INSTYTUCJE GOSPODARKI RYNKOWEJ Konspekt wykładu 10

INSTYTUCJE GOSPODARKI RYNKOWEJ
Jerzy Wilkin i
Dominika Milczarek-Andrzejewska
Konspekt wykładu 10
Teoria agencji
(cz. 2)
POZYTYWNA TEORIA AGENCJI
• Wywodzi się z teorii praw własności i
teorii agencji („zwierzchnik – agent”).
• Ma zastosowanie przede wszystkim do
teorii koordynacji i kontroli odnoszących
się do budowy struktur zarządzania i
corporate governance.
2
CORPORATE GOVERNANCE
• Dwa znaczenia
• Jako system prawnych i
ekonomicznych instytucji
• Organizowanie struktur
instytucjonalnych
• Co będzie przedmiotem corporate
governance w XXI wieku?
3
1
POZYTYWNA TEORIA AGENCJI
Michael Jensen i William Meckling:
„Naszym celem jest rozwiniecie teorii
organizacji, która dostarcza klarownej wiedzy
o tym, jak reguły gry w organizacji wpływają
na możliwości menedżerów w zakresie
rozwiązywania problemów, podnoszenia
produktywności i osiągania ich osobistych
celów”
(Jensen i Meckling 1976 „Theory of the Firm”, Journal of
Financial Economics)
4
GŁÓWNE SKŁADNIKI
POZYTYWNEJ TEORII AGENCJI
Główne składniki (building blocks) PTA:
1. Model zachowań ludzkich
2. Koszty transferu wiedzy między
uczestnikami działań (aktorami)
3. Koszty agencji
4. Wyobcowanie (wyalienowanie,
pozbycie się – alienability) i
organizacyjne reguły gry
5
POZYTYWNA TEORIA AGENCJI
Architektura organizacji podporządkowana jest
przede wszystkim dwóm aspektom:
1. Alokacji uprawnień decyzyjnych w strukturze
organizacji;
2. Skonstruowaniu systemu kontroli
6
2
GŁÓWNE KIERUNKI BADAŃ
POZYTYWNEJ TEORII AGENCJI
1. Modelowanie natury zachowań ludzkich;
2. Badanie zasad awansowania,
wynagrodzenia i sposobów oceny działań;
3. Badanie związków pomiędzy strukturą
zadań, ograniczeniami organizacji i
technologiami;
4. Badanie związków między systemami
kierowania korporacjami, finansami
korporacji i funkcjonowaniem organizacji
(Organizational performance).
7
3