Dieta wspomagajaca leczenie łuszczycy

Transkrypt

mgr inż. Aleksandra Cichocka
Dieta
wspomagająca
leczenie
łuszczycy
Zalecenia dietetyczne
Menu na
7 dni
Dieta
wspomagająca
leczenie
łuszczycy
Menu na
Warszawa 2015
7 dni
DIETA WSPOMAGAJĄCA LECZENIE ŁUSZCZYCY
Autor
Instytut Żywności i Żywienia,
Zakład Profilaktyki Chorób Żywieniowozależnych
z Poradnią Chorób Metabolicznych
w Warszawie
Projekt graficzny
Ewa Brykowska-Liniecka
Opracowanie DTP
Agnieszka Jaworska-Bułdan
Redaktor prowadząca
Maria Liedke
Wydawca
Medical Education Sp. z o.o.
ul. Kukiełki 3a
02-207 Warszawa
tel.: (22) 862-36-63/64
www.mededu.pl
ISBN 978-83-65191-01-4
Wydanie pierwsze
Warszawa 2015
© Medical Education Sp. z o.o.
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Żadna część tej pracy nie może być powielana i rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie
i w jakikolwiek sposób (elektroniczny lub inny), włącznie z fotokopiowaniem,
nagrywaniem na nośniki magnetyczne, optyczne lub inne media, bez zgody wydawcy.
2
Pierwsze informacje o łuszczycy pochodzą sprzed
dwóch tysięcy lat, widać zatem, że już wówczas ludzie na nią chorowali. Obecnie w Polsce łuszczycę ma
prawie milion osób. To przewlekła, niezakaźna, ogólnoustrojowa choroba zapalna dotycząca najczęściej
skóry i mająca wiele postaci.
W przypadku osób z tym schorzeniem bardzo ważne jest unikanie czynników nasilających procesy
zapalne i jak najszersze wykorzystywanie czynników, które je zmniejszają.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA RODZAJ DIETY ZALECANEJ W ŁUSZCZYCY
Dieta pacjentów z łuszczycą powinna być zindywidualizowana. Choć nie ma ścisłych ani uniwersalnych rekomendacji żywieniowych, przestrzeganie kilku zasad dietetycznych zaleca się wszystkim
pacjentom z łuszczycą.
1 Łuszczyca jest niezależnym czynnikiem ryzyka zawału serca i chorób sercowo-naczyniowych rozwi-
jających się na tle miażdżycy. Wynika stąd, że osoby z łuszczycą z większym prawdopodobieństwem
mogą zapaść na te choroby niż osoby zdrowe. Dlatego wszyscy pacjenci z łuszczycą odnoszą korzyści
zdrowotne ze stosowania diety zalecanej w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych. Zasady tej diety podaje Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC, European Society of Cardiology) w dokumencie
„Europejskie wytyczne dotyczące profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych w praktyce klinicznej”
z 2012 r. Prawidłowy jadłospis nie jest jednak jedynym omawianym przez te wytyczne elementem modyfikacji tradycyjnych czynników ryzyka (czyli takich, które mogą występować nie tylko u osób z łuszczycą,
ale i u osób bez łuszczycy) rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Eksperci ESC podkreślają, że ważna
jest modyfikacja stylu życia. Oprócz zastosowania właściwej diety obejmuje ona:
rezygnację z palenia tytoniu
stosowanie regularnej aktywności fizycznej, a także
przyjmowanie leków przepisanych przez lekarza.
•
•
•
3
2 Dieta osób z łuszczycą powinna pomagać w eliminacji lub redukcji czynników ryzyka chorób ser-
cowo-naczyniowych. Czynniki te często występują u osób z łuszczycą. Najważniejsze z nich podano
w tabeli.
Tabela. Najważniejsze czynniki ryzyka (modyfikowalne, czyli te, na które mamy wpływ) chorób
sercowo-naczyniowych według ESC.
•
•
•
Styl życia
sposób żywienia, czyli nasza dieta
palenie tytoniu
aktywność fizyczna.
Czynniki, na które mamy wpływ
Cechy biochemiczne i fizjologiczne
• ciśnienie tętnicze krwi
• stężenie cholesterolu i trójglicerydów we krwi
• nadwaga/otyłość
• cukrzyca lub stan przedcukrzycowy.
Z tabeli wynika, że zalecana dieta powinna pomóc w profilaktyce i leczeniu:
nadciśnienia tętniczego
zaburzeń lipidowych, czyli zwiększonego stężenia we krwi cholesterolu całkowitego (TC) i „złego”
cholesterolu (LDL) oraz trójglicerydów (TG) i obniżonego stężenia we krwi „dobrego” cholesterolu (HDL)
nadwagi lub otyłości
cukrzycy lub stanu przedcukrzycowego.
•
•
•
•
Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne w celu zmniejszenia ryzyka sercowo-naczyniowego
zaleca stosowanie diety śródziemnomorskiej, ale w łuszczycy należy uwzględnić jeszcze inne
dodatkowe elementy dietetyczne
3 U osób z łuszczycą często występuje nadwaga lub otyłość. Wtedy potrzebna jest kuracja odchudzająca.
Kuracja odchudzająca = dieta niskokaloryczna + zwiększona aktywność fizyczna.
Dążenie do uzyskania prawidłowej masy ciała jest bardzo ważne, ponieważ, jak wykazały badania, nadwaga lub otyłość nasilają objawy łuszczycy i sprawiają, że przebieg tej choroby jest cięższy niż w przypadku prawidłowej masy ciała. Normalizacja masy ciała przyczynia się do obniżenia stężenia we krwi
związków wywołujących stan zapalny w organizmie i w konsekwencji wpływa na złagodzenie przebiegu
łuszczycy.
4
Warto schudnąć – zacznij działać w tym kierunku już dziś.
Kaloryczność diety dla osoby odchudzającej się ustala indywidualnie lekarz.
Stosunkowo łatwa do zastosowania jest dieta o wartości energetycznej ok. 1500 kcal,
dlatego jadłospisy o takiej kaloryczności zaproponowano w tym poradniku.
Jeśli masz prawidłową masę ciała, Twoja dieta może zawierać więcej kalorii. Lekarz lub dietetyk pomoże
Ci rozszerzyć podane tu jadłospisy.
4 W łuszczycy ważne jest pokrycie zapotrzebowania na witaminę D. Witamina ta powstaje w skórze
pod wpływem promieni słonecznych, a w diecie czerpiemy ją głównie z tłustych ryb i z produktów
wzbogacanych w tę witaminę.
5 Dla dobrej kondycji skóry ważne jest wypijanie codziennie odpowiedniej ilości płynów, w tym wody.
6 Alkohol jest przeciwwskazany, bowiem jego picie przyczynia się do nasilenia zmian łuszczycowych.
7 U niektórych osób spożycie kawy lub innych produktów zawierających kofeinę może powodować
zaostrzenie objawów łuszczycy. Obserwuj, czy dotyczy to ciebie, i od tego uzależnij picie kawy i spożywanie produktów z kofeiną.
8 Ostre przyprawy, takie jak pieprz i ostra papryka, zawierają składniki, które pomimo miejscowego
działania przeciwbólowego mogą nasilać rozwój objawów łuszczycy.
Kofeina znajduje się głównie w kawie, herbacie, coli, czekoladzie, kakao.
9 W czasie leczenia cyklosporyną zaleca się unikanie soku grejpfrutowego, gdyż powoduje on nad-
mierne wchłanianie leku.
10 Przy leczeniu pochodnymi witaminy A przeciwwskazane jest przyjmowanie dodatkowych suple-
mentów zawierających tę witaminę i spożywanie produktów spożywczych z jej dużą zawartością.
Dużo witamy A zawiera m.in. wątróbka, również drobiowa.
5
ZALECENIA DIETETYCZNE W ŁUSZCZYCY
PRAKTYCZNE RADY DOTYCZĄCE ZALECEŃ DIETETYCZNYCH W ŁUSZCZYCY
Zalecenia dietetyczne, które pomagają zmniejszyć nasilenie procesów zapalnych w organizmie, zmniejszyć tzw. stres oksydacyjny wywoływany przez wolne rodniki i zmniejszyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, to:
zmniejszenie zawartości w diecie nasyconych
kwasów tłuszczowych (NKT; ang. SFA, saturated fatty acids) poniżej 10% kaloryczności diety, a przy zwiększonym stężeniu cholesterolu we krwi nawet < 7%
zmniejszenie zawartości w diecie izomerów
trans nienasyconych kwasów tłuszczowych (ang.
TFA, trans fatty acids) do ilości jak najmniejszej,
bowiem oba rodzaje tych kwasów tłuszczowych
(SFA i TFA) zwiększają stężenie cholesterolu LDL
we krwi i prowadzą do rozwoju miażdżycy
zmniejszenie zawartości soli w diecie poniżej 5 g dziennie, bowiem mniej soli w diecie to
mniejsze ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego i lepsze wyniki leczenia już występującego
nadciśnienia
zwiększenie spożycia produktów bogatych
w błonnik do 30–45 g dziennie
zwiększenie spożycia kwasów tłuszczowych
omega-3, mają one bowiem działanie przeciwzapalne i przeciwdziałają powstawaniu w organizmie związków wywołujących stan zapalny
zwiększenie spożycia produktów dostarczających dużo przeciwutleniaczy (antyoksydantów), czyli witamin C, E i beta-karotenu, a także
flawonoidów, przeciwdziałają one bowiem tworzeniu się w organizmie wolnych rodników, które
nasilają procesy zapalne (w łuszczycy występuje
nadmierne wytwarzanie tych związków). Dieta
bogata w przeciwutleniacze zmniejsza nasilenie
zmian łuszczycowych.
Powyższe zalecenia wspomagają leczenie łuszczycy. Od lat 80. XX w. zaczęto badać, czy również dieta
bezglutenowa może pomóc pacjentom z łuszczycą, ale do tej pory nie uzyskano w tym zakresie jednoznacznych wyników. Obecnie uważa się, że badania te należy kontynuować. Natomiast jeśli u pacjenta
stwierdzono nietolerancję glutenu, powinien on stosować dietę bezglutenową. Omówienie diety bezglutenowej wykracza jednak poza ramy tego poradnika.
6
Zalecenia dietetyczne, które pomagają zmniejszyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, stres
oksydacyjny wywoływany przez wolne rodniki oraz nasilenie procesów zapalnych w organizmie, to:
Aby zmniejszyć w diecie zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych i izomerów trans, wybieraj:
chude (≤ 1% tłuszczu) jogurty, kefiry, mleko; chudy lub półtłusty ser biały; śmietanę zastępuj jogurtem;
znacznie ogranicz spożywanie serów żółtych; jeśli smarujesz pieczywo masłem, zastąp je margaryną
miękką; wybieraj chude mięso, głównie drobiowe; unikaj słodyczy przemysłowo produkowanych i żywności typu fast food (wiele z nich zawiera dużo NKT i/lub izomerów trans); tłuszcze zwierzęce zastąp olejami (szczególnie cenne są oleje rzepakowy i lniany, gdyż zawierają kwas α-linolenowy z grupy kwasów
omega-3).
Aby Twoja dieta zawierała odpowiednią ilość kwasów omega-3, wybieraj często tłuste ryby morskie.
Należą do nich m.in. łosoś, halibut, makrela, śledź, sardynki i tuńczyk. Mogą zastąpić mięso na drugie danie, można także przyrządzić z nich pastę do pieczywa. Dobrym pomysłem jest ryba w galarecie, dodana
do sałatki czy po grecku i rolada. Bogate w kwas α-linolenowy są oleje: lniany, rzepakowy, orzechy włoskie,
zielonolistne warzywa. Olej lniany nie nadaje się do smażenia i powinien być przechowywany w lodówce.
Czasem lekarz zaleca dodatkowo przyjmowanie suplementów zawierających kwasy omega-3.
Do kwasów tłuszczowych omega-3 należą trzy kwasy:
• eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA), których źródłem są głównie tłuste ryby morskie
• kwas α-linolenowy, którego źródłem są produkty pochodzenia roślinnego: oleje roślinne,
głównie lniany i rzepakowy, orzechy włoskie, zielonolistne warzywa.
Aby Twoja dieta zawierała odpowiednią ilość błonnika, wybieraj pełnoziarniste produkty zbożowe:
chleb pełnoziarnisty, płatki zbożowe (np. owsiane), kaszę gryczaną, jęczmienną, ryż brązowy, makaron
pełnoziarnisty, a także uwzględniaj w swojej diecie orzechy, nasiona, pestki, warzywa i owoce.
7
Które warzywa i owoce dostarczają witamin antyoksydacyjnych?
Witaminy C dostarczają:
warzywa – papryka, chrzan, brukselka, brokuły,
kalafior, szpinak, kalarepa, kapusta: włoska,
czerwona i biała, natka pietruszki, szczypiorek,
koperek, boćwina, groszek zielony.
owoce – czarne porzeczki, owoce dzikiej róży,
truskawki, kiwi, owoce cytrusowe, porzeczki
białe i czerwone, maliny, mango, agrest.
Aby Twoja dieta zawierała odpowiednią ilość antyoksydantów (witamin C, E i beta-karotenu, a także
flawonoidów), jedz kilka razy dziennie różnorodne warzywa i codziennie jedz owoce, surówki skrapiaj
olejem, jako przekąskę lub jako dodatek do surówek możesz wybrać orzechy, pestki lub nasiona.
Aby zmniejszyć kaloryczność diety, ogranicz spożycie tłuszczu. Wybieraj zatem produkty chude zamiast
tłustych, ogranicz smażenie i smarowanie pieczywa; unikaj cukru, słodyczy i słodkich napojów.
Beta-karotenu dostarczają:
warzywa – marchew, natka pietruszki, jarmuż,
szpinak, boćwina, koncentrat pomidorowy,
szczypiorek, papryka, dynia, koperek, cykoria,
sałata, brokuły, por, kapusta pekińska,
pomidory, szparagi.
owoce – morele, melony, brzoskwinie.
Witaminy E dostarczają:
warzywa – natka pietruszki, papryka, koncentrat
pomidorowy, kapusta włoska, pietruszka,
szpinak, szparagi, boćwina, jarmuż, kapusta biała
i czerwona, szczypiorek, brokuły, pomidory,
dynia, brukselka
owoce – morele i jabłka suszone, czarne
jagody, nektarynki, awokado, porzeczki czarne,
brzoskwinie, śliwki.
Oleje, margaryny miękkie, orzechy, migdały, nasiona, płatki owsiane.
Flawonoidów dostarczają:
wszystkie warzywa i owoce. Najwięcej zawiera ich: cebula, kapusta włoska, fasola, brokuły, cykoria,
seler, żurawina, a w dalszej kolejności: sałata, pomidory, papryka, bób, truskawki, jabłka, winogrona,
Pamiętaj, aby jeść te warzywa i owoce często!
herbata, sok pomidorowy.
Jedz warzywa i owoce kilka razy dziennie. Obserwuj, które z nich nie nasilają twoich
dolegliwości związanych z łuszczycą, i te wybieraj!
8
Piśmiennictwo:
1. Cichocka A.: Praktyczny poradnik żywieniowy w odchudzaniu oraz profilaktyce i leczeniu cukrzycy typu 2
i chorób sercowo-naczyniowych. Wyd. Medyk, Warszawa 2013.
2. Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow K., Przygoda B.: Wartość odżywcza wybranych produktów
spożywczych i typowych potraw. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2012.
3. Owczarczyk-Saczonek A., Placek W.: Czy dieta w łuszczycy ma znaczenie? Przegl. Dermatol. 2014; 101(4): 319-326.
4. Perk J., De Backer G., Gohlke H. et al.: Europejskie wytyczne dotyczące zapobiegania chorobom serca i naczyń w praktyce klinicznej
na 2012 rok. Piąta Wspólna Grupa Robocza Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego i Innych Towarzystw Naukowych ds. Zapobiegania
Chorobom Serca i Naczyń w Praktyce Klinicznej utworzona ze szczególnym udziałem Europejskiego Stowarzyszenia Prewencji i Rehabilitacji
Sercowo-Naczyniowej. Kardiol. Pol. 2012; 70 (supl. I): S1-S100, tłum. pol.
5. Reiner Z., Catapano A.L., De Backer G. et al.: Wytyczne ESC/EAS dotyczące postępowania w dyslipidemiach. Grupa Robocza do
spraw postępowania w dyslipidemiach Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) i Europejskie Towarzystwo Miażdżycowe (EAS).
Opracowanie przy specjalnym udziale Europejskiego Towarzystwa Prewencji Sercowo-Naczyniowej i Rehabilitacji. Kardiol. Pol. 2011; 69
(supl. IV): 143-200, tłum. pol.
6. Stawczyk M., Szczerkowska-Dobosz A., Komorowska O. et al.: Znaczenie diety w łuszczycy – przewlekłej układowej chorobie zapalnej.
Forum Zab. Metab. 2011; 2(3): 205-212.
7. Szostak W.B., Cichocka A.: Dieta śródziemnomorska w chorobach sercowo-naczyniowych i cukrzycy. Wyd. Medyk, Warszawa 2015.
8. Wasiluk D., Ostrowska L., Stefańska E.: Czy odpowiednia dieta może być pomocna w leczeniu łuszczycy zwykłej? Med. Ogólna i Nauki
o Zdrowiu 2012; 18(4): 405-408.
9. Poradnik, czyli wszystko, co powinieneś wiedzieć o łuszczycy. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Chorych na Łuszczycę.
10. [online: http://www.psoriasis.org/about-psoriasis/treatments/alternative/diet-supplements].
9
Przykładowe menu na
7dni
Przy opracowywaniu jadłospisów, poza zaleceniami
dietetycznymi mającymi na celu zmniejszenie dolegliwości związanych z łuszczycą, uwzględniono
zalecenia Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, a także wskazania piramidy zdrowego żywienia opracowanej w Instytucie Żywności i Żywienia
w Warszawie1.
Zaproponowane jadłospisy mogą wykorzystać
osoby z łuszczycą, które dobrze tolerują mleko
i przetwory mleczne i nie muszą stosować diety
bezglutenowej.
UWAGA: Reakcje poszczególnych osób z łuszczycą na te same produkty mogą być różne. Jeśli jakieś
produkty powodują u ciebie nasilenie objawów łuszczycy – unikaj ich. Szczególnie zwróć uwagę na reakcję
twojego organizmu na pomidory, paprykę, ziemniaki, bakłażany, a także owoce cytrusowe i truskawki,
ponieważ u niektórych osób przyczyniają się one do zaostrzenia objawów. Ale nie eliminuj z diety tych
i innych wartościowych produktów, jeśli nie wywołują u ciebie dolegliwości, a powodują je u innych osób.
Staraj się, aby twoja dieta była jak najmniej restrykcyjna.
Potrawy wymienione w proponowanym menu przygotowuje się m.in. z jogurtu, kefiru i maślanki,
ewentualnie mleka o zawartości tłuszczu ≤ 1%, sera białego chudego lub półtłustego, chudego mięsa
i drobiu bez skóry.
Podano wagę produktów przed gotowaniem, czyli suchych (np. płatki, kasze, ryż, makaron) lub surowych
(np. filety z ryb, ziemniaki, warzywa, owoce). Wagę warzyw podano po oczyszczeniu, czyli po obraniu,
natomiast owoców – przed obraniem ze skóry. Nie podawano wagi tych warzyw, które dostarczają
bardzo mało kalorii. Uwzględniono tylko mięso bez kości.
Jadłospisy stanowią propozycję, co oznacza, że na ich podstawie można samodzielnie układać menu,
zachowując proporcje dotyczące ilości produktów i odpowiednio je dobierając (patrz część wstępna:
„Zalecenia dietetyczne”). Można zamieniać warzywa i owoce na inne, jogurt na maślankę, chleb z pestkami
dyni na chleb razowy. Sól można częściowo zastąpić ziołami.
12
1
Więcej informacji na stronie internetowej Instytutu: www.izz.waw.pl.
13
Dzień pierwszy
I śniadanie
Kalafior gotowany skropiony 1 łyżeczką oleju
rzepakowego (5 g)
Morela (100 g)
Kompot domowy, np. ze śliwek
świeżych lub mrożonych, bez cukru
2 średnie kromki chleba, np. ze słonecznikiem
(2 × 40 g), każda posmarowana 1 łyżeczką
margaryny miękkiej (2 × 5 g)
Twarożek rzodkiewkowy: 3 łyżki twarożku
homogenizowanego (45 g), posiekane
rzodkiewki, tymianek
Herbata bez cukru
Podwieczorek
II śniadanie
Kolacja
2 łyżki płatków owsianych (30 g)
z kefirem (200 ml)
Małe jabłko (100 g)
Woda mineralna
niskosodowa
Kanapka: 1 średnia kromka chleba (40 g),
np. ze słonecznikiem, posmarowana 1 łyżeczką
margaryny miękkiej (5 g), 2 plasterki pieczonej
piersi z kurczaka (30 g)
Surówka: sałata zwykła, rzodkiewki, cebula dymka
ze szczypiorkiem, 1 łyżeczka oleju rzepakowego
lub lnianego (5 g), bazylia do posypania
Kefir (200 ml)
Obiad
Zupa jarzynowa z koperkiem: włoszczyzna,
cebula, koperek, 3 łyżki kefiru
do zabielenia (45 ml)
Filet z łososia pieczony z kminkiem
w żaroodpornym naczyniu: łosoś (100 g),
1 łyżeczka oleju rzepakowego do wysmarowania
naczynia (5 g), szczypta kminku
3 łyżki ryżu brązowego (30 g), posiekany koperek
14
Marchewka starta z jabłkiem, 1 łyżeczka oleju
rzepakowego (5 g)
Sos kefirowo-cynamonowy: 3 łyżki kefiru (45 ml),
cynamon
2 kromki chleba chrupkiego (20 g)
Woda mineralna niskosodowa
Dzień drugi
I śniadanie
2 łyżki płatków owsianych (30 g) z jogurtem
(250 ml), posypane cynamonem, z wkrojonym
małym jabłkiem (100 g)
Kanapka: 1 średnia kromka chleba (40 g),
np. z siemieniem lnianym, posmarowana
1 łyżeczką margaryny miękkiej (5 g),
sałata lodowa, 2 plasterki udka indyka
pieczonego z majerankiem (20 g),
plasterki ogórka
Herbatka, np. z aronii,
bez cukru
II śniadanie
Kanapka: 1 średnia
kromka chleba (40 g),
1 łyżeczką margaryny miękkiej (5 g), 2 plasterki
udka indyka pieczonego z majerankiem (20 g),
plasterki pomidora żółtego
Jogurt (200 g)
Obiad
Zupa kapuśniak: słodka kapusta,
włoszczyzna, listek laurowy
i ziele angielskie, 1 łyżeczka oleju
rzepakowego (5 g)
Udko indyka pieczone z majerankiem
(100 g), 1 łyżeczka oleju rzepakowego (5 g)
3 łyżki kaszy pęczak (30 g), 1 łyżeczka
margaryny miękkiej (5 g)
Surówka: seler naciowy, pokrojona mała
brzoskwinia (100 g), 1 łyżeczka oleju rzepakowego
lub lnianego (5 g)
Morela (100 g)
Kompot domowy
z czarnych porzeczek świeżych
lub mrożonych, bez cukru
Podwieczorek
Maliny świeże lub mrożone (100 g), polane
jogurtem (150 ml), posypane 2 posiekanymi
orzechami włoskimi (20 g)
Kolacja
1 średnia kromka chleba (40 g),
1 łyżeczką margaryny miękkiej (5 g)
Sałatka jarzynowa ze śledziem:
jedno dzwonko
dobrze wymoczonego
śledzia (30 g), ugotowane
i pokrojone w kostkę,
marchewka, pietruszka, seler, posiekana cebula,
1 łyżeczka oleju rzepakowego (5 g), natka pietruszki
Herbatka, np. z żurawiny, bez cukru
15
Dzień trzeci
I śniadanie
2 kromki chleba, np. pełnoziarnistego
margaryny miękkiej (2 × 5 g)
Ogórkowa pasta z sera białego:
2 cienkie plastry sera białego (40 g), roztartego
widelcem z 3 łyżkami mleka (45 ml), ogórek
pokrojony w kostkę, posiekany koperek,
tymianek, 2 łyżeczki oliwy z oliwek (10 g)
Owoc, np. melon (100 g)
Herbatka, np. z owoców dzikiej róży,
bez cukru
II śniadanie
2 łyżki musli naturalnego bez dodatku cukru
(30 g) z maślanką (250 ml)
3 orzechy laskowe (30 g) do schrupania
Obiad
Barszcz czerwony
z warzywami i fasolą:
włoszczyzna, buraki, cebula,
listek laurowy, ziele angielskie,
łyżka fasoli (10 g), 3 łyżki maślanki
16
Dzień czwarty
Makaron zapiekany z warzywami: makaron
pełnoziarnisty (30 g), cukinia, kalafior, cebula,
czosnek, kminek, 3 łyżeczki oleju rzepakowego
(15 g), całość polana roztrzepanym jajkiem
Borówki amerykańskie świeże lub mrożone
(100 g) polane 3 łyżkami maślanki (45 ml)
Obiad
Zupa z brukselką i kaszą: włoszczyzna, kapusta,
brukselka, cebula, listek laurowy, ziele angielskie,
kasza jęczmienna (30 g), 3 łyżki maślanki
do zabielenia (45 ml), natka pietruszki
do posypania
Udko kurczaka (100 g) duszone z cebulą
i czosnkiem
Ryż brązowy (30 g) posypany natką
Surówka: marchewka starta z małym jabłkiem
(100 g), z 2 łyżeczkami oleju rzepakowego
lub lnianego (10 g)
Podwieczorek
2 kromki chleba chrupkiego
wielozbożowego (20 g)
Brokuły gotowane skropione 1 łyżeczką oleju
rzepakowego lub lnianego (5 g),
posypane 1 łyżeczką pestek z dyni (5 g)
Maślanka (200 ml)
Kolacja
1 kromka chleba (40 g), np. pełnoziarnistego,
posmarowana 1 łyżeczką margaryny
miękkiej (5 g)
2 plasterki chudej wołowiny upieczonej
z ulubionymi ziołami (20 g)
Sałata masłowa, 2 łyżeczki oleju rzepakowego
lub lnianego (10 g)
Mała gruszka (100 g)
Herbatka, np. z owoców dzikiej róży,
bez cukru
I śniadanie
Podwieczorek
2 kromki chleba (2 × 40 g), np. z pestkami dyni,
każda posmarowana 1 łyżeczką margaryny
miękkiej (2 × 5 g)
Sałatka biało-czerwona: kilka plasterków sera
mozarella light (30 g), plasterki rzodkiewek,
bazylia, 1 łyżeczka oliwy z oliwek (5 g)
Herbatka, np. z aronii,
bez cukru
Kolacja
II śniadanie
2 łyżki migdałowych płatków jęczmiennych
(30 g) z jogurtem (200 ml), posypanych
3 posiekanymi migdałami (30 g)
Śliwki świeże lub mrożone (100 g)
Budyń z jagodami: mleko (150 ml), budyń,
posypany jagodami świeżymi lub mrożonymi
1 kromka chleba (40 g), np. z pestkami dyni,
posmarowana 1 łyżeczką margaryny miękkiej (5 g),
plasterki rolady z ryb (30 g)
Surówka: cykoria, cynamon,
1 łyżeczka oleju rzepakowego (5 ml)
Jogurt (150 ml)
17
Dzień piąty
I śniadanie
2 łyżki musli orzechowego (30 g),
bez cukru, kefir (200 ml)
Kanapka: 1 kromka chleba (40 g), np. razowego,
miękkiej (5 g), plasterek pieczonego indyka (20 g),
ćwikła, sałata masłowa
Herbatka, np. z czarnej porzeczki, bez cukru
Podwieczorek
Szarlotka przygotowana w domu: ciasto
na margarynie miękkiej, jabłka z bardzo małą
ilością cukru, polana 3 łyżkami
jogurtu (45 ml)
Herbatka malinowa
Kolacja
Kanapka: 1 kromka chleba razowego (40 g),
miękkiej (5 g), plasterki pieczonego indyka (20 g),
listki cykorii
Mleko zsiadłe (200 ml)
3 orzechy włoskie (30 g) do schrupania
1 mała nektarynka (100 g)
Kanapka: 1 kromka chleba razowego (40 g),
miękkiej (5 g), sałata rzymska
Serek homogenizowany biało-zielony:
serek wymieszany z posiekanym szczypiorkiem,
koperkiem, 1 łyżeczką pestek z dyni (5 g)
i 2 łyżeczkami oleju rzepakowego
lub lnianego (10 g)
Maliny świeże lub mrożone (100 g)
Herbatka z melisy
Zupa dyniowa: dynia, marchewka, lubczyk,
posiekana natka pietruszki, 3 łyżki mleka
Makrela świeża lub inna ryba (100 g)
pieczona w folii aluminiowej w piekarniku,
skropiona 1 łyżeczką oleju rzepakowego (5 g)
Ryż brązowy (30 g)
18
Podudzie indyka (100 g) duszone z goździkami
i estragonem na 2 łyżeczkach oleju
rzepakowego (10 g)
Kasza gryczana (30 g)
Szpinak duszony z posiekanym czosnkiem
i olejem rzepakowym (5 g)
Kompot domowy z różnych owoców,
bez cukru
Surówka: cykoria, pokrojona morela (100 g),
1 łyżeczka nasion słonecznika (5 g),
skropiona 1 łyżeczką oleju rzepakowego
lub lnianego (5 ml), listki mięty
II śniadanie
Obiad
Dzień szósty
I śniadanie
Podwieczorek
Kanapki: 2 kromki chleba, np. graham
margaryny miękkiej (2 × 5 g), plasterki domowej
pieczeni rzymskiej z chudej wołowiny (20 g),
sałata, plasterki świeżego ogórka
Ulubiony owoc (100 g)
Herbatka owocowa
Sernik z orzechami przygotowany w domu:
ciasto na margarynie miękkiej, ser biały półtłusty
z bardzo małą ilością cukru
II śniadanie
Kanapka: 1 kromka chleba (40 g), np. graham,
miękkiej (5 g), plasterki domowej pieczeni
rzymskiej z chudej wołowiny (20 g), ćwikła
Obiad
Zupa z marchewki: marchewka, mała ilość
pietruszki i selera, 3 łyżki jogurtu
do zabielenia (45 g)
Kolacja
Makaron pełnoziarnisty lub ryż brązowy
(30 g) z jagodami (100 g), sosem jogurtowym,
2 łyżeczkami margaryny miękkiej
(10 g), ewentualnie posypany posiekanymi
lub mielonymi orzechami włoskimi;
sos jogurtowy do polania:
6 łyżek jogurtu (100 ml),
cukier waniliowy, cynamon
Herbatka z owoców
dzikiej róży
19
Dzień siódmy
Obiad
I śniadanie
Omlet z duszonym szpinakiem:
do smażenia: 2 łyżeczki margaryny
miękkiej (10 g)
Jogurt (200 ml)
1 mała brzoskwinia (100 g)
Marchewka do schrupania
II śniadanie
Kanapka: 1 kromka chleba (40 g),
np. graham, posmarowana 1 łyżeczką margaryny
miękkiej (5 g), serek granulowany light,
plasterki świeżego ogórka
Woda mineralna
niskosodowa
20
Zupa z soczewicą: włoszczyzna,
2 łyżki soczewicy (20 g),
cebula, czosnek, majeranek
2 naleśniki z serem białym polane jogurtem
(100 ml) wymieszanym z cukrem waniliowym
Surówka: kapusta pekińska,
pokrojona gruszka (100 g),
2 łyżeczki oliwy z oliwek (10 g), tymianek
Podwieczorek
Koktajl jogurtowo-jagodowy: jogurt (200 ml),
jagody świeże lub mrożone (100 g)
Kolacja
1 kromka chleba (40 g), np. graham,
posmarowana 1 łyżeczką margaryny miękkiej (5 g)
Sałatka wielowarzywna z pstrągiem:
sałata lodowa, rykola, rzodkiewki,
pieczony pstrąg tęczowy z ziołami (30 g),
cebula, 1 łyżeczka oleju rzepakowego (5 g),
lubczyk
Herbatka z żurawiny
21
W poradniku opisano zalecenia dietetyczne,
które pomagają zmniejszyć nasilenie
procesów zapalnych w organizmie osób
z łuszczycą, zmniejszyć tzw. „stres oksydacyjny”
wywoływany przez wolne rodniki, zmniejszyć
ryzyko chorób sercowo-naczyniowych oraz
osiągnąć i/lub utrzymać prawidłową masę ciała.
Przykładowe menu na 7 dni
Zalecana dieta to m.in.: dużo różnorodnych
warzyw i owoców codziennie (zawierają one
cenne przeciwutleniacze, czyli witaminy C i E,
β-karoten oraz flawonoidy), kilka razy w tygodniu
tłusta ryba morska (ryby te są bogate w korzystne
kwasy omega-3 i witaminę D), zastąpienie
tłuszczów zwierzęcych tłuszczami roślinnymi
(szczególnie zalecane są olej rzepakowy i lniany
oraz oliwa z oliwek), pełnoziarniste produkty
zbożowe, chude produkty mięsne i mleczne,
zmniejszenie spożycia soli i odpowiednia ilość
płynów.
Uwaga: reakcje poszczególnych osób z łuszczycą na
te same produkty mogą być różne. Obserwuj reakcje
swojego organizmu i dostosuj do nich dietę. Staraj
się, aby była ona jak najmniej restrykcyjna.

Dieta wspomagajaca leczenie łuszczycy

Transkrypt

Podobne dokumenty

Polecane książki w języku polskim