zawierających azbest
Wyznaczenie nowych szlaków turystycznych
pieszych i rowerowych
Likwidacja i rekultywacja „dzikich wysypisk”
Różnorodnoś
ć biologiczna
Gospodarka
odpadami
Kierunek działań
Obszary
Natura 2000
Zagadnienie
+
+
+
*
*
+
+
+
+
+
+
*
*
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
*
*
*
*
*
*
+
+
+
+
+
+
+
+
*
*
+
+
+
+
+
+
+
+
*
*
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
*
*
*
*
Dobra
materialne
+
Zabytki
+
Zasoby
naturalne
Powierzchnia
ziemi
+
Klimat
Powietrze
+
Krajobraz
Wody
31
+
Rośliny
Bieżąca konserwacja i ochrona prawnie objętych
+
+
+
ochroną form przyrody na terenie gminy
Ścisła ochrona istniejących zasobów leśnych
+
+
+
Zalesianie gruntów prywatnych na terenie gminy
+
+
+
Zagospodarowanie przestrzenne Parku na Winiarach +
+
+
Prowadzenie działań edukacyjnych z zakresu
+
+
+
ekologii dla dzieci i młodzieży
Edukacja ekologiczna dorosłych – ulotki
informacyjne, organizowanie seminariów,
+
+
+
warsztatów
Prowadzenie edukacji ekologicznej rolników
+
+
+
Utworzenie ośrodka edukacji ekologicznej
+
+
+
+ wpływ pozytywny, - wpływ negatywny, * brak wpływu, +/- wpływ pozytywny i negatywny
Zwierzęta
Ludzie
Różnorodnoś
ć biologiczna
Kierunek działań
Obszary
Natura 2000
Zagadnienie
W ramach podsumowania należy zaznaczyć, że wpływ realizacji celów Programu, poprzez
konkretne zadania, ma charakter pozytywny. Poszczególne kierunki działań mogą w różnym
stopniu oddziaływać na otoczenie, jednak pomijając siłę tych wpływów prognozuje się
poprawę stanu środowiska naturalnego.
Jednymi z ważniejszych inwestycji przeprowadzanych na terenie miasta i gminy Warka są
przedsięwzięcia mające na celu poprawę jakości i sposobu funkcjonowania gospodarki wodnościekowej. Zakres planowanych działań obejmuje rozbudowę sieci wodociągowej oraz
kanalizacyjnej na terenie gminy. Zakłada się również utworzenie stacji uzdatniania wody
w Konarach, modernizację oczyszczalni ścieków w Warce i w Konarach oraz budowę nowej
w miejscowości Bończa. Ponadto przewidziane jest unowocześnienie przepompowni,
utworzenie dodatkowej studni oraz przeprowadzenie modernizacji i powiększenie kanalizacji
deszczowej i systemu odwodnień w mieście Warka.
Efektem realizacji powyższych działań będzie wydłużenie sieci wodociągowej i kanalizacyjnej
oraz usprawnienie systemu dostarczania wody i odprowadzania ścieków. W rezultacie
wzrośnie standard życia i zadowolenie mieszkańców - zostanie zwiększony dostęp do
podstawowej infrastruktury. Rozwój sieci wodociągowej, modernizacja stacji uzdatniania
pozytywnie wpłynie na jakość dostarczanej wody, a tym samym na zdrowie ludności
zamieszkującej teren gminy. Ponadto poprawie ulegnie stan środowiska naturalnego. Dzięki
rozszerzeniu sieci kanalizacyjnej zlikwidowane zostaną nieszczelne szamba, które powodują
degradację powierzchni ziemi.
Kolejnym zadaniem będącym częścią Programu jest zagospodarowanie brzegów Pilicy –
budowa plaży miejskiej oraz przystani kajakowej wraz z potrzebną infrastrukturą. Działanie to
przyczyni się do pełniejszego wykorzystania walorów rzeki i jej otoczenia. Przy założeniu, że
planowane prace zostaną przeprowadzone w odpowiedni sposób, z uwzględnieniem ochrony
fauny i flory znajdującej się w obrębie prowadzonych działań, przedsięwzięcie nie powinno
mieć negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Ponadto po realizacji zadania należy
zadbać o to, aby chłonność turystyczna terenu nie została przekroczona, szczególnie w okresie
letnim, gdyż mogłoby dojść do degradacji obszaru.
Racjonalna gospodarka oraz prowadzenie selektywnej zbiórki i odzysk surowców, stanie się
przyczyną poprawy jakości środowiska, a szczególnie powierzchni ziemi, na terenie gminy
Warka. Poza tym istnieje szansa, że likwidacja „dzikich wysypisk” stanie się skuteczną metodą
ochrony środowiska. Istotnym zadaniem gminy są działania zmierzające do bezpiecznego
usunięcia azbestu i wyrobów zawierających azbest
Inną grupą zadań jest zalesienie (w gminie planowane kilkuhektarowe), koordynowane przez
Starostwo Powiatowe, mają na celu zwiększenie lesistości przez zagospodarowanie nieużytków
oraz wyłączenie z użytku rolniczego gleb najniższych klas. Zalesienia powinny obejmować
również nasadzenia w rejonach o podwyższonym natężeniu hałasu, gdzie las mógłby stanowić
barierę dzwiękochłonną. Istnieją możliwości pozyskania środków pomocowych na cele
związane z wycofaniem z użytkowania rolniczego gleb niższych klas – zadaniem gminy jest
pomoc organizacyjna dla rolników, właścicieli gruntów.
Mimo, że rejon gminy należy do najmniej zanieczyszczonych pod względem stanu jakości
powietrza w województwie mazowieckim należy dążyć do wprowadzania działań
ograniczających zwłaszcza niską emisje. Ponadto należy:
- zmniejszać straty ciepła na ogrzewaniu budynków (termomodernizacja),
- modernizować systemy ciepłownicze (wprowadzać zbiorcze systemy ogrzewania
miasta),
- zmniejszać emisję związaną z ruchem samochodowym,
- propagować nowoczesne technologie w przedsiębiorstwach,
- popularyzować pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych.
Kolejną grupę zadań inwestycyjnych w gminie stanowią zadania zmierzające do poprawy
infrastruktury drogowej. Gmina wymienia tu działania polegające na przebudowie dróg. Są to
inwestycje wykazujące nieznaczne negatywne oddziaływanie na środowisko, jedynie w fazie
32
realizacji prac drogowych. Drogi z poprawioną nawierzchnią, w fazie eksploatacji, stanowią
źródło zanieczyszczeń znacznie mniej uciążliwe dla środowiska w porównaniu ze stanem
wcześniejszym. Ograniczeniu ulegają szczególnie emisje hałasu i wibracji. Usprawnienie
płynności ruchu w sieci dróg może doprowadzić do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń do
powietrza, biorąc pod uwagę stale wzrastające natężenie ruchu na drogach w gminie.
5.3. Przewidywane znaczące oddziaływanie na środowisko
33
Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko (bezpośrednich, pośrednich, wtórnych, skumulowanych, krótkoterminowych, średnioterminowych,
długoterminowych i stałych i chwilowych) na obszary ochrony przyrody na terenie gminy Warka: Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina rzeki Pilicy
i Drzewiczki”, Obszary Natura 2000; „Dolina Pilicy”, Dolina Środkowej Wisły” i projektowany Obszar „Dolina Dolnej Pilicy” oraz pomniki przyrody:
Kierunek działań
• Modernizacja sieci i węzłów cieplnych
w Warce na Os. 35-Lecia
• Termomodernizacja
budynków
ogrzewanych z kotłowni gazowych
komunalnych
• Termomodernizacja ZOZ-u w Warce
• Docieplenie
bloków
mieszkań
komunalnych w Warce (10 bloków)
Przewidywane
oddziaływania
Bezpośrednie
Oddziaływanie na środowisko
Przy założeniu pracy bezawaryjnej systemu grzewczego nie przewiduje się
negatywnego oddziaływania na środowisko. W wyniku przeprowadzenia
inwestycji poprawi się stan powietrza – inwestycja przyniesie dodatni efekt
ekologiczny.
Pośrednie
ekologiczny.
Wtórne
ekologiczny.
Skumulowane
ekologiczny.
Krótkoterminowe Przy założeniu pracy bezawaryjnej systemu grzewczego nie przewiduje się
ekologiczny.
Średnioterminowe Przy założeniu pracy bezawaryjnej systemu grzewczego nie przewiduje się
ekologiczny.
34
Kierunek działań
Przewidywane
oddziaływania
Długoterminowe
Stałe
Chwilowe
•
•
•
Budowa studni nr 8 (dodatkowej) dla
Warki oraz sieci uzdatniania wody
Wymiana sieci wodociągowych i
przyłączy przy
Rozbudowa sieci wodociągowej z
ujęcia w Bończy – w kierunku:
Parczew, Zastruże, Budy
Michałowskie, Wrociszew, Branków
Rozbudowa sieci wodociągowej od
ujęcia
Bezpośrednie
Pośrednie
Wtórne
Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej i poprawa jakości
systemów grzewczych, spowoduje:
- wzrost oszczędności na wytworzonej energii, redukcje strat ciepła,
ekonomiczne użytkowanie energii, zmniejszenie nakładów finansowych
ponoszonych
na
zapewnienie
właściwych
warunków
cieplnych
w pomieszczeniach
- podwyższenie wartości rynkowej budynku poprzez podwyższenie standardu
użytkowego i estetycznego
- ograniczenie „niskiej emisji”, zmniejszenie emisji szkodliwych substancji
chemicznych (m. in. CO2, SO2) do środowiska.
Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej, spowoduje wzrost
oszczędności na wytworzonej energii, redukcje strat ciepła. Poprawa jakości
powietrza będzie osiągnięta, termomodernizacja oraz modernizacja źródeł
ciepła i ograniczy „niską emisję”.
Oddziaływanie chwilowe może wystąpić w przypadku awarii systemu
grzewczego, jednak
planowany system ogrzewania będzie posiadał
odpowiednie zabezpieczenia, które zminimalizują możliwość wystąpienia
awarii.
Bezpośrednie działanie na środowisko inwestycji przewiduje się jedynie
w fazie budowy sieci – tworzenie wykopów, emisja spalin z urządzeń, odpady,
hałas urządzeń – po zakończeniu inwestycji szkody zostaną zniwelowane.
Przy założeniu pracy bezawaryjnej sieci nie przewiduje się negatywnego
oddziaływania na środowisko.
Dla poszczególnych inwestycji zostaną sporządzone szczegółowe raporty
oddziaływania na środowisko, w chwili kiedy będzie wykonana dokumentacja
na dane przedsięwzięcie.
Przy założeniu funkcjonowania bezawaryjnego sieci wodociągowej nie
przewiduje się negatywnego oddziaływania na środowisko.
35
Kierunek działań
w Pilicy w kierunku Ostrołęki i
Grażyny
Budowa stacji uzdatniania wody w
Konarach
i sieci wodociągowej w kierunku
Pogórzyc, Magierowej Woli,
Ostrówka i Przylotu
Przewidywane
oddziaływania
Skumulowane
Krótkoterminowe Niekorzystne oddziaływanie krótkoterminowe może wystąpić w fazie budowy
•
sieci wodociągowej – tworzenie wykopów, emisja spalin z urządzeń, odpady,
Średnioterminowe Niekorzystne oddziaływanie średnioterminowe może wystąpić w fazie budowy
sieci wodociągowej – tworzenie wykopów, emisja spalin z urządzeń, odpady,
Długoterminowe Funkcjonowanie sieci wodociągowej przyniesie następujące korzyści
ekologiczne:
- racjonalne wykorzystywania zasobów wód podziemnych,
- zmniejszenie ryzyka zanieczyszczenia wody pitnej,
- wymuszenie rozbudowy sieci kanalizacyjnej – racjonalizację gospodarki
wodno-ściekowej w gminie.
Stałe
Korzystnym oddziaływaniem stałym przeprowadzenia inwestycji będzie
wymuszenie racjonalizacji gospodarki wodno-ściekowej w gminie.
Chwilowe
W sytuacjach awaryjnych (np. uszkodzenie sieci) może nastąpić wyciek wody
i potencjalne uszkodzenie terenu, na którym wystąpiła awaria. Przebieg sieci
umożliwia łatwy dostęp do uszkodzonego elementu sieci i szybką jego
wymianę.
Bezpośrednie
Bezpośrednie działanie na środowisko inwestycji przewiduje się jedynie
• Budowa przepompowni nr 2 w Warce
w fazie budowy sieci – tworzenie wykopów, emisja spalin z urządzeń, odpady
przy ul. Filtrowej
– po zakończeniu inwestycji szkody zostaną zniwelowane.
• Budowa sieci kanalizacyjnej we
Przy założeniu pracy bezawaryjnej sieci nie przewiduje się negatywnego
wsiach: Podgórzyce, Magierowa
Wola, Ostrówek, Przylot, Dębnowola i
Dla
poszczególnych inwestycji zostaną sporządzone szczegółowe raporty
Klonowa
• Budowa sieci kanalizacyjnej w m.
36
Kierunek działań
Przewidywane
oddziaływania
Pośrednie
Laski
Przy założeniu funkcjonowania bezawaryjnego sieci kanalizacyjnej
i
infrastruktury towarzyszącej nie przewiduje się negatywnego oddziaływania
• Budowa sieci kanalizacyjnej w
na środowisko.
Grzegorzewicach Budowa sieci
Wtórne
Przy założeniu funkcjonowania bezawaryjnego sieci w kanalizacyjnej
kanalizacyjnej we wsiach: Pilica,
infrastruktury towarzyszącej nie przewiduje się negatywnego oddziaływania na
Ostrołęka, Grażyna, Kalina, Piaseczno
środowisko.
• Budowa sieci kanalizacyjnej w
Skumulowane
Przy założeniu funkcjonowania bezawaryjnego sieci kanalizacyjnej
miejscowościach: Zastruże, Bończa,
infrastruktury towarzyszącej nie przewiduje się negatywnego oddziaływania na
Parczew, Michałów Górny i Dolny,
środowisko.
Michałów Parcela, Branków
Krótkoterminowe
Niekorzystne oddziaływanie krótkoterminowe może wystąpić w fazie budowy
• Modernizacja i rozbudowa kanalizacji
sieci kanalizacyjnej oraz oczyszczalni – tworzenie wykopów, emisja spalin
deszczowych oraz odwodnień na
z
urządzeń, odpady, hałas urządzeń – po zakończeniu inwestycji szkody
terenie miasta Warka Modernizacja i
zostaną zniwelowane.
rozbudowa oczyszczalni w Konarach
Średnioterminowe
Niekorzystne
oddziaływanie średnioterminowe może wystąpić w fazie budowy
• Rozbudowa oczyszczalni w Warce do
wartości
3
z
urządzeń, odpady, hałas urządzeń – po zakończeniu inwestycji szkody
Q= 15 000m /d
• Budowa oczyszczalni w miejscowości
Średnioterminowe
Niekorzystne
oddziaływanie średnioterminowe może wystąpić w fazie budowy
Bończa
z urządzeń, odpady, hałas urządzeń – po zakończeniu inwestycji szkody
Długoterminowe Budowa sieci kanalizacyjnej oraz oczyszczalni ścieków poprawi stan
środowiska w gminie – oddziaływanie w okresie długoterminowym będzie
korzystne poprzez racjonalizację gospodarki wodno-ściekowej oraz osiągnięte
efekty ekologiczne: czystości gleb oraz jakość wód podziemnych
i powierzchniowych.
37
Kierunek działań
Przewidywane
oddziaływania
Stałe
Uporządkowanie gospodarki ściekowej przyczyni się:
- poprawy jakości wód powierzchniowych, których stan decyduje o walorach
krajobrazowych, rekreacyjnych oraz warunkuje bytowanie i rozwój wielu
gatunków roślin i zwierząt,
- poprawy jakości i zapobiegnie zanieczyszczeniom wód podziemnych.
Chwilowe
Potencjalne znaczące oddziaływanie przedsięwzięcia dotyczy jedynie sytuacji
awaryjnej. Może wystąpić niekorzystne oddziaływanie na: powietrze
atmosferyczne (w zakresie zanieczyszczenia powietrza gazami organicznymi),
środowisko gruntowo-wodne (zanieczyszczenie ściekami). Pozostałe elementy
środowiska nie zostaną objęte oddziaływaniem. Przebieg sieci umożliwia łatwy
dostęp do uszkodzonego elementu sieci i szybką jego wymianę.
Bezpośrednie
Zagospodarowanie brzegów Pilicy spowoduje częściową likwidację obecnych
• Zagospodarowanie brzegów Pilicy –
ekosystemów lądowych, przybrzeżnych, a także wodnych. Zakładając
budowa plaży miejskiej oraz przystani
racjonalne korzystanie z nowopowstałych atrakcji i zapewnienie odpowiedniej
kajakowej
wraz
z
potrzebną
obsługi dla obiektów (regularne sprzątnie terenu) funkcjonowanie przystani
infrastrukturą
kajakowej oraz plaży nie będzie miało znacznego wpływu na jakość otoczenia.
Pośrednie
Planowane inwestycja będzie w pewnym stopniu oddziaływać nie tylko na
obszar plaży, ale również na tereny sąsiednie i całą rzekę Pilicę.
Oddziaływanie pośrednie może wynikać ze zwiększonej presji turystycznej.
Wtórne
Niekorzystne oddziaływanie wtórne może wynikać ze zwiększonej presji
turystycznej.
Skumulowane
Niekorzystne oddziaływanie skumulowane może wynikać ze zwiększonej
presji turystycznej.
Krótkoterminowe Oddziaływanie związane jest ze zmianą sposobu użytkowania gruntów zamiana niezagospodarowanych terenów na plażę i przystań spowoduje
częściowe usunięcie naturalnych ekosystemów.
38
Kierunek działań
• Modernizacja dróg powiatowych na
terenie gminy
• Modernizacja dróg gminnych
o nawierzchni asfaltowej
• Budowa ulic w mieście Warka (ul.
Św. Ducha, E. Orzeszkowej,
M. Konopnickiej, Tęczowej,
Parkowej, Pruskiej, Wyszyńskiego,
Malowniczej)
• Budowa, rozbudowa i modernizacja
Przewidywane
oddziaływania
Średnioterminowe Oddziaływanie związane jest ze zmianą sposobu użytkowania gruntów zamiana niezagospodarowanych terenów na plażę i przystań spowoduje
częściowe usunięcie naturalnych ekosystemów.
Długoterminowe Oddziaływanie związane jest ze zmianą sposobu użytkowania gruntów zamiana niezagospodarowanych terenów na plaże i przystań spowoduje
częściowe usunięcie naturalnych ekosystemów lądowych, przybrzeżnych, a
także wodnych. Zakładając racjonalne korzystanie z nowopowstałych atrakcji i
zapewnienie odpowiedniej obsługi dla obiektów (regularne sprzątnie terenu)
funkcjonowanie przystani kajakowej oraz plaży nie będzie miało znacznego
wpływu na jakość otoczenia.
Stałe
Przekształcenie dotychczasowego ekosystemu – częściowa likwidacja
naturalnych siedlisk.
Chwilowe
Chwilowe oddziaływanie niekorzystne na środowisko dotyczy szczególnie
fazy budowy, podczas której dojdzie do gwałtownej zmiany naturalnych
ekosystemów i zaburzenia ich równowagi.
Bezpośrednie
Niekorzystne bezpośrednie oddziaływania dotyczą:
- emisji spalin, zapylenia, emisji zanieczyszczeń, hałasów i wibracji i maja
wpływ na powietrze i klimat,
- utrata gleby, zmiany struktury gruntu, składu biologicznego i chemicznego
(w przypadku budowy nowej drogi),
- zanieczyszczenia wód w chwili niekorzystnych spływów powierzchniowych,
- zmiany przestrzeni życiowej i ekosystemów, zagrożenie dla niektórych
gatunków, zmniejszenie bioróżnorodności (w przypadku budowy nowej drogi).
39
Kierunek działań
infrastruktury drogowej (chodniki,
zatoki przystankowe, parking na
Pl. I Pułku Lotnictwa Myśliwego)
Przewidywane
oddziaływania
Pośrednie
Niekorzystne pośrednie oddziaływania dotyczą:
- emisji spalin i pyłów zanieczyszczających powierzchnię ziemi, gleby i wody
powierzchniowe (występują stale na obecnych drogach),
- wzrostu hałasu i wibracji (w przypadku budowy nowej drogi).
Korzystne pośrednie działania na środowisko i człowieka:
- zmniejszenie emisji spalin i pyłów poprzez poprawę nawierzchni dróg.
Wtórne
Niekorzystne wtórne oddziaływania może wystawić w przypadku zaistnienia
awarii lub innych nieprzewidzianych okoliczności.
Skumulowane
Niekorzystne wtórne oddziaływania może wystawić w przypadku zaistnienia
awarii lub innych nieprzewidzianych okoliczności.
Krótkoterminowe Niekorzystne znaczące oddziaływania krótkoterminowe mogą dotyczyć fazy
budowy (hałas, odpady, emisja spalin) .
Średnioterminowe Oddziaływanie średnioterminowe inwestycji jest takie samo jak oddziaływanie
długoterminowe.
Długoterminowe Drogi z poprawioną nawierzchnią, w fazie eksploatacji, stanowią źródło
zanieczyszczeń znacznie mniej uciążliwe dla środowiska. Ograniczeniu ulegają
szczególnie emisje hałasu i wibracji. Usprawnienie płynności ruchu w sieci
dróg może doprowadzić do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń do powietrza.
40
Kierunek działań
Przewidywane
oddziaływania
Stałe
Chwilowe
Oddziaływania pozytywne w wyniku przeprowadzenia inwestycji:
-izolacja hałasu poprzez przeniesienie ciągu drogi poza obszar ścisłej
zabudowy, nasadzenia drzew i krzewów przy trasach komunikacyjnych,
-zmniejszenie emisji spalin i pyłów poprzez poprawę nawierzchni dróg,
-poprawa jakości krajobrazu w strefach, gdzie jest on zniszczony,
-przejęcie ruchu ze stref wrażliwych na niekorzystne oddziaływania
i zagrożonych środowiskowo, np. obwodnice przejmujące ruch z dróg
przechodzących przez miejscowości i śródmieścia małych miast lub
przechodzących w pobliżu obiektów zabytkowych,
- poprawę warunków funkcjonowania wybranych stref miasta wraz z poprawą
bezpieczeństwa ruchu w tych strefach, przez stworzenie możliwości
uspokojenia ruchu i odtworzenia wspólnot w osiedlach i przy drogach, dzięki
budowie obwodnic drogowych, sprzyjających rozwojowi i przestrzennemu
rozmieszczenie różnych funkcji w obszarze (rolnictwo, przemysł, handel i inne
usługi, nauka, mieszkalnictwo, rekreacja itp.),
-stwarzanie szans dobrego eksponowania walorów zabytkowych lub
przyrodniczych obszaru, do czego może się przyczynić odpowiednie
prowadzenie drogi.
Oddziaływania negatywne związane są z użytkowaniem stałym drogi – tak jak
w przypadku innych dróg, w zależności od natężenia ruchu.
Nadzwyczajne zagrożenia środowiska w wyniku przeprowadzenia inwestycji
drogowych mogą powstać wskutek:
- wypadków i zdarzeń w czasie budowy i eksploatacji dróg i innych obiektów
drogowych, w których biorą udział pojazdy przewożące substancje
niebezpieczne (skażenia powietrza, wód, gleb oraz pożary),
- awarii w miejscach postoju pojazdów,
- pożaru,
- niewłaściwego lub niedostatecznego zabezpieczenia robót drogowych i samej
drogi w wyniku złego rozpoznania warunków środowiskowych (np. geologii,
stosunków wodnych), co może spowodować, np. erozję i osuwiska.
Wszelkie chwilowe niekorzystne oddziaływania będę niwelowane w razie
wystąpienia takiej konieczności przez odpowiednie służby.
41
5.4. Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko w tym na obszar Natura 2000
planowanych inwestycji na terenie gminy Warka
Dolina Pilicy
Siedliska w rejonie objętym obszarem Natura 2000 „Dolina Pilicy” (PLB140003) to:
- Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion,
Potamion
- Suche wrzosowiska (Calluno-Genistion, Pohlio- Callunion, Calluno-Arctostaphylion)
- Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe, zmiennowilgotne łąki trzęślicowe
(Molinion)
- Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
- Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z ScheuchzerioCaricetea)
- Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum
albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)
- Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario- Ulmetum)
- Ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescenti-petraeae).
Na obszarze chronionym „Dolina Pilicy” występują liczne gatunki ptaków, w tym gatunki
wymienione w załączniku II dyrektywy 92/43/EWG. Ptaki wymienione w w/w dyrektywie
gniazdujące na terenie Doliny Pilicy to: Botaurus stellaris (bąk), Ixobrychus minutus
(bączek), Ciconia nigra (bocian czarny), Ciconia ciconia (bocian biały), Pernis apivorus
(trzmielojad), Haliaeetus albicilla (bielik), Circus aeruginosus (błotniak stawowy), Circus
pygargus (błotniak łąkowy), Aquila pomarina (orlik krzykliwy), Porzana porzana
(kropiatka), Porzana parva (zielonka), Crex crex (derkacz), Grus grus (żuraw), Philomachus
pugnax (batalion), Sterna hirundo (rybitwa rzeczna), Sterna albifrons (rybitwa białoczelna),
Chlidonias hybridus (rybitwa białowąsa), Chlidonias niger (rybitwa czarna), Bubo bubo
(puchacz), Caprimulgus europaeus (lelek), Alcedo atthis (zimorodek), Picus canus (dzięcioł
zielonosiwy), Dryocopus martius (dzięcioł czarny), Dendrocopos medius (dzięcioł średni),
Lullula arborea (lerka), Anthus campestris (świergotek polny), Luscinia svecica
(podróżniczek), Sylvia nisoria (jarzębatka), Ficedula parva (muchołówka mała), Lanius
collurio (gąsiorek), Emberiza hortulana (ortolan), Tetrao tetrix tetrix (cietrzew (tetrix)).
Dolina Środkowej Wisły
Na terenie obszaru „Dolina Środkowej Wisły” nie objęto ochroną siedlisk.
Na obszarze chronionym „Dolina Środkowej Wisły” występują liczne gatunki ptaków, w tym
gatunki wymienione w załączniku II dyrektywy 92/43/EWG. Ptaki wymienione
w I Załączniku Dyrektywy Ptasiej: Ixobrychus minutus (bączek) ), Ciconia nigra (bocian
czarny), Haliaeetus albicilla (bielik), Mergellus albellus (bielaczek), Circus aeruginosus
(błotniak stawowy), Hydroprogne caspia (rybitwa wielkodzioba), Sterna hirundo (rybitwa
rzeczna), Sterna albifrons (rybitwa białoczelna), Chlidonias niger (rybitwa czarna), Burhinus
oedicnemus (kulon), Dryocopus martius (dzięcioł czarny), Dendrocopos medius (dzięcioł
średni), Alcedo atthis (zimorodek), Anthus campestris (świergotek polny), Luscinia svecica
collurio (gąsiorek), Crex crex (derkacz), Aythya nyroca (pogorzałka), Hydrocoloeus minutus
syn. Larus minutus (mewa mała), Larus melanocephalus (mewa czarnogłowa), Phalaropus
lobatus (płatkonóg szydło dzioby).
Prognoza oddziaływania na środowisko „Programu ochrony środowiska dla Miasta i Gminy Warka
na lata 2009 – 2012 z uwzględnieniem lat 2013-2016”
Dolina Dolnej Pilicy
Siedliska objęte ochroną w „Dolinie Dolnej Pilicy” (PLH 140016) to:
- Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami
z Nympheion, Potamion
- Suche
wrzosowiska
(Calluno-Genistion,
Pohlio-Callunion,
CallunoArctostaphylion)
- Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)
- Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
- Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
- Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z ScheuchzerioCaricetea)
- Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, TilioCarpinetum)
- Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis,
Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)
- Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
- Ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescenti-petraeae)
Na obszarze chronionym w „Dolinie Dolnej Pilicy” występują liczne gatunki ptaków, w tym
gatunki wymienione w załączniku I dyrektywy 79/409/EWG. Są to: Botaurus stellaris (bąk),
Ixobrychus minutus (bączek), Ciconia nigra (bocian czarny), Ciconia ciconia (bocian biały),
Pernis apivorus (trzmielojad), Haliaeetus albicilla (bielik), Circus aeruginosus (błotniak
stawowy), Circus pygargus (błotniak łąkowy), Aquila pomarina (orlik krzykliwy), Porzana
porzana (kropiatka), Porzana parva (zielonka), Crex crex (derkacz), Grus grus (żuraw),
Philomachus pugnax (batalion), Sterna hirundo (rybitwa rzeczna), Sterna albifrons (rybitwa
białoczelna), Chlidonias hybridus (rybitwa białowąsa), Chlidonias niger (rybitwa czarna),
Bubo bubo (puchacz), Caprimulgus europaeus (lelek), Alcedo atthis (zimorodek), Picus canus
(dzięcioł zielonosiwy), Dryocopus martius (dzięcioł czarny), Dendrocopos medius (dzięcioł
średni), Lullula arborea (lerka), Anthus campestris (świergotek polny), Luscinia svecica
collurio (gąsiorek), Emberiza hortulana (ortolan), Tetrao tetrix tetrix (cietrzew (tetrix))
Planowanie inwestycyjne nie są zlokalizowane obszarach istotnych dla ptaków w okresie
wędrówek i przelotów ze względu na brak odpowiednich żerowisk i miejsc odpoczynku. Nie
są również znaczącym terenem dla gniazdowania – z wyjątkiem gatunków, które gniazdują
w bezpośrednim sąsiedztwie siedzib ludzkich (np. bocian biały).
5.4.1. Oddziaływanie planowanych inwestycji na obszary chronione Natura 2000
Sieć wodociągowa i kanalizacyjna
Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na terenie gminy Warka przebiega wzdłuż
ciągów drogowych przez tereny prywatnych posesji (działek budowlanych) i jest korzystna
z następujących względów:
- trasa planowanej sieci przebiega przez tereny w większości niezagospodarowane, które
w sposób łatwy zostaną po zakończeniu inwestycji przywrócone do stanu pierwotnego,
- budowa sieci wodociągowej zapewni mieszkańcom wsi gminy możliwość korzystania
z wody dobrej, jakości i zaprzestania użytkowania obecnie eksploatowanych studni
kopanych, w których woda nie spełnia norm jakościowych, oraz nie wymusi
konieczności budowania kolejnych studni kopanych na terenach inwestycyjnych,
43
-
budowa sieci kanalizacyjnej poprawi stan środowiska w gminie, stan zdrowotności,
czystości gleb oraz jakość wód podziemnych i powierzchniowych,
planowana inwestycja ma znaczne poparcie społeczne,
eksploatacja sieci wodociągowej nie powoduje negatywnych oddziaływań na środowisko
przyrodnicze, powietrze atmosferyczne, wody powierzchniowe, krajobraz, nie emituje
hałasu.
Oddziaływanie przedsięwzięć rozbudowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w terenie
gminy Warka na siedliska objęte obszarem Natura 2000 „Dolina Pilicy” (PLB140003):
Nazwa siedliska
Starorzecza i naturalne eutroficzne
zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z
Nympheion, Potamion
Suche wrzosowiska (Calluno-Genistion,
Pohlio- Callunion, CallunoArctostaphylion)
Występowanie
siedliska w
promieniu
200 m od
planowanych
przedsięwzięć
Nie występuje
Występuje
Oddziaływanie
przedsięwzięć
inwestycyjnych
na siedlisko w
fazie budowy
Brak
oddziaływania
Oddziaływanie
przedsięwzięć
inwestycyjnych
na siedlisko
w fazie
eksploatacji
Brak
oddziaływania
Znikome,
ograniczone do
szerokości
prowadzonych
prac. Usunięte po
przeprowadzeniu
inwestycji
Znikome,
ograniczone do
szerokości
prowadzonych
prac. Usunięte po
przeprowadzeniu
inwestycji
Brak
oddziaływania
Brak
oddziaływania
Brak
oddziaływania
Ciepłolubne, śródlądowe murawy
napiaskowe
Występuje
Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe
(Molinion)
Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane
ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Występuje
Znikome,
ograniczone do
szerokości
prowadzonych
prac. Usunięte po
przeprowadzeniu
inwestycji.
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Brak
oddziaływania
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Brak
oddziaływania
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Brak
oddziaływania
Brak
oddziaływania
Brak
oddziaływania
Torfowiska przejściowe i trzęsawiska
(przeważnie z roślinnością z ScheuchzerioCaricetea)
Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i
jesionowe (Salicetum albo-fragilis,
Populetum albae, Alnenion glutinosoincanae, olsy źródliskowe)
Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe
(Ficario- Ulmetum)
Ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia
pubescenti-petraeae)
Nie wysteruje
44
Brak
oddziaływania
Oddziaływanie przedsięwzięć rozbudowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w terenie
gminy Warka na siedliska objęte ochroną w „Dolinie Dolnej Pilicy” (PLH 140016):
Nazwa siedliska
Starorzecza i naturalne
eutroficzne zbiorniki wodne ze
zbiorowiskami z Nympheion,
Potamion
Suche wrzosowiska (CallunoGenistion, PohlioCallunion, CallunoArctostaphylion)
Występowanie
siedliska w
promieniu
200 m od
planowanych
przedsięwzięć
Nie występuje
Występuje
Zmiennowilgotne łąki
trzęślicowe (Molinion)
Niżowe i górskie świeże łąki
użytkowane ekstensywnie
(Arrhenatherion elatioris)
Nie występuje
Torfowiska przejściowe i
trzęsawiska (przeważnie z
roślinnością z ScheuchzerioCaricetea)
Grąd środkowoeuropejski i
subkontynentalny (GalioCarpinetum, TilioCarpinetum)
Łęgi wierzbowe, topolowe,
olszowe i jesionowe
(Salicetum albo-fragilis,
Populetum albae, Alnenion
glutinoso-incanae, olsy
źródliskowe)
Łęgowe lasy dębowowiązowo-jesionowe (FicarioUlmetum)
Ciepłolubne dąbrowy
(Quercetalia pubescentipetraeae)
Brak
oddziaływania
Znikome,
ograniczone do
szerokości
prowadzonych prac.
Usunięte po
przeprowadzeniu
inwestycji.
Znikome,
ograniczone do
szerokości
prowadzonych prac.
Usunięte po
przeprowadzeniu
inwestycji.
Występuje
Ciepłolubne, śródlądowe
murawy napiaskowe
(Koelerion
glaucae)
Oddziaływanie
przedsięwzięć
inwestycyjnych na
siedlisko w fazie
budowy
Brak
oddziaływania
Znikome,
ograniczone do
szerokości
prowadzonych prac.
Usunięte po
przeprowadzeniu
inwestycji.
Występuje
Oddziaływanie
przedsięwzięć
inwestycyjnych na
siedlisko w fazie
eksploatacji
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Brak oddziaływania
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Brak oddziaływania
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Brak oddziaływania
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Brak oddziaływania
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Brak oddziaływania
45
Drogi
Budowa i modernizacja dróg gminnych i powiatowych znajdują się w bezpośrednim
sąsiedztwie obszarów cennych przyrodniczo, objętych ochroną prawną obszaru Natura 2000.
Istniejące drogi budowane były w czasie, gdy przepisy prawne nie stawiały wymagań
w zakresie ochrony środowiska i spełnienie wszystkich aktualnie obowiązujących wymogów
środowiska jest ograniczone. Planowana budowa i modernizacja dróg na terenie gminy
będzie spełniała standardy uwzględniające ochronę środowiska. Realizacja prac
budowlanych, przy zachowaniu obowiązujących norm, przepisów oraz uwag i zaleceń
poszczególnych dysponentów uzbrojenia terenu, pozwoli na ograniczenie bądź na
zminimalizowanie negatywnego oddziaływania na środowisko. Większość zakłóceń
w środowisku naturalnym zniknie po ustaniu robót i uprzątnięciu terenu.
Oddziaływanie przedsięwzięć drogowych na siedliska objęte obszarem Natura 2000 „Dolina
Pilicy” (PLB140003):
Nazwa siedliska
Występowanie
siedliska w
promieniu
200 m od
planowanych
przedsięwzięć
Nie występuje
eutroficzne zbiorniki wodne
ze zbiorowiskami z
Nympheion, Potamion
Suche wrzosowiska
Występuje
(Calluno-Genistion, PohlioCallunion, CallunoArctostaphylion)
Oddziaływanie
przedsięwzięć
inwestycyjnych na
siedlisko w fazie
budowy
Oddziaływanie
przedsięwzięć
inwestycyjnych na siedlisko
w fazie eksploatacji
Brak
oddziaływania
Brak oddziaływania
Znikome,
ograniczone do
szerokości
prowadzonych prac
– często w
istniejącym pasie
drogowym.
Usunięte po
przeprowadzeniu
inwestycji .
Znikome,
ograniczone do
szerokości
prowadzonych prac
– często w
istniejącym pasie
drogowym.
Usunięte po
przeprowadzeniu
inwestycji.
murawy napiaskowe
Występuje
Niżowe i górskie świeże
łąki użytkowane
ekstensywnie
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Występuje
Znikome,
ograniczone do
szerokości
prowadzonych prac
– często w
istniejącym pasie
drogowym. .
Usunięte po
przeprowadzeniu
inwestycji.
46
Oddziaływanie jak w przypadku
obecnie funkcjonujących
ciągów drogowych: emisja splin
i pyłów z ruchu kołowego,
emisja hałasu, możliwość
wystawienia awarii, skażenia na
skutek wypadku z udziałem
substancji niebezpiecznych dla
środowiska.
Oddziaływanie jak w
przypadku obecnie
funkcjonujących ciągów
drogowych: emisja splin i
pyłów z ruchu kołowego,
wystawienia awarii, skażenia
na skutek wypadku z udziałem
środowiska.
Brak oddziaływania
przypadku obecnie
funkcjonujących ciągów
drogowych: emisja splin i
pyłów z ruchu kołowego,
wystawienia awarii, skażenia
na skutek wypadku z udziałem
środowiska.
roślinnością z
Scheuchzerio-Caricetea)
olszowe i jesionowe
źródliskowe)
Łęgowe lasy dębowowiązowo-jesionowe
(Ficario- Ulmetum)
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Brak oddziaływania
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Brak oddziaływania
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Brak oddziaływania
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Brak oddziaływania
Oddziaływanie przedsięwzięć drogowych na siedliska objęte ochroną w „Dolinie Dolnej
Pilicy” (PLH 140016):
Nazwa siedliska
Potamion
murawy napiaskowe
(Koelerion
glaucae)
Występowanie
siedliska w
promieniu
200 m od
planowanych
przedsięwzięć
Nie występuje
Występuje
Oddziaływanie
przedsięwzięć
inwestycyjnych na
siedlisko w fazie
budowy
Oddziaływanie
przedsięwzięć
inwestycyjnych na
siedlisko w fazie
eksploatacji
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Znikome,
ograniczone do
szerokości
prowadzonych prac –
często w istniejącym
pasie drogowym. .
Usunięte po
przeprowadzeniu
inwestycji.
przypadku obecnie
funkcjonujących
ciągów drogowych:
emisja splin i pyłów z
ruchu kołowego,
emisja hałasu,
możliwość
wystawienia awarii,
skażenia na skutek
wypadku z udziałem
substancji
niebezpiecznych dla
środowiska.
przypadku obecnie
funkcjonujących
ciągów drogowych:
ruchu kołowego,
emisja hałasu,
możliwość
wystawienia awarii,
skażenia na skutek
wypadku z udziałem
substancji
niebezpiecznych dla
środowiska.
Znikome,
ograniczone do
szerokości
pasie drogowym. .
Usunięte po
przeprowadzeniu
inwestycji.
Występuje
47
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Brak oddziaływania
Występuje
Znikome,
ograniczone do
szerokości
pasie drogowym. .
Usunięte po
przeprowadzeniu
inwestycji.
przypadku obecnie
funkcjonujących
ciągów drogowych:
ruchu kołowego,
emisja hałasu,
możliwość
wystawienia awarii,
skażenia na skutek
wypadku z udziałem
substancji
niebezpiecznych dla
środowiska.
subkontynentalny (GalioCarpinetum, Tilio-Carpinetum)
olszowe i jesionowe
źródliskowe)
Nie występuje
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Nie występuje
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Nie występuje
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Nie występuje
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Nie występuje
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Utworzenie plaży i przystani kajakowej
Program ochrony środowiska przewiduje przeprowadzenie na terenie gminy Warka
inwestycji: mającej na celu utworzenie plaży oraz przystani kajakowej przy rzece Pilicy.
Teren przeznaczony pod projektowane inwestycje jest obecnie niezagospodarowany.
Kilkakrotne wizje terenowe nie wykazały występowania na terenie przeznaczonym pod
zbiornik ptaków i zwierząt wymienionych w załączniku I i II Dyrektywy. Oceniano również
roślinność na tym terenie. Nie stwierdzono występowania gatunków chronionych.
Podstawowymi działaniami mającymi na celu wyeliminowanie zagrożeń, powinny być
następujące:
- racjonalne korzystanie, zapobieganie przekroczeniu chłonności turystycznej terenu,
- odpowiednie zagospodarowanie terenu przyległych poprzez nasadzenia drzew
i krzewów, wydzielenie plaży i miejsc rekreacyjnych, pozostawienie części brzegu
niedostępnych dla ludzi.
48
Oddziaływanie przedsięwzięć utworzenia plaży i przystani kajakowej na siedliska objęte
obszarem Natura 2000 „Dolina Pilicy” (PLB140003):
Nazwa siedliska
Starorzecza i naturalne eutroficzne
zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z
Nympheion, Potamion
Suche wrzosowiska (Calluno-Genistion,
Pohlio- Callunion, CallunoArctostaphylion)
Ciepłolubne, śródlądowe murawy
napiaskowe
Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe
(Molinion)
Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane
ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
Torfowiska przejściowe i trzęsawiska
(przeważnie z roślinnością z
Scheuchzerio-Caricetea)
Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i
jesionowe (Salicetum albo-fragilis,
Populetum albae, Alnenion glutinosoincanae, olsy źródliskowe)
Występowanie
siedliska w
promieniu
200 m od
planowanych
przedsięwzięć
Występuje
Występuje
Występuje
Występuje
Występuje
Występuje
Występuje
Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe Nie występuje
(Ficario- Ulmetum)
Ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia
Nie występuje
pubescenti-petraeae)
49
Oddziaływanie
przedsięwzięć
inwestycyjnych
na siedlisko w
fazie budowy
Oddziaływanie
przedsięwzięć
inwestycyjnych na
siedlisko w fazie
eksploatacji
Znaczne.
Związane z
powstawaniem
odpadów, emisją
hałasu. Ponadto
inwestycje
spowodują
likwidację
obecnych
ekosystemów
lądowych
(użytki zielone).
Większość
oddziaływań
związanych z
budową zostanie
usunięta po
przeprowadzeniu
inwestycji.
Po przeprowadzeniu
inwestycji stopniowo
będzie się zmieniał
ekosystem.
Oddziaływanie
związane jest ze
zmianą sposobu
użytkowania gruntów zamiana
niezagospodarowanych
terenów na plaże i
przystań spowoduje
częściowe usunięcie
naturalnych
ekosystemów
lądowych,
przybrzeżnych, a także
wodnych. Negatywne
oddziaływanie może
wiązać się ze
wzmożonym ruchem
turystycznym.
Zakładając racjonalne
korzystanie z
nowopowstałych
atrakcji i zapewnienie
odpowiedniej obsługi
dla obiektów
(regularne sprzątnie
terenu)
funkcjonowanie
przystani kajakowej
oraz plaży nie będzie
miało znacznego
wpływu na jakość
otoczenia.
Brak
oddziaływania
Brak
oddziaływania
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Oddziaływanie przedsięwzięć utworzenia plaży i przystani kajakowej na siedliska objęte
ochroną w „Dolinie Dolnej Pilicy” (PLH 140016):
Nazwa siedliska
Potamion
murawy napiaskowe
(Koelerion glaucae)
subkontynentalny (GalioCarpinetum, TilioCarpinetum)
olszowe i jesionowe
źródliskowe)
Występowanie
siedliska w
promieniu
200 m od
planowanych
przedsięwzięć
Występuje
Występuje
Występuje
Występuje
Występuje
Oddziaływanie
przedsięwzięć
inwestycyjnych na
siedlisko w fazie
budowy
Znaczne.
Związane z
powstawaniem
odpadów, emisją
hałasu. Ponadto
inwestycje
spowodują
likwidację obecnych
ekosystemów
lądowych (użytki
zielone).
Większość
oddziaływań
związanych z
budową zostanie
usunięta po
przeprowadzeniu
inwestycji.
Występuje
Występuje
Występuje
Oddziaływanie
przedsięwzięć
inwestycyjnych na
siedlisko w fazie
eksploatacji
Po przeprowadzeniu Po
przeprowadzeniu
inwestycji stopniowo
będzie się zmieniał
ekosystem.
Oddziaływanie
związane jest ze
zmianą sposobu
użytkowania gruntów zamiana
niezagospodarowanych
terenów na plaże i
przystań spowoduje
częściowe usunięcie
naturalnych
ekosystemów
lądowych,
przybrzeżnych, a także
wodnych. Negatywne
oddziaływanie może
wiązać się ze
wzmożonym ruchem
turystycznym.
Zakładając racjonalne
korzystanie z
nowopowstałych
atrakcji i zapewnienie
odpowiedniej obsługi
dla obiektów (regularne
sprzątnie terenu)
funkcjonowanie
przystani kajakowej
oraz plaży nie będzie
miało znacznego
wpływu na jakość
otoczenia.
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Brak oddziaływania
Nie występuje
Brak
oddziaływania
Brak oddziaływania
Wszelkie prowadzone inwestycje budowlane po zgromadzeniu odpowiedniej dokumentacji
będą posiadały przeprowadzoną ocenę oddziaływania na środowisko w formie raportu
oddziaływania.
50
5.5. Oddziaływanie planowanych przedsięwzięć na Obszar Chronionego Krajobrazu
„Dolina rzeki Pilicy i Drzewiczki”
Planowane przedsięwzięcia inwestycyjne w gminie Warka na Obszar Chronionego
Krajobrazu „Dolina rzeki Pilicy i Drzewiczki” posiadają podobny wpływ na środowisko jak
opisane w rozdziale 5.4.1. (w stosunku do obszarów Natura 2000).
5.6. Oddziaływanie planowanych przedsięwzięć na pomniki przyrody
W wyniku przeprowadzenie inwestycji nie zostanie naruszony żaden z obiektów –
pomników przyrody – na terenie gminy Warka. Żadna z inwestycji nie będzie prowadzona
w pobliżu takiego pomnika, negatywne oddziaływania nie obejmą w/w obiektów.
6. Propozycje rozwiązań służących zapobieganiu, ograniczaniu lub kompensacji
przyrodniczej negatywnych oddziaływań na środowisko w związku z realizacją
projektu POŚ dla Miasta i Gminy Warka
Do przedsięwzięć realizowanych w ramach POŚ, które mogą negatywnie oddziaływać na
środowisko należą przede wszystkim na etapie budowy inwestycje w zakresie infrastruktury
komunalnej: wodociągi, kanalizacja, a także w fazie realizacji i eksploatacji drogi. Ponadto
ujemny wpływ na otoczenie może mieć przedsięwzięcie obejmujące budowę plaży i przystani
kajakowej.
Negatywne oddziaływanie tych inwestycji na środowisko można ograniczyć do racjonalnego
poziomu poprzez dobrze przemyślany wybór lokalizacji, ponieważ skala wywoływanych
przez nie przekształceń środowiska zależeć będzie w znacznym stopniu od lokalnych
uwarunkowań. Ponadto prawidłowy projekt, uwzględniający potrzeby ochrony środowiska
zarówno na etapie budowy jaki i w fazie eksploatacji inwestycji pozwoli także ograniczyć te
oddziaływania.
Do ogólnych działań ograniczających oddziaływanie należą:
- w czasie realizacji inwestycji prawidłowe zabezpieczenie techniczne sprzętu
i placu budowy, w tym zwłaszcza w miejscach styku z ekosystemami szczególnie
wrażliwymi na zmiany warunków siedliskowych;
- stosowanie odpowiednich technologii, materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych;
- dostosowanie terminów prac do terminów rozrodu zwierząt;
- maskowanie elementów dysharmonijnych dla krajobrazu.
Trasa realizacji sieci kanalizacyjnej zostanie uzgodniona w decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach zgody w zakresie zminimalizowania oddziaływania w czasie prowadzenia
robót i stosowania zabezpieczeń czasie eksploatacji. Oddziaływanie kanalizacji sanitarnej
będzie miało miejsce tylko na etapie budowy, potem dla środowiska przyrodniczego
eksploatacja będzie obojętna a zrzut ścieków do oczyszczalni będzie korzystny dla
środowiska (ścieki będą oczyszczone). Nastąpi przede wszystkim likwidacja szamb, które nie
zawsze są szczelne.
POŚ dla Miasta i Gminy Warka zakłada zalesianie nieużytków i gruntów słabszych klas
bonitacyjnych. Wpływ realizacji tego zadania, które nie będzie prowadzone na dużą skalę nie
będzie w znaczący sposób oddziaływał na środowisko.
51
7.
Analiza
rozwiązań
w projekcie POŚ
alternatywnych
do
rozwiązań
zaproponowanych
Większość proponowanych do realizacji przedsięwzięć w ramach POŚ ma pozytywny wpływ
na środowisko i proponowanie rozwiązań alternatywnych nie ma uzasadnienia. Ponadto
dokument przedstawia ogólne propozycje przedsięwzięć i w związku z tym brak jest
możliwości precyzyjnego określenia działań alternatywnych dla wskazanych działań.
Skutki środowiskowe podejmowanych działań silnie zależą od lokalnej chłonności
środowiska lub od występowania w rejonie realizacji przedsięwzięcia tzw. obszarów
wrażliwych, dlatego przy budowie nowych dróg, urządzeń wykorzystujących odnawialne
źródła energii, zbiorników retencyjnych należy rozważać warianty alternatywne tak aby
wybrać ten, który w najmniejszym stopniu będzie negatywnie oddziaływać na środowisko.
Jako warianty alternatywne przedsięwzięcia można rozważać: warianty lokalizacji, warianty
konstrukcyjne i technologiczne, warianty organizacyjne czy wariant niezrealizowania
inwestycji tzw. wariant „0”. Wariant „0” nie oznacza, że nic się nie zmieni, ponieważ brak
realizacji inwestycji może także powodować konsekwencje środowiskowe.
8. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektu POŚ dla
Miasta i Gminy Warka
Wszystkie działania zaproponowane do realizacji w ramach POŚ dla Miasta i Gminy Warka
charakteryzują się ograniczonym terytorialnie oddziaływaniem na środowisko, głównie
lokalnym. Przedsięwzięcia mają z założenia na celu poprawę stanu środowiska na terenie
gminy i tym samym pozytywnie wpływać będą na zdrowie człowieka. W związku
z rozwojem gospodarczym regionu, wzrostem inwestycji przemysłowych i poziomu
konsumpcji, zwiększającą się presją na obszary cenne przyrodniczo i niezurbanizowane,
zwiększeniem zapotrzebowania na surowce brak realizacji zapisów Programu prowadzić
będzie do znaczącego pogorszenia wszystkich elementów środowiska.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji POŚ:
- pogorszenie jakości wód powierzchniowych i podziemnych w związku ze zwiększonym
wytwarzaniem ścieków i brakiem systemu ich odprowadzania,
- postępująca degradacja gleb,
- postępujące niszczenie zasobów przyrodniczych oraz walorów kulturowych,
- degradacja walorów krajobrazu,
- pogorszenie jakości powietrza,
- zwiększającą się liczba mieszkańców narażonych na ponadnormatywne natężenie hałasu,
- wzrost zużycia surowców i wody,
- pogorszenie jakości życia mieszkańców.
W przypadku gdy POŚ dla Miasta i Gminy Warka nie zostanie wdrożony negatywne trendy
będą się pogłębiać, a zanieczyszczenie środowiska wzrastać. Realizacja Programu jest więc
konieczna.
52
9. Niedostatki i braki materiałów utrudniające ocenę szkodliwego oddziaływania na
środowisko ustaleń projektowanego dokumentu
W trakcie opracowywania prognozy nie stwierdzono istotnych niedostatków lub braków
materiałów, które ograniczyłyby możliwość wykonania prognozy. Pewne utrudnienia
stwarzał tylko brak najnowszych materiałów statystycznych, co wynika z ustalonej
cykliczności prac Głównego Urzędu Statystycznego.
10. Metody wykorzystane przy opracowaniu prognozy i analizie realizacji POŚ
Ocenę oddziaływania na środowisko przeprowadzono według następującego schematu:
określenie zagadnień oceny oddziaływania na środowisko
↓
identyfikacja stanu elementów środowiska, potencjalnie wrażliwych na zmiany
w wyniku realizacji projektu Programu
↓
identyfikacja kierunków działań, które mogą wpłynąć na stan środowiska
↓
sporządzenie matrycy przedstawiającej w skondensowanej postaci obszary
zależności
w rozbiciu na poszczególne jego komponenty
11. Metody analizy realizacji postanowień projektu POŚ
Projekt POŚ dla Miasta i Gminy Warka określa zasady oceny i monitorowania efektów jego
realizacji. W ramach każdego priorytetu zaproponowano wskaźniki ilościowe i jakościowe,
które pozwolą określić stopień realizacji poszczególnych działań i związane z tym zmiany
w środowisku. Dla każdego wskaźnika określono także źródło pozyskiwania danych do
weryfikacji, co znacznie ułatwi ich uzyskanie. Ocena realizacji Programu na podstawie
wyznaczonych wskaźników dokonywana będzie co dwa lata.
W ramach prac nad Prognozą dokonano ich oceny i weryfikacji. Zamieszczone
w Programie propozycje wskaźników monitorowania jego realizacji są właściwe i pozwalają
w pełni ocenić zmiany jakie nastąpią w środowisku w wyniku jego realizacji.
12. Oddziaływania transgraniczne związane z realizacją projektu POŚ dla Miasta
i Gminy Warka
Obowiązek rozważania możliwości transgranicznego oddziaływania na środowisko
planowanych przedsięwzięć wynika z Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko
w kontekście transgranicznym, sporządzonej w Espoo dnia 25 lutego 1991 roku.
Specjalnej analizie powinny podlegać inwestycje zlokalizowane blisko granic, a także te
realizowane dalej, ale ze względu na rozmiar przedsięwzięcia mogące powodować znaczące
emisje lub zmiany w środowisku. Gmina Warka nie jest położona w obszarze
przygranicznym, a realizacja POŚ dla Miasta i Gminy Warka nie tworzy żadnych
konsekwencji dla ewentualnych skutków środowiskowych, których charakter mógłby
posiadać znaczenie transgraniczne. Skala przedsięwzięć zaproponowanych do realizacji
w ramach Programu ma charakter regionalny i ewentualne negatywne oddziaływanie tych
przedsięwzięć będzie miało zasięg lokalny. Na etapie prognozy stwierdzono, że realizacja
53
Programu nie wskazuje na możliwość negatywnego transgranicznego oddziaływania na
środowisko, mogącego objąć terytorium innych państw.
13. Streszczenie w języku niespecjalistycznym
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu „Programu Ochrony Środowiska dla Miasta
i Gminy Warka”, została opracowana zgodnie z ustawą „Prawo ochrony środowiska” a także
ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (Dz. U. z 2008 Nr 199, poz. 1227) i stanowi element procedury postępowania
w sprawie oceny oddziaływania tego dokumentu na środowisko przyrodnicze regionu.
Zakres merytoryczny prognozy wynika z art. 51 ustawy o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 Nr 199, poz. 1227). Celem prognozy jest
identyfikacja potencjalnych oddziaływań skutków wykonania „Programu Ochrony
Środowiska dla Miasta i Gminy Warka na lata 2009-2012” na środowisko i stwierdzenie czy
realizacja proponowanych zadań sprzyjać będzie ochronie środowiska i zrównoważonemu
rozwojowi.
Analiza celów ustanowionych w POŚ wykazała, że są zgodne i realizują cel strategiczny
wyznaczony w Planie Rozwoju Lokalnego dla Miasta i Gminy Warka a także są spójne
z opracowaniem wyższego szczebla „Programem Ochrony Środowiska dla Powiatu
Grójeckiego na lata 2008-2011” oraz „Programem Ochrony Środowiska dla Województwa
Mazowieckiego 2007-2015”. Ponadto wszystkie cele i kierunki działań wyznaczone
w projekcie Programu realizują cele środowiskowe ujęte w wojewódzkich i krajowych
dokumentach strategicznych.
W Programie… dla Miasta i Gminy Warka oprócz celu głównego wskazano dwa obszary
działań:
- Rozwój gospodarczy gminy wykorzystujący walory środowiska naturalnego.
- Czyste środowisko.
Przyjęto średniookresowe cele pośrednie dotyczące poszczególnych komponentów
środowiska. Do każdego z celów przyporządkowane zostały kierunki działań zmierzające do
osiągnięcia postawionych celów. Dla osiągnięcia wyznaczonych celów wskazano działania
oraz zadania prowadzące do ich realizacji.
Ocena stanu środowiska na terenie gminy Warka pozwoliła wskazać następujące problemy
ochrony środowiska:
• niedostateczny rozwój sieci kanalizacyjnej,
• duża emisja z gospodarstw domowych,
• niska efektywność funkcjonujących systemów selektywnego zbierania odpadów,
• zły stan techniczny dróg na terenie gminy,
• zaśmiecanie terenów leśnych,
• brak zagospodarowania atrakcyjnych terenów,
• duża antropopresja na tereny cenne przyrodniczo.
Wskazane problemy środowiskowe na terenie gminy znajdują rozwiązanie w ramach
zaproponowanych w projekcie POŚ dla Miasta i Gminy Warka zadań do realizacji.
W Prognozie przeanalizowano możliwy wpływ wskazanych do realizacji w POŚ zadań na
następujące elementy: Natura 2000, różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta i rośliny,
wodę, powietrze, powierzchnie ziemi i gleby, przyrodę i krajobraz.
54
Określono czy oddziaływanie to może mięć kierunek negatywny, pozytywny czy obojętny na
poszczególne elementy. Przy tak przeprowadzonej ocenie możliwe było generalne określenie
potencjalnych niekorzystnych skutków środowiskowych związanych z realizacją
poszczególnych zadań. Ponadto oceny tej dokonano przede wszystkim pod kątem
oddziaływania na środowisko w fazie eksploatacji, zakładając, że uciążliwości występujące
w fazie budowy z reguły mają charakter przejściowy.
Potencjalne krótkoterminowe oddziaływania na zasoby środowiska mogą być związane z fazą
realizacji inwestycji:
- budowa przyłączy kanalizacyjnych do obiektów,
- usuwanie azbestu z obiektów i instalacji budowlanych,
- przebudowa dróg,
- utworzenie plaży oraz przystani kajakowej przy rzece Pilicy.
Dla większości przedsięwzięć przewidywanych do realizacji w Programie bezpośrednie
oddziaływanie na środowisko będzie lokalne i krótkotrwałe. Oddziaływania te mogą być
także znacznie ograniczone poprzez wybór odpowiedniej lokalizacji, właściwą realizację oraz
użytkowanie inwestycji. W przypadku realizacji zaplanowanych inwestycji na trenach
cennych przyrodniczo, należy szczegółowo rozważyć wszystkie oddziaływania.
Realizacja żadnego z proponowanych działań nie pociągnie za sobą transgranicznego
Wśród zadań ujętych w projekcie „Programu...”, nie ma inwestycji mogących powodować
większe zagrożenie dla środowiska, gdyż suma korzyści z ich realizacji przekracza jednak
zdecydowanie potencjalne zagrożenie. W sytuacji, gdy większość proponowanych do realizacji
przedsięwzięć w ramach POŚ ma pozytywny wpływ na środowisko proponowanie rozwiązań
alternatywnych nie ma uzasadnienia.
Szczegółowa analiza oddziaływań na środowisko poszczególnych inwestycji możliwa będzie
na etapie wydawania decyzji środowiskowej.
W przypadku, gdy POŚ dla Miasta i Gminy Warka nie zostanie wdrożony prowadzić to może
do pogłębiania się problemów w zakresie ochrony środowiska, co negatywnie wpływać
będzie na zdrowie mieszkańców a także przyczyni się do degradacji zasobów przyrodniczych
oraz walorów kulturowych.
Przeprowadzona analiza i ocena wszystkich założonych kierunków działań w POŚ pozwala
na stwierdzenie, że generalnie ich realizacja spowoduje poprawę jakości środowiska,
zachowanie różnorodności biologicznej oraz dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego, a także
wpłynie na ograniczanie zużywania zasobów środowiskowych.
55

2012 z uwzględnieniem lat 2013-2016

Transkrypt

Podobne dokumenty

Warka turystyczną perłą Mazowsza

LGD "Warka" promuje swój region

Drukuj ofertę - Akces Nieruchomości

15 05 04 - rozszerzenie zapytania QR Gra

Uchwa³a Program ochrony œrodowiska

jabłkowa warka - Stowarzyszenie WARKA

NAZWA (organizacji/instytucji/firmy/osoba) KajakiWarka.pl – Spływy

Polityka niskoemisyjna w Gminie Warka

Agroplanet, Warka, Fabryczna 1A

Lista operacji nie wybranych, nie mieszcza się w limicie środków